vtrW
Nr.46
Kruiswoordraadsel
m
£eidóc@ou/UMit
Oplossing vorige puzzel
De winnaars van puzzel 45 zijn:
Mevr. R. Uhde, Hagedoorn, Warmon-
derweg 46, 2341 KW Oegstgeest.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 46 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
HORIZONTAAL:
1. Snij werktuig.
7. Knaagdier.
14. Lans, spies.
16. Maand van het jaar.
17. Persoonlijk vnw.
19. Stevige vogelveer.
20. Ondiepte in het
water.
22. Spinneweb.
23. Milliampère (afk.).
24. Edel.
26. Vorm van neerslag.
28. Glibberige
substantie.
30. Wending.
31. Bordspel.
32. Voorzetsel.
34. Stootwapen.
35. Boom.
36. Watervlakte.
37. Gebogen been.
39. Huisdier.
40. Muzieknoot.
41. Grondsop, droesem.
42. Comparatief van
veel.
44. Persoonlijk vnw.
45. Telwoord.
47. Bron.
49. Wild zwijn.
51. Spoedig.
52. Meerstemmig
zangstuk.
53. Teer, mager.
54. Drietenige
struisvogel.
57. Ingezet stuk.
59. Zwemvogel.
62. Muzieknoot.
63. Boomscheut.
66. Flink (van oude
personen).
68. Voorzetsel.
69. Alvorens.
71. Afgemat.
72. Aanmatigende
houding.
73. Kostuum.
74. Zangwijze op
woorden.
76. Tegenwoordig.
77. Muzieknoot,
78. Weefsel met fijne
mazen.
79. Mannelijk rund.
81. Zwaarlijvig.
84. Bewijs aan een
couponblad.
85. Onbeklemtoonde
vorm van mij.
86. Vod.
88. Moerasplant.
89. Te weinig vocht
hebbend.
90. Voorzetsel.
91. Begrip.
93. Versiering op
uniformen.
95. Meubelstuk.
96. Zanggroep.
ZATERDAG 2 DECEMBER 1989 PAGINA 31
De twee sleutelwoorden zijn:
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
VERTICAAL:
1. Hoge, kale duintop.
2. Rund.
3. Veilige ligplaats
voor schepen.
4. Part.
6. Bijwoord.
8. Eminentie (afk.).-
9. Voertuig.
10. Op een rij naast
elkaar staande
personen.
11. Muziekinstrument.
12. Bijbeldeel (afk.).
13. Vrouwelijk beroep.
15. Vrucht.
18. Toestel om iets op
temperatuur te
houden.
20. Persoonlijk vnw.
21. Lidwoord.
23. Huishouding van
soldaten.
25: Vrucht.
26. Deel van een schip.
27. Regel, richtsnoer.
29. Snel drogend
mengsel.
31. Zeevis.
33. Wandelhoofd in zee
36. Op deze wijze.
38. Dieregeluid.
41. Vogel.
43. Serie.
46. Verbeterd
Esperanto.
47. Waterkant.
48. Niet bevestigd.
50. Insekt.
54. Beroep.
55. Inspanning.
56. Smadelijke
bejegening.
58. Zangstuk.
60. Standaardmaat bij
het ijken.
61. Beroep.
64. Voorzetsel.
65. Slok.
66. Omslag van een
boek.
67. Paardeslee.
70. Rondedans.
73. Soort vaas.
75. Grieks eilandje met
belangrijk ruineveld.
78. Oud kaartspel.
80. Ruwe steenmassa.
82. Oude lengtemaat.
83. Loofboom.
84. Vertaler.
87. Stad in Brazilië
(verkort).
89. Mannetjesbij.
91. Symbool van neon.
92. Vogelprodukt.
93. Persoonlijk vnw.
94. Windrichting (afk.).
Welke twee sleutelwoorden vormen de letters
uit de vakjes 52 56 53 41 33 72 13 79 54 60 en
96 58 15 7 43 19 74 67 76 78?
Mooie en goeie handen
Als kind leerden we vroeger ons
'mooie" handje te geven. Later leerden
we dat iets of iemand in goeie handen
kon zijn en als bridger worden we bij
na dagelijks geconfronteerd met mooie
en goeie handen. Wanneer is een hand
mooi en wanneer is-ie goed?
Om bepaalde contracten in de goeie
hand te krijgen, zijn bepaalde bied-
technieken en -tactieken ontwikkeld.
Om er een paar te noemen: transfers,
vierde kleur, geen SA openen met al
leen maar 4 azen en bij voorkeur ook
niet met twee ongedekte kleuren. Top-
bridgers hebben daar een zoveelste
zintuig voor ontwikkeld. Mogelijk het
zesde, maar de ramingen over het nor
male aantal zintuigen bij het bridge-
volk lopen uiteen.
Neem nu eens dit spel, uit een viertal-
lenwedstrijd hoofdklasse:
WEST OOST
A V B 10 3 2 9 8 5
Ü74 OAVB83
o A 10 4 o H B
*V9 4, A 10 4
Aan de ene tafel gaat de bieding: oost
1 SA-west 3 schoppen, op de systeem-
kaart uitgelegd als 'slempoging'. "Hoe
langer je naar de westhand kijkt, hoe
slechter dat systeem er uit gaat zien.
Er worden wat controles aangegeven
en west eindigt in 6 schoppen, waarte
gen noord met klaverboer start. Hoe
gaan we spelen?
Ze hebben het lek gevonden, hadden
we maar getransfereerd! Uiteraard ne
men we klaveraas en nu zijn er veel
plannen die tot 12 slagen kunnen lei
den:
a). schoppenheer èn hartenheer goed.
b). alleen schoppenheer goed.
c). alleen hartenheer goed.
Met beide verkeerd hebben we geen
kans, dus daarmee hoeven we geen re
kening te houden. De keuze moet gaan
tussen b) en c), want plan a is gewoon
Exhibitie-tweekamp
In de ouderwetse, maar sfeervolle, bi
bliotheek van de Delftse studentenso
ciëteit Phoenix waren Timman en
Ljubojevic uitgenodigd om twee par
tijen te spelen. Dit ter gelegenheid van
een jubileum van de studentenvereni
ging Paris. De financiële hulp van en
kele bedrijven stelde Paris in staat
deze kleine match te organiseren, want
het mag duidelijk zijn dat men voor
deze wereldtoppers vele duizenden
moet betalen.
De beide grootmeesters gaven waar
votpr hun geld, zoals in dit soort exhi
bities verwacht mag worden. In de
eerste partij werd na een spannende
strijd tot remise besloten. De tweede
partij gaf een ontketende Timman te
zien, die met scherp spel zijn tegen
stander onder zware druk zette. In
tijdnood vond de Joegoslaaf daarna
niet de beste verdediging, waarna hij
op fraaie wijze werd uitgeteld.
L. LJUBOJEVIC-J. TIMMAN
Tweede matchpartij.
Konings-Indisch.
l.d-4 Pf6 2.c4 gó 3.f3 Lg7.
Met 3...d5 kan zwart een variant van
het Grunfeld-Indisch bereiken, maar
Timman wil zijn eigen favoriete be
strijding van het Konings-Indisch, de
Samischvariant, wel eens van de ande
re kant bekijken.
4.e4 d6 5.Pc3 0-0 6.Le3 c5.
Een zet die in de oude theorieboeken
niet vermeld wordt, daar zwart ogen
schijnlijk zonder compensatie een
pion geeft. Recentelijk is gebleken dat
zwart na 7.dxc5 dxc5 8.Dxd8 Txd8
9.Lxc5 Pc6 gevolgd door...Le6 vol
doende spel voor de pion heeft.
7.Pge2 Pcó 8.Dd2 bó 9.d5 Pe5 10.b3.
Hierna moet wit nog een zet verliezen
om zijn toren uit de diagonaal al-h8
te halen, waardoor zijn ontwikkeling
achter blijft. Meer kansen op ope
ningsvoordeel biedt 10. Pel.
10...e6.
Hierna wordt d6 zwak, maar zwart
moet in deze variant niet bang zijn
om een pion te geven,
ll.dxeó fxeó 12.Tdl Ph5! 13.Lg5.
Na 13.Dxd6 Dh4+ 14.Lf2 Df6 is de
dreiging 15...Pxf3 onaangenaam voor
wit.
13...De8.
Een goede mogelijkheid is ook
13...Dd7, met de dreiging 14...Txf3!
14.Dxd6 faalt dan op 14...Dxd6
15.Txd6 Pf7!
14.Dxd6 Pf7 15.Dd2 Pxg5 16.Dxg5
Pf4 17.Pb5 hó 18.Dg4.
18.Dg3 Le5! was niet goed mogelijk.
18...e5 19.Dg3 De7 20.Pbc3.
In de commentaarzaal gaf Rob Har-
toch aan, dat wit na 20.Pxf4 exf4 21.
Dxg6 Tf6 22.Dh5 Tf5! 23.Dg6 Le6!
zijn dame moet geven.
2Ö...Le6 21.Df2 Tad8 22.Pd5 Lxd5
23.cxd5?
Ljubojevic vreesde de problemen na
23.exd5 e4!, maar zonder tijdnood had
hij zeker gezien, dat de moeilijkheden
na de tekstzet veel ernstiger zijn.
23...C4! 24.Pcl Db4+ 25.Dd2 c3
26.Dc2 Dc5 27.Pe2 Tc8 28.g3.
1 1
mm
WA*
A 41
A
U&É,
a
28...Pe6!
Door de slechte witte koningspositie is
dit stukoffer mogelijk. Wits beste ver
dediging was nu 21.Lg2 Pd4 22.Pxd4
exd4 23.Td3, maar Ljubojevic was al
dolgedraaid.
29.dxe6?! Txf3 30.Pcl De3+ 31.De2
c2 32.Td2 Dc3!
De pointe van het zwarte offer; de
dubbele dreiging 33...Te3 en 33...Db2
is nu beslissend.
33.e7 Te3 34.Lh3 Te8 35 0-0 Txe2
36.Td8 Dc5+ 37.Khl Dxe7 38.Txe8+
Dxe8 39.Pxe2 Dc6 40.Lg2 h5 41.Lf3
Lhó 42.Kg2 clD 43.Pxcl Lxcl 44.Tf2
Le3.
Wit gaf het op.
INTERPOLIS TOERNOOIBOEK
Nog geen twee maanden na het prach
tige Interpolistoernooi, is door
Schaaknieuws reeds het toernooiboek
uitgebracht. Niet zelden gaat dergelijk
haastwerk gepaard met slordigheden
en flodderanalyses. Dit boekwerk is
daarop een gunstige uitzondering.
Diverse schaakjournalisten tekenden
voor de rondeverslagen, hetgeen voor
een prettige variatie in stijl zorgt. De
analyses zijn gemaakt door twee oud
kampioenen van Nederland: John van
der Wiel en Rudy Douven. Zij waren
iedere ronde bij het toernooi aanwezig
en volgden nauwgezet de analyses van
de spelers zelf, waardoor de lezer een
goede indruk krijgt van het verloop
van de vele fraaie partijen.
Het geheel is uitgebracht in een pretti
ge lay-out tegen een schappelijke prijs:
22.50. U kunt het boek verkrijgen
door dit bedrag over te maken op giro
nummer 3049440 t.n.v. Vereniging
Schaaknieuws te Eindhoven, onder
vermelding van „Toernooiboek Inter
polis 1989".
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
te veel gevraagd. Valt er uit te rekenen
of er een van tweeën een hoger kan
spercentage heeft? Er is een miniem
verschil: de kans dat schoppenheer
verkeerd èn sec zit, is groter dan de
kans dat de hartenheer verkeerd en sec
zit. Bovendien: noord is niet met har
ten gestart. Dat zegt ook nog iets.
Wanneer we kiezen voor plan c), dat
qua kansrekening licht de voorkeur
verdient, moeten we konsekwent te
werk gaan:
2. schoppen naar het aas (de heer
valt niet).
3. harten naar de vrouw (houdt!)
4. ruitenboer naar het aas.
5. harten naar de boer (houdt).
6. hartenaas en zuid troeft (klein)
voor, overgetroefd.
7. ruiten naar de heer.
8. harten getroefd met schoppen
vrouw (hartenheer valt).
9. ruiten getroefd met schoppen 9.
10. harten na en in de westhand ver
dwijnt de laatste verliezer (kla
ver), noord kan hoog of laag
springen, maar down kan het niet
meer.
Aan de andere tafel was het spelen
eenvoudiger, want daar ging het bie
den:
WEST
OOST
2 SA 1)
1 Ha
4 Ru 2)
3 Sch
4 Sch 3)
4 Ha 2)
pas
6 Sch 4)
1OW spelen Garozzosplinters. Dan is 2 schop
pen conventioneel en wordt 2 SA gebruikt
voor hel 'normale' 2 schoppen.
2). eerste controle.
3). geen controles meer in de bijkleuren.
4). 'ik heb er nog een paar'.
Ook aan deze tafel werd klaver gestart,
maar daar hield de vrouw en dan heb
je een heel wat eenvoudiger parcours.
Dan moet een van beide hoge heren
goed zitten, d.w.z. je hoeft niet te kie
zen welke goed zit en dat scheelt nog
al. Aan tafel 1 ging 6 schoppen 1
down, aan tafel 2 werd het gemaakt en
dat waren toch 17 impen. Het speel
plan aan tafel 1 was onvoldoende
doordacht: schoppensnit. Het scheelt
maar een paar procentjes kans, maar
in een heel bridgeleven scheelt het
meenemen van steeds dat kleine kans
je meer duizenden slagen en dus ook
duizenden punten en impen. Mijlen
ten westen van ons noemen ze dat
'percentage play'.
Wanneer in de tweede slag schoppen-
heer valt, schakel je natuurlijk over op
een ander speelplan: klaver na, waarna
de westhand hooggespeeld kan wor
den.
Het hele spel lag zo:
O/O W
NOORD
H 7
9 H 10 5 2
0 9 8 6 3 2
B 6
WEST
OOST
A V B
10 3 2 9 8 5
^74
<0 A V B 8 3
O A 10 4
oHB
*V 9
A 10 4
ZUID
6 4
<?9 6
O V 7 5
*H 8 7 5 3 2
Een mooi scherp slem. Bij scherp bie
den horen evenwel twee dingen:
a). dat het in de goede hand belandt.
b). dat er ook scherp gespeeld wordt.
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
Ladderwedstrijd
De beurt is weer aan de probleemlief
hebbers. Alvorens u de nieuwe vraag
stukken aan te bieden, eerst de oplos
singen van die van de tweede ronde.
5. (Burggraaf!) 1.21-17 12x32 2.47-42
38x36 3.37-31 n.k. 4.49-43 6x17 of
36x27 5.43-38 32x43 6.48x19 23x14
7.45x12 14-19 8.12-7 19-23 9.7-1
23-28 10.1-29 28-32 11.29-42 enz.
met winst. Dit vraagstuk is bij-
oplosbaar. Enkele inzenders merk
ten namelijk op dat wit ook kan
winnen met 1.21-17 12x32 2.48-42
6x17 3.42x11.
6. (Hauschild) 1.30-24 19x30 2.28-22
17x39 3.38-33 39x28 4.32x23 21x41
5.40-34 18x40 6.45x3 21x32 7.3x46
en wit wint, bijvoorbeeld 16-21
8.46-32 21-26 9.32-37 15-20 10.37-
42 enz. De heer Christiaans uit
Zutphen geeft bij dit probleem nog
de volgende (positionele) bijoplos-
sing: 1.30-25! 20-24. (Op 1...9-14
volgt 2.31-26 en altijd 3.28-22 enz.)
2.31-26 9-13 (gedwongen). 3.28-22
17x39 4.26x8 13x2 5.38-33 39x28
6.32x14 en wit heeft een winnende
doorbraak.
7. (Prins) 1.42-38 37x26 2.36-31
26x37 3.48-42 37x48 4.34-30 25x34
5.39x30 48x25 6.35-30 35x19. (De
Coup Turc.) 7.24x4 met winst. Dit
probleem is eveneens bijoplosbaar.
Zoals enkele deelnemers terecht op
merkten kan wit met 1.31-26 of
1.31-27 een tweede schijf voor ko
men, en speelt hij dan dus een roy
aal gewonnen partij.
8. (Prins) 1.43-38 26x37 2.47-42
37x48 3.38-32 48x28 4.32x14 en
nu:
- 4... 19x10 5.28x8 30x19 6.8-3 (niet 8-
2 vanwege 35-40! enz.) en wit heeft
gewonnen spel.
- 4...28x37 of x46 5.33-28 22x33 (ge
dwongen). 6.44-40 35x44 7.50x28
37 of 46x23 8.1x29 met winst.
Aangezien er nog heel wat inzendin
gen moeten binnenkomen, wacht ik
even met de eindstand. Wel kan ik u
alvast mededelen dat de heer Egberts
uit Ter Aar met 348 punten de top
van de ladder heeft bereikt.
Dan nu de opgaven van de derde ron
de. De cijferstanden:
9. PRINS.
Zwart: 7,18,23,24,29,35 en 36.
Wit: 32,33,38,39,40,47 en 48.
10. PRINS
Zwart: 7,8,9,15,27,28,30,32 en 36.
Wit: 17,20,29,37,41,44,45,47 en 49.
In dit vraagstuk draait het om het afspel.
BURGGRAAFF.
Zwart (II): 2,6,7,8,9,12,14,17,19,23 en 36.
Wit (12): 16,21,25,33,34,38,40,42,44,45,47
ern 49.
12. BURGGRAAFF.
Zwart: 2,8,14,15,16,18,20,22,23,24,25,30
en 36.
Wit: 21,27,31,33,35,38,41,43,44,45,47,48
en 50.
De oplossingen graag weer binnen vier
weken naar mijn adres: W. van der
Kooij, Maaspoortweg 137, 5235 KC
Den Bosch.
ii
i m
SWÊ
lj§o
's M m' m i
itf
H O
lit o er if
N
M-MM J
m m m
1 M St I
L ülfil
8 Se».
B O S 4
BURGGRAAFF
BURGGRAAFF
Gouden en zilveren
Olympische munten
Ter gelegenheid van de Olympische
Winterspelen van Albertville in 1992
geeft de Franse Nationale Munt, de
'Monnaie de Paris', een buitengewone
collectie uit van tien gouden en negen
zilveren munten in 'proof uitvoering.
Een deel van de opbrengst komt ten goe
de aan het Nederlands Olympisch Comi
té.
De nominale waarde bedraagt 100 FF
voor de zilveren en 500 FF voor de gou
den munten. De eerste negen munten,
zowel in goud als in zilver verkrijgbaar,
tonen verschillende Olympische winter
sporten. De tiende, die uitsluitend in
goud wordt geslagen, toont de initiator
van de moderne Spelen, de Franse baron
Pierre de Coubertin. De keerzijde van
elke munt draagt het embleem van de
Olympische Spelen van Albertville.
WINTERSPELEN
Het Internationale Olympisch Comité
wees in oktober 1986 het wintersportge
bied rond het Franse Albertville aan als
lokatie voor de Winterspelen in 1992.
Albertville ligt in de Savoie, in één van
de beroemdste skigebieden ter wereld.
Sinds baron Piere de Coubertin de klas
sieke Olympische Spelen tot nieuw leven
bracht, wordt dit de derde keer dat
Frankrijk als gastland zal optreden voor
de Olympische Winterspelen. Ook de
Spelen in 1924 (Chamonix) en in 1968
(Grenoble) werden door Frankrijk geor
ganiseerd.
De Spelen zullen plaatsvinden van 8 tot
23 februari 1992. Naar schatting zullen
een miljoen toeschouwers de 55 wed
strijden bijwonen, die op 13 plaatsen in
de Franse Alpen worden gehouden. Nog
eens twee miljard kijkers zullen de Spe
len via de televisie volgen.
COLLECTIE
De collectie bestaat uit een serie van tien
gouden en negen zilveren munten in
'proof kwaliteit. De eerste negen mun
ten tonen Olympische wintersporten
verbonden met een bekende plaats in de
Franse Alpen, met een dier uit de streek-
rond Albertville of met een sport zoals
die rond 1900 werd beoefend. De tiende
munt, die alleen in goud wordt uitgege
ven, toont de beeldenaar van baron
Pierre de Coubertin. De keerzijde laat
het officiële embleem van de komende
Olympische Spelen zien. Op de rand van
elke munt staat het devies van de Franse
Republiek: 'Liberté, Egalité, Fraternité'.
De munten zijn ontworpen door ver
schillende kunstenaars, die daarvoor in
een competitie zijn geselecteerd. De eer
ste munt toont de skisport tegen de ach
tergrond van de Mont Blanc. Het is een
ontwerp van Guy Brun, een 45-jarige
Franse graveur, wiens werk meerdere
malen werd bekroond. De tweede munt
is ontworpen door Georges Yoldjoglou,
die in 1933 uit Griekse ouders in Parijs
werd geboren. De munt laat twee kunst
rijders op de schaats zien op het Meer
van Bourget, bij Albertville. Yoldjoglou
was nauw betrokken bij de totstandko
ming van de nieuwe Franse munt van
10 FF, die vorig jaar werd geïntrodu
ceerd.
OPLAGEN
In het verleden hebben zowel sportlief
hebbers als verzamelaars de bijzondere
waarde van herdenkingsmunten onder
kend. Ook deze munten ter ere van de
komende Olympische Winterspelen vor
men bijzondere 'collector's items'. De
Franse Overheid heeft de Monnaie de
Paris gemachtigd tot het vervaardigen
van de munten. De historie van dit in
stituut gaat terug tot de twaalfde eeuw.
Er worden momenteel zowel verzamel-
munten als Frans en buitenlands munt-
De gouden Olympische munt van 500
FF heeft een gehalte van 22 karaat, een
doorsnede van 31 mm en een gewicht
van 17 g waarvan 15,64 g puur goud. De
wereldoplage bedraagt slechts 30.000
exemplaren. Deze 500 FF munt is een
première in de Franse numismatiek. De
zilveren munt van 100 FF heeft een ge
halte van 90%, een doorsnede van 37
mm en een gewicht van 22,2 g waarvan
19,98 g puur zilver. De wereldoplage is
300.000. Alle munten zijn in Frankrijk
wettig betaalmiddel.
VERKRIJGBAAR
De eerste twee munten uit de Olympi
sche Wintercollectie 1992 zijn nu ver
krijgbaar, zowel in goud als in zilver. In
1990 en 1991 zal elk halfjaar een volgen
de set van twee munten verschijnen.
Volgens eeuwenoude traditie staan op
elke munt twee keurstempels, de 'hoorn
des overvloeds' van de Muntmeester en
de 'dolfijn' van de officiële graveur. Bei
de stempels staan borg voor kwaliteit en
oorsprong.
Elke munt is gevat in een doorzichtige
capsule, opgeborgen in een étui en verge
zeld van een genummerd certificaat van
echtheid. Inschrijvers op de hele serie
wordt een speciale verzameicassette aan
geboden voor de volledige collectie. De
prijs van de gouden munt bedraagt
f 848,- inclusief btw en cassette. De zil
veren munt kost 85,- eveneens inclu
sief btwW en cassette. De Olympische
munten zijn verkrijgbaar bij de ABN
Bank, de Hollandsche Bank Unie en de
NMB Bank.
