Moskou tornt (nog) niet
lan leiding communisten
3nden houdt vast aan
rugsturen Yietnamezen
S sceptisch over akkoord Midden-Amerika
Mijn handen zullen niet meer beven
wanneer ik tegenover Pinochet sta"
Het alibi Honecker
^JITENLAND
SaidóaQowumt
WOENSDAG 13 DECEMBER 1989 PAGINA 9
ier jaar cel voor
inerikaans „kreng"
-....if YORK Leona Helmsley, in de VS, beter
als de „hotelkoningin", is gisteren veroor-
,ri"' tot vier jaar gevangenisstraf en een boete i
R "biveertien miljoen gulden wegens ontduiking!
ide belastingen. Helmsley, die ooit tegen een
nanftmeisje zei: „alleen de kleine man betaalt be
ogen" smeekte de rechter huilend om ge-
"kiri j. Het „kreng" Helmsly (69) werd schuldig
inden aan het declareren van een grote hoe-
Fiieid privé-aankopen, waaronder bh's, schoe-
i;:.o'<jurken, een miljoenen-zwembad en een ste-
.'iö ^installatie ter waarde van een kwart miljoen
«r ten, als zakelijke onkosten. „Koningin Leona"
m, sc^et haar echtgenoot een hotel- en onroerend-
°- Tl imperium leidt ter waarde van ongeveer
- -miljard gulden, is tegen het vonnis in beroep
VS willen nauwere banden met Europa
OOST-BERLIJN Het bezoek van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken James Baker aan het Oostduitse Pots
dam is „zonder twijfel" een blijk van steun aan het hervor
mingsproces in de DDR. Dat zei gisteren premier Modrow na
diens ontmoeting met Baker. De Amerikaanse minister ver
klaarde verheugd te zijn over het houden van vrije verkiezin
gen, op 6 mei volgend jaar, en zegde economische steun toe.
Baker was de eerste hoge VS-functionaris in twintig jaar die een
bezoek bracht aan Oost-Duitsland; de minister sprak gisteren
ook met enkele kerkelijk leiders. Eerder op de dag hield Baker
een toespraak in West-Berlijn waar hij een lans brak voor een
grotere rol van de Navo bij de integratie van Europa, alsook
pleitte voor een nauwere relatie tussen de VS en de EG. Het
Westerse bondgenootschap moet een grotere bijdrage leveren
aan de „nieuwe architectuur" in Europa en ook de Amerikaanse
De Amerikaanse minister Baker (links) en de Oostduitse premier Mo- r°l binnen de NAVO zal daarbij moeten worden versterkt, aldus
drow schudden elkaar in het licht van de camara's langdurig de Baker. In Brussel is inmiddels verheugd gereageerd op de wens
hand van Baker de banden tussen de VS en de Gemeenschap aan te
FOTO: AP halen.
Londen vervolgt
oorlogsmisdadigers
LONDEN Het Britse lagerhuis heeft
gisteren met ruime meerderheid besloten
een nieuwe wet te laten formuleren die
het mogelijk maakt oorlogsmisdadigers te
vervolgen, ook al hebben zij de Britse na
tionaliteit aangenomen en zijn de misda
den in een ander land gepleegd. Het la
gerhuis hield het debat nadat in een
overheidsrapport was gesteld dat er vol
doende bewijzen voorhanden waren om
oorlogsmisdadigers te vervolgen. Bijna
alle in Groot-Brittannie gevestigde ver
dachten zijn afkomstig uit Letland, Li
touwen en de Oekraïne, waar de nazi's
zich bij hun massamoorden op tiendui
zenden joden lieten assisteren door plaat
selijk gerecruteerde doodseskaders.
3KOU Het Congres
V olksaf gevaardigden
de Sovjetunie heeft
•ren een voorstel afge-
en de leidende rol van
communistische partij
Üiscussie te stellen.
jemin schaarden zich en-
honderden afgevaardig-
|n het Congres, dat in to-
2.250 leden telt, achter het
stel voor een debat over
el 6 van de grondwet,
iin het machtsmonopolie
de communistische partij
slijk is verankerd. Dit
erop dat het streven naar
ging van de wettelijke
status van de partij veld wint.
Het voorstel, ingediend door
afgevaardigden uit de Balti-
sche republieken en leden van
de progressieve Interregionale
Groep van Afgevaardigden,
onder wie mensenrechtenacti
vist Andrei Sacharov, werd
met 1.139 tegen 839 stemmen
verworpen, bij 56 onthoudin
gen. De dichter Jevgeni Jev-
toesjenko sprak van een „eer
volle nederlaag", omdat 87
procent van de afgevaardigden
lid is van de partij.
Het Congres van Volksafge
vaardigden, theoretisch het
hoogste politieke orgaan van
het land, stemde in met een
agenda zoals president Gor-
batsjov die wenste. Dat wil
zeggen dat de economische
problemen op de eerste plaats
komen. „Wij hebben drasti
sche hervormingen nodig", zei
Gorbatsjov. Hij voegde eraan
toe dat „meer dan ooit" disci
pline en verantwoordelijkheid
nodig zijn in de Sovjetunie.
De eerste dag van de zitting
werd gedeeltelijk rechtstreeks
op de televisie uitgezonden. De
komende dagen zal slechts in
de avonduren een samenvat
ting op televisie worden ver
toond. Daartoe is besloten om
dat de rechtstreekse uitzendin
gen van de vorige zitting begin
dit jaar tot groot groot verzuim
leidden. De afgevaardigden
besloten bovendien in een
stemming dat geen enkele
beelden mogen worden ver
toond van debatten over de
gevoelige etnische kwesties.
Het grootste probleem tijdens
de zitting van gisteren was
overigens het stemmen, waar
voor Philips de apparatuur
heeft geleverd. De gedelegeer
den waren tot dusver gewend
te stemmen bij hand opsteken.
Dat was geen probleem, want
ze waren het toch altijd met
elkaar eens. Nu zagen ze zich
opeens geconfronteerd met
kleine eigentijdse paneeltjes.
Daarop moeten ze, voor ze
kunnen stemmen, een per
soonlijke registratiekaart in
voeren. Omdat men verzuimd
had de 2250 gedelegeerden aan
de vooravond een schriftelijke
instructie over deze nieuwig
heid te verstrekken, leverde
de procedure in het begin heel
wat moeilijkheden op. Te
meer waar Philips er niet in
geslaagd was om nu al meer
dan vierhonderd van die appa
raatjes te leveren, zodat tel
kens zes personen de electro-
nica aan elkaar moesten door
geven.
Wie is er nou schuldig: de fir
ma Philips of onze installa
teurs, vroeg voorzitter Gor
batsjov zich af. Toen de eerste
computerstemmingen mini
maal twee minuten duurden,
bleek dat wat teveel voor zijn
geduld. Bij de eerste stemming
over een technische kwestie
De stemmachine die de leden van het Sovjetrussische parlement
voor zulke problemen stelde. Na het kaartje te hebben ingevoerd
moet nog op 'n knop worden gedrukt, alvorens er gestemd kan
worden.
FOTO: AP
vroeg hij om een uitspraak bij de problemen later op de dag
handopsteken. opgelost en kunnen de afge-
Volgens een woordvoerder vaardigden inmiddels met de
van Philips in Eindhoven zijn apparatuur omgaan.
yDEN De Britse re-
-sthg houdt, alle kritiek
bijspijt, vast aan de ge-
ingen repatriëring van
eertnamese vluchtelingen
Hongkong. Volgens
mier Thatcher, die zich
eren in het Lagerhuis
^-Jfedigde, is die politiek
3Jomen terecht.
eerste 52 vluchtelingen
en gistermorgen in alle
|te op het vliegtuig naar
gezet. Zo'n 150
rbewapende politeman-
iscorteerden de vrachtwa-
jwaarmee de als illegalen
louwde Vietnamezen naar
vliegveld werden ver-
1. De kritiek barstte daar-
os. De Britse oppositie,
esty International en het
Commissariaat voor de
htelingen van de Vere-
Naties, die de beslissing
karig noemde, trokken fel
ther wuifde allle kritiek
met het argument dat de
6 kroonkolonie moet wor-
beschermd tegen een toe-
van vluchtelingen. De
ese bevolking heeft naar
(zeggen al genoeg geleden
r de vluchtelingenstroom
Vietnam. Volgens haar is
,ets fout aan om illegale
granten naar het huis te-
i sturen, „anders dreigt er
Rationale chaos",
remier verweet de landen
ritiek leveren op Londens
Sing zelf geen vluchtelin-
te accepteren. Thatcher
er daarbij op dat 13.000
van de 57.000 Vietnamezen in
Hongkong mogen blijven. Die
worden als echte politieke
vluchtelingen beschouwd, de
anderen hebben alleen uit eco
nomische overwegingen hun
land de rug toegekeerd.
Als enige toegemoetkoming zei
minister Douglas Hurd van
buitenlandse zaken dat de re
patriëring tot volgende week
zal worden uitgesteld, wan
neer het Lagerhuis zich over
de zaak buigt. Londen zal bo
vendien volgende maand
waarnemers naar Vietnam
sturen om te controleren of de
regering in Hanoi zich aan
haar woord houdt en de terug
gestuurde vluchtelingen niet
lastig valt.
Als protest tegen de gedwon
gen repatriëring van de Viet
namese bootvluchtelingen
gaan een aantal Britse popster
ren een nieuwe versie opne
men van de song „Sailing"
van Rod Stewart. Dit zei gita
rist en initiatiefnemer Steve
Hackett, voormalig lid van de
popgroep Genesis, gisteren.
Aan de plaat zal medewerking
worden verleend door onder
meer Brian May van Queen,
en de popgroepen Tears for
Fears en de Sutherland Bro
thers.
De Amerikaanse regering
heeft gisteren het terugsturen
van Vietnamese bootvluchte
lingen afgewezen. Woordvoer
der Boucher van het ministe
rie van buitenlandse zaken'zei
dat Groot-Brittannie daarinte-
gen door moet gaan met het
verlenen van asiel aan alle
personen uit Vietnam die
daarom vragen.
De hekwerken rond de Vietnamese vluchtelingenkampen in
Hongkong zijn gisteren weer wat steviger gemaakt. Het is de be
odeling dat de meeste bootvluchtelingen naar Vietnam worden
teruggestuurd.
FOTO: AP
RINGTON/SAN SAL-
OR Washington heeft
[en sceptisch gereageerd
It nieuwe vredesplan voor
bn-Amerika dat eerder'
dag in Costa Rica werd
rtekend door de presiden-
'an de vijf Middenameri-
>e landen.
•teunen het in principe,
blijven sceptisch over de
fering ervan, zei woord
voerder Richard Boucher van
het ministerie van buitenland
se zaken in Washington.
De rebellen van het Nationale
Bevrijdingsfront Farabundo
Marti (FMLN), die vechten te
gen de regering in El Salva
dor, reageerden daarentegen
„met verontwaardiging. „Het
plan druist in tegen de verlan
gens van alle democratische
en sociale krachten en die van
de kerken in het land", zo zei
een woordvoerder.
Het plan, zoals dit gisteren
werd ondertekend, geeft de
Salvadoraanse president Al
fredo Cristiani alle steun in
zijn pogingen het offensief van
het linkse verzet in zijn land
de kop in te drukken.
Daarentegen is het voor de VS
vrijwel onmogelijk om hun
steun aan de Nicaraguaanse
contra-rebellen voort te zetten.
Bepaald wordt namelijk dat
voor de contra's bestemde gel
den moeten worden overge
maakt aan de onafhankelijke
CIAV-commissie die toeziet op
de ontmanteling van het
10.000 man tellende rebellen
leger. De commissie werd in
augustus in het leven geroepen
door de Verenigde Naties en
de Organisatie van Ameri
kaanse Staten (OAS).
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
•7 Rob heeft met de vijf wilden een kamp ingericht. Ze
9n op hun tocht wat wild geschoten en de mannen zijn druk
met het klaar te maken voor de maaltijd. Maar dan weer-
»n opeens twee, drie schoten! En dichtbijl Verschrikt kijken
annen op. Dat geluid kennen ze nu wel, maar de blanke to-
ir zit nu toch rustig bij hen... Rob is overeind gesprongen,
melsl Dat moeten óf blanken óf indianen zijn. Enerzijds is
hij verheugd, want uit deze schoten is af te leiden, dat dit gebied
bewoond is. Maar anderzijds.... zijn het primitieve indianen, ge
wapend met geweren, die hen voor vijanden aanzien, dan wordt
het een ongelijke strijd. Rob beduidt de wilden gewoon met hun
werk door te gaan. Dan grijpt hij zijn geweer en gaat op verken
ning uit.
Aandeel VS in NAVO-oefening vermindert
WASHINGTON Het
Amerikaanse leger zal zijn
aandeel in een militaire
NAVO-oefening in de
Bondsrepubliek Duitsland
en België terugbrengen.
Dit is het gevolg van be
zuinigingen en de wens
een „goede gast" in West-
Europa te zijn.
De 1.200 Amerikaanse tanks,
die aanvankelijk zouden wor
den ingezet bij de jaarlijkse
'Reforger'-oefeningen, later
deze maand, worden niet ge
bruikt. Het aantal Amerikaan
se soldaten dat voor die oefe
ning naar West-Europa zal
worden overgevlogen wordt
teruggebracht van 17.000 naar
15.400.
Het is de tweede keer dit jaar
dat er een reductie wordt aan
gekondigd in de oefening die
sinds 1967 elk jaar wordt ge
houden. De huidige politieke
veranderingen in Oost-Europa
hebben een rol gespeeld, aldus
een defensie-woordvoerder.
Ook de bezuinigingen in Was
hington en de steeds sterker
worden klachten van de be
volking in West-Europa, met
name in de BRD, over lawaai
en andere overlast zijn van in
vloed geweest op de besluit
vorming.
Burgerforum
doet mee met
verkiezingen
PRAAG Het Burgerforum
gaat kandidaten stellen bij de
komende vrije verkiezingen in
Tsjechoslowakije, die vermoe
delijk in juni of juli gehouden
gaan worden.
„Burgerforum zal aan de ver
kiezingen meedoen als een
coalitie van democratische
krachten", aldus Lubos Do-
brovsky, de nieuwe woord
voerder van de oppositiegroe
pering. Hij zei ook dat het Fo
rum een politiek programma
gaat opstellen.
Volgens Dobrovsky is Burger-
forum zo snel gegroeid dat het
tot nu toe gevoerde hap snap-
beleid niet meer voldoet en
dat er nodig een semi-profes-
sionele organisatie moet wor
den opgezet. De beweging be
schikt op dit moment over niet
meer dan 372.000 Tsjechoslo-
waakse kronen en 1.640 West-
duitse marken (in totaal onge
veer 80.000 gulden). Hiermee
kan de organisatie slechts een
maand vooruit.
Burgerforum sprak zich giste
ren uit tegen het door de com
munisten gelanceerde idee om
rechtstreekse verkiezingen te
houden voor een opvolger van
president Gustav Husak. Vol
gens de oppositiebeweging
kosten deze verkiezingen te
veel tijd en zijn ze „niet gun
stig voor de politieke stabili
teit" van het land. Het Burger-
forum heeft Vaclav Havel
kandidaat gesteld voor de post
die Husak zondag opgaf.
De Slowaakse Nationale Raad,
het parlement van de Slo
waakse republiek, heeft giste
ren het parlement verzocht
om Alexander Dubcek als
kandidaat voor het president
schap te aanvaarden.
Het Tsjechoslowaakse parle
ment heeft gisteren een rap
port goedgekeurd waarin een
onderzoekscommissie Milos
Jakes en Miroslav Stepan poli
tiek verantwoordelijk stelde
voor het politiegeweld tegen
betogende studenten op 17 no
vember.
Het parlement ging akkoord
met de aanbeveling om Jakes,
leider van de Tsjechoslo
waakse partij tot 24 november,
en Stepan, partijleider in
Praag, hun parlementaire on
schendbaarheid te ontnemen.
Beiden hebben herhaaldelijk
ontkend verantwoordelijk te
zijn voor het politiegeweld.
Stepan trad een dag na Jakes
uit het politburo en beiden
werden later uit de partij ge
gooid wegens „grove politieke
fouten".
TOEKOMSTIGE PRESIDENT CHILI:
w
(Van onze verslaggever
Eric Vrijsen)
SANTIAGO De toe
komstige democratische
president van Chili, Patri
cio Aylwin, overweegt
een 'generaal pardon'
voor de militairen die de
mensenrechten hebben
geschonden. Maar eerst
moet er een gerechtelijk
onderzoek komen, waarbij
,,de waarheid wordt opge
helderd en de verant
woordelijken worden aan
gewezen".
In een gesprek met buiten
landse journalisten, in Santia
go, zei Aylwin gisteren: „We
hebben de morele plicht op te
helderen wat er gebeurd is tij
dens de lange nacht van de
dictatuur. Dat is belangrijker
dan het bestraffen van de
schuldigen. Uiteindelijk zal er
een uur van vergiffenis zijn".
Met de steun van linkse partij
en, stevent de christen-demo
craat Aylwin af op de over
winning bij de presidentsver
kiezingen van morgen. Zijn
verkiezingscampagne heeft
vijf maanden geduurd. Aylwin
heeft meer dan vijfhonderd
geëmotioneerde toespraken
gehouden. Maar de 71-jarige
politicus blijft vriendelijk la
chen en ziet er nog opmerke
lijk fit uit.
Weldra zal hij voor de taak
staan de Chileense dictatuur
om te vormen tot een demo
cratie. Geen gemakkelijke op
dracht, want de militairen zul
len hun macht niet zomaar af
staan. Zij beroepen zich op de
onder militair beheer opgestel
de grondwet, waarin tot nu toe
slechts geringe veranderingen
zijn aangebracht.
„Mijn handen zullen niet meer
beven wanneer ik me tegen
over generaal Pinochet moet
opstellen. Het zou beter zijn
dat Pinochet aftreedt als eerste
man van het leger. Maar ik zal
hem daartoe niet dwingen. Ik
erken zijn grondwettelijke
recht om bevelhebber van de
landmacht te blijven. Maar hij
zal moeten aanvaarden dat het
de president is die het uitein
delijke bevel voert over de
strijdkrachten".
Het leger heeft een amnestie
wet uitgevaardigd op grond
waarvan het praktisch onmo
gelijk is de militairen te ver
volgen die de mensenrechten
hebben geschonden. Aylwin
zegt te zullen gaan zoeken
naar mogelijkheden om te
achterhalen wie verantwoor
delijk zijn voor het schenden
van de mensenrechten. De
slachtoffers verdienen genoeg
doening, maar een volledig
herstel zal onmogelijk zijn. Dit
is een zaak van gerechtigheid
en voorzichtigheid", aldus de
presidentskandidaat.
Aylwin gelooft niet dat zijn re
gering geplaagd zal worden
door militaire opstanden, zoals
de gekozen presidenten van
Argentinië en de Filippijnen
bij herhaling is overkomen.
Maar hij beaamt dat de kwes
tie van de mensenrechten kan
leiden tot ernstige conflicten
met het leger. Aylwin ver
wacht een vreedzame over
gang naar de democratie: „Ge
neraal Pinochet ziet zichzelf
nu als iemand die het land de
democratie heeft teruggege
ven. Ik verwacht dat de mili
tairen de uitslag van de ver
kiezingen zullen respecteren".
In de campagne heeft Aylwin
voordurend herinnerd aan het
armoedige bestaan van de
honderdduizenden bewoners
van de krottenwijken, van de
landloze boeren en de slecht
betaalde werknemers in de
mijnen en fabrieken. Maar te
gelijk heeft hij gewaarschuwd
voor te hoge verwachtingen.
Op de vraag wat zijn eerste
economische maatregel zal
zijn, zegt hij: „Ik wil de mini
mum-lonen verbeteren, maar
per wanneer kan ik nu niet
zeggen. Een belangrijk risico
voor de democratische ontwik
keling is de explosie van ver
wachtingen die nu wordt los
gemaakt in het volk. Ik hoop
dat alle Chilenen begrijpen dat
wij niet op korte termijn alle
sociale problemen kunnen op
lossen. Laat ons bewijzen dat
democratie ook in arme lan
den levenskansen heeft".
(vervolg van de voorpagina)
OOST-BERLIJN De
slechterik zelf is al een
paar maanden uit beeld,
maar zijn geest waart nog
rond. Erich Honecker, de
naam is een vloekwoord
in de hervormde DDR.
Een bandiet, zeggen de Oost
duitsers nu. En zelfs meer
dan dat. Een volksverlakker,
een duivel, een psychopaat,
een bastaard. Veel van Ho-
neckers handlangers zijn ook
aan de schandpaal genageld.
De Stophs, de Hagers, Miel-
kes en Mittags. En nu ook de
Krenzen. Maar hoeveel zijn
er over, die ontelbare keren
'ja en amen' hebben gezegd
en nu plotseling 'boe en bah'
roepen. 'Wendehalse' oftewel
'draaikonten' worden ze ge
noemd. Zo spuugde Scha-
bowski, tot voor kort politbu-
rolid, in een paar uur tijd
wel honderd keer op de chef
die hij ooit bewierookte.
Oud-spionnenbaas Wolf
sloofde zich uit voor de over
al verfoeide Stasi, en werpt
zich nu op als een democra
tisch socialist. En Gerlach, de
waarnemend president. Tien
jaar terug schreef hij in een
boek meer macht toe aan het
volk. De bundel werd naar
zijn zeggen verboden. De
manuscripten heeft tot nu
toe geen mens gezien en dat
rechtvaardigt op zijn minst
enige twijfel.
Hoeveel Oostduitsers geven
niet de schuld aan Honecker,
hoewel ze zelf wel erg secuur
in de maat meemarcheerden.
Het is gemakkelijk wijzen
naar 's lands bruut, hij is een
dankbaar alibi. Maar tijdens
een betoging noemde een
jonge spreker het alibi Ho
necker niet waterdicht. „Er
zou geen regent geweest zijn,
als wij geen knechtenrol
hadden vervuld". Toen werd
het even stil.
(ADVERTENTIE)
Goud- of zilverkleurige broche van
Vendome. Opgesierd met stras
stenen De normale prtis is
Maar, met de kerstdagen in aan
tocht. is de prijs slechts 69.- Bi|
i Vendome-stand in de Biienkorf
ELKE DAG EEN ANDERE BIJENKORF.
de Bijenkorf
