Staking wordt
daverend feest
Solidariteit met Tsjechoslowakije
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Wapens Salvadoraans verzet
zijn afkomstig van contra's
BUITENLAND
fiikbcOotvuvnt
DINSDAG 28 NOVEMBER 1989 PAGlJ_
Aoun weigert
te vertrekken
BAYRUT Generaal Aoun,
de bevelhebber van de Liba
nese christelijke strijdkrach
ten, heeft gezegd dat hij niet
van zins is om op te stappen,
zoals de nieuwe Libanese pre
sident Hrawi heeft geëist. Hij
zal zich desnoods doodvechten,
zo heeft hij laten weten. Hrawi
zei niet te zullen toestaan dat
er twee rivaliserende regerin
gen in Libanon zijn en dat hij
Aoun binnen 48 uur zou ver
vangen als bevelhebber van
het christelijke leger. Als
Aoun bleef, zou hij moeten re
kenen op een aanval.
Huisarrest Abu Nidal
NEW YORK Abu Nidal, de leider van de ter
reurgroep Fatah Revolutionaire Raad, is door de
Libische autoriteiten onder huisarrest geplaatst.
Nidal mag zijn onderkomen in de buurt van de
Libische hoofdstad Tripoli niet verlaten, aldus de
New York Times vandaag.
De Libische autoriteiten hebben tot deze maatre
gel besloten na Arabische en Palestijnse druk om
aan alle terreuracties een eind te maken, omdat
deze de Arabische diplomatieke activiteiten
schaden, zo meldde de Times. Volgens Westerse
inlichtingendiensten is de Fatah Revolutionaire
Raad van Nidal verantwoordelijk voor terreur
acties in zeker 20 landen, waarbij rond de 900
doden en gewonden zijn gevallen. Nidal verblijft
in Libië sinds 1987, toen hij uit Syrië werd uitge
wezen. Hij wordt in Egypte ondermeer gezocht
wegens de kaping van een Egyptisch vliegtuig in
1985, die aan 56 mensen het leven kostte.
Cocaïnevangst
in Mexico
MEXICO-STAD De federa
le politie van Mexico heeft vo
rige week ruim viereneenhal-
ve ton cocaïne onderschept.
Het was de grootste cocaïne
vangst in Mexico tot nog toe.
Tijdens de politie-actie werden
zes vermoedelijke drugssmok
kelaars doodgeschoten. Minis
ter van justitie Enrique Alva
rez del Castillo verklaarde gis
teren op een persconferentie
dat de cocaïne afkomstig was
van het Colombiaanse drugs
kartel van Medellin en dat het
de bedoeling was het spul over
land naar de VS te smokkelen.
President van India
ontbindt parlement
NEW DELHI President Venkataraman van In
dia heeft gisteravond het parlement ontbonden als
eerste stap in de totstandkoming van een nieuwe
regering, nadat bij de verkiezingen was gebleken
dat de Congrespartij van handi zijn meerderheid in
het parlement was kwijtgeraakt. Gandhi zal func
tioneren als waarnemend premier tot een regering
is gevormd. De Congrespartij heeft wel de meeste
zetels gehaald, maar niet genoeg om alleen te kun
nen regeren. Of de partij nu in de oppositie gaat of
een coalitieregering vormt is nog onduidelijk. De
twee grootste oppositiepartijen, het Nationaal
Front en de Bharatiya Janata Partij zouden achter
de schermen al co'alitiebesprekingen zijn begon
nen. Maar het ligt voor de hand dat de president
de partij met de meeste zetels, de Congrespartij, zal
verzoeken een coalitie te formeren.
Hongaren zijn
toch voor uitstel
BUDAPEST De ra-
dicale oppositiepartijen
in Hongarije hebben in
het zondag gehouden
referendum toch een
nipte overwinning be
haald op de regering.
Dat betekent dat de
verkiezing van de eer
ste president van de re
publiek Hongarije, die
was voorzien voor janu
ari, wordt uitgesteld tot
na de eerste vrije parle
mentsverkiezingen in
het land sinds 1947. Die
staan voor het komende
vooijaar op het pro
gramma.
Drugsmaffia eist aanslag
Colombiaans vliegtuig i,
BOGOTA De verantwoordelijkheid voor de ontploffii|u
een Colombiaans verkeersvliegtuig, gisteren, is opgeëist d^n
'Extraditables', de leden van de Colombiaanse drugsma^ri;
wier uitlevering de Verenigde Staten hebben gevraagd, er
De aanslag heeft het leven gekost aan alle 107 inzittenden
het toestel. De Boeing 727 van de Colombiaanse luchtvaarpr
schappij Avianca explodeerde in de lucht, kort na het vpc
uit Bogota op weg naar de stad Cali. Enkele uren na dete
eiste een man, die zei lid te zijn van de 'Extraditables', did
slag op. Hij zei dat het vliegtuig was opgeblazen omdat pi
politie-informanten aan boord zouden zijn. De autoriteiten)
den eerder al gezegd rekening te houden met de mogeliie
van een aanslag. De inlichtingen van de informanten zoud^
politie afgelopen woensdag in staat hebben gesteld om een1 c
te doen in een schuilplaats van de leiding van de drugsirin
(Van onze verslaggever
André Horlings)
PRAAG Van de ene
minuut op de andere ver
anderde Praag gistermid
dag in een heksenketel.
Klokslag 12 uur werd de
stad ondergedompeld in
een kakofonie van gelui
den. Sirenes gingen loei
en, claxons toeterden,
kerkklokken beierden; al
les wat lawaai kon maken
werd ingeschakeld.
De 'Generalni Stavka' was be
gonnen, de algemene staking,
die twee uur zou duren. De
Tsjechoslowaken maakten er
een daverend feest van. En
Dubcek was ook nog jarig.
De staking bracht in heel
Tsjechoslowakije miljoenen
mensen op de been. Klokslag
12 uur stroomden de fabrieken,
de kantoren, de winkels en de
scholen leeg. Arbeiders verza
melden zich voor de fabriek-
spoort, gingen er in discussie
of werden toegesproken. Kan
toorbedienden gingen met
spandoeken op mars. Winkel
meisjes stonden lachend voor
de deur. Scholieren trokken
hand in hand in lange slingers
door de straten. Taxi's reden
in een grote optocht door de
stad. Auto's toeterden voor de
monstranten en kregen het V-
teken terug. De trams stonden
de eerste vijf minuten stil, om
solidariteit te tonen; mee-sta-
ken was verboden. Op de sta
king volgde een nieuwe mas
sale manifestatie op het Wen-
cèslasplein.
Verandering
De verandering in het land is
compleet. Veertien dagen gele
den nog waren 'samenscholin
gen' taboe en was de politie
alom tegenwoordig. Nu stond
de dichtstbijzijnde (zichtbare)
agent een kilometer ver weg
het verkeer te regelen. Zelfs
de Tsjechoslowaakse radio
deed mee en speelde de plaat
'Power to the people' (Alle
macht aan het volk). Maar een
rechtstreekse uitzending van
de betoging was er niet bij. Ra
dio en tv volstonden met korte
nieuwsflitsen.
De staking was vorige week
afgekondigd door Burgerfo
rum, het platform waarin de
oppositie zich heeft verenigd.
Doel was om de regering ver
der onder druk te zetten. De
belangrijkste eisen waren ech
ter al ingewilligd: de gehele
politiek was vervangen, alle
politieke gevangenen zijn vrij
en er komt een onderzoek
naar de gebeurtenissen van 17
november. Nu werd de staking
een demonstratie voor demo
cratie en vrijheid en tegen een
verder afglijden naar een tota
le crisis.
Burgerforum heeft besloten op
het hoogtepunt te stoppen.
Vandaag wordt er niet meer
gedemonstreerd op het Wen-
ceslasplein. Vanaf vandaag
moet de belofte worden omge
zet in harde afspraken. De dia
loog met premier Adamec, die
minimaal moet uitmonden in
een overeenkomst voor het
houden van vrije verkiezin
gen, is vanmorgen begonnen.
Voorproefje
Honderdduizenden namen gis
teren al vroeg een voorproefje
FOTO: HARRY TIELMAN
,,Wij steunen de studenten", is de boodschap van deze arbeidersdelegatie op het Wenceslasplein.
Intensief luisteren mensen naar de toespraken van vertegen
woordigers van de verschillende industrietakken uit de grote
CTK-fabriek.
foto: harry tielman
AMSTERDAM De sta
kers in Tsjechoslowakije
kregen gistermiddag van
uit Nederland een hart
onder de riem gestoken.
Tijdens een druk bezochte bij
eenkomst in de Nieuwe Kerk
in Amsterdam betuigden ver
tegenwoordigers van diverse
organisaties en symapthisan-
ten hun solidariteit met dege
nen die in hun land strijden
Demonstranten droegen gistermiddag op het Wenceslasplein een Stalin-buste mee, mei
„niets duurt voor eeuwig".
op de staking en verlieten hun
arbeidsplaats eerder, om op
weg te gaan naar het Wences
lasplein. Al vroeg in de och
tendschemering stroomden
honderden mensen het plein
op, rond tien uur waren het er
duizenden en tegen elf uur
tienduizenden. Ze droegen een
zee mee van wit-blauw-rode
vlaggen. Elders hingen die aan
hijskranen, uit de ramen van
de huizen en zelfs als een vlie
ger in de lucht.
Om half twaalf waren de toe
gangswegen verstopt door de
massa, die over de gehele
breedte van de straten vastbe
raden richting Wenceslas mar
cheerde. Op spandoeken lieten
ze weten welke bedrijven ze
vertegenwoordigden.
Maar ook elders waren mani
festaties. In de industriewijk
foto: ap
Karlin trokken grote groepen
demonstranten naar de fa-
briekspoort van de grote
Tsjechoslowaakse machinefa
briek CTK, waar in totaal
20.000 mensen werken. Spre
kers uit alle geledingen van de
fabriek getuigden er van hun
solidariteit, met wat er door de
studenten op gang was ge
bracht, en van hun vastbera
den wil aan een nieuw, demo
voor verworvenheden die be
woners van het Westen zo
normaal vinden. De bijeen
komst werd georganiseerd
door onder andere Pax Christi,
D66, de PvdA, Kerk in nood,
het Nederlands Helsinki Co
mité, IKV en de Stichting In
formatie over Charta 77. Hoe
normaal we in het Westen
vrijheid van vereniging, druk
pers en meningsuiting vinden,
ontdekte de Tsjechische Eva
Ebels-Danielova. Zij woont
cratisch Tsjechoslowakije mee
te werken.
De tienduizenden toehoorders
moesten het stellen zonder de
gigantische luidsprekerinstal
laties die in het centrum staan
opgesteld, maar iedereen luis
terde muisstil toe, zodat de re
devoeringen ook op honder
den meters afstand te volgen
waren. De stilte werd slechts
onderbroken door toejuichin
gen, applaus en fluitconcerten.
De 'Praagse Lente' is weer te
rug, niet alleen politiek, maar
ook op straat. Tientallen men
sen drongen om een auto heen
omdat er een buitenlands tijd
schrift uit 1968 voor de ruiten
hing, met een reportage over
het neerslaan van de hervor
mingen. Veel mensen zien
voor het eerst de foto's waarop
studenten in discussie zijn met
'Iwan',de Russische soldaten,
en van bloed op de plaats waar
een slachtoffer viel.
Muurkranten
De muurkranten op de etala
geruiten worden per dag ver
verst en de nieuwe teksten,
oproepen, eisen, verklaringen
en slogans worden gretig gele
zen. Een cartoon van een
mannetje dat de bekentenis
doet: „Ik steel, ik bedrieg, ik
betaal mijn schulden niet,
maar ik maak geen politieke
vergissingen" veroorzaakt een
spontaan gelach. Dat is opval
lend, want ondanks de enorme
veranderingen overheerst nog
steeds de ernst. Er wordt door
de Tsjechoslowaken bijzonder
weinig gelachen.
Op diverse spandoeken werd
Alexander Dubcek gisteren
gefeliciteerd met zijn 68e ver-
sinds 1968 het jaar van de
Warschaupact-invasie in
Nederland. Samen met een
aantal andere Tsjechen de
monstreerde Ebels in 1968 in
haar nieuwe vaderland voor
die elementaire vrijheden voor
haar landgenoten.
„Veel studenten in Nederland
begrepen onze strijd niet. Vrij
heid van meningsuiting, van
drukpers was voor hen zo nor
maal. Het leek zo saai om
daarvoor te demonstreren.
Che Guevara die door de jun
gle trok sprak veel meer tot de
verbeelding. Het gaf me een
gevoel van vervreemding".
Naast Ebels voerden vertegen
woordigers van diverse orga
nisaties het woord. De dichte
res Jana Beranova droeg ge
dichten voor, opgedragen aan
de Tsjechische schrijvers en
aan Jan Palach, de student die
zich na de invasie uit protest
doodde door zelfverbranding.
ag gistermiddag, tijdens de twee uur durende algemene
werkstaking. foto: AP
jaardag. Kennelijk is ergens
een pers aan het rollen ge
gaan, want het aantal portret
ten op straat van de leider van
de Praagse Lente groeit met
het uur. Het is een foto uit 1968
toen hij 21 jaar jonger was en
sindsdien was zijn naam
laat staan zijn hoofd ta
boe.
De officiële pers, de radio en
televisie in Tsjechoslowakije
zijn nog niet beheel bekeerd.
In commentaren is gewezen op
de enorme schade die door de
staking zou worden veroor
zaakt. Een zegsman van de
CTK-fabrieken beloofde dat
de verloren arbeidstijd zou
worden goed gemaakt. „Wij
zijn bereid twee vrije zaterda
gen te werken, zonder betalin-
g..in de week van de eerste
vrije verkiezingen".
DDR-burgei
betogen \oo)f
democratiscl
hervorming!
(Vervolg van de voorpa||
LEIPZIG Onge
200.000 DDR-burgers
monstreerden gisterai
in de Oostduitse
Leipzig voor demo^
sche hervormingen.
Na het bijwonen van fl
diensten voor de il
stroomden de demonstn
het Karl Marxplein op.
gelopen twee maanden t
den in Leipzig elke ma;
dergelijke betogingen flf
den. De demonstranten
om vrije verkiezingen qs
schaffing van de monopcj,
sitie van de communis,
partij. Ook veroordeelde
de economische achteruf
onder de strenge staatscof
en eisten ze vereniging irl
Bondsrepubliek. Een va
sprekers riep op tot een.
rendum over de wenselijk
van een hereniging vanr
Duitslanden. Sommige 0
gers hadden spandoeke
borden bij zich met daaii
tekst: Duitsland, verenigfi
derland". e
In Dresden en Halle V|
maandagavond vele tift
zenden mensen op de bef(
Schwerin kwamen rori
10.000 mensen demonsf
bijeen. In Neubrandeijj
ten slotte, betoogden e|
honderden mensen.
De burgemeester van Dr
Wolfgang Berghofer,
weegt zich op het koi
congres van de Oost
communistische partij
op te werpen als tegenl
daat van de huidige pa
der Egon Krenz. V
Berghofer heeft de SED
alleenheerschappij praktif
opgegeven. Volgens hei
de partij bij de vrije verk
gen die voor 1990 in het
uitzicht zijn gesteld, nieh
dan 20 procent van de
men krijgen. Berghofer::
volk heeft ons onze mach
nomen. De leidende rol d
SED is in wezen al gesel
nis".
i
Edward Kennd
bezoekt Berlijn!
BOSTON De At
kaanse senator Ed1
Kennedy is naar V
Berlijn vertrokken,
waaruit hij ruim 26 jat
de historische „Ich bii
Berliner"-toespraak
zijn broer via de opel
stelde Berlijnse Muu!
DDR zal bezoeken.
Kennedy is de eerste I
Amerikaanse functionari
een bezoek brengt aal
Muur sinds de openstd
Vandaag ontmoet hij del
malige bondskanselier
Brandt, die op 26 juni 191
burgemeester van Wesi
lijn president John F. K
dy in de stad welkom h
Senator Kennedy zal in
lijn geen grote toespraak
den, maar wel enige wa
spreken op een herdenl
bijeenkomst voor zijn br<
het §tadhuis van West-Bi
Het bezoek van Kenne
volgens zijn woordvo
Paul Donovan een privt
gelegenheid. In de DDR i
enkele ontmoetingen hi
met Oostduitse functie
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
QN534 Twee uur lang kijken en stamhoofd en Skip angstig
toe. Roerloos blijft Rob liggen. Na een poosje zucht hij enkele
malen diep en slaat dan de ogen op. Moeilijk komt hij overeind
en kijkt verwonderd om zich heen. Waar bevindt hij zich nu?
Maar dan grijnst door de witte dampen het goedige gezicht van
de wilden-hoofdman en kijk, daar is Skip ook. Rob voelt zich wel
erg slap, zijn rechterbeen is nog half verlamd en verschrikt tast
hij opeens in zijn broekzak. Het lijkt wel, of zijn bovenbeen in
brand staat! O, het zijn de kristallen die hij heeft meegenomen.
Ze hebben een lelijke brandplek veroorzaakt. Rob haalt de kris
tallen tevoorschijn en op hetzelfde ogenblik deinst het opper
hoofd verschrikt achteruit, terwijl hij een gebaar met zijn armen
maakt, dat zeker „weggooien" moet betekenen. „Nee, baas,"
mompelt Rob, „daar heb ik geen zin in; dit goedje wil ik bewa
ren."
MANAGUA De Nicara
guaanse minister van de
fensie Humberto Ortega
heeft gezegd dat de raket
ten, die werden aange
troffen in de laadruimte
van een vliegtuig dat za
terdag in El Salvador
neerstortte, mogelijk af
komstig zijn van een oude
Amerikaanse zending wa
pens aan de contra's.
De Nicaraguaanse minister
van buitenlandse zaken Mi
guel D'Escoto zei dat zijn rege
ring officieel niet op de hoogte
is gesteld van de Salvadoraan
se beslissing om de betrekkin
gen op te schorten. „We weten
niet wat zij van plan zijn. Wij
hebben in ieder geval niet de
betrekkingen met hen verbro
ken." Over de vermeende wa
penzending aan het FMNL
was hij kort. „Wij weten niets
over dat vliegtuig", zei hij.
De Salvadoraanse regering
schortte zondag de betrekkin
gen met Nicaragua op, met het
argument dat de Sandinisti-
sche regering in Managua de
linkse Salvadoraanse opstan
delingenbeweging FMLN van
wapens voorziet. Deze be
schuldiging werd geuit nadat
zaterdag een vliegtuig was
neergestort in het oosten van
El Salvador. Van de vier inzit
tenden kwamen er drie om bij
het ongeluk; de vierde pleegde
zelfmoord, zo verklaarden Sal
vadoraanse militairen. In de
laadruimte van het veronge
lukte toestel werden onder
meer 24 luchtafweerraketten
van Sovjet-makelij en een van
Amerikaanse makelij aange
troffen, aldus het Salvado
raanse leger.
T
