foorstellen Gorbatsjov i jn pure propaganda Woede van Azeri s uit zich in geweld Erken Poolse westgrens ITOUWSE SEPARATISTEN: MONTUREN VAN KAPITEIN ROB Premier DDR buigt voor oppositie Roemenen demonstreren op nationale rouwdag JITENLAND CcidócSoiwtMit ZATERDAG 13 JANUARI 1990 PAGINA 7 tiopische verzetsgroep erovert stad in westen jlROBI Het Oromo Bevrijdingsfront LF) in Etiopië heeft gisteren gezegd dat het stad Bambesi in het westelijk deel van het j heeft veroverd. Het OLF zei eveneens zes panen gevangen te houden. Volgens de radio het OLF veroverde het Bevrijdingsfront ibes, 500 kilometer ten westen van de Etio- he hoofdstad Addis Abeba, afgelopen zon- na vijf dagen van zware gevechten. Ruim n man regeringstroepen zijn hierbij gevangen omen. Bambesi is volgens de radio al de de stad die in handen is gevallen van het jet. De Etiopische regering, die door de Sov- nie en Cuba wordt gesteund, heeft nog niet jageerd op de berichten over de recente op- ng van de strijd. Noch heeft Addis Abeba buurland ervan beschuldigd de grens te ben geschonden. Baby-dolfijn Een tien kilo we gende baby-dol fijn lijkt plezier in het leven te heb ben. Ook al is dit een bestaan in geyangenschap. Woensdag werd ze geboren in het dolfinarium Sea World in Ohio. Inmiddels is ze gedoopt met de naam Aurora. Haar moeder is 19 jaar oud en afkomstig uit de Atlantische Oceaan. foto: ap JARUZELSKI: WARSCHAU De Poolse president Wojciech Ja- ruzelski heeft er bij de Bondsrepubliek en de Geal lieerden uit de Tweede Wereldoorlog op aangedron gen de huidige noord- en west-grenzen van Polen te erkennen als definitief en onvoorwaardelijk. Hij deed zijn oproep tijdens een nieuwjaarsreceptie voor het corps diplomatique in Warschau. Jaruzelski zei dat Polen de ontwikkelingen in Duitsland op de voet volgde, vooral vanuit het oog punt van de voor Polen zo cruciale grenskwestie, ,,die tot op heden nog niet bevredigend is opgelost". De Poolse noord- en west-grens loopt sinds de Tweede Wereldoorlog langs de rivieren Oder en Neisse. Zowel Oost- als West-Duitsland hebben overeenkomsten met Polen waarin deze situatie wordt erkend, maar een herenigd Duitsland zou daar niet aan gebonden zijn. Columbia bergt onderzoekssonde HOUSTON Het ruimteveer Columbia heeft gisteren in een 'precisie-operatie de enorme, elf ton zware en tien meter lange onderzoeksatelliet LDEF met een middellijn van 4,5 meter uit de ruimte geplukt. Het ruimteveer deed dit met behulp van zijn 12 meter lange robotarm. De sonde Long Duration Exposure Facility (LDEF), die langzaam terugviel naar de Aarde, is bedekt met weten schappelijke instrumenten die informatie moeten ver schaffen over de effecten van een langdurig verblijf in de ruimte op een groot aantal zaken van in totaal 120 plan- tenzaden tot en met ruimtematerialen. De zaden waaronder 25 kilo tomatenzaad, bestemd voor vergelijkende proeven door schoolkinderen in de VS stonden maandenlang bloot aan de sterke kosmische stra- ling en de extreme temperaturen in de ruimte. Verwacht wordt dat door de langdurige straling verande ring is opgetreden in de samenstelling van de chromoso men van de zaden, waardoor de planten vele mutaties te zien zullen geven qua kleur en in de vorm van vervor mingen van blad, stengel, bloem en vrucht. en LNIUS De Litouwse jfhankelijkheidsbewe- g Sajudis, heeft giste- Gorbatsjovs voorstel- die de afscheiding van juwen moet regelen i de hand gewezen als propaganda. ^lutas Landsbergis, de lei- ^Hvan Sajudis zei dat als de Hiwers zich zouden laten ^^eiden tot een formele af- jidingsprocedure, daarmee [iciet zou worden erkend !men nu op legale wijze j uitmaakt van de Sovjetu- Veel Litouwers vinden de republiek indertijd op _ale wijze door Stalin oij de ptunie is ingelijfd. öatsjov maakte donderdag- [d in een gesprek met Li touwse intellectuelen duidelijk op welke manier hij de crisis rond het streven naar onaf hankelijkheid van de Litou wers wil bezweren. Zo waar schuwde hij met klem voor de destabiliserende gevolgen van een Litouwse onafhankelijk heid. Volgens de Sovjet-leider zou in de andere republieken onderlinge strijd uitbreken en kon Polen wel eens aanspra ken gaan maken op Litouwse gebieden die voor de Tweede Wereldoorlog tot Polen be hoorden. Gorbatsjov wees bovendien op het feit dat het recht van de Sovjet-republieken om zich af te scheiden in de grondwet is gegarandeerd en onthulde dat een wetsontwerp waarin de afscheidingsprocedure verder wordt geregeld klaar is. Hier over moet volgens de Sovjet president een landelijke dis cussie en een referendum wor den gehouden. Gennadi Gerasimov, woord voerder van het ministerie van buitenlandse zaken, ver klaarde in Vilnius dat de wet de rechten van alle bewoners van de Sovjetunie zal bescher men. Volgens Gerasimov moet er voor de republièken die uit de unie willen treden een soort „echtscheidingsprocedu re" komen omdat ook aan de „andere partij" gedacht moet worden. Op de vraag of dat ook zou kunnen leiden tot een werkelijke afscheiding ant woordde Gerasimov: „Volgens de constitutie is dat nu al mo gelijk". Gisteren heeft Gorbatsjov een ontmoeting gehad met leden van een alternatieve commu nistische partij, die bestaat uit conservatieve partijgangers die trouw willen blijven aan Mos kou. Daarna is hij doorgereisd naar Siaulai, 200 kilometer ten noordwesten van Vilnius, waar hij een collectieve boer derij en een fabriek voor tele visie-onderdelen bezoekt. Alhoewel Gorbatsjov in een goede stemming aankwam in Vilnius werd hij gedurende de dag steeds somberder aldus ooggetuigen. De Litouwse tele visie zond donderdagavond een ontmoeting uit tussen Gorbatsjov en een oudere werknemer in een fabriek in Vilnius. Toen Gorbatsjov zei dat Litou wen voor de toetreding tot de Sovjetunie een provinciaal ge bied was en dat het nu een Sovjetpresident Michail Gorbatsjov probeert tijdens zijn bezoek aan Litouwen de burgers van deze Baltische staat ervan te over- tuiqen dat het voor hen beter is zich niet af te scheiden van de Sovjetunie. foto: ap „ontwikkeld land" was, ant- in 1940 zijn gedeporteerd en en zei niet meer met „deze sen staan ons nog moeilijke tij- woordde de man: „Maar weet later vermoord zijn?" Gorbats- oude man" te willen spreken, den te wachten", aldus Gor- jij hoeveel Litouwers daarvoor jov was duidelijk aangeslagen „Als zulke opinies hier heer- batsjov. (Vervolg van de voorpagina) MOSKOU In Azerbajdzjan loopt de spanning met de dag op. En het geweld neemt toe. Niet alleen in Lenkoran is de opstand aan de gang. Zo zijn in en rond de enclave Nagorno-Karabach communis tische partijfunctionarissen in gijzeling genomen. In de regio Sjaumjan maken Azeri's ge bruik van gegijzelde etnische Armeniërs. Een actie van ge wapende Azeri's in het dorp Manasjid liep uit op een mas sale schietpartij. Hoeveel do den en gewonden er daarbij zijn gevallen is nog niet be kend. De Azeri's zijn woedend over het recente besluit van het parlement van buurrepubliek Armenië om de omstreden en clave Nagorno-Karabach bij Armenië in te lijven. Azer bajdzjan, dat overwegend isla mitisch is, wenst de regio met zijn 160.000 inwoners, meren deels Armeniërs, niet aan het christelijke Armenië prijs te geven. Volgens adjunct-directeur Sa- vili Peretz van Azerinform zijn de betogingen en bezet tingsacties donderdag begon nen en duurden zij gisteren onverminderd voort. Beide re publieken verkeren al twee jaar in staat van oorlog met el kaar over de enclave. Bij ge welddadigheden over en weer zijn sindsdien al honderden doden gevallen. Het Kremlin heeft de explosieve enclave enige tijd rechtstreeks onder zijn bestuur geplaatst in de hoop een adequate oplossing voor de kwestie uit te kunnen werken. Het rechtstreekse be stuur vanuit Moskou werd twee maanden geleden echter opgeheven zonder een oplos sing in zicht en sindsdien zijn de onlusten opnieuw opge- De sji'itische moslims van Azerbajdzjan tolereren ook niet langer dat zij gescheiden worden gehouden van hun volks- en geloofsgenoten in Iran. De regering in Moskou heeft beloofd dat de bij acties van de afgelopen weken al zwaar gehavende grensver- sperring zal worden wegge haald en dat het grensverkeer met Iran zal worden versoe- In Kareli, een stadje 85 km ten noordwesten van Tbilisi, gin gen Georgische activisten over tot bezetting van panden van de gemeentelijke en regionale overheid. De daarin aanwezige bestuurders en ambtenaren verlieten dè kantoren ijlings om aan de woede van de be zetters te ontkomen. „De Sov jet-macht functioneert niet meer in Georgie," betoogde de activiste Irina Sarisjvili, een van de leiders van een naar onafhankelijkheid strevende politieke partij in de zuidelijke republiek. Ook in Tbilisi is het al dagen lang onrustig. Volgens Sarisj vili wordt daar bij het open baar vervoer en veel bedrijven gestaakt. De stakers willen dat er uit Moskou een delegatie van het politburo naar Georgie komt om een begin te maken met de onderhandelingen over afscheiding van hun repu bliek In april afgelopen jaar werd in Georgië de eerste massade monstratie voor onafhanke lijkheid gehouden. Het leger greep toen hard in met een do delijk soort traangas, dat aan 20 betogers het leven kostte. pan in ban klei n keizerlijk I rlovingsfeest nsol te kyo Met de sym- ische overhandiging 'er:\ een paar vissen is gis- novn in Tokyo officieel verloving bevestigd de Japanse prins Aya. vooruitzicht van een 'elijk in de keizerlijke ilie houdt Japan al hden in de ban. ;issen een mannelijke jn eijvrouwelijke zeebrasem va'olgens de Japanse tradi- voorspoed brengen jn onder de talloze ge- w C-nken die eén keizerlijke fit tijdens een plechtig- I woj formeel overhandigde een diep buigende 23-ja- i Kiko Kawashima. De jl, dochter van een hoog- Ir economie aan de uni- 'iteit van Tokyo, en brui- m kwamen elkaar daar- ipt onder ogen. lezant bracht verder als tionele geschenken zes ;n saké en drie balen zij- sr" ee. te- erloving was in augustus ryg ficieus bekendgemaakt, 1 wegens de één-jarige jperiode voor de op 7 ja- Sn i 1989 gestorven keizer nito konden geen feeste nden worden gehouden, fcshima krijgt de komen- >P" baanden een opleiding jaar voor te bereiden op letreding tot de keizerlij- imilie na het voor eind vastgestelde huwelijk, ïpanse bladen vólgen tot an 1 kleinste details de ver- de g, vooral omdat Aya in b-san" een vrouw uit volk trouwt. Daarmee hij zijn vader, de huidi- jeizer Akihito, die de I tradities doorbrak en irste met de niet-adellij- ïn; ttchiko Shoda huwde. DE VALLEI DER VERGETEN WERELD (Vervolg van de voorpagina) BUKAREST Terwijl de Roemeense televisie beel den uitzond van de requi em-mis in Bukarest ter herdenking van dé doden die tijdens de opstand te gen dictator Nicolae Ceau- sescu zijn gevallen, verza melden zich gisteren aan het begin van de middag in Bukarest duizenden mensen om te protesteren tegen het communisme en tegen de huidige regering. Aan alle openbare gebouwen hingen de vlaggen halfstok. Hetzelfde gebeurde bij de Roemeense ambassades in het buitenland. Op alle plaat sen in het land waar burgers door Ceausescu-aanhangers zijn doodgeschoten, werden kaarsen gebrand. In alle ker ken werden herdenkings diensten gehouden en de ra dio zond treurmuziek uit. Volgens de tweede man van de nieuwe regering, Silviu Brucan, zijn er tijdens de om wenteling tussen 15 en 26 de cember vorig jaar bijna 10.000 mensen gedood. De demonstranten die zich aan het begin van de middag in Bukarest verzamelden scandeerden leuzen tegen het communisme, maar eisten te vens ontbinding van het re gerende Front van'Nationale Redding, omdat voormalige leden van de communisti sche partij er deel van uitma ken. Het is de eerste keer dat er zo'n grote demonstratie te gen de nieuwe leiders plaats vond. Eowel president Ion Iliescu als premier Petre Ro man probeerden vanaf het dak van een pantserwagen de mensen, die eisten dat alle voormalig communisten uit het Front stappen, tot kalmte te manen. Premier Roman werd uitge jouwd toen hij de demon stranten probeerde toe te spreken. Hij kwam nauwe lijks boven het „Weg met het communisme"-geschreeuw uit. Vólgens ooggetuigen groeide het aantal demonstranten in de loop van de avond tot 10.Q00. Zij lieten luidkeels weten dat zij niet weg zou den gaan „tot iedere commu nist in de regering ontslag heeft genomen". Brucan, in vloedrijk lid van het Front, werd met name genoemd. Hij was tijdens het bewind van Ceausescu afgezant in de Verenigde Staten en de VN en sloot zich pas op het laat ste moment aan bij de oppo sitie. Ook Iliescu, een vroe ger partij-ideoloog die in de jaren '60 in ongenade viel, moest het ontgelden. OOST-BERLIJN Vóór de verkiezingen in mei krijgt de DDR geen nieu we veiligheidsdienst. Dit heeft premier Hans Mo- drow gisteren gezegd in het parlement in Oost- Berlijn. Met zijn verklaring komt Modrow tegemoet aan de kritiek die niet alleen de op positie, maar ook de loyale coalitiepartners in de rege- ring-Modrow hadden geuit op het voornemen de gehate Staatsveiligheidsdienst (Sta si) in enigerlei vorm nieuw leven in te blazen. De concessie van Modrow kwam nadat zeker drie van de vier coalitiepartners van de SED-PDS zich hadden uitgesproken tegen het plan om op korte termijn een nieuwe veiligheidsdienst in het leven te roepen. In Oost-Berlijn staakten de taxichauffeurs gistermorgen een uur gestaakt en reden in optocht naar het Paleis van de Republiek. Met de lichten aan en luid claxonerend be wezen zij steun aan duizen den demonstranten voor het parlementsgebouw. Zij be toogden tegen „pogingen van de communisten om onder valse voorwendsels de macht terug te krijgen die ze sinds oktober voor een deel verlo ren hebben onder druk van de volksrevolutie". Modrow had donderdag in Premier Modrow tijdens de zitting gisteren van het Oostduitse parlement. De communistische regeringsleider heeft onder druk van demonstraties en de oppositie van niet-communistische coa litiepartijen moeten afzien van zijn idee om al voor de verkiezin gen in de DDR een nieuwe staatsveiligheidsdienst in het leven te roepen. FOTO: epa de regeringsverklaring ge- riant hiervan onder de oude zegd dat elk land een bin- machthebbers, de Stasi, is nenlande veiligheidsdienst zeer gehaat. De niet-commu- heeft. Maar de Oostduitse va- nisten lieten zich niet tot an dere gedachten brengen door de argumentatie van Mo drow, dat het land moet op treden tegen de steeds vaker voorkomende uitingen van rechts-extremisme en neo- fascisme. Zo sprak Neue Zeit, de krant van de Oostduitse CDU, die met een aantal ministers ver tegenwoordigd is in de rege ring van de hervormingsge zinde communist Modrow, vrijdag in een commentaar van een „hysterische cam pagne" van de communisten die met alle middelen zouden willen proberen aan de macht te blijven. Eerder heeft Modrow ver klaard, dat de SED-PDS bij de verkiezingen in mei op niet meer dan 15 k 20 pro cent van de stemmen mag rekenen. De verwachting van niet-communisten is dan ook dat de SED-PDS na de stembusslag diverse toontjes lager zullen zingen dan nu het geval is. In dit verband denken zij aan de gang van zaken in bij voorbeeld Polen en Hongarije. Bij verkiezin gen voor een democratisch parlement vaagde Solidari teit, de volksbeweging onder aanvoering van Lech Wale sa, de Poolse communisten vorige zomer volledig weg. En de Hongaarse communis ten hebben hun naam veran derd in 'socialistische partij' in de aanloop naar de dit voorjaar te houden verkie zingen. 1 Signor Ricardo bestudeert verbaasd de lap zijde en pt er eerst weinig van. „Waar komen die kerels dan toch an?" mompelt hij en dan leest hij het bericht nog eens „Stel onmiddellijk autoriteiten op de hoogte", leest hij, vliegtuigen ons een landingsplaats aanwijzen." En dan vol- •rie namen: dr. Martin, kapitein Rob, Jaco. „Drommels", 62 Isinor Ricardo, „dr. Martin... kapitein Rob... maar zijn dat Ie mannen, die lang geleden spoorloos zijn verdwenen in de Manden? Het lijkt haast niet mogelijk! En hoe komen die lui aan een ballon?" Maar dat zijn alle vragen van latere zorg. Sig nor Ricardo komt in actie, stuurt een vertrouwde indiaan met een bericht naar de dichtstbijzijnde radiopost en gaat dan zwaar na denkend in zijn hut een nieuwe sigaar roken. De indiaan, die de boodschap moet overbrengen, heeft een lange tocht van wel drie dagen voor zich. Onderweg verspreidt het bericht van het „lucht monster" zich snel naar alle kanten, want de'indiaanse „draadlo ze", de tam-tam, werkt feilloos en vlug! Tweeduizend Amerikaanse soldaten zijn gisteren teruggekeerd vanuit Panama in de Verenigde Sta ten. De paratroopers arriveerden op dezelfde wijze als op 20 december in Panama: vanuit de lucht. De soldaten van de 82ste luchtlandingsdivisie maakten deel uit van de extra militiare eenheden die door Washington waren ingezet bij de invasie die een eind maakte aan het bewind van Noriega. RECHTS is te zien hoe blij sergeant Kevin Fleury en zijn vrouw zijn met de goede afloop van de Amerikaanse invasie. FOTO'S: ap Terug naar huis

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 7