„Exploitant slaat munt uit eenzaamheid scholier „Niemand gelooft toch nog in een verrassingsaanval En toen werd alles zwart* Plastic bekertje moet uit schoolkantiir BINNENLAND £«idae(Sou*cwit DONDERDAG 21 DECEMBER 1989 PAC^; CENTRUM VOOR VERSLAAFDEN TEGEN 06-ADVERTENTIES IN AGENDA'S AMSTERDAM De 06-babbellijnen blijven een doorn in het oog van het evangelisch centrum voor verslaafden De Hoop uit Dordrecht. Wendde het centrum zich afgelopen zomer al tevergeefs tot de Reclame Code Commissie voor een klacht tegen etherreclame voor 06-nummers, gisteren had De Hoop het voor dezelfde commissie gemunt op re clames in schoolagenda's. Directeur T. Stortenbe ker toonde de commissie gisteren vijftien schoola genda's waarin exploitant Teleservice uit Amster dam de pubers toespreekt met de woorden: „Zodra je thuis bent, moet je meteen de party-line bellen!" Dat mag niet, vindt Stortenbeker. „De exploitant slaat keiharde munt uit de eenzaamheid, verveling en psychische nood van de scholier", zegt hij. De directeur, die zich in het dagelijks leven bezig houdt met opvang van drugs- en alcoholverslaaf den, meent te weten dat zo'n 60 procent van de bellers naar 06-lijnen eenzaam zijn en relatiepro blemen hebben. De telefoon kan dan een vlucht- middel zijn, zo vindt hij, maar dan wel een vlucht van 50 cent per minuut. Het gevaar voor versla ving is erg groot en volgens de directeur heeft dat in sommige gevallen al geleid tot telefoonrekenin gen van 32.000 gulden per twee maanden. Het stoort centrum De Hoop vooral dat de 06-exploi- tanten zich door te adverteren in schoolagenda's richten op mensen van elf tot achttien jaar, „die nog niet kunnen overzien wat zij aanrichten". Stortenbeker doelt op de voor ouders onverwacht hoge telefoonrekeningen en de spanningen die dat in een gezin teweeg kan brengen. Vooruitlopend op de uitspraak van de Reclame Code Commissie, die zo'n zes weken op zich laat wachten, verwacht directeur Stortenbeker dit maal de zaak te winnen. „Artikel 11 uit de Reclame Code stelt dat reclame uitingen niet mogen leiden tot schade voor kinde ren. Evenmin mogen ze voordeel trekken uit hun onkunde of natuurlijke goedgelovigheid. Telefoon verslaving is een bedreiging van de geestelijke ge zondheid van een kind, dus moeten de reclames in schoolagenda's verboden worden", aldus de direc teur. Onder druk van de negatieve publiciteit over telefoonverslaving heeft één uitgever van schoola genda's al besloten geen advertenties meer te plaatsen van 06-exploitanten. „Wij kregen veel brieven van verontruste ouders. Daarop besloten wij voor volgend jaar de gewraakte advertenties niet meer op te nemen", zegt een woordvoerder van uitgeverij Esveha. Deze uitgever van onder meer de bekende Rijam-schoolagenda denkt dat „het misschien zelfs wel een voordeel is dat wij als enige de advertentie niet plaatsen". Dat voordeel gaat helaas aan Esveha voorbij, want Fred Sauer van Teleservice neemt de tegenstanders van de ad vertenties de wind uit de zeilen: „Het plaatsen van de advertenties in schoolagenda's is een éénmalige actie geweest. Het is nooit de bedoeling geweest komend jaar wéér te plaatsen. De reden voor een klacht bestaat aan het eind van dit schooljaar dus helemaal niet meer", zo zegt hij. Overigens 2egt Sauer „bepaald niet wakker te liggen van de klacht van De Hoop tegen zijn bedrijf: „Wat De Hoop onderneemt mislukt tóch altijd. Dat is de vo rige keer wel gebleken". Teleservice was gisteren dan ook niet aanwezig op de zitting bij de Reclame PP Code Commissie. Maar directeur Stortenbel(p De Hoop maakt dat allemaal niets uit. „H»r ons om de jurisprudentie. Teleservice kan cfie zeggen dat ze volgend jaar niet advertereifi^ hetzelfde geld staan die advertenties er gge weer wél in. Wij hebben ons nu gericht teS^- grootste exploitant, mapr ook andere 06-bepu moet verboden worden te adverteren in site: genda's". Stortenbeker ziet zijn pogingen al# e stap naar een totaal verbod op het bestaaneer verslavende telefoonlijnen. „Wanneer we n nul op het rekest krijgen, hebben we in ieda materiaal om eens naar de Tweede Kamer L pen. Daar wordt de reclame-wetgeving gen JEAN-PIERRE Gj ARNHEM Scholen in het voortgezet onderwijs moeten meer aandacht besteden aan natuur- en milieu-educatie. Niet als apart vak, maar als on derdeel van het totale school beleid. Het in de les veroor deelde plastic moet piet in de kantine terugkomen als koffie- bekertje. Dit zei prof.dr. E. Marx gisteren tijdens een infor matiedag over de taken die de schoolleiders in de jaren '90 te wachten staan. Aanvankelijk durfde hij er am per mee op de proppen te ko men; natuur- en milieu-educa tie als onderdeel van schoolbe leid. Niet omdat leerkrachten al overbelast zijn, maar omdat iedereen de mond vol heeft van milieu. Het milieu is in. Alles wat er mee te maken heeft dreigt gezien te worden als een mode-artikel en dat be nauwt prof. Marx. „Maar ik vond het toch te belangrijk om voor me te houden". Marx is bezorgd over alles wat leeft. En hij vindt die bezorgd heid terug in de media en de politiek. Maar nauwelijks in het onderwijs. Op beleidsni veau heeft de hoogleraar orga nisatiekunde aan de Rijksuni versiteit Leiden slechts enkele krabbels over natuur- en mi lieu-educatie kunnen opduike len. En op de scholen zelf, daar leeft het wel, maar er wordt weinig mee gedaan. Scholen hebben het druk, geven voor rang aan kwesties die veel sneller resultaat beloven en missen stimulansen van de overheid. Veel docenten missen vaak de scholing, doorbreken niet graag routines en hebben boter op hun hoofd, meent Marx. „Net als ieder van ons. Een soort schuldcomplex. Je wil niet al te streng zijn omdat jezelf ook wel eens harder rijdt dan 100 of 120 kilometer per uur". Er komt zoveel op scholen af dat Marx vreest dat de milieu problematiek ondergesneeuwd raakt. Scholen zullen keuzes moeten maken „En ik kan me niet gemakkelijk iets voorstel len dat belangrijker is dan na tuur en milieu". Natuur- en milieu-educatie hoeft niet te leiden tot meer lessen. Liever niet zelfs, vindt Marx. Het 'groene onderwijs' zou in het totale schoolbeleid moeten worden verweven. „Omdat natuur- en milieu-edu catie ook in andere vakken te rugkomt: aardrijkskunde, ge schiedenis, biologie, natuur kunde. Maar ook omdat het veel meer is dan een vak. Het kan gevolgen hebben voor ons hele maatschappelijke bestel. Als je leerlingen een bepaalde houding wil geven ten opzichte van natuur en milieu zul je het beleid consequent moeten uit dragen. Scholieren die in de klas leren hoe zij met afval moeten omgaan kun je in de kantine geen koffie laten drin ken uit plastic bekertjes. Dat ondermijnt alles". De scholieren van morgen moeten leren 'ecologisch' te denken in plaats van in syste men. Marx: „In geschiedenis boekjes wordt de natuur be schreven als een economische noodzaak. Landbouw en na tuurlijke bronnen moet je ge bruiken. De geschiedenis zegt niets over de openbaring en het genieten van de natuur. Tot nu toe gaan we verschrikkelijk eenzijdig om met de natuur. We leren de natuur beheersen en gebruiken, maar leren niets over het verzorgen ervan". Maar het huidige lesmateriaal is niet afgestemd op 'ecologisch denken', en de leerkrachten niet opgeleid. „Het lesmateriaal zal inderdaad moeten worden aangepast en docenten bijge schoold. Daarnaast heeft de lerarenopleiding een belangrij ke taak", meent Marx. Ondanks de al zware belasting van leerkrachten, hoopt Marx dat scholen zelf alvast) M maken met natuur- e educatie en niet politieke beslissingen.^^ de hoogste tijd. heeft het idee dat V^f- wachten tot de bev£ niet helpt als er op grj niets gebeurt". Wat Marx betreft kal cussie morgen losbaf landelijk beleidsnivel ook op scholen in Aj Heino of Maastricht, school zal afhankelijk lokale situatie een vulling geven aan hSK** onderwijs'. „Aan een10^ boerenzonen, waarva' der kwistig met f-an( rondstrooit, geef je §®bj< dan aan een groep In°' in de stad die geen ei,nen knotwilg kunnen o)aa|< den". ®'e MONIQUE VAN"0** SUSKE EN WISKE DE BEZETEN BEZITTER MINISTER TER BEEK GAAT LEGER INGRIJPEND VERANDEREN DEN HAAG Aurelus Louis ter Beek (45), de nieuwe minister van de fensie, beter bekend als 'Relus', bevindt zich in een merkwaardige positie. Als het aan zijn eigen PvdA ligt, moet hij het bezuinigingsmes zeer diep in de krijgsmacht zetten. Daarentegen zwaait coali tiegenoot CDA, om maar te zwijgen van de opposi tiepartijen VVD en D66, voortdurend met een waarschuwende vinger. Er mag beslist niet te veel bezuinigd worden op de Nederlandse krijgsmacht. Stel je voor dat Gorbatsjov wordt afgezet en opge volgd door een nieuwe Breznjev! De nieuwbakken minister is gezeten in een donkerbruin be timmerde kamer op de eerste verdieping van het departe ment aan het Plein in Den Haag. De kamer biedt uitzicht op een paar verregende span doeken van 'Vrouwen voor Vrede'. Ter Beek begint met te zeggen dat hij zich door geen enkele criticus op stang laat ja gen. „Ik wantrouw al degenen die zich aanmatigen nu al pre cies te weten wat de uitkomst wordt van de ontwikkelingen in Oost en West. Het enige wat ik weet is in welke richting het gaat". Volgens Ter Beek zal de sa menwerking tussen Oost en West sterker worden en zullen ook de nog bestaande barrières verdwijnen. „Er is nu toch nie mand meer", meent hij, „die nog serieus denkt dat we ons moeten voorbereiden op een verrassingsaanval". De bijna ongelooflijke ontwik kelingen in Hongarije, de DDR en Tsjechoslowakije hebben Relus ter Beek enthousiast ge maakt. „Ik ben daar heel, hèel blij over. Voor die volkeren komt nu iets binnen bereik dat wij als vanzelfsprekend zijn gaan zien, namelijk vrijheid en democratie. Elk cliché om dat te beschrijven schiet te kort". CDA-collega Hans van den Broek (Buitenlandse Zaken) toont zich nogal verontrust door een mogelijke instabiliteit in wat nu nog Oost-Europa heet, maar wat eigenlijk Cen- traal-Europa is. Ter Beek wil niet ontkennnen dat „oude ri valiteiten her en der weer de kop opsteken". Hij legt uit dat het Warschau Pact altijd als een soort deken over de Oost bloklanden heeft gelegen. „Nu die deken wordt opgerold, weet je niet precies wat er gaat ge beuren. Maar laten we onszelf in hemelsnaam niet de put in praten. Het is toch fascinerend mooi wat daar allemaal ge beurt". Andere krijgsmacht De internationale situatie heeft Ter Beek tot de overtuiging ge- Ter Beek: „Bezuinigingen op de aanschaf van materieel zijn niet voldoende". foto: Patrick van berkel bracht dat Nederland een „an der soort krijgsmacht" moet krijgen. Zijn ideeën daarover zal de minister uiteenzetten in de nieuwe defensienota die hij eind volgend jaar wil uitbren gen. „Die nota wordt er één zonder precedent. De vorige nota's werden geschreven in een periode, toen er nogal wat zekerheden ofwel vijandbeel den bestonden. Die zijn er niet meer en dit betekent dat er de komende tijd ongelooflijk veel denkwerk nodig is, hier op het departement maar ook interna tionaal". Minister Ter Beek wijst op de onderhandelingen in Wenen tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie over ontwape ningen en troepenverminde- ririg. „Enige tijd geleden spra ken we nog over een CSE- overeenkomst en dat was het dan zo beetje. Nu praten we over een CSE-procès, met een eerste en tweede fase. Daar door zal er straks gepraat kun nen worden over grote reduc ties aan onze kant.. Nu gaat het vooral om wapen- en troepen reducties aan Oosteuropese kant, omdat we toewerken naar gemeenschappelijke pla fonds voor troepen, tanks, pantservoertuigen, artillerie, vliegtuigen en helikopters, waar het Warschau Pact er veel meer van heeft. Als er eenmaal een gelijkheid is in aantallen, komen ook de doc trines in het geding. Zeg maar: de vraag waar de legers van NAVO en Warschau Pact ei genlijk toe dienen? Dan mag je als land niet onvoorbereid zijn en daarom is het heel goed dat onze defensienota na de eerste CSE-overeenkomst zal ver schijnen". „Dat laatste is om nog een re den zeer belangrijk voor De fensie", benadrukt Ter Beek. „Wij maken onze plannen voor een langere termijn. De aan schaf van nieuw materieel wordt niet in éért jaar betaald, maar over een reeks van jaren. De kortste plannen beslaan nog altijd een periode van vijf jaar. Dat is de reden waarom ik de beslissing over de grootste pro jecten heb opgeschort. Ja, dat geldt ook voor de gevechtsheli kopters. Daar is een bedrag mee gemoeid van 2,3 miljard gulden en het zou toch wel ont zettend zonde zijn als volgend jaar zou blijken dat we die din gen voor niets besteld hebben". Rotzooi Ter Beek verwacht bovendien nog een aantal tegenvallers, die hij „helaas niet bij Wim Kok zal kunnen declareren". Aller eerst zijn er de milieu-uitgaven. Ook Defensie heeft te maken met deze problematiek. „Dat wordt nu allemaal in kaart ge bracht. Ik voel er weinig voor om in de loop der tijd elke keer weer met een of ander schan daal geconfronteerd te worden. Ik wil binnen afzienbare tijd precies vertellen wat er op mi lieu-technisch gebied bij ons aan de hand is. Dan moet je. denken aan vliegvelden en oe fenterreinen, waar de nodige 'rotzooi' ligt. Een kind kan be grijpen dat die aanpak - ook wij vallen onder het motto 'de vervuiler betaalt' - geld gaat kosten". Vervolgens snijdt Ter Beek het onderwerp 'vredesoperaties' aan, waarmee ook weer veel geld gemoeid is. Hij legt uit dat hij vanuit zijn 'PvdA-signatuur' een geweldige voorstander is van Nederlandse deelname aan dit activiteiten van de Verenig de Naties. „Er zijn nog tal van regionale conflicten in de we reld, maar bij de meeste botsin gen is er zicht op een oplossing. De rol van de VN neemt meer en meer toe. Nederland neemt nu deel aan drie vredesopera ties: in Namibia, het Midden- Oosten en de Sinaï-woestijn. In de toekomst zal er naar mijn inschatting nog veel vaker een beroep op Nederland worden gedaan. Daarbij zal het waar schijnlijk gaan om acties in de Westelijke Sahara, Cambodja, Midden-Amerika en misschien ook het Midden-Oosten, als daar een Palestijnse staat zou ontstaan. Vanaf 1991 is daar voor een bedrag gereserveerd van 29 miljoen, maar ik bereid me er op voor dat het veel meer zal worden". Vindt de Nederlandse militair het eigenlijk wel zo leuk om in een of andere uithoek te moeten dienen? Ter Beek: „Deelname aan dit soort opera ties gebeurt altijd op basis van vrijwilligheid. Zelfs voor het mijnenvegen in de Perzische Golf stonden de mensen in de rij. Daarbij doen zich dus geen problemen voor. Wat wel speelt is dat vaak een beroep gedaan moet worden op dezelf de mensen, omdat zij specialist zijn. Dan zegt men weieens: 'Ik heb het al enkele malen ge daan, moet ik daar nu weer naar toe?' Dan ligt het voor de hand dat we gaan zoeken naar andere vredestaken. Daarover wordt dan internationaal over leg gevoerd. Maar het beginsel van vrijwilligheid zullen we handhaven. We gaan geen mensen tegen hun wil op pad sturen". Te veel ambtenaren Hoe staat Ter Beek dan tegen over het idee van het voormali ge CDA-kamerlid Joep de Boer om een groot aantal ambtena ren van defensie de laan uit te sturen? Volgens De Boer kun nen er zo vierduizend uit en zal de zaak dan alleen maar beter gaan draaien. In de loop der tijd heeft zich, aldus de CDA'er, op het lijf van het le ger een waterhoofd gevormd, bestaande uit ambtenaren (mi litairen en burgers) die niets anders doen dan aan elkaar no ta's en brieven schrijven. „Het aantal van vierduizend is voor rekening van Joep. Maar de problematiek die door hem is aangesneden, is zeer belang rijk. Het is zeker mijn bedoe ling ook aan dit vraagstuk aan dacht te besteden. Het is heel goed mogelijk dat ik daarover, al mededelingen zal doen voor dat de defensienota verschijnt. Laat ik het in één zin proberen te zeggen: de financiële proble matiek van Defensie is zodanig dat alleen bezuinigingen op de aanschaf van materieel niet voldoende zijn. Er zullen ook personele consequenties aan verbonden worden. Bovendien: materieel wordt door personeel bediend. Dus als we minder materieel nodig hebben dan heeft dat ook gevolgen voor het personeel. En dan zeg ik: als de trap schoongeveegd moet wor den, dan gebeurt dat van bo venaf. Te beginnen dus bij het hogere personeel. Dat lijkt me een duidelijk signaal, niet waar". RIK IN 'T HOUT ALEX SNELLEMAN SCHIPHOL Stonden gisteren op Schiphol hele families gereed om de be manning op te vangen van het KLM-toestel dat getroffen werd door een wolk vulkaan-as, had het vliegtuig vertraging we gens... het dichte wolken dek boven Holland. Maar nadat ook die laatste hin dernis genomen was, werden gezagvoerder Ka- rel van der Eist en zijn dertien bemanningsleden dan toch overladen met bloemen en kon hij ein delijk zijn verhaal doen. ,,Ik heb nooit gedacht: nu is het afgelopen". De KL 867 was vorige week vrijdag onderweg van Amster dam naar Tokio. Het toestel, een Boeing 747-400, zou een tussenstop maken op het vlieg veld van Anchorage in Alaska. Gezagvoerder Van der Eist: „Voor de vlucht was bekend dat de vulkaan Mount Re doubt in Alaska tot uitbarsting was gekomen en dat er sprake was van een aswolk, maar men verwachtte daarvan geen moeilijkheden voor het vlieg verkeer. In een cirkel van 15 lijl rondom de vulkaan was vliegen verboden, maar An chorage lag daar 120 kilometer van verwijderd. Het weerbe richt van Anchorage meldde lichte bewolking. Geen enkele aanwijzingen dat er moeilijk heden zouden kunnen zijn". Duister „Co-piloot Imme Visscher zat links, co-piloot Walter Vuur- boom rechts; hij was degene die vloog. We naderden Alas ka. We vlogen op 26.000 voet en konden de grond zien. Toen werd het opeens zo zwart als de nacht. Er kwam rook naar binnen en we zagen in het duister hele kleine lichtpun- C38 Voorzitter Baksteen van dé Nederlandse verkeersvliegers verwel komt Imme Visscher met bloemen op Schiphol, foto: dijkstra tjes, net vuurvliegjes. We ga ven de motoren meer dan honderd procent vermogen om te klimmen en gingen met de neus van het toestel omhoog toen opeens alle vier de moto ren er mee ophielden. We kre gen het automatische geluids ignaal dat onze snelheid zeer snel daalde; de neus van het toestel ging weer omlaag, zo dat de baby die achterin op het toilet een schone luier kreeg, tegen het plafond aan vloog. Achteraf is geconstateerd dat het kindje geen letsel had. Na de motoren vielen ook de ge neratoren uit, zodat we geen stroom meer hadden en over moesten schakelen op het noodsysteem. Daardoor kon alleen het linker deel van het instrumentarium gebruikt worden, zodat Imme Visscher de bediening in handen kreeg. Zij is 's werelds eerste vrouwe lijke vlieger op een Boeing 747-400 en naar mijn mening ook 's werelds beste". Alarmbel „Wat vervolgens gebeurde staat allemaal in de boekjes, maar er staat niet bij dat het zo snel gaat. Eerst ging de alarm bel ten teken van brand, vol gens een lampje in het voorste vrachtruim. Ik heb toen met een tegen mijn piloten gezegd: volgens mij is het geen brand, maar rook, want het alarmsys teem werkt volgens de regel 'waar rook is, is vuur'. Intus sen voerden we alle procedu res uit voor een re-start, het opnieuw starten van de moto ren, maar dat had geen resul taat. Toen gebeurde er iets dat niet zou mogen gebeuren, en daarover zal zeker contact op worden genomen met Boeing: toen ik, zoals voorgeschreven, alle vermogenhencfels en brandstofkranen had dichtge draaid viel ook de noodvoe ding uit. Heel naar". „De dalingsmeter deed het nog wel en daarop zagen we dat we vijfhonderd meter per mi nuut daalden. De horizontale snelheid was tien kilometer per minuut, dus we gingen in prachtige glijvlucht naar bene den. Maar dan kon natuurlijk niet eindeloos zo doorgaan. |n< ert< Vuurboom zag dat het b( van ons wat helderdq nc dus zijn we die richtin§jei koerst. Zeven, acht keye, ben we geprobeerd de %js weer te starten en ik \ezj zonder verheugd dat cjter linker aansloegen toeark ongeveer 13.000 voet ger Vier pogingen later de^^ de twee rechter moto^e weer. Toen kon ik de {pre, die ons kwam vertel de passagiers wel angi.aaj worden waren, dat er »]e en overgegeven wer(^nsf dat er geen paniek wajg broken - zeggen dat ;ma normale landing zoudtn maken op Anchorangen a Brevet „Ik moest bij het land|e n beetje door het linker i n kijken om \y,at te kunn^aa maar alles ging goed.^- nadat we geland warei^ j ik door vertegenwoo m van de Amerikaanse.^ luchtvaartdienst en JQV| heidscommissie uit de 't y{ gestuurd. Het eerste da za vroegen was of ik m'n kon laten zien. Ik kon leen maar om lachen' „Ik heb nooit het afgelopen. Als de niet meer aan waren i hadden we een landing-yi ter gemaakt. Er wareU ijsbergen, de zee was dus ik had daar het vol trouwen in. Achteraf verbaasd over onze eigf bloedigheid. Het was n we in een simulator iedereen deed preciesjow moest doen. Ik heb ghjei wondering voor mijn in de cockpit én in de Ze hebben kalm en j tij handelcT. Volgens mij he danken aan een goeyai- ninS" nek De voltallige bemanning van de KLM-Boeing werd gisteren in de bloemetjes gezet. Op de voorgrond piloten Vuurboom en Visscher en gezagvoerder Van der Eist. MET DE KLM DOOR EEN EEN WOLK VULKAAN-AS van links naar rechts: I d <%d foon< iele

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4