CeidóeSoivtatibi
LPO wijst nieuwe verzuiling af
kerk
wereld
brieven van lezers
beroepingen
MULDER: OJEC MOET BESCHULDIGING INTREKKEN
DEN HAAG Het Overlegorgaan van joden en christenen in
Nederland (OJEC) moet de beschuldiging intrekken dat de
Raad van Kerken in Nederland zijn standpunt ten aanzien van
Israel fundamenteel heeft veranderd. Dit zegt voorzitter prof.
dr. D.C. Mulder in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. In zijn
toespraak tot de PLO-bijeenkomst heeft hij de loyaliteit van de
Raad met zowel Israel als het Palestijnse volk tot uitdrukking
gebracht.
OJEC-voozitter dr. S. Schoon noemt de aanwezigheid van Mul
der op de PLO-manifestatie „een politieke daad" die door het
OJEC als een „fundamentele koerswijziging" van de Raad is
opgevat. Daardoor heeft de Raad de polarisatie versterkt omdat
de mogelijkheid van een gesprek is verstoord. De Raad neemt
het risico zijn joodse gesprekspartners op den duur kwijt te ra
ken, aldus Schoon.
Mulder voelt zich pijnlijk getroffen door de aantijging van het
OJEC dat de Raad van Kerken zich anders dan voorheen te
genover Israel opstelt. Hij verwerpt het verwijt dat de Raad
zich anti-joods zou opstellen. Hij wijst erop dat de Raad het
herhaaldelijk voor de joden heeft opgenomen. „De Raad van
Kerken bestaat niet uit antisemieten."
De liberale rabbijn David Lilienthal uit Amsterdam verwijt de
Raad ongevoelig ten opzichte van de joden te zijn. Weliswaar
gaat aan de basis de joods-christelijke ontmoeting gewoon door,
maar door deze affaire is het wantrouwen in joodse kring ten
opzichte van de kerken alleen maar toegenomen. „Na deze op
stelling zit je te wachten op de dag dat Arafat de Raad van
Kerken gaat toespreken".
Mens zijn betekent
utopiën hebben
DONDERDAG 7 DECEMBER 1989 PAGINA
Onderwijs en bedrijfsleven
r Sn-
ht_
chJl
ired 1
Ti
V(
Een van de nieuwe trends in het onderwijs is de same
werking met het bedrijfsleven. De gedachte is dat door pRC
bedrijf de school binnen te halen via bijvoorbeeld ¥°^s
drijfsmensen als gastdocenten en overleg over het onderwr^
programma de leerling straks een betere aansluiting viijg V(
in het bedrijfsleven. En op zijn beurt kan dat bedrijfsle%acl
daardoor beter functioneren en kan Nederland zich een beje
re positie verwerven in de internationale concurrentiestri
Beter onderwijs voor een betere economie.
ONLANGS stelde een club van twintig Nederlandse ondier
nemers voor om de kwaliteit van het beroepsonderwijs uit|P001
drukken in de mate waarin leerlingen sneller of minder s
een baan krijgen. Dus: een school waarvan de leerlingen 1
snel een baan krijgen is een betere school dan een scho^
waarvan leerlingen niet zo gauw in het bedrijfsleven tered
kunnen.
De koppeling van kwaliteit van onderwijs aan „bruikbai
heid" van leerlingen in het bedrijfsleven is een goede. Nj
mand krijgt het in z'n hoofd om leerlingen voor de werkloo
heid op te leiden. En dat in het verleden het onderwijs ziPEP
weieens te geïsoleerd van de samenleving heeft opgeste^00
zou best eens waar kunnen zijn. Maar daarmee is er nog gefan
enkele reden om een standpunt in te nemen zoals de ond^er'
nemers dat verwoorden. Bijvoorbeeld omdat beroepsondJ111^
wijs zo de horige wordt van het bedrijfsleven. De school v|evi
liest daarbij haar zelfstandigheid als instelling waar naast e?en
voorbereiding op een beroep, culturele en geestelijke wa/ut°
den worden „geleerd". Beter geformuleerd: onderwijs Twe
vorming ook die voor een beroep zijn een uitdrukkip1
van een visie op mens en samenleving. De school is zo gezifn 1
draagster van waarden, van overtuigingen en van idealen; fen
professionele vorming is daarin ingebed. De kwaliteit viec^
zo'n school laat zich dan ook niet vangen in alleen maar?n
appreciatievan de afgestudeerden door het bedrijfslevlpe
tenzij men het bedrijfsleven als norm neemt voor waar lPaa
in het beroepsonderwijs wezenlijk om gaat. *ie
r
Het zou een slechte ontwikkeling zijn wanneer dat laatje
het geval wordt. Bijvoorbeeld omdat het een enorme reducf
zou zijn van de betekenis van onderwijs en tegelijkertijd F
mensen in het onderwijs, docenten en leerlingen, degradeijew
tot marionetten in het economische spel. Maar ook: de Eu/
pese economie na 1992 is niet iets waaraan alles onderg
schikt moet worden gemaakt. Bijna met de dag wordt duitje a
lijker hoe de godin van de economie hier en nu maar o|ertc
ginds en straks slachtoffers eist. r
Bij alle meer of minder terechte zorg over de relatie ondl
wijs-arbeidsmarkt moet de slinger niet doorslaan. Natuur]!
moeten school en samenleving op elkaar betrokken
maar wel vanuit de eigen positie en verantwoordelijkhJ
Anders gaat er op langere termijn meer waardevols verloÉ
dan wat op korte termijn schijnbaar wordt gewonnen.
Beveiliging diplomaten
Er is een golf van kritiek losgebarsten op de Haagse poli
na de aanslag op de woning van de Spaanse ambassadeur.
politie zou te laks zijn geweest met de beveiliging van
Spaanse diplomaten nadat deze enkele malen doelwit zijn
weest van terreurdaden en ze zou het team dat een ond
zoek instelt naar de aanslagen te snel hebben ontbonden.
Nederlandse ambassadeur in Madrid is daarom door
Spaanse minister van buitenlandse zaken op het matje ger
pen, waarbij hem te verstaan is gegeven dat de beveiligi
van de Spaanse vertegenwoordigers in ons land moet word
verscherpt. Het is vanzelfsprekend dat aan deze eis wo
voldaan, maar de vraag is hoever de politie daarmee kan
moet gaan.
REALITEITSZIN gebiedt te erkennen dat terreur moeil
is te voorkomen. Natuurlijk zijn preventieve maatregelen]
de vorm van extra bewaking mogelijk en noodzakelijk,
de Spaanse regering weet als geen ander dat dat geen garj
tie biedt voor het voorkomen van terreur. Hoeveel Spaai
politieagenten en andere personen in Spaanse overheiB
dienst zijn de afgelopen tientallen jaren niet omgebracht d«
de terroristische afscheidingsbeweging ETA? Dat is natui
lijk geen excuus en nog minder een reden om het nietl
nauw te nemen met de beveiliging van Spanjaarden in
land, maar het geeft wel aan dat men niet al te lichtvaarj
moet oordelen over degenen die daarmee zijn belast,
scherpte bewaking brengt namelijk ook aanzienlijke la
met zich mee voor onze samenleving. In financieel,
vooral ook in psychologisch opzicht. We zouden niet j
zien dat ons land op een „politiestaat" gaat lijken.
De leiding van de Haagse politie kan hooguit worden vrder
weten dat ze zich te luchthartig heeft uitgelaten over wa#9ev
noemt „verantwoorde risico's" en dat ze er niet verstani
aan heeft gedaan mee te delen dat het onderzoekteam \f}
ontbonden. Daarmee heeft ze zich te makkelijk in de kajjJ
laten kijken, zo is achteraf te constateren.
Brieven graag kort an duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonde
stukken te bekorten
Seksueel misbruik
Terecht werd er onlangs over
het seksueel misbruik van
kinderen in Sneek uitvoerig
gepubliceerd, onder meer in
de krant van 28 november jl.
Echter het eenzijdige beeld dat
de publikaties geven, bevestigt
ten onrechte de oude cliches
over het milieu waarbinnen
kinderen seksueel misbruikt
worden. Wij vragen ons af of
de situatie in Sneek nét zoveel
publiciteit had gekregen als
het een zogenaamde 'nette
straat' betrof. Werd hier niet
al te gretig ingegaan op de
wantoestanden in de straat om
daarmee seksueel misbruik
van kinderen naar de rand
van de samenleving te verban
nen? Op deze wijze werkt de
gegeven publiciteit in de hand
dat menig kinderverkrachter
uit het 'betere sociale milieu'
weer rustig achterover kan
leunen in zijn stoel. Hij is bij
voorbaat niet verdacht. Het
zou een eerlijker beeld geven
wanneer gesteld werd dat:
óók in een zogenaamde 'pro
bleemstraat' de ongelijke
machtsverhoudingen tussen
mensen tot seksueel misbr{
kunnen leiden;
óók in diezelfde 'problei
straat' juist kinderen daarin
het slachtoffer blijken te ziülle
Onderzoeken van Renée R<Wd
kens en Nel Draaijer o
(seksueel) geweld in gezin±aats
laties hebben aangetoond |cjaj
seksueel misbruik in alle laLan(
van de bevolking voorkoTi
Het is geen specifiek probla
van de lagere sociaal-econcf c
sche milieus. P
Medewerksters Vrouwen rr§r
gen
Seksueel Geweld,
DEN HAAG.
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Ritzen laat
„Amsterdam"
vooralsnog
ongemoeid
ZOETERMEER Minister
Ritzen van onderwijs en we
tenschappen zal vooralsnog
niet tot opheffing van de Am
sterdamse theologische facul
teit overgaan. Wel moet er
binnen twee jaar „duidelijk
aanwijsbaar" sprake zijn van
vermindering van het huidige
aantal van dertien theologi
sche instellingen zijn. Zo niet,
dan zal dat „ongetwijfeld tot
eenzijdige conclusies van onze
kant leiden".
De minister zei dit woensdag
in het overleg met de univer
siteiten in een reactie op het
Hoger onderwijs en onder
zoek plan 1990 (Hoop). Op ba
sis van het advies van de ver
kenningscommissie-godge
leerdheid had zijn voorganger
Deetman niet alleen ophef
fing van de Amsterdamse fa
culteit, maar ook nauwe sa
menwerking tussen Kampen
met Groningen en degradatie
van twee rk instellingen tot
hbo-instellingen voorgesteld.
Gezien de verhouding tussen
het aantal opleidingen en het
aantal studenten (ruim 3.000)
was dat „niet zo'n verwonder
lijke conclusie" van Deetman,
aldus Ritzen.
De theologische faculteiten
mogen het standpunt van Rit
zen echter niet uitleggen alsof
alles gewoon kan doorgaan.
De aanbevelingen van de ver
kenningscommissie, die een
„zeer gedegen en zeer gedocu
menteerd" rapport heeft op
gesteld, moeten wel degelijk
ter harte worden genomen.
Dat geldt ook voor de rk en
de protestantse opleidigen.
„Dat ik Amsterdam met name
noem, is omdat daar het
meest nadrukkelijk zich pro
blemen voordoen".
Amsterdam krijgt de kans de
plannen tot reorganisatie door
te voeren, zo zei de minister
in antwoord op een vraag van
de Vereniging van samenwer
kende nederlandse universi-
Priester in
T sjechoslo wakije
vrijgelaten
PRAAG In Tsjechoslowa-
kije zijn acht .dissidenten, on
der wie de 66-jarige rk pries
ter Stefan Javorsky, vrijgela
ten. Ook zijn de rechtszaken
tegen de 22-jarige dienstwei
geraar Jiri Jelinek en tegen
de vroegere woordvoerder
van Charta 77, Stanislav De-
vaty, geseponeerd.
Priester Javorsky was in april
1987 door de rechtbank in
Poprad tot 3,5 jaar gevange
nisstraf veroordeeld. Ondans
een verbod van de regering
had hij een misviering geleid.
Hij wist zich echter aan arres
tatie te onttrekken dor tel
kens op een ander adres te
verblijven. Begin november
werd hij in de buurt van Pop
rad opgepakt toen politiea
genten de bus doorzochten
waarin hij zich bevond.-
Westduitse president
krijgt joodse prijs
BONN De Westduitse pre
sident Richard Von Weizsaec-
ker heeft van de internationa
le joodse organisatie, Anti-De-
famation League, een onder
scheiding gekregen.
De organisatie, die waakt
voor nieuwe vormen van
anti-semitisme, noemde het
Westduitse staatshoofd het
„geweten van zijn land" en
een man die de waarheid
recht in de ogen kijkt". Het is
de eerste keer dat een West
duitser door de liga wordt on
derscheiden.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Veenendaal N.P.J. Klei-
berg te Oude Tonge; te Overschie C.
van der Sluis te Rozenburg. Beroe
pen te Leeuwarden P. Lootsma,
pred. voor bultengew. werkzaamhe
den. wonende te Krimpen aan den
IJssel; te Overschie C. van der Sluis
te Rozenburg. Aangenomen naar
Hazerswoude J.B. Alblas te Willige-
Langerak.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Alphen aan den Rijn-
Noord (herv.geref.) J. Huizebosch te
Zwijndrecht; te Veere l.c.m. Gapinge
drs.W.P. Jansen, kand. te Middel
burg, die dit beroep heeft aangeno
men. Beroepen te Amelde drs.
J.M.F. Bosma, kand. aldaar, die dit
beroep heeft aangenomen. Aange
nomen naar Maassluis H.J. Douwes
te Bennekom. Benoemd door de
Particuliere Synode Groningen tot
Consulent voor Gemeenteopbouw
drs. F. Tjeerdsma te Eerbeek, die
deze benoeming heeft aangenomen;
beroepen door de Generale Synode
tot predikant In algemene dienst
voor de pastorale werkbegeleiding
van predikanten drs. H.J. Bavlnck,
predikant in algemene dienst voor
het toerustingswerk, wonende te
Baarn, die deze benoeming heeft
aangenomen.
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE C®id«wSoiwMit
„Christus geneest de zieken",
prent van Rembrandt bij de
eerste helft van de tweede ad-
ventsweek.
AFSLUITENDE BIJEENKOMST OVER DIAKONIE
Kerkelijk
jaar als
uitgangspunt
voor
kunstige
kalender
DEN HAAG De kerk
loopt op de tijd vooruit; al
voordat het oudjaarsdag
is, viert de kerk het nieu
we kerkelijk jaar: eerste
adventszondag. De kerk
viert ook de zondag als
eerste dag van de week.
Die twee aspecten zijn
zichtbaar gemaakt in een
kerkelijke agenda, „Anno
Domini 1989-1990" gehe
ten, een uitgave van de
prof. dr. G. van der
Leeuw-stichting.
De bijnaam van die stichting
luidt: „ontmoetingscentrum
voor kerk en kunst" en dat
is het derde element dat
vorm en inhoud van de
agenda bepaalt: het jaar be
gint op eerste advent (3 de
cember jl.), de eerste dag
van de week is de zondag en
per week zijn twee bladzij
den gewijd aan kunst in ve
lerlei vorm: poëzie, proza,
beeldende kunst (ook in
kleur), zoveel mogelijk pas
send de betreffende tijd van
het kerkelijk jaar en de zon
dagen die maar dat
spreekt bijna vanzelf in zo'n
agenda bij kerkelijke
naam en toenaam worden
genoemd.
Er zijn gebedsteksten opge
nomen evenals het leesroos-
ter van het NBG en liturgi
sche aanwijzingen waarvoor
de klassieke weg werd be
wandeld en er werd geput
uit de veelgebruikte publica
tie „de eerste dag".
De agenda is een (financieel)
waagstuk, schrijft de Van
der Leeuwstichting in een
verantwoording. Of de
agenda een traditie wordt,
hangt af van de verkpop dit
jaar, dat in Anno Domini
1989-1990 al een week gele
den begonnen is.
De agenda wordt toege
stuurd na overmaking van
f 35,- op gironummer 36508
tgv de Van der Leeuw-stich
ting te Weesp.
HOEVEN Katholieke
maatschappelijke organi
saties zijn geen vooruit
geschoven posten in de
samenleving en zij
moeten niet te besloten
opereren. Het zijn in de
eerste zelfstandige orga
nisaties van Nederlandse
burgers die vanuit een
evangelische inspiratie
diensten willen verlenen
aan de Nederlandse sa
menleving. Een nieuwe
verzuiling moet worden
afgewezen.
Dit staat te lezen in het voor
bereidend document voor de
zitting komend weekeinde
van het Landelijk Pastoraal
Overleg in het seminarie Bo
vendonk in Hoeven. Het on
derwerp diakonie en maat
schappij zal daar tijdens een
driedaagse bijeenkomst wor
den afgerond. Het voorberei
dend document is een samen
vatting van de besprekingen
over dit onderwerp eerder dit
jaar in Hoeven.
Diakonie, ook wel omschre
ven als het christelijk maat
schappelijk handelen, is het
tweede luik in de trits litur
gie, diakonie en katechese die
in het LPO-nieuwe stijl sinds
1984 onder het motto Geloofs
verdieping in deze tijd aan de
orde wordt gesteld. In deze
nieuwe opzet heeft het LPO
slechts een adviserende be
voegdheid naar de bisschop
pen toe. De deelnemers zijn
afkomstig uit de diverse dio
cesane raden, met uitzonde
ring van Limburg dat van
meet af aan geweigerd heeft
aan het LPO nieuwe stijl deel
te nemen, en uit diverse ka
tholieke en kerkelijke organi
saties.
Bij de aanvang van de behan
deling van het tweede luik,
diakonie, in 1987 werd duide
lijk dat het hele terrein van
de diakonie moest worden op
gesplitst in twee onderwer
pen: Diakonie en parochie en
diakonie en maatschappij. Het
eerste onderwerp werd eind
1987 uitvoerig behandeld en
dit mondde in september 1988
uit in een slottekst met aanbe
velingen aan de bisschoppen.
Daarin werd diakonie om
schreven als: allerlei manie
ren waarop groepen van
christenen (waaronder paro
chies) zich solidair opstellen
met mensen en werken aan
het oplossen van maatschap
pelijke problemen.
Daadwerkelijk naaste
Vervolgens kwam het onder-
Het Landelijk Pastoraal Overleg in Noordwijkerhout. De
komende bijeenkomst wordt in het seminarie Bovendonk in Hoeven gehouden.
werp diakonie en maatschap
pij tijdens een eendaagse zit
ting op 19 november vorig
jaar in Utrecht aan de orde.
KRO-programma-maker Pie-
ter van Hoof hield een aan
sprekende inleiding over de
identiteit van katholieken. In
de visie van Van Hoof valt
katholieken hun identiteit
steeds weer toe, als zij daad
werkelijk naaste willen zijn.
Op de komende zitting in het
weekeinde worden de conclu
sies getrokken uit de bespre
kingen die tot nu toe over di
akonie en maatschappij zijn
gehouden. Op 9 en 10 juni
werd in het seminarie Boven
donk in Hoeven stil gestaan,
bij de persoonlijke maatschap
pelijke verantwoordelijkheid
van katholieken op grond van
hun geloofsovertuiging. Deze
hoeft niet per se binnen een
katholieke organisatie tot ui
ting te worden gebracht.
Er zijn in het voorbereidend
document dat komend week
end in Hoeven centraal zal
staan, een aantal aanbevelin
gen geformuleerd die niet al
leen als ontwerp-advies naar
de bisschoppen toe maar voor
iedere katholiek van belang
worden genoemd.
Diakonie op het vlak van de
parochie wordt nu geformu
leerd als een van de vormen
van de verantwoordelijkheid
van katholieken in de samen
leving. De LPO-leden willen
daarom dat het LPO-docu-
ment over diakonie en paro
chie binnen de parochies goed
wordt bestudeerd. Een tweede
aanbeveling luidt dat van dé
komende herziening van het
reglement voor parochiële
charitas instellingen - hoogst
waarschijnlijk komend jaar -
door parochiebesturen, paro
chievergaderingen en diocesa
ne pastorale raden goede nota
wordt genomen. Zij biedt, al
dus het voorbereidend docu
ment. nieuwe mogelijkheden
tot bijstandsverlening aan
mensen in nood.
Knelpunten
Een aantal andere aanbeve
lingen vloeit voort uit een be
schrijving van maatschappe
lijke knelpunten in Neder
land. Aanbevolen wordt dat
de sterke schouders de lasten
van de zwakken blijven dra
gen. In het algemeen is vol
gens een andere aanbeveling,
een grondhouding van luiste
ren, van aandachtige persoon
lijke betrokkenheid nodig om
nood te signaleren en om te
kunnen helpen waar indivi-
FOTO: HENK v.d. ENDE
duele hulp nodig is. Ook zou
de katholieke gemeenschap
zich ervoor in moeten zetten
dat de bestaande maatschap
pelijke voorzieningen zonodig
worden aangepast of dat er
nieuwe voorzieningen komen
die de hedendaagse noden
kunnen lenigen. Dit wordt
niet nader uitgewerkt.
Gepleit wordt ook voor een
klimaat waarin we tijd blijven
hebben voor de ander en voor
deelname aan het conciliair
proces dat niet alleen een bin
nenkerkelijke aangelegenheid
moet zijn, maar ook van be
lang moet zijn voor de maat
schappij.
Tenslotte wordt de ongelijke,
onrechtvaardige verdeling
van rijkdom hier en elders in
de wereld gelaakt die een
structureel andere benadering
vereist, en velzet aangete
kend tegen discriminatie en
racisme.
Contacten
Op zijn vergadering in juni
heeft het LPO ook gesproken
over het waarom en waartoe
van de inzet van gelovigen
voor een rechtvaardige maat
schappij. Het LPO beveelt de
bisschoppen aan om in de
verkondiging en de katechese
het besef te bevorderen dat de
diakonie van de liefde onmid
dellijk behoort bij het ge
doopt-zijn, zodat de diakonale
opgave niet doorgaat voor
slechts een bijkomend, onder
geschikt iets. De grondhou
ding van dienstbaarheid-in-
solidariteit is van centrale be
tekenis voor christenen. Het
LPO beveelt verder aan dat
de onderlinge persoonlijke
contacten tussen de gelovigen
worden bevorderd. Informele
samenkomsten in kleine
kring zouden daartoe een weg
kunnen vormen. Maar naast
motivering is voor diakonie
ook informatie en vorming
nodig. De LPO-deelnemers
hebben gemerkt dat onder
katholieken de behoefte leeft
aan meer informatie over al
lerlei initiatieven, voorzienin
gen en acties die door katho
lieken of in samenwerking
met hen zijn opgezet. Een al
gemeen-informatief blad met
daarin ruimte voor de afzon
derlijke katholieke organisa
ties moet daarom ernstig
overwogen worden. Van de
katholieke vormingsinstanties
wordt verlangd dat zij hun
aanbod zoveel mogelijk coör
dineren.
De bisschoppen zullen, zo
luidt een andere aanbeveling,
pastorale brieven moeten
schrijven die het resultaat zijn
van een tweerichtingsverkeer
tussen het kerkelijk gezag en
de gelovigen. Ook zal ervoor
moeten worden gezorgd dat
de binnen de rooms-katholie-
ke geloofsgemeenschap het
besef wordt bevorderd dat on
derling respect voor eikaars
visies en standpunten een te
ken is van een waarachtige
geloofsgemeenschap. In het
algemeen moet in de rk
gwloofsgemeenschap het be
raad over „het goede en juiste
handelen" in het licht van het
evangelie worden bevorderd.
Tenslotte spreekt het voorbe
reidend document over het
christelijk maatschappelijk
handelen in georganiseerd
verband. Katholieke maat
schappelijke organisaties die
nen zich ervan bewust te zijn
dat de feitelijke katholiciteit
van een organisatie niet al
leen wordt bepaald door wet
ten en reglementen of statu
ten maar allereerst door de
gelovige motivatie van haar
leden. Een andere aanbeve
ling volgt daar logisch uit:
voor katholieke maatschappe
lijke organisaties is de voort
durende vorming in levensbe
schouwelijk opzicht van be
stuurders, leden en met name
van de medewerkers een ver
eiste van de eerste orde.
