van prent- en tekenkunst Meesterlijke 'Ontmoeting' Zuidhollands Orgelconcours voor amateurs van goed niveau a§nn Burton ^Verleden Bosgod van De Vries ontdekt bij veilinghuis Aardappeleters Van Gogh weer in Kröller-Müller OTTERLO Het doek „De Aardappeleters, 1885" van Vincent van Gogh is gerestaureerd en vanaf 5 december weer te zien in de vaste opstelling van de collectie in het Rijksmuseum Kröller-Müller op de Hoge Veluwe in Otterlo. Het schilderij werd 12 december vorig jaar met twee andere werken uit het museum gestolen. Het werd op 14 juli teruggevonden. Het bleek te zijn beschadigd, een gevolg van vocht en hoge tempe ratuur. Bij de restauratie zijn de vernislaag en de retou ches die in 1958 waren aangebracht, vervangen. De twee andere gestolen werken waren „Uitge bloeide zonnebloemen, 1887" en „Weefgetouw met wever, 1884". Deze zijn eveneens teruggevonden, maar hadden minder te lijden en konden nagenoeg meteen na terugkeer weer in het museum worden opgehangen. Kluitman hofleverancier HEERHUGOWAARD Kinderboekenuit gever Kluitman Alkmaar bv in Heerhugo- waard wordt vrijdag Hofleverancier. De uit geverij bestaat 125 jaar en veel van haar vroeger uitgegeven boeken zijn ook nu nog bekend. Tot deze ook nu nog veel gelezen werken behoren onder meer: Dik Trom van C. Joh. Kievit, Paddeltje van Joh. H. Been, Pietje Bell en Kruimeltje van Chr. van Ab- koude, en Afke's Tiental, het beroemdste boek van Nienke van Hichtum. In het recen te verleden zijn ook series verschenen waar aan de jeugd veel plezier beleeft, zoals de Ka meleon-reeks van H. de Roos. De naam van de uitgeverij verraadt dat het bedrijf in Alk maar werd opgericht. In 1978 werd naar Heerhugowaard verhuisd. Daarom reikt bur gemeester Pop van Alkmaar op 1 december in Heerhugowaard de oorkonde en het wa penschild uit, die bij het predikaat Hofleve rancier horen. DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989 PAGINA 13 George Harrison George Harrison heeft geen zin in Beatles-reünie LOS ANGELES Zanger-componist Geor- fe Harrison ziet een Beatles-reünie zonder ohn Lennon niet meer zitten. „Wat voor zin hebben drie Beatles zonder John?" aldus Harrison. „Het is te lang geleden". Lennon werd in 1980 van het leven beroofd door een maniak. Een ander oud-lid van de „Fab Four", Paul McCartney, opperde in een in terview met de Los Angeles Times de moge lijkheid van een reünie met Harrison en drummer Ringo Starr, nu een einde is geko men aan de procesvoering tussen hen over de rechten op grammofoonplaten. De 46-ja- rige Harrison noemde de toekomst belang rijker dan het verleden. Hij is betrokken ge raakt bij de Britse filmindustrie en brengt begin volgend jaar een film uit genaamd „Nuns on the Run". Nieuw kunsthuis in Rotterdam voor hedendaagse kunst ROTTERDAM Met een overzicht van het werk van Guillaume Bijl wordt op 27 ja nuari het nieuwe Rotterdamse kunsthuis „Witte de With" ge opend. Directeur Chris Der- con, die officieel pas op 1 april 1990 in dienst treedt, presen teerde woensdag het program ma tot 1991 van dit Center for Contemporary Art. Het kunsthuis moet een inter nationaal platform worden voor hedendaagse beeldende kunst en niet slechts weer een ruimte waar tentoonstellingen worden gemaakt. Dercon, mo menteel nog programma-di recteur van het Institute for Contemporary Art P.S.I Mu seum in New York, liet zich kritisch uit over de manier waarop momenteel kunst ge toond wordt. „Het lijkt wel een wereldkampioenschap tentoonstellingen maken". Daar doet het kunsthuis in ie der geval niet aan mee, aldus Dercon. Het Witte de With- programma gaat nieuwe ont wikkelingen tonen en kunste naars kiezen die een alterna tief bieden voor de huidige 'trends. De programmering wordt in een breed verband gebracht door samenwerking met onder andere het Filmfes tival en kunstopleidingen. Dercon wil vooral ook aan dacht besteden aan het waar om van tentoonstellingen en kunstwerken, onder meer door lezingen en speciale boe ken bij de tentoonstellingen. Voor volgend jaar staan onder meer op het programma een overzicht van environments en objecten van Guillaume Bijl uit de periode '81-'90. werk van de Amerikaanse concep tuele kunstenaar John Knight over tentoonstellingsmecha nieken en tentoonstellingsde sign. Verder zijn er van mei tot juli de eerste solo-tentoon stellingen van de Mexicaanse schilder Julio Galan en de Ar gentijnse schilder Guillermo Kuitca. Witte de With werkt komend jaar met een budget van 1,1 miljoen gulden. Het kunsthuis denkt verder aan vormen van sponsoring bijvoorbeeld door co-produktie van tentoonstel lingen met andere musea en kunstinstellingen en hoopt ook nog op aanvullende fondsen van het ministerie van WVC. noetingen/Begegnungen', take- in en prenten uit de Albertina >nen en Rijksprentenkabinet in lerdam. Van 2 december tot 22 iri. Geopend di. t/m za. 10 tot ir, zo. 13 tot 17 uur, ma. geslo- 27 ^STERDAM Als iets met 3: igeweld moet, dan lukt het i. «wel, zeker als er iets moois moet komen. Deze keer Jasten meestertekeningen ^le Albertina in Wenen een i, ïioeting hebben met gelijk- riitig werk uit het Rijkspren- Mabinet (Rijksmuseum) in ^ïterdam. Collecties uit bei- tMusea werden samenge- Ktht in een expositie, die in lien veel publiek trok en ïa,van 2 december tot 22 ja- loJri volgend jaar in Amster- i hetzelfde moet doen. K ttmoetingen/Begegnun- t werd de titel van de ten- Opstelling die inderdaad een cameling van meesterwer- 13. is. Maar dat werk uit de 'h^terdamse collectie dat uit 'pen ontmoet uit oogpunt :qi artistieke overeenkom- i, gaat wat erg ver. U&iurlijk zijn er altijd wel teenkomsten te vinden, al 45 het maar de tijd van ont- Maar zo kan men ook poeren, dat beide kunste- irs niet van spruitjes hiel- of een bril droegen. En %iaar goed wordt gezocht, er altijd wel artistieke reenkomsten te vinden. En bntstaat dan de gewenste poeting. Als men maar 'k genoeg wil. Ji^voudiger was geweest, o#neer de samenstellers ge in hadden gezegd: „Jon- s, we maken een tentoon- Eng van verdraaid goed uit het Amsterdamse tenkabinet en uit de Al- ^ina in Wenen. Van allebei dnveel, dat wordt grandi- infl keen publiek nó f I :oor jeugdige Solist fur 'j?Amsterdam Wind Orchestra on- leiding van Heinz Friesen. Solist iertienjarige violist Joszef Lend- Arnold Schönbergzaal, Konink- .Conservatorium, Den Haag. 1 iribedroevend slechte belang- NÜing voor het concert dat jeravoncf in de Arnold '(iLönbergzaal werd gegeven ,j»r het Amsterdam Wind Or- tstra en de dertienjarige rrtist Joszef Lendvai deed de >4anisator besluiten de weini- bezoekers vrij entree te i. lenen. Er zaten in de zaal eveer evenveel bezoekers musici op het podium. £zef Lendvai won eerder dit J het TROS/Foster Parents- Tcours „Solo voor een kind", 'ipr een jury onder voorzit- rtchap van Jaap van Zwe- werd hij aangewezen als Jnaar en dat leverde Joszef )i aantal optredens met het jnlasorkest op. Gisteravond ïelde hij Introduction et do Cappriccioso van Saint- rJns en Zigeunerweise van „iSarasate uitgerekend in de d waar om de twee jaar de ^Wens Viooldagen worden Jouden. Een vergelijking die deelnemers en Joszef itidvai dringt zich op. ilzef heeft het vioolspelen in '1 bloed, hij is de zoon van J primarius van een Hon ors zigeunerorkest. Zo va- ■f. zo zoon, want aan vinger- igheid en virtuositeit ont dekt het hem niet. Op het Öied van muzikale expressie, Verking en overtuigings- s&cht wordt hij echter over- ttffen door de winnaars die dlordens Viooldagen hebben ijgeleverd. tft Amsterdam Wind Orches- i is samengesteld uit oud- asici van de voormalige Am- frdamse Politiekapel aange- dd met conservatoriumstu- tïiten. De leiding is toe ver duwd aan Heinz Friesen die ft gisteravond weer bewees iP vakman te zijn die de feepjes van het blaasorkest i®r en door kent. ADRIAAN HAGER jii Finale van het Zuidhollands Orgel concours voor amateurs. Georgani seerd door de Streekmuziekschool Rijnakkoord. Op 29 november ge hoord in de Scheppingskerk in Lei- derdorp. Met het organiseren van het eerste Zuidhollandse Orgel- concours voor amateurs had de Streekmuziekschool Rij nakkoord uit Leiderdorp een tweeledig doel voor ogen. Ten eerste de aandacht te vestigen op het aantrekkelijke van het orgel als muziekinstrument. Ten tweede wilde men nog eens het belang van de mu ziekschool als onderwijsinsti tuut benadrukken. De beteke nis van de muziekscholen wordt heden ten dage nogal eens onderschat. Een opleiding aan een muziekschool is ofwel een goede voorbereiding op een latere conservatoriumstu die ofwel een uitstekende basis voor amateurs die graag hun weg willen proberen te vinden in de muziek. Het orgelconcours, dat moge lijk gemaakt werd met steun van de Provincie Zuid-Hol land en de firma Van Vulpen, werd gehouden in de Schep pingskerk te Leiderdorp. Het concours bestond uit een voor ronde en een finale. Er werd in twee categorieën, de eerste categorie tot 15 jaar en de tweede vanaf 15 jaar, gestre den om de ereplaatsen. In to taal deden er 27 deelnemers, een zeer hoog aantal, ver spreid over de hele provincie Zuid-Holland mee. Tien van hen, van elke categorie vijf deelnemers, werden toegelaten tot de finale die gisteren plaatsvond. Alle finalisten wa ren afkomstig van door het rijk erkende muziekscholen. In de finale bestond de jury uit Han Lammers, Gerard Akker huis en Charles de Wolff. Van de begeleidende jurycommis sie, die ervoor moest zorgen dat de beoordeling in goede banen geleid werd en die ook de jurering in de voorronde voor haar rekening had geno men, maakten Ekke Atsma, Erik Vogel en Nico de Raad deel uit. De deelnemers hadden wat de repertoirekeuze betreft geheel de vrije hand gekregen. De jury beoordeelde de uitvoerin gen van de verschillende wer ken op het Van Vulpenorgel van de Leiderdorpse Schep pingskerk, een in de neoba- rokstijl gebouwd instrument, op moeilijkheidsgraad, muzi kale expressie en technische vaardigheid. In de twee categorieën vielen er drie geldprijzen te verdelen (/"250, ƒ150, en ƒ50 in de eerste categorie en ƒ500, ƒ250 en ƒ150 in de tweede categorie). In de categorie tot 15 jaar ging de eerste prijs naar Bram Theu- nisse uit Dordrecht, op de voet gevolgd door de tweedeprijs winnaar Dirk-Jan Versendaal uit Barendrecht en Martin Vendel uit Alphen aan den Rijn die de derde prijs in de wacht sleepte. In de categorie vanaf 15 jaar won Wim van Dusschoten (Benthuizen) met zijn fraaie vertolking van het eerste ko raal van de Nederlandse com ponist Hendrik Andriessen de eerste prijs. Tweede werd Wim Loef uit Den Haag en derde Aarnoud de Groen uit Rijswijk. Gezien het aantal deelnemers en bezoekers aan het concours overwegen de organisatoren van dit concours, oorspronke lijk met het idee opgezet om het eens in de twee jaar van de grond te tillen, een jaarlijks te rugkerend evenement te ma ken. Als we het niveau van de bijdragen van de verschillende deelnemers in ogenschouw ne men, is er geen enkele reden om van dit voornemen af te zien. PETER VAN VEEN INfNST/RTV IiTERDAM De befaamde jazz- liste Ann Burton is in de nacht dinsdag op woensdag in het An- m van Leeuwenhoekziekenhuis in iterdam op 56-jarige leeftijd aan p.Jcanker overleden. Burton (op 4 iat rt 1933 geboren als Anna Rafalo- i at) verwierf haar eerste faam in woerland bij Louis van Dijk en trad ;Jin1er onder meer op met Ramses ,®ffv Zij kreeg Edisons voor haar ^speelplaten Blue Burton en New 5, k State of Mind. Een toernee deze èrier met de Amerikaanse jazzpia- Blossom Dearie moest worden ;|b!arde0.mdat Ann Burton. "ÖT 22 JANUARI IN RIJKSMUSEUM oos". Want zo werd het uitein delijk. Werk is uitgezocht uit de Al bertina van Meester E.S., Al- brecht Dürer, Albrecht Alt- dorfer, Peter Paul Rubens, Rudolf van Alt en Klimt en Schiele. Voor het Amsterdam se achttal treden op de Meester van het Amsterdamse Kabi net, Hendrick Goltzius en J. de Gheyn, Hercules Segers, Jean Antoine Watteau, Breit- ner, Bosboom en Jan Toorop. Rembrandt, zelfs na lang zoe ken niet met iemand te verge lijken, doet mee op een centra le plaats; ook al omdat hij chronologisch precies in het midden der tijden thuishoort. Van hem zijn uit beide kam pen totaal tien tekeningen uit gezocht. Hollen Natuurlijk wordt het hollen, om deze niet eens zo heel gro te, maar wel erg fijne expositie te bewonderen. Op 22 januari wordt alles weer goed opge borgen, want de kwetsbaar heidsfactor van de tekeningen en prenten op papier is hoog en dat dit werk in een exposi tie te zien is, mag als hoge uit zondering worden opgevat. Nogmaals, aan de veronder stelde overeenkomsten hoeft niet al te veel waarde te wor den toegekend. Maar het is wel verrassend, dat door de goede zorgen van de musea zo veel oud werk de eeuwen heeft doorstaan en sommig werk, ook uit de vijftiende eeuw, gisteren te lijkt te zijn gemaakt. Langzamerhand we ten we wel beter: De Gheyn werkte in het begin van de ze ventiende eeuw, maar zijn stu dies zouden werkelijk 'van gis teren' kunnen zijn, of anders: het is soms moeilijk er een tijd aan te geven. Zoals van veel ander werk kan worden ge zegd. Alsof tekeningen en prenten minder aan stijl en tijd zijn gebonden dan werk in olieverf. En in veel hogere mate persoonsgebonden. De kunstenaar, Dürer, Rembrandt en de anderen zijn onmiddel lijk herkenbaar, Schiele even- Watteau, Breitner en Bosboom (hoe lekker oud-Haags) en ei genlijk alle anderen, al is in een enkel geval werk toch wel gedateerd. Catalogus Het moet gezegd dat vrijwel alle grotere exposities worden vergezeld door catalogi, waar aan evenveel aandacht is be steed als aan de tentoonstelling zelve. En dus de moeite van het aanschaffen waard. Voor het boekwerk dat bij deze te keningen- en prentenexpositie behoort, geldt dit in dubbel op zicht. Niet alleen is het een erg compleet boek geworden, de afbeeldingen benaderen tot in hoge mate het origineel. Bo vendien bevat het zo veel in formatie over de kunstenaar en zijn werk, dat het behalve een kijk- ook een leesboek is geworden. Voor de uitzonder lijk lage prijs van 39,90. Hoewel sommige musea hun best lijken te doen exposities samen te stellen voor kunst historici - wie Altdorfer niet kan onderscheiden van Segers valt af en doet niet meer mee - is deze expositie zo samenge steld dat zelfs de bezoeker die eerlijk waar echt niet van toe ten en blazen weet, die hele zondagmiddag toch kan blij ven genieten. Het is zeker de vraag, of het er zo toe doet, dat Peter Paul Rubens bij Jean Antoine Watteau mag hangen, omdat ze overeenkomsten to nen. Wie op die stelling toch prijs stelt, krijgt in ruime mate zijn zin. Maar Daniël in de leeuwenkuil van Rembrandt is op zich een half uur waard en dat geldt ook voor ander werk, als portret en studies van Golt zius en vele anderen. Ze zijn per stuk zo de moeite waard, dat het zoeken naar gelijkenis sen een wat onzinnig tijdver drijf wordt, om niet te spreken van tijdverlies. Het gaat om meesterwerken van groot meesters, zoals de samenstel lers zelf al opmerken. Ze heb ben groot gelijk. En wanneer die meesters elkaar, zoals de musea beweren elkaar „als het ware" - welk ware? - ontmoe ten, nu, goed dan. Maar het is belangrijker wanneer de be zoeker zelfstandig kan opmer ken, waarom het werk van de beroemde meesters beroemd werd. En dat lukt gegaran- deerd' FRITS BROMBERG Dansende bosgod van Adriaen de Vries zal naar verwachting tussen de drie en vijf miljoen gulden opbrengen. Rechts: De zich prachtig krabbende hond van de Meester van het Amsterdams Kabinet. LONDEN Bij het vei linghuis Sotheby's is op 7 december in Londen een bronzen dansende bosgod uit de vroege zeventiende eeuw van de Noordneder landse maniërist Adriaen de Vries te koop. Het unieke exemplaar zat bij een zending Engelse tuin beelden uit deze en vorige eeuw. Het 77 cm hoge beeld moet naar schatting tussen de drie en vijf mil joen gulden opbrengen. De dansende faun was inge bracht voor een veiling in Bil- lingshurst. De eigenaar had het in het begin van de jaren vijftig gekocht. Het beeld werd van de veiling teruggetrokken voor nader onderzoek. Dit bracht aan het licht, dat het beeld waarschijnlijk tussen 1610 en 1615 in Praag is ge maakt. Een laboratorium in Oxford vond aan de binnen kant van het beeld nog een stukje van de oorspronkelijke binnenvorm van (gebakken) klei. Dit restant kon worden gedateerd tussen 1450 en 1630. De figuur is gebaseerd op een marmeren beeld dat in de ze ventiende eeuw werd opgegra ven, nu in de Uffizi Gallery in Florence staat en volgens overlevering door Michelange lo werd gerestaureerd. Het is vaak nagemaakt, dikwijls in brons. De nu in Engeland ont dekte bosgod schijnt het vroegste exemplaar van de na gemaakte modellen te zijn. De beeldhouwer en schilder De Vries werd rond 1545 in Den Haag geboren en stierf in december 1626 in Praag. Hij was in de jaren tachtig in Ita lië onder meer in Florence waar hij in de leer zou zijn ge weest bij Giabologna. Hij kan het bekende marmeren beeld ook in 1595 hebben gezien, het jaar waarin hij Rome bezocht. Het maniërisme van De Vries staat door de beweeglijkheid van de wijze waarop hij zijn beelden modelleerde, al op de grens van de barok. De Vries gaf als kunstenaar een eigen interpretatie aan het model. Zo veranderde hij de houding van de faun, gaf hem bekkens in elke hand en verving een muziekinstrument door een blaasbalg. Buiten kijf staat het voor de deskundigen van So theby's dat De Vries met de bronzen faun een veel mooier werk heeft geschapen dan het klassieke prototype. Warhol Rechercheurs van de Amsterdamse politie tonen een van de werken van Andy Warhol die in 1988 werden gestolen in Bonn. De miljoenenroof werd onlangs opgelost door de aanhouding van zeven mensen in Amsterdam, die op dat moment bezig waren de litho's te verhandelen. FOTO: ANP eens, hoe men zijn werk ook moge beoordelen. Tijd Kan in sommige gevallen een tentoonstelling in sukkeldrafje worden afgewerkt, om hier en daar wat langer te kijken, deze tentoonstelling van Ontmoe tingen leent zich daar niet voor; men zal er de tijd voor moeten en willen nemen. De samenstellers hebben de gele genheid met alle beschikbare handen aangepakt om het bes te van het beste te selecteren. En wie er echt een hele regen achtige zondagmiddag voor uittrekt, komt blijde gestemd huiswaarts. Soms om het meesterschap van de kunste naar, soms om zijn kunstzin of beide en in sommige gevallen door het documentaire karak ter van het afgebeeldene. De meester van het Amsterdamse Kabinet is eerder tentoonge steld, maar het is steeds weer een bijzondere gelegenheid zijn werk terug te zien: zijn krabbende hond moge tot de jongste dag ergens last van hebben: het blijft altijd een meesterwerk. En dat betreft zeker dat werk van Dürer,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 13