/ergroot Europa lijkt
oorlopig nog een illusie
GELD GOED
T verkoopt vliegtickets
AM F
Air France
neemt
UTA over
Onze infrastructuur deugt niet
Beurs van Amsterdam
Scherpe koersdaling
«PONOMIE
£eicbeöou>uwit
ZATERDAG 13 JANUARI 1990 PAGINA 9
,TELVEEN In Amstelveen
bisteren de eerste op een post-
jor in Nederland verkochte
pickets over de toonbank ge-
i Ir. W. Dik, voorzitter van de
van Bestuur van Koninklijke
Nederland nv, overhandigde
(ckets aan twee Nederlandse
«orters, de verspringers Frans
en Emiel Mellaard.
jostkantoor in Amstelveen is
Ijlran de zes postkantoren waar
7 momenteel via open balies
pickets van Budget Air ver-
een dochter van NBBS Rei-
I De overige kantoren waar de
jtverkoop plaatsheeft, bevin
den zich in Rijswijk, Zoetermeer,
Nieuwegein, 's-Hertogenbosch en
Zaandam. Het is de bedoeling dat
in totaal 70 postkantoren de ver
koop van vliegtickets in hun pak
ket opnemen. In deze kantoren be
staat tevens de mogelijkheid hotels
te boeken, reisverzekeringen af te
sluiten en auto's te huren. De twee
atleten kregen de tickets, omdat
Express Mail Service, de wereld
koerier van PTT Post, de Olympi
sche Spelen sponsort. De tickets
stellen Maas en Mellaard in staat
af te reizen naar het Portugese Al-
bufeira, waar ze kunnen deelne
men aan een trainingsstage.
Groei buitenlandse
investeringen in VS
NEW YORK De rechtstreekse bui
tenlandse investeringen in de Verenig
de Staten zijn vorig jaar toegenomen
met een recordbedrag van 66 miljard
dollar, 13,8 procent meer dan het vorige
record van 58 miljard dollar van 1988.
De cijfers over 1989 zijn nog voorlopig.
Hoewel de uitbreiding van de invloed
van Japan veelal wordt gezien als de
grootste bedreiging voor het Ameri
kaanse bedrijfsleven, komt het overgro
te deel van de investeringen nog steeds
uit Europa. Na Groot-Brittannië en Ja
pan volgen als belangrijkste buitenland
se investeerders Nederland, Canada en
de Bondsrepubliek Duitsland.
AmAs koopt
Deense ITM
HILLEGOM AmAs in Hil-
legom, houdstermaatschappij
van Nederlandse en Belgische
expeditiebedrijven, heeft de
activiteiten overgenomen van
de Deense ITM International
Spedition. Het bedrijf, dat is
gespecialiseerd in meubeltran
sport, werkte al nauw samen
met de AmAs-dochter Hofs-
teenge in Grootegast. ITM
heeft 70 mensen in dienst een
een omzet van 30 miljoen per
jaar. Onder AmAs vallen nu
22 bedrijven met 620 perso
neelsleden.
Unigro neemt
Jongeneel over
HOUTEN Verwacht wordt dat bin
nenkort overeenstemming wordt be
reikt over de overneming door Unigro
van Kaasgroothandel Jongeneel in Bo
degraven. Jongeneel is een groothandel,
gespecialiseerd in levering van voorver
pakte kaas, en verzorgt verder opslag en
distributie van kaas voor met name het
grootwinkelbedrijf. Het bedrijf heeft
een omzet van f 30 miljoen en 50 mede
werkers in dienst. Voor Unigro past de
overneming in het voornemen om kaas
onder het eigen merk Super op de
markt te brengen. Unigro heeft een om
zet van f 3,5 miljard. Ondernemingsra
den en vakbonden zijn op de hoogte ge
steld.
in onze correspondent
Jo Wijnen)
SSEL Nog voordat
Europese Gemeen
de laatste, enigszins
tame eindsprint inzet
richting van 1992
C;r een nog groter Eu-
in zicht te komen.
rdt druk gesproken over
•rnheid die zich veel ver-
tstrekt dan die welke de
f EG-lidstaten voor ogen
De Grooteuropese ge-
e begint zelfs het hoofd-
werp van de internatio-
(borreltafels te worden.
p Europese leiders gaan
.in het prijsgeven van
(talrijke als verwarrende
een enkel geval zelfs
ike opvattingen over een
mst die zij alleen lijken
>nen. Het gevolg is dat er
i een soort Europese een-
(fordt gerept die zich zou
•n uitstrekken van de At-
:he Oceaan tot de Oeral,
i-president Gorbatsjov
al geruime tijd „het ge-
ichappelijke Europese
aan. Bondskanselier
en de Franse president
•rand hebben nog on-
hun opvattingen over
ij „de Europese Confede-
noemen, geventileerd,
'gelijkertijd bestoken de
ci elkaar met procedure-
tellen voor het in gang
i van dat Nieuwe Europa,
il Gorbatsjov vervroegd
;g van de 35 landen de
ese naties, de VS en Ca-
die de akkoorden van
iki hebben gesloten en
5-ministers van buiten
zaken zijn .dit weekein-
Dublin bijeen om onder
jver Oost-Europa te pra-
>lannen, bevlogen com-
ren en optimistisch ge-
tte besprekingen ten
ijkt het er intussen nog
teste op dat het zich van
lantische Oceaan tot de
uitstrekkend Europa
pig een vrome gedachte
gekoesterd door Europe-
lers die zich liever door
Igen retoriek dan door
jjtst^iteit laten leiden. Het is
onz^'en een gedachte die
Ie 6 aangewakkerd door de
I mele solidariteit die Eu-
nom# haar greep houdt sinds
6tblok zich uit de klem-
*iin moet worden aan-
}l j en dat als het rookgor-
In de algemeen heersen-
Sovjet-leider Gorbatsjov streeft naar een „gemeenschappelijk
Europees huis"
de euforie is opgetrokken, er
wellicht zo'n algemene ver-
het nu nog boeiende onder
werp van de vergroting van
Europa even snel van de inter
nationale agenda zal worden
afgevoerd als het er enige
maanden geleden is opgezet.
Wat overblijft is de zich voor
1992 opmakende EG die intus
sen blij mag zijn als ze dat tijd
stip zonder al te veel politieke
kleerscheuren haalt. Zoals het
er- nu uitziet ligt zelfs een uit
breiding van de EG niet in het
verschiet.
Sovjet-minister Sjevardnadze
mag dan vorige maand in
Brussel hebben gezegd dat,
wat hem betreft, alle Oosteu-
ropese landen naar het lid
maatschap van de EG mogen
dingen, het ziet er niet naar
uit dat zoiets nog voor het jaar
2000 staat te gebeuren.
Grooteuropees
De onverbiddelijke realiteit
ten spijt zijn bondskanselier
Kohl en president Mitterand
1990 in Grooteuropese stijl be
gonnen. Tijdens een uitvoerig
informeel beraad in Latsche
bereikten ze zelfs „de grootst
mogelijke overeenstemming"
over wat vooralsnog als het
grootst mogelijke pakket van
politieke vaagheden kan wor
den aangeduid.
Na afloop lieten de heren we
ten „dat wij moeten komen tot
een Europese constructie, en
dat het van het grootste belang
is dat alle Oosteuropese landen
die democratisch wensen te
worden, in staat moeten zijn
dit te doen vanuit een Euro-
FOTO: SP
pees perspectief". Kohl en
Mitterrand waren het er roe
rend over eens dat er een Eu
ropese Confederatie moet wor
den gevormd. Maar over het
staatkundig en juridisch kader
van zo'n confederatie lieten ze
zich niet uit.
Staat beide leiders dan echt
een Europa van de Altlanti-
sche Oceaan tot de Oeral voor
de geest? Niet helemaal, want
in hun verklaring hielden ze
de nodige slagen om de arm.
Immers, de landen die de de
mocratie omarmen moeten
volgens Kohl en Mitterrand
weliswaar een Europees per
spectief hebben, maar „ze
kunnen geen lid worden van
de EG, die nu eenmaal niet
onbeperkt kan worden ver
groot", zo heette het in Lat
sche.
Eenheidsvijver
Die uitspraken geven aan dat
er weliswaar van een soort po
litieke eenheidsvijver sprake
is, maar dat die bepaald niet
rimpelloos is, omdat iedereen
er naar eigen believen de no
dige stenen ingooit.
De grootste steen was trou
wens afkomstig van president
Gorbatsjov. Nee, een Europa
van de Atlantische Oceaan tot
de Oeral stond Gorbatsjov niet
voor ogen, zo gaf hij zijn Itali
aanse gastheren aan de voora
vond van dè top van Malta te
verstaan. De Sovjetleider zei te
streven naar een „Gemenebest
van soevereine democratische
staten die een hoge mate van
onderlinge samenwerking ont
wikkelen, die hun grenzen
wijd openen voor de uitwisse
ling van goederen en techno
logie en die hun burgers tot
diepgaande contacten aanmoe
digen".
Mocht iemand die nog niet is
ontmoedigd door het woord
soeverein hier toch nog het
perpectief van het Groot-Eu
ropa zien opdoemen, dan moet
worden verwezen naar een
andere passage uit Gorbatsjovs
betoog, die luidde: „Respect
voor de nationale staat van de
burger en voor de geestelijke
en culturele identiteit daarvan
is een onmiskenbare voor
waarde voor een stabiele in
ternationale ordening die Eu
ropa en de wereld nodig heb
ben om historische scheidslij
nen te kunnen overschrijden
en een nieuwe periode van
vrede binnen te gaan"
Intussen pogen de EG-top-
mannen in Brussel, die tijdens
de jaren van verlamming en
stilstand in de gemeenschap
hun lessen maar al te goed
hebben geleerd, met beide be
nen op de grond te blijven
staan. Onlangs zei EG-eom-
missievoorzitter Delors: „Een
Europese confederatie kan al
leen maar worden gerealiseerd
als het Europa van de Twaalf
flink is voortgeschreden op de
weg naar een politieke unie.
Als de Twaalf er niet in slagen
een hogere mate van samen
werking te bereiken, dan blijft
de voorgestelde confederatie
een vaag project".
Nog realistischer kijkt EG-
commissaris Frans Andriessen
tegen het vraagstuk aan: „Een
confederatie? Ik weet niet zo
goed wat ik me daarbij moet
voorstellen. Zoiets staat, vol
gens mij, nog mijlenver van de
huidige politieke realiteit. Dat
is iets dat we misschien zullen
meemaken als we grijsaards
zijn". Andriessen houdt het
meer op een „Europa a la car
te", waarin de EG als zelfstan
dig geheel blijft bestaan, maar
via allerlei verdragen en sa
menwerkingsvormen nauw is
verbonden met de andere de
len van Europa.
Intussen wordt er door de dra
gers van de Grooteuropese ge
dachte met opmerkelijk ge
mak heengestapt over het feit
dat veel zich nu vrijmakende
landen door puur nationalisti
sche sentimenten worden be
heerst. Dat die sentimenten al
lerminst bevorderlijk zijn voor
het vormen van confederaties
van welke aard dan ook, staat
buiten kijf.
wmmm wmm
me* mm
irzoek EG naar
N ixdorf-Siemens
IEL De Europese
(ssie wil de overneming
i Westduitse computer-
fcnt Nixdorf door het
|s-concern onderzoeken,
Bft een woordvoerder
commissie in Brussel
gemaakt. De EG-com-
wil weten of de twee
de ondernemingen niet
onopoliepositie op de
computermarkt gaan
1. De commissie wil
maken van de nieuwe
|econtroleregels. Deze
«n krijgen echter pas
5mber dit jaar geldig-
'e landen van de EG
..in december vorig jaar
Qlfi om de nieuwe contro-
H in te stellen. In de
staat dat fusies onder-
noeten worden als de
jmzet van de fuserende
en meer dan tien mil-
st P* bedraagt en ®én
est ej ondernemingen twee
ijdenlan zÜn omzet in de Eu-
Gemeenschap behaald,
tnmissie kijkt daarbij
naar het behoud van de
fentie.
l; N" T E F O N D S
astingvrije
Jitkering
oeofcWiu. b..k«,
PARIJS Air France
heeft zijn positie in het
mondiale luchtruim aan
zienlijk versterkt. Giste
ren werd officieel bekend
gemaakt dat de Franse
nationale luchtvaartmaat
schappij een meerder
heidsbelang van bijna 55
procent heeft verworven
in UTA, de derde Franse
luchtvaartmaatschappij.
Met UTA, behorend tot het
particuliere transportimperi
um Chargeurs SA, heeft Air
France tegelijk de controle ge
kregen over de binnenlandse
maatschappij Air Inter, dat
voor 35,8 procent in handen
was van UTA. France Air be
schikte al over eenderde van
de aandelen Air Inter.
Op het ministerie van trans
port in Parijs toonde men zich
zeer ingenomen met de ge
boorte van de nieuwe 'groep'
die beschikt over een vloot
van 175 toestellen .en daarmee
bijna even sterk is als de Euro
pese marktleiders Lufthansa
en Britsh Airways. De bedoe
ling is dat UTA en Air Inter
voorlopig onder hun eigen
naam doorvliegen.
UTA, voluit 'Union de Trans
ports Aeriens', was de grootste
particuliere luchtvaarmaat
schappij van Europa en gespe
cialiseerd in intercontinanetale
vluchten op Afrika Azie en de
zuidelijke Pacific. Plannen
van president-direkteur Jero
me Seydoux om zijn maat
schappij verder te ontwikke
len met nieuwe bestemmingen
in Amerika en Europa werden
vorig jaar tegengehouden door
de Franse transportminister
Delebarre. Hij wilde hiermee
voorkomen dat Franse lucht
vaartmaatschappijen elkaar
door concurrentie- zouden ver
zwakken. Europa en het Ame
rikaanse continent bleven al
dus 'gereserveerd' voor Air
France.
Seydoux, die goed bevriend is
met president Mitterrand
heeft uit die kneveling kenne
lijk zijn consequenties getrok
ken en besloten tot verkoop en
tegelijk versterking van het
staatsbedrijf Air France. UTA
beschikt over 13 toestellen en
haalde in 1988 een netto winst
van ruim 250 miljoen gulden.
De omzet in die periode be
droeg twee miljard gulden.
Naar verluid zou Seydoux het
de opbrengst van UTA willen
investeren in een kapitaalver
groting van het commerciële
televisienet La Cinq.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnummer 071-
122248 en uw krant wordt nog
dezelfde avond thuisbezorgd.
Die maandag de achtste janu
ari was een merkwaardige
dag. 's Morgens werd de fi-
nancieel-economische pers ge
confronteerd met uitvoerige
beschouwingen van dertien
topmensen uit het Nederland
se bedrijfsleven en 's middags
ontstond de derde storing in
het Handel Ondersteunende
Systeem (HOS) van de Am
sterdamse effectenbeurs.
Het zijn twee zaken die ogen
schijnlijk niets met elkaar te
maken hebben, ware het niet
dat 's morgens door de dertien
behoorlijk kritiek was gele
verd op de pogingen om Am
sterdam tot een internationaal
financieel centrum te bom
barderen.
Over de positie van Amster
dam en een aantal andere za
ken werden harde noten ge
kraakt tijdens de die morgen
gehouden 'Presidents' Lunch'
van Van Hilten BV, Manage
ment Consultants voor Finan
ciële Public Relations.
F.A.M. de Vilder, voorzitter
van het Algemeen Verbond
Bouwbedrijf, was ronduit
somber over de Nederlandse
infrastructuur. „Onze econo
mie, en met de economie de
bouwnijverheid, valt of staat
met een adequate infrastruc
tuur. Dat is voorwaarde num
mer één voor de Nederlandse
concurrentiepositie in Europa.
Mobiliteit is van essentieel be
lang voor een groeiende en
expanderende economie", al
dus De Vilder.
Ook H.R. van der Weerd,
voorzitter van de directie van
het onroerend goed fonds
VIB, maakt zich zorgen over
de economische rol van Ne
derland in de komende EG-
markt zonder grenzen. „Per
soonlijk ben ik bezorgd over
onze rol daarbij. Het lijkt
soms wel of wij bewust de
boot trachten te missen. Ik
ben niet zo gelukkig met de
huidige politieke ontwikke
lingen in ons land, zeker niet
vanuit een internationaal per
spectief. Op infrastructureel
gebied hechten wij misschien
wel een te overdreven belang
aan dé betekenis van Rotter
dam en Schiphol. Geregeld
zie ik kaartjes waarin de TGV
ten zuiden van ons land af
buigt. De doelstelling van
Amsterdam Financial Centre
verdient gehaald te worden.
Uiteindelijk heeft Amsterdam
de oudste effectenbeurs ter
wereld, maar ik ben bang dat
wij te laat zijn".
Vervelend
Het moeten vervelende ogen
blikken zijn geweest voor mr.
F. Hoogendijk, voorzitter van
de lunch en voorzitter van
'Amsterdam Financial Cen
tre', dat uiteraard afhankelijk
is van een perfecte infrastruc
tuur en een feilloos werkende
effectenbeurs. Helaas is die
feilloze werking van de beurs
nog steeds niet meer dan een
schone droom. Op 13 oktober
1989 viel HOS uit, omdat het
de enorme orderstroom op
deze dag van de kleine 'crash'
niet kon verwerken. Op een
doodstille 29e december, de
laatste beursdag van het jaar,
was het weer mis. Op de acht
ste januari liet HOS het voor
de derde keer afweten, ten
gevolge van een los contactje.
Reken maar, dat de besturen
van de grote buitenlandse
beurzen zich ongans lachen
over het Amsterdamse ge
stuntel.
Helemaal onbegrijpelijk is de
ellende met de computer van
de beurs nu ook weer niet. Ir.
J. Matthes, topman van het
softwarebedrijf Raet en voor
zitter van COSSO (De Vere
niging van Computer Service
en Software Bureaus), merkte
op dat nog vaak onvrede be
staat over de resultaten die tot
nu toe met de 'informatise
ring' ofwel 'automatisering'
worden behaald. Een -van de
problemen is de toenemende
ingewikkeldheid. En vermoe
delijk tobt de Amsterdamse
effectenbeurs daarmee. Veel
mensen lijken mij nog hele
maal niet rijp voor een ver
gaande automatisering zoals
die sinds een jaar op de Am
sterdamse effectenbeurs is in
gevoerd.
Ook ir. Matthes toonde be
zorgdheid over de rol van ons
land in de komende grote
EG-markt. Hij wees op het
gevaar van een verdere ver
schuiving van het commer
cieel centrum van Europa
naar het zuiden en op de toe
nemende infrastructurele
congestie, terwijl hij ook nog
repte van de taalbarrière.
Afgeweken
Andere opmerkingen van de
dertien sprekers zullen hier
en daar evenmin goed geval
len zijn. Er werd door sommi
gen nogal afgeweken van de
gangbare opvattingen in ons
Een van de interessantste
sprekers was zonder twijfel
mr. J.J. van Rijn, topman van
het verzekeringsconcern Na-
tionale-Nederlanden. Hij was
uitgesproken optimistisch
over de kansen van zijn on
derneming en vond de koers
van 'zijn' aandeel te laag.
„En", zei hij, „beschermings
constructies behoeven niet
koersdrukkend te werken".
Hij toonde zich een warm
voorstander van dergelijke
constructies. Waarom?
Goede beschermingsconstruc
ties maken het de bestuurders
van ondernemingen mogelijk
een beter lange-termijnbeleid
te voeren. Goed beschermd
kunnen zij zich geheel op dat
beleid concentreren zonder
het risico van exorbitant tijd
verlies door overvallers en
andere opkopers van grote
pakketten aandelen. Wel
dient, aldus mr. Van Rijn, te
worden voldaan aan de voor
waarde dat het bestuur van
de desbetreffende onderne
ming van goede kwaliteit is.
Hij wees in dit verband op het
feit, dat beschermingscon
structies geen invloed hebben
op de koerswaarde en noemde
de Japanse ondernemingen,
die dank zij hun voortreffelij
ke bescherming op lang zicht
zaken kunnen doen.
In dit betoog schuilt veel
waarheid, maar populair is
het niet in de kringen van de
Amsterdamse effectenbeurs
en de VEB, de Vereniging
van Effectenbezitters.
Vedrietig was ook dat hij
niets zag in zogenaamde
kruis-participaties, dat zijn
deelnemingen over en weer.
Een typisch voorbeeld van
dergelijke participaties biedt
Ahold (Albert Heijn en ande
re detailhandelsvormen), die
tot een dergelijke constructie
is gekomen met Britse en
Franse collega-kruideniers.
Deze lunch was al met al een
goede aftrap van het vele sen
sationele nieuws dat wij dit
jaar mogen verwachten.
WIM VAN DER MEULEN
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 25000 - 25500 24400 - 24900 onbewerkt 290 - 360 280 - 350
bewerkt 27100 26500
Opgave. Drijfhout, A'dam
AMSTERDAM Op de
Amsterdamse effecten
beurs heeft zich gister
middag een scherpe
koersdaling voorgedaan.
Het Damrak was aanvan
kelijk kalm lager begon
nen, net als in Wall Street
het geval was geweest,
maar er werd al snel
vooruitgelopen op publi-
katie van een slecht in
dexcijfer voor de produ
centenprijzen in Amerika.
Dat bleek terecht. De stij
ging van de index met 0,7
procent werd gezien als
een inflatoir signaal en de
koersen begonnen snel te
rug te lopen. Om hal/ vier
gaven ook op Wall Street
de computers hun ver-
koopsignalen aen de
Dow-Jones-index zakte in
korte tijd 45 punten weg.
De Amsterdamse stemmings
index, een hal/ punt lager be
gonnen op 118,2, zakte snel
weg en sloot op 115,7, drie
punten lager. De omzet in
Amsterdam bereikte een ni
veau van 1707 miljoen. Daar
van namen de aandelen /917
miljoen voor hun rekening. De
rest van de omzet betrof de
obligatiemarkt, waar de staat
voor een verrassing zorgde
door op deze tot nu toe onge
bruikelijke dag van de week
een staatslening aan te kondi
gen. Een aankondiging op vrij
dag heeft het waarschijnlijk
ook zo bedoelde effect, dat de
grijze handel (handel in nog
niet uitgegeven stukken)
wordt beperkt.
Het gaat bij de nieuwe lening
om een 10-jarige met een rente
van 8,25 procent. Gezien de
huidige situatie op de markt
zou er een emissiekoers van
100,5 procent uit de bus
moeten komen. Later op de
dag werd er in het grijze cir
cuit zelfs nog fractioneel bo
ven deze koers gehandeld. De
obligatiemarkt begon overi
gens weer tot zon 0,3 punt la
ger, maar later op de dag trad
enige, lichte stijging van de
koersen op.
