S.IANNE
HFULL
p 1
final
Ie
Normaal is de PSY van de popmuziek"
£eidóc0omatit'
ZATERDAG 2 DECEMBER 19
89 PAGINA 28
NEW YORK - Als de taxi het
John F. Kennedy-vliegveld achter
zich laat, blijkt dat New York in
middels zijn eerste sneeuw heeft
gehad. Milde temperaturen zorgen
er echter voor dat het geen dik pak
kon worden. Hierdoor doorbreekt
slechts zo af en toe een plukje wit
het groen van het gras. Terwijl de
Indiase taxichauffeur, die net zes
maanden in Amerika woont, een
somber beeld schetst van de stad,
en de foto's van zijn vrouw en
dochtertje toont, komen de eerste
gekleurde lampjes in zicht: New
York bereidt zich voor op de kerst
dagen.
Deze reis naar de andere kant van de
Atlantische Oceaan is echter geen deca
dent kerstinkopen-uitstapje. De reden is
een vrouw, die jaren geleden met 'As
Tears Go By' boven aan de hitlijst te
rechtkwam en in diezelfde dagen haar
onschuld verloor, al was ze pas achttien.
Daarna woonde ze zo'n vijf jaar samen
met Mick Jagger van The Rolling Stones
en raakte ze verslaafd aan alles wat ge
rookt en gesnoven kon worden. In 1985
kickte ze af, maar de drugs hadden hun
tol geëist. Haar schoonheid was voor
goed verloren. Wie haar nu ziet, denkt
met een vrouw van in de zestig te ma
ken te hebben, hoewel ze pas drieënveer
tig is, deze Marianne Faithfull.
Grillig
Haar carrière kent een wat grillig- ver
loop in zowel het theater*als de concert
zaal. Ze beleefde evenveel hoogte- als
dieptepunten. Haar laatste confrontatie
met het publiek, de schitterende elpee
'Strange Weather' waarop een sfeer van
het Parijs en Berlijn uit de jaren twintig
wordt herschapen, stamt uit 1987. Alle
reden dus om haar liefhebbers op nieuw
plaatwerk te vergasten en daarvoor is
door haar platenmaatschappij Island ge
kozen voor een live-elpee en echt een
heel bijzondere. Niet alleen vanwege de
combinatie tussen het live- en grootste-
hits-element, maar ook vanwege de
speelduur, die meer (lan een uur zal be
dragen. Bovendien komen op de plaat
vijf nieuwe nummers te staan.
De locatie is daarbij ook niet alledaags,
want er is gekozen voor de church of St.
Ann and the Holy Trinity in Brooklyn.
De in gotische stijl opgetrokken kerk
stamt uit 1844 en herbergt de eerste, in
Amerika vervaardigde, glas-in-lood-ra-
men die, zo zal later blijken, een schitte
rend decor vormen. Dat pater William
D. Persell toestemming gaf voor dit
rock-concert, waar heel wat verderfelijke
teksten werden gezongen, is een kwestie
van geld. De kerk, die sinds 1979 gron
dig wordt gerestaureerd, kan het forse
bedrag van Marianne's platenmaat
schappij heel goed gebruiken.
Milde aanslag
Het is zondagavond zes uur. Fox 5, een
van de twaalf kanalen die het krakke
mikkige televisietoestel in de kamer op
de zevenendertigste verdieping van het
Marianne Faithfullintieme sfeer tijdens historisch moment
Essex-Hotel biedt, toont 'The Godfa
ther'. Niet echt een jeugdfilm natuurlijk,
maar voor een land dat het doodschie
ten van mensen tot amusement heeft
verheven middels een serie als 'Cops',
gaat het slechts om een milde aanslag op
de spijsvertering. In Central Park stinkt
het naar hondepoep en wordt alweer
hard getraind voor de 'New York Mara
thon' van volgend jaar. Op straat herin
neren alleen de gele vlaggen nog aan
deze sportieve prestatieloop. De ijsbaan
aan de zuidkant van het park wordt in
middels druk bereden, terwijl even ver
derop de eekhoorns hun wintervoorraad
aanbreken.
Op Fifth Avenue is de kerstman, net als
elders in de stad, gearriveerd. Hoewel
New York niet bruist van de mensen
- en dat is vreemd voor een stad die
zegt nooit te slapen - biedt zij haar toe
schouwer wel een kleurrijk lampenspel
in enorme kerstbomen en klokkenversie-
ringen aan de straatlantarens, terwijl
rode sjerpen de gevels sieren. Voor de
etalages van een van Newyorks oiidste
warenhuizen, Lord Taylor, verdringen
zich de mensen om naar de bewegende
taferelen te kijken als een concertzaal,
een danszaal en een scène met een paar
dentram in de sneeuw.
Kerstman
Op straat is het een gerinkel van jewel
ste. Elke hoek van de straat heeft wel
zijn bellende kerstman, maar de echte
zit bij het grootste warenhuis ter wereld:
Macy's op Broadway. Een enorme, in
licht uitgevoerde kerstboom vult de bui
tengevel terwijl binnen, op de vijftiende
verdieping, een sprookjesparadijs is in
gericht. Zo lijkt het althans. Deze 'Santa
Walk' is een feestelijk doolhof, dat heel
sfeervol met kleine lampjes is verlicht en
waarin kinderen hun hart kunnen opha
len. Uiteindelijk komen ze onder de
wensboom van de kerstman terecht, mo
gen een wens doen, en worden dan aan
deze 'witbaard' zelf voorgesteld. Hij stelt
vervolgens graag zijn knie beschikbaar
om met de kleinsten (en de grootsten)
op de foto te gaan.
In de taxi op weg naar St. Ann and the
Holy Trinity vertelt de chauffeur, een
Pakistaan, over de financiële vreugde
van zijn werk. Vijf jaar geleden nog
stond hij in een fabriek in Duitsland,
maar sinds zijn oversteek komt het geld
met bakken binnen. „Het is een gevaar
lijk beroep, maar ik kan elders nooit zo
veel geld verdienen", laat hij weten, ter
wijl hij droomt over een huisje buiten
New York.
De kerk maakt van buiten een wat ver
vallen indruk. Binnen is soberheid troef.
Het donkere hout van de banken is ei
genlijk het enige contrast tegen de grijs
tinten van de tot in de hemel reikende
pilaren en het dak. Het gaat vanavond
om het laatste van twee concerten. Za
terdag is het optreden van Marianne
Faithfull ook op video vastgelegd door
Island Visual Arts met de bedoeling de
beelden tegelijkertijd met de elpee uit te
brengen. Begin maart is hiervoor de
streefdatum. Het programmaboekje leert
dat Marianne een indrukwekkend stel
muzikanten om zich heen heeft verza
meld. Zo speelt Dr. John piano, Garth
Hudson accordeon en toetsen, haar
schrijvers-partner Barry Reynolds gitaar,
Fernando Saunders basgitaar, Dougie
Bowne drums en Lew Soloff trompet.
Roken in de kerk is verboden, behalve
dan voor Marianne Faithfull, zo ver
meldt het boekje. Even later blijkt waar
om: ze kan niet zonder sigaretten.
Doorrookt
Marianne zet in de twee en een half uur
die volgen een memorabel concert neer.
Met haar doorrookte en doorleefde stem
voert ze haar toehoorders door verschil
lende stemmingen. In eerste instantie is
ze gekleed in een zwarte cape met rode
handschoenen. De mystiek rond dit ui
terlijk klinkt ook door in de muziek, die
vanaf de eerste minuut staat als een
huis. Ze zingt vanaf een standaard waar
op de teksten zijn gerangschikt, maakt
wat kleine dansbewegingen en bouwt
langzaam de intieme sfeer wat uit. Voor
de concertbezoekers is het een historisch
moment. Elke handbeweging, elke
schreeuw is mogelijk straks op de plaat
terug te horen en de sfeer die ontstaat,
heeft iets weg van: je kunt ons niet te
leurstellen Marianne, we houden van je.
De wisselwerking tussen zangeres en pu
bliek is na nog geen kwartier bijna voel
baar.
„Dit is een nummer van Leonard Co-
hen. Het geeft mij het gevoel alsof ik het
zelf heb geschreven", zegt ze even later
als aankondiging voor 'The Tower
Song', dat wordt gedomineerd door lek
kere gitaarpartijen van Barry Reynolds.
Daarna neemt Marianne wat gas terug
en volgt het sterkste deel uit het concert.
Het koude-rillingen-efïect begint met een
passioneel gezongen 'Sister Morfine', dat
prachtig wordt omkleed door het bla-
zerswerk van trompetist Lew Soloff.
Daarna volgt het John-Lennon-nummer
'Working Class Hero' en het door Barry
en Marianne geschreven nieuwe num
mer 'When I Fight My Life', dat een
folksongachtige structuur heeft. 'Lucy
Jordan' en het door de accordeon om
hoog getilde 'As Tears Go By' complete
ren dat gedeelte. De belichting valt te
gen, maar de glas-in-lood-ramen vervul
len een bijzondere functie. Het is
vreemd om een drumstel, een piano en
de geluidsinstallatie te zien staan op de
plaats waar normaal gesproken het al
taar is te vinden, maar aan de andere
kant lijkt de keuze van St. Ann behoor
lijk voor de hand liggend. Dëze kerk
heeft namelijk een indrukwekkende a-
koestiek.
Rocknummers
Na het meer ingetogen gedeelte wordt
het tijd om muzikaal wat meer uit te ha
len. De inmiddels in het wit geklede Ma
rianne doet dat door middel van een
aantal rocknummers, die behoorlijk wor
den gedomineerd door Lew Soloff. De
rol die Dr. John met zijn pianospel
speelt, blijkt toch beperkter te zijn, dan
je in eerste instantie zou aannemen. Op
het feestje na afloop laat hij echter we
ten: „Ik hoef niet zo te domineren. Daar
heb ik mijn solo-elpees voor. Ik vind het
al een eer met Marianne het podium te
mogen delen. Daarom heb ik ook geen
seconde hoeven denken toen ze mij
vroeg".
HANS PIET
EERSTE BOEK OVER BOER'N ROCK 'N ROLL-GROEP
EMMEN - De boer'n rock 'n roll
van Normaal behoort, vijftien jaar
na de oprichting, nog steeds tot de
meest gevraagde muzieksoorten
van ons land. Weliswaar wacht het
Achterhoekse kwartet nog immer
op een nummer-éénhit, maar alle
andere noteringen op de top-veer-
tig heeft de band nu zo ongeveer
wel gehad.
De groep kende pieken en dalen, maar
de fanclub met zo'n slordige vijfentwin
tighonderd leden bewijst wel dat men
nog steeds over een flinke achterban be
schikt. Vanuit diezelfde achterban komt
nu voor het eerst een boek over Nor
maal op de markt: 'Normaal deur de ja-
oren hen', samengesteld door de 22-jari-
ge Jan Schepers uit Emmen. Leuk hoor,
zeggen de bandleden in koor. Maar me
dewerking wilden ze niet verlenen
En daar is Jan best een beetje teleurge
steld over. Zanger Bennie Jolink, vertelt
hij, heeft grote delen van het manuscript
gelezen. Een verzameling bewerkte ra
dio-interviews, aangevuld met wat eigen
hoofdstukken van Jan over zijn ervarin
gen met Normaal. „Hij wenste me veel
sterkte, zei het leuk te vinden zoals ik
bezig was. Maar toen ik ze vroeg om bij
de presentatie van het bezoek aanwezig
te zijn, voor de overhandiging van de
eerste exemplaren, toen bleek dat onmo
gelijk te gaan''.
Jammer
„Ze houden de boot af, omdat ze vol
gens een of ander contract zich daarmee
niet mogen inlaten. Manager Martin
Jansen zei nog dat ik best het boek bin
nenkort aan de jongens mag overhandi
gen, maar dat daar dan geen pers bij
mag. Alweer volgens contract, zegt-ie".
Jan Schepers kan het nauwelijks begrij
pen. Eën telefoontje naar de Normaal
manager leert echter dat het contract
met platenmaatschappij CNR niet alleen
over platen, maar ook over boeken en
video's handelt. Martin Jansen: „We
vinden het écht jammer voor Jan, want
het belooft inderdaad een heel leuk boek
te vvorden. Maar we mogen ons volgens
contract niet met dit soort dingen inla
ten. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen
dat de band er ook niet altijd zin in
heeft. Anders blijf je aan de gang. Pas ge
leden hebben we een concert gegeven in
een bejaardencentrum, en een dag later
hadden we alle andere bejaardenhuizen
in de buurt aan de telefoonAch,
misschien dat CNR niet moeilijk zou
doen als we wel dat eerste boek officieel
in ontvangst namen, maar we zijn heel
streng in het selecteren. Om onszelf te
beschermen. We hebben dit jaar negen
aanbiedingen gehad voor een STER-
spotje, tot aan Opel aan toe, en alleen
die voor de Regionale Dagbladen heb
ben we gemaakt. Daar staan we achter".
Straatstenen
Volgens Jansen zal de band dan ook
evenmin bemoeienissen hebben met het
boek dat ex-drummer Jan Manschot
over zijn Normaal-ervaringen aan het
schrijven is. De slagwerker verliet Nor
maal om meer aandacht aan z'n gezin te
kunnen besteden. Kennelijk ging daar
toch niet zoveel tijd in zitten, want in
samenwerking met journalist Dolf Reus-
sink legt hij de laatste hand aan een
boek, waarin hij verhaalt over zijn jaren
met Normaal. Een reden te meer voor
Jan Schepers, om wat tempo aan de dag
te leggen en zijn 128 pagina's tellende
boekwerk vóór het 'concurrerende' boek
te laten verschijnen.
Al is het nog de vraag of er sprake is van
echte concurrentie. Want Schepers heeft
het boek duidelijk niet gemaakt om er
beter van te worden. Voorlopig worden
er bij een drukkerij in Meppel 'maar'
vijfhonderd exemplaren gedrukt, die
voor twintig gulden per stuk worden
verkocht. Terwijl de drukkosten maar
iets lager liggen. Jan: „Gewoonlijk is het
zo, vertelde de drukker,, dat de verkoop
prijs van een boek zo'n zes keer hoger is
dan de werkelijke kostprijs". Hij begint
er niet aan, want hij zou het boek, vreest
hij, aan de straatstenen niet kwijt raken.
Jan heeft zijn hoop gevestigd op de om
vangrijke fanclub. Het boek ligt voorals
nog dan ook niet in de boekwinkel. Zo
als het een nuchtere Drent betaamt,
wordt er eerst afgewacht hoe het met de
belangstelling staat.
Kopers van het boek krijgen, in chrono
logische volgorde, een aardig overzicht
van de geschiedenis van Normaal. Inter
views, een uitgebreide discografie en een
aantal leuke feiten maken het boek tot
een aardig bezit voor de fan. Zo schrijft
Jan over de eerste Engelstalige Normaal
elpee, die op stapel staat en als proef
voorlopig in februari alleen in Scandina
vië uitkomt. Of het verhaal dat Normaal
de afgelopen zomer bijna onder een an
dere naam op Terschelling had gespeeld.
De burgemeester had het concert verbo
den, maar desondanks nam de groep
met alle apparatuur de boot. Uiteinde
lijk werd de burgemeester overgehaald
en bleef Normaal gewoon Normaal.
Glasvoorraad
Dat is lange tijd anders geweest. Zo'n
tien jaar geleden hadden de concerten
van Normaal geen goede naam en het
publiek gedroeg zich er als de gemiddel
de voetbalvandaal anno 1989. Zaaleige
naren, die zich op één avond van hun
complete glasvoorraad zagen afgeholpen,
weigerden de band nog langer in hun
zaak. Die periode heeft Jan niet zo be
wust meegemaakt, hij zat immers nog
op de lagere school. Wel kocht hij in '77
als eerste singletje Oerend Hard, maar
pas vier jaar later werd hij een echte fan.
Sindsdien verzamelt hij alles wat 'm
voor handen komt. Behang vind je op
z'n slaapkamer dan ook nauwelijks
meer, want t-shirts, sjaals, de ruim veer
tig singles, alle vijftien elpees en ook de
overige attributen van de Normaal-mer-
chandising hebben een plekje aan een
van de wanden. Jan: „Van de vijfenveer
tig uitgebrachte singletjes mis ik er nog
maar twee, Hels als een jachthond, die is
nog voor Oerend Hard uitgebracht en de
cover Jambalaya uit 1980. Maar ik heb
al iemand gesproken die de eerste dub
bel heeft. Wat ik de leukste single vind?
Steven Paul, denk ik. 't Is geen hit ge
weest, maar ik vind de woordspeling in
de tekst zo leuk. Spreek die titel maar
eens in het dialect uit
Het dialect blijkt een van de redenen,
waarom Jan Schepers zo'n enorme aan
hanger van Normaal is geworden. „Die
muziek natuurlijk ook, ik houd van eer
lijke rock 'n roll, zeg maar muziek van
het platteland. Daarom ben ik tegen
woordig ook geïnteresseerd in een Ame
rikaan als John Couger Mellencamp.
Maar ik heb ook iets tegen 't Westen
van Nederland, ik weet niet wat dat is.
Dat had ik van kinds af aan bij 't voet
ballen ook. Ik moest niks van Ajax of
Feyenoord hebben, voor mij was 't gelijk
PSV". Voetbal is zijn tweede passie, hij
speelt bij SC Angelslo. Een liesblessure
houdt hem echter al sinds maart aan de
kant en dat gaf juist de aanzet tot het sa-
menstéllen van het Normaal-boek. Daar
had hij plotseling veel meer tijd voor.
Eind deze week ligt zijn produkt klaar.
Of er nog een vervolg komt? „Ach, Nor
maal zal het wel tot het jaar 2000 vol
houden, maar of ik dan nog zo'n fan
ben?".
GERT MEIJER