CcidócSoutotk
Wat is de boodschap van
Willibrord anno 1990?
Rainer Eppelmann, een dominee in de oppositie
brieven van lezer
1
kerk
wereld
Verzet tegen democratie in
RK kerk door verouderd
theologisch denken
Bisschop weigert
communie aan
pro-abortus activi*
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EcidócSowiant
MAANDAG 20 NOVEMBER 1989 PAGj-
JOODSE GEMEENSCHAP WIL VERDEELDHEID TE BOVEN KOMEN
AMSTERDAM In een poging de diepe verdeeldheid binnen
het Nederlandse jodendom te verminderen, hebben orthodoxe
en liberale joden naar Amerikaans voorbeeld CLAL-Neder-
land opgericht. Clal betekent zowel de gemeenschap van Israël
als de Engelse afkorting van centrum voor leren en leider
schap.
De orthodoxe rabbijn Tsvi Marx uit Jeruzalem sprak zondaga
vond op de eerste openbare bijeenkomst van CLAL-Nederland.
De verdeeldheid is het gevolg van de vraag welke betekenis de
traditie (halacha) voor de jood heeft. Daarmee hangt samen de
vraag wie jood is. In Nederland was de (mislukte) poging om
Aram Brucker op de Maimonidesschool te plaatsen, enkele ja
ren geleden er een uitvloeisel van.
„Ik ben er niet vóór dat alle joden het over alles eens zullen
worden. Dat lijkt me dodelijk saai," aldus de rabbijn van Ame
rikaanse afkomst.
CLAL-Nederland wil, ondanks verschillende opvattingen, de
eenheid van het joodse volk bevorderen; contacten tussen (le
den van) Joodse Gemeenten van verschillende signatuur sti
muleren; informatie over de orthodoxe en liberale religieuze
standpunten geven om zo vooroordelen te vermijden.
Herinneringen zijn
insecten: soms wespen,
soms vlinders
C. Schouwenaars
Directeur Rolduc
weg uit protest
tegen mgr. Gijsen
KERKRADE Priester-
directeur J. Stassen (68)
van Rolduc in Kerkrade
heeft ontslag genomen.
Hij protesteert hiermee
tegen het besluit van bis
schop dr. J. Gijsen van
Roermond om in het ge
bouwencomplex van de
voormalige abdij Rolduc
in Kerkrade het pauselijk
instituut voor huwelijk en
gezin te vestigen. Stassen
maakte dit zaterdag be
kend.
Na een verblijf van 42 jaar in
Rolduc, waarvan twintig jaar
als directeur, gaat Stassen per
1 januari 1990 heen. Van een
echt overleg met bisschop Gij
sen over de vestiging van de
§auselijke academie is volgens
tassen geen sprake geweest.
„De bisschop claimt van bo
ven af de oostvleugel van de
vroegere abdij. Hij wil het
daar en in andere gebouwen
gevestigde vormings- en con
ferentiecentrum wel handha
ven, maar er een eigen invul
ling aan geven". Dat betekent
het einde van het centrum
Rolduc, waar tal van culturele
en maatschappelijke activitei
ten worden ontplooid, aldus
Stassen.
De protestactie van de vereni
ging van honderden oud-leer-
lingen van het destijds in Rol
duc gevestigde katholiek mid
delbaar-onderwijsinstituut
„Léve (verhef) Rolduc", heeft
154 afkeurende brieven voor
bisschop Gijsen opgeleverd.
Dit is volgens voorzitter drs.
J. Offermans een groot aantal.
„Het was namelijk geen hand
tekeningenactie, omdat we
een persoonlijke brief van
onze medestanders verlang
den. Die moest bovendien
binnen een week naar ons
worden opgestuurd".
Het steekt Offermans dat bis
schop Gijsen niet op de in
houd van de brieven is inge
gaan, maar het complete pak
ket (waarschijnlijk ongelezen)
deze laconieke en halsstarrige
houding van de bisschop zet
„Léve Rolduc" het verzet te
gen de vestiging van een pau
selijk wetenschappelijke in
stelling in Rolduc voort.
De „rechterhand" van de
Roermondse bisschop, kanun
nik W. Van der Valk, leverde
vorige week eveneens kritiek
op de plannen van zijn bis
schop. Hij vond dat „je zo niet
met goedwillende mensen
kunt omgaan".
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Terneuzen L. de Ruiter
te Heerenveen.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Aangenomen naar Groningen-Oost
P W. van de Kamp, als missionair
predikant verbonden aan de kerk
van Assen-Zuid, l.l. werkzaam te
Brazilië, die bedankte voor Amster
dam-Centrum, voor Avereest-De-
demsvaart, voor Bunschoten-West,
voor Franeker-Sexbierum, voor
Leek. voor Meppel, voor Nieuwleu-
sen en voor Ridderkerk.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Bussum H.D. Rietveld te
Maarssen. Aangenomen naar Nijkerk
W. van Sorge te Rijnsburg.
BERAAD IN DRIEBERGEN LEVERT GEEN „KERN" OP
DRIEBERGEN „Bood
schap aan de boodschap".
Zo luidde het motto van
een conferentie die eind
vorige week in Drieber
gen werd gehouden op
verzoek van de Raad van
Kerken.
Het ging over de „com
municatie van het Evan-
gelie"in een geseculari
seerde wereld, in het ka
der van de Willibrord-
herdenking. Met de re
sultaten van het beraad
wordt gedurende een jaar
in wat breder kring ge
werkt aan een „eindpro-
dukt", dat volgend jaar
november, aan het einde
van het Willibrordjaar,
aan de orde komt.
Tientallen theologen, sociolo
gen, communicatiedeskundi
gen en andere belanghebben
den hielden zich op intensieve
wijze bezig met de vragen
rond de Boodschap en aan het
einde van het beraad moest
voorzitter prof. dr. D.C. Mul
der constateren dat er eigen
lijk geen eensluidend ant
woord is gekomen op de
vraag naar „de kern" van de
Boodschap. „En of we dat ant
woord volgend jaar hebben, is
ook nog maar de vraag". Ker
ken hebben een boodschap
door Willibrord hier gebracht
maar welke die is in een
tijd waarin meer dan de helft
van de Nederlanders geen
boodschap meer aan de kerk
heeft, dat is een moeilijke
Een punt is bijvoorbeeld wie
de boodschap vaststelt. Is dat
het kerkelijk leergezag? Of
laat de boodschap zich ont
dekken in de ontmoeting met
mensen? Een andere vraag is;
dient de kerk in het uitdragen
van de boodschap uit te gaan
van de behoefte van mensen
of zou de kerk ook een bood
schap kunnen hebben waar
van mensen soms niet eens
weten dat ze daaraan behoefte
hebben? En, om nog maar een
ander punt te noemen, wie
bepaalt de grenzen van wat
binnen en wat buiten de kerk
of het christelijk geloof valt?
Sociologen, met name prof.
dr. G. Dekker de godsdiens
tsocioloog van de Vrije Uni
versiteit, bracht in dat de
kerk rekening dient te hou
den met de feitelijkheid van
de pluriformiteit in betrok
kenheid op kerk en geloof.
Een kwestie van belang is na
tuurlijk de beoordeling van de
verscheidenheid in geloven
en geloof: is die pluriformiteit
een gevolg van de zonde der
verdeeldheid en is ze een
scandalon voor de kerk? Of is
ze juist een rijkdom van het
Evangelie die de bonte ver
scheidenheid van mensen en
groepen recht kan doen,
waardoor de boodschap op
„het profiel" van de mensen
kan worden doorgegeven.
In ieder geval moeten de ker
ken voorkomen dat de „bood
schappers" van al die groepen
eikaars concurrenten worden.
Misschien, zeiden sommigen,
zou het veel beter zijn om die
groepen op de rand en buiten
de kerk te erkennen. Plaatse
lijke afdelingen van Youth
for Christ dus als categorale
gemeenten van de prote
stantse kerken en de Acht
Mei Beweging als categoraal
bisdom....
Communicatie
De communicatie-deskundige
prof. dr. A. van der Meiden
betoogde dat de kerken meer
moeten leren van managing,
een „zakelijke" manier van
denken. Van der Meiden
pleitte voor een duidelijke
wilsuiting van de kerken: wat
wil je eigenlijk verkondigen
en voor wie? Als die vraag be
antwoord is, kan een goede
strategie worden uitgezet om
het doel te bereiken: Een hel
der en gedifferentieerd pro-
duktaanbod, het doen van
„offertes". Theologen denken
ten onrechte dat de boodschap
zich niet hoeft aan te passen
aan de menselijke behoefte.
Naar zijn overtuiging echter
bestaat „de boodschap" als zo
danig niet; het zijn altijd men
sen die het Woord horen en
er iets mee doen; er bestaat
geen boodschap zonder hoor
der; de boodschap is commu
nicatie.
Voor veel conferentiegangers
was deze oproep teveel mar-
keting-taal. De Boodschap is
een Persoon en die kun je
toch niet persen in een com
mercieel goed klinkend ver
haal? Blijft er in het marke-
ting-verhaal nog wel ruimte
over voor de werking van de
Heilige Geest? En trouwens,
kun je het Woord wel marke
ten? Want kun je wel „be
schikken" over de Boodschap,
een voorwaarde om er een
kant en klaar pakje van ma
ken om te verkopen op de
markt van godsdienst en ge
luk?
Van der Meiden slikte het
woord „marketing" maar in
toen hij mérkte hoe dit begrip
weerstand opwekt. Het gaat
om een manier van denken,
vond hij en kan geen sprake
van zijn dat de Boodschap
kan worden verkocht als een
stuk zeep. „Dat is een hard
nekkig misverstand".
Vertegenwoordigers van de
Areopagus-groep marke
ting- en zakenmensen die met
wetenschappers zoals Van der
Meiden nadenken over hoe de
kerken hun verhaal beter
kunnen „verkopen" en hun
organisaties beter kunnen op
zetten verbaasden zich ero
ver dat bedrijven wel hun
raad en advies vragen, maar
de kerken niet. En er zijn zo
veel mogelijkheden voor de
kerken, vonden ze. „Groot
winkelbedrijven zijn jaloers
op die drieduizend verkoop
punten van de kerken. En
naar onze overtuiging terecht.
Jammer alleen dat de kerken
zich hun weelde blijkbaar niet
bewust zijn...".
LÜTSEN KOOISTRA
Aquino op bijbelcongres
Staande onder het motto: „Ik ben het Licht der wereld" sprak
de Philipijnse president Corazon Aquino zondag tot ongeveer
vijftigduizend bezoekers van het Nationale Bijbelcongres. Dit
aantal lag ver beneden het verwachte aantal van één miljoen.
Op het congres ging het over het gebruik van de bijbel en de
betekenis van bijbelstudie. De paus had een speciale vertege-
woordiger gestuurd. FOTO: AP
Mariënburg-
vereniging wil
voorbij kerkelijke
onvrede
AMERSFOORT De rooms-
katholieke Mariënburgvereni-
ging wil niet in de onvrede
blijven steken. De vereniging
van progressieve katholieken
is er achter gekomen dat 'loy
ale oppositie' niet betekent
dat zij luid protesterend tegen
elke bisschoppelijke uitspraak
te hoop moet lopen.
De algemene vergadering
stelde zaterdag voor het eerst
in de zesjarige geschiedenis
van de vereniging een be
leidsplan vast. Om aan te ge
ven dat de vereniging nu ge
heel haar eigen weg gaat, be
sloot de algemene vergade
ring alle verwijzingen naar
het beleid van de bisschoppen
uit het plan te schrappen.
„Misschien is er aan de moei
zame contacten met de bis
schoppen te veel tijd besteed".
De vereniging is een project
begonnen over de zin van het
bestaan, waarvoor per 1 janu
ari 1990 een parttime studie
secretaris is aangesteld.
De vereniging wil op korte
termijn ernst maken met een
analyse van de situatie in de
RK Kerk. Bij de uitvoering
van het beleid wil ze nauw
contact onderhouden met ge
lijkgezinde rooms-katholieke
en andere christelijke organi
saties.
Nauwe samenwerking zal
worden gezocht met de stich
ting Open Kerk, die in 1972
na de benoeming van bis
schop Gijsen in Roermond
werd opgericht. Voordat er
kan worden samengewerkt op
gebied van publiciteit en de
organisatie van bijeenkom
sten, zal eerst worden uitge
zocht hoeveel van de 1500
Open Kerk-begunstigers
reeds lid zijn van de Mariën-
burgvereniging.
SCHILLEBEECKX:
AMSTERDAM De lei
ding van de RK Kerk is
tegen democratisering
van de kerk, omdat dat in
strijd zou zijn met het
door God gewilde hiërar
chische karakter van de
kerk.
Het verzet tegen democratie
in de kerk heeft volgens
Schillebeeckx echter niets
met de wil van God te maken,
maar alles met een verouderd
theologisch denken en met
het streven van de kerklei
ding haar machtspositie te be
houden. Het Tweede Vati
caans Concilie heeft een de
mocratischer kerk mogelijk
gemaakt door onder meer de
bisschoppensynode, bisschop
penconferenties en diocesane
en parochiële raden in het le
ven te roepen. Toen deze in
stellingen echter hun „veel
vormige vruchtbaarheid"
toonden, werden ze van het
Vaticaan uit uitgehold en
lamgelegd.
Schillebeeckx, emeritus-hoog
leraar dogmatiek in Nijme
gen, hield zaterdag in Amster
dam de eerste Bazuin-lezing.
Het progressief-katholieke
weekblad De Bazuin wil in de
jaarlijks terugkerende lezin
gen een onderwerp aan de
orde stellen dat meer ruimte
vraagt dan een weekbladarti
kel kan bieden. Schillebeeckx
is al veertig jaar medewerker
van het blad.
De theoloog debuteerde op 1
oktober 1949 in De Bazuin
met een artikel over het bid
den van de rozenkrans. Voor
de lezing van zaterdag had hij
een breder onderwerp geko
zen: de „onnodig moeizame"
weg naar een democratische
Rooms-Katholieke Kerk, een
onderwerp waaraan hij in zijn
nieuwe boek 'Mensen als ver
haal van God' uitgebreid aan
dacht besteedt.
De leiding van de Rooms-Ka-
tholieke Kerk kan volgens
prof.dr. E. Schillebeeckx van
de sloop van de Berlijnse
muur leren, dat alle mensen
naar vrijheid snakken en dat
een onderdrukkend bestuur
het op den duur niet uithoudt.
Paus en bisschoppen moeten
daarom de structuren binnen
de kerk democratiseren. De
kerk zou er wel bij varen,
want wat heeft zij aan kerke
lijke onderdanen, die alleen
maar slaafs ja kunnen knik
ken en daarom vrij noch ge
lukkig zijn? Bovendien zou de
steun van de kerk aan de her
vormingsbeweging in Oost-
Europa er veel geloofwaardi
ger door worden.
OOSTBERLIJN Een
„politieke baby" noemt
hij zichzelf. Dominee,
doctor Rainer Eppel
mann, voorganger van de
Oostduitse oppositiebewe
ging Demokratischer
Aufbruch, ook wel Auf-
bruch Jetzt.
Eppelmann resideert in een
vervallen tweekamerflatje,
een hoog tegenover de Sama-
ritenkerk, zijn heiligdom. Hij
schuift aan op het kerkbankje
achter de tafel.
Een dominee in de politiek.
Doodnormaal, zegt hij. „Al is
de band tussen kerk en poli
tiek in veel landen niet zo
sterk als in Oostduitsland.
Misschien heeft dat wel iets
•met ons verleden te maken.
In de tweede wereldoorlog
heeft de Evangelische Kerk
geen partij gekozen en is dus
achter de nazi's gaan staan. Zo
zie ik dat, zo zien velen dat.
Er zweeft nog een stuk
schuldgevoel, vandaar die ex
tra drang."
Het evangelie stuurt hem de
politiek in, zegt Eppelman.
„Christen zijn, dat omvat niet
alleen je kerkelijke, maar heel
je leven. Je draagt het in vele
sectoren uit".
Nee, kritiek vanuit de ge
meente zesduizend gelovi
gen sterk krijgt hij tegen
woordig niet meer, zegt Ep
pelmann. Een jaar of vier ge
leden werd hem nog wel eens
gezegd dat hij wat minder te
gendraads moest zijn. „Ik
moet oppassen dat de gemeen
te geen partijgemeente wordt.
Dat gevaar sluimert. Het be
slissende is dat iemand die
geen aanhanger is van Auf
bruch Jetzt zich toch goed
thuis voelt in de Samariten-
kerk", zegt de dominee.
Wanneer hij tot een hoger po
litiek ambt geroepen wordt,
hoopt hij dat te kunnen delen
met zijn werk in de kerk.
„Want dat kan ik absoluut
niet missen."
Rijtje
Demokratischer Aufbruch'
hoort thuis in het rijtje van
Neues Forum, Demokratie
Jetzt, Vereinigte Linke en de
Sozial-Demokratische Partei
(SDP), de grotere oppositie
groepen in Oostduitsland.
Eppelmann schat zijn aanhan
gerstal boven de tienduizend.
„Onze aanhang loopt door alle
lagen van de bevolking." Met
zijn partijgenoten maakt hij
zich opvallend sterk voor het
particulier ondernemerschap.
Grote ondernemingen moeten
evennwel in handen van de
staat blijven. „We zijn een so
cialistische partij."
De voorman somt vervolgens
kreten op, waarmee ook an
dere oppositiegroepen ten
strijde trekken. Nieuwe poli
tieke groepen moeten gelega
liseerd worden, er dienen
vrije en geheime verkiezingen
te komen, artikel 1 over de
leidende rol van de SED moet
uit de grondwet gestreept
worden en iedereen dient
toegang te verkrijgen tot de
media.
Volgens Aufbruch Jetzt is 30
september 1990 een geschikte
datum om verkiezingen voor
de Volkskammer, het Oost
duitse parlement, te houden.
„We moeten niets overhaas
ten. Willen we dezelfde kans
maken als de SED, dan is een
goede voorbereiding nodig",
zegt Eppelmann.
De dominee was zo ongeveer
de eerste, die riep dat hij be
reid was regeringsverant-
De Oostduitse
kunstenaar
Manfred
Butzmann (met
pet) ziet door de
opmerkelijke
politieke
ontwikkelingen
z'n kans schoon:
de grijze grauwe
muur tussen
oost en west
krijgt nu ook aan
de oostzijde een
kleurtje.
FOTO: EPA
woordelijkheid te dragen.
Ook in een coalitie met de
nog altijd weinig populaire
Krenz en zijn communisten.
Eppelmann: „Laten we eerlijk
wezen, wij zijn toch politieke
baby's. We weten helemaal
niets van politiek bedrijven,
moeten alles nog leren. De de
mocratische traditie ontbreekt
immers. De SED heeft 40 jaar
ervaring opgedaan, maar ze
krijgt geen enkel vertrouwen
van de bevolking. Dat kan ze
met een paar hérvormingen
niet herstellen. Wij, wij bren
gen in elk geval onze geloof
waardigheid met ons mee."
Overleg
Eppelmann is een man van
het overleg, van de geleidelij
ke weg. „De hervormingen in
een paar dagen opstapelen,
zoals vorige week is gebeurd,
dat was eens, maar nooit
weer. Er moet overleg, beleid,
achter zitten, zodat er een
duidelijke weg komt te lig
gen."
Op 14 december had de ver
bannen schrijver/troubadour
Wolf Biermann een voor
dracht moeten houden in de
Samaritenkerk. Maar zijn uit
spraken over partijleider
'Krenz waarvan 'zijn be
noeming is een wereldramp'
nog de meest vleiende was
staan een inreisvergunning in
de weg. Dat werd deze week
nog eens duidelijk.
Eppelmann: „Biermanns reac
ties zijn misschien wel begrij
pelijk, maar politiek onver
standig. Hij is niet erg coöpe
ratief. Ik denk, dat ik maar
iemand anders probeer uit te
nodigen. Het gaat mij ook niet
om de persoon Biermann,
maar om de geschiedenis en
toekomst van de DDR."
TWAN VAN DEN BRAND
Vrees weggenomen
fc
ai
De informele Europese top van de twaalf EG-lander£
terdagavond aan de fraaie dinertafel in de PompadoijL
van het Parijse Elysée-paleis bevredigend verlopen. Dys
tici draaiden handig om de hete brij van een eventuel^.
se hereniging, maar slaagden erin op twee belangrijkfic
ten in redelijke eensgezindheid standpunten te formi^
De huidige ordening in West-Europa blijft gehandha<JS
wordt zo mogelijk met verhoogde snelheid afgerond,
naast toonden de EG-landen zich opnieuw bereid de 4l
in Oost-Europa de helpende hand te bieden om hun dein
ke economie op poten te zetten. Dit keer werden daar |d
nadrukkelijk voorwaarden aan verbonden. Via vrije
heime verkiezingen moet eerst de democratie worder-
steld, waarbij het respecteren van de mensenrechten nn
kelijk apart werd vermeld. J
BONDSKANSELIER Kohl sprak het verlossende i
wat de handhaving van de huidige ordening in West-I)
betreft. De Duitse Bondsrepubliek blijft zich op de i
plaats richten op West-Europa en is niet van plan de h)
partners te verwaarlozen terwille van de DDR. Kohl!
drukte dat wat er ook in de DDR gebeurt de Boi
publiek een trouw lid van de Europese Gemeenschafk
en vasthoudt aan het lopende integratieproces, dat <T
nog hechter aaneen moet smeden.
HET trekken van nieuwe grenzen is niet aan de on
aan de bestaande Westeuropese instellingen, de NAVOy
grepen, zal niet worden getornd, aldus Kohl. De Duitse^
niging „staat nu niet op de agenda". Die toevoeging, in<t
het woordje 'nu', was even veelbetekenend als realij
Kohl liet er geen twijfel over bestaan, dat hij de koi^
eenwording binnen de EG beschouwt „als een tussensjd
naar nieuwe en grotere Europese samenwerkingsvorm) J
Applaus voor de razendsnelle ommezwaai in deI
klonk de afgelopen weken officieel in Parijs even luid jr
Londen, maar volmondig instemmen met de hereniging
cje twee Duitslanden in één staat is een andere zaak. Dat
se premier, Margaret Thatcher, heeft er geen geheim vp
maakt dat ze een hereniging van Duitsland niet wei£
acht en menigeen, in West- en Oost-Europa, kan haar l
gedachtengang volgen. De Franse president, Frangois RiP
rand, heeft zich openlijk uitgesproken voor het zelfbe^,
kingsrecht der volkeren en bijgevolg voor de hereniging
de twee Duitslanden als de Duitsers dat wensen, maar te
vorm die moet aannemen liet hij in het ongewisse. 1
INMIDDELS weten we uit enquêtes dat een meerd^
van West- en Oost-Duitsers vóór hereniging is. Maar deJ
en het tijdstip waarop en de omstandigheden waaronder
hereniging zich eventueel zal voltrekken, maakt een e
verschil uit. Eén Duitsland zou kunnen betekenen (j
Midden-Europa een dominerende, economische supers
van 80 miljoen inwoners zou ontstaan. De Europese toplf
dankzij de niet mis te verstane uitspraken van Ke"
echter duidelijk gemaakt, dat de hereniging van de i
Duitslanden voor Bonn pas op de tweede plaats komt,
verdere integratie van de EG. Die ontwikkeling zal nil
koste gaan van de EG en de NAVO. Hoewel de hererpj
niet op de agenda stond is dit weekeinde die vrees daal
weggenomen. En niet alleen in Londen en Parijs. V
t
SAN DIEGO Bisschop
Leo Thomas Maher van
San Diego heeft de com
munie geweigerd aan
Lucy Killea, die tijdens
een verkiezingscampagne
voor het recht op abortus
heeft gepleit. „Wij hebben
geen behoefte aan katho
lieke politici die geen ech
te katholieken zijn", zo
motiveerde Maher zijn be
sluit.
In een reactie liet Killea we
ten het besluit van de bisschop
te respecteren. Maar zij was
door het besluit niet van ge
dachten veranderd.
De Amerikaanse bisschoppen
hebben vorige week bes
hun verzet tegen abortus
tensiveren. Zij drongen p-
aan dat in de grondwet d/
schermmg van het ongel
leven wordt opgenomen ej
katholieke politici daarvaJ
veren. Geen katholiek v
verantwoord voor legalisi
van abortus zijn, als dit si
punt in feite betekent da
schuldig menselijk leven
kiem wordt gesmoord®
schreven de bisschoppe:
een verklaring.
De RK Kerk beschouwt
abortus, ook die welke
geneesmiddelen teweeg
gebracht, als moord. Ro-.
katholieken die aan een
tus meewerken, stellen"
daarmee buiten de kerk.
c
Ruim 15.000 volgelingen»
vieren jubileum Lefebvre'
PARIJS Ruim 15.000 tradi
tionalistische rooms-katholie-
ken hebben zondag een drie
uur durende mis in het Latijn
bijgewoond op het vliegveld
van Le Bourget ten noorden
van Parijs. Zij vierden op deze
manier het zestigjarig priester
schap van Marcel Lefebvre, de
aartsconservatieve aartsbis
schop die vorig jaar door de
paus werd geëxcommuniceerd.
Lefebvre werd tijdens de mis
geassisteerd door vier bis
schoppen die hij destijds tegen
de wil van de paus heeft ge
wijd. „Deze mis is een eerbe
toon aan bisschop Lefebvre,
die zich inzet voor handhaving
van de ware godsdienst e*
enige echte normen", il
pastoor Laguerie van de j
ren door traditionalisten"
kraakte kerk Saint-Nic?
du-Chardonnet in Parijs. I(
Lefebvre is vorige week
nieuw in het nieuws gev*
door zijn felle verzet tegel
komende ontmoeting tussei
paus en Gorbatsjov. Hij ver
het westen een „beul" als P
batsjov te behandelen als*
achtenswaardig man. Ir
naast heeft hij zich uitgef
ken voor het vertrek van
moslims uit Frankrijk, o^j
zij een gevaar a
maatschappij.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonc
stukken te bekorten.
Schillebeeckx
In een artikel d.d. 13-ll-'89
over het theologen-symposium
te Nijmegen stond vermeld,
dat kardinaal Simonis over
prof. Schillebeeckx bij voor
keur zou spreken als over „het
patertje van Nijmegen". Deze
woorden komen niet uit de
mond van de kardinaal, maar
uit die van de professor zelf,
geciteerd in een artikel in de
NRC van 6 november jl. In dit
artikel zegt hij over de kf
naai: „Simonis heeft het t
over het patertje van Nfc
gen". De kardinaal heeftj-
ter nooit op een dergelijk#
nier gesproken. Ik kan
zekeren dat het niet tot
stijl behoort om op zo'n f
grerende wijze te sprd
Ook aan professor Scb
beeckx is dit meegedeeld.
Dr. H.A. van Munster, f
secretaris-generaal
van de RK Kerkprovincie
UTRECHT. I
