rst patiënt wassen, dan pas promoveren
/nt
Justitie onderzoekt Deens model
voor uitwijzing asielzoekers
D'Ancona
rekent op
spoedige
invoering
tv-reclame
op zondag
Grote
drugsvangst
op strand
Den Helder
-JENLAND
Ccicbe Sou/taut
MAANDAG 15 JANUARI 1990 PAGINA 3
/Ijgen Shell-stations
t>est afgesneden
I— Bij tw^e benzinestations van de
Soest zijn in het afgelopen week-
•intig pompslangen doorgesneden.
lieten een karton achter met de
:11 moet weg uit Zuid-Afrika'.
de stations was zes weken geleden
öelwit van een aanslag. Eigenaar
^Hndaal is blij dat hij niet persoon-
je was van de vernieling. „Als ik
hijweest was, dan waren er vast on-
gebeurd". Hij vindt dat hij nog
mag spreken dat de vernielin-
in werden ontdekt. „Als je alles
,.s in werking zet zonder te weten
keghel kapot is, dan loopt alles de
en uiteindeliik de grond in. Zeer
jor het milieu
Bij brand
500 varkens
omgekomen
GEMERT Bij
een brand in een
schuur in het Bra
bantse Gemert zijn
gistermorgen 500
varkens om het le
ven gekomen.
De oorzaak van de
brand is volgens
de politie niet be
kend, evenmin als
de omvang van de
schade.
Persoonlijke onge
lukken deden zich
niet voor.
Kwikfilter bij tandartsen
in gemeente Groningen
GRONINGEN De gemeente Gronin
gen gaat als eerste maatregelen nemen
tegen de grote hoeveelheden kwik die
via spoelbakken van tandartsen in het
milieu terechtkomen. De ongeveer ze
ventig Groningse tandartsen moeten
van de gemeente een speciaal filter
(kosten circa 4500 gulden) in hun spoel
bak plaatsen om het schadelijke kwik
op te vangen. Jaarlijks verdwijnt er
naar schatting tachtig kilo kwik via de
afvoer van de Groningse tandartsprak
tijken in het riool, aldus de gemeente.
Landelijk gaat het om een milieuver
vuiling van ongeveer vijf ton kwik per
jaar. Het kwik zit in de stof amalgaam,
die tandartsen gebruiken bij het vullen
van kiezen.
Kankercentra
bundelen onderzoek
AMSTERDAM Drie ziekenhuizen die
in de regio Amsterdam klinisch kanker
onderzoek verrichten, gaan hun kennis
op het gebied van kanker en de bestrij
ding ervan bundelen. Het gaat om het
Anthoni van Leeuwenhoekziekenhuis,
het Academisch Medisch Centrum van de
Universiteit van Amsterdam en het VU-
ziekenhuis van de Vrije Universiteit. Dit
maakte dr. H.M. Pinedo, hoofd van de
kankerafdeling van het VU-ziekenhuis,
gisteren bekend voor de NCRV-radio.
Deze week wordt een rapport gepubli
ceerd met de bijzonderheden over deze
nieuwe samenwerking. Pinedo denkt dat
door een bundeling van krachten de on
derzoeksresultaten sneller kunnen wor
den toegepast.
Plug voor
scheurtje in
Dodewaard
Een drie millimeter diep
scheurtje in een leiding
van de kerncentrale Dode
waard heeft een omvang
rijke hersteloperatie nood
zakelijk gemaakt. Ontwer
per Klees van de Kema
heeft een grafietplug ont
wikkeld - waarvan hij gis
teren een model toonde -
waarmee het scheurtje
vandaag zou worden ge
stopt. Overigens duurt de
door zware veiligheids
maatregelen omgeven
operatie tot 12 februari.
FOTO: ANP
PLEEGKUNDE VEREIST. WETENSCHAPPELIJK NIVEAU
nd telt ongeveer 115.000 verpleegkundigen, van wie
aa 80.000 werken in ziekenhuizen, inrichtingen, ver-
izen en dergélijke. Voor zover nog niet iedereen het
bben de acties van vorig jaar duidelijk gemaakt dat
leegkundig beroep zwaar is en niet geweldig betaalt,
sen die aan verpleegkundigen worden gesteld, nemen
toe. Om dat allemaal te kunnen bijbenen, vindt de
rootste beroepsgroep in de gezondheidszorg het de
tijd voor een opleiding op wetenschappelijk niveau,
r gaat een conferentie in Utrecht, die vandaag is be
en tot en met donderdag duurt. Naar verwachting
de universiteiten van Utrecht en Groningen in sep-
met de eerste academische deeltijdopleiding voor ver
wetenschap, die in Limburg (Maastricht) al bestaat.
ItteipvEN Nu je
Jwefet een simpel ap-
zelf je bloeddruk
(eten, is het nog
de |ks voor te stellen
inerooit een hoogst in-
tenlilde medische
kenlig is geweest die
vaien arts mocht uit-
ibbei Zelfs een ver-
afgendige had daar
r handen vanaf te
Maar in de tijd
tgesjomputergestuurde
m0Jakingscentra en
illeniceerc*e kanker-
lk Jlingen behoort
tekfik meten al lang
t 0p-)utinehandelingen
n ^leegkundigen.
»p vereist tegenwoor-
enorme hoeveelheid
igenèzicht en vaardighe-
■lkaa behoefte daaraan zal
i sta r Sroter worden.
Tpleegkundige doet
ïstert meer dan alleen
weeïnd zorgen. Zij en
•oor*er hij heeft de
'en P aan geavanceerde
at liq
technologie, gecompliceerde
behandelingen, medisch-ethi-
sche kwesties en patiënten die
om informatie vragen.
Om aan die eisen te voldoen
zijn er momenteel diverse op
leidingen op ruwweg twee ni
veau's: mbo (12 scholen) en
hbo (18 scholen) en vele in-
service-opleidingen. Die voor
zien in de grootste behoefte,
maar voor een aantal ver
pleegkundigen is het niet ge
noeg. Van de ongeveer vijftig
procent die hbo of een verge
lijkbare opleiding/ervaring
heeft, wil naar schatting acht
procent een opleiding op doc
toraal niveau volgen. En daar
van dan weer één procent wil
graag promoveren.
Dat is bovendien ook hard no
dig, want onderzoek naar ver
pleging en toegepaste resulta
ten daarvan kunnen de zorg
weer beter maken. Zo zijn er
specifieke problemen waar
een goede zorg alleen mogelijk
is als er meer kennis over be
staat. Het gaat dan om zaken
als pijnbeheersing, geriatrie,
thuiszorg, aids-patiënten en de
almaar ingewikkelder' wor
dende kankertherapieën. Een
verpleegkundige die niet weet,
niet kan weten, wat er met
Bloeddruk meten behoort al lang tot de routinehandelingen van
zo'n patiënt gebeurt, waarom
dat gebeurt en hoe je daar het
beste bij kunt helpen, zal nooit
een. optimale zorg kunnen ge-
Bed
In landen als de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië en
Finland is zo'n wetenschappe
lijke opleiding al lang moge
lijk, maar in Nederland nog
nauwelijks. De universiteit
van Limburg kent weliswaar
sinds enkele jaren een leer
stoel verplegingswetenschap,
maar deze opleiding kan niet
in de behoefte voorzien. Deze
fulltime dagopleiding leidt ook
niet op tot verpleegkundige.
De deeltijdopleidingen in
Utrecht en Groningen doen
dat wel; ze zijn bedoeld voor
verpleegkundigen met een
voltooide hbo of gelijkwaardi
ge opleiding.
Als minister Ritzen van onder
wijs binnenkort zijn verwach
te toestemming geeft, zullen
Utrecht en Groningen op 1
september kunnen beginnen.
Vooruitlopend daarop is er
van vandaag tot en met don
derdag in Utrecht een confe
rentie over dit voor Nederland
betrekkelijk nieuwe thema.
Voorzitter van de bijeenkomst
is mevrouw J. Diepeveen-
Speekenbrink, projectleider
van de Utrechtse werkgroep
Academisering Verpleegkun
de, die zelf een academische
graad haalde aan de universi
teit van Washington. Ze werkt
momenteel aan wetenschappe
lijk onderzoek voor het beha
len van een hogere graad. Zij
zegt: „Ongeveer de helft van
de verpleegkundigen verricht
het zorgverlenpnde werk,
waaraan ook grote behoefte is.
Maar de andere helft wil daar
naast ook nog iets anders. Zo
als leiding geven of onderzoek
doen. Maar elke verpleegkun
dige moet zondermeer de ba
siszorg kunnen geven. Als je
dat niet kunt, ben je geen goe
de verpleegkundige". Met an
dere woorden: geen leiding ge
ven, geen onderzoek doen, als
je nooit een patiënt hebt ge
wassen, nooit bloeddruk hebt
gemeten.
Tweeduizend
Bij de drie universiteiten heb
ben zich nu al zo'n tweedui
zend verpleegkundigen aange
meld De meesten moeten
worden teleurgesteld. Afge
zien van de vraag of ze ge
schikt zijn, is er eenvoudig
geen plaats. Vooralsnog kun
nen er enkele honderden de
opleiding volgen. Pas als ver
pleegkunde op wetenschappe
lijk niveau hier is ingeburgerd
en er voldoende kennis be
schikbaar is (o.a. hoogleraren)
zullen de meesten kunnen
worden worden toegelaten.
De nieuw te starten opleiding
is een deeltijd-opleiding. Ver
pleegkundigen met hbo die bij
voorkeur al een tijdje hebben
gewerkt, kunnen de studie
naast hun werk gaan doen.
Dat houdt in dat ze vier dagen
(32 uur) werken en daarnaast
nog eens twintig uur moeten
studeren. En dat drie jaar lang;
geen geringe opgave. „Verple
ging is altijd een zwaar beroep
geweest en dat zal het ook blij
ven", zegt mevrouw Diepe-
veen. „Maar ik denk dat men
sen die er voor kiezen dat al
tijd doen omdat ze het zo graag
willen. Het is een positieve
keuze. Iemand die in de ver
pleging gaat, zal daar negen
van de tien keer niet in te
recht komen omdat een aantal
andere opleidingen vol zat".
Achterstand
Duidelijk is dat er nu nog een
enorme achterstand is. De ver
pleegkundigen die naar het
buitenland uitwijken om hun
ambities waar te maken, zijn
gemiddeld ver in de dertig.
Mevrouw Diepeveen: „Dat
zegt toch wel iets. Het is zonde
dat wij niet in staat zijn ge
weest die mensen tegemoet te
komen. Maar ik denk dat de
nieuwe opleiding een door
braak is. Werkgevers signale
ren steeds meer problemen bij
zowel de zorgverlening als het
management. Verpleegkundi
gen signaleren steeds meer
problemen in hun beroep, kijk
maar naar de acties van het
voorbije jaar. Dat bij elkaar
geeft de noodzaak van een
academische opleding wel
aan".
De leerstof in het eerste jaar
puur theoretisch en bij alle
drie de universiteiten hetzelf
de. Daarna kan de student kie
zen voor de richting directe
zorgverlening of beleid en be
heer (management). „De ver
pleegkundige", concludeert
mevrouw Diepeveen, „heeft
wel meer kennis nodig uit
meerdere academsiche disci
plines. Bij een medische oplei
ding staan diagnose en behan
deling voorop. Bij verpleeg
kunde op wetenschappelijk ni
veau blijft zorgverlening de
essentie van het beroep. Het is
dus beslist geen opleiding tot
mini-dokter".
DICK HOFLAND
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
D'Ancona van WVC ver
wacht dat heel binnen
kort ook op zondag STER-
reclame kan worden uit
gezonden. Zij heeft dit ge
zegd in reactie op de uit
spraak van het CDA-ka-
merlid Beinema voor de
VAR A-radio dat zijn partij
er „geen halszaak" van zal
maken als een kamer
meerderheid het STER-
verbod op zondag wil af
schaffen.
Nu het CDA zijn verzet heeft
opgegeven, is de weg vrij voor
ether-reclame op zondag, zei
D'Ancona. Het PvdA-kamer-
lid Van Nieuwenhoven voor
spelde ook de steun van D66
in deze Kwestie. CDA-fractie-
voorzitter Brinkman deed eind
vorige week nog een beroep
op de PvdA af te zien van het
streven van invoering van
STER-reclame op zondag.
Brinkman zei toen het „rede
lijk" te vinden als de PvdA re
kening zou houden met de be
zwaren in christen-democrati
sche kring. Als de STER uit
breiding behoeft om financiële
redenen zou volgens Brink
man de STER-zendtijd op de
andere zes dagen moeten wor1
den uitgebreid. Eén dag extra
zendtijd voor de STER bete
kent ongeveer zeventig mil
joen gulden per jaar aan extra
inkomsten.
Een woordvoerder van de
VVD ontkende dat de libera
len met een voorstel tot recla
me op zondag willen komen.
„Het afschaffen van het ver
bod op het uitzenden van
STER-reclame op zondag staat
wel in ons verkiezingspro
gramma en we zullen het ook
steunen, maar binnen de VVD
weet niemand van zo'n voor
stel af", aldus de VVD-woord-
voerder.
Minister D'Ancona heeft even
wel niet kunnen verhinderen
dat de CDA-ministers zich in
het kabinet tegen het invoeren
van tv-reclame op zondag heb
ben verzet. De WVC-minister
heeft nu haar hoop gevestigd
op een meerderheid in de
Tweede Kamer.
Wden processen-verbaal voor ongeoorloofd schoolverzuim
-'an de voorpagina)
om extra vrije
worden op grote
iediend, met name
rst- en zomervakan-
1 artikel in het Ju-
citeert Hamstra uit
irwijsverslag 1988,
ijkt dat er in het
'86/'87 niet minder
Dcessen-verbaal zijn
over ongeoorloofd
lim voor extra va
kanties. Hamstra spreekt van
'het tipje van een ijsberg'. Hij
maakt ook melding van de si
tuatie op een basisschool in
Zwolle: van de 400 leerlingen
vroegen er negentig extra va
kantiedagen.
„Het is bepaald niet ondenk
baar dat een behoorlijk aantal
ouders zich niet zal neerlegen
bij beslissingen van de school
directeur en zich zal wenden
tot de afdeling rechtspraak
van de Raad van State", aldus
Hamstra, die verder signaleert
dat directeuren van scholen
niet op één lijn zitten bij be
oordeling van aanvragen om
extra vakantiedagen. Hamstra
trekt de concjusie dat de rech
ter wel eens zou kunnen oor
delen dat er sprake is van
rechtsongelijkheid.
Volgens Hamstra is het ook
mogelijk dat ouders zich recht
streeks tot de Raad van State
wenden, met name wanneer
het gaat om toestemming voor
minimaal twee weken (tien
schooldagen) extra vakantie.
Daarvoor is goedkeuring van
de leerplichtambtenaar nodig.
In veel gemeenten wordt de
beslissing, ook wanneer het
gaat om minder dan tien da
gen vakantie, overgelaten aan
de leerplichtambtenaar. Vol
gens Hamstra is het de vraag
of een dergelijke overdracht
van bevoegdheid (van direc
teur aan leerplichtambtenaar)
in de ogen van de AROB-rech-
ter door de beugel kan.
AAI'
door WILLEM RITSTIER
£MUILC£CWMÜ
5V£N M'N FW0-
TOFFEIS HAteN,
veuru
DEN HAAG Het minis
terie van justitie is bezig
met een onderzoek naar
een snellere manier um te
bepalen of een asielzoeker
in ons land mag blijven of
niet.
Het 'Deense' model staat in het
onderzoek centraal. Verwacht
wordt dat ongeveer de helft
van het aantal vluchtelingen
binnen enkele maanden zal
worden uitgewezen als het
Deense model in Nederland
wordt ingevoerd.
Directeur vreemdelingenza
ken van het ministerie mr.
H.P.A. Nawijn zegt daarover
in een interview met Trouw
van zaterdag: „Het ligt erg ge
voelig want je komt al gauw
aan de rechtsbescherming,.
Daarentegen zie je dat de
stroom vluchtelingen op drift
is geraakt, terwijl het maat
schappelijk draagvlak om ze
op te nemen minder is gewor
den. Dan moet er iets gebeu
ren".
Premier Lubbers sneed het
onderwerp twee weken gele
den op zijn wekelijkse pers
conferentie aan. Hij zei toen
dat er iets gevonden moet
worden op het probleem van
de lange wachttijden voor
asielzoekers. Ongeveer tien
procent van de asielzoekers
wordt uiteindelijk tot ons land
toegelaten. Het overgrote deel
van de vluchtelingen moet
echter jaren wachten totdat zij
een definitief antwoord op
hun asielaanvraag krijgen.
Naast de lange wachttijden be
gint ook het groeiend aantal
asielzoekers een probleem te
vormen voor de Nederlandse
regering. Jaarlijks zijn er op
vangmogelijkheden voor 9000
mensen. Voor het volgende
jaar verwacht Nawijn een toe
stroom van bijna 14.000 asiel
verzoeken.
Geen beroep
In Denemarken kan een asiel
zoeker in principe door de po
litie het land worden uitgezet.
In tegenstelling tot in Neder
land volgt er dan nog maar
één rechtszaak. Daarna is het
blijven of vertrekken. In ho
ger beroep gaan is er niet bij.
Dit aspect vindt Nawijn overi
gens wel erg ver gaan. „Tegen
een beslissing van de overheid
moet je in beroep kunnen
gaan", vindt hij.
De regels rond asielzoekers
worden in Denemarken zeer
strikt tegepast. In 1987 leidde
dat tot een afname van zeven
tig procent van het aantal
asielverzoeken. Nawijn: „De
uitwijzing is bijzonder streng.
Wordt een vreemdeling zon
der visum of paspoort na drie
maanden door de politie opge
pakt, dan wordt hij op het
vliegtuig gezet".
De kwestie van het grote aan
tal asielzoekers zal morgen uit
gebreid aan de orde komen bij
de behandeling van de begro
ting van het ministerie van
justitie. In het regeerakkoord
hebben CDA en PvdA met el
kaar afgesproken dat de
rechtsbescherming van de
asielzoeker versterkt moet
worden. Hóe zij dat willen
doen is vooralsnog onduidelijk.
Wel is zeker dat alle grote par
tijen in de Tweede Kamer
voorstander zijn van een vorm
van snelrecht voor de vluchte
lingen.
ALKMAAR In een geza
menlijk actie van de politie
korpsen in Noord-Holland, de
koninklijke marechaussee en
de rijkspolitie te water is dit
weekeinde een kustvaarder
onderschept waarvan de be
manning bezig was een partij
verdovende middelen aan
land te zetten.
Het onder Cypriotische vlag
varende schip lag voor het
Noordzeestrand tussen Cal-
lantsoog en Den Helder. Aan
boord werden alle zes opva
renden aangehouden, op het
strand nog eens vijf personen.
De kustvaarder is naar Den
Helder gebracht en zal daar
vandaag aan een uitgebreid
onderzoek worden onderwor
pen. Op het strand trof de po
litie een kleine hoeveelheid
drugs aan, die vermoedelijk
juist van de kustvaarder was
overgebracht. De gezamenlijke
politieactie is enkele weken
voorbereid en trok onder meer
de aandacht door het gebruik
van speciale crypto-mobilo-
foons, die doorgaans alleen
Een auto van de marechaussee neemt de rubberboot waarmee de hasj aan land was gebracht oo
sleeptouw.
FOTO: ANP
worden gebruikt bij grote re- ze niet kunnen worden afge- aan land brengen van drugs op
cherche-operaties rond gijze- luisterd. Het is de tweede grote het strand van Egmond aan
lingen en ontvoeringen. Ge- hasj vangst binnen ruim een Zee. Dat leidde tot vijf arresta-
sprekken via crypto-mobilo- jaar In oktober 1988 grepen ties en de vondst van enkele
foons worden zo vervormd dat twee politiemensen in Dij het honderden kilo's hasj.
