Theologie en filosofie op weg
naar nieuw bondgenootschap?
£eidóe@ou/ta/rj!ij
brieven van lezer
kerk
wereld
Roemeense studenten
willen godsdienst
en karatelessen
£c£dóe6ou%a/nt
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£fitdóe Sou/iarit
MAANDAG 8 JANUARI 1990 PAGI^f
SCHEVE TOREN VAN PISA GESLOTEN
PIS A De beroemde scheve toren van Pisa is zondag tijdelijk
voor het publiek gesloten. De toren zal worden gerestaureerd,
omdat de veiligheid van de bezoekers niet langer kan worden
gewaarborgd. De toren, 58,36 meter hoog, komt elk jaar gemid
deld 1,2 milimeter schever te staan. Deskundigen hebben voor
speld dat het monument eens zal omvallen, maar wanneer dat
het geval is, weten ze niet. Elk jaar komen meer dan 800.000
mensen hem bezichtigen. De toren is voor het aartsbisdom een
belangrijke bron van inkomsten. De verkoop van kaartjes voor
ide beklimming van de toren levert het aartsbisdom 80 a 90
procent op van alle inkomsten die het in de kerkelijke gebou
wen in het centrum van Pisa verwerft.
Priester die „onzedige" kleding weerde, ontslagen
DAYTON Pastoor Roger Griese van de H. Hartparochie
in de Amerikaanse stad Dayton is door zijn bisschop ontsla
gen, omdat hij gelovigen in naar zijn opvatting „onzedige
kleding" de toegang tot de kerk verbood. Bovendien had hij
de communie geweigerd aan een man die het had gewaagd
in korte broek voor hem te verschijnen. In de zomermaan
den gaf Griese (73) bij de ingang van de kerk met borden
aan, dat mensen in korte broek of minirok of met blote bo
venarmen niet welkom waren. Aartsbisschop Daniel Pilarc-
zyk van Cincinnati is tot de conclusie gekomen dat Griese
zijn functie van pastoor niet langer naar behoren kan uitoe
fenen.
Er is meer strengheid
dan gerechtigheid
Europese
conferentie
mensenrechten
opgericht
HUISSEN Vertegenwoor
digers van vooruitstrevende
kerkelijke organisaties uit Ne
derland, West-Duitsland,
Frankrijk en België hebben
afgelopen weekeinde in Huis-
sen een Europese conferentie
'mensenrechten in de RK
kerk opgericht. De groep
komt in het najaar opnieuw
bijeen om met gelijkgezinde
organisaties zoals de Europese
vereniging van theologen een
programma van actie op te
stellen. Gedacht wordt aan
ondersteuning van eikaars
doeleinden en activiteiten en
het eventueel houden van ge
zamenlijke manifestaties.
De bijeenkomst in Huissen
was belegd door de commissie
mensenrechten van de Acht
Mei-beweging en bedoeld de
situatie van de mensenrech
ten in de kerk in de landen
van de aanwezige deelnemers
te inventariseren.
Voor Nederland werd gewe
zen op het geval van de Zwol
se pastoraal werker André
Zandbelt, voorzitter van de
Utrechtse afdeling van de
vereniging van pastoraal wer
kenden. Door de nieuwe
richtlijnen die de bisschoppen
vorig jaar hebben uitgevaar
digd met betrekking tot de
pastoraal werkers en werk
sters werd de taakomschrij
ving van Zandbelt onlangs
eenzijdig ingeperkt, terwijl
zijn bevoegdheden destijds
met kardinaal Alfrink en
•diens vicarissen duidelijk wa
ren omschreven. Zandbelt
mag niet langer dopen, hu
wen en de laatste sacramen
ten toedienen.
In de andere landen hadden
de deelnemers de indruk dat
de kerkelijke overheden de
problemen vaker langs diplo
matieke weg regelen. Conflic
ten doen zich daar voor in
•sectoren waar de invloed van
de kerk erg groot is, zoals in
het katholiek onderwijs in
Duitsland en België. In Duits
land is de RK kerk in feite
met een half miljoen werkne
mers een van de grootste
werkgevers. De sociale wetge
ving is voor deze werknemers
niet van toepassing en als zij
handelen in strijd met de hu
welijksmoraal of andere ethi-
sche richtlijnen, kunnen zij
met ontslag worden bedreigd.
Ook in België kom deze pro
blematiek voor.
Behalve in Nederland bestaat
er alleen in West-Duitsland
een soortgelijke groep als de
commissie mensenrechten in
de kerk van de Acht Mei-be
weging. Het gaat om de groep
Kirche von unten, die in 1979
werd opgericht toen de theo
loog Hans Küng van zijn ker
kelijke leerbevoegdheid werd
ontheven. Deze groep organi
seert in mei in Berlijn een
Katholiekentag von unten.
Gevluchte
lutherse
bisschop terug
in El Salvador
SAN SALVADOR De lu
therse bisschop Medardo Go
mez is zaterdag in El Salvador
teruggekeerd. Gomez, bis
schop van San Salvador,
vluchtte eind november uit
zijn land, nadat hij met de
dood was bedreigd.
„De situatie is nog steeds
moeilijk, maar het werk van
christenen kan niet worden
'gestopt", aldus Gomez bij aan
komst in San Salvador. „Ik
weet dat ik deze weken elk
moment kan worden gedood,
maar hoe groter het gevaar,
hoe meer ik me gebonden
voel en hoe meer vreugde ik
van binnen ervaar".
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen door de Generale Synode
tot zendingspredikant ten dienste
van de Relormed Church in Zimbab
we drs.M.J. Middelkoop. 1.1. pred. te
Babyloenienbroek, wonende te
Oegstgeest, die dit beroep heeft
aangenomen en a.s. zondag beves
tigd wordt.
Gsrsformssrdo Kerken
Aangenomen naar Dokkum ing. J.W.
Kuipers te Andijk. Mw.drs. S.H.C.
Klaver, verbonden aan de kerk van
Sittard, stelt zich beroepbaar in de
regio Hoofddorp. Adres: Kromme
Spieringweg 400, 2141 AM Vijfhui-
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Garrelsweer i.c.m. Ten
Post drs.P. Groen, kand. te Kampen.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Leerdam L.W. van der
Meij te Alphen aan den Rijn.
PASCAL INSPIREREND VOORBEELD VOOR FILOSOOF THEO DE BOER
AMSTERDAM „Bij de
vraag: „bestaat God", of:
„gelooft u in God", voel
ik mij heel ongelukkig.
Ik heb dan de neiging om
nee te zeggen. Het gaat
volgens mij niet om zo'n
geïsoleerde vraag als „be
staat God?", maar veel
meer om een manier van
denken, om een denkwe
reld waarin je je wel of
niet thuis voelt".
Dit zegt prof. dr. Theo de
Boer, hoogleraar wijsgerige
antropologie aan de Universi
teit van Amsterdam, in een
gesprek naar aanleiding van
een nieuw boek van zijn
hand: „De God van de filoso
fen en de God van Pascal
op het grensgebied van filoso
fie en theologie".
De Boer vervolgt: „Ik las
laatst een stelling bij een
proefschrift die erop neer
kwam dat theologie in de eer
ste plaats moet gaan over de
vraag of God bestaat. Met Le-
vinas de Joods-Franse filo
soof heb ik echter de nei
ging te zeggen: laten we het
er eens over hebben wanneer
het woord God zinvol is, nog
afgezien van de vraag of God
bestaat. Het gaat er mijns in
ziens om of je in de werkelijk
heid nog iets herkent van de
verhalen die over Hem wor
den verteld. In mijn boek geef
ik een paar voorbeelden van
zulke getuigenissen (Philip
Potter en bisschop Romero).
Wat hen is overkomen, kun
nen zij interpreteren in het
licht van de verhalen die over
God verteld worden. Hun
verhaal gaat niet over de on
sterfelijkheid van de ziel of
over een Opperwezen; God
was levende werkelijkheid
voor hen op de ogenblikken
waarvan ze vertellen.
Wanneer de vraag naar God
op deze wijze aan de orde
komt, wil ik er graag bij zijn,
meeluisteren naar die verha
len en ze wellicht door vertel
len".
Vernieuwing
Er is alle reden om te veron
derstellen dat het niet gemak
kelijke, maar erg rijke boek
van De Boer het begin kan
zijn van een nieuw bondge
nootschap tussen theologie en
filosofie tot heil van waar
schijnlijk velen.
Voorwaarden voor zo'n ver
nieuwing zijn wel dat de theo
logie zich rekenschap durft te
geven van haar filosofische
geschiedenis en dat de filoso
fie oog wil krijgen voor wat
Prof. dr. Theo de Boer
buiten de orde van het den
ken ligt.
Het hartverwarmende plei
dooi dat De Boer voert kan
niet dik genoeg worden on
derstreept. Al was het alleen
maar en dat is heel wat
om al die mensen tegemoet te
komen die de God van hun
opvoeding en kerk vaarwel
hebben gezegd omdat ze mede
in verband met de hier be
sproken thematiek, sinds lang
van die kant niets meer ver
nemen wat van belang is voor
hun bestaan.
Scherper en veelzeggender
dan de meeste auteurs van
verhalen over „godsverduiste
ring" of secularisatie formu
leert De Boer de vraag naar
God in de feitelijkheid van
het bestaan en schrijft hij in
spirerend over het begin van
een antwoord. Hij kan dat,
omdat hij dat bestaan terug
brengt binnen gehoorsafstand
van getuigen die het verhaal
van God over hun eigen le
ven hebben verstaan en er de
zin van hun bestaan door heb
ben ontdekt.
Een getuige-bij-uitstek is Pas
cal. De titel van De Boers
boek noemt niet voor niets
deze beroemde zeventiende-
eeuwse geleerde. Aanleiding
zijn de bekende woorden in
diens Memorial:
VUUR.
God van Abraham, God van
Izaak, God van Jacob, niet
der filosofen en geleerden.
Zekerheid. Zekerheid. Ge
voel. Vreugde. Vrede.
God van Jezus Christus.
Op zeer aansprekende wijze
geeft Pascal hier het span
ningsveld aan waarin het
christendom zich kennelijk
bevindt: de filosofische ma
nier van spreken over God
oftewel het Griekse denkén
tegenover het verhaal van de
God van de vaderen.
In het boek ligt het accent op
de periode van de Verlich
ting, maar De Boer legt ook
uit hoe al in de vroegste ge
schiedenis van de kerk deze
wissel werd omgezet en er fei
telijk een boedelscheiding
plaatsvond van geloof en
rede, waarbij de rede het voor
het zeggen kreeg.
Op uitzonderingen na heeft
de kerk steeds met de
woorden van de rede gespro
ken. God is een God van het
betoog geworden en Hij is niet
meer die van het verhaal over
de vaderen, in wiens leven de
Naam verschijnt als inbreuk
op het bestaan.
Een aardig voorbeeld dat
mensen ook anders kunnen
omgaan met de „scheiding der
goden" dan Pascal, geeft De
Boer in zijn inleiding: „Je
hoort soms filosofen en theo
logen de opmerking maken:
dit zeg ik als filosoof en dit als
theoloog, waarbij zij tussen
die twee zinnen een soort
foto: dijkstra
schakelaar in hun hoofd om
draaien. Ik moet bekennen
dat ik die knop in mijn herse
nen nooit heb kunnen vin
den".
Geïnspireerd door onder an
deren Pascal probeert De
Boer een uitweg te vinden,
wil hij uitkomen boven het
„tegenover elkaar". Het gaat
immers niet om de God van
de één tegenover die van de
ander, maar om de God van
de mens die én filosoof én
theoloog kan zijn.
Tien jaar
Het boek is het resultaat van
langdurig „omgaan met %de
problematiek". De Boer:
„Zo'n tien jaar geleden vroeg
een studentenpredikant mij of
ik eens wilde opschrijven wat
ik als filosoof geloof. Een
moeilijke vraag. Ik heb toen
ja gezegd en het antwoord is
het boek".
Eigenlijk is het een voorlopig
antwoord, want sinds het af
sluiten van het manuscript, in
mei 1989, heeft De Boer al
weer aanvullingen bedacht en
nieuwe dingen ontdekt. „Ik
ben met schrijven gestopt met
het idee dat ik Pascal nog
eens moet lezen. Er zitten in
diens Pensées nog veel onont
gonnen schatten, denk ik. Het
was trouwens een heel ver
rassende ervaring te merken
dat een denker van ruim
driehonderd jaar geleden je zo
kan aanspreken".
Mede die ontmoeting heeft er
toe geleid dat De Boer vrij ri
goureus afstand neemt van
traditionele opvattingen over
God en godsdienst; in die zin
is zijn boek ook een gods
dienstkritiek.
De gereformeerde dominees
zoon rekent bijvoorbeeld af
met het beeld van God en ge
loof zoals dat in de Verlich
ting vaste vorm kreeg: de the
ologie van natuur en boven
natuur. In dat denkklimaat
komen allerlei onbijbelse
voorstellingen van God en
godsdienst op. God als natuur
god, God van de blinde voor
zienigheid of een godsdienst
van deugd, bijvoorbeeld.
De Boer: „Veel van mijn gere
formeerde generatiegenoten
hebben deze traditie de rug
toegekeerd. Ik heb dat niet
gedaan, al wil ik wel van al
lerlei aspecten van die erfenis
nadrukkelijk afstand nemen.
De problemen die bijvoor
beeld Maarten 't Hart heeft
met die voorzienigheid, be
grijp ik heel goed. Gerefor
meerden hebben zonder het
te weten heel wat Verlich
tingsdenken meegenomen.
Ik heb eens een theoloog gele
zen die zich bezig hield met
de vraag of het zin heeft te
bidden als in het „eeuwig
raadsbesluit" de loop der ge
beurtenissen al vast ligt. Bid
den heeft toch zin, vond hij,
want God heeft in zijn alwe
tendheid dat gebed voorzien".
In zijn boek voegt De Boer
aan dit verhaal toe: „Hoe
scherpzinniger de theoloog,
hoe scherper het gesneden
beeld dat in zijn denken ge
stalte aanneemt".
Een van de conclusies die De
Boer Pascal (en de apostel'
Paulus) nazegt is dat het in
het geloof gaat om zaken die
haaks staan op het gewone: de
dwaasheid van het geloof is
wijzer dan de mensen. Tegen
over het betoog van een Op
perwezen als hoogste Zijn
een toeschouwer die het we
reldtoneel bekijkt is er het
verhaal van Jezus die zich'
voegt bij de vernederde mens;
de orde van God is precies
omgekeerd aan die welke de
mensen voor waar houden.
God roept, schrijft Paulus, de
niet-zijnden (de onaanzienlij-
ken) uit tot zijn ere-gasten.
Dat is het wonder-boven-
wonder van Jezus.
Filosofen en theologen kun
nen het daarmee doen.
LÜTSEN KOOISTRA
N.a.v. Theo de Boer: De God
van de filosofen en de God
van Pascal. Uitgave Meine-
ma, prijs f27,50.
Patriarch Pimen tijdens de de dienst die voor de televisie werd uitgezonden foto: af
Orthodoxe kerstviering uitgebreid op Sovjet-tv
MOSKOU De Sovjet-tele
visie heeft zondag voor het
eerst een boodschap van pa
triarch Pimen uitgezonden,
het hoofd van de Russisch-or-
thodoxe Kerk, ter gelegen
heid van de Kerstviering. In
het Russisch-orthodoxe geloof
wordt Kerst op 7 januari ge
vierd.
In zijn boodschap, die ook via
de radio werd uitgezonden,
riep Pimen de gelovigen op
tot liefdadigheid en de zieken,
de gehandikapten en de al
leenstaanden te helpen.
Volgens het Sovjet-persbu
reau TASS hebben Kerstdien
sten in het hele land veel
mensen getrokken. Sinds
april 1988 heeft de Kerk meer
dan 3.000 kerken opnieuw in
gebruik kunnen nemen en
zijn er twintig kloosters hero
pend, aldus TASS.
BUKAREST Het Roe
meense Comité van Na
tionale Redding is ak
koord gegaan met een
verzoek van studenten
om onder andere gods
dienst en vechtsporten te
integreren in het onder
wijs.
Onder het bewind van Ceau-
sescu was godsdienstonderwijs
op scholen van basisonder
wijs tot universiteiten ver
boden. Vechtsporten, zoals
karate, waren niet toegestaan,
omdat de geheime politie Se-
curitate vreesde dat de men
sen zich daardoor fysiek
weerbaarder zouden gaan ge
dragen.
Elena Ceaucescu was voorzit
ter. van de Raad voor Weten
schap en Opvoeding en zij
was als zodanig verantwoor
delijk voor het lesprogramma
op de scholen. Zij was het ook
die socialistische indoctrinatie
en de verafgoding van de
Ceausescu's door middel van
speciale lesprogramma's. Dat
heeft, zoals de Roemenen zeg
gen, de geest van onze kinde
ren vergiftigd.
Vertegenwoordigers van ver
schillende kerken in Roeme
nië hebben via de televisie
hun instemming betuigd met
het voorstel van de studenten
voor invoering van het vak
godsdienst. „De bijbel is on
derdeel van de cultuur. Het
geeft richting aan de manier
van leven", aldus een verte
genwoordiger van de Roe
meens-orthodoxe kerk. Scho
lieren en studenten die tijdens
het bewind van Ceaucescu
openlijk over hun geloof
praatten, riskeerden daarmee
een gevangenisstraf of een ge
dwongen opname in een in
richting voor geestelijk ge
handicapten. Verklaringen
daartoe werden op last van de'
Securitate door artsen zonder
problemen afgegeyen.
Uit protest tegen het oude on
derwijssysteem hebben stu
denten aangekondigd dat zij
eind januari zullen weigeren
mee te werken aan het ma
ken van tentamens.
Roemeense bisschop bekent schuld
SIBIU Bisschop Albert Klein van de evangelische kerk in
Transsylvanië heeft afstand genomen van zijn kritiekloze
houding tegenover het bewind van de voormalige Roemeense
president Nicolae Ceausescu. In een brief aan de predikanten
van de Duitstalige kerk, die 13.000 leden heeft, erkent Klein
dat hij medeschuldig is aan de slappe houding van zijn kerk
tegenover de dictatuur. De kerk heeft het onrecht niet vol
doende aan de kaak gesteld, aldus de bisschop, ook al was het
zo dat de Securitate de kerken nauwlettend in de gaten hield.
!eri
Deksel van de doos
Het gerucht dat de Russische partijleider en president^
batsjov deze maand geen tijd meer heeft voor buiten
zaken omdat grote binnenlandse problemen zijn volleiduiz
dacht opeisten, is onjuist gebleken. De ontvangst van butée*
landse politici in Moskou gaat normaal door.
Dat neemt niet weg dat de interne problemen in de S
unie enorm zijn. Gorbatsjov en zijn medehervormers helj
waarschijnlijk de nationaliteitenkwestie van meet af aaihet i
onderschat, hoewel in de vroegste theoretische verhandvee
gen over glasnost en perestrojka nauwelijks woorden zijl
wijd aan het feit dat het Sovjetimperium maar liefst P?
derddertig verschillende nationaliteiten binnen de
grenzen heeft. De „harmonisering van de relaties tussd"
nationaliteiten" is in de geschriften van Gorbatsjov zelfl
nig meer dan een voetnoot.
NiETTEMIN heeft Moskou wel degelijk altijd weet
van de etnische moeilijkheden ook in de jaren vój
glasnost en ook Steeds een bewuste politiek gevoei
die problemen aan banden te leggen. 'Russificatie' is
oudsher het antwoord geweest op de vraag hoe vijftien
listische sovjetrepublieken, twintig autonome sovjetrepi
ken, acht provincies en tien districten niet alleen in bes
lijk, maar ook in cultureel en maatschappelijk opzicht
konden worden gehouden. In het stalinistische tijdperk
daar nog een meedogenloze binnenlandse kolonisatiepi
aan toegevoegd, waarbij hele bevolkingsgroepen van h<
naar het andere deel van de Sovjetunie werden verbai
Glasnost heeft het deksel gehaald van een doos
Pandora, die tot de rand toe is gevuld met nationalist
wrok over aangedaan onrecht en over decennia van cu
le overheersing. Gorbatsjov heeft nog geen adequate nir
politieke lijn kunnen formuleren, die de vroegere 'russ
tie' kan vervangen. Het vormt, naast de economie vaf"
land, de grootste bedreiging voor de hervormingspolitiek
Gorbatsjov. Ip<
il
Actievere Kamer
n n
KAMERVOORZITTER Deetman heeft in zijn eerste ny"
jaarsboodschap een lans gebroken voor een grotere actiL h<
van de Kamer in de richting van het kabinet. Voor depten
tiek en het bestuur van het land zou het naar zijn oo|26
goed zijn wanneer de 150 kamerleden eens wat vakeifr
eigen voorstellen kwamen. Naast het budget- en enqr~e
recht kent de Tweede Kamer al sinds 1815 het recht totLn
atief, waar slechts een uiterst sporadisch gebruik van M0pe
gemaakt. In de afgelopen jaren zijn maar enkele wets^erd
stellen door parlementariërs zelf geformuleerd, zoalstrur
voorstel van de socialisten Vermeend en Moor om werkPr
via een voor de werkgevers aantrekkelijke regeling i—
aan de slag te helpen. j
TA iü
DE suggestie van Deetman om de Kamer tot meer acf
bewegen, sluit naadloos aan bij één van de belangrijkst- 4
ken van ons parlement: de Kamer is immers mede-wetJ
en dat houdt belangrijk meer in dan het louter beoor^_J
van wetsontwerpen die het kabinet heeft geproduceerd
DOOR zelf aanzienlijk vaker met wetsvoorstellen te kcjl^
kan de Kamer ook voorkomen dat zij in een periode wj|. J
een demissionair kabinet optreedt, tot nietsdoen is gedi
gen. Vorig jaar heeft het wetgevende werk van het
ment door de val van het tweede kabinet Lubbers langij
stilgestaan. Deetmans initiatief verdient het derhalve seJ^E'
te worden genomen.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezon
stukken te bekorten.
Lichten overdag (2) Potverteren
Ik ben het helemaal eens met
de briefschrijver, die zich af
vroeg wat de minister van
verkeer en waterstaat bezielt
ons overdag met (grote) dim
lichten aan te laten rijden. Ik
heb daar uitvoerig met het mi
nisterie over geschreven, al
bijna een jaar geleden. Ook ik
kreeg hetzelfde onzinnige ant
woord: „In Finland zou het
's winters verplicht zijn
Zouden ze op het ministerie de
lagere school hebben overge
slagen7 In de winter komt in
Finland immers de zon nau
welijks op! Statistieken zijn
geen 'wetenschappelijk' bewijs.
Kent u het prachtige gezegde:
„Er zijn leugenaars, grote leu
genaars en statistieken"? Als
ik de lichten aan heb, heb ik
er zelf geen last van, maar een
ander vooral fietsers! Lich
ten aan overdag? Ietsje min-i
der, maar net zo hinderlijk als
laag schijnende zon.
M. Bosch-Gans,
VALKENBURG.
fér<
In onze krant las ik het le mc
waardige interview van
In 't Hout, waarin Prof. S >IOS
kamp o.m. zegt: „Potverten
Dat woord komt van mij,
Niets is minder waar. Wan
- Van Dale (1950), 7e (ing
pag. 1414, 2e kolom: POT1 r e
TEERDER(S) - POTVE ,chi
REN - POTVERTERINGVi
- Van Dale (1924),
pag. 1511, 2e kolom: POTlf de
TEREN - POTVERTERI1 exp
- Van Dale (1914), 5e caat
pag. 1457, 2e kolom: POT1I r
TEREN - POTVERTERI1 k;
- Van Dale (1898), 4e ilea
j. 1337, le kolom: POT1 teri
TEERDER(S) - POTVE jiftc
REN. looi
te
Verder'hoefde ik niet te
Het is maar goed dat er le toe]
grafen zijn, die een ijdeliAI,
wering onmiddellijk ku lexp
ontzenuwen.
''t\
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apotheker sdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-giroka
per maand f. 24,85 per maand
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f.
per jaar f. 284,50 per jaar f. 2
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsw
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
len
>AI
