Ruime meerderheid wil flinke
verlaging defensie-uitgaven
Akkoord zonder
verplichtingen
FOTO'S
O.65
2
Vertrouwen in politiek
nauwelijks gewijzigd
IEUWO
Positie Antillianen niet rooskleurig
Crisis Vervoersbond
voorlopig bezworen
Ritzen positief over adoptieplan ondernemers
De Koning
pleit voor
uitstel wet
euthanasie
2 BINNENLAND
£eidóe@ou4ont
MAANDAG 4 DECEMBER 1989 PAGINA 3
Vuurwerk verwondt
vrouw aan gezicht
HELMOND Een 50-jarige
Helmondse vrouw is zater
dagmiddag ernstig gewond
ad geraakt toen een stuk vuur-
en werk vlak voor haar gezicht
jj. ontplofte.
r I Ze is overgebracht naar een
f i ziekenhuis. Het stuk vuur-
de werk werd naar haar gegooid
an door drie jongens van 12, 13
lig en 16 jaar. Tegen hen is pro-
rt. ces verbaal opgemaakt,
in vrouw was poolshoogte
gaan nemen nemen in de
ëe i brandgang achter haar wo-
ning. De jongens hadden
en daar al vaker vuurwerk af-
gestoken.
Transseksuelen niet
geaccepteerd op werk
DEN HAAG Een normaal arbeidsle
ven is voor de meeste mensen die van
geslacht veranderen, niet weggelegd.
Psycholoog A. Verschoor van het Am
sterdamse VU-ziekenhuis zei gister
avond in VARA's Achter het Nieuws
dat van alle mensen die zich aanmelden
voor een verandering van de sekse, 55
procent geen baan heeft.
Van de andere 45 procent die wel een
baan heeft, verliest meer dan de helft
zijn werk tijdens of na het verande
ringsproces.
Bij deze cijfers gaat het uitsluitend om
van oorsprong mannen. Volgens Ver
schoor worden transseksuelen op het
werk beschouwd als „outcasts" en als
,,te gek om te werken".
AMC wil centrum
voor aids-onderzoek
AMSTERDAM Het Academisch Me
disch Centrum (AMC) in Amsterdam wil
een centrum voor klinisch aids-onderzoek
gaan opzetten. Subsidie daarvoor is vorige
maand aangevraagd bij het ministerie van
WVC. Volgens een woordvoerder van het
AMC komen er de laatste tijd steeds meer
mogelijke aids-medicijnen bij. „Daarom be
staat groeiende behoefte aan een centrum
waar die medicijnen beproefd kunnen
worden", aldus de woordvoerder. Het
AMC zou in aanmerking moeten komen
voor zo'n centrum omdat „wij alle facilitei
ten en deskundigen al in huis hebben". In
het centrum zouden naast laboratorium-
en dier-experimenteel onderzoek ook mid
delen worden uitgetest op aids-patiënten
en dragers van het virus.
Rustige demonstratie
tegen NAVO-vloot
AMSTERDAM De demonstratie
die zaterdagmiddag in Amsterdam
is gehouden tegen het bezoek van
het permanente NAVO-eskader
voor de Atlantische Oceaan „Sta-
navforlant" is rustig verlogen.
Wethouder Jonker gaf een toelich
ting op het gemeentelijk standpunt
op het vlootbezoek. Amsterdam
heeft ernstige bezwaren tegen de
mogelijke aanwezigheid van kern
wapens aan boord van de oorlogs
schepen. Zolang die aanwezigheid
echter niet zeker is, gaat het ge
meentebestuur ervan uit dat het
kernwapenvrije karakter van Am
sterdam wordt gerespecteerd. De
actievoerders waren er zeker van
dat het standpunt is genegeerd.
DEN HAAG Het vertrouwen van de burgers in de Neder
landse politiek is de laatste tien jaar ongeveer gelijk gebleven, zo
wijst een enquête van het onderzoeksbureau Inter/View uit.
Van alle ondervraagden zegt 26 procent sinds 1980 méér ver
trouwen te hebben gekregen in de politiek." Als reden hiervoor
worden vooral de bezuinigingen van de afgelopen jaren en de
zakelijke opstelling van de partijen gegeven. Bijna een derde (29
procent) van de ondervraagden heeft minder vertrouwen in de
politiek dan tien jaar geleden. Dit komt vooral door de mindere
kwaliteit van de politici en tevens de bezuinigingen.
Een grote minderheid (45 procent) vindt dat zijn of haar ver
trouwen in het politieke bedrijf niet groter en niet kleiner is ge
worden in de jaren tachtig. Per saldo is het het vertrouwen in de
politiek met drie procent dus licht gedaald. Vooral onder aan
hangers van de PvdA is het vertrouwen tanende. Onder
CDA'ers en VVD'ers is het juist gestegen.
Griepvaccin helpt
tegen Shanghai-virus
ROTTERDAM Mensen die zich heb
ben laten vaccineren tegen griep, zullen
ih elk geval geen last hebben van het
eerste virus dat dit winterseizoen is ge
lokaliseerd.
Het virus blijkt zeer nauw verwant aan
het Shanghai-virus dat in het vaccin zit,;
zo heeft viroloog prof.dr. N. Masurel za
terdag meegedeeld. Masurel, hoofd van
het Nationaal Influenzacentrum in Rot
terdam, benadrukt dat dit Tifet betekent
dat gevaccineerde mensen de rest ^an
de winter van griep gevrijwaard zijn.
„Dit is nog maar het begin van het,sei
zoen. We weten niet hoe het uitpakt; er;
kunnen altijd nog andere virussgpjop
duiken", aldus Masurel.
N VANDAAG^
IN HET VJ
HILVERSUM Bijna
i driekwart van de Neder
landers vindt dat er de
komende vier jaar mini
maal 5 procent moet wor
den bezuinigd op de de
fensie-uitgaven. Dit blijkt
uit een opinie-onderzoek
dat in opdracht van de
V ARA-actualiteitenru-
briek Achter het Nieuws
is gedaan door het Buro
Inter/View.
Van de ondervraagden zei 72
procent voor een korting van
minimaal 5 procent op het de
fensiebudget te zijn. Onderzoe
ker Maurice de Hond noemde
het in een toelichting opval
lend dat het landelijk percen
tage overeenkomt met de opi
nie van de CD A-kiezers. Van
hen wil 70 procent die bezuini
gingen. Bij de PvdA is 83 pro
cent ervoor. Ook van de VVD-
aanhang is een ruime meer
derheid voor: 61 procent.
Minister Ter Beek van defen
sie meent dat alles erop wijst
dat de komende jaren in Oost
en West-Europa minder aan
bewapening wordt uitgegeven.
Ook in ons land zal de komen
de jaren vermoedelijk op de
fensie bezuinigd worden, maar
Ter Beek wilde geen harde
uitspraken doen.
Volgens de bewindsman is het
duidelijk dat de meeste Neder
landers menen dat het vijands
beeld ten opzichte van Oost-
Europa niet of nauwelijks
meer bestaat. „De aansporing
die uit de enquête blijkt, is
zonneklaar".
Volgens Ter Beek gaat het
echter niet alleen om de hoog
te van defensiebezuinigingen,
maar moet de discussie de ko
mende jaren vooral gaan om
de inrichting van het veilig
heidsbeleid in Europa. Hij
meende ook dat Nederland
eind deze maand in Brussel
van zich moet laten horen als
daar gepraat wordt over ver
mindering van Amerikaanse
troepen in NAVO-landen.
„Daar moet Nederland niet
achter in de rij komen te
staan", aldus Ter Beek.
Bram Stemerdink, defensie
specialist van de PvdA pleitte
zaterdag voor VAR A's Rooie
Haan voor ingrijpende voor
stellen tot wapenverminde
ring. De defensie-uitgaven van
Nederland kunnen volgens
Stemerdink in het jaar 2000
zeker met een kwart tot de
helft van de huidige inspan
ning zijn gedaald. Stemerdink,
minister van defensie onder
Den Uyl, zei vooral te denken
aan bezuinigingen op mate
rieel. Zo moet het mes „fors in
de landmacht worden gezet, de
luchtmacht zou het alleen nog
maar met vliegtuigen moeten
stellen en de marine alleen
met oppervlakteschepen".
Oud-defensieminister Van
Eekelen vindt vermindering
van ons defensiebudget echter
nogal voorbarig. „Want je
moet je kruit droog houden. Er
kunnen nog allerlei ongunsti
ge ontwikkelingen in het Oos
ten optreden en de militaire
capaciteit van de Sovjetunie is
eigenlijk nog helemaal niet
verminderd, afgezien van en
kele eenzijdige verbeterin
gen".
Van Eekelen vindt dat de on
derhandelingen in Wenen, het
streven naar gelijke plafonds
op de belangrijkste categorieën
wapens, pas over een jaar re
sultaat zullen opleveren.
„Maar dan zal het nog zeker
vier a vijf jaar duren voordat
die resultaten echt in praktijk
zijn gebracht. In elk geval tot
die tijd moet het Westen zijn
capaciteit op peil houden.
Want het doel is juist om de
Russische overmacht te ver
minderen. Als wij intussen zelf
al aan het verminderen zijn
gegaan, dan is onze veilig-
heidssituatie natuurlijk niet
wezenlijk verbeterd".
Schip op weg
Alleen de zondagochtend is geschikt voor het
vervoer over de weg van dit soort grote trans
porten. Dus werd dit jacht, gebouwd door de
firma Jongert, gisteren noodgedwongen even
op wielen gezet. De sluis bij Medemblik was na
melijk te klein voor het schip, dat 33,40 lang is
en 130.000 kilo weegt.
GEMEENSCHAPPELIJK BELEIDSKADER:
DEN HAAG Het 'ge
meenschappelijk beleids
kader' waarover kabinet,
werkgevers en werkne
mers het vrijdagavond na
bijna zes uur vergaderen
eens werden, staat bol van
de aanbevelingen en uit
gangspunten. Daaraan
zouden bedrijven en vak
bonden zich moeten hou
den bij de cao-onderhan
delingen die de komende
maanden van start gaan.
ot Met de nadruk op 'zou
den'. Want de afspraken
s- bevatten geen enkele ver-
1- plichting voor werkgevers
en werknemers.
De belangrijkste winst is dat
ambtenaren en trendvolgers
langzamerhand een werkelijk
vrije onderhandelingsruimte
krijgen ten opzichte van het
kabinet. Uiteraard zal de rege
ring altijd een bepaald start-
n bod doen, zoals de recente
loonruimte van 2,5%. Maar net
t als in het bedrijfsleven is een
I gunstigere uitkomst mogelijk.
Woensdag zal blijken wat de
waarde van het beleidskader
is is, als de ambtenarencentrales
ïr bij minister Dales (binnen
landse zaken) op bezoek ko
men. Donderdag volgt op-
ej. nieuw een spannend moment.
De metaalwerkgevers komen
dan met hun loonbod voor de
et cao-onderhandelingen,
a- De vakbonden hebben inmid-
r- dels laten weten niets aan hun
soms hoog lijkende looneisen
te veranderen. De Industrie-
te bond FNV, de 'trendsetter' in
n cao-land, gaat dus gewoon van
I een looneis van 4% uit, waarbij
nog 2% komt voor scholing- en
werkgelegenheidsmaatregelen.
Ie Verouderd
De bond kan dit ook gemak-
i kelijk doen. Er is immers geen
sprake van een centraal of so
ciaal akkoord. Deze verouder-
j de benaming wekt zowel bij
j ondernemers als vakbonden
I de nodige wrevel omdat geen
j van de partijen zich wenst te
e 1 binden aan afspraken die op
centraal niveau zijn gemaakt.
In Lubberiaans taalgebruik is
dus voor 'gemeenschappelijk
beleidskader' gekozen waarin
geen maximum wordt ge
noemd voor loonstijgingen. Al
les draait om een „beheerste
loonkostenontwikkeling", die
„essentieel" is om „goede
voorwaarden te scheppen voor
een sterkere groei van werk
gelegenheid, grotere investe
ringsplannen en behoud of
verbetering van concurrentie
posities". Voor ambtenaren en
trendvolgers ontstaat een
„overeenkomstige ruimte" als
aan deze voorwaarden wordt
voldaan.
Opvallend is dat er met geen
woord meer wordt gerept over
loonmatiging. Daarvoor is de
vakbeweging allergisch in een
tijd waarin de bedrijfswinsten
almaar groeien, mede doordat
de werknemers in de jaren
tachtig bereid zijn geweest met
minder loonstijging genoegen
te nemen. Daarna volgt in
veertien kantjes een lange
reeks aanbevelingen voor de
herverdeling van werk, die tot
meer banen moet leiden, on
derwijs en scholing, de positie
van vrouwen en minderheden
op de arbeidsmarkt en de be
strijding van langdurige werk
loosheid. Hiermee rekening
houdend moet dus op het ni
veau van de cao-onderhande
lingen worden uitgemaakt wat
een beheerste loonkostenont
wikkeling is. „Wij hebben het
pad geplaveid, de loper uitge
legd", zei FNV-voorzitter Ste
kelenburg tegen middernacht.
Politiek
Het beleidskader is wél pure
politiek. Wat de Tweede Ka
mer niet is gelukt, lukte de so
ciale partners wel. Naast de
vrije onderhandelingsruimte
voor de ambtenaren wordt de
beperking van het reiskosten
forfait (belastingaftrek woon
werkverkeer) vier maanden
uitgesteld, krijgen de uitkerin
gen een extraatje van 140 mil
joen gulden (45 gulden per
persoon) en komt er enige
spoed in een een onderzoek
naar een fiscaal aantrekkelijke
winstdelingsregeling voor
werknemers. Het wekt dan
ook geen verbazing dat de
fractie van Groen Links het
kabinet om opheldering zal
vragen. Groen-Linkswoord-
voerder en oud-vakbondsman
Rosenmöller wil weten of de
functie van het parlement wat
het inkomensbeleid betreft is
uitgehold. Dat kan nog een ui
terste interessante discussie
worden. Vooral als de coalitie
partners CDA en PvdA die
op z'n zachtst gezegd uiterst
positief op het beleidskader re
ageerden min of meer wor
den gedwongen een uitspraak
over Rosenmöllers klacht te
doen.
ROB SEBES
Brand in hotel
AMSTERDAM Een brandende container met
vuil naast de ingang van het Jolly Carlton hotel
in Amsterdam heeft zaterdagochtend in alle
vroegte voor enige opschudding gezorgd. Het
vuur sloeg over naar de kantoorruimte van het
hotel. Vanwege de enorme rookontwikkeling
moesten de dertig gasten uit voorzorg worden
geëvacueerd. Het hotel had juist een ingrij
pende verbouwing ondergaan en was na maan
den dicht te zijn geweest net weer één dag
open. Drie mensen moesten met ademhalings
moeilijkheden naar het ziekenhuis worden ge
bracht.
AMSTERDAM De pro
blemen van Antillianen
die in Nederland wonen,
worden onderschat. De
verwachtingen die Neder
landers van de Antillia
nen hebben en de Antil
lianen van de mogelijkhe
den die Nederland hen
kan bieden, zijn te hoog
en leiden tot teleurstellin
gen aan beide kanten.
Tot die conclusie komen on
derzoekers van het Antropolo
gisch Sociologisch Centrum
van de Universiteit van Am
sterdam in hun rapport „An
dere Antillianen; carrières van
laaggeschoolde Antilliaanse
jongeren in een grote stad".
Het onderzoek werd uitge
voerd in opdracht van het mi
nisterie van wvc en richtte
zich met name op de leeftijds
groep van 15 tot 30 jaar.
In Nederland wonen ongeveer
40.000 Antillianen, waarvan 15
procent in Amsterdam. Ze zijn
door de jaren heen beschouwd
als een groep zonder proble
men die naadloos in het Ne
derlandse denk- en leefpa
troon is in te passen. De wer
kelijkheid is met name voor de
mannen minder rooskleurig,
aldus de onderzoekers.
Vooral de laatste vijf jaar zijn
onder andere als gevolg van
het afnemen van de werkgele
genheid in de olieraffinaderij
en veel jonge Antillianen naar
Nederland gekomen. Het gaat
over het algemeen om laag ge
schoolde jongeren die hier een
betere opleiding willen volgen.
Het blijkt echter dat hun op
leidingsniveau niet aansluit op
het onderwijssysteem hier,
waardoor zij studies voortijdig
afbreken, gedemotiveerd ra
ken en er hoogstens in slagen
om tijdelijke banen te vinden.
Verder schiet hun kennis van
het Nederlands te kort omdat
op de Antillen overwegend
Papiaments wordt gesproken.
In Nederland worden zij aan
gezien voor laaggeschoolde Su-
rinamers en doorverwezen
naar instellingen die door Su-
rinamers worden gedomi-
Provinciebestuur eens met maatregelen Gist
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Gedeputeerde
Van der Vlist is niet gelukkig
met de situatie dat de Zuidhol
landse inspecteur voor de
volksgezondheid nu bij de offi
cier van justitie aan de bel
trekt. „Er is sprake van een
bijzondere situatie, omdat wij
als bevoegd gezag afspraken
hebben gemaakt met Gist. De
officier zal dus moeten nagaan
of dat strafbaar is. Een compli
cerende factor daarbij is dat de
overheid die daarop moet toe
zien, het eens is met de wijze
waarop het bedrijf de situatie
wil verbeteren".
Van der Vlist benadrukt dat
het bevorderen van een scho
ner milieu in goed overleg met
de bedrijven moet gebeuren.
„In het kader van het Natio
naal Milieubeleidsplan wordt
voorgesteld om fundamentele
verbeteringen in onze produk-
tieprocessen door te voeren.
Dat betekent dat je vaak niet
meer kunt volstaan met het
treffen van simpele maatrege
len aan het eind van zo'n pro
ces, bijvoorbeeld verbeterin
gen aan een schoorsteen, maar
dat je echt moet nadenken
over het proces als zodanig".
Woordvoerder De Witte van
Gist-Brocades verwacht dat
het allemaal niet zo'n vaart zal
lopen: „Als alles is uitgezocht,
dan functioneert die nieuwe
installatie al en kunnen we
voldoen aan het plafond. Ik
weet niet precies wat de conse
quenties zijn, maar ik zie niet
veel gebeuren".
UTRECHT De secretaris en
de cao-coördinator van de
Vervoersbond FNV, M. van
Rossum en G. Ros, zijn zater
dag met onmiddellijke ingang
afgetreden. Daarmee komt een
voorlopig einde aan de be
stuurscrisis van de bond.
De bondsraad (ledenvertegen
woordiging) ging akkoord met
het voorstel van het bestuur,
zo heeft bondsvoorzitter dr. R.
Vreeman meegedeeld. Het af
treden van de secretaris was
onafwendbaar omdat bijna alle
medebestuurders niet met hem
verder wilden. Van Rossum
zou te solistisch zijn opgetre
den.
Het aftreden van cao-coördi
nator Ros is gebeurd op voor
stel van voorzitter Vreeman.
Voor de machtige bedrijfs
groep Water en Weg (beroeps-
goederenvervoer, streekver
voer en binnenvaart) was Ros
niet langer te handhaven om
dat ook hij zou hebben bijge
dragen aan het conflict. Vree
man had Ros liever behouden.
Deze wordt volgend jaar eerste
onderhandelaar in het be-
roepsgoederenvervoer over de
weg.
(ADVERTENTIE)
Fotoafdrukken.
Keuze uit mat of
glanzend. Groot
formaat
10x15 cm ^|7S
Standaard formaat
9x13 cm
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
DE KNOLLEN
7pe. N/Wr«NDeN0iNEA" IS HS \J0IC1 CW7WW: op oe
Vv>m oe peoeFHOMD e>f pie rm-inD een teene SfmKr
*tJTUOCfZ,DT Hij: Dier NEE!
I hnM
"o O o O o O
MJÊ
Zakgeld voor
beroepsmilitairen
in opleiding
UTRECHT Beroepsmilitai
ren in opleiding krijgen vanaf
april 1990 zakgeld in plaats
van een normaal salaris. De
regeling geldt voor militairen
tot 25 jaar.
Het zakgeld, een bedrag van
764 gulden per maand, wordt
gegeven tijdens de eerste drie
maanden van de opleiding en
bij officiersopleidingen een
heel jaar.
Van de bonden van beroep-
spersoneel verzet alleen de
CNV-bond ACOM zich. De
overige bonden gaan akkoord
met de regeling omdat daar
mee extra geld voor andere ar
beidsvoorwaarden in de krijgs
macht vrijkomt. De ACOM is
principieel tegen een zakgel
dregeling omdat ook militai
ren in opleiding arbeid ver
richten en dus recht hebben
op een normaal salaris.
Trpinpn-pynncitio deze hele maand ie bewonderen op een exposl-
tie van speelgoedtreinen in het Amersfoortse
Twee bezoekers bekijken aandachtig een oude Museum Flehite. Een van de toppers is een
miniatuurtrein achter glas. Het speelgoed is treintafel van dertig vierkante meter. F0T0. ANP
DEN HAAG Minister
Ritzen van onderwijs is
zeer te spreken over de
plannen van 21 grote on
dernemingen om school-
instellingen financieel te
adopteren. Op deze ma
nier kan volgens Ritzen
de kwaliteit van het on
derwijs drastisch worden
verbeterd.
Voor de AVRO-microfoon zei
hij gisteren in de toekomst ook
adoptiemogelijkheden te zien
voor andere instellingen, zoals
ziekenhuizen en banken.
Ritzen vindt het op zich zelf
„heel goed" dat bedrijven zich
meer met het onderwijs gaan
bezighouden. „Het is belang
rijk dat het onderwijs impul
sen krijgt vanuit het bedrijfs
leven. Daarnaast is het ook
goed dat de scholen in aanra
king komen met de arbeids
markt. Scholieren kunnen dan
beter kennis nemen van de
wijze waarop de wereld
draait", aldus de onderwijsmi
nister.
Met zijn uitspraken reageerde
de bewindsman op de ideeën
van 21 ondernemers verenigd
in de stichting maatschappij en
onderneming (SMO). Daarbij
krijgen geadopteerde scholen
automatisch de beschikking
over een aantal stageplaatsen
voor hun leerlingen. Ook leve
ren de bedrijven gastdocenten
voor het onderwijs. Daar te
genover staat dat de onderne
mingen het onderwijs willen
inschakelen bij bedrijfsoplei
dingen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Pas als
artsen, justitie en politiek
het met elkaar eens zijn
over hoe het euthanasie
vraagstuk moet worden
opgelost zou het kabinet
moeten overgaan tot re
gelgeving op dit punt. Dat
zei oud-minister De Ko
ning gisteren in het
NCRV-radioprogramma
Hier en Nu.
„Overeenstemming geeft bete
re garanties voor het naleven
van regels dan opgelegde re
gelgeving", zo beargumenteer
de De Koning zijn ideeën. De
euthanasiekwestie is één van
de twee zaken waardoor vol
gens de oud-bewindsman het
voortbestaan van het nieuwe
CDA/PvdA-kabinet kan wor
den bedreigd. Het andere door
hem genoemde punt is een on
verwachte" terugval van de
economie waardoor veel van
het voorgenomen beleid niet
zou kunnen worden uitge
voerd.
Voor uitzetten van het overige
kabinetsbeleid acht De Koning
de nieuwe regering stevig ge
noeg. Met de CDA/PvdA-cna-
litie is de kans op een voortge
zet werkgelegenheidsbeleid
„opiimaal", aldus De Koning,
Volgens hem is het ook moge
lijk dat het budget van de
overheid voor nieuw beleid in
stand blijft, terwijl iedereen
meedeelt in de welvaart.
Aardschok had
natuurlijke oorzaak
PURMEREND Het KNMI
in De Bilt gaat ervan uit dat
de vrijdagavond in Purmerend
en omgeving gevoelde aard
schok van normale, natuurlij
ke oorsprong was. Volgens
seismoloog Houtgast is er in
het westen van Nederland
weliswaar een stabiele diepe
ondergrond, maar ook daarin
komen op kilometers diepte
gesteente-scheuren voor.
Langs die breukvlakken vin
den soms verschuivingen
plaats.
