Tsjechen vieren
'Praagse Herfst'
Bon:
IN LIJFRENTELAND
DOORBRAAK
3
5
14
19
21
28
Take 5
Niemand kan ons
nu meer stoppen
Jauwelijks steun voor DDR-leider
Gunters Juweliers
neemt afscheid
26
Zaterdag 25 november 1989
81ste jaargang no. 24583
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
Uitgave Weslerpers, behorend tot Sijthoff Pers, Apothekersdijk 34,2312 DD, postbus 11,2300 AA Leiden, tel. 071-122244. Voor abonnementen: 071-313677 Giro 103003. Bank: Amro-bankNV Leiden.
Abonnementen: (incl. 6% BTW) 1 24,24 per maand (aut.betaling), 1.72,34 pier kwartaal. Klachten bezorging: ma. t/m vr. 18.00-19.00 uur, zat. 14 00-15.00 uur, tel. 071-122248.
Advertenties: (excl.6% BTW) 1.0,67 per mm., familieberichten 1.0.60 per mm. Fax: 070-902702 tbv. advertenties; 071-134941 tbv. redactie Directeur-hoofdredacteur IJ. Hallewas. Chef-redacteur GJ. Onvlee.
HET WEER
si stuur Residentie Orkest
«jidhaaft zakelijke leiding
ijs
lb HAAG Het Bestuur van het Residen
ts )rkest is niet bereid zakelijk directeur
^^van der Meer te ontslaan. Het noemde de
chef-dirigent Hans Vonk in een landelij-
rant geuite kritiek „onzorgvuldig en af-
enswaardig". Vice-voorzitter Wessel
lis verklaarde gisteravond na een be-
ivergadering dat de keuze nu aan Hans
is of hij bij het orkest wil blijven. Vonk
-jjeerder gesteld dat de samenwerking tus-
pem, een deel van de directie en de artis-
leiding zeer slecht verloopt. Hij dreigde
olgens zelf met vertrek. Het bestuur van
irkest heeft zich door geen enkel ultima-
willen laten leiden. Vonk zelf was niet
hkbaar voor commentaar. Hij verblijft
enteel in de VS.
ina 21: Constant problemen"
De nieuwe kalimijn ligt bij Ungersheim
Nieuwe kalimijn in Elzas open
RIJSWIJK/MULHOUSE De Nederlandse vereniging
van exploitanten van waterleidingbedrijven (VEWIN) heeft
verbaasd gereageerd op de opening van een nieuwe kalimijn
in Ungersheim in de Franse Elzas.
De nieuwe, volledig gemoderniseerde en gemechaniseerde
mijn is op 1 oktober in alle stilte opengegaan. Afgelopen
zondag is daar de eerste ton onbewerkte kali uit de grond
gekomen. Sinds 1987 is gewerkt aan de modernisering van
de mijn, die sinds 1949 verlaten was. De mijn moet uiteinde
lijk 160.000 ton ruwe kali per jaar gaan leveren en blijft
maximaal zeven tot acht jaar open.
De VEWIN is bang dat het openen van de mijn ook kan
betekenen dat meer zout in de Rijn terecht zal komen.
Het bericht over de kalimijn is des te verrassender, omdat
waterleidingbedrijven sinds weken rechtstreeks met de
Fransen in contact staan in een poging de lozing van zout te
stoppen of sterk te verminderen. Dit is urgent geworden
omdat er gevaar bestaat voor het grond- en drinkwater in
ons land.
Onrust in Spanje door
giftig mineraalwater
MADRID De Spaanse politie staat
voor een raadsel. Sinds drie weken
duiken in verschillende delen van
het land flessen vergiftigd mineraal
water van diverse merken op. Al ne
gentien mensen zijn na het drinken
van het water met verwondingen in
de mond en de slokdarm in het zie
kenhuis opgenomen. Onbekenden
hebben de flessen ongemerkt geïn
jecteerd met een bijtende, ammoni-
akhoudende vloeistof of een andere
soortgelijke stof. De eerste vergifti-
gingsgevallen deden zich voor in
Baskenland, maar intussen ook in
Catalonié en Logrono in het noorden
en in de steden Burgos en Sevilla ge
vallen gemeld.
Eerst zonnig, later op de dag
van het noorden uit toene
mende bewolking, in de late
avond gevolgd door regen of
natte sneeuw. Middagtempera-
tuur rond 5 graden. Eerst wei
nig wind, in de loop van de
middag draaiend naar west en
toenemend tot matig, later aan
de kust tot hard.
Plan voor tunnelbak
onder Rijksstraatweg
WASSENAAR Het verkeer op de
Rijksstraatweg in Wassenaar bij de
wijk Kerkehout moet vanaf de Ursu-
lakliniek tot aan motel Bijhorst in een
verdiepte „tunnelbak" gaan rijden.
Dat heeft de Wassenaarse architect J.
van der Spek voorgesteld. Hierdoor
wordt de Wassenaarse wijk Kerke
hout belangrijk vergroot en beter be
reikbaar. Ook kan dan de verpaupe
rende winkeltjes aan de Rijksstraat
weg nieuw leven worden ingeblazen.
De plannen van de architect voorzien
in de bebouwing van de polder rond
Kerkehout met rond de 2000 tot 3000
huizen. Het gaat deels om sociale wo
ningbouw en deels om villabouw.
PRAAG Acht dagen
van massaal protest
hebben gisteravond in
Tsjechoslowakije geleid
tot de val van vrijwel
de gehele top van de
communistische partij.
In Praag en andere ste
den is tot diep in de
nacht gevierd dat partij
leider Milos Jakes het
veld heeft moeten rui
men voor de tamelijk
onbekende Karol Urba-
nek.
Tsjechoslowakije lijkt hier
mee de weg te volgen van
hervormingen, die eerder
door de Sovjetunie, Polen,
Hongarije, Bulgarije en de
DDR is ingeslagen.
Meer dan 21 jaar nadat de
'Praagse Lente' in bloed
werd gesmoord, viert
Tsjechoslowakije de 'Praag
se Herfst'. Op het Wences-
lasplein in de hoofdstad, de
afgelopen dagen het toneel
van massale demonstraties
voor democratie, werd in de
winterse koude spontaan
muziek gemaakt en gedanst.
Auto's toeterden, vlaggen
werden gehesen en uit vele
kelen klonk „Svoboda, Svo-
boda" (vrijheid, vrijheid) en
„Zij is begonnen". Precies
een week nadat de politie
een demonstratie met zeer
grof geweld uiteensloeg,
was er sprake van een uit
gelaten feeststemming. La
ter vandaag zou er opnieuw
betoogd worden.
Het verlossende woord
kwam gisteren rond half
acht 's avond, na een uren
lange vergadering van het
centraal comité van de com
munistische partij. Dat had
„unaniem het ontslag aan
vaard van algemeen secre
taris Milos Jakes en van de
andere leden en kandidaat
leden van het politburo en
het secretariaat van het
centrale comité", zo meldde
het persbureau CTK. Jakes
zou hebben toegegeven dat
de partij niet snel genoeg
hervormingen had doorge
voerd en het effect van de
democratiseringsbeweging
in Oost-Europa had onder
schat. Kort daarop werd be
kendgemaakt dat de nog
vrij onbekende Karol Urba-
nek bij geheime stemming
was gekozen tot nieuwe al
gemeen secretaris van de
communistische partij van
Tsjechoslowakije.
Pagina 7: Onduidelijkheid
over verdere wijzigingen
Praag viert feest na de val van de communistische partij
top.
(Van onze verslaggevers)
PRAAG Als Alexan
der Dubcek en Vaclav
Havel tijdens een pers
conferentie van het
Burgerforum horen
over het ontslag van
vrijwel de gehele top
van de communistische
partij, vallen ze elkaar
in de armen. Voor beide
mannen'is het een mo
ment van grote per
soonlijke triomf: waar
heid en vrijheid, zo lijkt
het, hebben dan toch
overwonnen.
Dubcek, de man van de
Praagse Lente van '68, is zó
ontroerd, dat hij enige tijd
eenvoudigweg niet in staat
is vragen van de pers te be
antwoorden. Havel, de man
die twintig jaar jaar lang
met een handjevol mede
standers oppositie voerde
tegen de machthebbers,
heeft zijn emoties wat snel
ler onder controle. „Ik
maak me geen illusies over
het gehalte van de leiders
die nu gekozen zijn. Maar
we mogen aannemen dat de
deur naar de dialoog open
staat. We wringen er ons
w,el doorheen. Niemand
kan ons nu meer stoppen".
Acht dagen van steeds gro
tere demonstraties hebben
ook Tsjechoslowakije mee
gesleurd in de maalstroom
van vrijheid en hervormin
gen die heel Oost-Europa in
zijn greep heeft, met de
treurige uitzonderingen van
Roemenië en Albanië. Van
daag viert het land nog
massaal het goede nieuws.
Maar de leiders van het
Burgerforum, en zij niet al
leen, weten, dat ze er nog
niet zijn. De nieuwe leiders
van de partij hebben mis
schien iets minder vuile
handen en iets meer reali
teitszin dan de opgestapte
Jakes. Maar alleen een wis
seling van personen is niet
genoeg. Het volk eist echte
hervormingen.
T-BERLIJN Nog
één op elke tien Oost-
""Mtsers heeft vertrouwen
Ie nieuwe president en
;ijleider van zijn land,
n Krenz. Dit blijkt uit
officieel opinie-onder-
in de DDR.
'hts 9,6 procent van de on-
/raagden gaf te kennen
:er Krenz te staan. Volgens
lfcnderzoekers is de onlangs
imde hervormingsgezin
de premier. Hans Modrow,
verreweg de populairste politi
cus in het land. Hij heeft het
vertrouwen van 41,9 procent
van de ondervraagden. Ook
uit een Westduits onderzoek
blijkt dat de burgers in de
DDR niet erg tevreden zijn
met de nieuwe weg die de lei
ding in hun land is ingeslagen.
In Oost-Berlijn hebben chris
ten-democraten i uit de beide
Duitslanden voor de eerste
keer een ontmoeting gehad.
De Westduitse CDU meed die
uit de DDR gedurende lange
tijd, omdat zij haar beschouw
de als een marionet van de
communistische SED. De
Westduitse CDU is van me
ning, dat de DDR drastisch
moet hervormen, voor er van
massale hulp sprake kan zijn.
Intussen groeit in Oost- en
West-Duitsland de kritiek op
de 'Ost-politik' van' Helmut
Kohl. Hem wordt vooral een
te afwachtende houding ver
weten.
Pagina 7: Dagen van Krenz
zij spoeidg geteld
Zie advertentie
op pagina 4
jaanse politie vindt
impotten met explosieven
DRID De Spaanse politie heeft in Valencia honderden ki-
explosieven in beslag genomen, die waren verstopt in zo'n
jampotten. In samenhang met de vondst heeft de politie
drid en Valencia een tiental mensen gearresteerd, onder
een aantal Libanezen. De arrestanten worden „ervan ver-
nfht dat zij tot een internationale terroristische organisatie be
ren", aldus een woordvoerder van het ministerie. De groep,
arvan de doeleinden nog niet duidelijk zijn, werd opgepakt
|n zij de lading 'jam' op kwamen halen in de haven van Va-
Icia.
Moslim-leider
wil opheffing
vonnnis Rushdie
LONDEN De Britse mos
limleider Hesham Al-Essawy
gaat in februari naar Iran om
opheffing van het doodvonnis
tegen de Britse schrijver van
„De Duivelsverzen", Salman
Rushdie te bepleiten. Sinds
zijn vogelvrijverklaring is
Rushdie ondergedoken. Al-Es
sawy verklaarde „De Duivels
verzen" af te keuren, maar dat
in de koran vrijheid van me
ningsuiting is vastgelegd. „Ik
wil het doodvonnis herroepen
zien omdat het de belangen
van zowel de moslims als
Rushdie schaadt. Het heeft een
schadelijke splitsing teweegge
bracht in de moslimgemeen
schap in Groot-Brittannië", al
dus Al-Essawy.
(ADVERTENTIE)
LET OP UW GELD!
BETAAL GEEN KOOPSOM OF
LIJFRENTEPREMIE
VÖÖR14 DECEMBER A.S.!
vanaf 14 december a.s. brengt pensioenadviesbureau
MR. BOLLE PARTNERS BV in samenwerking met
een solide verzekeraar het hoogste gegarandeerde lijf
rentekapitaal (zonder lijfrente verplichting) op de markt
dat we thans kennen. Deze speciale aanbieding is
gelimiteerd en geldt slechts tot 31 december 1989.
Indien u dit jaar een premie of koopsom voor een
lijfrentekapitaal wilt storten adviseren wij u:
I stort géén koopsom of premie vóór 14 december
II vergelijk de aanbiedingen van de konkurrenten
III vraag bij ons een offerte aan welke u na 14 december
per omgaande zal worden toegezonden.
GEGARANDEERD HET MEESTE GELD VOOR UWGULOEN
JA Ik wil het hoogste gegarandeerde rendement ~~2
Stuur mij geheel vrijblijvend een offerte toe.
Naam: de heer/mevrouwt
Postcode/plaats:
Geboortedatum Te
De uitkering moet aanvangen op mijn
Ik wil f
L
p:besteden (max. f 16.863,-)
Deze bon in een gesloten ongefrankeerde envelop opsturen naar
Mr. Bolle Partners, antwoordnummer 85025, 2508 VD Den Haag.
Laan Copes van Cattenburch 60A. Tel. 070-505251. Fax 070-505605. a
Zuidafrikaanse
regering
wijst gemengde
wijken aan
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse regering
heeft vier woonwijken of
ficieel open verklaard
voor alle rassen, als eerste
stap naar gedeeltelijke
ontmanteling van een bij
na veertig jaar oud beleid
van strikt gescheiden
woongebieden.
De afkondiging is de jongste
van een reeks maatregelen
waarmee president de Klerk
de spanningen tussen blank en
zwart in Zuidafrika wil ver
minderen. De aangewezen
woonwijken zijn overigens
ontvolkte, dun bevolkte of
nauwelijks door blanke be
woonde gebieden. Delen van
Johannesburg en Kaapstad
waar tienduizenden zwarten
illegaal wonen temidden van
de blanken zijn niet inbegre
pen. Actievoerders tegen
apartheid willen dat de Wet op
de Gescheiden Woongebieden
(Group Areas Act) uit 1950 ge
heel wordt afgeschaft, maar de
regering heeft een raad be
noemd die elke aanvraag voor
het integreren van wijken
apart moet behandelen.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
Kok wil
tegenvallers
nog niet
compenseren
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De over
schrijding van een miljard
gulden op de wet investe
ringsrekening (WIR) en
de vermoedelijk tegenval
lende belastinginkomsten
van 1,5 a 2 miljard zullen
voorlopig niet leiden tot
bezuinigingen.
Het kabinet zal komend voor
jaar een definitief besluit ne
men als er meer zicht is op de
inkomsten en uitgaven van de
overheid.
Dat schrijft minister Kok (fi
nanciën) in de najaarsbrief die
hij gisteren naar de Kamer
heeft gestuurd. Volgens Kok is
er nog te veel onzekerheid
over tegen- en meevallers om
nu al knopen door te hakken.
Volgens de bewindsman is er
bij de uitgaven en de niet-be-
lastingontvangsten over 1989
een netto-tegenvaller van bij
na 400 miljoen gulden. De be
langrijkste daarvan zijn een
overschrijding van een miljard
op de inmiddels afgeschafte
WIR en verminderde aardga
sinkomsten.
De PvdA noemt de afwach
tende houding van het kabinet
„verstandig". Woordvoerder
Melkert zei in een reactie
„geen reden voor paniekvoet
bal te zien". Eventuele maat
regelen moeten volgens de
PvdA pas worden genomen als
de definitieve uitkomsten over
de uitgaven van dit jaar be
kend zijn. De „zoveelste" over
schrijding van de WIR noemt
Melkert „zorgwekkend".
Pagina 3: Financieringste
kort valt iets hoger uit
Bergen giftig afval
in Amazone-oerwoud
SAO PAULO De Brazili-
aanse milieubescherming en
een Frans chemisch bedrijf
zijn in het Amazone-oerwoud
begonnen een illegale stort
plaats af te graven, waar een
chemisch bedrijf aan het begin
van de jaren zeventig vele ton
nen van het kankerverwek
kende hexachloorbenzeen
heeft gedumpt.
Hervormde
synode zwakt M
homobesluit af m
De man van Olga
Bakker
ontwaakte uit een
diepe coma
Wij zijn niet
ingehuurd als
veredelde
belasting
adviseurs
Fraude met EG-
subsidies loopt in U
de miljarden V
Leids Pesthuis
wordt nationale
encyclopedie
Technicus
Vanderlijde leert
nu ook hard slaan
Rode wangen van
schaamte
Miljoenen
kinderen te huur
of te koop
Het failliet van het
staatssocialisme
VS overstroomd
door
vluchtelingen
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE 2
BRIEVEN 2
BINNENLAND 3/5/6
BUITENLAND 6/7/8
LAND EN TUINBOUW 8
ECONOMIE 9
AUTORUBRIEK 11
SPORT 17/19
KUNST/RTV 21
RTV-PROGRAMMAS 22/23
WEER/MENU 23
FINALE 25 t/m 32
V^oormalig omroepster Marijke Benkhard, cabare
tière Natasha Emanuéls, zangeres Karin Vlasblom
en omroepster Anita Witzier komen vandaag niet
alleen voor de camera's aan het woord in hun Ve-
ronica-televisieprogramma „Take 5". maar ook in
de kolommen van de Leidse Courant. Ze vertellen
daar over de manier waarop zij zich, spontaan en
lichtvoetig, door de onderwerpen heen slaan. En
hoewel het hen niet altijd meevalt goeie onderwer
pen te vinden, blijven ze hun opzet trouw: „positief
zijn en met wat diepgang". Het lijkt waarachtig
„Finale" we}, de weekendbijlage bij de Leidse Cou
rant. Daar zou je wel vijf proefabonnementen tege
lijk op willen nemen.
De Leidse Courant wil ik best twee weken
proberen. Gratis en geheel vrijblijvend.
Voorletters:
Adres:
Postcode/plaats:
Telefoon (voor contFole bezorging):
In een open envelop zonder postzegel
opsturen naar: de Leidse Courant.
Antwoordnummer 998,
2500 VD Den Haag.
N B Indien daartoe aanleiding bestaai. kan
een verzoek om een proefabonnement wor
den geweigerd.
ficidócSowuvnt
