Kardinaal handelde niet onrechtmatig tegen de feministische theologie Jezelf zijn als antwoord CcicLcGomai' HOGE RAAD: Dienstbier gast van IKV kerk wereld Hervormde classis Den Haag spreekt over Kerk en Israel GIRO 9662 GEESTELIIK LEVEN/OPINIE Ccidae Qowuml DINSDAG 16 JANUARI 1990 PAGlj] Wereldraad van Kerken pleit bij Gorbatsjov voor Armeniërs GENEVE (ANP) - De Wereldraad van Kerken heeft er maan dag bij president Michail Gorbatsjov op aangedrongen de vei ligheid van de Armeniërs in Azerbajdzjan te waarborgen. De Wereldraad, die geschokt is door het aanhoudende geweld te gen het Armeense volk in het Azerbajdzjaanse hoofdstad Bakoe en andere plaatsen, vraagt Gorbatsjov tegemoet te ko men aan de legitieme verlangens van de Armeniërs. De We reldraad heeft in een telegram aan het hoofd van de Armeense Apostolische Kerk, patriarch Vasken I, zijn solidariteit met het Armeense volk betuigd. De Armeense kerk, die 4 miljoen le den telt, is sinds 1962 bij de Wereldraad aangesloten. Jiri Dienstbier foto: ap (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG Dienstbier zal tijdens zijn verblijf in Neder land een rede houden over de civiele samenleving, het ver band van maatschappelijke organisaties als kerken, vak bonden en milieubewegingen dat invloed op de politiek tracht uit te oefenen. Voorts zal hij bij de maatschappelijke organisaties, maar ook bij Van den Broek pleiten voor het voorstel van het IKV en Pax Christi om een medefinancie ringsorganisatie voor de Oost- europese landen op te richten. Faber was in Praag in ver band met de voorbereiding van de assemblee van Euro pese burgers, die in oktober dit jaar in Praag wordt gehou den. Aan deze assemblee zul len 500 vertegenwoordigers deelnemen van maatschappe lijke organisaties uit de lan den die de akkoorden van Helsinki hebben ondertekend. Zij zullen met elkaar van ge dachten wisselen over de rol die maatschappelijke organi saties kunnen spelen bij het te boven komen van de Euopese deling. De deelnemers zullen zich concentreren op drie the ma's: de armoede in Oost-Eu ropa, de bedreigingen voor het milieu en het nationalitei- tenvraagstuk. Waardering Faber bespeurde in Praag grote waardering voor de houding van Nederland tij dens het communistische bewind. Met name oud-minis ter Van der Stoel, maar ook organisaties als het IKV en Pax Christi werden zeer ge prezen. Volgens Dienstbier oefent de regering druk uit op president Vaclav Havel om snel een bezoek aan Neder land te brengen om de relaties tussen beide landen verder te verstevigen. Het optreden van Van den Broek bij de toeken ning van de Erasmusprijs aan Havel is hem door de Tsje- choslowaaken al lang verge ven, zo heeft Faber gemerkt. Faber heeft ook deelgenomen aan een bijeenkomst van het Oecumenisch Netwerk voor Vrede en Democratie in Euro pa, waarin kerkelijke verte genwoordigers uit tien Euro pese landen, waaronder Po len, Roemenië, Nederland en de Duitse Bondsrepubliek, zich hebben verenigd. De deelnemers hadden lof voor de houding van het Vati- caan tegenover de nu verdwe nen communistische regimes in Oost-Europa, maar uitten felle kritiek op oecumenische organisaties aüs de Wereld raad van Kerken en de Con ferentie van Europese Ker ken. Hun werd verweten dat zij de onderdrukking van de afgelopen jaren nooit hebben durven veroordelen. Het net werk hoopt nog dit jaar in Roemenië een bijeenkomst van gelovigen aan de basis en kerkelijke intellectuelen te houden. Van en over Kuitert Rondom het afscheid van de gereformeerde ethicus prof. dr. H.M. Kuitert van de Theo logische Faculteit van de Vrije Universiteit, verschenen diverse publicaties van en over hem. In de eerste plaats- was dat „Mag alles wat kan?", de bundel opstellen over ethiek en medisch handelen (uitgave Ten Have, prijs 35). De IKON gaf een uitvoerig televisieportret van de theo loog die in zijn kerken voor zoveel opschudding zorgde en de teksten van het gesprek waaruit het portret werd sa mengesteld, is in druk ver schenen: „Vrijheid van dwang, een portret van H.M. Kuitert. Het werd geschreven door Hans van Gerven en Mary Michon, beiden verbon den aan de IKON (het boekje is een coproduktie van Ten Have en Ikon en kost ƒ20,-. Het derde is de tekst van het afscheidscollege van Kuitert: „Autonomie: een lastige laat komer in de ethiek". Het af scheidscollege is onder die ti tel uitgegeven door VU-uitge- verij en kost ƒ5,50. Priesters in Calabria steeds vaker bedreigd door maffia REGGIO CALABRIA De maffia in Calabria heeft het steeds vaker op priesters gemunt, aldus de priesterraad van het aartsbisdom Reggio Calabria. De maffia hoopt zo de Rooms- Katholieke Kerk af te brengen van haar aanvallen op de geor ganiseerde misdaad in dit gebied in het zuiden van Italië. De priesterraad noemt in een rapport een aantal incidenten waar van priesters of kerkelijke medewerkers het slachtoffer wer den en die zijn toegeschreven aan de 'ndrangheta', zoals de maffia in Calabria wordt genoemd. Vorig jaar werd een pries ter vermoord en de afgelopen maanden is de auto van twee priesters en een kerkelijk medewerker in brand gestoken. Voorts zijn talrijke geestelijken telefonisch met de dood be dreigd. God heeft je gemaakt om Hem lief te hebben, niet om Hem te begrijpen. UTRECHT De Hoge Raad heeft de uitspraak van het gerechtshof te Amsterdam bevestigd dat kardinaal dr. A.J. Simo- nis niet onrechtmatig heeft gehandeld tegen de feministische theologie. Het Gerechtshof was vol gens de Hoge Raad ver der terecht van oordeel dat het Landelijk Inter disciplinair Overleg Fe minisme en Christendom (LIO) geenszins represen tatief is voor de aanhan gers van de feministische theologie. De kardinaal oefende eind 1986 in een artikel in het theologisch tijdschrift Com- munio scherpe kritiek op de feministische theologie. Naar zijn mening verwerpt deze theologie de openbaringsgege- vens, ontwricht zij het gods beeld, reduceert zij de figuur van Christus, misbruikt zij de Heilige Geest en schetst zij een beeld van Maria dat te gengesteld is aan dat in de Heilige Schrift. Het LIO, dat sche theologie, in verband met de juridische procedure werd opgericht, vroeg samen met de Ameri kaanse theologe Mary Daly om een verbod op versprei ding van het artikel, omdat mgr. Simonis verzuimd had de bronnen te noemen waar uit hij citeerde. Daardoor zou hij een vertekend beeld heb ben gegeven van de feministi- Daly en LIO werden in eerste instantie door de rechtbank in Utrecht niet ontvankelijk verklaard in hun eisen. Het gerechtshof in Amsterdam wees in december 1987 in ho ger beroep de vorderingen van Daly en het LIO af. Billy Graham evangeliseert in Berlijn BERLIJN - De Amerikaanse evangelist Billy Graham houdt zaterdag 10 maart een grote manifestatie in Berlijn. Dat heeft hij laten weten aan vertegenwoordigers van de Evangelische Allianties in de Bondsrepubliek en de DDR, die hem hebben uitgenodigd. Het is nog niet bekend, in welk deel van Berlijn de ma nifestatie wordt gehouden. De evangelische bisschoppen van Oost- en West-Berlijn hebben hun instemming met de komst van Graham betuigd. De evangelist liet weten dat hij in Berlijn het evangelie wil verkondigen en dat hij niet zal ingaan op politieke kwesties. Graham, die vorige week door paus Johannes Paulus II in particuliere au diëntie werd ontvangen, heeft in alle delen van de wereld het evangelie verkondigd. De laatste jaren legt hij het ac cent op Oost-Europa. Graham heeft in alle Oosteuropese landen behalve Bulgarije en Albanië geëvangeliseerd. In de Bondsrepubliek heeft hij tussen 1954 en 1976 zeven evangelisatiecampagnes ge voerd, waaraan honderddui zenden mensen deelnamen. In 1982 verbleef hij tien da gen in de DDR, waar onge veer 25.000 mensen zijn mani festaties hebben bijgewoond. Martin Luther King herdacht In vrijwel alle delen van de Verenigde Staten is maandag Mar tin Luther King, de strijder voor burgerrechten die in 1968 werd vermoord, officieel herdacht. In Memphis voegde Willie Maeweather zich bij driehonderd anderen die naar het motel gingen waar Martin Luther King werd herdacht. De herdenking van Luther King vindt jéarlijks plaats op of rond diens geboortedatum en is een nationale feestdag die in vrijwel alle deelstaten in ere wordt gehouden. Maandag werd zelfs in de effectenbeurs van New York stilte in acht genomen. Bijbelboeken vertaald in Khmer In Cambodja verschijnen dit jaar in het Khmer de belang rijkste taal van het land twee nieuwe vertalingen van bij belboeken: Handelingen en de brieven van Paulus. Aan de geschiedenis die aan deze vertalingen vooraf gaat, kleeft bloed: .zestien jaar geleden begon een vertaalteam van het Cambodjaanse bijbelgenootschap met het werk. Door de Rhode Khmer van Pol Pot werd het team vermoord. Het werk was toen in een reeds ver gevorderd stadium. Alleen de eerste hoofdstukken van het evangelie van Matteus werden na de moordpartij teruggevonden. In 1985 werd op initiatief van het Aziatische bureau van de bijbelgenootschappen een nieuw team geformeerd, van prote stantse en rooms-katholieke huize. Enkele van hen zijn pas kort geleden tot geloof gekomen. Een voormalige boeddhist staat het team bij in verband met de specifieke problemen' rond woorden als „zonde", „hemel" en „heil". Van oudsher hebben de Cambodjanen een heel ander begrip van zulke woorden dan de betekenis die de bijbel er aan geeft. Mede in verband met .de uiterst ongewisse politieke situatie in het land wordt met publicatie van de beide bijbelboeken niet gewacht totdat het gehele nieuwe testament is vertaald. Ieder bijbelboek wordt uitgegeven zodra de vertaling is aanvaard. DEN HAAG De her vormde classis Den Haag (regionale vergadering) heeft zich in grote lijnen geschaard achter de wijzi gingen van de kerkorde artikelen die gaan over de relatie kerk-Israel. In aanwezigheid van dr. H. Vreekamp, secretaris van de hervormde Raad voor de ver houding van Kerk en Israel, besprak de classis de besluiten die de generale synode „in eerste lezing" heeft genomen. Mede aan de hand van de in de classes gemaakte opmer kingen, komen de kerkorde- wijzigingen nog een keer te rug in de synode, die er dan met dubbele afvaardiging, een definitief besluit over neemt. In de wijzigingen wordt onder meer het gesprekskarakter van de ontmoeting tussen Kerk en Israel duidelijker ge formuleerd. De nieuwe tekst ligt ook in het verlengde van een beweging in de Hervorm de Kerk die sinds 1951 zicht baar is: Israel is niet voorwerp van zending, maar is ge sprekspartner. Tijdens de bespreking op de classis werd duidelijk dat ve len vinden dat de voorliggen de tekst nog te veel in herha ling valt op het punt van het getuigenis dat Jezus de Chris tus is en nog „opener" moet naar de joden; anderen echter meenden dat de kerk onom wonden moet zeggen waar voor ze staat, namelijk het ge loof in Jezus de Messias en ze moet niet omwille van de ge voeligheid van joden haar formuleringen „verzachten". In februari formuleert het breed moderamen (uitgebreid dagelijks bestuur) een stand punt dat naar de synode wordt gestuurd. Dat ideologieën en grote boodschappen door de mand gevallen zijn en mensen niet meer aan spreken, is eigenlijk wel logisch. Immers onze mo derne westerse wereld bestaat eindelijk uit indi viduen, die autonoom en zelfstandig zichzelf mo gen en kunnen worden; die hun eigen keuzen kunnen en hopelijk wil len maken en die stre vend naar ontplooing aan zichzelf mogen werken. Het individualisme van de westerse mens in onze dagen is een soort eind punt van een lang proces. In een wereld, waar mensen een bikkelharde strijd om te overleven moeten voeren te gen de natuur of tegen vijan den van buitenaf is een hech te gemeenschap een levens voorwaarde. Daarom was het in vele culturen, bij voorbeeld in Afrika, zo dat wanneer ie mand de geboden en afspra ken overtrad, die voorwaarde waren voor het samen in le ven blijven, er een palaver werd gehouden, om te bepa len hoe die overtreding teniet gedaan kon worden. Schade vergoeden Bij een diefstal was daarbij het vergoeden van de schade belangrijker dan straf. Maar altijd moest de beslissing van de chef zo zijn, dat alle aan wezige dorpelingen instem mend knikten. De strijd om het bestaan is te hard om zich een blijvende oppositie in het dorp te kunnen permitteren. Buiten de gemeenschap was het bestaan letterlijk levens gevaarlijk. Individueel andere wegen kiezen ging niet. Daar om was een huwelijk een af spraak tussen families, maar niet de individuele keuze van de partners. Een andere wijze om de sa menleving bij elkaar te hou den is de harde hand van een koning of sultan, die over sol daten beschikt en meesjtal ook verbindingen met de machten en geesten van de andere we reld onderhoudt. In dat geval maakt die machtige, dan wel bijna goddelijke koning uit wat goed is voor iedereen, waarbij haatdragende anders denkenden worden opgepakt en zelfs sociale eenlingen als staatsgevaarlijk worden ge zien. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke superchef zijn volk kan besturen als een wij ze vader, maar ook als een hardvochtige dictator. Zelfs in het Afrika van vandaag zijn nog voorbeelden van beide te vinden. Solidariteit Trouwens, ook wanneer een familie een dagelijkse strijd moet leveren om te overle ven, wordt het maken van in dividuele keuzen vrijwel on mogelijk. Om de opa en oma, maar ook om de pasgeborene in de familie te doen overle ven, is solidariteit nodig en de bereidheid om het zuurver diende, vaak schamele dag loon in de gezamenlijke over- levingspot te stoppen. Het feit dat er in de nieuwe miljoe nensteden honderdduizenden kinderen rondlopen, die zich zelf moeten redden, omdat niemand naar hen omziet, is een bewijs dat daar 'deze soli dariteit van de armoe aan het verdwijnen is. De belangrijkste voorwaarde voor de westerse individuali sering is een bepaalde mate van welvaart en economische onafhankelijkheid. Dat geldt ook voor democratie en vrij heid. Zo goed als het hebben van een oppositie van goed opgeleide mensen, die alleen maar bijdragen in de samen leving door hun kritiek op re gering en bestuur, een luxe is, zo goed is het zelf kiezen van een opleiding, het zelf bepa-i len van een zelfontplooiing een luxe, die alleen maar mo gelijk is, wanneer het niet no dig is om dagelijks alle ener gie te steken in het overleven. Het eerst konden en gingen mensen uit gefortuneerde fa milies zelf keuzen maken, vaak tegen de tradities van hun eigen familie in; toen kwam de arbeidersbeweging en met een andere motivering de 'kleine luyden' met de boodschap: kennis is macht, dus vermeerder je kennis en je zult vrij worden; terwijl nu Vijf op de tien Nederlan ders voelen zich niet lan ger betrokken bij de christelijke kerken en het antwoord dat zij geven op het leven, want velen van hen hebben geen idee wat dan de vraag zou moeten zijn bij het antwoord dat de kerken geven. Onder het motto „Jezus is het antwoord, maar wat is de vraag", schrijft dominee Ype Schaaf geregeld over de relatie tussen kerk en samenleving. de eigen keuzen ook mogelijk gemaakt worden door de ver zorgingsstaat met haar uitke ringen, met haar mogelijkheid tot het weigeren van niet pas sende arbeid en haar kans via de bijstand een einde te ma ken aan financiële afhanke lijkheden van partners. Die vrijheid van het sociale pak ket levert meestal geen rijk dom op, maar potentieel wel de mogelijkheid tot individue le keuzen. Lijfsbehoud De individualisering is stap voor stap gegaan van het uit lijfsbehoud deel hebben aan een volk of stam of dorp, naar de uitgebreide familie, die in alles meevierde en rouwde; naar het kerngezin van pa, moe en de kinderen; via het generatieconflict, naar ouders versus kinderen en tenslotte via de vrouwenemancipatie naar de eenling, die samen leef cont(r)acten aangaat en onderhoudt met anderen. En het merkwaardige is, dat terwijl de administratieve sy stemen en de computers, die mensen met elkaar verzonnen en ontwikkelden, mensen steeds meer reduceren tot meetbare categorieën en ge vallen, te herkennen aan een nummer, de mens zelf de weg van de eenling opging. Hoe wel volle voetbalstadions, ber mtoerisme, contactadverten ties en series hulpverlenings telefoonnummers in kranten, de vraag opwerpen of de een- lingweg mensen wel gelukkig maakt en asociale egocentrie tot de negatieve bijverschijn selen behoort. Puur zakelijk kan gesteld worden, dat een maatschappij, waarin mensen alleen voor zichzelf leven en met zichzelf rekening houden, een com pleet onleefbare hel wordt. Het christendom noemt de mens dan ook enerzijds een uniek schepsel, maar ander zijds een wezen, dat zichzelf wordt aan de ander. De mens wordt daarom geroepen om de naaste lief te hebben als zichzelf. 0 Koloniaal restant in de We MINISTER Hirsch Ballin heeft kennisgemaakt met| tillen, en de Antillen met hem. 'De West' moet in eir onder de indruk zijn geraakt van de voortvarendheid j, bewindsman. De portefeuille van de Nederlandse ate van justitie bevat ook de 'Antilliaanse en Arubaanseh' en ze zitten blijkbaar niet in het achterste vak. Voor lre' van het jaar nog wil Hirsch Ballin een uitgewerkt voer®1 tafel leggen voor de toekomstige staatkundige verlj tussen Nederland en zijn zes tropische ex-koloniën. r~ lemstad ontvouwde hij vast de grote lijnen van de on hem voor ogen staat. A.LS het aan Hirsch Ballin ligt bestaan de Antillen sti drie relatief autonome landen. Curagao en Bonaire een Benedenwindse federatie, Saba, Sint Eustatius Maarten gaan samen in een Bovenwindse unie. En nog Aruba, dat volgens het bestaande draaiboek in huidige 'status aparte' omzet in formele onafhankel De drie Antilliaanse rijksdelen zouden met het voo Nederlandse moederland een Gemenebest vormen, a suggestie van Hirsch Ballin. Eerst nog onder de vlag aangepast Statuut van het Koninkrijk, later via di rechtelijke constructie van een echte Gemenebest-gj Het nog zeer voorlopige voorstel van de minister o<| trekkelijk. Het komt voor een belangrijk deel tegero de wens en belangen van zowel Den Haag als de vers de Antilliaanse eilanden. Den Haag wil eigenlijk mf" ding: zo snel mogelijk de feitelijke verantwoordelijk!^ Nederland voor de West terugbrengen tot een absolui» ONS land moet blijven zorgdragen voor de externe Ijg niet de binnenlandse veiligheid en goeddeels ^0, buitenlandse beleid van zijn voormalige wingewest^ Antillen kunnen ook in de verre toekomst rekenen u nomische hulp en zouden in de Gemenebest-construiL ven profiteren van bepaalde Nederlandse voorziening voorbeeld op het gebied van onderwijs en rechtspra^ Niettemin wordt de band tussen de rijksdelen qid losse. Wat de Nederlandse politiek betreft kan de bën los genoeg zijn. Zo voorziet een recent PvdA-rappoi eveneens de Gemenebest-relatie propageert, in de m heid een rijksdeel uit het Koninkrijk te verbannen ig dingen gebeuren die strijdig zijn met de democratischën selen of de mensenrechten. De PvdA worstelt nog ali het 'trauma van 1969', toen op gezag van de Koninkrit ring Nederlandse mariniers op gewelddadige wijze n king in Willemstad braken. CDA en VVD willen ecls zo snel mogelijk afrekenen met het laatste restant derlands koloniaal verleden. Snel maar elegant hoort het motto te zijn. Want niet aan Curagao, Bonaire en de Bovenwindse dri heug en meug de onafhankelijkheid in te jagen waarprt leen Aruba met de nodige voorbehouden heeft gekozen. De ervaringen met Indonesië en 1 hebben geleerd dat de slotfase van een proces van satie stapsgewijs ert zeer zorgvuldig moet verlopen, op autoritaire ongelukken is groot. Dat geldt ook voolds tillen. Het zijn weliswaar geen potentiële bananenrejO.C jes, maar de politieke en sociale tegenstellingen op ei de zes Antillen zijn niet gering. Bovendien is het Caribisch gebied geen zee va^ schappelijke rust. Nederland heeft en behoudt een gijn antwoordelijkheid, zeker voor die eilanden die, als hun lot worden overgelaten, volledig zouden verkon Aruba heeft zich inmiddels weer redelijk hersteld"^ klap die het vertrek van de olieraffinaderij Lago bracht, het traditionele 'hoofdeiland' Curagao zal 3e redden en ook Sint Maarten het enige eiland 4af« thans een bescheiden drang bestaat spontaan het Ai^d voorbeeld te volgen vertrouwt op eigen kracht. naire, Saba en Sint Eustatius kunnen met totale ona^ lijkheid niets aanvangen. hen ikui De Gemenebest-opzet van Hirsch Ballin, inclusief gestelde vierdeling, lijkt voorlopig een werkbaar a|oe op de zeer vele, en soms zeer bange, vragen die met fevc dat deel van de West leven over de eigen nabije en «rh dere toekomst. I®n' Een kind vlucht niet voor de lol. Mag het zich hieCl dan alstublieft ontspannen? Giro 9662 t.n.v. Sticht! Europa Kinderhulp o.v.v. "Vluchtelingenkind tl STICHTING EUROPA KINDERHI _LC mST CcidócSouAani' v Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). m. Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244. Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden. Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk. Li. Telefoon: 070-3190 933. U" Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage. t Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u. Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 v van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) lyr Bij automatische betaling Bij betaling per accept-gillij per maand f. 24,85 per maand "ce per kwartaal f. 74,10 per kwartaal per jaar f. 284,50 per jaar Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijf 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2