Familieleden Ceausescu
deze week voor rechter
Uitzichtloze
toekomst voor
Vietnamese boot
vluchtelingen
eldenontvangst
j>or ANC-leden
vorig jaar nog 'waardevol' als drugsbestrijder
Praag noemt plein
naar Jan Palach
poverleg moet uitweg
ieden voor Cambodja
3ÏËNLAND
CetdóeSomtmt
DINSDAG 16 JANUARI 1990 PAGINA 5
GIENG DAN De Viet
namese bootvluchtelingen
die vrijwillig uit Hong
kong zijn teruggekeerd
naar hun geboorteland,
hebben het niet gemakke
lijk.
„Ik heb geen werk en ben af
hankelijk van mijn ouders",
vertelt de 28-jarige Dinh Hong
Qui, die samen met zijn vrouw
is teruggegaan naar de noorde
lijke kustprovincie Quang
Ninh. Qui was lasser en zijn
vrouw werkte in de toeristen
sector. Vorig voorjaar gaven ze
hun baan op en verkochten
hun huis om de boottocht naar
Hongkong te betalen, die dui
zend gulden in baar goud kost
te. Ze verdienden samen onge
veer 32 gulden per maand.
Eenmaal in Hongkong werden
ze het vreemde eten en het
overvolle kamp al gauw zat en
besloten ze zich te laten repa
triëren. Op 30 november stap
ten ze op een chartervliegtuig
en sindsdien wonen ze in het
eenvoudige stenen huisje van
Qui's ouders. Qui hoopt dat hij
van vrienden genoeg geld kan
lenen om een eigen reparatie
bedrijfje te beginnen.
Het VN-commissariaat voor de
vluchtelingen geeft iedere te
rugkerende volwassen Vietna
mees een uitkering van hon
derd gulden, maar dat geld
wordt meestal verkwist. Zo
heeft Qui het geld uitgegeven
aan bier en wijn voor een af
scheidsfeestje in Hongkong.
De teruggekeerde vluchtelin
gen krijgen daarnaast nog één
jaar lang zestig gulden per
maand. Volgens de vertegen
woordiger van de VN in Ha
noi, Charles-Henry Bazoche,
zou het beter zijn als er ont
wikkelingsprojecten werden
opgezet in de noordelijke pro
vincies, waar de meeste boot
vluchtelingen vandaan komen.
Piraten
De autoriteiten van Quang
Ninh en de nabijgelegen ha
venstad Haiphong zijn intus
sen een mediacampagne be
gonnen om de Vietnamezen
thuis te houden. In kranten en
op de radio wordt uitgebreid
verslag gedaan van de slechte
omstandigheden in de opvang
kampen in Hongkong. Daar
naast lopen de Vietnamese
vluchtelingen het gevaar door
piraten te worden vermoord.
Sinds de communistische
machtsovername in heel Viet
nam in april 1975, toen de
vluchtstroom begon, zijn hon
derden bootvluchtelingen door
Thaise vissers vermoord. Gis
teren nog zijn aan de zuidkust
van Thailand de lijken aange
spoeld van elf vrouwen, ver
moedelijk Vietnamese boot
vluchtelingen. Sommige lijken
waren ontkleed en allen had
den een nylon touw om de
nek.
Tot nog toe zijn zo'n duizend
Vietnamezen naar hun ge
boorteland teruggekeerd, om
dat ze de toestand in de op
vangkampen in Hongkong on
houdbaar vonden en geen uit
zicht op emigratie naar een
ander land hadden. Ongeveer
44.000 vluchtelingen in Hong
kong staan op de nominatie op
een vliegtuig naar Vietnam te
worden gezet, tenzij ze kunnen
aantonen dat ze in hun eigen
land politiek vervolgd worden,
of vrijwillig terugkeren in het
kader van een programma van
het VN-Hoge Commissariaat
voor de Vluchtelingen.
Amnesty
Amnesty International heeft
opnieuw scherpe kritiek gele
verd op de manier waarop
Groot-Brittannië en Hongkong
omspringen met Vietnamese
bootvluchtelingen. In een on
derzoeksrapport zegt de orga
nisatie dat de „fundamentele
rechten worden geschonden
van mensen die een wezenlijk
risico lopen te worden ver
volgd". Maar ook in Hongkong
lopen de vluchtelingen het ri
sico bruut behandeld te wor
den. Volgens Amnesty zijn de
51 vluchtelingen die in decem
ber gedwongen naar Vietnam
werden overgebracht ernstig
mishandeld. Ooggetuigen heb
ben verklaard dat de 51 eind
oktober door leden van de
veiligheidstroepen met geweld
werden weggehaald uit het de
tentiecentrum Chi Ma Wan.
Zij werden geschopt, geslagen
en met wurgkettingen be
werkt.
De Britse kroonkolonie Hong
kong herbergt bijna 56.000
Vietnamese bootvluchtelingen,
van wie er ruim 43.000 door de
autoriteiten als illegale immi
granten worden beschouwd.
Bulgarije schrapt
leidende rol partij
SOFIA Het Bulgaarse parlement heeft
gisteren eenstemmig besloten dat de lei
dende rol van de communistische partij
wordt geschrapt. De afgevaardigden zijn
overeengekomen dat er in mei vrije ver
kiezingen worden gehouden en dat het
parlement een nieuwe grondwet zal op
stellen zonder het gewraakte machtsmo
nopolie van de partij. Hiermee lijkt in
principe een einde gekomen aan ruim vier
decennia van éénpartijbestuur in Bulga
rije. De recent opgerichte oppositiegroe
pen, die in een los verband samenwerken
binnen de Bond van Democratische
Krachten, zijn vandaag met de communis
ten ronde-tafelbesprekingen begonnen
over de hervormingen en de verkiezingen.
Lichtend Pad moordt
in Peruaans bergdorp
LIMA Guerrillastrijders
van de maoïstische groep
Lichtend Pad hebben in een
Peruaanse dorp in het Andes-'
gebergte minstens 28 mensen
gedood die weigerden zich te.
laten recruteren. Dat is be
kendgemaakt door leger en
politie. Ongeveer honderd
guerrillastrijders vielen giste
ren tegen de ochtend het dorp
Acos Vinchos binnen. Ze gin
gen alle huizen af en wie niet
de kant van Lichtend Pad
koos, werd doodgeschoten.
Voordat ze het dorp weer ver
lieten, staken ze het gemeente
huis en legerbarakken in
brand.
Britse school verbiedt
dragen van hoofddoekjes
LONDEN Ook Groot-Brittannie heeft
zijn rel rond de islamitische hoofddoek.
Een school in het midden-Engelse Altrin-
cham heeft twee moslim-meisjes de
toegang ontzegd, zolang zij de door de isla
mitische wet voorgeschreven hoofdbedek
king dragen. Volgens een woordvoerder
van de school verbieden de uniformvoor
schriften het dragen van een hoofddoek.
Op een school in het Franse Creil speelde
in oktober een soortgelijke rel, die de ge
moederen in Frankrijk en daarbuiten we
kenlang bezighield. De Franse Raad van
State heeft uiteindelijk bepaald dat een
school de moslim-hoofddoek niet mag ver
bieden, zolang het kledingstuk geen belet
sel vormt voor een normale gang van za
ken op school.
Amnesty meldt
moorden Liberia
LONDEN Rebellen en regeringssoldaten
hebben in het noordoosten van de Afrikaanse
staat Liberia honderden ongewapende bur
gers gedood, is gisteren bekendgemaakt door
de mensenrechtenorganisatie Amnesty Inter
national. De Liberiaanse minister van justitie
Jenkins Scott bevestigde verleden week dat
het leger burgers had gedood terwijl het op
zoek was naar rebellen die vanuit het aan
grenzende Ivoorkust waren binnengevallen
in het district Nimba in Liberia. Volgens
Scott waren de burgers gewapend en hadden
de militairen uit zelfverdediging gehandeld.
Amnesty roept de regering van Liberia op
een einde te maken aan „buitenrechtelijke"
executies door militairen en een onderzoek
naar de moorden in te stellen.
Oppositie van
St. Maarten samen
tegen Wathey
PHILIPSBURG Vier
oppositiegroeperingen op
St. Maarten hebben een
nieuwe politieke partij op-'
'gericht: de St. Maarten Pa-}
triotic Alliance, SPA. De
SPA zal deelnemen aan de
verkiezingen voor een
nieuw Antilliaans parle
ment op 16 maart. Eén
van de doelstellingen van
de Alliantie is „voorgoed
een einde te maken aan de
alleenheerschappij van
Claude Wathey", de huidi
ge politieke leider van St.
Maarten.
ral
iele
MKA Acht kaderleden
lugfcjd van de Zuidafri-
^la l bevrijdingsbeweging
3Pafeijn in de Zambiaanse
1 h(tad Lusaka aangekomen
bernverleg met verbannen
fctionarissen van hun
^lng'
N
ien.. vreugde kent geen
;t". h", zei secretaris-gene-
Hetjfred Nzo van het ANC
eeij feestelijke verwelko-
heWan de geestverwanten
t^aanvoering van Walter
- O de 77-jarige vroegere
1 Hjris-generaal van het
Mulpie zijn uit Zuid-Afrika
laarmen zoon Max voor het
st ji 27 jaar weer zag.
2 dnt ANC-activisten waren
*rlaj vliegveld van Joham-
Mujg door een juichende en
J menigte uitgeleide
Zes van hen zijn pas
loerhaanden geleden uit de
hiJh »enis vrijgelaten, waar
ireiL
ilkrl
n lj
ze vaak jarenlange straffen
uitzaten.
In Lusaka zal gesproken wor
den over de vrijlating van de
zwarte leider Nelson Mandela
die binnen enkele weken ver
wacht wordt, de toekomst van
het ANC-leiderschap en het
hervormingsprogramma van
president Frederik De Klerk.
Op het vliegveld van Lusaka
noemde Nzo een aantal voor
waarden die het ANC stelt aan
onderhandelingen met Zuid-
Afrika. „Als Mandela wordt
vrijgelaten, gaan wij niet auto
matisch onderhandelen. Er
moet aan andere voorwaarden
voldaan worden zoals het vrij
laten van alle politieke gevan
genen, het opheffen van de
noodtoestand en het legalise
ren van het ANC". „Wij vech
ten niet voor onderhandelin
gen", zei ANC-kaderlid Steve
Tshwete. „Onze strijd heeft de
verwijdering van de apartheid
tot doel".
BUKAREST In Roeme
nië wordt nog deze week
een begin gemaakt met de
berechting van gewezen
functionarissen van het
bewind-Ceausescu, fami
lieleden van de geëxecu
teerde dictator én leden,
van de geheime Securita-
te. Volgens de openbare
aanklager, Gheorghe
Robu, variëren de be
schuldigingen van mede
plichtigheid aan en be
hulpzaam zijn bij volken-
moord, tot moord en on
dermijning van de natio
nale economie.
De beschuldiging van volken-
moord heeft zowel betrekking
op de slachtoffers van de revo
lutie als op degenen die gedu
rende het 24-jarige bewind
van de Ceausescu's aan hun
einde kwamen. Onder dege
nen die deze week worden be
recht, bevindt zich de zoon
van Ceausescu, Nicu, die als
partijleider in Sibiu in Trans
ylvania een waar schrikbe
wind uitoefende. Op 28 januari
zal bij referendum worden be
sloten of de communistische
partij wordt verboden en de
doodstraf opnieuw wordt inge-
TRALISCH VREDESVOORSTEL DOORBREEKT IMPASSE
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
Vaclav Havel vanmorgen
een krans neergelegd. Vorig
jaar nog werd door de politie
met wapenstok en waterka
nonnen een einde gemaakt
aan een herdenkingsdemon
stratie voor Palach. Toen Ha-
vel indertijd bloemen pro
beerde te leggen werd hij ge
arresteerd. Elders in de stad
is vandaag een plein ver
noemd naar de geschiedenis
student. Het Jan Palach
Plein ligt voor de filosofische
faculteit van de universiteit
van Praag waar Palach zijn
colleges volgde.
voerd. De doodstraf werd on
middellijk na de executie van
Ceausescu en zijn vrouw Elena
afgeschaft.
De Bondsrepubliek Duitsland
heeft Roemenië gisteren op di
verse terreinen hulp toege
zegd. Maar Bonn wenst dat de
Duitse minderheid in het land
zodanige democratische garan
ties krijgt, dat zij geen behoef
te voelt om te emigreren. Dit
heeft de Westduitse minister
van buitenlandse zaken, Hans-
Dietrich Genscher verklaard
in Bukarest, waar hij op be
zoek is.
In Roemenië leven rond
200.000 etnische Duitsers en
het opheffen van de strikte
reis-bepalingen sinds de val
van het communisme betekent
dat zij zich in de Bondsrepu
bliek kunnen 'vestigen, als zij
dat wensen. In 1978 sloot de
Bondsrepubliek nog een ver
drag met Ceausescu waarbij de
regering in Bonn beloofde
10.000 mark te betalen voor ie
dere Duitser die Roemenië
kon verlaten. In dat kader zijn
130.000 Roemeense Duitsers
naar de BRD vertrokken. De
Bondsrepubliek kampt mo
menteel met een enorme toe
stroom van etnische Duitsers
uit alle delen van Europa.
Van diverse kanten binnen de
Europese Gemeenschap is op
geroepen tot uitgebreide hulp
verlening aan Roemenië. Maar
de Bondsrepubliek, de econo
mische reus binnen de EG, is
de meest waarschijnlijke bron
voor de investeringen op lange
termijn, die nodig zijn om de
industrie en de vrije handel
met het Westen weer op gang
te krijgen.
Dumitru Mazilu, de nummer
twee van het Front voor Na
tionale Redding, behoudt zich
zelf het recht voor de krant
Romania Libera, die hem er
zondag van beschuldigde lid
van de gevreesde geheime po
litie Securitate te zijn geweest,
voor het gerecht te dagen we
gens laster.
Romania Libera, met een mil
joen exemplaren de populair
ste krant van Roemenië,
schreef dat Mazilu officier was
van de Securitate en dat hij
vrijdag, tijdens de massa-de
monstraties tegen de aanwe
zigheid van communisten in
de voorlopige regering, gepro
beerd zou hebben de macht te
grijpen.
Een woordvoerder van het
Front, Aurel Dagros Muntea-
nu, benadrukte gisteren op een
persconferentie dat Mazilu
ssiëi
imoJS In Parijs wordt
^Kl[jeenkomst gehouden
3e vijf permanente
I jen van de VN-Vei-
f tlsraad om een poli-
oplossing te vinden
i de burgeroorlog in
|°dja.
al staat een Australisch
il om een voorlopige re-
te vormen die onder
It van de Verenigde Na-
jerkiezingen uitschrijft,
lussen zet de communis-
lode Khmer, de sterk-
de drie verzetsbewe-
haar opmars voort. Na
succesvolle acties in het
bied met Thailand, die
en tot de noodtoe-
afgekondigd in de
en de provin-
wordt
in Ang-
tenlandse zaken Roland Du
mas zei gisteren in een korte
openingsverklaring dat de
deelnemende landen de
Verenigde Staten, Frankrijk
Groot-Brittannië, China en de
Sovjetunie een „bijzondere
verantwoordelijkheid" dragen
voor de handhaving van de
vrede, en hij wees erop dat een
aantal landen belangrijke in
vloed heeft op de strijdende
partijen. China is de belang
rijkste steunpilaar van de
Rode Khmer. De Sovjetunie
staat achter de Cambodjaanse
regering van premier Hun
Sen, die door Vietnam in het
zadel is geholpen. De ver
wachting is dat er voor van-.
avond laat geen mededelingen
zullen worden gedaan over de
vooruitgang bij' de conferentie.
Het Australische voorstel biedt
een uitweg over het probleem
van een eventuele deelname
van de Rode Khmer aan een
interim-regering; deze kwestie
bleek tijdens de eerste Cam-
bodja-conferentie in Parijs een
onoverkomelijk struikelblok.
De Cambodjaanse verzetslei
der Norodom Sihanouk is
voorstander van deelname van
de Rode Khmer aan een der
gelijke regering, omdat dit vol
gens hem de enige manier is
om de organisatie te controle
ren. Op Frankrijk, de Vere
nigde Staten en Groot-Brittan
nie wordt steeds meer druk
uitgeoefend om steun te geven
aan de Cambodjaanse premier
Hun Sen, die door sommigen
wordt gezien als de beste ver
dediging tegen de oprukkende
Rode Kmer. De Rode Khmer
onder leiding van Pol Pot
wordt verantwoordelijk
steld voor de dood van zeker
een miljoen Cambodjanen
de periode tussen 1975 en eind
1978 toen ze de macht in han
den had. Een Vietnamese in
vasie maakte een einde aan
het bewind.
Aanslag Bologna
Brandweerlieden nemen de schade op in het
postkantoor van de Italiaanse stad Bologna
waar overvallers gisteren met een bom niet al
leen de kluis maar het hele gebouw hebben op
geblazen. Zeker 44 mensen raakten gewond. De
meeste slachtoffers waren bejaarden die hun
pensioenuitkeringen kwamen afhalen. De over
vallers konden maar een paar miljoen lire (enke
le duizenden guldens) meenemen, omdat de
meeste geldzakken bij de explosie onder puin
werden bedolven. foto: epa
^RINGTON Ter-
^n$peribare aanklagers
t 'ge(zig waren met de
'deWeidingen van de
Gro&cht tegen generaal
En^a, onderhield de
;tw<Jkaanse drugsbestrij-
raaicPienst (DEA) nog
rassP banden met hem.
aanikt uit een rapport van
een subcommissie voor buiten
landse aangelegenheden van
de Senaat, waarvan gisteren
opnieuw details bekend wer
den gemaakt. Zondag werd uit
het rapport al geciteerd dat
hoge Amerikaanse functiona
rissen zoals president Bush,
destijds hoofd van de CIA en
Oliver North, de voormalige
medewerker van de Nationale
Veiligheidsraad (NSC) con
tact hadden gehad met Norie
ga over Panamese hulp bij het
opleiden van Contra-rebellen.
Vorig jaar nog prees de direc
teur van de DEA, Jack Lawn,,
Noriega in een brief voor zijn
samenwerking met de DEA
inzake de drugsbestrijding.
Lawn zei toen vooral waarde
ring te hebben voor Luis Qui-
el, Noriega's verbindingsoffi
cier met de DEA. Volgens het
rapport van de Senaatscom
missie, dat in december 1988
werd voltooid, was Quiel ech
ter tegelijkertijd Noriega's tus
senpersoon voor het Medellin-
kartel, het grootste drugskartel
in Colombia. „Hij was dus in
de positie drugshandelaren
van alle informatie te voorzien
die de DEA hem had ver
strekt. Zo wisten drugshande
laren bijvoorbeeld van te vo
ren welke vliegtuigen door de
DEA in de gaten werden ge
houden", hadden getuigen vol
gens de Senaatscommissie ge
zegd.
Volgens Francis McNeil, de
voormalige Amerikaanse am
bassadeur in Costa Rica, was
het ministerie van buitenland
se zaken de enige officiële
Amerikaanse instantie die No
riega destijds niet vertrouwde.
In juni 1986 was uit een onder
zoek van het ministerie van
buitenlandse zaken naar voren
gekomen dat Noriega corrupt
was, maar kon niet bewezen
worden dat hij betrokken was
bij de drugshandel.
v^otioneel moment in Lusaka. De eind vorig jaar vrijgelaten
uis eider Walter Sisulu ontmoet voor het eerst in 27 jaar zijn in
en a in ballingschap levende zoon Max. Kleinzoon Winston
zenog helemaal nooit gezien. foto: ap
„het vertrouwen geniet van de
hele Raad van het Front van
Nationale Redding". Mazilu
was een „fervente tegenstan
der van het regime (van de af
gezette dictator) Ceausescu".
Munteanu wees erop dat Mazi
lu „een beschaafd man is, hij
was een opmerkelijk vertegen
woordiger van Roemenië bij
de Verenigde Naties".
Munteanu voegde daar nog
aan toe dat zelfs als Mazilu of
ficier was bij de Securitate, hij
toch al vijf jaar als dissident
ageerde tegen het bewind. „Ie
dereen heeft het recht zich te
bekeren", besloot de woord
voerder.
Comaneci
PRAAG Onder massale
belangstelling is vandaag
in de Tsjechoslowaakse
hoofdstad Praag voor het
eerst officieel herdacht
dat de student Jan Palach
zichzelf in brand stak, uit
protest tegen de bloedige
onderdrukking van de
Praagse Lente door de
troepen van het Warschau
Pact.
Op de plek op het Wences-
lasplein waar Palach in 1969
het leven liet heeft president
Nadia Comaneci zou binnen
kort willen terugkeren naar
Roemenië. Dat heeft de moe
der van de voormalige turn
ster gisteren laten weten op de
Roemeense radio. Nadia Co
maneci, Olympisch kampioene
van 1976 in Montreal, vluchtte
enkele maanden geleden naar
de Verenigde Staten. Moeder
Stefania verklaarde dat ze op
29 december met Nadia heeft
gesproken door de telefoon. In
dat onderhoud, enkele dagen
na de revolutie en de executie
van dictator Ceausescu, zou de
dochter gepraat hebben over
De 'nalatenschap' van Nicolae Ceausescu blijft voor verrassingen
zorgen. In het archief van de ex-dictator werd deze foto gevon
den uit 1969, waarop Ceausescu te zien is omringd door Iraanse
veiligheidsagenten. De wijze waarop de toenmalige sjah van Iran
zijn veiligheid organiseerde, zou voor Ceausescu een groot voor
beeld zijn geweest. foto: ap
haar terugkeer, „Nadia was
een persoonlijkheid die de ti
ran en de kleine prins in de
war bracht". Met de kleine
prins bedoelt Stefania de zoon
van Ceausescu, Nicu, die ver
liefd was op Nadia maar bot
weg werd afgewezen.
oms
>pe
ïrg
en opeens pakt hij de ventiellijn en gaat eraan trekken. Direct
begint de ballon te dalen. „Ben je gek geworden?" vraagt Rob
woedend, terwijl hij naar voren springt. Er ontstaat een worste
ling en ten slotte gelukt het Rob de lijn aan Jaco's handen te
onttrekken. Maar de ballon heeft inmiddels veel gas verloren. - In
het schemerige morgenlicht ziet Rob op de grond een indiaan
staan, die het gevaarte angstig gadeslaat.
Jaco heeft genoeg van de ballontocht en wil beslist
,Wie weet, waar we terecht komen", zegt hij, „morgen
een storm op en worden we ergens tegen een berghel-
Van hier uit kunnen we best de bewoonde wereld
Maar Rob en dr. Martin zijn er tegen: zolang ze de
de lucht kunnen houden, moeten ze verder gaan. Het
büjfiier nog veel te onherbergzaam uit en de indianen die hier
i zijn waarschijnlijk niet te vertrouwen. Jaco wordt kwaad
