pnarnes duren korter door ixtra geld voor thuiszorg e weinig lessen op school in hedendaagse geschiedenis Ondernemingsraden worstelen met Oort-operatie J J mannen aan fokUeSoutfMit ÏKENFONDSRAAD STELT 100 MILJOEN BESCHIKBAAR lEUWi ANTWOORD LUBBERS EN KOK: Ruding sloeg te laat alarm Vooral dank zij vrouwen minder alcohol in verkeer we Heaes^j hswjk coiojo w wer p»w -JNENLAND itiemacht houdt 30MMEL In totaal 50 man is vanochtend in alle vroegte ken geweest bij de aanhouding jf mannen in Zaltbommel. Om- politie problemen verwachtte, n behalve 30 man gewone poli- 20 ME'ers achter de hand ge- De mannen, variërend in van 22 tot 44 jaar, werden louden omdat zij sinds enkele len de binnenstad van Zalt- .el onveilig maakten. Ze zouden in hebben mishandeld en be en caféruzies veroorzaakt. Een helikopter werd ingezet om de itfgen van de verdachten te ver- u De ME hoefde uiteindelijk worden ingezet. VRIJDAG 24 NOVEMBER 1989 PAGINA 3 Nieuwe camera voor Russen De Russische cameraman Igor Borisov maakt triomfan telijk het V-teken nadat hij met zijn collega Boris Velivlov (links) in hotel Des Indes in Den Haag een nieuwe tv-ca- mera in ontvangst heeft ge nomen van Philips-directeur H. Keizer (rechts). Toen de Russen enige tijd geleden in ons land waren om opnames te maken werd hun appara tuur gestolen. Een spontane inzamelingsactie op initiatief van het CDA-kamerlid De Kok bracht voldoende geld binnen om een nieuwe came ra te kopen. FOTO: ANP Pruttelkoffie is gevaarlijker voor het hart ROTTERDAM Koffie gezet met de oude pruttelmethode geeft meer kans op een hoger cholesterolgehalte dan filter- koffie. Dat is de conclusie van een onderzoek van dr. Grobbee van de Rotterdamse Erasmu- suniversiteit. Grobbee en zijn collega dr. Bak, die hun bevindingen gisteren publi ceerden in het New England Journal of Medicine, stelden vast dat mensen die koffie dronken, gezet met de onder meer in Scandinavië en Zuideuropa nog gang bare pruttelmethode, tien procent meer cholesterol in het lichaam kregen. Een verhoging die zich vertaalt in een 20 pro cent hogere kans op een hartaanval. De cholesterolverhogende stof lijkt verwij derd te kunnen worden door de koffie te filtreren. Milieupri js naar bodemvervuiler? DEN HAAG Galvano Techniek en Ontwikkeling (GTO) in Den Bosch is voorgedragen voor een eervolle ver melding bij de Milieuprijs voor de In dustrie van VNO en NCW. Milieu minister Alders zal de onderschei ding 6 december uitreiken. De Bos sche Milieufederatie heeft hiertegen bezwaar aangetekend, aangezien te gen de directeur van GTO, G. de Rouw, een gerechtelijke procedure loopt vanwege ernstige bodemveront reiniging. Mocht het bedrijf de prijs daadwerkelijk krijgen, dan zal de mi nister zich volgens zijn woordvoerder baseren op het oordeel van de „breed samengestelde" jury. Alders is dan slechts de uitreiker. F-16 INGEZET VOOR MOORDZAAK DEN HAAG De F-16 die woensdag langdurig op 150 meter hoogte boven Spaarnwoude cirkelde, blijkt door justi tie te zijn ingezet voor een onderzoek naar moord. Doel van de vlucht, die veel overlast bezorgde voor bewoners, was het opsporen van één of meer slachtoffers die in Spaarnwoude begra ven zouden zijn. De F-16 was uitgerust met speciale foto-apparatuur. waarmee tien opnamen per seconden kunnen worden gemaakt. Daarnaast was appa ratuur aanwezig waarmee vanuit de lucht verschillen in bodemtemperatuur op 0,1 graad celsius nauwkeurig kunnen worden gemeten. Over welke zaak het gaat en op verzoek van welk arrondisse ment de vlucht werd uitgevoerd wil jus titie niets kwijt. VANDAAGi IN HET nfTERDAM Door kan het dagen dat patiënten ekenhuizen of in ver ghuizen liggen, vol- jaar in duizenden ge- spn aanzienlijk worden gprt. Ziekenfondsraad heeft gis- i ingestemd met het uit- len van de thuiszorg en [daarvoor 100 miljoen gul- Jper jaar beschikbaar. De ring moet nog een defini- iordeel vellen. Maar pro- verwacht de Zieken- jsraad niet, omdat staatsse- ris Simons van volksge- jheid zich al eerder posi- heeft uitgelaten over izorg. [io volgend jaar kan gestart rpen met de nieuwe ver- egeling. Patiënten kun- rin principe drie maanden szorg krijgen en een even verlenging is mogelijk nog eens drie maanden. van de voorwaarden is ?fde patiënt een indicatie hebben voor een zieken- of verpleeghuis, gens hoofd beleidszaken J. ïn van de Ziekenfonds- zullen vooral verpleeg- itiënten en terminale pa ffen mensen die in de fete fase van hun leven ver in van de regeling ge Door thuiszorg kunnen de ligdagen in een ziekenhuis aanzienlijk worden bekort. bruik maken. Daarnaast ook ziekenhuispatiënten die thuis willen herstellen van een ope ratie. Met de regeling is al twee jaar geëxperimenteerd in Groningen, Amsterdam en Zeeuws- Vlaanderen. Volgens Aartsen moeten de honderd miljoen gulden die voor de regeling komend jaar is uitgetrokken, „meer dan voldoende zijn om in de be hoefte te voorzien". De nieuwe zorg komt te rusten op de schouders van kruiswerk, ge zinsverzorging en huisartsen. De ziekenfondsen vormen de spil en stellen vast wie voor thuishulp in aanmerking komt. Kwaliteit „Het spreekt vanzelf dat we niemand in de thuiszorg zullen dwingen die er niet bij gebaat zou zijn. Een demente bejaarde bijvoorbeeld is vaak thuis niet meer te handhaven en is beter af in een verpleeghuis", aldus Aartsen. „Dat geldt ook voor mensen die een open-hartope ratie hebben ondergaan. Zo'n patiënt heeft zware medische nazorg nodig. Dat doe je niet eventjes thuis, dat is te riskant. Maar er zijn heel veel andere situaties denkbaar waarin thuiszorg wel een uitkomst is". Op die manier kunnen volgens hem ziekenhuis-opnames aan zienlijk worden beperkt. „Wanneer in de huidige situa tie een verblijf in het zieken huis tien dagen duurt, zou dat bijvoorbeeld in sommige ge vallen tot vier dagen terugge- FOTO: DIJKSTRA bracht kunnen worden. De overige zes dagen kunnen dan in de thuiszorg gebeuren. Ver pleging aan huis," ja. Zorg op maat". Volgens Aartsen is de regeling vooral bedoeld „om de kwali teit van het leven te verho gen". Hij wijst daarbij vooral op terminale patiënten die nu vaak nog de laatste dagen van hun leven noodgedwongen moeten doorbrengen in het ziekenhuis „domweg omdat ziekenfondsen thuiszorg tot dusver niet betaalden". Straks kan het echter zo zijn, dat een kankerpatiënt die de diagnose krijgt dat hij nog een maand te leven heeft, direct naar huis mag om daar zijn laatste levensfase door te ma ken. Uit de experimenteerfase is volgens Aartsen gebleken dat veel van deze patiënten daar behoefte aan hebben. Thuiszorg zal in eerste instan tie geen bezuinigingen opleve ren, aldus Aartsen. Thuiszorg is weliswaar goedkoper dan een ziekenhuis. „Maar daar staat tegenover, dat de vaste kosten (zoals salarissen) voor het ziekenhuis blijven bestaan, of je nu wel of geen thuiszorg hebt. Pas op langere termijn zal het wellicht iets uitsparen". Bovendien is het zo dat veel patiënten die thuis willen ster ven in feite al niet meer voor ziekenhuisopname in aanmer king komen, maar eerder voor opname in een verpleeghuis, waar de kosten al veel lager zijn (rond 200 gulden per dag) dan in een ziekenhuis (560 gulden). Voor thuiszorgverple- ging gaat men ook uit van 200 gulden per dag. Dit komt on der meer door de zeer hoge uurprijs van de wijkverple ging: 109 gulden per uur. Als gevolg van thuiszorg moeten kruiswerk (wijkver pleging) en de gezinsverzor ging meer personeel aantrek ken. Om hoeveel banen het daarbij zal gaan, is no^ ondui delijk. De nieuwe werknemers gaan zich alleen toeleggen op thuiszorg. Wanneer staatssecretaris Si mons nog dit jaar instemt met de thuiszorgregeling die de Ziekenfondsraad overigens „uit eigen zak" betaalt zou in principe al per 1 januari ge start kunnen worden. Maar volgens Aartsen is die datum niet haalbaar, omdat organisa torisch „nogal wat moet ge beuren". Hij verwacht dat de thuiszorg pas in het komende voorjaar daadwerkelijk van de grond komt. LEX VAN KOOTEN Tulpen voor Walesa Tijdens een kort bezoek aan de bloemenmarkt aan het Singel in Amsterdam kreeg de Poolse vakbondsleider een bosje tulpen aangeboden van een marktkoopman. De bloemenman was een van de weinige Amsterdammers die Walesa tijdens zijn onaangekondigde stadswandeling direct herkende. Walesa was gisteren enkele uren in ons land op de terugreis van zijn bezoek aan de Verenigde Staten, Canada en Venezuela. Tijdens een persconfrentie op Schiphol zei de Poolse vakbondsleider dat de Tsjechoslo- waakse autoriteiten zo snel mogelijk akkoord moeten gaan met de eisen van het volk. „Hoe langer zij wachten met het doorvoeren van her vormingen, hoe hoger de prijs zal zijn die zij daarvoor moeten betalen", zei de Solidariteit- voorman. Walesa heeft door zijn reis de ontwik kelingen in Tsjechoslowakije niet op de voet kunnen volgen, maar „de loop van de gebeurte nissen verbaast me niet", aldus Walesa. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Premier Lubbers en minister Kok van financiën vinden dat zij door Koks voorganger Ruding (te) laat op de hoogte zijn gesteld van mogelijke financiële te genvallers. Ruding kreeg al in de loop van oktober in de gaten dat er iets mis was met sommige inkom sten en uitgaven van het rijk. Pas op 2 november nam hij die dreiging zo se rieus dat hij besloot Lub bers in te lichten. Op dat moment waren de on derhandelingen over het re geerakkoord echter al afgeslo ten en hadden de fracties van CDA en PvdA daarmee inge stemd. Nog eens vijf dagen la ter, op 7 november, kreeg Kok van de tegenvaller te horen, nadat Ruding hem op die dag zijn portefeuille had overge dragen. In een lang gesprek vertelde Ruding over de mo gelijke tegenvallers. Kok was dus wel wat later op de hoogte dan Lubbers, maar voor de afspraken in het re geerakkoord maakte dat niets meer uit, zo schrijven premier en vice-premier in antwoord op kamervragen van de VVD'ers Voorhoeve en De Grave. De vragen waren al leen aan Lubbers gesteld, maar deze heeft er samen met Kok op geantwoord om elke schijn van onenigheid te ver mijden. De tegenvallers lijken trou wens minder groot te zijn dan eerst werd gevreesd. Ging het ministerie van Financiën be gin deze. week nog uit van 1,5 miljard gulden, nu denkt men daar aan een 'aanzienlijk lager bedrag'. Uit de Najaarsnota, die minister Kok vandaag naar de Tweede Kamer zou sturen, blijkt dat het financie ringstekort over dit jaar toch nog tamelijk dicht bij de oor spronkelijk geraamde 5.7 pro cent kan uitkomen. HAAG Een studie van de Atlantische imissie is tot de conclusie imen dat aan de Neder- leerling elementaire us van de hedendaagse ïld wordt onthouden. De tundigën, onder voorzitter- ip van de Amsterdamse hoogleraar Blom, onderzoch ten de boeken voor geschiede nis en maatschappijleer die het meest op scholen worden ge bruikt. In een vandaag gepubliceerd rapport merkt de groep op dat van het onderwijs een samen hangend historisch - verhaal mag worden verwacht over de Koude Oorlog en het naoor logse veiligheidsbeleid. Daarbij moet ook de historische ont wikkeling van de NAVO in hoofdlijnen aan de orde ko men. Met uitzondering van en kele boeken voor de boven bouw van havo en vwo wordt niet aan deze minimumeis vol daan. Volgens de groep kan de onbe vredigende situatie niet alleen aan uitgevers en auteurs van schoolboeken worden verwe ten. Het aantal lesuren voor geschiedenis en maatschappij leer wordt te gering geacht. Daardoor „kunnen leraren en schoolboeken voor die vakken onmogelijk aan de in redelijk heid te stellen eisen voldoen". Gepleit wordt voor een drasti sche verhoging van het aantal lesuren. Ook moeten geschie denis en maatschappijleer voor alle soorten onderwijs tot in de hoogste klassen verplichte vakken worden. Volgens de studiegroep blijft, doordat het vak geschiedenis in de hoogste klassen van havo en vwo facultatief is, de helft van de toekomstige intellec tuele en maatschappelijk-cul- turele elite in deze fase van haar vorming verstoken van geschiedenisonderwijs. De des kundigen vragen in dat ver band ook bijzondere aandacht voor de pedagogische acade mies, omdat de toekomstige onderwijzers de elementairste historische vorming ontberen. Naar het oordeel van de stu diegroep gaat het hier om een politiek vraagstuk van de hoogste urgentie. lij-Weggen wil iilijke snelheden IJS De maximum snel- in op de Europese wegen iten meer worden gehar- ïiseerd. Dat is gisteren Ir voren gebracht door mi- ter Maij-Weggen van ver- ïr en waterstaat tijdens de cse vergadering van Eu- transportministers in „In een toekomstig Eu- gebied zonder grenzen iQet moeilijk uit te leggen dat «Nederland een maximum- IJlheid van 120 geldt, terwijl In in Duitsland op volle °fecht kan blijven rijden. En te weten dat de milieupro- tomen daar net zo groot zijn", mevrouw Maij-Weggen naafloop van de conferentie. tmmandeur Dolman HAAG De oud-voor- er van de Tweede Kamer, Dolman, is gisteren be- £md tot Commandeur in de van de Nederlandse |suw. De minister van bin- ilandse zaken, mevrouw I. reikte hem namens ko- figin Beatrix de onderschei- uit. LEIDSCHENDAM Het aantal automobilisten met een slok op is de laatste jaren gehalveerd. In 1988 had een op de zeventien automobilisten op vrijdag en zaterdagavond te veel gedronken. In 1983 was dit nog één op de acht be stuurders. Dit blijkt uit onderzoek van de Stich ting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersvei ligheid (SWOV) van de Rijksuniversiteit Leiden. Hét zijn vooral vrouwen die minder vaak met te veel alco hol op achter het stuur gaan zitten, zo blijkt uit het onder zoek. Vorig jaar was een op de vijftig vrouwelijke automobi listen onder invloed, tegen een op de 25 in 1987. Ongeveer een kwart van alle bestuurders in de weekeinden bestaat uit vrouwen. Het drinkgedrag van de mannen is niet aan toonbaar verbeterd. In het noorden en oosten is de afname van het rijden onder invloed de afgelopen jaren groter geweest dan in het wes ten en zuiden. Dit blijkt vol gens het onderzoek ook uit de ongevallencijfers. Bij elf pro cent van de verkeersongeval len in het westen en zuiden in 1988 waarbij een dode viel, was sprake van alcoholge bruik. In het noorden en oos ten was dit zeven procent. De 'onderzoekers noemen het frappant dat in 1988 in de noordelijke en oostelijke pro vincies veel meer publicteit is geweest over alcohol en ver keer. De krantelezer kreeg twee keer zoveel berichten over alcoholcontroles te lezen als in de rest van het land. Vijf. jaar geleden vielen er in Nederland nog 450 doden in het verkeer waarbij drankmis bruik in het spel was. Vorig jaar waren dat er 230. Het aan tal ziekenhuisopnamen daalde van 4400 naar 2800. Volgens de SWOV scheelt de afname de samenleving een bedrag van honderd tot tweehonderd miljoen gulden per jaar. jiE KNOLLEN IK ReN m£pot esi hs STRAKS THUISKOMEN 2ÖTT O ooo® UTRECHT Eén van de 450 deelnemers rijst op uit de stampvolle zaal. „Er is bij ons een buitenlandse collega die een goede bo terham verdient", houdt hij het forum voor. „Nu moet hij z'n loonbelasting verklaring invullen. Maar hij heeft ook de handteke ning van z'n echtgenote nodig. En die zit ergens in de Sahara! Wat moet die man in hemelsnaam doen?" Het gelach is nog niet verstomd of de volgende vragensteller meldt zich: „Krijgen we nou aan het einde van deze dag een diploma uitgereikt, zodat het geen symposium maar een cur sus is geweest?". En als mr.drs. H. van Arendonk, oud-lid van de commissie-Oort, even de tijd neemt om na te denken over de vraag of het zakelijk ge bruik van een aanhangwagen recht geeft op een hogere onbe laste kilometervergoeding, roept iemand: „Volgens mij kun je beter een rijdende ge reedschapskist nemen!". Het zijn welkome onderbrekingen op de studiedag die het FNV Centrum Ondernemingsraden in de Utrechtse Jaarbeurs houdt. Voor het eerst wordt er in de onafzienbare reeks con gressen over de belastingopera tie 'Oort' een bijeenkomst van en voor werknemers gehouden. Ruim een maand voordat de operatie van start gaat (1 janua ri) bestaat onder leden van on dernemingsraden (OR) een op vallend grote belangstelling voor Oort. De FNV moest 150 geïnteresseerden teleurstellen omdat er eenvoudig geen plaats voor hen was in de zaal. Onhaalbaar Drs.K. Santbergen van het Centrum Ondernemingsraden, een dienstverlenende instelling van de FNV voor OR, dienst en medezeggenschapscommis sies bij overheid en bedrijfs leven: „Waarschijnlijk organi seren we een tweede studiedag. In tal van bedrijven is voor werknemers nog niets geregeld voor de gevolgen van de Oort- operatie". FNV-beleidsmede- werker mr.H. Staal vult aan: „Ik verwacht dat de discussies in veel ondernemingen tot ver in 1990 zullen voortduren". Daarvan is ook mr. Van Aren- donk overtuigd: „In veel geval len zal 1 januari niet haalbaar zijn. Dan zit er niks anders op dat de werkgever de huidige kostenvergoedingen blijft uit betalen zolang er geen nieuwe regeling is". De gemiddelde OR heeft het maar moeilijk met het meest spraakmakende onderdeel van Oort, het beperken van de af trekposten. Formeel heeft de OR hierover namelijk bijzon der weinig te vertellen. Een aantal vergoedingen is of wordt in cao-onderhandelingen opge nomen. Maar er resteert een wezenlijk deel waarover tussen de werkgever en de individue le werknemer moet worden onderhandeld. De Utrechtse ju rist mr.J. de Laat is op z'n zachtst gezegd pessimistisch ge stemd: „De rol van de OR op dit terrein valt ontzettend te gen. In de Oort-problematiek heeft de OR nou eenmaal niet veel mogelijkheden. De OR heeft wel instemmingsrecht als het gaat om beloningssystemen. Daarbij ligt de nadruk niet op de hoogte van de beloningen maar op de systematiek zelf, dus de manier waarop wordt uitbetaald. Zodra de OR zich met de hoogte van de vergoe dingen bemoeit, kan de werk gever formeel bezwaar ma ken". FNV-beleidsmedewerker Staal zegt: „Oort zal in vrijwel elke OR worden besproken. Het minste dat de OR kan doen is Oort bij de werkgever ter sprake brengen en de vakbond in te lichten. Alles verkeert nu nog in een pril stadium". De cao voor de Rotterdamse haven, enkele maanden gele den afgesloten, is de enige col lectieve arbeidsovereenkomst waarin een passage is opgeno men over Oort. De kern daar van is dat de werkgever even tuele negatieve inkomenseffec ten zal compenseren. „Wij zijn bang dat de onderlinge verhou dingen in bedrijven er niet be ter op zullen worden door de Oort-discussies", zegt Santber gen. „Een aantal werkgevers zal proberen van bepaalde on kostenvergoedingen af te ko men. Ook is er een kans dat hoger betaalden gunstigere vergoedingen zullen krijgen dan lager betaalden". Volgens Staal zal de beschikbare loon ruimte in de verschillende cao onderhandelingen die binnen kort van start gaan onder druk komen te staan: „Als werkge vers te veel aan de Oortse ver goedingen kwijt zijn, zal er minder ruimte zijn voor loons verhoging en werkgelegen- heids- en scholingsmaatrege len". De commissie van belastingdes kundigen die de Oort-operatie heeft voorbereid heeft de af trekposten bewust buiten be schouwing gelaten. Het snijden in de posten is een politieke keuze geweest. Als oud-lid van de commissie is Van Arendonk sceptisch over de vergoedingen. „Het heeft mij steeds verbaasd dat werkgevers- en werk nemersorganisaties zo weinig bezwaren hebben gemaakt. Ik vrees dat de wijzigingen in een behoorlijk aantal gevallen ne gatieve gevolgen zullen hebben voor zowel werkgevers als werknemers". Dat is nu ook doorgedrongen tot de vakbonden en de onder nemingsraden. „OR-leden moeten zo snel mogelijk met de vakbonden een inventarisatie maken van de problemen in de vergoedings- en belonings sfeer", stelt FN V-jurist Staal. „Daaruit moet een plan de campagne volgen voor het vin den van de redelijkste oplossin gen. Achteruitgang in arbeids voorwaarden is voor niemand plezierig, maar als er pijn moet worden geleden, dan graag zo gelijk en gelijkmatig mogelijk en alleen als andere middelen falen of tot een onbillijk resul taat zouden leiden". ROB SEBES Meer heupfracturen door slechte voeding in oorlog EGMOND Onderzoe kers van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht en het Informatiecentrum voor Gezondheidszorg in die stad verwachten de komende twintig jaar meer dan een verdubbe ling van het aantal heup fracturen bij bejaarden. Voor de behandeling zul len tegen die tijd onge veer 1900 ziekenhuisbed den nodig zijn. Tijdens een wetenschappelijke bijeenkomst van TNO en het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek over ouder- domsverschijnselen in Eg- mond werden gisteren de re sultaten bekendgemaakt van een studie naar heupfracturen bij mensen boven 65 jaar. Het onderzoek toont aan dat het aantal gevallen in de afgelo pen vijftien jaar is toegenomen van ongeveer 8750 tot ruim 14.500. Heupfracturen komen bij vrouwen ruim twee keer zoveel voor als bij mannen. De onderzoekers verwachten dat deze ontwikkeling zich de komende twee decennia zal voortzetten en zelfs sneller dan men op grond van de toe nemende vergrijzing mag ver wachten. Eén van de redenen zou de gebrekkige voeding in de oorlog kunnen zijn. De 60- plussers van nu waren toen in hun groei en kwamen destijds kalk en vitamine D tekort. Het gebrek aan deze stoffen kan oorzaak van een verzwakking van de botten zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 3