Een straat je om in Leiden
mder regie van Herman Kleibrinh
Leiderdorp moet wachten
op nieuw vrijheidsmonument
ALLER
LEI(DS)
IMqGMAALS EEN HEERLIJK BOEKJE VOL OUDE ANSICHTEN A LA LANDMAN
LANGS
OMWEGEN
3Ü
Voorschoten niet in Leidse kunstregeling
irkeerruimte op terrein achter Gladiolenstraat Lisse
DEN OMGEVING
£oidóe(3ou/ia*ii
VRIJDAG 19 JANUARI 1990 PAGINA 13
side i
'k 16-^ht jaar geleden ver
jeen bij boekhandel De
tr, Leiden, het „kijk-
„Groet uit Lei-
ack ip". Het bestond uit al-
Steeïaal curieuze, oude an-
ets achten uit de verzame-
metdi# van wiJlen Adriaan
di.hdman. Er werd van
ure "jmuld, zeker door de
e laitfdenaars van oudere
.15. igangen. Van fotoboe-
(Breef ^un Je nU eenmaal
n de hullen, zeker als ze je
met al die
herinnerin-
21.1 weer tot leven roe-
GFji. Succes is verzekerd,
31717-fje zo'n uitgave op de
°15az'^kt brengt. Dat( heb-
ii); vr.# Louis H.Los (van De
7r) en g°°d old Her-
zcn Kleibrink goed be-
•pen. Uit de nagelaten
(atjzameling van de heer
zandman viel nog genoeg
putten om er een twee-
heerlijk Leids, foto-
ter8 "Ikje tegenaan te gooi-
Dit kwam eind vorig
iNGEtf uit en ging „Een
wo latje om in Leiden"
(Spifen. En samen met de
enkers Los en Klei-
byMU(ik mogen we schatbe-
o:ns r(^er Landman pos-
n wel dankbaar zijn,
it het is de moeite van
nog geen 20 gulden
de aanschaf volop
rd.
/LON
o, 21.;
21.30
I4|nan Kleibrink, de grijze
hentie en autoriteit op het
1 öT'l 6
Ghost'
15, 1f
16
4:
18.45,
I
king J
.15, 11
(Herertfei
16.!
!(j van e ^Leidse" foto-
e binnen en buiten de
nam het heft weer
w in handen. Deze klei-
iu bijna 80-jarige, fotoko-
die een werkzaam leven
bij de Leidse Sterren-
en oud-Leiden in vele,
wonderschone facetten
2: de lichtgevoelige plaat
rfETR( e8^e- heeft zich weer
kennen. Het vervolg
Landmans collectie eer
waardige ansichten werd
hem in systeem ge
it Hij legde ze soort bij
verordonneerde wat er
moest en verzorgde
to^hiy-out. Hij schreef ook
>ijwoordje bij deze uitga-
dman als minnaar
diaan Landman was een
>nuc iar van ^et Leids stede-
*30Ci^hoon. Hij werd geboren
maid I
Het Kort Rapenburg vöör de overkluizing van 1910. Hotel Plaats Royaal (misschien van Vlaamsen
huize) bevindt zich rechts op de hoek met het Noordeinde en over de Noordeindsbrug naar links
gaande wordt de Breestraat bereikt. De tram is er nog niet. (eind 19e eeuw).
De Breestraat met paardetram, rijdend in de richting Hoge-
woerd. Het huis geheel links op de hoek met het Steenschuur
herbergt hier nog een apotheek (waar de diender poseert); van
daag kan men er „Chinees" eten.
Zoals we de Breestraat niet meer kennen. Hötel du Lion d'Or.
Een stoomververij en kunstwasscherij was er ook. (ca. 1900).
in 1900 in een huisje bij hout
zaagmolen De Hooiberg aan
de Maredijk. Deze molen is in
1912 afgebroken. Landman is
timmerman geweest bij de fir
ma Reyneveld en later bij de
firma Leo Zitman. Daarna
was hij werkzaam bij de wo
ningbouwvereniging Eensge
zindheid als timmerman-
/huurophaler. Hij beëindigde
zijn loopbaan als opzichter.
Ook was hij bestuurslid van
de buurtvereniging Eensge
zindheid en van de speeltuin
vereniging Ons Eiland. Aan
vankelijk verzamelde Land
man afbeeldingen van molens
in en om Leiden, om zich
daarna toe te leggen op het
bijeenbrengen van prentbrief
kaarten van de stad Leiden.
Van zijn unieke verzameling
verscheen dus in 1982 het
boekje „Groet 'uit Leiden".
Toen Landman in '85 over
leed, wist hij van het verschij
nen van een tweede deel", al
dus Herman Kleibrink.
Het gebruikte materiaal voor
Een straatje om in Leiden is
inmiddels weer geretourneerd
aan de familie Landman die
de uitzonderlijke collectie van
de zowat oudste Leidse an
sichtkaarten koestert en be
heert. Welnu, wij mogen ge
nieten en profiteren van die
nalatenschap in zwart-wit of
het befaamde beige, of van de
exemplaren die destijds inge
kleurd werden. Dit laatste
was een wonderlijke bezig
heid, want de meest exotische
tinten werden aangewend om'
de prent maar zo mooi moge
lijk te maken. Aldus zag het
water van de Haven er nog
„azuurder" uit dan dat van de
Mediterranée, zo blauw, zo
blauw; en de fontein in het
Plantsoen was op de ansicht
van Landman nog feërieker
dan ze in werkelijkheid al
was. „De fontein spoot op zon
dagmiddag en stond in een
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
goudvisvijver", en heel Lei
den keek ernaar. En de
Burcht was zo rood in de
ringmuur dat ze zö op het
Rode Plein van het Kremlin
had kunnen staan. Het Kort
Rapenburg en de Hogewoerd
waren op de kaarten van
rond 1900 een stukje Italië,
met okerkleurige gevels of in
andere pasteltinten aangezet;
en op de klinkers liepen da
mes „in lange folklore" en
zwarte meneren die allemaal
een hoed op hadden en niet
op het trottoir hoefden te lo
pen, want dat was er nog niet.
Ze hoefden ook niet fluks op
zij te springen voor de aan
stormende paardetram, want
die zag je al van verre in z'n
eentje aankomen.
Dan zie je (in Een straatje om
in Leiden) ook prentbrief
kaarten afgebeeld die er op
wijzen dat veel afzenders niet
precies wisten waar ze hun
berichtje moesten zetten: aan
de achterzijde, waar het hoor
de, of gewoon op de voorkant,
bijna dwars door de voorstel
ling heen. Zo kunnen we nu
nog lezen (op een ansicht van
de nu allang verdwenen
Paardesteeg, waar een peloton
nu niet meer levende buurt-
De Zoeterwoudse singel bij de Utrechtse brug. Bijna onherkenbaar. De sloot voor de huizen be
staat niet meer; alle singelsloten werden vóór 1930 gedempt.(1920).
bewoners voor de fotograaf
was samengestroomd om en
masse te poseren), dat Coba
blij was dat „het met u moe
zoo goed gaat", en dat ze „vol
gende week langs zal komen.
Ik zal nog wel schrijven. Met
groete uit Leiden".
De heer Los vertelde me ove
rigens nog dat in voorberei
ding is „Leiden in de jaren
'50", „binnen en buiten de
singels", een vast stramien
waarin Kleibrink ook weer de
hand heeft. De heren kunnen
er geen genoeg van krijgen.
Deze uitgave wordt, Deo vo-
lente, komend voorjaar tege-
moetgezien. Er staat ons dus
nog het een en ander te wach
ten Tenzij tegen die tijd Eu
ropa volkomen op z'n kop
staat.
„Een straatje om in Leiden" is
te koop in de Leidse boekwin
kels voor ƒ19.90.
5. Zaaj
30, 21,
19.3d
ird th«
o day^eke^s- munten, stickers,
ji^briefkaartenlucifer-
.LING&e/j, sigarenbandjes, sui-
cjskjes en andere voor-
4i bunnen worden ge-
ij l'jdcns de beurs die
oet 'enjvond wordt gehouden
zo. Vuur thuis 't Spoortje aan
M'°|ernhardkade. De orga-
°ïe is m handen van
/ereniging Konings-
LlNGEi De ruilbeurs begint
punislipoo uur en duurt tot
cine! uur Toegangsprijs
5U niet-leden 1,50 en
de jeugd tot en met 15
•n avond
•eidse Petra Gospelkoor
vandaag een open
jk
Er wordt informatie
?n over muziektheater
,aii 'de W0I'dt gerepeteerd. De
Destuul koor band eh solis-
'isterat ^et dental uit-
'ur vfn en zoekt enthousias-
van *8 tot 30 jaar.
fjjeenkomst begint om
I uur in de Petrakerk,
Kooilaan-Suriname-
Inlichtingen: 071-
uren
ürsus besturen voor 55-
irC~ Daarmee start het
Volkshuis binnen
vet gaat om een cursus
iuderen die actief wil-
jprcjen Qf aj actief zjjn
bestuursfunctie. De
word[ op een donder-
gegeven en be
dt van;
Het Petra Gospelkoor.
staat uit acht bijeenkomsten.
Deelname kost tien gulden.
Aanmelden is mogelijk via
telefoonnummer 071-149180.
Cover-show
Een wervelende cover-show
waarbij vocalen en ritme op
een speciale manier worden
samengevoegd. Dat brengt
Anello morgen in de Droom-
fabriek aan de Oude Singel
56. De bezoekers krijgen
nummers te horen die de
laatste jaren de hitparades
hebben gehaald. De aanvang
is 21.30 uur. De toegang is
gratis.
Open dag
Inti houdt zondag een open
dag in het pand aan de Ho
gewoerd 75. Inlichtingen zijn
verkrijgbaar over cursussen,
workshops, concerten en le
zingen op het gebied van de
Zuidamerikaanse muziek.
Tevens worden verschillen
de muziekinstrumenten uit
Bolivia tentoongesteld en la
ten cursisten horen wat ze
inmiddels geleerd hebben.
De open dag begint om 13.00
uur en duurt tot 17.30 uur.
Rommelmarkt
Liefhebbers van oude en
goedkope spullen kunnen
zondag terecht in buurthuis
Matilo aan de Zaanstraat
126. Daar wordt van 10.30
uur tot 15.00 uur een rom
melmarkt gehouden. De op
brengst komt ten goede aan
de drumfanfare, die het fes
tijn ook organiseert.
Politiek
Met het oog op de gemeente
raadsverkiezingen in maart
organiseert de Leidse Vrou
wenraad drie bijeenkomsten
over de lokale politiek. Ge
sproken wordt over onder
meer partijprogramma's, de
rol van raadsleden en de in
vloed van burgers. Tevens
wordt gedebatteerd met en
kele vrouwelijke kandida
ten. De bijeenkomsten zijn
op dinsdagochtend 23 en 30
januari en op 6 februari in 't
Pand aan de Caeciliastraat.
Kinderopvang is mogelijk.
Voor inlichtingen: tel. 071-
131335 en 177440.
LEIDERDORP Politiek
Leiderdorp is onderling
sterk verdeeld over een
nieuw vrijheidsmonument
in Leiderdorp. In Leider
dorp is jarenlang een dis
cussie aan de gang over de
vervanging van het be
staande monument, een
eenvoudig houten kruis
op de begraafplaats aan de
Hoogmadeseweg, door een
kunstwerk achter de
Dorpskerk aan de Hoofd
straat.
De fractievoorzitters uit de ge
meenteraad hebben gepro
beerd de impasse te doorbre
ken. Het zogenaamde senio
renconvent is echter niet tot
een eensluidend standpunt
kunnen komen. Een meerder
heid vindt dat de opdracht
voor het maken van een
kunstwerk aan de plaatselijke
beeldend kunstenaar Rien van
der Nat moet worden gegeven.
Men is bereid daarvoor een
bedrag van 20.000 gulden uit
te trekken. VVD-fractievoor-
zitter Scheffer vindt echter dat
de keuze niet tot Van der Nat
moet worden beperkt. Schef
fer is van mening, dat alle Lei-
derdorpse kunstenaars een
kans moeten krijgen de op
dracht te verkrijgen.
Het college van burgemeester
en wethouders van Leiderdorp
vinden dat nog een stap ver
der moet worden gegaan door
ook kunstenaars in regionaal
verband in de gelegenheid te
stellen ideeën in te dienen. Op
die manier zou ook een pro
vinciale subsidie in de wacht
kunnen worden gesleept,
waardoor een veelvoud be
schikbaar komt van het be
drag dat de fractievoorzitters
er voor over hebben.
Gisteravond bleek in de com
missie sport en welzijn dat ook
de fracties het onderling niet
eens zijn. Tot verbazing van de
andere commissieleden werd
PvdA-fractievoorzitter V. Mo
lenboer openlijk door zijn frac
tiegenoten, M. Holikerhoek en
C. Langendorff afgevallen.
Langendorff vond „het jam
mer dat het zo gelopen was",
waarbij zij sprak over „com
municatiestoornissen". D66-
fractievoorzitter R. Stam reci
pieerde met; „De fractie van
de PvdA spreekt wederom
met twee monden", doelende
op de problemen in de PvdA
die tot het aftreden van het
raadslid A. Verhoog hadden
geleid. Ook C. Kerner (CDA)
kon de opmerkingen van Lan-
gendorf niet erg waarderen.
Ook Th. Stuivenberg (VVD)
viel uit de fractieboot. Hij stel
de zich achter het colleges
tandpunt orn regionale kunste
naars bij het ontwerpen van
een kunstwerk te betrekken.
Volgens Stuivenberg moet dat
„passend en mooi" zijn. Ook
de provinciale subsidie lokt
hem wel, waarbij hij een
streep haalde door de opzet
van het seniorenconvent reeds
bij de dodenherdenking op 4
mei al de beschikking over
een nieuw monument te heb
ben. Die datum is niet haal
baar wanneer subsid; moet
worden aangevraagd,
N. van Jaarsveld (CDA), even
als R. Stam (D66) en J. Pree-
nen (PPR/PSP) bleven vast
houden aan de brief van het
seniorenconvent. Volgens hen
moet het vrijheidsmonument
er zo snel mogelijk komen. Te
gen het verlenen van de op
dracht aan één kunstenaar, te
weten Rien van der Nat, heb
ben zij geen bezwaar. Een
nieuw vrijheidsmonument in
Leiderdorp lijkt verder weg
dan ooit.
VOORSCHOTEN De meerwaarde, eerder het
gemeente Voorschoten tegendeel. De kunstaan-
mag niet toetreden tot de kopen zoals die thans ge-
Regionale Beeldendekun- schieden door de commis-
stregeling Leiden e.o. Op sie voor cultuur garande-
dit standpunt stelde zich ren een betere opbouw
gisteravond unaniem de van de gemeentelijke col
commissie voor cultuur.
De Leidse regeling is fei
telijk niet meer dan het
uitvoeren van provinciaal
en rijksbeleid. Er is bij
aansluiting voor de Voor-
schotense kunstenaars
niet direct sprake van een
lectie, zo werd gisteren
geoordeeld.
Gebleken is dat, ondanks de
promotie-activiteiten, de Kun
stuitleen Leiden niet aanslaat
bij de burgerij van Voorscho
ten. Vele burgers maken ge
bruik van de kunstuitleen in
Den Haag, Rijswijk en Voor
burg. Deze drie kunstuitlenen
kosten Voorschoten niets, ter
wijl de Leidse kunstuitleen
6.000 gulden vraagt. De com
missie voor cultuur adviseert
daarom de kunstuitleen met
Leiden stop te zetten en het
beschikbare bedrag van 6.000
gulden te gebruiken voor een
fonds voor aankoop van kunst
gemaakt door Voorschotense
kunstenaars. Gedacht wordt
aan een 10 procentsregeling,
waardoor in feite jaarlijks voor
60.000 gulden Voorschotense
kunst aangekocht kan worden.
Bij raadsbesluit van 3 mei 1963
is een fonds in het leven ge
roepen voor de aanschaf van
beeldhouwwerken ter ver
fraaiing van de gemeente
Voorschoten. Het was de opzet
dat na verloop van tijd uit de
bijgeschreven rente beeld
houwwerk zou worden aange
schaft. In 1965 kreeg het fonds
nog een extra financiële im
puls door een donatie en in
1977 werd bepaald dat jaarlijks
20 cent per inwoner in het
fonds gestort zou worden. In
1984 werd een einde gemaakt
aan deze stortingen. In de pe
riode 1971 tot 1988 zijn ten las
te van het fonds opdrachten
verstrekt tot een totaalbedrag
van 176.900 gulden en konden
diverse wijken verrijkt wor
den met een beeldhouwwerk.
Thans rest nog een bedrag van
25.673 gulden en met een pro
vinciale subsidie van 7.000 gul
den worden nu plannen ont
wikkeld voor een kunstwerk
in de wijk Adegeest. De com
missie voor cultuur adviseert
om weer over te gaan tot de
storting van 20 cent per inwo
ner in het fonds, waardoor de
kunstaankopen voortgang
kunnen vinden.
>nl M.
H gemeente Lisse
slecnUeerplaatsen aanieg-
aan ?r de Gladiolenstraat
worcjt een
ïpmg ke bedrijfsruimte van
>n no£p aangekocht. Dit
n een^t bijbehorende
r omdjat 0p moment te
reeds, makelaardij Heem-
v
stemde,
interesse in aan
koop van het terrein achter de
Gladiolenstraat. De Gladiolen
straat en de Kanaalstraat zijn
drukke straten waar weinig
parkeerruimte is voor de be
woners. Daar is echter wel
grote behoefte aan", aldus J.
van den Bosch van de ge
meente Lisse. De ontsluiting
van het eventueel aan te leg
gen parkeerterrein moet ge
beuren via het terrein van een
appartementengebouw op de
hoek Gladiolenstraat/Kanaal
straat. Van den Bosch: „Er zit
erfdienstbaarheid op dat ter
rein en juridisch is er geen en
kel probleem. De gemeente
Lisse wil echter een goede
buur zijn. De omwonenden die
gewend zijn aan een bepaald
gebruik van het terrein, wor
den op dit moment geïnfor
meerd of zij geen moeite heb
ben met de komst van het par
keerterrein. Lisse wil het ter
rein alleen maar hebben als
we er parkeerplaatsen kunnen
maken".
Volgens de bewoners geldt de
erfdienstbaarheid slechts voor
een beperkt aantal panden aan
de Gladiolenstraat. „Bij ver
koop van het bedrijfspand van
Schaap mag de erfdienstbaar
heid niet worden verzwaard.
Wij hebben geen enkel belang
bij de aanleg van een openbaar
parkeerterrein achter onze
woningen want wij hebben
voldoende parkeerruimte op
eigen terrein", stelt P. van der
Hulst, een van de bewoners
van het appartementengebouw
op de hoek Gladiolenstraat-
Kanaalstraat. Hij voegt er aan
toe dat honderd meter verder
op achter de Kanaalstraat een
groot parkeerterrein ligt dat
maar gedeeltelijk wordt benut.
Leo van der Hoeven kampioen tafeltennis
ZOETERWOUDE Leo van der Hoeven was gisteravond tij
dens het Zoeterwouds kampioenschap tafeltennis de grote man.
Uitkomend in de recreantenpoule won hij het enkelspel terwijl
hij samen met zijn neef Ad van der Hoeven ook de titel in het
dubbelspel op zijn naam schreef. In de enkelspelfinale wees hij
Bas Overdevest in drie sets terug. In de eindstrijd bij het dubbel
spel kwamen Van der Hoeven en Overdevest elkaar ook tegen.
Overdevest was gekoppeld aan Alfons Bakker maar zij konden
het toch niet bolwerken. Zondag is de slotdag van het Zoeter
wouds kampioenschap. In de Klaverhal spelen dan de heren-A
een finale-negenkamp. Ook de jeugd komt dan ik actie.
