Misschien iets meer
geld voor ambtenaren
HP
uit de weekbladen
HU
Universitair onderwijs
voor ouderen moet beter
CeidaeSou/uwit
Minder grammatica, meer spreken en luisteren
De ere-
plicht
van
Wim Kok
Deel van reiskostenforfait blijft misschien bestaan
Ga udeam us igi tur
DE TIJD
ELSEVIER
Ü0ENE
BINNENLAND
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989 PAGINj
DEN HAAG Cabaretier Ivo
de Wijs wist gistermiddag wel
raad met de stelling „Neder
lands in de knel na 1992". Hij
ziet genoeg mogelijkheden om
onze taal straks te gebruiken
voor allerlei alfabetspelletjes
als de Engelse, Franse en wel
licht de Duitse taal Europa
gaan beheersen. „Op die wijze
komen we in de toekomst ten
minste nog aan onze dagelijkse
'shot' Nederlands".
De Wijs was gisteren een van
de sprekers bij de presentatie
van „Klinker", een nieuwe se
rie lesboeken Nederlands voor
de mavo en de onderbouw van
havo/vwo. Hij introduceerde
daar het familiespelletje „Eu-
rokort", dat simpelweg neer
komt op het vervangen van
Nederlandse woorden door
,LEUK JEU" IN NEDERLANDSE LES OP SCHOOL
woorden uit het Engels, Frans
of Duits, mits die woorden
minder letters hebben dan de
Nederlandse equivalent.
„Leuk jeu", zoals de woord
goochelaar zijn spelletje ty
peerde. De methode „Klinker"
speelt in op de nieuwe criteria
(eindtermen) die straks zullen
gelden voor de basisvorming,
waarbij scholieren de eerste
drie jaar na de basisschool een
gemeenschappelijke onder
grond krijgen.
In de concept-eindtermen voor
het vak Nederlands is al vast
gelegd dat er meer aandacht
moet zijn voor de communica
tieve vaardigheid van de leer
ling. In de huidige onderwijs
methoden is weinig aandacht
voor spreek- en luistervaar
digheid. Meestal wordt het als
een stiefkind behandeld - te
weinig tijd, geen goede appa
ratuur.
De Utrechtse hoogleraar Ten
Brinke, voorzitter van de com
missie eindtermen basisvor
ming voor het vak Neder
lands, benadrukte gisteren dat
minder tijd besteed moet wor
den aan het aanleren van on
nodige grammatica-regels.
„Over dat punt is al enige de
cennia een heftige discussie
aan de gang. Als argument om
de hoeveelheid grammaticale
leerstof niet verder in te per
ken wordt tot dusver vaak de
bruikbaarheid voor het
vreemde-talenonderwijs ge
noemd. Onlangs heeft de voor
zitter van de eindtermencom
missie moderne vreemde talen
(mvt) aan dat argument ernsti
ge averij toegebracht. Hij ver
klaarde dat het mvt-onderwijs
die bij 'Nederlands' aangeleer
de grammatica niet nodig
heeft, maar integendeel, juist
zeer gebaat is bij communica
tie-onderwijs in dat vak".
Ten Brinke vond ook dat lera
ren nu nog vaak zelf veel te
vaak en te lang aan het woord
zijn tijdens de les en dat de
leerlingen te weinig aan bod
komen om zich verbaal te ui
ten. En dat begreep Ivo de
Wijs weer niet, want in zijn
vierjarige carrière als leraar
Nederlands was volgens hem
dèèrvan weinig te merken ge
weest.
In de methode „Klinker" is re
latief veel ruimte uitgetrokken
om het kritisch luisteren en
goed formuleren te trainen.
Een methode waar vele jaren
van onderzoek en experimen
teren aan ten grondslag heb
ben gelegen en dat het vak
Nèderlands door de jaren ne
gentig moet leiden. Daarom
zou uitgever Malmberg er ver
standig aan doen het boek be
ter in te binden, want een blik
van een ervaren leraar lever
de al meteen de eerste kriti
sche noot op. „Dit boek ligt na
een paar keer gebruiken al uit
LUCAS BOLSIUS
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG „Meneer
de voorzitter, ik waan mij
in de verkiezingscampag
ne!". Zo reageerde woord
voerster Ina Brouwer van
Groen Links gisteren op
het vurige, sterk sociaal
getinte betoog dat minis
ter Kok van financiëp zo
juist had gehouden.
De verbazing van Brouwer
was logisch te verklaren. Na
zeven jaar zuinigheid en so
berheid van Ruding stond er
eindelijk een bewindsman van
financiën achter de regerings
tafel die niet alleen over cij
fers sprak. Kok kon zich in
zijn eerste grote toespraak als
minister aanvankelijk nog be
heersen. In heldere bewoor
dingen schetste hij de hoofdlij
nen van het financiële beleid
voor de komende jaren. Hij lag
niet wakker van snerende op
merkingen van de VVD'ers
Voorhoeve en De Grave. Maar
toen Brouwer hem ietwat pro
vocerend aansprak op het in
komensbeleid balde Kok zijn
vuisten.
Alsof hij weer oppositieleider
was en een PvdA-congres toe
sprak, gooide Kok eruit: „Ik
zie het als een ereplicht om de
komende jaren te zorgen voor
een samenleving waarin inko-"
mens- en werkgelegenheidsbe
leid hand in hand gaan, waar
in alle mensen kunnen meede
len in de welvaartsgroei.
Waarin de kop van de langdu
rige werkloosheid eraf is,
vooral voor de jongeren, en
gelijke kansen voor iedereen
gelden".
De doodstille Kamer liet Kok
zijn gang gaan. Maar plotseling
onderbrak Kok zijn woorden
stroom om met een verlegen
glimlach te concluderen: „Hier
spreekt niet meer de minister
van financiën, maar..." De rest
van de zin ging verloren in
het gelach vanuit de kamer
bankjes en vanaf de tribune.
„Tja voorzitter", besloot Kok
zijn sociaal verhaal, „dit waren
de mensen. Nu gaat het weer
over de centen".
Toch kon Kok het niet laten te
benadrukken dat hij wel dege
lijk het belang van sociale ver
nieuwing van de samenleving
inziet. Hij plaatste een tacti
sche zet door terug te komen
op zijn 'startbnef' die hij on
langs naar de Kamer zond.
Daarin stond dat de loonruim
te voor de ambtenaren van 2
naar 2,5 zou gaan. Maar dit
zou ten koste gaan van het fi
nancieringstekort. Kok: „Ik
heb als eerste in het kabinet
voorgesteld om maatregelen te
bedenken. Gezien de spoed die
was vereist heb ik niet voor de
kaasschaaf gekozen maar voor
het beperken van een aantal
nieuwe beleidszaken dat 1 ja
nuari van de grond zou ko
men. Dit is geen definitieve
keus, we kunnen er nog altijd j
op terugkomen als de overheid
financiële meevallers krijgt".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Premier
Lubbers heeft gisteren in
het debat over de rege
ringsverklaring „niet uit
gesloten" dat er meer geld
beschikbaar komt voor
ambtenaren en uitkerin
gen. Tot dan toe had het
kabinet bij monde van mi
nister Kok (Financiën)
werkgevers en vakbewe
ging steeds gewaarschuwd
dat een „verantwoorde
loonstijging" niet boven
de 2,5 procent mag uitstij
gen.
Lubbers zei gisteren dat het
genoemde percentage slechts
een „indicatie" is. „Als de in
flatie en de arbeidsproduktivi-
teit (dé economie) hoger uit
vallen dan nu nog wordt ge
raamd, dan kan ook meer dan
2,5 procent verantwoord zijn".
De premier bleef desondanks
hameren op de noodzaak van
een gematigd loonbeleid. „Al
leen op die manier kan er
„volledig gekoppeld worden"
en kunnen we de werkloos
heid aanpakken".
Tot de ambtenaren zei Lub
bers bovendien dat de ruimte
voor verbetering van de ar
beidsvoorwaarden van het
overheidspersoneel en de
werknemers in de zorgsector,
eveneens hoger kan uitvallen
dan het vorige week door de
ministers Dales (Binnenlandse
Zaken) en De Vries (Sociale
Zaken) gedane bod van 2,5
procent. Die ruimte zou kun
nen ontstaan door efficiënter
werken.
Het kabinet voelt niets voor
het voorstel van VVD-fractie-
leider Voorhoeve om 500 mil
joen gulden extra uit te trek
ken voor salarissen en andere
arbeidsvoorwaarden van amb
tenaren en werknemers in de
gezondheidszorg. Lubbers be
streed de bewering van Voor
hoeve dat een verhoging van
het minimumloon ten koste
gaat van de werkgelegenheid.
„Dat zou pas het geval kunnen
zijn als we de loonkostenstij
ging niet in de hand kunnen
houden".
Wöltgens toonde zich vanmor
gen tevreden over de belofte
van premier Lubbers dat er
ook eerder dan in 1992 gespro
ken kan worden over verla
ging van het defensiebudget.
Hiermee kwam Lubbers een
heel eind tegemoet aan de
wensen van de PvdA-fractie.
De CDA-fractie wil over deze
toezegging opheldering van
het kabinet.
Voorhoeve rekent op steun
van de PvdA bij een motie
over het scheppen van werk
gelegenheid. Het kabinet moet
niet alleen streven naar
100.000 banen extra per jaar,
het moet zichzelf dat cijfer als
„taakstellend" opleggen.
Terwijl minister Hirsch Ballin van justitie een an al aandacht is voor het kamerdebat gaat de belangstelling van zijn collega Dales
van binnenlandse zaken naar heel andere zaken uit.
FOTO: ANP
Premier Lubbers gisteren bij
de beantwoording van de Ka
mer tijdens de debatten over
de regeringsverklaring.
FOTO: DIJKSTRA
Lubbers: geen
haast met
euthanasie
wetgeving
DEN HAAG Geruime
tijd besteedde Lubbers
gisteren aandacht aan het
euthanasievraagstuk. Hij
erkende dat het vervol
gingsbeleid jegens artsen
die euthanasie plegen niet
zal worden verscherpt zo
lang er geen nieuwe wet
telijke regeling is ontwor
pen. Met die regeling wil
het kabinet zoals bekend
geen'haast maken.
De commissie van juristen en
medici die binnenkort een on
derzoek gaat instellen naar de
euthanasiepraktijk, zal volgens
de premier „geruime tijd nodig
hebben" om tot conclusies te
komen. Op de vraag van Van
Mierlo (D66) en Voorhoeve
(VVD) wat dat begrip „gerui
me tijd" inhoudt wilde Lub
bers niet antwoorden. Voor
hoeve dreigde daarop met een
motie om druk op de ketel te
zetten. „Ik wil niet aan het
eind van deze kabinetsperiode
constateren dat er nog steeds
helemaal niks op het gebied
van euthanasiewetgeving is",
aldus de VVD-leider, waarop
Lubbers haastig meedeelde dat
de Kamer in januari van mi
nister Hirsch Ballin (justitie)
en staatssecretaris Simons
(Volksgezondheid) meer over
de te volgen procedure zal ho-
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is nog
allerminst zeker dat het
reiskostenforfait deze ka
binetsperiode geheel
wordt afgeschaft. Eerst
worden de gevolgen van
de aftopping (per 1 januari
zijn afstanden boven 30
km niet meer fiscaal af
trekbaar) 'doorgemeten'.
Daarna pas neemt het ka
binet een besluit over het
tempo en de vormgeving
van de volgende fasen, al
dus premier Lubbers gis
teren in het debat over de
regeringsverklaring.
Voor Lubbers „spreekt het
vanzelf" dat het voorstel van
de PvdA'er Melkert om de
kosten voor openbaar vervoer
wèl volledig afrekbaar te la
ten, eveneens zal worden be
keken. „Wat zou het mooi zijn
als wij de mensen die reizen
met het openbaar vervoer zou
den kunnen ontzien", ver
zuchtte Lubbers. Het kabinet
staat open voor elke construc
tieve gedachte, voegde hij er
aan toe, mits deze bijdraagt
aan een vermindering van de
filevorming en van' de belas
ting van het milieu.
VVD-leider Voorhoeve toonde
zich zeer verheugd over deze
gang van zaken. „Het voorstel
van de PvdA weerspiegelt het
groeiend besef dat volledige
afschaffing van het reiskosten
forfait een forse lastenverzwa
ring betekent, ook voor de
mensen met een minimum- of
modaal inkomen". De toezeg
ging van Lubbers vertaalde
Voorhoeve als volgt: „Kenne
lijk heeft de VVD meer in
vloed wanneer zij buiten de
regering staat".
Hypotheekrente
Minister Kok benadrukte gis
teren dat het kabinet voorals
nog niet wil morrelen aan de
aftrek van hypotheekrente.
VVD-leider Voorhoeve vond
dit vanmorgen te vaag. Hij wil
de nadrukkelijke toezegging
van het kabinet dat er geen
beperking zal komen van de
aftrekbaarheid en legde dit
vast in een motie; hij hoopte
op steun van de christen-de
mocraten. Dinsdag verklaarde
CDA-fractieleider Brinkman
dat de wens tot bevordering
van het eigen-woningbezit „in
elke gevelsteen van het minis
terie van financiën gegrift
moet blijven staan".
Milieu
Premier Lubbers moest giste
ren erkennen dat het kabinet
minder haast maakt met de te
rugdringing van de COj-ver-
vuiling dan in de regerings
verklaring is gesuggereerd. De
komende vier jaar zal worden
geprobeerd de snel toenemen
de uitstoot geleidelijk zodanig
te verminderen dat in 1994 het
huidige niveau weer zal zijn
bereikt. Pas in de volgende
kabinetsperiode kan de C02-
belasting met ongeveer 2 pro
cent per jaar worden terugge
drongen.
De Tweede Kamer hoort in fe
bruari van minister Maij-Weg-
gen of de aanleg van de be
loofde vijf verkeerstunnels
doorgaat. Het gaat om de
tweede Benelux-tunnel, uit
breiding Coentunnel, tunnel
onder de Noord, Wijkertunnel
(Noordzeekanaal) en Blanken
burgtunnel (Nieuwe Water
weg). Premier Lubbers liet
zich niet door het CDA verlei
den tot een uitspraak of alle
vijf tunnels zullen worden
aangelegd. Fractieleider
Brinkman had dinsdag in zijn
eerste termijn gesteld dat de
voorrang voor investeringen
van de Nederlandse Spoorwe
gen niet ten koste mag gaan
van de afgesproken tunnels en
de verbetering van rijkswegen
in de Randstad.
Gaudeamus igi tur zongen de
Tsjechen. Gaudeamus igi tur,
Laten wij ons toch verheu
gen. „Wie van ons die zich
alles herinnert wat in onze
dagen in Praag is gebeurd,
voelt geen tranen in zijn
ooghoeken als hij de hon
derdduizenden op het Wen-
ceslasplein de naam van
Dubcek hoort scanderen
schrijft Arie Kuiper in De
Tijd. Eergisteren Polen, gis
teren de DDR, vandaag Tje-
choslowakije (en morgen
Roemenië?). Elke week lig
gen de accenten ergens an
ders en de weekbladen kun
nen het amper bijhouden. Zo
zit HP nog, aan de hand van
'hoogleraar EuropaW.L.
Brugsma, middenin de Duit
se kwestie en verhaalt VN al
over de exodus uit Roeme
nië, nog zonder te weten van
de vlucht van turnster Nadia
Comaneci.
„Het ergst van alles is de
angst". Met die zin begint
het verhaal in Vrij Neder
land over Roemenië en
daarmee is meteen het grote
verschil geduid tussen de
Roemeense situatie en die in
de inmiddels 'bevrijde' Oost
bloklanden. In Warschau,
Leipzig en Praag durfden de
mensen de straat op te gaan,
te demonstreren, en ook in
diverse republieken van de
Sovjetunie toonde het volk
zich mondig. Niets daarvan
in Roemenië, waar niemand
een mond open durft te doen
„uii angst voor de grofheid
van de politieman in de
straat, voor de arrogantie
van de Securitate die aan
niemand verantwoording
schuldig is". Dus vlucht alles
en iedereen die geen Roe
meen van geboorte is het
land uit; de exodus van
Duitsers en joden duurt al
jaren en onlangs zijn ook de
Hongaren begonnen (Coma
neci is ook Hongaarse van
geboorte). Een dominee:
„Urn Gottes Willen, gaat u
weg. U komt hier binnen
terwijl het oorlog is. Als
straks iemand binnenkomt
en hij mij hier met u vindt,
moet ik een verklaring ge
ven. U vertrekt straks weer
uit Roemenië, maar ik blijf
achter. Begrijpt u dat toch".
De Tsjechen hebben de
angst afgelegd, dank zij de
jongeren en vooral dan stu
denten; nergens staan stu
denten op zo'n hoog voet
stuk als in Praag. Jongeren
overigens die Dubcek niet of
nauwelijks hebben gekend,
maar wel zijn naam scan
deerden; Dubcek, symbool
voor de dromen van hun ou
ders. „Mijn ouders en ook
andere ouders zijn door de
gebeurtenissen van deze
week compleet verrast. Dit
is wat zij altijd gewild heb
ben, maar wat ze nooit durf
den. Wij hebben ze nu laten
zien dat wat zij wilden mo
gelijk is. De rollen zijn nu
voorgoed omgedraaid. Onze
ouders moeten nu naar ons
luisteren".
Louter jongeren op de foto's
die De Tijd maakte op het
Wenceslasplein, naast een
mooie sympolische plaat:
portret van Lenin achter
een beslagen venster. Eva:
„Weet je, ik vertrouw de
toekomst pas als dit systeem
in al zijn facetten honderd
meter onder de grond begra
ven is".
Arie Kuiper herinnert zich
nog goed de woede van
woensdag 21 augustus 1968:
de Russen waren Praag bin
nengerukt, „de schoften!".
Toen missa solemnis, nu
gaudeamus igitur. „Onvoor
stelbare tonelen. De leiders
van communistische partij
en, die altijd onaantastbaar
waren, worden als gewone
mensen ondervraagd en leg
gen in het openbaar verant
woording af". Over Havel
en Charta '77: „De moed van
die mensen is onbeschrijf
lijk. Zij hebben het. volge
houden, twaalf jaar lang,
elke keer opnieuw. En nu,
eindelijk, worden zij be
loond".
Achter een heel andere
muur speelden zich ook de
verschrikkelijkste dingen af.
Jarenlange acties tegen een
psychiater van een inrich
ting voor meisjes in Zetten
wegens mishandeling en
marteling resulteerden al
leen maar in zijn promotie.
Na vijftien jaar vindt men
gehoor; de man moet zich
verantwoorden voor aanran
ding, ontucht en verkrach
ting. Waren er niet meer
schuldigen? En: waarom
durfde men vijftien jaar lang
niets te zeggen? En: „Wat is
er gebeurd met al die hon
derden andere meisjes die
nog veel kwetsbaarder en
onmachtiger uit Zetten te
voorschijn zijn gekomen?"
De al dan niet vergane
schoonheid van de steden
Praag en Dresden zijn in El
sevier de metafoor voor
gebeurtenissen die in de l
treffende landen plaastvo
den (en plaatsvindei
Praag, een wintersprooh
„In de heldere hemel n
teert nog een klein bee
licht; roze en mauve v
kleur. Vanaf dit punt zie
hoe zes bruggen de Mold
omarmen en aan de andei
kant van het water hecht j
de contouren van de kerke
musea en theaters zich j
lichtgevende sieraden op h j
fluweel van de nacht".
Een bedrijfsjurist, die sim
tien jaar als hovenier wer
lijkt weggelopen uit De tuis
man en de dood: „Er is hii
niemand. Havel is een t
neelschrijver en Dubcek b
hoort het verleden toe. AJ
we niet oppassen eindige
we ergens halverwege mil
een tweede Pinochet. Let oi
mijn woorden: er is hiel
werkelijk niemand".
Dresden, vergane glorii
„Vap het vroegere 'Florenc
aan de Elbe' is weinig meef"
over. In het oude centrurê
tussen station en Elbe ove£
heerst de stalinistische aiil
chitectuur. De Frauenkirchk
ligt nog in puin. Onlangs it
met de restauratie van hd
Koninklijke Slot begonnen'*
Horst Tappert, beter bekeni
als inspecteur Derrick, sieè
de omslag van HP. Geef
verhaal over hem; hij stai
slechts symbool voor d[
Duitser: „Aardig, zekei,
maar toch: die jas, die Harr^
die stem: sind Sie vorb?
straft?".
W.L. Brugsma probeert dk
typische Duitser te achterha
len, hij heeft er immers vep
len gekend, vóór de oorlog
in het concentratiekamp ei
nó de oorlog. Waar koiw
toch dat vijandbeeld van
daan? „Er zijn geen volkeij:
die van hun buren houden[<
Psychologische veronder
stelling: het na-oorlogse ge
bruik om in 'de Duitser' dl
verpersoonlijking van he11
kwade te zien heeft een aar<
dige spin-off: men word!
daardoor zelf de verpersoonl'
lijking van het 'goede' em
da's mooi meegenomen", y
Nog even over de Duitser
eenwording. Schrijver Sei
bastian Haffner: „Ik ben eerir
zeer oude man. En oude1
mannen zijn erg voorzichtig!
Ze willen geen grote veran-i
deringen zien. Veranderinf
gen leiden vaak niet tot iet#
beters, maar tot iets slecht
ters. Ze bevatten nieuwe ge?
varen, uitdagingen, verlei?
dingen. De idee van een te-I
rugkeer naar de Duits#
grenzen van 1937 is een oor
logsidee".
In opdracht van de Wereld
raad van Kerken verhuisden
Bé Ruys na de oorlog naard
Berlijn om de dialoog tussenb
Oost en West te bevorderen.?
In HN-magazine vertelt zeft
„In de oude Reichshaupt-f?
stadt zijn neo-nazi's in het
stadsbestuur gekomen en ze.
verbergen hun bedoelingeni"
niet. Ze smeren overal ha-jf
kenkruisen op en zeggen: zoe
gek was die Hitier niet, hijü
was toch een echte Duitser.:
Als het fascisme terug zouï
komen, of als daar onvol-e
doende waakzaamheid tegend
zou bestaan, zou je bijna zeg
gen: hadden we Honeckerf
nog maar". fe
Al in 1965 waarschuwde!!
prof. Donald Kuenen, voor-
malig rector magnificus van
de Leidse universiteit, voor's
het gevaar van overbevol-te
king. Nu zegt hij: „De bevol-p
kingsgroei zal in ontwikke-l'
lingslanden een zodanige
omvang aannemen, dat er
catastrofale sociale revolu- e
ties zullen optreden. Ik ver- i.
wacht ook een hetze tegen i
Europeanen. Die landen zul-
len hun produkten niet lan-
ger aan ons willen leveren, f
Die landen zullen voor ons*
niet langer toegankelijk i
zijn". s
Socialisme met een mense-
lijk gezicht, wat is dat,
vraagt De Groene. „Anno
1989 is dat, alle sympathie
voor Dubcek ten spijt, een
anachronisme. Vandaag gaat
het de Tsjechen om niets
minder dan een democrati
sche rechtsstaat. De weg
naar democratie lijkt open te
liggen. Maar: The proof of I
the pudding is in the eating.
Het harde, saaie, geduldige
werk begint pas nu".
Ook in De Groene de relatie
tussen de Tsjechische ouders S
en hun kinderen (uit de pen/'
van Wera de Lange, die ook
voor onze krant schrijft).
„Ze zijn precies hetzelfde als l
hun ouders. Vriendelijk, be
zield, geweldloos, democra- 5
tisch, bereid hun rancunes
opzij te schuiven - als ze 1
hun doel maar bereiken.
Hoe is het mogelijk na 21 e
jaar politiestaat?" 1
DICK HOFLAND
HEIIk ben er noj Uk lit klem
neer 'die uskloof fsst Unjuam
j)hhtl...lK zs! vtrplelterd worden
Nederlandse universiteiten
bieden met name kortlopende
cursussen aan. Slechts in en
kele gevallen wordt ook een
vervolgcursus aangeboden.
Van der Veen noemde het een
groot gevaar dat ouderen op
een gegeven moment onvol
doende mogelijkheden hebben
om naar vollediger opleidin
gen over te stappen, waardaar
educatie in hun leven slechts
een incident blijft.
Van der Veen zei niet te be
grijpen waarom Nederlandse
universiteiten zo aarzelend en
traag zijn om langer lopende
cursussen voor oudere studen
ten aan te bieden. Het bete
kent toch ook voor de univer
siteiten een groei van het aan
tal studenten en een stijging
van inkomsten. Gezien de er
varingen in het buitenland
moet het volgens hem voor
elke Nederlandse universiteit
mogelijk zijn 250 tot 500 oude
re studenten aan te trekken.
Oudere studenten blijken vaak
hoog op de maatschappelijk
ladder te hebben gestaan en
een goede opleiding te hebben
gevolgd. Een derde van de be
langstellenden heeft een tame
lijk lage vooropleiding geno
ten. Voor hen is universitaire
oudereneducatie een tweede
mogelijkheid om alsnog te stu
deren. Vooral veel vrouwen
blijken op die manier een
tweede kans te krijgen, aldus
Van der Veen.
Uit een onderzoek van de
Open Universiteit in Heerlen
is gebleken dat de studieresul
taten van ouderen niet afwij
ken van die van jongeren. Stu
denten van boven de 55 jaar
hebben als nadeel dat hun ge
heugen achteruit gaat, maar zij
kunnen de leerstof beter ver
werken dan jongeren, aldus
het onderzoek.
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
ROTTERDAM Ouderen to
nen steeds meer behoefte aan
academisch onderwijs. Dat
blijkt uit de belangstelling
voor speciale cursussen die
verschillende universiteiten
sinds enkele jaren geven.
Het hoger onderwijs voor ou
deren was gisteren het onder
werp op een symposium aan
de Rotterdamse universiteit.
Daarbij bleek vooral het ont
breken van goed beleid, en
daardoor van structurele voor
zieningen voor het hoger on
derwijs aan de oudere genera
tie, reden om voor meer acti
viteiten op dat gebied te plei
ten.
In een beschouwing over ou-
derenuniversiteiten in de Ver
enigde Staten en Europa zei
dr. R.G.W van der Veen dat
het buitenland voor ouderen
veel meer mogelijkheden kent
om langere tijd ouderenonder-
wijs te volgen.
i" 1 11
