olorado Kwartet: „Vrouwen liaan elkaar niet, we huilen" U2 revancheert verkoudheid RO walst stijfjes Grand Master komt te laat op dreef NST QeidM<Bowiant MAANDAG 8 JANUARI 1990 PAGINA 9 ddJNGO STARR MOET ankODUCER BETALEN K,ANTA Een Amerikaanse ter heeft bepaald dat ex-Beatle o Starr ruim 74.000 dollar moet ufalen aan de producer Chips Mo- 'aat i, voor een album dat van de fu iter niet mocht worden uitge- «o. ;ht. Rechter Clarence Cooper wil- e in november de eis van Starr I®, 1 lat Moman de in 1987 opgenomen bu# it niet mocht uitbrengen. De no. mmer zei dat hij tijdens de opna- JEM i dronken was en dat hij achteraf tevreden was met het resultaat. jdag bepaalde rechter Cooper dat 1sw( t aan Moman toch 74.354 dollar ter« i 7 procent rente moest betalen als ia- joeding voor de opnamekosten in )Q.S is studio. Moman had bijna het 3 d bele geeist. Acteur Ian Charleson overleden LONDEN De in Schotland geboren acteur Ian Charleson, die schitterde in de film „Chariots of Fire" en onlangs nog in een Hamlet-toneelproduktie van het Londense National Theatre, is zaterdagavond overleden in zijn huis in Londen. Charleson was 40 jaar oud; hij had AIDS. Zijn agent Michael Whitehall zei zondag dat Charleson een moedige strijd tegen zijn ziekte had gestreden en tenslotte was bezweken aan een ernstige vorm van bloedvergiftiging. Charleson kreeg internationale bekendheid door zijn vertolking van, de Schotse atleet Eric Liddell in de film „Cha riots of Fire" (1981). In december nog speelde hij de titelrol in „Hamlet" van Shakespeare in het Londen se National Theatre. Ondanks zijn ziekte speelde hij deze zware rol met verve. De kritieken waren lovend en Charleson werd alom als een groots acteur beju beld. „We hebben een uiterst geliefde, zeer gewaar deerde en ontzettend getalenteerde jonge acteur ver loren", aldus Whitehall. Later deze week zal Charle- Ian Charleson, zoals hij v son in Schotland worden begraven. in „Chariots of Fire". Schilderijen Rob Scholte op Biënnale Venetië AMSTERDAM De Rijks dienst Beeldende Kunst heeft werk van de schilder Rob Scholte (1958) uitgekozen ter presentatie op de 44-ste Biën nale van Venetië. De Biënna le, van 27 mei tot 30 septem ber, is één van de toonaange- vendste internationale ten toonstellingen op het gebied van de hedendaagse beeldende kunst. De Nederlandse inzen ding gebeurt onder verant woordelijkheid van de Rijks dienst Beeldende Kunst. rijen tonen, die verband hou den met de culturele geschie denis van Venetië en het kunsttoerisme aan de orde stellen. De expositie van Scholte zal te zien zijn in het Nederlandse paviljoen, dat in 1956 door de architect Gerrit Rietveld werd neergezet op het terrein van de Biënnale. Werk van van Scholte was voor het eerst te zien in de Warmoesstraat, gevolgd door een expositie in The Living Roon (Amsterdam, 1984). Zijn eerste grote overzichtstentoon stelling werd georganiseerd door het Museum Boymans- Van Beuningen (Rotterdam, 1988). Scholte exposeerde in het buitenland in onder meer Keulen (1986 en 1988), Kassei (1987) en Gent (1987) In Venetië zal verder werk te zien zijn van Bernd en Hilla Becher, Mucha (Bondsrepu bliek Duitsland), Anish Ka poor (Groot-Brittannië) en Jenny Holzer (Verenigde Sta ten). Frankrijk toont dit keer niet het werk van één kunste naar, maar de ontwerpen voor een nieuw te bouwen pavil joen van onder anderen de ar chitect Philippe Starck. Veel belangstelling voor Havel-middag DEN HAAG Een lezing over en spelfragmenten van het werk van toneelschrijver Vaclav Havel hebben gisteren in de Koninklijke Schouwburg opvallend veel publiek getrok ken. De door het Nationale Toneel georganiseerde middag, met lezingen van Hans Croiset en Jef Helmers (Nederlands vertegenwoordiger van Charta '77) en spelfragmenten uit Ha- vels „Largo Desolato" moest vanwege de overweldigende belangstelling verplaatst wor den van het zoldertheater het Paradijs naar de grote zaal. J5i, XTEDE TOERNEE DOOR NEDERLAND •ad« 00,] •m2 j |5.T>4 ej j 2tSTERDAM Vrou- 30, tijke violisten slaan el- **°ir niet met hun instru- 'mht om de oren. „Dat mannen. Eerlijk mflr, zelf gezien. Wij hui- sa#'. Dat zegt Julie Ro- gYLffeld, eerste violiste van H Amerikaanse Colora- Jofd2 Kwartet dat vandaag [ai); j toernee door Neder- is begonnen en uit- \c ütend uit vrouwen be- d'- 56);k op het eerste gezicht, de TRo|st huilerige van het vier- l); m, met een stem die op af- MBden korter dan tien kilo- "Her geen telefoon nodig otarf1' "Tijdens een ruzie bin- ,ok I het kwartet begon ik te Jonden, al was een ander de Jt/tte. Ik volgde en daarna de rest in". In welke ioort die huilbui stond, is ontschoten. „Het moet in 45, jjn geweest.«C gróót". ten slaan elkaar met de op het hoofd, bij ernstige vrouwen huilen de eruit - „ook veel gezon- Maar daarmee houdt P echte vergelijking op, als 12); koffieconcert JSet klassiek duo •concert door Koos Verheul I en Jan van der Meer (piano), t e: van Van Beethoven, Martinu, JEAOr, Weil en Rivier. Gehoord in de TRCbgehoorzaal op 7 januari. 6.00 oorspronkelijk geprogram- :de optreden van het Resi- Pianokwartet kon gis- ®n fchtend door ziekte van een 'rgoire lec*en niet doorgaan. In we^ts van dit gezelschap trad et eerste koffieconcert van EKED in 1990 het tot een be- aHen geworden, klassieke duo tot$ Verheul en Jan van der luis^- op. Zonder iets af te wil- S.Cdingen op de kwaliteit van 1.001 Residentie Pianokwartet, 'th-zjjn we zeggen dat het pu- t Ler d°or deze wisseling geen jrgejn tot klagen had. In een Bste(ramma waarin de nadruk .op componisten uit onze ,rie^\ deden beide solisten v00f internationale reputatie 6309eer aan. atste j?ZEeni§e oudere werk betrof jur erenade voor fluit en pia- iur ffan de jonge Ludwig van o na oven' charmante er pf' een vai"iatie op de laat- g. vjiende-eeuwse danssuites, 14.49 gekenmerkt door een afd» afwisseling in ritmes en maf' grillige motiefstructuur. q3"5 Verheul, die dit stuk op sling houten fluit uitvoerde, gaf ibevfluziek een warme, spran- van hde toon door de vele Qin^eplaatste en technisch ndvijaakt uitgevoerde pianissi- 0-20. crescendo's en decres- ïuis.lo's. Naadloos samenspel pianist Jan van der Meer jJ} onder meer door beider gevoel voor timing, dan eens verrassende ikale ogenblikken te voor- Dezelfde persoonlijke ik kleurde op geslaagde B. Martinu's sonate nr. 1 Zonder in maniërisme a'S'rvallen klonk een precie- lar bijzonder expressieve retatie. Ook de dromeri- virtuoze sonata uit 1925 Willem Pijper werd ge- ik- Jht in een vertolking rijk 3eggingskracht del sfengewoon was Max Weils s erreen bewerking van een byz5ise melodie met een sterk praaoviserend karakter. In de Be? delen voor fluit solo or jiit wist Verheul de span- "yjvoortdurend op te voeren n;l vergelijkbare motieven aar de melodie telkens ;eerde, steeds op een on- 'achte manier te benade- w Als toegift na een uiter- tbèw knappe en bevlogen uit- iek <ng van de driedelige so- u. Hje van Jean Rivier .ten 6®%, won het duo het publiek iing#uw voor zich met het iensèntieloze, maar heel innig natlêelde 'Andalusse' van le Pessar (1843-1917). TOM STRENGERS •°4or za. pos «erkf c Mka. Toernee Colorado Kwartet. Van avond Vredenburg, Utrecht, 10 janu ari Concertgebouw Amsterdam, 11 januari Hof '88 Almelo, 12 januari weer Concertgebouw, 14 januari Muziekcentrum Enechedé, 16 janua ri Diligentia Den Haag en 17 januari de Speeldoos in Vught. het gaat over mannelijke en vrouwelijke musici. Het Colo rado Kwartet, waarvan de le den overigens uit NeW York komen, kan desgewenst wel tegenstellingen aanwijzen, maar als de een een verschil aanduidt, kan ze op tegen spraak van de ander rekenen. Celliste Diane Chaplin: „Mis schien zijn wij vriendelijker tegen elkaar, op het verpleeg sterachtige af. Maar dat wil nog niets zeggen over de wijze waarop wij muziek maken". Eerste violiste Julie Rosenfeld: „Ik geef altijd maar dit voor beeld. De leider van het Kwartet van Budapest zei te gen me dat hij leerlingen altijd voorhield dat ze als mannen moesten spelen. Maar nu ik jullie heb gehoord, heb ik er vrouwen van gemaakt. Dus". Het moeilijkste Vier vrouwen, uit Amerika nog wel, die zich toeleggen op het moeilijkste uit de klassieke muziek, het kwartetspelen. De concurrentie is groot. Julie: „Inderdaad hebben wij het ge voel, dat we ons in Europa méér moeten bewijzen dan an dere kwartetten. Niet eens omdat ons kwartet uit vrou wen bestaat, maar omdat we Amerikanen zijn. Er staan ge noeg uitstekende vrouwelijke solisten op het podium om ons wat dat betreft niet druk te maken. Maar dat Europa hè; jullie hebben een veel langere muziektraditie dan wij, de meeste Europeanen weten wat kamermuziek is, het publiek voor strijkkwartetten is heel groot, veel groter dan in Ame rika, waar de jongeren niet eens weten wat een strijk kwartet is. Het valt ons elke keer op hoeveel jeugd er in Nederland naar ons komt luis teren, in Amerika komen al leen ouderen. Dat geeft ons het gevoel, dat we hier extra 'ons best moeten doen; we wil len bewijzen dat die Amerika nen ook heel goed weten wat kamermuziek is. Ook al weten we, dat bijvoorbeeld de Juilli- ard School of Music in New York wereldberoemd is; jullie Jaap van Zweden is er ge schoold". Wanneer vanavond in Utrecht de instrumenten zijn gestemd, zal het publiek weinig emotie te zien krijgen; alles moet uit de gespeelde muziek komen (Dvorak, Haydn en Bartok). Julie: „Als we spelen, zijn we geconcentreerd op de muziek op de lessenaar, die we zo goed mogelijk willen herscheppen. Dan is er in het hoofd geen ruimte voor andere emotie dan het muziekmaken. Pas la ter komt dat los, zoals de och tend toen we een bandopname beluisterden van een uitvoe ring de avond tevoren. Het was dat langzame deel uit Beethovens Tweede Razou- mowski-kwartet dat we nota bene toch zelf hadden ge speeld. Zo mooi, bleek achter af. We barstten alle vier spon taan in huilen uit. Maar tijdens de uitvoering zelf niet, natuur lijk. Nooit". Team De vier vrouwen van het Co lorado Kwartet vormen een hecht op elkaar ingespeeld team en ze zijn nog vriendin nen ook. Diane: „Niet dat het moet, maar het helpt. We zijn veel onderweg, we doen veel samen en het is natuurlijk veel gezelliger als je met z'n vieren uit kunt gaan. Al ben ik de- geen die 's morgens uit winke len gaat, terwijl Julie de res taurantjes afstroopt". Julie: „Nou. Je moet eens in Ouder kerk aan de Amstel gaan eten; geweldig". Afgezien van dat eten. Julie: „Er zijn kwartetten waarvan de leden zo de pest aan elkaar hebben, dat ze niet eens in hetzelfde hotel willen over nachten. Maar als ze spelen, hebben ze opeens nergens last van. Je hoeft geen vrienden te zijn, om toch respect te hebben voor eikaars muzikaliteit en vakmanschap". Respect hebben de leden van dit Colorado Kwartet in elk geval voor elkaar. Diane: „Het kwartet bestaat nu zeven jaar, ik kwam er anderhalf jaar ge leden bij en ik kon me heel snel aanpassen; dat duurde maar een paar maanden". Ju lie: „We waren niet eens op zoek naar een vrouw, er was een vacature voor een cello en toevallig vonden wij Diane de beste. Of dat zo kwam, omdat zij een vrouw is, is natuurlijk Treffer Dat laatste is natuurlijk een treffer in een vak waar niet één musicus precies speelt wat er staat -het notenschrift blijft gebrekkig - en de com ponist niet verder komt dan vage aanwijzingen. Waardoor de musicus een grote vrijheid van interpretatie wordt gela ten. Julie: „Diane had zich maar aan te passen. Kritiek doet altijd pijn en we hadden kritiek op haar. Maar met wat compromissen en naar elkaar luisteren, kwamen we er wel uit. We zijn nu allang een een heid". De twee katers van Julie heb ben er thuis goed de pest in en de violiste wéét dat de katten na thuiskomst drie dagen boos zullen blijven. „Ze gaan mok ken. Maar ja. We hebben be- wust voor een carrière in de muziek gekozen, we hebben afgesproken niet te trouwen en geen kinderen te krijgen. Mannen kunnen trouwen en kinderen thuis veilig achterla ten, wij niet. Als je een kind krijgt, zeker als kwartetspeler, kun je het vergeten. De ande ren kunnen niet zo lang wach ten, kwartetspelen is een dag taak en we zijn soms maanden van huis. We zijn allevier be gin dertig, we hebben dus r\og even de tijd". Maar hoe lang nog, staat te bezien. Julie: „We hebben die beslissing om car rière te maken en bij elkaar te blijven wel genomen, maar je weet nooit. Op een besluit kun je immers altijd terugkomen. Morgen nog. Als 't moet". FRITS BROMBERG Bloemen voor Cabaret Willem Nijholt, die als spreekstalmeester een van de belangrijk ste rollen vervult in de succesvolle musical „Cabaret", werd gis teren samen met de overige leden van de groep in de bloemetjes gezet. De musical beleefde gisteren in het Haags Congresge bouw zijn honderdste voorstelling. Inmiddels hebben al meer dan 100.000 mensen „Cabaret" gezien. Er volgen nog meer dan hon derd voorstellingen. foto: anp Eind vorig jaar gingen de concerten, die U2 in de Amsterdamse Rai zou ge ven, de mist in. Een ver koudheid nopte Bono het eerste concert voortijdig af te breken. De laatste woorden, die hij door zijn zwaar opgezwollen keel kon persen, waren: we ko men terug voor een gratis openlucht concert. Zo ver zal het niet komen om de simpele reden dat U2 het, na een intensieve wereldtour nee, dit jaar wat rustiger aan zal doen en zich in elk geval niet op de podia zal laten zien. Het concert in Dublin op de rartd van 1989, dat voor ons land door de KRO werd uitge zonden, had het sluitstuk moeten zijn, een soort bedank je aan de fans die ervoor heb ben gezorgd dat het kwartet dé popgroep van de jaren tach tig werd. Door die griep liep Concert U2. Met Bono (zang), The Edge (gitaar), Larry Mullen jnr (drumt) en Adam Clayton (baegi- taar). Voorprogramma: B.B. King. Ahoy', Rotterdam. Vrijdag en zater dag. Herhaling: 9 en 10 januari. het even anders, maar wie denkt dat U2 in de herhaling voor de gemakkelijkste weg koos, heeft het mis. Een bom vol Ahoy' in Rotterdam was' vrijdagavond getuige van een optreden dat de enthousiaste uitstraling had van een begin nende groep. Het leek erop alsof het publiek werd terug geworpen naar het begin van de jaren tachtig, zo spranke lend was het meer dan ander half uur durende optreden. Een zeker automatisme dat in Parijs duidelijk zichtbaar en hoorbaar was gweest, was vol komen verdwenen. Het leek alsof U2 iets goed te maken had, zich opnieuw wilde be wijzen. Misschien speelde op de achtergrond ook mee dat Nederland het eerste land was dat de groep massaal in de ar men sloot. Door schuin achter het podi um te gaan zitten, was de mes- siaanse uitstraling van Bono nog beter gade te slaan dan in de zaal. Voor hij het podium beklom, zwaaide hij kushand jes naar zijn vrouwelijk fans, die hem vanaf de eerste ring toeriepen. Eenmaal op het po dium hielden de bewegingen van de zanger het midden tus sen die van een balletdanser en die van iemand die in de wolken is van blijdschap. Daarbij hadden ze soms wat weg van een film die te lang zaam wordt afgedraaid. Muzikaal was het geïnspireer de concert anders van opzet dan de rest van de Europese tournee. Zo was er ruimte voor wat meer covers als het Ierse folknummer „Dirty Old Town" en „People Get Rea dy". Voor laatstgenoemde compositie kreeg een aantal mensen de kans, heel even te proeven aan roem, want Bono wilde iemand uit de zaal laten meespelen met U2. Na een drietal vergeefse pogingen een. „rock rollheart" te vinden, werd uiteindelijk een jongen over de mensenmassa het po dium opgetrokken, die de door Bono ingefluisterde akkoorden moeiteloos speelde. Na een ovationeel applaus van het pu bliek, bedankte hij alle leden van U2 persoonlijk met een handdruk en werd weer een gewone sterveling. De groep kwam uiteindelijk terug voor twee toegiften, waarbij Bono de microfoon deelde met B.B. King voor „When Love Comes To Town". De komende maanden gaan de muzikanten van een welver diende rust genieten. Dan staat het opnemen van een nieuwe elpee voor de deur. Als deze net zo fris klinkt als de laatste concerten zal U2 ook op de ja ren negentig zijn stempel drukken. HANS PIËT Het Reeidentie Orkest o.l.v. Heinz Wallberg speelt werken van Schu bert en Strauss, Dr. Anton Philips- zaal, zaterdag. Het eerste concert van het Residentie Orkest in de ja ren negentig bestond, zo als een begin-januaricon- ■cert betaamt, voor een groot deel uit walsen, marsen en polka's van Jo- hann Strauss jr. De Ra- detzkymars van vader Strauss ontbrak natuurlijk niet als toegift en, geheel volgens de gewoonte viel het publiek hier luid op de maat klappend in. De Philipszaal was zaterdaga vond niet eens uitverkocht, wat wel te verwachten was vanwege Strauss' populariteit- spretentie. Aangezien de stoe len in de zaal gewoon waren blijven staan en er dus geen dansvloer gecreëerd was, moest men het hebben van de muziek alleen. Het is dan ei genlijk noodzakelijk dat de humor wordt onderstreept en de muziek aangedikt tot een zwierig geheel. Er hoeft niet direct een onge organiseerde chaos te ontstaan, maar een kleine relativerende knipoog moet er toch wel van af kunnen. En aan dirigent Heinz Wallberg lag het niet. In zijn gedreven, bijna extatische leiding moest hij in de driek wartsgedeelten steeds oppas sen niet van het podium te walsen. Het orkest weigerde echter aanvankelijk om in zijn roes mee te gaan. Een uitzin nig vlammende Wallberg stond voor een stoïcijns en stijfjes spelend orkest. Pas na twee polka's en een wals kwam het RO een beetje los, maar echt smeuïg klonken de Neue Pizzicato-polka en de Zi geunerbaron-ouverture niet. Ook de uitvoering van Wiener Blut kon het bloed nauwelijks sneller laten stromen. Voor de pauze dirigeerde Wallberg Schuberts f klein fantasie opus 103, een werk voor piano quatre-mains, door ex RO-chefdirigent Willem van Otterloo voor orkest be werkt. Eerlijk gezegd over tuigt deze zetting mij minder dan Schuberts origineel. De eenvoudige maar prachtige •thema's verliezen in de orkest versie, door de grote opzet, zeggingskracht en vanzelfspre kendheid. Desondanks werd het stuk uitstekend gespeeld met veel aandacht voor de bij Schubert altijd op de loer lig gende melancholie. ARTHUR VAN DER DRIFT Alicia de Larrocha met werken van Schubert en Spaanse componisten in de serie Grand Masters. Circus theater, Scheveningen. Franz Schubert en de Spaanse pianiste Alicia de Larrocha hebben elkaar kennelijk niets meer te zeggen. Dat kan gebeuren, maar het is vervelend als derden met een dergelijke verwijdering geconfron teerd worden. Die derden vormden zaterdagavond het publiek van het Grand Masterconcert in het Circustheater. Mevrouw De Larrocha gaf bij na zestig jaar geleden als klein meisje haar eerste concert en na zoveel jaar is het niet of nauwelijks te verwonderen dat het heilig vuur grootdeels is geblust, dat de inspiratie geen hoge pieken meer be- Teikt. Maar, Schubert bleef te ver onder de maat om daar voor excuses te kunnen aan dragen. Haar spel was slordig, saai, vlak, a- romantisch en zonder enige zangrijkheid. Een pianiste die op een concours zo Schubert zou spelen zou in de eerste ronde afvallen. Dat mag mevrouw De Larrocha zich zelf en haar publiek niet meer aandoen. In het tweede programmage deelte was de pianiste thuis, voelde zij zich ook thuis. Dat gevoel ging gepaard met heim wee, met melancholie, haar in gegeven door de componeren de landgenoten Espla Albeniz en De Falla. De Suite caracte- ristica van Espla is bepaald geen werk om te imponeren of te overtuigen, de componist blijft in de goede bedoelingen steken en dat kost hem nogal wat tijd. Resteren Albeniz (La Vega) en De Falla (Fantasia Batica) en dat is voor een com pleet recital te weinig. In bei de werken toonde mevrouw De Larrocha de glans van vroeger dagen, in schaarse momenten zelfs temperament. Maar hoe fraai, hoe sfeerrijk, hoe verfijnd ook, het is niet meer haar spel van vroeger dagen. Kunstenaars gaan door, ook na hun pensioengerechtig de leeftijd en dat lijkt niet al tijd verstandig. ADRIAAN HAGER Wolfsmond maakt Strauss verteerbaar Wolfsmond: „Zeven deuren" (Baga tellen) van Botho Strauss. Vertaling, bewerking, regie: Ramón Gieling. Toneelbeeld: Serge van Opzeeland. Met o.a. Annelies van der Bie, Nico de Vries, Heieen Hummelen, Han 01- digs. Theater aan de Haven, zater dag 6 januari. Het eeuwige misverstand tussen mensen, daar gaat het over bij de Duitse schrijver Botho Strauss en dat is te herkennen in de vele scènes van „Zeven deuren". De titel doet weliswaar denken aan het genre klucht, het is de schrijver bittere ernst ge weest. Gelukkig dat regis seur Ramón Gieling de groep Wolfsmond er iets van heeft laten maken. Het toneel lijkt een rond ka mertje waar zeven deuren op uitkomen. Achter die deuren ratelt de electronica van een moderne, onpersoonlijke we reld. Printers, televisie en ge luidsapparatuur vallen echter stil als de deuren dicht zijn. In het kamertje vinden merk waardige sketches plaats. Het kleine dozijn tweespraken waaruit „Zeven deuren" be staat, heeft gemeen dat er mensen in voor komen, die in hun lot verbonden zijn, zonder daaraan te kunnen ontsnap pen. Drie dames willen dezelf de tas kopen en er is er nog maar een. Een wetenschapper heeft zelfmoord gepleegd en bevindt zich in het hierna maals met zijn Niets, een dron ken analfabeet, die hem een ware nachtmerrie bezorgt. Het lijkt wel of al die mensen straf of boete moeten ondergaan. Botho Strauss zal er ongetwij feld zwaarwichtige bedoelin gen mee hebben gehad, toch is deze „Zeven deuren" bijna een opgewekte voorstelling. Ra món Gieling en Wolfsmond zijn kennelijk de mening toe gedaan, dat je sombere over wegingen best in humor kunt verpakken. Het publiek krijgt zo de impasse van de mens in deze wereld voorgeschoteld zonder de prekerige stem van de schrijver en dat werkt goed. „Zeven deuren" is daarmee een lichtvoetige komedie ge worden met een sombere on dertoon. De inzet en het goede spel van de acteurs hebben het idee van Ramón Gieling kracht gegeven. Botho Strauss is verteerbaar gemaakt en dat levert best een prettige avond op. PETER SNEL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 9