r\
oedbad in
San Salvador
Vraagtekens blijven bij toekomstige Duitse eenheid
DIT MOET U WETEN
VÓÓR U UW CV-KETEL
LAAT VERVANGEN
„R°emenen kiezen
voor Ceausescu"
S STUREN MEER WAPENS
Weinig vertrouwen
in Parijse top
|E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Lezen
isenice
DAGTOCHT
BERLIJN
*§*SIJTHOFF PERS
SUITENLAND
£eidóe@otvumt
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1989 PAGINA 7
Spaanse legerofficier
)ij aanslag gedood
[ADRID Bij een aanslag in het centrum
in Madrid is gisteren een 51-jarige luitenant-
donel van het Spaanse leger gedood. Zijn 20-
rige chaffeur raakte zwaar gewond. De aan-
ig gebeurde vlakbij het Atocha-station waar
;t legervoertuig waarin de officieren zaten,
muit een voorbijrijdende auto onder vuur
?rd genomen. Op praktisch dezelfde plaats
jrden in juli twee officieren gedood en hun
jauffeur gewond Kort daarna claimde de
iskische afscheidingsbeweging ETA de ver-
jtwoordelijkheid voor de aanslag. Als de ETA
)k voor de jongste aanslag verantwoordelijk
komt het aantal doden als gevolg van ETA-
:ties dit jaar op 22. In totaal hebben zo'n 600
ensen de dood gevonden sinds de organisatie
iintig jaar geleden haar campagne voor een
ïafhankelijk Baskenland begon.
Politiechef leidde
blank doodseskader
JOHANNESBURG In Zuidafrika
heeft een blanke ex-politieman ver
klaard een doodseskader van de politie
te hebben geleid, dat zowel binnen als
buiten het land tegenstanders van de
apartheid heeft omgebracht. De voor
malige kapitein Dirk Coetzee zei, in
het Zuidafrikaanse blad 'Vrye Week
blad', persoonlijk schuldig of mede
plichtig te zijn aan verscheidene moor
den. Zo was hij in 1981 betrokken bij
de gruwelijke moord op de zwarte ad
vocaat en mensenrechtenactivist Grif
fiths Mxenge. Daarnaast was zijn een
heid verantwoordelijk voor de bom
brief, die in 1982 de. verbannen intel
lectuele Ruth First doodde in de Mo-
gambiquaanse hoofdstad Maputo.
Brazilië binnenkort
opnieuw naar stembus
BRASILIA Brazilië zal op 17 de
cember opnieuw naar de stembus
moeten voor de keuze van een pre
sident. De eerste, onofficiële uitsla
gen maken duidelijk maken dat
geen van de kandidaten een meer
derheid heeft gekregen.
De uitslagen gaven de conservatie
ve kandidaat Fernando Collor met
28 procent van de stemmen een
flinke voorsprong op de vermoede
lijke nummers twee en drie, de ra
dicaal-linkse Luis Inacio Lula Da
Silva en de populistische sociaal
democraat Leonel Brizola. Da Silva
en Brizola hebben laten weten bij
de tweede ronde hun krachten te
zullen bundelen.
BUKAREST Alle basisorganisa
ties en regionale congressen van
de Roemeense communistische
partij hebben voorgesteld tijdens
het 14e partijcongres, dat maandag
wordt geopend in Bukarest, Nico-
lae Ceausescu opnieuw te kiezen
tot president.
President en partijleider Ceauses
cu, die sinds 1965 aan de macht is,
is de laatste van de orthodox com
munistische oude garde in Oost-
Europa die zich teweer stelt tegen
politieke en economische hervor
mingen. De 70-jarige Ceausescu
onderdrukt de Roemeense bevol
king met behulp van een uitge
breide geheime dienst.
Bus in
greppel
Een bus met
gehandicapte
schoolkinderen is
gisteren verongelukt
bij de Franse stad
Nieppe in noord-
Frankrijk. De bus
week uit voor een
tegenligger en
raakte vervolgens in
een greppel. Elf
kinderen liepen
verwondingen op.
Twee van hen zijn er
ernstig aan toe.
foto: ap
OM'
N SALVADOR Bij
zware en bloedige ge-
ï^chten tussen het Salva-
iraanse regeringsleger
het Bevrijdingsfront
,arabundo Marti (FMLN),
gisteren onverminderd
lorgingen, zijn volgens
larnemers sinds het
lekeinde zeker 1.000
insen omgekomen.
Tt FMLN heeft de Verenigde
iten ervan beschuldigd di-
:t bij de strijd betrokken te
1. Legervliegtuigen die de
ihtbevolkte wijken van de
jfofdstad bombarderen zou-
j|n gevlogen worden door
Verikaanse piloten. De VS
aken deze beschuldiging te-
(jn. Een woordvoerder van de
jnerikaanse regering deelde
dat er ten hoogste 55
apierikaanse functionarissen
El Salvador verblijven die
leger adviseren. Zij zijn
iter absoluut niet bij de ge-
chtshandelingen betrokken,
verzekerde hij. De Ameri-
lanse ambassadeur in El Sal
vador, William Walker, die
donderdag nog een snelle ne
derlaag van het verzet had
voorspeld gaf vrijdag toe dat
de opstandelingen goed stand
houden. De Amerikaanse re
gering kondigde aan dat zij de
zaak zal onderzoeken. Het
Pentagon heeft de leverantie
van militaire hulp aan de Sal
vadoraanse regering inmiddels
versneld.
President Vinicio Cerezo van
Guatemala heeft voorgesteld
een delegatie van de Organisa
tie van Amerikaanse Landen
(OAS) naar El Salvador te stu
ren om te pogen een wapen
stilstand onder toezicht van de
Verenigde Naties tot stand te
brengen. Het FMLN heeft la
ten weten een wapenstilstand
toe te juichen.
Maar in Guatemala werd ook
vernomen dat een elite-een
heid van het Guatemalteekse
leger op weg zou zijn naar El
Salvador om het leger te hel
pen. De Guatemalteekse rege
ring noemde dit bericht on
juist.
Gisteren raakte een Britse
journalist van de krant „The
Sunday Correspondent" ge
wond bij een schietpartij. Hij
bezweek enkele uren later in
een ziekenhuis aan zijn ver
wondingen. De 44-jarige David
Blundy was voor de zondag
krant Sunday Correspondent
in San Salvador.
Voor de inwoners van San
Salvador wordt de situatie
steeds nijpender. In de volks
wijk Zacamil zijn in de nacht
van donderdag op vrijdag ten
minste 500 huizen volkomen
platgebombardeerd door het
leger, dat ervan overtuigd is
dat het verzet zich in de arbei
derswijken verschanst heeft.
„Wij hebben nog nooit zulke
bombardementen meege
maakt", vertelde een bewoner.
„Zij maken de hele sector met
de grond gelijk".
In ziekenhuizen en eerste-
hulp-posten is gebrek aan me
dicijnen, bloed en verband.
Dokters van de Organisatie
Artsen zonder Grenzen ver
klaarden dat er duizenden ge
wonden zijn. „De slachtpartij
en en executies nemen toe,
Demonstranten hangen spandoeken op aan het hek van het Amerikaanse consulaat in Amsterdam.
Zij protesteren tegen de inmenging van de Verenigde Staten in El Salvador. foto: anp
onze chirurgen kunnen het
niet meer aan", aldus de Art
sen. Frankrijk en de Europese
Gemeenschap hebben toege
zegd dat zij medische hulp
naar El Salvador zullen stu
ren.
Nederlands protest
Tegen de moord op zes jezuïe
ten en twee vrouwen donder
dag is door een groot aantal
landen geprotesteerd. Onder
de slachtoffers waren de rec
tor en de vice-rector van de
universiteit, Ignacio Ellacuria
en Ignacio Martin-Baro. Paus
Johannes Paulus II schreef in
een telegram aan de aartsbis
schop van San Salvador dat hij
hevig geschokt was door deze
„weerzinwekkende daad". Ne
derland heeft de regering van
El Salvador gevraagd de da
ders van de moorden op te
sporen en te bestraffen. Het
verzoek, zo heeft de woord
voerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in
Den Haag desgevraagd meege
deeld, is via de gebruikelijke
diplomatieke kanalen overge
bracht. In lijn met wat de
twaalf EG-landen gemeen
schappelijk over de burgeroor
log in El Salvador hebben ver
klaard, wordt in de Neder
landse verklaring ook gepleit
voor bescherming van de bur
gerbevolking, een wapenstil
stand, en onderhandelingen.
Volgens de Salvadoraanse pre
sident Alfredo Cristiani zijn de
moorden het werk van het
verzet. Hij deelde mee dat de
regering een onderzoek heeft
ingesteld. Spanje stuurde vrij
dag een medewerker van zijn
ministerie van buitenlandse
zaken naar El Salvador om het
verloop van dat onderzoek te
volgen. Vijf van de vermoorde
jezuïeten waren van Spaanse
afkomst.
De Salvadoraanse autoriteiten
namen gisteren twaalf Luther
se zendelingen gevangen die
naar een Lutherse kerk waren
gevlucht toen zij het nieuws
over de moord op de jezuïeten
hoorden. Het gaat om vier
Amerikanen, zes Westduitsers,
een Canadees en een Span
jaard. In de kerk hadden in to
taal zo'n 200 mensen hun toe
vlucht gezocht.
(vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL Het Europees
overleg op het allerhoogste ni
veau, vanavond in Parijs, zal
waarschijnlijk weinig concrete
resultaten opleveren. Hooguit
valt er tijdens de bijeenkomst
van de regeringsleiders van de
EG-landen die wordt voor
gezeten door de Franse presi
dent Francois Mitterrand
het principe-besluit om de her
vormingsgezinde landen in
Oost-Europa verdere financiële
hulp te verlenen.
Die hulp zou dan verstrekt
moeten gaan worden via een
nog op te richten Europese'ont-
wikkelingsbank. Mitterrand
zal, volgens diplomaten in
Brussel, vanavond voorstellen
om die bank over een kapitaal
van tien miljard ecu (een klei
ne 23 miljard gulden) te laten
beschikken. Het idee van een
Europese ontwikkelingsbank is
door Mitterrand zelf ontwik
keld en gepresenteerd in een
toespraak voor het Europees
Parlement op 25 oktober. Zijn
idee werd verder ontwikkeld
door het Monetair Comité van
de EG dat woensdag bijeen
was. Dat comité had van de
EG-ministers van financiën op
dracht gekregen de wensen en
noden van de Oosteuropese
landen te inventariseren. Het
kapitaal van de bank zou bij
eengebracht moeten worden
door zowel West- als Oosteuro
pese landen. De ontwikkelings
bank zou de herstructurering
van verouderde economieën
moeten financieren.
Dat ook de Oosteuropese lan
den zouden moeten bijdragen
aan het kapitaal van de bank is
minder dwaas dan het lijkt. Al
eerder is er in de EG op gewe
zen dat in een land als bijvoor
beeld Polen betrekkelijk veel
geld voorhanden is. Maar om
dat tot nu toe vrijwel niemand
zijn spaargeld aan een bank
durfde toevertrouwen kon het
niet dienstbaar gemaakt wor
den aan de economie.
Of er behalve het „plan-Mitter-
rand" nog iets concreets (af
komstig bijvoorbeeld van de
EG-commissie) in Parijs op ta
fel zal komen lijkt onwaar
schijnlijk. Niemand weet op dit
moment welke houding de Ge
meenschap ten opzichte van de
ontwikkelingen in Oost-Europa
aan moet nemen, aldus een
hoge ambtenaar van de EG-
commissie in Brussel. Daarom
betwijfelt men of de voorzitter
van het „dagelijks bestuur" van
de EG, de Fransman Jacques
Delors, de topconferentie in
Parijs een duidelijke visie op de
toekomstige benadering van
Oost-Europa zal kunnen voor
leggen. Waarom de Franse pre
sident zo plotseling de rege
ringsleiders en hun ministers
van buitenlandse zaken bijeen
heeft geroepen blijft een onder
werp van speculatie. Mitter
rand wil absoluut de indruk
vermijden dat de Gemeenschap
geen initiatieven ontwikkelt en
de ontwikkelingen in Oost-Eu
ropa maar op z'n beloop laat, zo
zegt een hoge diplomaat in
e vooraanstaande Ierse
mmentator Conor Cruise
'Brien deed begin deze
aand in een artikel over de
•reniging van Oost- en
estduitsland enige boude
tlatingen. Zo stelde hij dat
hereniging zou leiden tot
vorming van een
tionalistisch 'Vierde Rijk',
acties varieerden van
ïok en ontzetting tot
Dede. De Amsterdamse
ogleraar prof. M. Brands
in een artikel in onze
ant van een „Onwijs stuk
n een wijze man".
onderstaande bijdrage legt
Brien nogmaals uit, maar
keer met minder
erdrijving, waarom hij zijn
ijfels heeft over de Duitse
reniging.
LONDEN Het Duitse volk
herenigt zich voor onze ogen.
Niets kan nu nog een formele
hereniging tegengaan als een
in vrije verkiezingen gekozen
regering deze hereniging wil
en ik geloof dat dat zo is.
Behalve natuurlijk een soort
coup in Moskou, die tot nieu
we repressie en een nieuwe
bevriezing van de verhoudin
gen zou leiden. Niemand wil
dat dat gebeurt.
Ik schreef mijn vorige artikel
over de Duitse eenwording op
de laatste dag van oktober.
Door de ontwikkelingen in
Oost-Duitsland deze maand is
de Duitse hereniging nu pas
echt in de schijnwerpers ko
men te staan. In mijn artikel
(ADVERTENTIE)
WARM WATER, WARM WONEN
r HET GRATIS VAILLANT-BOEKJE
MERK HUIDIGE CV-KETEL
J_
Vaillant
LI
WARM WATER, WARM WONEN
gebruikte ik termen als „het
Vierde Rijk" en dit maakte
echo's uit het verleden los.
Sommige lezers verweten mij
mijn „enormiteiten", en ik
moet toegeven dat ik in mijn
artikel, vooral toen de conclu
sie naderde, hier en daar wat
heb overdreven. Het is bij
voorbeeld niet echt waar
schijnlijk dat voor Adolf Hitler
standbeelden zullen worden
opgericht, al was het alleen
maar omdat hij zijn oorlog
heeft verloren. Zo zijn er bij
voorbeeld ook niet veel stand
beelden van Kaiser Wilhelm
II.
Het voordeel van overdrijving
is dat het de aandacht trekt.
Het nadeel is echter dat het de
geloofwaardigheid vermindert
van datgene waar het de aan
dacht op vestigt. Ik zal nog
maals mijn theorie uiteenzet
ten, maar nu zonder overdrij
ving.
Herleving
Essentie van mijn theorie is
dat de hereniging van de twee
Duitslanden een herleving, of
liever een herbevestiging, van
het Duitse nationalisme met
zich mee zal brengen. Sinds de
publicatie van mijn artikel
heeft deze herleving doorge
zet,'vooruitlopend op een for
mele en legale hereniging.
Vorige week bijvoorbeeld
sprak de Westduitse bonds
kanselier Hetmut Kohl van
een „onnatuurlijke scheiding
van ons vaderland". Na de be
kendmaking van het besluit
van de Oostduitse regering de
grenzen open te stellen zong
de Westduitse Bundestag het
volkslied. Dit zijn onschuldige,
maar onmiskenbare uitingen
van Duits nationalisme, herbe
vestigd na een lange winter
slaap.
Andere uitingen zouden wel
eens minder onschuldig kun
nen zijn. Wat zullen bijvoor
beeld de grenzen zijn van het
herrijzend vaderland? Een lid
van de regering van Bonn
heeft inmiddels geëist dat de
grenzen van 1937 hersteld
moeten worden, hetgeen zou
impliceren dat Duitsland aan
spraak maakt op Pools en Rus
sisch grondgebied (te weten
Silesië en Oost-Pruisen).
Bondskanselier Kohl heeft de
afgelopen week geprobeerd de
Polen gerust te stellen door de
westgrenzen van Polen te ga
randeren, maar zij moeten zich
wel afvragen of deze West
duitse garantie ook gerespec
teerd zal worden door de rege
ring van een herenigd vader-
Traditie
In reacties is gewezen op het
vredelievende en pretentieloze
verleden van West-Duitsland
en is verondersteld dat een
verenigd Duitsland niet van
deze traditie zal afwijken. En
dat is wat ik wil aanvechten.
De twee Duitslanden zijn niet
alleen gescheiden, maar ook
bezet door meer dan 700.000
man buitenlandse troepen.
Wanneer Duitsland zich here
nigt, zullen die troepen ver
trekken. Het lijkt mij niet ver
standig voetstoots aan te ne
men dat een volledig soeve
rein en herenigd Duitsland in
stemming en houding erg veel
zal lijken op een bezet deel
van een verdeeld Duitsland.
De enorme vlucht van natio
nale trots waarmee de hereni
ging van Duitsland gepaard
zal gaan, zal haar stempel
drukken op het karakter van
het herstelde vaderland. Het is
niet' waarschijnlijk dat de min
of meer nederige en berouw
De Vrolijke Revolutie in de DDR kan tot een minder vrolijk perspectief voor Europa leiden. foto: ap
volle gemoedstoestand van
Bonn, hoofdstad van West-
Duitsland, zich zal uitstrekken
tot Berlijn, hoofdstad van het
vaderland.
Men heeft mij verzekerd dat
de huidige generatie van Duit
se jeugd geheel vrij is van na
tionalisme. Dat kan in een re
cent verleden waar geweest
zijn, maar ik denk dat dat nu
verandert en dat, wanneer de
Duitse hereniging eenmaal een
feit is en de bezetting beëin
digd, het nationalisme een
vlucht zal nemen onder de
Duitse jeugd.
Voorbode
Toen ik het bovenstaande
schreef kwam de post. Er was
een anoniem Duits cadeautje
bij, een dun gedichtenbundel
tje met de titel 'Deutschland-
lied'. De eerste alinea van de
inleiding zegt de stem van de
Duitse jeugd te zijn: „Wij, die
niets te maken hadden met de
misdaad, hebben er genoeg
van altijd Auschwitz en Bu-
chenwald naar ons hoofd ge
slingerd te krijgen, na bijna
een halve eeuw walgelijke ge
hoorzaamheid aan de buiten
landers".
Ik betwijfel het of deze gevoe
lens representatief waren voor
de Duitse jeugd ten tijde van
de publicatie van de bundel,
1987, maar ik zie deze
woorden als een voorbode van
de waaarschijnlijke houding
van een herenigd Duitsland
tegenover de Holocaust, wan
neer het tijdperk van de bui
tenlandse bezetting is afgeslo-
De Oostduitsers zijn nu de eni
gen die op vreedzame wijze de
Duitse hereniging kunnen af
wenden. Volgens opiniepeilin
gen is van de Oostberlijners 48
procent tegen hereniging en 38
procent voor hereniging.
Ik zou me graag willen verla
ten op deze opiniepeiling,
maar ik sta sceptisch tegen
over de uitkomst. In de eerste
plaats geloof ik dat de steek
proef te klein was om be
trouwbaar te zijn: slechts 201
Oostberlijners werd om een
mening gevraagd. Ook heeft
de opiniepeiling uitgewezen
dat bijna een derde van de
Oostberlijners op de plaatselij
ke communistische partij zou
stemmen, en dat lijkt me on
waarschijnlijk. Ik vermoed dat
veel Oostduitsers hun politieke
overtuiging nog niet over de
telefoon aan vreemdelingen
durven toevertrouwen. Vrije
geheime verkiezingen kunnen
wel eens een heel ander ver
haal vertellen.
Prikkel
Het Westen moet niet probe
ren de hereniging van Duits
land tegen te gaan of te ver
tragen. Elke poging hiertoe is
gedoemd te falen en zou een
prikkel zijn voor het opko
mende Duitse nationalisme.
Het idee de bedreiging van
een herenigd Duitsland af te
wenden door het te laten op
gaan in een verenigd Europa,
is echter misleidend. Het is
veel minder waarschijnlijk dat
Duitsland zou opgaan in een
verenigd Europa dan dat het
Europa zou domineren.
Nu de Duitse hereniging snel
naderbij komt, zullen sommige
Europeanen hun twijfels heb
ben over de vereniging van
Europa. Kunnen we niet beter
wat gas terugnemen tot we
weten hoe het herenigd Duits
land eruit gaat zien? Met die
vraag in gedachten zal ook de
druk op de Britse premier
Margaret Thatcher om 'Euro-
peser' te worden wat afnemen.
Ik geloof niet dat het Vierde
Rijk - dat niet meteen die
naam zal aannemen - een
kloon van het derde zal wor
den. Ik denk echter wel dat
het wat zijn dominante karak
ter betreft zal gaan lijken op
'het Tweede Rijk, het Duits
land van de Hohenzollerns. En
die gedachte is al beklemmend
genoeg.
CONOR CRUISE O'BRIEN
(c) The Times, Londen
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
1526 Rob komt voorzichtig nader en zwijgend maken de
innen voor hem ruimte. Angstig zien ze hem aan. Natuurlijk
•eten ze Rob wel beschouwen als een soort tovenaar: hij ziet
zo heel anders uit en de uitwerking van zijn geweer hebben ze
gezien en gehoord. Voorzichtig strekt een oude man zijn hand
en zijn vingers glijden over Rob's jas, zijn haar, zijn wangen.
-Pb laat het maar toe: ze moeten eerst wat vertrouwen in hem
Rijgen. Aarzelend volgend de anderen het voorbeeld van de
oude. Dan komen uit de duisternis ook vrouwen naar voren. En
kinderen, die vooral belangstelling hebben voor Skip. Het goede
beest vindt het niet zo erg prettig, dat hij zo betast wordt, maar...
enfin, de baas ondergaat hetzelfde en dus... Rob neemt onder
tussen zijn nieuwe omgeving nauwkeurig op. In een hoek ziet hij
een holle boomstam hangen, versierd met doodshoofden. Brrrr...
Een der vrouwen heeft twee stokken genomen en slaat op de
boomstam. Wat kan dat voor teken zijn? Misschien wel de gong
voor de maaltijd, denkt Rob.
per Royal Class touringcar
vertrekdatum: vrijdagavond 1 december
Nu de sfeer proeven in Berlijn! U reist per
Royal Class touringcar (nachtrit heen en
nachtrit terug).
Inclusief stadstoer west-Berlijn en gele
genheid om te winkelen!
U bent op zaterdag van 7.00 tot 23.00 uur
in deze stad.
TELEFOON 070-190882
Vertrek uit Den Haag 19.30 en Gouda
20.00 uur.
Terugkomst zondagochtend om ±8.00
uur.
NB geldig paspoort verplicht!