Een verkouden Bono
laat publiek zingen
Karin Bloemen
bewijst zich
Voxhumana in
kerststemming
F BRUYNZEEL
[HEEFT MEER DAN
ALLEEN WITTE
IKERSTKEUKENS
Ook Fransen herdenken Van Gogh
TIG houdt het spannend tot de laatste minuut
bruynzeel
KUNST/RTV
£cidóc6oiwatit
DINSDAG 19 DECEMBER 1989 PAGIN1
(Van onze correspondent Bob van Huët)
PARIJS Ter gelegenheid van de honder-
ste sterfdag van Vincent van Gogh zullen
volgend jaar ook in Frankrijk verschillende
manifestaties plaatshebben. Centraal staat
daarin het dorpje Auvers-sur-Oise, ongeveer
veertig kilometer noordwestelijk van Parijs,
i waar de schilder op 29 juli 1890 zelfmoord
pleegde. Van Gogh ligt er begraven, naast
zijn broer Theo, op het dorpskerkhof, mid
den in de velden.
Onder de manifestaties in Auvers-sur-Oise
een serie concerten (van 3 mei tot 30 juni)
met medewerking van onder anderen de di
rigent en cellist Mstilav Rostropovitch en de
zangeres Jessye Norman. De VVV van
Auvers heeft van 20 mei tot 29 juli een spe
ciaal wandelparcours uitgezet langs plaatsen
die door Van Gogh zijn geschilderd of be
zocht. In de herfst zal de beroemde en ge
restaureerde herberg Ravoux worden hero
pend. De kamer waar Van Gogh de laatste
adem uitblies is dan teruggebracht in de
oorspronkelijke staat en opengesteld voor
het publiek.
Naast een grote tentoonstelling van moder
ne kunst zal in de herberg een aantal bijzon
dere Van Goghs uit particuliere collecties te
zien zijn. Verder wordt in Auvers-sur-Oise
een Van Gogh-documentatiecentrum geo-
Eend en een uitgeverij, gespecialiseerd in
et impressionisme.
Van 15 maart tot 2 december reist het Fran
se marionettentheater 'Chant sur un Fil' op
drie woonboten door Frankrijk en de Bene
lux met aan boord de voorstelling „Vincent
van Gogh of de herinnering van een schil
der". Het stuk is geschreven en wordt uitge
voerd door Pascal Journier.
Meer subsidie voor Bachvereniging
UTRECHT De komende drie jaren krijgt de Nederlandse
Bachvereniging een rijkssubsidie van 200.000 gulden per jaar,
30.000 gulden meer dan tot nu toe.
Het ministerie van WVC volgt hiermee het advies van de Raad
voor de Kunst. Het Barokorkest van de vereniging verzorgt op
10, 11 en 12 januari nieuwjaarsconcerten in achtereenvolgens
de Geertekerk in Utrecht,, de Waalse Kerk in Amsterdam en
de Grote Kerk in Naarden. Uitgevoerd worden werken van
Bach en Italiaanse tijdgenoten onder leiding van gastdirigent
Monica Huggett, de concertmeester van het orkest. De Engelse
sopraan Gillian Fisher verleent medewerking aan de uitvoe
ringen. Zij zingt onder meer de cantate Non sa che sia dolore,
een van de twee met Italiaanse tekst die van Bach bewaard
zijn gebleven. Zij is ook te horen in een motet van Antonio
Vivaldi. Het strijkorkest speelt voorts een ouverture van Bach
en een concerto grosso zowel van Arcangelo Corelli als van G.
F. Handel. Het barokorkest werd in 1983 opgericht en bestaat
uit overwegend jonge musici, die ook regelmatig werken bij
andere barokorkesten in Europa, de Verenigde Staten en Ca
nada.
Nieuwsbulletins Directeur Paradiso
naar Beurs Berlage
AMSTERDAM Huib Schreurs
(41) wordt de nieuwe directeur
van de Stichting Beurs van Ber
lage in Amsterdam. Zijn benoe
ming gaat 19 februari in.
Schreurs vervult momenteel de
zelfde functie bij cultuurcentrum
Paradiso in de hoofdstad. Hij
heeft daar ruim veertien jaar ge
werkt. Schreurs wordt de opvol
ger van Lex Kater die per 1 ok
tober hoofd sectie vormgeving
bij de SDU is geworden. In de
voormalige Koopmansbeurs is
nu een expositieruimte ingericht
en is het Nederlands Philharmo-
nisch Orkest gehuisvest.
Super Channel
LONDEN „Super Channel"
heeft een driejarige overeen
komst gesloten met het Britse tv-
bedrijf „Visnews".
„Visnews" gaat vanaf 1 februari
1990 iedere werkdag vijf nieuws
bulletins van tien minuten voor
de Engelse satelliet verzorgen.
De actualiteitenrubrieken wor
den zowel in het Duits, Engels
als Nederlands gepresenteerd.
„Visnews" is eigendom van Reu
ters, de Amerikaanse tv-maat-
schappij NBC en de Engelse
staatsomroep BBC en levert tv-
nieuws aan meer dan 450 bedrij
ven in 84 landen.
Edge (gitaar, piano), Adam
(basgitaar) en Larry Mullen jnr.
(drums) Rai, Amsterdam. Voorpro
gramma B.B. King. Gisteravond.
Herhalingen: vanavond en woens-
Ë2£:
Even leek het erop dat U2
een nieuwe vorm van ver
maak wilde introduceren,
waarbij de belangrijkste taak
was weggelegd voor de men
sen in de zaal en niet voor de
groep op het podium. Bono
liet de zang namelijk veel
vuldig over aan de vijftien
duizend man publiek, die
was samengepakt in de voor
al akoestisch allerbelabberst
klinkende Rai in Amster
dam.
Behalve dat het leek alsof
het ene na het andere vlieg
tuig net was opgestegen (zo
resoneerde de klanken op de
achterwand), wekte het con
cert in eerste instantie de
schijn te verzanden in een
moderne samenzang-avond.
Zelfs de felle, op het publiek
gerichte schijnwerpers, die
veelvuldig aangingen, leken
hun gepaste bijdrage te leve
ren aan c^eze omgekeerde
wereld. Maar U2 bleek toch
zuiverder van toon, dan een
groep, die even op de gemak
kelijkste manier het grote
geld wil binnenhalen. Bono
was^ namelijk zWaar verkou
den1 en hoewel hij zich kra
nig door de eerste helft van
het slechts een uur en een
kwartier durende concert
heensloeg, zweefde zijn stem
uiteindelijk bij „The Unfor
gettable Fire" alle kanten op.
Bono was een stuurloos schip
geworden.
De eerste waarschuwingen
dat er iets mis was met zijn
stem, waren de lange muzi
kale passages en de pauzes
tussen de anders non-stop
muziekshow. Het publiek dat
de Ierse groep zonder veel
moeite in de armen sloot,
zong uit volle borst, waar
door Bono zijn verkoudheid
in eerste instantie kon ca
moufleren achter dit massaal
klinkende koor. Als hij er
bovenuit kwam, zong hij met
veel lucht zoals in „Where
the streets have no name",
dat in een prachtig rood ver
licht decor, over de schijn
werpers kwam en sloeg zich
schijnbaar zonder moeite
door "I will Follow". Maar
als zijn stem aan kracht
moest winnen zoals in „New
Years Day" ging hij hopeloos
ten onder.
„Mijn stem is niet zo sterk
vanavond", was de eerste
waarschuwing, die het pu
bliek met applaus in de wind
sloeg, maar toen „I still ha
ven't found what I'm looking
for" na het eerste couplet de
mist inging en ze opnieuw
moesten beginnen, bleek dat
het begin van het einde te
zijn.
Hoewel de show muzikaal en
visueel dik in orde was en
The Edge, ondersteund door
het hechte ritmeteam van
Larry Mullen en Adam
Clayton, zijn vederlichte en
ruimtelijke soli tot grote
hoogte kon stuwen, moest
Bono tijdens „Surrender" la
ten weten, dat hij de toon
hoogten niet meer haalde en
verviel de show vervolgens
in een instrumentaaltje.
Alle plannen om er een on
vergetelijke avond van te
maken, vielen door Bono's
verkoudheid in duigen. Hier
door kon U2 de speciale band
die ze met Nederland heeft,
niet omzetten in een memo
rabel concert. Het enige dat
Bono nog kon uitbrengen,
was dat U2 binnenkort als
nog waar voor zijn geld zal
leveren door middel van een
gratis concert.
B.B. King, die op ouderwetse
wijze het publiek in zijn zak
had gestoken met zijn don-
kerbruime stem en goed in
het gehoorliggende gitaar
spel, kwam niet terug om U2
bij te staan tijdens de toegif
ten en ook Bono maakte er
snel een einde aan. Hij liet
de zaal zingend achter, ter-
Zanger Bono van de Ierse popgroep U2 gaat met het verkouden
hoofd op in zijn gitaarspel.
wijl Leon Ramakers van
Mojo Concerts het publiek
toeriep vooral zijn kaartje
niet weg te gooien. We heb
ben er dus nog een te goed
van U2. Dat wordt reikhal
zend uitkijken naar het ver
volg.
HANS PIËT
Voorstelling: 'Een reden tot moord'.
Auteur: Stewart Burke. Gespeeld
door: Toneelvereniging Tot Ieders
Genoegen. Regie: John Donders.
Gezien: 18 november in de Leidse
Schouwburg.
ge bezoeker van TIG's voor
stelling Een reden tot moord,
gisteravond in de Leidse
Schouwburg, bij het slapen
gaan voorzichtig in de kleer
kast hebben gekeken. De kans
dat zich daarin een gemasker
de wurger bevindt, is immers
niet ondenkbeeldig: in deze
spannende thriller van Ste
wart Burke werd het bestaan
van dergelijke creaturen maar
al te geloofwaardig gemaakt.
Je kunt ze zelfs in je intiemste
vriendenkring tegenkomen.
Centraal in de handeling staat
Maggy Fairchild, fraai wispel
turig vertolkt door Hannie de
Goede. Deze vroeger zeer ge
vierde actrice heeft een aantal
nare ervaringen achter de rug:
een geflopte Broadway-pro-
ductie en een daarmee samen
hangende huwelijkscrisis.
In Engeland schijnen de zaken
zich echter ten goede te keren,
want daar biedt de bekende
auteur Robert Mallin (Jos
Hopstaken) haar de hoofdrol
aan in een nieuwe tv-serie.
Maar: in Maggy's omgeving
bevindt zich een aantal men
sen dat haar een toekomstig
succes schijnt te misgunnen en
heel lang meent het publiek
dat haar wurger gezocht moet
worden in dat kleine circuit
van haat en nijd.
Uiteindelijk is het evenwel
een homo-erotische vriend
schap die aan de poging tot
doodslag ten grondslag blijkt
te liggen. Een poging inder
daad, want Maggy brengt het
er levend van af en het duurt
tot de laatste minuut van de
voorstelling eer het eerste éch
te lijk gevallen is. En dat lijk is
dan van de genoemde Robert
Mallin, die tevens de geheim
zinnige wurger blijkt te zijn
geweest.
Spanning dus tot het laatste
moment en alle ingrediënten
voor een genoeglijk avondje
griezelen. TIG had er veel aan
gedaan om de'situatie zo ge
loofwaardig mogelijk te ma
ken: een sterke rolbezetting,
een strakke regie en eer? decor
dat nauwelijks iets aan de fan
tasie overliet. Ed Ryde, Mag
gy's goedwillende echtgenoot,
bood zijn vrouw in de persoon
van Ton Barphoorn uitstekend
tegenspel. Vooral de momen
ten waarop het tot felle uitbar
stingen in hun woelige liefdes
leven moest komen werden
zeer overtuigend gespeeld.
Maar ook de overige acteurs,
van wie de praatzieke huis
houdster Esseline Fabre nog
een aparte vermelding ver
dient, werkten krachtig mee
aan deze geslaagde toneela
vond. Enkele onvolkomenhe
den, zoals een niet onmiddel
lijk sluitende deür, een in de
zenuwen wat onhandig neer
gezette pot koffie en enkele
trage changementen zijn het
bijna zestigjarige toneelgezel
schap vergeven: ze passen he
lemaal in de gemoedelijke
sfeer waarin dergelijk toneel
gespeeld wordt en ze vormen
slechts de schaarse klonters in
een overigens zeer smakelijke
pap. Jammer, dat het feest na
één Schouwburgvoorstelling
alweer afgelopen moest zijn.
JOS NIJHOF
Botje Bloemen. Met Karin Bloemen,
Paulette Willemte, Marjolijn Touw
en Ellen van Harmeien. Regie: Frank
Sanders. Muzikale leiding: Willem
Ennet. Gezien in de Leidse schouw
burg.
Na vijf jaar doen wat ze leuk
vond, is Karin Bloemen met
een eerste eigen theaterpro
gramma gekomen. Iedereen
weet inmiddels dat ze in die
periode niet stil heeft gezeten.
De naam die ze heeft opge
bouwd, maakt het mogelijk dat
ze kan uitpakken met een
show naar haar hoge eisen.
Bloemen en haar meisjes kun
nen beschikken over een kast
met mooie kleren. Het decor is
niet bijzonder, maar zit vol
technisch vernuft en maakt
fraaie ensceneringen mogelijk.
Voor de Leidse schouwburg,
waar „Bosje Bloemen" gisteren
in première ging, is het eigen
lijk te groot, dat zullen de men
sen op de zijbalkons beamen.
Karin Bloemen bewijst zich
met haar eerste definitief als
aanstormend talent, dat niet al
leen in musicals en andere rol
len kan schitteren, maar ook
heel goed in staat is zelf een
programma te dragen. Ze heeft
daar de klasse en de persoon
lijkheid voor. Je kunt slechtere
voorbeelden kiezen dan Jaspe-
rina de Jong en Bette Middler,
en als je dan na vergelijking
overeind blijft, heb je wat in
huis.
Dat betekent niet dat de „Bosje
Bloemen" van het begin tot het
einde boeit. De show is met en
thousiasme, met inzet gemaakt,
maar verliest soms gang, vooral
wanneer het gesproken woord
overheerst. Vocaal is alles dik
in orde met Paulette Willemse,
Marjolijn Touw, Ellen van Har-
melen en niet in de laatste
plaats Bloemen zelf. Ook door
een moeilijk close-harmony-
stuk als „Zon, maan, aarde, pla
neten" slaan de dames zich
schijnbaar achteloos. Je zou
daarom wel meer stukken als
de operamedley „Zo is er maar
een" willen.
Karin Bloemen acteert goed,
heeft een aanstekelijk soort
gekte en het vermogen matige
teksten boven hun niveau uit
te tillen. Maar soms is het ma
teriaal toch te mager, zoals het
slappe slotlied voor de finale
waarin ons werd verzekerd dat
Karin echt ook maar een heel
gewone jonge vrouw is die
boodschappen doet. Ook de bij
dragen van Jos Brink behoren
niet tot de sterkste, en het ge
ruzie tussen de concurerende
vrouwen gaat uiteindelijk ver
velen. Daar staan wel parels te
genover van Jeroen van Mer-
wijk („Apartheid es ien skone
zaak", Nederland bekeken door
een Zuidafrikaanse), en Harry
Jekkers' visie op katholieken
en koortjes. Oök met de muziek
onder leiding van Willem En-
nes zit het goed. „Bosje Bloe
men" klinkt jonger dan je
meestal hoort in dergelijke
shows. Dat is in overeenstem
ming met Bloemens 29 levens
jaren en de vaststelling dat zij
een prominente vertegenwoor
digster is van een nieuwe
kleinkunstgeneratie.
DICK VAN TEYLINGEN
Karin Bloemen
10 Bruynzeel brengt
kerstsfeer in
keukenland.
De mooiste
kwaliteitskeukens
in de meest
persoonlijke
variaties. Te kust en
te keur. Te kijk en te
koop. Kom naar de Bruynzeel
showroom. En breng uw
culinaire kerstgedachte
in praktijk!
Type Concorde
"Soft-line" keuken in
antraciet metallic lak.
Voorzien van kontras
terende chroom
grepen.
Strak vormgegeven
eigentijds design.
Type Bianca
Witte kunststof keuken
met essen-struktuur
en een subtiele
accentuering van goud
kleurige "inlay" strips
in deuren en knoppen.
Bruynzeel keukens:
Hollandse
'topkwaliteit
met gedegen
fabrieksgarantie L
zwart-op-wit.
alkmaar-oost Edisonweg 1. Tel. 072-18 13 00
purmerend Achlerdijk 43. (I o het hoofdpostkantoor). Tel 02990-2 30 33 géén s.
zoeterwoude-rijndijk Industrieweg 14. De Grote Polder, Tel. 071-89 92 06
Kerstconcert door het Rijnlands Chris
telijk Mannenkoor „Vox Humana", met
medewerking van Joke de Vin (alt),
van den Brink (bas), Louis van
in Jan Veentje (piano), Addie de
Jong (orgel), Lóonie Metz (declamatie)
en het Arpeggio Trio: Anke Anderson
(harp), Han Kapaan (hobo) en Dieks
Visser (fluit), het geheel onder leiding
van Sander van Marion. Gehoord op 18
december in de Stadsgehoorzaal.
Neem een concertzaal, versier die
rijkelijk met bloemen, denne-
groen, rode en zilveren slingers,
zet kaarsen op het podium, laat de
ongezellige lichtbakken uit en
zoek de juiste spots met verschil
lende kleuren licht voor een extra
sfeervol effect en je kunt een
sfeervol kerstconcert geven. Dat
hebben ze bij Vox Humana goed
begrepen.
Gisteravond was in de Stadsge
hoorzaal dan ook al onmiddellijk
een onvervalste kerstsfeer ge
creëerd toen de lange stoet zan
gers hun Intrada zongen, waarbij
de meegebrachte brandende kaar
sen de donkere maar mooi ver
sierde zaal in een feeëriek schijn
sel zetten. Enthousiasme en inzet
bij de musici en grote aandacht bij
het publiek zorgden er verder
voor dat de verschillende onder
delen van het afwisselende pro
gramma elk het hunne konden
bijdragen aan wat niet anders dan
een geslaagd concert kan worden
genoemd.
Ook in Nederland doet het En
gelstalige kerstrepertoire het in
middels al heel goed, zodat het
koor aan dit genre ruimschoots
aandacht schonk. De fraaiste
voorbeelden hiervan waren 'Lift
up your heads' van George Weis-
sel en R.H.Prichard en 'Son of
Mary' van J.W.Peterson. Twee
succesnummers, mede dankzij de
zeer gewaardeerde bijdrage hier
aan van beide solisten, Joke de
Vin en Henk van den Brink,
Laatstgenoemde veroverde bo
vendien de zaal met zijn interpre
tatie van de beroemde 'Cantique
de Noël' van A.Adam en in een
tweetal negrospirituals.
Uit het traditioneel Nederlandse
repertoire zong het koor een vlot
te en lichtvoetige versie van het
aloude 'Nu zijt wellekome' en
daarnaast het onvermijdelijke
'Stille nacht, heilige nacht', in
welk lied het dirigent Van Marion
en zijn zangers vreemd genoeg
wat meer moeite kostte om de
juiste toon te treffen.
Bij zo'n concert mag natuurlijk
geen samenzang ontbreken en in
goede harmonie met het koor
kreeg de zaal dan ook tot twee
maal toe gelegenheid zijn muzika
le steentje bij te dragen, in 'Ere zij
God' en in 'Hoor, d'Englen zingen
d'eer'.
Wat de sfeer en muzikale kwali
teit van het concert zeker niet
•minder bevorderde was het spel
van de organist, de twee pianisten
en het Arpeggio Trio, dat voor ge
voelige en kundige begeleidingen
van de zangers zorgde, en boven
dien in een groot aantal goed ge
kozen instrumentale intermezzi
voor de nodige afwisseling zorgde.
Vooral de geniale improvisaties
op kerstmelodieën door Jan
Veentje en Louis van Dijk gooi
den in dit opzicht hoge ogen.
Met het besluit van de avond be
wees het koor opnieuw zijn veel
zijdigheid door drie delen uit de
kerstmusical 'The Promise' te zin
gen. In een heel natuurlijk aan
doende uitvoering van deze swin
gende muziek kwam tot ieders ge
noegen wederom de rijke klank
van het indrukwekkende koor
volledig tot zijn recht.
TOM STRENGERS
door René de Co
DEBEZETTI2|
Lou de Jong was een ^jW
allereerste winnaars va
Zilveren Nipkow-schijf. i
begin van de jaren zestigJi
hij daarmee geëerd dc
toenmalige tv-recensent
de Nederlandse kranter^
zijn serie 'De bezettinLrs
zien we De bezetting'BXh
een nieuwe serie docuit&s
res op hetzelfde thema^ Vl
geschreven door De ijac
maar in vormgeving _ro
Is deze hedendaagse vew
ook goed voor een hede
se Nipkowbekroning dl
hedendaagse televisieÈft
Dat valt na één afleverh,
tuurlijk nog niet vast Lae
len. De kracht en de (erc
van zo'n project kun jetej
volle omvang af wegen,0 n,
de rest van het televisyn
bod als je het merendever
de afleveringen hebt jnoi
Vandaar deze keer alle$ar
paar kanttekeningen; ht
kow-aspect komt dan /jL3
een keer aan de orde 4e N
gend jaar het hele seizoj in I
bod ter beoordeling is
rond. rt.
Natuurlijk is het sneu vT"*
Jong dat hij niet in eigt
soon de nieuwe serie ki)
senteren. Hij was voj±st
even te zien als presentie si
VPRO's Zomergasten) jol
proefaflevering - toen
er nog van uit dat hij ïHjs1
zou doen. Dat is inmidtj,ide
gezondheidsredenen oi aar
lijk géwordén en hij is v
gen door Pier Tania. Ai6 Q
van het aspect van peqrad
ke tragiek voor De Jonp.o:
toch winst voor de kijk Ma
Tania is een geboren prf9 o
tor. Zijn sonore sterr,*7*
zijn ingehouden dictie,
ming, er valt gewoon ha4.0
niks op aan te merken, 'se
je als kijker helemaal nat
vraag of hij dat nou a?^
zelf verzint of gescjj.o
heeft of dat hij zinnet
iemand anders uit z'rfi0'
heeft geleerd - Tanil
perfect naturel over. t^.c
anders is dan 'losjes', w
zou weer niet bij de ge 16.<
teerde thematiek heblj^ln
past. ®an
Het enige probleem daf\oe]
de gekozen vormgevingo.oi
dat het zo nadrukkelijk* m
geving' is. Tania staat^°^
zaaltje waarin we twee^l
tieschermen zien en dkr'vb
ne ronde tafeltjes. Som
hij gewoon stil terwijl
woord tot ons richt, nf™
van die schermen, sorasv0
hij ineens zijdelings jiipp
op zo'n tafeltje, soms* 18.
hij zich van de ene piajY®11
de andere. Dit alles zoip
het zichtbaar nut heeft jo n
voortgang van wat hifio-2
of wat de schermen to,
Hier heeft, dat moge tfj
zijn, de gevreesde ^rksi
weer eens toegeslageno.3(
mag tegenwoordig vodek
'saai' zijn op de teleiCro
moet vooral wat in bi
beuren ook als het allfo D
om een man die tekst en i
gender of dramatische{>We
gendeel: de werking ack
beelden (die soms wt 20.
benauwende kracht *>rsP
voorbeeld als je zo'n /fber
Sieg Heil-roepers ziet~
een Journaaluitzendinp**
in het weer gaat om
tuele hereniging var^r
land) verliest aan effP'
als je je zit af te vrageiisj
de betekenis van is d'*"*'
nu rechts staat en daa
links te zien was.
Een aardig bij-effect i20ei
hervertoning ('re-mali Va
je haast wel zeggen) ij gQ!
nu ineens ook kleurelpruk
zien van Hitier (privé-Irgeli
gemaakt door vriend 0c<
Braun). 'De bezettingen
uit het zwartwit-tijdp-No
de televisie, dus 1de 1
was destijds ook al
zwartwit te zien. Maa;fin s'
we dat er wel degeljan
ropnamen waren; hfr
iets vervreemdends. (ven
De educatieve werk^Qr
'De bezetting' was in ankr
zestig een van de beia)r
argumenten voor Ni
kroning. Inmiddels b no
honderden documentl' mc
weest over de ooriog°ns
zenden films en vele £?9
televisiediscussies - je*n v
wel zo'n beetje alles!?est<
weten, als je dat allefirs
gevolgd.
Dat is natuurlijk onfler
Daarom is ook nu zo)
zinvol - zeker als hei
derheid heeft die De
De bezetting' legt. Ht
fect te volgen, onontk
in zijn logica, adembt
in zijn nuchtere uitle/jT&t
oorzaken en -effecten,mpe
gruwelijkheden die dfledaj
Wereldoorlog kenmei
weg naar een tweede.
Het lijkt niet ongepalli?!
een mogelijkheid te q
