,We zijn hier dag na dag beledigd"
^olombia-manifestatie is
internationaal complot'
Apartheid afgeschaft op
stranden van Zuidafrika
Oostduitse miljarden
in Westduitse banken
Slakke-ei
"Ttenland
£eid6c6ou4CMit
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1989 PAGINA 5
,itouwers willen nog
Jjeeds los van Moskou
iSKOU De Litouwse commu-
:ische partij blijft op haar stand-
it om zich los te maken van de
in Moskou. Het gfesprek tussen
Litouwse partijleiding en het po-
iro in Moskou zijn gisteren zon-
resultaten beëindigd. President
rbatsjov had de gehele top van de
juwse communistische partij uit-
iodigd om de kwestie te bespre-
i. Het was de eerste keef dat het
jtburo de hele lokale partijtop van
luwen uitnodigde. De Litouwers
n op 19 december een speciaal
gres beleggen over de oprichting
een onafhankelijke communisti-
Gorbatsjov: geen
privé-bezit van
produktiemiddelen
MOSKOU De Sovjetunie zal voorlopig vasthou
den aan het uitgangspunt om alle grote industriële
en agrarische bedrijven in staatshanden te hou
den. President Gorbatsjov, betoogde dit in een
vandaag gepubliceerde rede. Hij stelt bereid te zijn
om de marxistisch-leninistische maatschappijvisie
bij te stellen, maar wil niets weten van herinvoe
ring van particuliere eigendomsverhoudingen in
het bedrijfsleven. Gorbatsjov zei dat het eigendom
van de produktiemiddelen in staatshanden moet
blijven, „zodat de arbeiders alle vruchten kunnen
plukken van hun inspanningen zonder dat fa
briekseigenaren er met ëen deel van de winst
vandoor gaan".
Laatste eer
Tienduizenden
Spanjaarden en
communistische
afgevaardigden
uit 78 landen
hebben gisteren in
Madrid tijdens een
rouwplechtigheid
de laatste eer
bewezen aan
Dolores „La
Pasionaria"
Ibarruri. De
beroemde
Spaanse
communiste
overleed zondag
op 93-jarige
leeftijd.
FOTO: EFE
Schoonmaak Bulgaarse partij
SOFIA Het centraal comité van de Bulgaarse
communistische partij heeft gisteren in voltallige
zitting drie leden van het politburo ontslagen. Het
drietal werkte in het verleden nauw samen met
de de vorige week na tientallen jaren vervangen
partijleider Todor Zivkov, die werd opgevolgd
door Petar Mladenov. Zij zijn inmiddels vervan
gen door hervormingsgezinde partijgenoten. Daar
naast werden zeven andere leden uit het centraal
comité gezet. Onder hen bevond zich de 37-jarige
zoon van de afgezette partijleider. Volgens het of
ficiële persbureau BTA is Vladimir Zivkov om po
litieke redenen verwijderd. Het centraal comité
besloot ook Mladenov voor te dragen als nieuwe
president. Het Bulgaarse parlement komt vandaag
bijeen om een president te kiezen, omdat de 78-
jarige Zivkov vorige week niet alleen het ambt
van partijleider neerlegde, maar ook de functie
van staatshoofd.
LASNOST IN DE OOSTDUITSE PERS
A (Van onze speciale
verslaggever
[Twan van den Brand)
iST-BERLIJN Neues
^itschland, het dagblad
de Oostduitse partij,
[eren. Op de voorpagi-
laat chef-redakteur
llfgang Spickermann
[ten dat hij een nieuwe
heeft gekregen.
de kameraden op de re-
hebben de afgelopen
hevig gediscussieerd
hun werk in het verleden
hun fouten geanalyseerd,
iebben bepaald hoe ze mee
inen helpen aan de ver-
biiwing van het socialisme
le vernieuwing in de par-
Neues Deütschland krijgt
zijn chef-redakteur
ian nieuwe inhoud, met meer
frmatie, politieke analyses
eigentijdse journalistieke
lukties.
lostduitse hervormingspo-
heeft ook gaten geboord
Ie muur rond de journalist,
isnost in de DDR. De re-
(teuren van krant, radio en
ivisie roepen hoezee. „We
tientallen jaren lang elke
diep beledigd, omdat we
lalles moesten slikken",
Hannes Barmann, een
de chef-redakteuren bij
staatspersbureau ADN. En
^oman Detlef Natusch, aan-
acjrder van de redaktie bin-
politiek bij de Berli-
Rundfunk: „Eindelijk mo-
we zelf ons verstand ge-
radioman Natusch
ide het binnen de redak-
ikalen al langer. „Eigenlijk
if het moment dat voor
g eerst de naam Gorbatsjov
lemd mocht worden. De
problemen die (lij aansneed,
golden ook voor de DDR, al
leen dan in verhevigde mate".
De leer van Gorbatsjov zorgde
ook voor frustraties bij de
Oostduitse journalisten, ver
klaart Natusch. „Ik heb mijn
werk altijd best leuk gevon
den, ondanks alle beperkin
gen. Alleen de laatste jaren
niet meer. Het was niet meer
bevredigend. Je wist dank zij
Gorbatsjov dat het anders kon.
In de vergaderlokalen over
heersten ook ironie en sarcas
me. We discussieerden heel
veel. Binnenskamers. Het had
geen zin om het naar buiten te
brengen".
Barmann, momenteel bezig
aan een kroniek over de jong
ste ontwikkelingen in zijn
land, afficheert zich als een
aanhanger van de LPD, de
wat liberalere satelietpartij
van de communisten. Zijn col
lega Natusch is lid van de
SED. „Ik weet niet of er een
scheiding tussen staat en me
dia nodig is om onafhankelijk
te kunnen opereren. Daar ben
ik nog niet uit. In mijn ogen is
het wel normaal dat een jour
nalist vanuit een partijpolitie
ke visie bericht. Maar ja, ik
ben dan ook in dit systeem op
gegroeid".
Volgens beide journalisten
gaat de glasnost nog verder in
medialand. Het eerste wat
moet gebeuren, zo stellen ze, is
het opstellen van een media
wet. Daar is Günther Scha-
bowski druk mee bezig, het
poliburolid dat begin oktober
het keiharde politie-optreden
tegen demonstranten bagatelli
seerde en liet weten dat hij
„wel wat agenten als schuldi
gen naar voren zou schuiven".
Dan zou de opwinding wel
snel voorbij zijn.
Een Oostduits meisje vergaapt zich, al banaan etende, aan het speelgoed in een Westberlijnse
winkel.
FOTO: EPA
Deze Schabowski zelf trou- krant 43 keer het portret van
wens oud-journalist. Van de toen nog gevierde Erich
Neues Deütschland. Als chef- Honecker af te drukken. „Hij
redakteur presteerde hij het kon niet anders", verdedigt
eens om in een uitgave van de partijgenoot Natusch hem nu.
„Schabowski heeft zelf ook al
gezegd dat hij zowel object als
subject van het systeem was.
We verwachten nu heus wel
het een en ander van hem".
(Vervolg van
de voorpagina)
BONN De juiste cijfers
zijn niet bekend, maar op
bankrekeningen in de
Bondsrepubliek moet een
fabelachtig bedrag staan,
dat in de afgelopen 28 jaar
door (groot)ouders, ooms,
tantes en andere familie
leden is gespaard voor de
familie achter de Muur.
Maar het gaat niet alleen om
bankrekeningen. Bij de bouw
van de Muur in 1961 werden
de contacten abrupt afgesne
den. Bezit van Oostduitsers in
het Westen is daarom nog al
tijd hun bezit. Weer andere
Oostduitsers hebben een ver
mogen geërfd van in het Wes
ten overleden familieleden,
waar zij nooit aan hebben
kunnen komen. Het gaat hier
bij niet alleen om geld, maar
ook om auto's, huizen, ja zelfs
completq ondernemingen. Vol
gens voorzichtige schattingen
van de Bundesbank gaat het
om een totaal vermogen van
meerdere miljarden D-mar-
Debat
Tijdens een spoeddebat in de
Westduitse Bondsdag over de
jongste gebeurtenissen in de
DDR noemde bondskanselier
Helmut Kohl vooral de acute
problemen in de Oostduitse
gezondheidszorg, maar hij
sprak ook over regeling van
het deviezenprobleem en nau
were samenwerking inzake
het milieu en het telefoonver
keer tussen beide Duitslanden.
Kohl sloot substantiële econo
mische hulp aan de DDR ech
ter uit, als de communistische
staat niet vergaande economi
sche en politieke hervormin
gen doorvoert.
Kohl viel in zijn rede uit naar
degenen, die een eventuele
Duitse hereniging bij voorbaat
afwijzen. Het is aan de Duit
sers zelf om daarover te beslis
sen, was de teneur van zijn be
toog. En de Bondsrepubliek zal
zich neerleggen bij „iedere be
slissing die het volk van de
Duitse Democratische Repu
bliek in vrije zelfbeschikking
neemt".
West-Duitsland maakt zich in
tussen op voor een nieuwe in
vasie van DDR-burgers. Er
zijn speciale bus- en treinver
bindingen tot stand gebracht
om chaotische taferelen aan de
grens en in West-Berlijn zo
veel mogelijk te voorkomen.
Het afgelopen weekeinde be
zochten meer dan drie miljoen
inwoners van de DDR West-
Berlijn en andere plaatsen in
de Bondsrepubliek, dat zullen
er het komende weekeinde
waarschijnlijk nog meer zijn.
De enigen die geen kijkje in
het Westen mogen nemen zijn
de 'Stasi's', de leden van de
Oostduitse veiligheidsdienst.
Volgens het ministerie van
staatsveiligheid is de maatre
gel bedoeld om „juridische
problemen" te voorkomen en
niet bedoeld als „een blijk van
wantrouwen" jegens de waak
honden van Oostduitse staat.
HAAG Het cultu-
-politieke festival
loolombia leeft" dat mor-
ru(i in Paradiso in Am-
rdam wordt gehouden
gericht op het in diskre-
fjt brengen van de Co-
nbiaanse regering.
stelt de Colombiaanse
int El Espectador in een
,3jr weken geleden geschre-
hoofdredactioneel com-
piitaar. „Het gaat hier om
i internationaal complot
het soort waarin de linkse
imi9ten samen met de in-
itionale drugshandelaars
;rts zijn", aldus deze gere-
imeerde krant.
Ir de Colombiaanse ambas-
in Nederland, Ramiro
was dit
aanleiding om een brief
bisschop Ernst van Breda
:uren met het verzoek om
;g. Bisschop Ernst is hoofd
Pax Christi in Nederland,
organisatie die onlangs
zeer kritisch rapport over
ielombia publiceerde. Met
rifje manifestatie heeft de ker-
jjke organisatie echter niets
doen.
organisatoren, reageerden
verbijsterd op het bericht in El
Espectador en de actie van de
Colombiaanse ambassadeur.
„Wij worden ervan beschul
digd het terrorisme te bevor
deren en verbonden te zijn
met de internationale drugs
handel. Wij weten niet op wel
ke informatie deze beschuldi
ging berust. Het is toch alge
meen bekend dat het evene
ment 'Colombia Vive' in Co
lombia zelfs wordt georgani
seerd met de actieve deelname
van de regering. De parallele
manifestaties, waaronder die
in Amsterdam maar ook in an
dere Europese steden, zijn met
dezelfde criteria opgezet. Het
zijn uitingen van solidariteit
met Colombia in deze moeilij
ke tijden", aldus een schrijven
van de organisatie aan El Es
pectador.
Ambassadeur
Zambrano verkeerde blijkbaar
in de veronderstelling dat Pax
Christi een van de organisato
ren van 'Colombia Vive' is.
Toch hoeft zijn aanval tegen
deze mensenrechtenorganisa
tie niet op een misverstand te
berusten. In het zwartboek
„Impunidad" (straffeloosheid)
dat Pax Christi dit voorjaar
publiceerde staat uitvoerig be
schreven hoe het regeringsle
ger connecties onderhoudt met
de drugsmaffia en samen met
deze misdaadsyndicaten linkse
tegenstanders vermoord.
Het commentaar in El Espec
tador moet zijn geschreven
door iemand die Nederland
goed kent en achter het beleid
van president Barco staat.
Zambrano, die nu zo'n ander
half jaar als ambassadeifr in
Nederland is, heeft eerder in
interviews gezegd goede con
tacten met El Espectador te
hebben en geregeld voor deze
krant te schrijven. Hij wil ech
ter niets zeggen over deze af-
'Colombia Vive' is, zo stelt de
organisatie, opgezet om het
imago van Colombia als land
van drugs en geweld wat te
nuanceren. „Het heeft karika
turale vormen aangenomen en
is te vergelijken met het beeld
dat ons land zou bestaan uit
een Van Goghmuseum om
ringd door molens en tulpen
velden waarin in klederdracht
uitgedoste mensen met kaas
lopen te sjouwen".
De bijeenkomst in Paradiso
begint om drie uur. De
toegang is gratis.
FRANS BOTHOF
Berlijn kandidaat
voor Europees
milieu-agentschap
BRUSSEL De stad Berlijn
is een serieuze kanshebber als
vestigingsplaats voor het Euro
pese milieu-agentschap dat de
Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de EG, in de
loop van volgend jaar van de
grond wil tillen. De kans be
staat dat de twaalf EG-rege-
ringsleiders al op de Europese
raad van 8 en 9 december Ber
lijn als zodanig zullen aanwij
zen. Ook Den Haag is kandi
daat voor het agentschap.
Hulpplan voor
Polen aanvaard
WASHINGTON Een dag
nadat de Poolse vakbonds
voorzitter Lech Walesa in het
Amerikaanse Congres een
dringend pleidooi had gehou
den voor uitbreiding van de
economische hulp aan zijn
land heeft het Huis van Afge
vaardigden een drie-jarenplan
goedgekeurd dat 846,5 miljoen
dollar uittrekt voor Polen en
91,5 miljoen voor Hongarije.
Het voorstel is een compromis
tussen eerdere voorstellen van
beide kamers van het Congres
en moet nog door de senaat
worden goedgekeurd. Volgens
Walesa is het Westen, door het
geven van voldoende econo
mische hulp, verantwoordelijk
is voor het slagen van de tot
standkoming van de democra
tie in Polen.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
{525 En nu op zoek naar de oermensen, die blijkbaar in de
jn van dit plateau wonen! Rob moet er het zijne van weten,
'M hij is blijkbaar in een wel heel vreemde streek van de we-
I terechtgekomen. Maar hoe hij ook speurt, nergens is een
'ind wezen te bekennen. Maar ginds is een hol, op primitieve
te afgeschut door boomstammen. En kijk, daar staat een
;epje mannen, half nieuwsgierig, half angstig, te loeren. Rob
lert voorzichtig. Hoe moet hij met hen in contact komen? Ze
zullen hem misschien wel beschouwen als een soort tovenaar....
Dichterbij gekomen steekt hij zijn hand omhoog; een teken van
vriendschap en vrede, dat de meeste wilde volksstammen wel
begrijpen. De mannen steken de hoofden bij elkaar en overleg
gen fluisterend. Nou, erg gezellig zien ze er niet uit: brede mon
den en neuzen, diepliggende ogen, gerimpelde voorhoofden.
Maar krachtig gebouwd met lange, gespierde armen.
iSHii
Dit bord, bij het strand van Kaapstad, zal worden verwijderd nu president De Klerk heeft verklaard
dat alle stranden in Zuidafrika open staan voor alle rassen. Op de foto zijn nog demonstranten te
zien die zich keerden tegen apartheid op stranden.
FOTO: AFP
KAAPSTAD President
Frederik W. de Klerk
heeft gisteren alle stran
den in zijn land openge
steld voor alle rassen en
aangekondigd binnenkort
ook in andere recreatieve
openbare gelegenheden
de apartheid af te schaf
fen.
„Alle stranden zullen voortaan
toegankelijk zijn voor alle le
den van de bevolking", zei De
Klerk. Hij voegde daaraan toe
binnenkort ook de „Wet op
Gescheiden Faciliteiten" in te
trekken. Deze omstreden wet
bevat een regeling over de
toegang tot openbare gelegen
heden als parken, bibliotheken
en gemeentehuizen.
„De tijd is gekomen om deze
wet in te trekken. De regering
heeft besloten dat zo snel mo
gelijk te doen", zei De Klerk.
Toen hij in februari dit jaar de
vergadering van het parle
ment opende kondigde hij al
aan dat hij hervormingen van
de apartheid zou doorvoeren,
zonder dat hij verdere bijzon
derheden bekendmaakte.
De afschaffing van de rassen
scheiding op de stranden gaat
onmiddelijk in en valt vlak
voor de Zuidafrikaanse zomer
vakantie, die over twee weken
begint. De afgelopen drie jaar
werd op een aantal stranden
de apartheid al geleidelijk op
geheven.
De 36 jaar oude Wet op de Ge
scheiden Faciliteiten is één
van de hoekstenen van het
apartheidsbeleid, samen met
de Bevolkings Registratie Wet,
waarin de Zuidafrikaanse be
volking in verschillende ras
sen wordt verdeeld, en de Wet
op de Groepsgebieden, die
voorschrijft waar mensen op
grond van hun huidskleur
moeten wonen. Door de Wet
op de Gescheiden Faciliteiten
kon de extreem-rechtse Con
servatieve Partij in de plaatsen
waar zij de meerderheid in de
gemeenteraad heeft de zoge
naamde „kleine apartheid" op
nieuw invoeren.
De Klerk zei dat de Wet op de
Gescheiden Faciliteiten ge
schrapt wordt „met zorgvuldi
ge inachtneming van de impli
caties van zo'n stap". Hij zei
dat de regering overleg zal
voeren met de betrokken be
langengroepen voordat de wet
geheel wordt ingetrokken.
De president heeft vriend en
vijand verrast door de snel
heid waarmee hij probeert de
onvrede van de achtergestelde
zwarte meerderheid weg te
nemen. Vorige maand liet hij
acht zwarte leiders vrij die
tientallen jaren in de gevange
nis hadden gezeten en de vrij
lating van Zuidafrika's be
kendste politieke gevangene
Nelson Mandela zou binnen
een paar maanden op het pro
gramma staan.
De Klerk heeft beloofd dat hij
eën nieuw Zuidafrika zal op
bouwen en heeft zwarte lei
ders uitgenodigd onderhande
lingen te beginnen over het
delen van de politieke macht.
door Bob van Huët
Tijdens een studie- en
snoepreisje voor buitenlandse
correspondenten naar het
Zuid franse departement
Tarn lag er op een avond een
primeur op ons bord: oeufs
d'escargots ofwel eieren van
slakken. Aanvankelijk
dachten we dat het om een
grap ging. Fransen zijn
immers gereputeerde
slakkeneters. Ze verorberen
jaarlijks zo'n dertigduizend
ton al dan niet met
kruidenboter en peterselie
bereide glibberiken.
De meest geconsumeerde
variëteiten zijn de vette
Bourgondische
wijngaardslakken en de
Petits Gris (de kleinere grijze
slakken). Nu eten de
Fransen veel meer slakken
dan ze zelf produceren. Om
aan de enorme vraag te
kunnen voldoen moet per
jaar tienduizend ton worden
geïmporteerd uit Oost-
Europa en het Verre-Oosten.
Kortom, zo redeneerden we,
die eieren kunnen niet
serieus worden genomen. De
slakkenboer die eraan begon
zou wel een dief van zijn
eigen portemonnee zijn.
En toch was hij daar: Jean-
Pierre Farenc (JPF),
's werelds eerste en voor
zover bekend enige
'slakkeneierenproducen t
Vol trots maar bloednerveus
presenteerde hij het nieuwe
produkt, dat de bizarre
merknaam Coclea had
gekregen. Zijn hele hebben
en houden had JPF
geïnvesteerd in
veertigduizend Petit Gris-
slakken, die, zo leerden we,
elk drie gram eieren leggen
en dat twee keer per jaar.
Alleen de mooiste eieren
worden geselecteerd", aldus
Farenc, die een hypotheek
op zijn huis afsloot voor ,,de
gok van mijn leven".
Zou het nieuwe produkt
aanslaan („een slakke-ei is
heel gezond, want rijker aan
proteïnen en armer aan
vetstoffen dan een kippe-ei")
dan was de ondernemende
boerenzoon uit Albi 'binnen
Maar werd het een flop dan
wachtte hem het trieste lot
van een naakte slak die,
zoals bekend, dakloos door
het leven kruipt.
Slakkeneieren hadden, zo
vervolgde JPF, de potentie
de „delicatesse van de jaren
negentig" te worden. Een
luxe hap voor mensen die na
kaviaar en foie gras weieens
wat anders willen. De prijs,
45 gulden voor een potje van
vijftig gram, zou voor deze
categorie fijnproevers geen
probleem zijn, meende hij.
Om het fenomeen op zijn
merites te kunnen
beoordelen mochten we een
voor een uit een potje Coclea
lepelen. Later zou ons een
regionale vleessschotel
worden gepresenteerd,
uiteraard gelardeerd met
slakkeneieren.
Het proeven viel niet mee.
Eenmaal in de mond blijken
de Coclea 's vooral heel
moeilijk controleerbaar. Ze
zijn iets kleiner dan erwten,
maar zo rond en glibberig
dat ze alle kanten opschieten.
Een paar eieren glipten
achter een verre
verstandskies. Na wat
kaakoefeningen en
tonggymnastiek lukte het
toch ze richting
smaakpapillen te dirigeren.
Alleen wachtte daar een
volgend probleem. Niemand
had nog een precieze en voor
Farenc acceptabele
smaakomschrijving kunnen
vinden. Het ei had iets „tijm-
achtigs" voor de een, deed
een tweede denken aan
tarwemeel en een derde aan
linze. „Een flauwe
linzesmaak" probeerde ik
zelf, me ervan bewust dat
„Eet slakkeneieren en
verwen uzelf met een flauwe
linzesmaak" niet de
wervende slogan was waar
de producent kennelijk op
zat te wachten.
Farenc keek bedroefd. „Dat
is nu het hele probleem. Ik
heb een nieuw produkt.
maar niemand die me kan
zeggen waar het nu eigenlijk
naar smaakt". Later op de
avond bedacht ik dat de
smaak van naakte slakken
misschien het dichtst in de
buurt kwam.
