Vertrouwen nodig in eigen zaak
Joodse gift voor
onderwijs Sovjetunie
Geen gesprekken met delegatie El Salvador
kerk
wereld
Meer druggebruik
in jaren negentig
Katholieke instelingen richten
Thomas More Academie op
CcicbcSouAtv,
te
brieven van iez
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£eid&e@ou*oni
MAANDAG 18 DECEMBER 1989 PAQL
LEIDSCHENDAM Kerkelijke hulpverleningsorganisaties,
waaronder zending en werelddiakonaat van de Nederlandse
Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland,
hebben een gesprek met een regeringsdelegatie van El Salva
dor geweigerd.
Zij vinden het pas zinvol om een dergelijk gesprek aan te gaan
als er een officiële reactie is op de protestbrief waarin de ker
ken bij president Alfredo Christiani aandringen op een wapen
stilstand. Een kerkelijke delegatie overhandigde deze brief be
gin december aan de ambassadeur van El Salvador.
Na het gesprek met de ambassadeur volgde een uitnodiging
voor een ontmoeting met de Salvadoraanse regeringsdelegatie
die momenteel een rondreis maakt door Europa en dezer da
gen in Nederland is. Een gesprek kan volgens de kerkelijke
organisaties alleen vruchten afwerpen als El Salvador heeft ge
reageerd op de oproep van de Nederlandse kerken.
Die oproep behelst niet alleen de afkondiging van een wapen
stilstand, maar ook de klemmende vraag aan regering en ver
zet om de dialoog aan te gaan. Tevens wordt in de brief van de
kerken geprotesteerd tegen de arrestatie van leden van de
Episcopaalse Kerk.
Het ongeluk houdt
zich niet aan een
bezoekdag
Ghanees spreekwoord
AKTIE NEDERLANDS-ISRAËLIETISCH KERKGENOOTSCHAP
AMSTERDAM Het
N ederlands-Israëlietisch
Kerkgenootschap heeft
ter gelegenheid van het
175-jarig bestaan in 1990
een bedrag van 175.000
gulden gereserveerd voor
het Joods onderwijs in de
Sovjetunie.
Dit heeft secretaris drs. J.
Sanders van het (orthodoxe)
Kerkgenootschap zondag na
afloop van de vergadering
van de Centrale Commissie
medegedeeld.
Er is gedurende 70 jaar bijna
geen Joods onderwijs in de
Sovjetunie mogelijk geweest,
aldus Sanders. Er is nu een
enorm grote behoefte aan
geld om dit onderwijs weer
van de grond te krijgen. Het
NIK zal zich op korte termijn
informeren op welke wijze en
waar het geld op de beste wij
ze kan worden besteed.
De viering van het 175-jarig
bestaan zal volgend jaar op
twee dagen plaats vinden. Op
zondagavond 25 maart is er
een chazzanoetconcert in de
Portugees Israëlietische Syna
goge te Amsterdam. Vijf chaz-
zaniem (voorzangers), die
daarvoor een tournee door
Oost-Europa hebben gemaakt,
zullen dan optreden. Tot hen
behoren Chaim Herstick van
de Grote Synagoge in Jeruza
lem en Ben Zion Miller uit
New York.
Op zondag 13 mei vindt er
een „feestelijke en toekomst
gerichte" jubileummanifesta
tie plaats in het centrum van
het land. Gehoopt wordt dat
er in werkgroepen gedachten
over het Jodendom in Neder
land worden ontwikkeld.
Verder zal de bijeenkomst
vooral in het teken van de ge
zelligheid staan.
De manifestatie is met opzet
gepland op 13 mei. Die dag is
het Lag beOmer, de dag in de
rouwperiode tussen Pesach en
het Wekenfeest waarop er
muziek mag worden gemaakt.
Er zijn die dag geen nationale
herdenkingsbijeenkomsten
ter gelegenheid van het uit
breken van de Tweede We
reldoorlog, vijftig jaar gele
den.
DIREKTEUR EVANGELISCHE STICHTING
DORDRECHT Het beetje hebben gemist en voor wie de
begrip dat de samenleving nu werkelijkheid als ondraaglijk
nog kan opbrengen voor (de wordt ervaren
achterliggende problematiek maatschappij ging ook op
van) het verslavingsprobleem,
kan door de toenemende ver-
individualisering van de sa
menleving weieens verdwij
nen. Daardoor worden de mo
gelijkheden voor echte hulp
verlening verkleind. Boven
dien zal het aantal mensen
dat heil zoekt in de drugs
als vlucht uit de geïndividua
liseerde samenleving waar
schijnlijk toenemen.
een andere wijze met ver
slaafden om: „eindeloze met-
hadonprogramma's moesten
de verslaafden behoeden voor
verloedering. Maar het gevlg
was dat een wezenlijke hulp
vraag van de verslaafde gedu
rende jaren werd opgescho
ven", aldus de direkteur van
de stichting De Hoop, die in
de jaren een explosieve door
maakte (onder meer door
Die wat sombere bespiegeling j^P aan verslaafde ouders en
- - -- hun kinderen). „In de jaren
negentig zal de zorg voor een
gezond lichaam en een gezond
milieuw gewoon verder gaan.
Een gezonde leefomgeving,
gezond leven, etcetera, daar
gaat het om. Op zichzelf
waardevolle zaken, maar ze
houdt Teun Stortenbeker, di
rekteur van stichting „De
Hoop", het evangelisch cen
trum voor verslaafden in
Dordrecht (dat draait op vrij
willige bijdragen), in De Hoop
Magazine.
Volgens Stortenbeker is het
toenemend druggebruik in de blijven staan m het^ekenvan
jaren tachtig en uitdrukking ik-gerichtheid. De proble-
van vluchtgedrag van steeds van_de verkilling zullen
meer (jonge) mensen. In de ja- '1"ori nric or,° or>
ren zeventig was druggebruik
nog een uitdrukking van ver-
zich blijven opstapelen en de
vlucht daaruit door het ge-
..«6 i.-vnbruik van verdovende midde-
zet tegen maatschappelijke *?n alleen maar toenemen
aldus Stortenbe- aldus Stortenbeker.
structuren,
ker, een schoppen tegen de
burgerlijke moraal. Drugge
bruik werd gezien als alterna
tief. In de jaren tachtig veran
derden de achtergronden van
druggebruik: steeds meer
mensen grijpen naar de drugs
om de werkelijkheid te ont
vluchten. „Verslaafden zijn
nu vaak mensen die zijn stuk
gelopen op relaties, mensen
die warmte en geborgenheid
God en mens
anders kennen
Dr. Joanne Klink, onder
meer bekend vanwege haar
publicaties over kind-bijbel-
geloof, heeft een boek gepu
bliceerd over „het onbekende
venster". Deze titel wijst op
een openheid voor „nieuwe
ervaringen met leven en ster
ven". God openbaarde zich
niet alleen via de bijbel, maar
ook nu laat Hij zich kennen
via mensen en gebeurtenis
sen. De kerk heeft de aan
dacht voor dingen die spelen
in New Age en aanverwante
bewegingen, zeer tot haar
schade verloren. Klink vraagt
aandacht voor die vergeten
hoofdstukken van Gods pro
gramma met mens en wereld.
Engelen, profetieën, openba
ringen en andere onconvet-
nionele elementen komen
voor in dit verrassende boek.
Uitgave Ten Have, prijs
29,50.
Eredienst en
jodendom
Will J. Barnard en Peter
van't Riet verrasten de in het
jodendom geïnteresseerde
kerkganger met diverse pu
blicaties, bijvoorbeeld over
Lukas, en „Zonder Tora lees
niet niemand wel". Nu schre
ven ze een boek: „De slip van
een joodse man vastgrijpen",
dat handelt over de gevolgen
van joods lezen van de bijbel
voor de christelijke eredienst,
inclusief vele praktische sug
gesties. Het boek zal bij veel
lezers bezwaren oproepen
vanwege het controversiële
karakter. Uitgave Kok, prijs
25,50.
Paus bekritiseert
deportatie van
bootvluchtelingen
VATICAANSTAD Paus
Johannes Paulus II heeft zon
dag kritiek geuit op de ge
dwongen repatriëring van
Vietnamese bootvluchtelingen
uit Hongkong.
Tijdens zijn zondagse toe
spraak op het Sint Pieters
plein zei de paus dat hij zeer
bezorgd over het lot van de
duizenden Vietnamese vluch
telingen in de Britse kroonko
lonie is.
„Zij worden met gedwongen
repatriëring bedreigd, zoals
kortgeleden met een kleine
groep gebeurde," zo zei de
paus. „Ons hart kunnen we
niet gesloten houden voor zul
ke zwaarwegende besluiten
die het leven van duizenden
personen, onder wie vrouwen
en kinderen, op dramatische
wijze beïnvloeden."
Hongkong, waar 57.000 Vitna-
mezen verblijven, zond don
derdag in alle vroegte 51 boot
vluchtelingen naar Hanoi. De
Britse kroonkolonie wil alle
Vietnamezen terugzenden die
niet kunnen aantonen dat ze
voor vervolging zijn gevlucht.
Een oplossing voor dit pro
bleem moet meer respect voor
de menselijke waardigheid to
nen, aldus de paus, die in 1985
een vluchtelingenkamp in
Thailand bezocht.
Dertig meter hoog is de kerstboom die op het plein voor de St. Pieter in Rome i
boom is een geschenk van de overheid van Ober-Österreich.
VUGHT De katholieke
universiteiten (Tilburg, Nij
megen, Utrecht, Heerlen en
Amsterdam) hebben de Tho
mas More Academie voor
post-academische vorming op
gericht. Deze Academie biedt
hoger opgeleiden en academi
ci uit diverse maatschappelij
ke sectoren de mogelijkheid
zich te bezinnen op levensbe
schouwelijke en ethische ach
tergronden van actuele maat
schappelijke vragen.
Daartoe organiseert de Acade
mie lezingen, symposia en de
batten in verschillende plaat
sen van het land. Eind januari
1990 begint een eerste reeks
lezingen in onder meer Den
Haag. Nederlandse en Vlaam
se filosofen spreken dan over
het thema „God en de obses
sies van de 20e eeuw".
Het initiatief van de rk uni
versiteiten wordt mede gedra
gen door enkele instellingen
en verenigingen van academi
ci: het Thijmgenootschap, de
Radboudstichting, het Katho
liek Studiecentrum voor
Geestelijke Volksgezondheid
en hét Katholiek Instituut
voor de Massamedia. De Aca
demie heeft een stichtings
vorm. Bestuursleden zijn on
der andere prof. dr. Anton
Weiier, historicus en filosoof
te Nijmegen, prof. dr. Bas van
Iersel, theoloog te Nijmegen.
De Thomas More Academie
wil en een open atmosfeer en
op een kritische manier te
werk gaan. Zij weet zich daar
bij geïnspireerd door haar
naamgever: Thomas More.
Deze I6e-eeuwse Engelse hu
manist verenigde wijsheid,
standvastigheid en humor in
zich, zoals blijkt uit zijn boek
'Utopia'. Door zijn vorst ter
dood gebracht, werd hij deze
eeuw heilig verklaard om zijn
gewetensvolle standvastigheid
tegen die vorst. More schuw
de de vernieuwing niet en
hield de geloofstraditie hoog.
More leefde begin 16e eeuw,
op het moment dat de moder
ne tijd doorbrak. Tussen zijn
tijd en onze' tijd liggen opmer
kelijke paralellen, in de onze
kerheid van de overtuigingen,
in de verschuivende politieke
verhoudingen en in de econo
mische veranderingen. More
schulderde in zijn boek een
ideaal. Daarbij liet hij zich lei
den door het niet aflatende
zoeken naar een rechtvaardi
ge samenleving, de moed om
de waarheid te spreken, je
mening niet uit ongewisheid
meebuigen „als een loden li-
neaal aan wat nu gangbaar is"
(Utopia), het verlangen om de
intellectuele uitdaging te ac
cepteren en vernieuwingen
ten goede te richten en het
geloof.
PROF. MANNING OVER KRO ALS VERENIGING:
Het gevoel dat de KRO
geen vanzelfsprekende
zaak is zelfs al weet zij
in een tijd van toenemen
de mediaconcurrentie
dertien procent van de
Nederlandse bevolking
en ruim één derde deel
van de Nederlandse ka
tholieken aan zich te bin
den - hoeft niet dadelijk
onderdrukt te worden.
Het is er af en toe. Wie
nog eens bladert in al die
rapporten waarin sinds
twintig jaar wordt gepro
beerd om het bestaans
recht en het eigen karak
ter van de KRO te ver
woorden, kan die indruk
van bezorgdheid en onze
kerheid niet van zich af
zetten
In 1975 werd Visies op kom-
munikatie gepubliceerd en tot
handvest verklaard. De toen
dreigende polarisatie tussen
laat ik maar zeggen
maatschappijcritici en tradi-
tionelen werden in dat KRO-
geschrift afgewezen. Gepoogd
werd een binnen de Neder
landse katholieke gemeen
schap verlammende blokkade
te voorkomen. De KRO wilde
doorgaan, hanteerde een alge
meen evangelische verwijzing
en probeerde van een onge
makkelijk radicaal imago af
te komen zonder zijn christe
lijke solidariteit met de maat
schappelijk zwakkeren te ver
doezelen. Vanaf toen werd er
gesproken over de „tweede
herkenbaarheid": de KRO-
programma's waren te her
kennen aan hun geloof in
mensen, door verwondering
uit te drukken, door het ka
der van hoop en verwachting
en verdraagzaamheid.
Al noemt de KRO zich katho
liek, de vraag blijft ook hoe
de bisschoppen daarover den
ken. Alleen wie volslagen
vreemdeling is, kan ontgaan
De KRO wordt per 1 januari officieel van een stichting een
vereniging zoals de mediawet bepaalt. Bij de ondertekening
van de notariële akte waarin dit vorige week officieel werd
vastgelegd, hield de Nijmeegse historicus A.F. Manning een
rede waarin hij een pleidooi hield voor het bestaansrecht van
de katholieke omroep, óók vandaag. Hieronder volgt een sa
menvatting van zijn toespraak, passages.
Prof. dr. A.F. Manning
FOTO: PR
zijn dat het herhalen van zo'n
vraag van achterdocht ge
tuigt. Men kan open constate
ren dat ook en met name de
top van deze omroep zijn ui
terste best heeft gedaan om
een goede relatie met de bis
schoppen op te bouwen. Ei
genlijk had de krachtsinspan
ning, indertijd tijdens het
pausbezoek, dat al bewezen.
De felle kritiek van de rech
terzijde was onterecht, in elk
geval voorzover het de ver
slaggeving betreft. De bezwa
ren tegen het gespreksforum
te richten, dat voor een com
mentariërende begeleiding
zorgde, was overdreven en
had soms iets vijandigs.
Angst
Het valt niet te ontkennen dat
de KRO een tijdlang bang is
geweest voor een rechts-ka-
tholiek omroepavontuur. Dat
zou vermoedelijk op een fias
co voor de initiatiefnemers
zijn uitgelopen en voor ernsti
ge schade in katholiek Neder
land hebben gezorgd. Op af
stand de dingen volgend heb
ik nooit goed begrepen waar
om men zó bezorgd, zó onze
ker was.
Kwam dat omdat ook andere
wolken aandreven? De com
mercie bijvoorbeeld? Daarvan
zijn de gevolgen voor het pu
bliek bestel, zoals wij dat
reeds langer dan een halve
eeuw kennen, inderdaad niet
gemakkelijk te overzien.
Maar een dodelijke dreiging
hoeft er op voorhand niet in
te zitten. Wanneer de com
mercie vroeg of laat haar
kans krijgt nu al, ben ik
o^neigd te zeggen moet de
KRO behalve met de Malie
baan en het Binnenhof reke
ning houden met Aalsmeer of
Luxemburg. Weinig opwek
kend is het perspectief, indien
over enige jaren de volksver
tegenwoordiging niet bereid
zou zijn voldoende publieke
middelen beschikbaar te stel
len of de omroepbijdrage af
zou schaffen. Dat zou geen ge
ringe moeilijkheden veroorza
ken voor de „stromingenom-
roepen".
Maar is dat niet het ongun
stigst en minst genuanceerd
toekomstscenario? Veertig,
vijftig jaar geleden was er een
andere financiële molensteen
waaraan de omroep ten onder
zou gaan: toen vreesde men
de komst van de televisie.
Mijn standpunt moge duide
lijk zijn. Op zich is een katho
lieke omroep geen noodzake
lijkheid, want hoeveel landen
missen die. Maar als hij er is
en als de historisch gegroeide
situatie daartoe de kans biedt,
handelt men als katholieke
gemeenschap uiterst ongeluk
kig wanneer men te lang dis
cussieert over zijn bestaans
recht.
Bestrijding
Als we constateren komen dat
we leven in een geseculari
seerde wereld waarin God af
wezig is en waaruit het sacra
le nagenoeg verdwenen, dan
wil dat uiteraard niet zeggen
dat religiositeit en godsbesef
niet bestaan. Slechts de cultu
rele mentaliteit van een do
minante groep ontwikkelt
zo'n beeld, maar daarmee is
God niet afgevoerd. Want:
mogen we in onze dagen zo'n
verregaande, onherroepelijke
secularisering constateren?
Ik ben de laatste om te be
strijden dat in Nederland ver
lies aan religieuze zekerheid
waarneembaar is en dat van
verzwakking van kerkelijke
discipline gesproken moet
worden, en ook van extensi
vering van geloofspraktijken.
Maar Nederlandse katholie
ken moeten beseffen dat het
opdringerig rijke roomse le
ven niet de enige juiste maat
is. Niet elke generatie kent
evenveel elan en inspiratie.
De Nederlandse katholieken
van de jaren '20 en '30 waren
niet vrij van overspannen
pretenties.
Het gaat veel te ver, zeker
wanneer we onze waarne
ming niet beperken tot het
kleine Nederlandse kader, om
aan het einde van deze eeuw
slechts secularisatie te signale
ren. de New Age-beweging
van Fritjof Capra trok van
Californië tot de 'Bundesrepu-
blik de aandacht. Er is een
sterke stroming naar een
nieuwe mystiek. In de wester
se wereld, zo heet het in die
kring, is men in een doodlo
pende straat beland: de we
tenschap helpt niet echt ver
der en de mens zoekt zich een
nieuw anker in het onzienba-
re. Het verstand is onmachtig
om de zin van leven en we
reld te duiden.
Zijn degenen die gebiologeerd
zijn door de secularisatie ze
niet onnodig pessimistisch?
Secularisatie hoeft niet als do
minante factor aanvaard te
worden. Ik meen niét dat de
dagen van de christelijke ker
ken in de wereld van de
twintigste eeuw, ook niet in
onze westeuropese regio, zijn
geteld. De geloofsbeleving
mag dan minder krachtig zijn
tijdelijk wellicht? min
der gestileerd, maar maat
schappelijk en politiek ziet
onze wereld er naar christelij
ke maatstaven rechtvaardi
ger, beter en meer leefbaar
uit. Winst is dat, vergeleken
met honderd jaar terug.
We moeten ons niet op het
verkeerde been laten zetten.
Secularisering is geen onver
mijdelijke gang van God en
godsdienst weg. Het christen
dom is méér dan een cultureel
relict. Het lijkt mij even lastig
als christen te leven in de tijd
van godsdienstoorlogen als in
de periode van het overspan
nen nationalisme of sinds de
gruwel van Auschwitz. Het
christendom is ook van deze
tijd. Enige zelfverzekerdheid
mag wel.
Wanneer we het zinvol ach
ten om een katholieke om
roep in Nederland in stand te
houden, dan kiezen we partij
en bekennen kleur. Veront
schuldigen hoeft niet.
Het is niet eens eeri vereiste
dat christenen een pasklaar
maatschappelijk programma
hebben. Evenmin is een sta
tisch denksysteem opportuun.
Van formaliteiten is de chris
telijke boodschap niet afhan
kelijk. De traditie is rijk en
vol vitaliteit. Als men een erf
goed juist gebruikt, zal men
nooit de fout begaan om naar
restauratie te streven. Een de
fecte situatie kan men niet
met behulp van de historie
restaureren. Defect zal het
aardse leven blijven. Beter
kan elke generatie, wetend
van haar band met het verle
den, op eigen manier reage
ren op de eisen die het leven
stelt. Ook dat getuigt van zelf
verzekerdheid.
De voorwaarden voor een
KRO in de naaste toekomst
zijn aanwezig. Er is een reli
gieuze ontvankelijkheid en
een behoefte om die te benut
ten.
IJ
Sacharov, een rehabilitate
Een staatsbegrafenis voor een dissident met alle eeihe
hooggeplaatst partijlid waardig zou zijn. De lotgevaP.'
de donderdagavond overleden strijder voor de men^'
ten Andrej Sacharov kregen vanmiddag een opnw
slot. v
Het leven van de atoomgeleerde heeft de laatste bfó
tig jaar in het teken gestaan van protest en verguizing
begin van de jaren zestig behoorde Sacharov tot de
de wetenschap, hij was het jongste lid van de Acadei
Wetenschappen, hij werd geëerd als mede-ontwerpeg
waterstofbom, hij werd onderscheiden met de StaliiP
twee Lenin-orden en leefde het leven van de Sovua
Daarna kwamen bij hem de twijfels, nog versterkt
Chroetsjov het stalinisme herleefde. Sindsdien gold
als de voornaamste dissident van zijn land en als vooM
van mensenrechten.
1/
In zekere mate was hij onaantastbaar door zijn ou|fr
hij kon voor anderen in de bres springen, voor schrijd
den, politieke gevangenen. Het kwam hem te staand*
zes jaar durende verbanning naar Gorki, die pas
toen Gorbatsjov hem persoonlijk naar Moskou t^
Daar werd hij gekozen in het parlement, waar hij K
nieuw uitte als een van de belangrijkste critici van l,o]
me. Bijval kreeg hij weinig. Maar zijn stem was te hoste
het hele land. tol
Nu zijn leven ten einde is, haasten zijn oude tegenie
zich hem te bewieroken. Ook dat past in de huidige ich
van de Sovjetstaat waar de partij met behoud van zd
normen probeert naar buiten een nieuwe, meer libeiP
ding aan te nemen. Velen zullen oprecht treuren bij ei
van hun medestrijder, maar ook zullen bij het graf ~te;
de graven van degenen die Sacharov zo heeft bestnsti
krokodilletranen vergoten worden. ^e:
De dood van Sacharov komt op een moment dat
op een keerpunt staat in zijn geschiedenis. Presidenf*
tijleider Gorbatsjov ziet dat er een kentering nodig ii
land en de economie te redden. Vernieuwing en
zijn de trefwoorden, maar een parlementaire democi
meer partijen, zoals Sacharov vorige week nog beplelr
daar nog niet in. De politieke leiders in Moskou"
misschien met reden dat de vele nationaliteit®
land dan niet meer in de hand te houden zijn. Daa
de idealen van Sacharov niet die van de partij. Zijn
als een geschenk van de hemel beschouwd kunnenap
En daarom is het eerbetoon aan de overleden dissidfoi
lopig alleen te verklaren als een zaak van politiek inj
nisme. *n
*ei
rei
Specialistenakkoord ,1'
Na jaren van gekrakeel zijn de medische specialir
koord gegaan met een bevriezing voor drie jaar van n
alistische kosten en met een verkleining van de orj
tariefsverschillen. Een niet gering succes voor ond/nf
laar Van Aardenne die aanvankelijk te maken had^e
strekt verstoorde verhoudingen. Desondanks heefl^t
reikte akkoord een bijsmaak: de traagheid waarmek®
stand is gekomen en het achterwege blijven van de paj
inkomensmatiging hebben de vrees niet weggeno^®
ook in de uitwerking van het akkoord het resulta«^s
bevredigend zal zijn. s
nt(
HET verloop van de onderhandelingen was niet ?r
aard dat de specialisten nu het voordeel van de twijr
ten. Er zal nog moeten worden afgewacht of de ko
de gezondheidszorg de komende jaren beter in de ;p
houden kunnen worden door de maatregelen teg
schrijding van het budget. T
De drie jaar dat het akkoord geacht wordt van
zijn betekenen de overgangstijd naar een nieuw stqe
betaling in de gezondheidszorg. Over drie jaar gaang
en specialisten vrije onderhandelingen aan over de :aa
Het akkoord sluit niet uit dat alle thans gemaakte Joe
dan van de baan zijn.
me
ONZEKERHEDEN dus nog volop. Toch is er de vtfi
dat de patiënten niet langer het slachtoffer zijn var^n
logje dat de specialisten over hun inkomens wenste^
ren. En dat de energie weer ten volle kan worder
aan de noodzakelijke kwaliteit van de medische zoi
Brieven graag kort duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ing
stukken te bekorten.
Erfpacht
Opzienbarend (1). Het Japanse
bedrijf JVC Nederland sluit
een uniek contract met Leiden
over nieuwbouw. Verhuizing
naar Roomburg is aanstaande,
indien erfpacht eeuwigdurend
kan worden afgekocht. Eeu
wigdurende afkoop betekent
in feite eigendom over de
grond door de gebruiker. Voor
zover aan mij bekend, is geen
der bestaande Leidse politieke
partijen ooit tot een dergelijke
visie voor wat betreft de erf
pacht gekomen. Uitzondering
daarop is nieuwkomer Leef
baar Leiden, die meent dat het
erfpachtsysteem in Leiden
moet worden afgeschaft.
Opzienbarend (2). Vele Leidse
wethouders reisden vele ma
len naar Japan om Leiden te
promoten. Opzienbarend is
dan de mededeling dat Japan
se bedrijven categorisch tegen
erfpacht zijn, dit bij de nog
steeds strenge erfpachtcultuur
in Leiden. De terminologie
„feestreizen op rekening van
de Leidse belastingbetaler"
komt hierbij sterk bij mij op.
Laten wij wel bedenken dat
Japan Europa kent en dat als
daarbij, bijvoorbeeld in het ka
der van Nederland Distribu
tieland of Nederland Main
Port, Nederland in beeld komt
voor vestiging, Leiden wel
licht een kansje maakt. Het is
niet meer en minder dan dat.
Alfred Lagerweij,
LEIDEN.
De 'zachte dood t
Er wordt veel gesch^
gesproken over d% g
dood' of wel de 'euing
Voor de christen stéP'ai
nasie gelijk met zelf'
moord. Blijft een cl
geloofsovertuiging b[V
schouwing, dan staat
sie gelijk met eigen i.
mans leven willen to
oi doen beëindigen zc d'
of smart. Voor een fis<
blijkt gezien dejef
ring de kwestie v^£
thanasie moeilijk te
wat de een strafbac
vindt de ander geoor v:
thanasie heeft te m.'
geneeskunde, waaitïK
doel is te vechten vo h
nezen van zieken ejrcj
houd van het leven..
uitgang op medisc?
maakt het mogelijk rn:
leven te houden diWïl
allang een 'natuurli
zouden zijn gestor vei
matige voeding hou<f
beeld comapatiënten»
die voorheen al
overleden zouden tfè
zelfde soort kunstmiEÜ
lenging van het Ie
zich ook bij de kin<jjT]
kunde voor. Vero^/,
zo kan men vragé
beveling bij de bf
van al dan niet straf
delen bij gevallen vi
nasie het argumentje
'natuurlijke dood' te
Dr. W.J.A. Visser,
DEN HAAG.