Het werk in de haven
was veel dynamischer"
Steeds meer bewijzen tegen doodseskaders Zuidafrika
Vrees voor lot nieuwe
president Libanon
Minima gaan er mindt
op vooruit in 1990 j
BINNENLAND
ËeidóeSomotit
ZATERDAG 25 NOVEMBER 1989 PAG$I.
Zeker 78 doden bij
busongeluk Zimbabwe
HARARE President Robert Mugabe van
Zimbabwe heeft een busongeluk, waarbij don
derdagavond 78 mensen om het leven kwamen
en 26 gewond raakten, tot nationale ramp ver
klaard. Hij zei dat er op de wegen in het land
onnodig veel dodelijke ongelukken gebeuren
en zei dat de regering vastbesloten was het
aantal ongevallen te verminderen. De bus
vloog donderdagavond 70 kilometer ten oosten
van de hoofdstad Harare van de weg een ri
vierbedding in. Volgens autoriteiten was het
duidelijk dat de bus meer mensen vervoerde
dan was toegestaan en dat de bestuurder te
hard gereden had. Dit jaar heeft zich in Zim
babwe een recordaantal busongelukken voor
gedaan.
Reddingswerkers onderzoeken het wrak van de verongelukte bus.
Vier miljoen Etiopiers met honger bedreigd
NAIROBI Ernstige droogte in het door oor
log geteisterde noorden van Etiopie bedreigt
mogelijk vier miljoen mensen met de honger
dood. meer dan twee maal zoveel als aanvanke
lijk werd verwacht.
De nieuwe schattingen zijn gebaseerd op satel
lietfoto's die mislukte oogsten tonen in de drie
noordelijke provincies Eritrea, Tigre en Wollo.
David Morton, een vertegenwoordiger in Etio
pie van het Wereldvoedselprogramma (WFP)
van de Verenigde Naties, zei dat 600.000 ton
voedsel nodig zou zijn om een dergelijk aantal
mensen voor de honger te bewaren. Tijdens de
vorige hongersnood in Etiopie 'van 1984-1985
zijn bijna een miljoen mensen omgekomen, zei
hij. De cijfers zijn aanzienlijk hoger dan die
welke de VN in oktober heeft genoemd, toen
een oproep werd gedaan om 240.000 ton voedsel
voor 1,8 miljoen mensen bijeen te brengen. Die
schattingen waren gebaseerd op foto's die al
leen in Eritrea misoogsten lieten zien.
Morton zei dat op de eerdere hulpaanvraag
„goed en vlot" was gereageerd, en dat al toezeg
gingen binnen waren voor 130.000 ton voedsel.
In de huidige situatie zou deze hoeveelheid ech
ter slechts een vijfde van de behoefte dekken.
Ongeveer de helft van de bedreigden woont
achter rebellenlinies. Hoe de VN de hulpgoede
ren daar denkt te krijgen wilde Morton niet
zeggen. Evenmin was bekend of de Etiopische
regering toestemming zou geven om goederen
vanuit de havens naar het door de rebellen be
zette gebied te vervoeren.
Morton zei te vrezen dat boeren uit afgelegen,
voor de VN-voedselhulp onbereikbare gebie
den, massaal naar regeringsgebied zouden trek
ken op zoek naar eten.
Acht mensen^
onthoofd in
Saudiarabië
DAMMAM In Saudi
zijn gisteren acht mense
hoofd. In de hoofdstad A
ad werden zes Saudiërs i
Jemeniet terechtgestehf-j
gens het verkrachten f'
ven van vrouwen
diefstal. De achtste ex
van een Filipijnse man d
winkelier had doodges1
vond plaats in Al-Kharj
bij Ar-Riyad. Daarmee
totale aantal onthoofdinj
Saudarabië dit jaar
op 83.
P*
it!
PAUL ROSENMÖLLER VAN BARRICADEN IN GROENE BANKJES
DEN HAAG „Soms
denk ik wel eens: 'Hoe is
het in hemelsnaam moge
lijk dat ze hiertoe beslui
ten? Wat een onzin!' Maar
ja, dat kun je zo'n geachte
afgevaardigde niet zo
maar naar het hoofd slin
geren".
Na twee maanden in de Twee
de Kamer begint Groen-Link-
s'er Paul Rosenmöller (33) al
aardig te wennen aan de om
gangsvormen in politiek Den
Haag. Drie jaar geleden stond
hij nog op de barricaden met
„kom op, mannüü" de staken
de havenarbeiders te motive
ren. Tegenwoordig zit hij in de
groene bankjes van het parle
ment. Volgens Rosenmöller
geen stap terug, maar een
enorme uitdaging door de ver
breding van zijn blikveld.
In de havens viel FN V-be
stuurder Rosenmöller op door
zijn no-nonsens aanpak. Wa
ren de werkgevers niet toe
geeflijk, dan legde 'Paultje',
die overigens al vader van
drie kinderen is, de tent plat.
Zo had hij begin 1987, bij de
grote staking in de Rotterdam
se haven, binnen de kortste
keren een akkoord voor el
kaar tussen de havenarbeiders
en hun werkgevers.
F rustreren
De oud-vakbondsman mag
graag snel resultaat zien.
Daarom twijfelde Rosenmöller
toen hij bij de verkiezingen
door Groen Links werd ge
vraagd een verkiesbare plaats
op de lijst in te nemen. „Ik
was bang dat het kamerlid
maatschap me zou frustreren
omdat ik gewend ben direct de
gevolgen van mijn daden te
zien".
Nu, na een aantal weken in de
praktijk van de Tweede Ka
mer te hebben meegedraaid,
kijkt hij er al anders tegenaan.
„Natuurlijk was mijn werk in
de havens veel dynamischer
en meer gericht op resultaat
op de korte termijn. Met de
daadwerkelijke vruchten van
het kamerwerk moet ik meer
geduld hebben. Daar staat te
genover dat ik nu een breder
werkterrein heb. Vroeger was
ik alleen met de haven bezig
en dan ook nog alleen met die
van Rotterdam. Nu heeft mijn
werk veel meer facetten. Dat
maakt het interessanter en
compenseert het gemis aan di
rect resultaat".
Grillig
De carrière van Paul Rosen
möller is op zijn minst grillg te
noemen. Hij had een tamelijk
beschermde en onbezorgde
jeugd in Heemstede. Zijn va
der, George Rosenmöller, was
directielid van het V D-con-
cern. Het gezin was dus niet
onbemiddeld en regelmatig
kwam 'oom Anton' (Drees-
mann) op visite. Na de middel
bare school ging Paul sociolo
gie studeren aan de Universi
teit van Amsterdam. Tijdens
zijn studie richtte hij met me
destudenten de extreem linkse
Groep Marxisten-Leninisten
op. Na vier jaar gaf hij zijn stu
die op. Hij zette zich volledig
af tegen zijn 'Upper Class-af-
komst' en begon als sjouwer in
de Rotterdamse haven. Zijn
toekomstige vrouw stopte met
haar studie aan het
torium en ging in een snoepfa-
briek werken.
Zeven jaar werkte Paul zij aan
zij met de ruige havenwerkers
en liep hij bij de havenstaking
van 1979 vooraan in de gelede
ren der stakers. Archieffoto's
laten zien hoe de ME hem aan
zijn destijds lange haar weg
sleept. Na deze stakingsactie
sloot hij zich aan bij de ver-
voersbond FNV waar hij al
snel bestuurder werd. In die
hoedanigheid leidde hij drie
jaar geleden op inspirerende
wijze de tweede grote staking
in de Rotterdamse haven.
Na zich jaren actief te hebben
ingezet voor de werkende
klasse, vervolgt hij nu zijn car
rière als parlementariër. „Het
is inderdaad een beetje
vreemd levensverhaal", zo
lacht Rosenmöller. „Mijn le
ven hangt echt van toevallig
heden aan elkaar. Maar ja, ik
doe dan ook gewoon wat ik
leuk vind".
Groot verschil
Het grootste verschil met zijn
vorige baan vindt Rosenmöller
dat het contact met zijn ach
terban (nu dus de stemmers
van Groen-Links) minder di
rect is dan hij gewend was in
de haven. „Als ik daar iets iets
voor «elkaar had gekregen,
werd ik als het ware juichend
de kantine uitgedragen. En als
het me niet was gelukt werd
ik zonder meer uitgescholden.
Nu is dat allemaal veel indi-
recter. Natuurlijk merk ik wel
of de kiezers mijn werk wel of
niet waarderen. Ik zou wel
een bord voor mijn kop heb
ben als ik dat niet door zou
hebben".
Zijn eerste toespraak in de
Tweede Kamer zal Rosenmöl
ler niet licht vergeten. „Dat
heeft behoorlijk indruk op me
gemaakt. Je staat daar toch
maar. achter dat katheder.
Dan pas ga je echt meedoen
met het politieke circus. Mijn
'maiden speech', zoals dat heet,
ging over het mediabeleid. Er
was toen net die hele heisa
rond TV 10. Tijdens mijn
speech werd ik door iemand
geïnterrumpeerd. Na afloop
kwam dat kamerlid naar me
toe en bood zijn verontschuldi
gingen aan omdat het eigenlijk
geen pas geeft iemand in zijn
eerste speech te onderbreken.
Maar ik vond die excuses hele
maal niet nodig. Ze hoeven me
echt niet te ontzien".
Rosenmöller gaat zich deze re
geringsperiode voor zijn partij
vooral bezighouden met eco
nomische en sociale zaken, de
media en „de natte kant" van
verkeer en waterstaat. „Dat
laatste natuurlijk omdat ik
daar wel het één en ander van
afweet", merkt Rosenmöller
glimlachend op. „Ook in die
andere zaken ben ik al aardig
thuis. Vooral in de wetgeving
over arbeidsomstandigheden
ben ik behoorlijk ingevoerd.
Maar van de problematiek op
de verschillende departemen
ten ben ik nog niet helemaal
op de hoogte. Wat dat betreft
ben ik op een rijdende trein
gesprongen, maar al doende
leert men".
Handicap
Dat de fractie van Groen
Links zo klein is (zes leden)
ervaart Rosenmöller als een
handicap. Hij ziet zichzelf
voorlopig nog niet als specia
list op de terreinen die hij on
der zijn hoede heeft genomen.
„De media verwachten echter
wel van me dat ik het stand
punt van mijn fractie kan ver
woorden. Specialist ben ik ei
genlijk nog niet, maar ik heb
natuurlijk wel mijn denkbeel
den over het beleid".
Erg veel kamerwerkzaamhe
den heeft Rosenmöller nog
niet. „Er is op dit moment ei
genlijk weinig te doen, maar
ik heb het des te drukker met
activiteiten in het land. Er is
elke avond wel ergens een
partijbijeenkomst op gemeen
telijk niveau. Ik hou me nu ei
genlijk het meeste bezig met
het leggen van contacten". Het
komt Rosenmöller dus wel
goed uit dat er op dit moment
nog niet wordt vergaderd in
de Tweede Kamer. „Ik heb nu
veel tijd over om samen met
•andere leden te werken aan
een eenheid binnen Groen
Links, vooral op lokaal ni
veau. In de gemeentefracties
zie je dat het echt een partij
aan het worden is, in plaats
van slechts een samenwer
kingsverband van linkse par
tijen".
Verwacht hij dat Groen Links
ook op landelijk niveau die
eenheid zal bereiken? „Als ik
dat niet dacht had ik nooit 'ja'
gezegd tegen het aanbod om
voor Groen Links in de Twee
de Kamer te gaan zitten.
Links kan het zich niet meer
permitteren verdeeld over
kleine fracties aan de politiek
deel te nemen. Er moet nu
echt een bundeling van krach
ten. plaatsvinden. Ik ben ten
zeerste bereid om daar mijn
schouders onder te zetten".
MARCO GERDES
Paul Rosenmöller: „„Mijn leven
gewoon wat ik leuk vind".
hangt echt van toevalligheden aan elkaar. Maar ja, ik doe dai
FOTO: DlJf
JOHANNESBURG Ad
vocaten en familie van
een vermoorde Zuidafri-
kaanse dissident zeggen
genoeg bewijsmateriaal te
hebben om enkele hoge
politiefunctionarissen, die
in doodseskaders hebben
gezeten, aan te klagen we
gens moord. Dit is gemeld
door het Vrye Weekblad,
een Afrikaanstalig blad
dat tegen apartheid is.
Nagenoeg tezelfdertijd ver
klaarde de Zuidafrikaanse mi
nister van justitie en openbare
orde, Adriaan Vlok, te menen
dat het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC) en de even
eens verboden communistische
partij achter de beschuldigin
gen zitten. „Communisten wil
len de moraal en kracht van
de politie ondermijnen", zei hij
tijdens een bijeenkomst van de
regerende Nasionale Party.
Hij doelde hiermee op ver
schillende verklaringen van
ex-politiemensen die het Vrye
Weekblad in de afgelopen tijd
heeft gepubliceerd, en waarin
het bestaan van de doodseska
ders werd toegegeven.
In het Vrye Weekblad wordt
majoor Eugene de Koek, de
vermeende leider van de
doodseskaders, in verband ge
bracht met de dood van der
tien leden van het ANC in de
afgelopen paar jaren. Deze
week verklaarden advocaten
en familie van de in 1981 ver
moorde dissident Griffiths
Mxenge, dat ze in staat zijn
een aanklacht in te dienen te
gen De Koek. Ook willen zij
een luitenant, een voormalig
zwarte politieman en enkele
van diens zwarte onderge
schikten aanklagen. „Het be
wijs dat wij op dit moment be
schikbaar hebben is sterk ge
noeg om ten minste deze poli
tiemannen moord ten laste te
leggen. Waarschijnlijk zullen
later meer politiemensen wor
den aangeklaagd", aldus de
verklaringen van de advoca
ten en de familie.
Onderzoek
De resultaten van het onder
zoek, gedaan door privé-detec-
tives die zijn ingehuurd door
tegenstanders van apartheid,
wijzen steeds meer in de rich
ting van De Koek als huidige
leider van de doodseskaders.
Het onderzoek dat door de re
gering ingesteld is, levert vol
gens deze tegenstanders wei
nig op.
Zij verdenken de politie van
betrokkenheid bij ongeveer
zestig moorden op dissidenten
in de afgelopen tientallen ja
ren. Ook vermoeden zij dat de
politie betrokken is geweest bij
verdwijningen en honderden
mysterieuze bomaanslagen,
brandstichting en andere aan
slagen. De politie heeft bijna
geen enkele van deze misda
den kunnen oplossen.
Een politiewoordvoerder ont
kende donderdag dat hoge po
litiefunctionarissen bij doods
eskaders betrokken zijn ge
weest. Maar hij zei dat wèl zal
worden onderzocht of dit het
geval was bij lagere functiona
rissen, zonder toestemming
van hun chefs. De Zuidafri
kaanse president, Frederik de
Klerk heeft gezegd pas te be
palen welke acties hij zal on
dernemen, als hij een rapport
van Vlok heeft binnen gekre
gen.
Leider
Het Vrye Weekblad publiceer
de vorige week verklaringen
van een voormalig hoofd van
de veiligheidspolitie Dirk
Coetzee. Deze gaf toe leider te
zijn geweest van een doodses
kader dat in het geheim ope
reerde en verscheidene anti-
apartheidsstrijders in en bui
ten Zuidafrika zou hebben
vermoord.
Coetzee heeft verklaard dat hij
bereid is voor onderzoekscom
missies verklaringen af te leg
gen. Hij beweert in 1982 te zijn
gestopt met zijn werk voor de
doodseskaders. Volgens hem
gaf de politie indertijd zelfs
een geheime onderscheiding
aan Peter Casselton, die in
1982 explosieven naar London
smokkelde voor de aanslag op
het ANC kantoor.
Ook heeft Coetzee gezegd dat
er een speciale politiebasis is
waar opleidingen worden ge
geven voor geheime acties in
het buitenland. Vrijdag ver
klaarde hij dat de basis onder
leiding heeft gestaan van ge
neraal „Biko" Goosen, die
naar Pretoria overgeplaatst
werd na de dood in gevangen
schap van Steve Biko in 1977.
Eerder maakte Coetzee be
kend dat het politiecentrum
Vlakplaas, waar ANC-overlo-
pers worden geplaatst, de basis
is voor acties van doodseska
ders.
De wegens moord veroordeel
de Butana Almond Nofomela,
voormalig lid van de veilig
heidspolitie onder Coetzee,
verklaarde deze maand dat hij
ook bij de moord op Mxenge
en anderen betrokken is ge
weest. Dirk Coetzee en „Spy-
ker" Tshikalange, Nofomela's
ex-collega, ondersteunden de
verklaring. Ook ex-politieman
Donald Card heeft verklaard
tegen de veiligheidspolitie te
willen getuigen. Card wilde in
1978 bekendmaken dat de po
litie achter aanslagen op de
kinderen van journalist Do
nald Woods en de zwarte lei
der Steve Biko zat. Volgens
Card werd hij daarop bedreigd
door zijn chef en weerhield
deze hem ervan de zaak open
baar te maken.
BAYRUT De begrafe
nis in Bayrut van de
woendag vermoorde .pre
sident van Libanon, Rene
Mouawad, vandaag, is
overschaduwd door de
vrees voor het lot van de
man die gisteren tot zijn
opvolger werd gekozen:
de 63-jarige Elias Hrawi.
Tijdens de begrafenis van
Mouawad in zijn geboorte
dorp in het noorden van
het land liepen de emoties
zeer hoog op.
De nieuwe president is een
welgestelde maronitische land-
bouw-ingenieur. Hij werd zon
der tegenstemmen gekozen
door leden van het parlement,
die onder strenge Syrische
veiligheidsmaatregelen waren
samen gekomen in een hotel
in Chtoura, een marktstad ten
oosten van Bayrut. Van de 72
afgevaardigden van het parle
ment die nog leven zijn, waren
er 54 bij de stemming aanwe
zig. Net als tijdens de verkie
zing van Muawad op 5 novem
ber kon het parlement slechts
met grote moeite bijeenkomen,
als gevolg van de tegenwer
king van de christelijke gene
raal Michel Aoun, wiens troe
pen de door Syrië gesteunde
islamitische milities in Liba
non bevechten.
Aoun is fel tegenstander van
het vredesplan dat eerder door
het Libanese parlement werd
aangenomen, en waarin de
macht van de christelijke min
derheid in Libanon wordt be
perkt ten gunste van de isla
mitische bevolking. De chris
telijke generaal ontbond begin
november eenzijdig het parle
ment en verklaarde later de
verkiezing van Mouawad on
geldig. Mouawad kwam
woensdag om toen in Bayrut
een op afstand bestuurde,
tweehonderd kilo zware auto
bom ontplofte op het moment
dat hij in een konvooi langs
reed. De verantwoordelijkheid
voor de moord is opgeëst door
het „Christelijk Solidariteits-
front", een organisatie die ge
neraal Aoun steunt.
Met volledige militaire eer is de vermoorde president Mouawad naar zijn geboortedorp in Noord-Libanon gebracht.
FOTO: RABIH MOCHRABI
ONDANKS REGERINGSDEELNAME PVD
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De mini
ma (zonder kinderen) die
moeten rondkomen van
een uitkering op het mini
mumniveau gaan er vol
gend jaar minder in koop
kracht op vooruit dan in
de Miljoenennota door het
voormalige CDA/VVD-
kabinet nog werd voor
speld.
In het met Prinsjesdag gepu
bliceerde koopkrachtoverzicht
gaan de minima er in 1990 nog
met 1,6 procent op vooruit, in
de definitieve berekeningen
van de nieuwe bewindslieden
op sociale zaken wordt de
koopkrachtverbetering, net als
in het regeerakkoord, geraamd
op 1,25 procent.
Ook de modale werknemer
(bruto jaarinkomen van 51.000'
gulden) gaat er volgend jaar
minder op vooruit. In het ka-
binet-Lubbers/Kok bedraagt
de stijging 2,3 procent, terwijl
ten tijde van Lubbers 2 ntj
werd gegaan van een 'i
krachtstijging van 3 prt
Voor 2x modaal geldt eeq
betering van 2,7 procent»
Prinsjesdag werd nog ee»]
ging van 3,1 gemeld.
Samenwonenden of gehu
met twee kinderen in del
tijd van 6 tot 11 jaaii
moeten rondkomen vari
minimumloon gaan er kol
jaar 1,4 procent in koopk
op vooruit. Dit is meer df
1,25 procent waarvan
Miljoenennota nog werd I
gaan. De koopkrachtve^
ring van de minima met
deren blijft gehandhaaf;
1,25 procent. Voor de rw
ambtenaar wordt de stijgi[
1 procent geraamd (tegi
procent in de Miljoenen)
De wijzigingen houden
verband met de door de
terraad vastgestelde p
vaststelling. De premiehi
zijn nog niet officieel na<
tengebracht, hoewel de
daar bij het kabinet oj
aangedrongen. Desonj
lekten de nieuwe
centages gisteren al uit.
Metromoordenaar in hoger berof
ROTTERDAM De 29-jarige man, die vorige week dol
Rotterdamse rechtbank tot 20 jaar gevangenisstraf en tbs
veroordeeld heeft besloten in hoger beroep te gaan. De
bank had de man veroordeeld wegens het doodsteken vai
vrouwen op 6 maart op het metrostation Zuidplein in R
dam. De advocaat, mr. Power, heeft zijn cliënt uit twee ov
gingen geadviseerd in hoger beroep te gaan. Hij meent
rechtbank ten onrechte moord bewezen acht, omdat de
bank het met het psychiatrisch rapport eens was dat de m
het moment van het misdrijf verminderd toerekeningsv;
was. Hij vindt dat de rechtbank bovendien om een nieuv
chiatrisch rapport had moeten vragen, omdat de rechtban
op tal van punten oneens was met de deskundigen.
Arts bedreigd na harttransplanta
JERUZALEM Bij de woningen van een chirurg die he
van een gesneuvelde Israëlische militair heeft getransplar
in het lichaam van een Palestijn zijn bommen gevonden, c
tijds onschadelijk konden worden gemaakt, aldus de p
Joodse extremisten die zichzelf de Sicariërs noemen hebbj
lefonisch de verantwoordelijkheid voor het plaatsen va
bommen opgeëist. De Sicariërs zijn genoemd naar joodse fal
die in de eerste eeuw tegen de Romeinen vochten. De grd
verantwoordelijk voor ten minste negen aanslagen op Arab
en liberale joden. De bedreigde arts zei gewoon door te i
gaan met het behandelen van patiënten, ongeacht hun afW
politieke overtuiging, geslacht of geloof.