Bijbelgenootschap in verweer tegen „evangelische aantijging fieicLcSomcint Wetenschap niet de waarheid ten leven brieven van lezers kerk wereld Paus naar DDR en Berlijn boekwijzer Patriarch wil meer orthodoxen bij Wereldraad GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Ëoidóc Sou/unit DINSDAG 5 DECEMBER 1989 PAGINA 2 I Godsdienstonderwijs in Litouwen toegestaan VILNIUS Na vijftig jaar mag op openbare scholen in Litouwen weer godsdienstonderwijs worden gegeven. Dat heeft de opperste sovjet van de deelrepubliek meegedeeld na onderhandelingen met de Litouwse bisschoppenconferentie. Bijzonderheden van de nieuwe maatregel zullen op zeer korte termijn worden besproken met de schoolbesturen, zo meldde de Litouwse radio zender. Het zal echter enige tijd duren voor de godsdienstlessen kunnen beginnen, omdat er een groot gebrek is aan kerkelijke leermiddelen. Bovendien zijn de kerken nog geenszins voorbereid op hun taak het onderwijs gestalte te geven. In rooms-katholieke kringen is vernomen dat een Litouwse gemeente in de Verenigde Staten bereid is het godsdienstonderwijs te ondersteu nen door toezending van catechismussen en bijbels. De meerderheid van de bevolking van Litouwen is lid van de Rooms-Katholieke Kerk. Kerkelijke delegatie bepleit wapenstilstand El Salvador DEN HAAG Een kerkelijke delegatie heeft maandagmorgen een petitie aangeboden aan de ambassadeur van El Salvador, waarin pre sident Alfredo Christiani dringend wordt verzocht een wapenstilstand af te kondigen. Regering en verzet wordt gevraagd de dialoog aan te gaan. „Als christelijk geïnspireerde organisaties beschouwen wij het als een morele plicht te verhinderen dat er meer bloed zal vloeien", aldus de petitie van vertegenwoordigers van de Rooms-Katholieke Kerk, de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken. De kerken betreuren dat de militaire autoriteiten dertien leden van de Episcopaalse Kerk hebben gearresteerd. Vrijlating van deze kerk leden, „die slechts hun morele plichten hebben vervuld", zal „een be wijs van goede wil" zijn dat de Nederlandse kerken hoop geeft. De waarheid is altijd dakloos Deens spreekwoord KEULEN Paus Johan nes Paulus II bezoekt waarschijnlijk in 1992 de DDR en Berliin. Dat heeft de bisschop van Berlijn, Georg Sterzinsky, ge zegd in een interview met de „Deutsche Welle", de Duitse wereldomroep. Het is zeker dat de paus komt, maar zijn bezoek zal niet in 1991, maar waarschijnlijk pas in 1992 plaatshebben, aldus Sterzin sky. Tot het grondgebied van vier bisdommen in de Duitse Bondsrepubliek behoren ge bieden in de DDR. Sterzinsky riep de leiding van deze bis dommen op „zeer terughou dend" te zijn met voorstellen om deze gebieden weer vanuit de Bondsrepubliek te bestu ren. In Erfurt, Meiningen, Magdeburg en Schwerin is sinds de oprichting van de DDR in 1949 „zo veel eigens gegroeid" wat men niet zo maar kan opheffen. Zolang de kwestie van de Duitse hereni ging open blijft, „moet ook die kwestie open blijven", aldus Sterzinsky. Het Vaticaan heeft mede on der druk van de Westduitse bisschoppen de Duitse deling nooit erkend. Erfurt-Meinin- gen, Schwerin en Magdeburg werden in 1972 kerkrechtelijk verzelfstandigd, maar het Va ticaan benoemde er geen bis schoppen, maar apostolische administratoren (een iets la gere rang dan een bisschop). Zij vallen officieel onder de Westduitse bisdommen Fulda, Osnabrück, Würzburg en Pa- derborn. Beelden van Jezus In de serie Ter Sprake van uitgeverij Meinema is als nummer vijftig verschenen „Beelden van Jezus". Dr. C.J. den Heyer bespreekt daarin bijbelse beelden over Jezus en beelden die in de loop der (kerk)geschiedenis zijn ont staan. God en mens-zijn van Jezus is daarbii een van de centrale thema s, actueel tot en met de ophef rond een films als The last Temptation. Uitgave Meinema, prijs f 12,50. Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Bleiswljk J. ter Steege te Steenwijk; te Nieuwerkerk (Z) (her- v geref.) W.J. Hament, kand. te Box tel. Aangenomen naar Piershil D. Schreurs, kand. te Amsterdam. Be dankt voor Boskoop A. Tromp te Krimpen aan de Lek. Gereformeerde Kerken Aangenomen naar Terneuzen L. de Ruiter te Heerenveen. Beroepen te Veere i.c.m. Gapinge drs.W.P. Jan sen, kand te Middelburg, die dit beroep heeft aangenomen. Aange- nomennaar Maassluis H.J. Douwes te Bennekom Weststrate te Heerde. BIJBELCURSUS TELEAC VOORWERP VAN ONENIGHEID HAARLEM Het Ne derlands Bijbelgenoot schap heeft vandaag een krachtig protest inge diend bij het Instituut voor Evangelisatie in Doorn, uitgever van de evangelische maandkrant „Uitdaging". Het blad suggereert in zijn laatste uitgave dat het NBG een stempel van goedkeuring heeft gegeven aan een omstreden Britse radio- en tv-cursus over de bij bel, die binnenkort door Teleac zal worden uitge zonden. Jan J. van Capelleveen FOTO: PERS UNIE Volgens „Uitdaging" heeft de serie van christelijke zijde in Engeland veel kritiek onder vonden. Dit vanwege "het vooringenomen sceptisch standpunt ten opzichte van de betrouwbaarheid van de Bij bel". De auteur John Romer doet bij voorbeeld voorkomen, al dus „Uitdaging", dat er geen wetenschappers zijn die gelo ven in de wonderen en in de opstanding van Jezus Chris tus. Het blad beschuldigt het NBG ervan bij de cursus „een een zijdige aanvullende boeken lijst" te hebben geleverd, die vrijwel geheel uit bijbelkriti- sche uitgaven bestaat. Het NBG heeft rectificatie van het bericht geëist. Vol gens NBG-voorlichter Jan van Capelleveen heeft de Raad voor Contact en Overleg betreffende de Bijbel (RCOB), een overlegorgaan waarin veertien kerken en drie bijbe- lqrganisaties waaronder het NBG participeren, zich op inhoudelijke gronden van de omstreden serie gedistan tieerd. Teleac besloot niettemin de serie uit te zen den. „De RCOB noch het NBG hebben dus enige ver antwoordelijkheid ten aanzien van de serie", aldus Van Ca pelleveen. Wel heeft Teleac de vertaalaf- deling van het NBG benaderd met het verzoek voor de serie een Nederlandse literatuur lijst op te stellen. Deze lijst is volgens Van Capelleveen ech ter allerminst vanuit een een zijdige bijbelkritische visie sa mengesteld en bevat onder meer twee boeken van de vrijgemaakt gereformeerde prof. dr. J. van Bruggen en diverse evangelische werken. „De opstelling van de litera tuurlijst was louter een vorm van dienstverlening van de wetenschappelijke afdeling van het NBG, die wordt aan geboden aan alle kerken, christelijke organisaties, uit gevers en andere groepen", aldus de NBG-woorvoerder. GENÈVE De orthodoxe patriarch van Constantinopel, Dimitrios I, is bezorgd over het geringe aantal orthodoxen in staffuncties bij de Wereld raad van Kerken. Hij ver langt van de leiding van de Wereldraad maatregelen. In een brief aan de secretaris generaal van de Wereldraad, dr. Emilio Castro, wijst een „diep bedroefde" Dimitrios op de belangrijke rol van het pa triarchaat in de Wereldraad. De orthodoxe kerken ver wachten van de Wereldraad dat hij deze bijdrage hono reert door meer orthodoxen in staffuncties te benoemen. Castro heeft kort na zijn be noeming in 1985 beloofd het aantal orthodoxen dat bij de Wereldraad werkzaam is, te verdubbelen. Omdat ook an dere kerken, zoals de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk, onder bedeeld waren, stelde het uit voerend comité (bestuur) van de Wereldraad een commissie in die een plan voor een bete re verdeling van functies moest opstellen. Maar deson danks is er weinig veranderd. Het orthodoxe persbureau „Episkepsis", schrijft dat toe aan de „betrekkelijke onaf hankelijkheid van de afdelin gen van de Wereldraad bij de benoeming van medewer- ln Parijs werden gisteren aan drie mensen prijzen uitgereikt die naar het oordeel van de Franse jury een bijdrage heb ben geleverd aan het op peil houden van het geheugen van de mensheid en zijn opgetre den tegen geschiedvervalsing. De prijzen gingen naar de Franse historicus en nazi-ja ger Serge Klarsfeld (links), naar de Dalai Lama (midden) voor zijn opkomen voor de rechten van de Tibetanen, en naar de Armeniër Sen Arev- chatian, directeur van het mu seum van het Armeense volk, waarin de massamoord op de Armeniërs levend wordt ge houden. „Evangelische maffia" rukt op in Brazilië SAO PAULO Onaf- hankelijke evangelische groepen maken een ex plosieve groei door in Brazilië. Vooral in Sao Paulo winnen de nieuwe predikers snel terrein; bijna wekelijks ontstaan er nieuwe ontmoetings plaatsen voor hun volge lingen. De „Rua Conde Sarzedas" is volgens protestantse leiders in Sao Paulo „de straat van de evangelische maffia". Om de twintig meter is hier een win kel te vinden waar men evan gelische lectuur, langspeelpla ten en cassettes kan kopen. Zondags wordt er voor de deur steevast een gebedsbij eenkomst gehouden. Zo is in deze straat de tempel van de „Kerk van de Levende God" te vinden, die wordt geleid door Sinesio Cagliari. In het verleden preekte hij er samen met zijn vrouw Elza, maar na de scheiding scheurde ook hun kerkje. Elza de Oliveira opende recht tegenover het pand van haar ex-man een ei gen ontmoetingsplaats, ge naamd de „Primitieve Kerk van de Levende God". Van protestantse zijde wordt erop gewezen dat het wel erg ge makkelijk is om in Brazilië dergelijke kleine gemeen schappen te stichten. Nieuwe kerkjes hoeven zich bij de burgerlijke overheid slechts te laten registreren. Ze betalen geen belasting, hebben weinig kosten en hun voorgangers doen voortdurend een beroep op de vrijgevigheid van de ge lovigen. Congreslid Afanazio Jazadhi heeft de regering ge vraagd een onderzoek te be ginnen naar deze kerkelijke fondsen. Het is volgens hem heel goed mogelijk dat som mige organisaties hun geld het land uitsmokkelen. De mens heeft voor het eerst in de wereldge schiedenis een weten schap en een technologie ontwikkeld die hij tot maat van alle dingen heeft gemaakt. Weten schap en techniek zeggen uit te gaan van objectieve neutrale feiten, die geba seerd zijn op logisch den ken en redeneren, op waarneming en proefne mingen. De wetenschap pelijke methoden worden toegepast in de geografie, de natuurkunde, de scheikunde, de genees kunde en de menselijke relaties, in sociologie en economie. „Wetenschappelijk verant woord" staat voor velen gelijk met „waér". Of andersom: Voor velen is niet waar wat wetenschappelijk niet bewe zen kan worden. Het objectieve wetenschappe lijke redeneren en denken en doen is ontstaan als een soort bevrijding. In vele godsdien sten van deze wereld zijn de natuur, de vruchtbaarheid, de aarde en het water goddelijk. Al lang voordat Elia op de berg Karmel de vruchtbaar heidsgoden, de Baëliem, bela chelijk maakte, was duidelijk geworden dat de God van Abraham, Izaëk en Jacob een „naijverig God" is, die geen andere goden naast zich duldt. En daarom is de schepping met alles wat daar in en daar op is, naar christelijk besef, niet goddelijk. Kroon De mens is als kroon van die schepping geroepen om de aarde te beheren en te be heersen, wat ook inhoudt het onderzoeken en uitpluizen van alle dingen. Hij wordt daarbij niet geremd door dog ma's of andere goddelijke bor den met: „Hoogspanning, Le vensgevaarlijk". Hij hoeft ook niet, zoals de communisten dat wèl moesten, wetenschap bedrijven die de waarheid van een ideologie onder streept. Zo begon de weten schappelijke speurtocht van de mens in onze Westerse cul tuur als een bevrijdingsopera tie tot eer van God de Schep per Maar zoals vele dingen die de mens aanpakt, uit de hand lo pen, is die wetenschap ook stap voor stap verworden van een dankbaar naspeuren van de patronen van Gods schep pingswerk, tot een wegjagen van God van alle mogelijke terreinen en tenslotte tot een overbodigverklaring van God. Vijf op de tien Nederlanders hebben geen belang bij Jezus als antwoord en velen onder hen hebben geen idee watr dan de vraag zou moeten zijn. Wat betekenen kerk en geloof vandaag nog? Onder het motto „Jezus is het antwoord, maar wat is de vraag", schrijft dominee Ype Schaaf zijn vierde aflevering. Dood is dood en de hemel be staat alleen maar uit gassen en hemellichamen. Groei heeft te maken met mest en zon en water en storm met depressies. Ziekten komen onder andere van vi russen en men kan ze gene zen met pillen, operaties of injecties. De mens vindt steeds meer antwoorden en wat hem nog ontbreekt aan kennis en in zicht, komt er uiteidelijk ook wel. Dit hele wetenschappelij ke en logische denken wordt ons op school als volkomen vanzelfspreken onderwezen. Trouwens, het gaat niet alleen maar om het onderzoeken van de schepping. De mens, die het van zijn herseninhoud moet hebben om te overleven, Tieeft ook altijd de schepping naar zijn hand moeten zetten. Zo zijn er wapens en werktui gen gekomen en de landbouw en het gebruik van vuur, kle ding en huizen. Maar dank zij zijn wetenschap en zijn tech nologie is de mens met name de laatste eeuw in de Wester se wereld op een zo groot scheepse wijze gaan ingrijpen in de schepping, dat er in be paalde delen van de wereld een verschrikkelijke afbraak en vervuiling van het milieu heeft plaatsgevonden. Met name in onze dagen is de mens bezig nog verder te gaan door met hulp van zijn biologische en chemische ken nis het dieren- en plantenle ven op aarde te veranderen door in te grijpen in de erfelij ke eigenschappen. En wie garandeert dat wat nu nog bij koeien, varkens en graangewassen gebeurt, mor gen niet wordt toegepast op mensen, omdat namelijk ook velen aldoor maar roept, dat de ontwikkeling en voortuit gang van wetenschap en tech nologie niet meer te keren is? De mens is zodoende de slaaf geworden van zijn eigen ont dekkingen en uitvindingen. Maar de wetenschap is hele maal niet objectief en geen neutrale maat van alle din gen. De in wetenschappelijke kringen meest aanvaarde the orie over het ontstaan van het heelal spreekt van een oer knal, die een gasbol deed ont staan, die op zijn beurt leidde tot de wording van onze aarde met'daarop door een onge looflijke aaneenschakeling van toevalligheden uitein delijk ook het leven zelf. In den beginne was het oerdom me toeval Belangen En wetenschappers zijn hele maal niet neutraal en objec tief bezig. Bij elke nieuwe ontdekking kiezen ze uit de mogelijkheden, die zich dan weer voordoen. Die keuze kan berusten op eigen voor keur of op de hoogte van de kosten. Nog vaker gaat het daarbij om zakelijke belangen, die kun nen variëren van een oorlog sindustrie tot geneesmidde- len-fabricage. Bovendien, als wetenschap pers ontdekken dat het alle maal anders zit of anders kèn, dan gaan ze hun theorieën en technieken veranderen en bij stellen. Wetenschap en tech nologie zijn zo nooit meer dan methoden om de werkelijk heid beheersbaar en manipu leerbaar te maken tot er iets beters wordt verzonnen. Een dergelijke menselijke we tenschap en technologie als evangelie beschouwen is dom en gevaarlijk. Wetenschap en technologie zijn alleen heel nuttig voor de mens als hulp middelen, als ze maar niet een eigen leven gaan lijden. Bo vendien weten die weten schap en technologie geen weg met de diepste vragen van het menselijk bestaan, die te maken hebben met liefde en met lijden, met eenzaam heid en gemeenschap, met schoonheid en vreugde, met goed en met kwaad. Heel wat mensen hebben het gevoel geen antwoorden meer te vinden op hun diepste le vensvragen bij Jezus, dus in het evangelie. De wetenschap heeft de antwoorden in elk geval niet, omdat ze alleen maar handvatten levert; om dat objectiviteit een relatief begrip is en wetenschap nooit de waarheid ten leven. Zwanezang van een partij De jarenlange heerschappij van de 'Sozialistische Einheit- spartei Deutschlands' in Oost-Duitsland heeft geleid tot uit- wassen, die in een Zuidamerikaanse bananenrepubliek niet zouden misstaan. Een beerput van ongekende corruptie en zelfverrijking is opengetrokken en de bodem daarvan is nog lang niet in zicht. De snel toenemende woede onder de bevolking is begrijpe lijk. Terwijl de elite zich als miljonair verpoosde, was het le ven voor de man-in-de-straat verre van aangenaam. De vrij heid waar het volk om schreeuwde is inmiddels al groten deels gekomen en verdere vooruitgang is zeer snel te ver wachten. De protesten lijken zich nu ook tegen de volslagen tweedeling te richten die al die jaren in de communistische heilstaat bleek te bestaan. Dat de elite een florissant leven leidde was al jaren be kend. Importgoederen uit het Westen waren voor de bonzen en hun familieleden binnen handbereik, imposante huisves ting was makkelijk te krijgen en reizen naar het buitenland, hoe ver weg ook, vormden geen probleem. Maar al die jaren is onbekend gebleven dat verschillende leden van de SED- top er een volstrekt crimineel gedrag op na hielden. Het is geen wonder dat, nu van het 'SED-gebouw' alleen de gebar sten muren nog overeind staan, intense woede zich als een olievlek over de bevolking uitspreidt. De gevaar is nu groot dat deze woede snel omslaat in totale anarchie. Er zijn al meldingen dat overheidsgebouwen be stormd dreigden te worden, om op papier de bewijzen van massaal bedrog in handen te krijgen. In de laatste stormach tige weken is in Oost-Duitsland overduidelijk gebleken hoe groot de macht van de straat is. Een vreedzame revolutie, die zijn weerga in de geschiedenis niet kent, lijkt een totalitair regerende partij in zeer korte tijd te hebben weggevaagd. DiE macht van de straat mag echter, mede in het belang van de politieke omwenteling die zich inmiddels heeft vol trokken, niet leiden tot de wetteloosheid die nu op de loer ligt. Niet voor niets heeft de tijdelijke partijleiding, ingesteld na de 'onthoofding' van de SED en bestaande uit hervor mingsgezinde leden met schone handen, de bevolking opge roepen ondanks alle woede de kalmte te bewaren. De oproep heeft geen andere bedoeling dan de bouw van een 'nieuw' Oost-Duitsland zo soepel en zo snel mogelijk te laten verlo pen. De oprechtheid van de commissie is inmiddels al aange toond door de maatregelen die zijn genomen om de corrupte voormalige machthebbers hard aan te pakken. HET aantreden van de commissie is ongetwijfeld de laatste stap van de tot ondergang gedoemde communistische partij, de SED. Naast het behartigen van de lopende partijzaken en het hanteren van de allergrootste bezem die de partij heeft om de Augiasstal uit te mesten, wordt een allesbeslissend partijcongres, dat medio deze maand gehouden wordt, voor bereid. Daar zal de SED zonder twijfel het hoofd zeer diep moeten buigen, met een volledige erkenning van de fouten die tot de huidige ontwikkelingen hebben geleid. HET zal de zwanezang worden van een partij die zijn eigen graf heeft gegraven. Falende politiek en een corrupte leiding geven een partij, die de oude naam blijft gebruiken, geen en kele kans tijdens de komende vrije verkiezingen. De SED kan alleen overleven als zij tot de fundamenten wordt afge broken. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken te bekorten. Korsako v-pa tiën ten In de rubriek 'Vandaag in het nieuws' over de gevolgen van een fles jenever per dag, be pleitte de heer G.L. Ellinger, directeur van het verpleeghuis Hullenoord te Beekbergen, be tere en goedkopere opvang voor Korsakov-patiënten in 'speciale' projecten. In de regio 's-Gravenhage bestaat al twaalf jaar de beschermende woonvoorziening Zeerust, die mede is opgericht op initiatief van de voormalige directeur van de GG&GD. Zeerust is een onderdeel van de stichting Regionale Instelling voor Be schermd Wonen (RIBW) en heeft in de loop der jaren aan getoond, dat Korsakov-patiën ten goed kunnen functioneren in een beschermende woon voorziening. De uitlatingen van de heer Ellinger, dat Kor sakov-patiënten „te slim zijn voor een verpleeghuis maar te dom voor de bestaande huizen voor begeleid wonen" bestrijd ik ten zeerste en vind ik geen niveau hebben. Zijn vele gene raliserende opmerkingen zijn onjuist en getuigen van weirtig inzicht. Dé Korsakov-patiënt bestaat niet, enige nuancering is wel op zijn plaats. Het bege leiden van bewoners die het syndroom van Korsakov heb ben, vraagt een speciale aan pak en een dosis creativiteit. De algemene psychiatrische ziekenhuizen en de verpleeg huizen, waar de meeste Korsa kov-patiënten verblijven, vor men niet de meest geschikte plaats om bovengenoemde be geleiding te geven. Helaas is de situatie voor vele Korsa kov-patiënten niet anders. Mevrouw G.A.M. Zaat, Hoofd Zeerust, DEN HAAG. Lesgeven Er wordt wat afgeschreven over het onderwijs! Iedereen heeft er tenslotte mee te ma ken (gehad). Een ieder weet er wel iets over te zeggen. Een paar voorbeelden: het jour naal; studie voor ouderen; de overheid: campagne Kies exact, 1990-maatregel, aanbod lespakketten; industrie en bedrijfsleven: talenachterstand t.o.v. andere landen; kranten: opgebrande leraren, beoorde ling van leraren door leerlin gen, leerlingenraden, vrou wenvakscholen. T.S hpf lpsOPVPn Haarnm r>r»lr •'afgeschreven'? Bevestigen al deze berichten ons, 'lesgeven- den', niet in onze self fulfilling prophecy? Laten de berichtge vers eens een kijkje nemen achter de schermen. Er zijn gelukkig nog heel wat scholen waar leraren prima functione ren, waar met plezier met leerlingen gewerkt wordt, ook op het gebied van buiten schoolse, culturele activiteiten. Waar lesgeven een feest kan zijn. Daar wordt gezocht naar een evenwichtige samenstel ling van het vakkenpakket: talen naast exacte vakken. Er wordt voortdurend rugge spraak gehouden met begelei ders, ouders en last but not le ast de leerlingen zelf, over wier toekomst wij tenslotte hier praten. Het uitstekende stuk over de campagne Kies exact in Vrij Nederland van 25 november gaf aan dat het nog niet zo gek is meisjes in de eerste jaren van hun middelbarë-schoolop- leiding in aparte meisjesklas sen te zetten. Dat gebeurt op een mavo/lavo voor meisjes te Den Haag. Daar kunnen de leerlingen bewust werken aan hun zelfconcept, horizonver ruiming, kortom emancipatie. En dan lees ik in onze krant in de rubriek 'Vandaag in het nieuws' een artikel over 'opge brande leraren'. Eén opmer king daarover. Hët ministerie streeft naar grote scholen. Dit streven komt noch de leerlin gen, noch de docenten ten goe de. Daarentegen houdt een kleine school, zoals de onze, docenten wakker. Ook als leerling voel je je er thuis en je kent iedereen. Het bruist er van leven en activiteiten. Ik zou zeggen: dames, heren jour nalisten, kom eens kijken en overtuig uzelf. Nienke Rietzschel Docente frans/dekaan Johanna Westermanschool DEN HAAG informatie over films, muziek, theater, recreatie, exposities en een complete agenda

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2