Denk er om:
geen politieke
uitspraken!
„Kwaliteit
van onderwijs
gaat omhoog
iÈÏÏWS
Politie is nu al
boos op kabinet
Ter Beek (Defensie) hoopt op goede samenwerking met IKV
Tot 2000 miljoen
vierkante meter
kantoorruimte nodig
Binnenland
Qeid&iQowuvnt
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1989 PAGINA 3
r Beek: Een politieke meerderheid alléén is niet voldoende.
FOTO: ANP
DEN HAAG Met zijn 45 jaar is Relus
ter Beek een veteraan in de landspoli-
tiek. In 1971, nog tijdens het kabinet-
Biesheuvel dus, kwam hij voor de PvdA
in de Tweede Kamer en tot gisteren zat
hij daar nog. De overgang van de uni
versiteit, waar hij een paar jaar politico
logie had gestudeerd, naar het Binnen
hof betekende dat hij niet in dienst hoef
de. Curieus voor een minister van defen
sie. Maar ja, een minister van onderwijs
behoeft ook geen onderwijzer geweest te
zijn. Was zijn benoeming een verrassing?
„Ik had wel bepaalde signalen gekregen. Het
meest duidelijke signaal was wellicht dat Kok
mij gevraagd had om met het CDA te onder
handelen over de paragrafen buitenland, veilig
heid en de defensieparagraaf. Maar in het poli
tieke leven is natuurlijk nooit iets zeker. De
ballen kunnen heel raar rollen. Kok heeft bo
vendien een systematische manier van werken
gehad. Eerst overeenstemming over het ak
koord, dan pas bekend maken wat hijzelf zou
gaan doen, vervolgens onderhandelen over de
posten en pas daarna de personele invulling.
Dat betekende dat eerst vast moest staan welke
posten de PvdA zouden toevallen, alvorens ie
mand van ons benaderd kon worden".
Geen concurrentie gehad van defensiespecialist
Bram Stemerdink, die bovendien al eens minis
ter van defensie geweest was
matische onderhandelingen heb ik geen contact
meer met Kok gehad tot vorige week dinsdag,
toen hij mij vroeg minister te worden".
Gaat u nu verhuizen naar Den Haag?
„Geen sprake van. Ik ben geboren in Coevor
den, getogen in Coevorden en blijf woonachtig
in Coevorden. Coevorden is een prachtige stad
en heeft bovendien een defensietraditie. Het is
een oude vestingstad, het is de geboorteplaats
van generaal Van Heutz, de stad heeft al eens
een staatssecretaris van Defensie geleverd
(Hoekzema) en heeft mij dan nu als minister
van Defensie".
„Maar wat misschien ook nog telt is dat Mient
Jan Faber, de secretaris van het IKV, ook uit
Coevorden komt. Ik wil daarmee maar zeggen
dat het voor twee Coevordenaren toch mogelijk
moet zijn het met elkaar eens te worden. Bo
vendien is Faber ook nog eens lid van de
PvdA. Ik bedoel daar serieus mee tot uitdruk
king te brengen dat defensie- en veiligheidsbe
leid gedragen moet worden door een heel brede
meerderheid van de bevolking. Een politieke
meerderheid alléén is niet voldoende; ik wil dat
er een maatschappelijke meerderheid voor is".
Wat ziet u als uw eerste taak op Defensie?
„Sinds 1977 zijn er maar liefst acht ministers
van Defensie geweest. We hebben Kruisinga
gehad, Scholten, De Geus, Van Mierlo, De Rui
ter, Van Eekelen, Bolkestein en nu ik dan. In
twaalf jaar! Je maakt mij niet wijs dat zoiets
goed is voor het departement en dat het goed is
voor de mensen die daar werken. Dat zijn
129.000 mensen, laten we dat niet vergeten. Om
uiting te geven aan de verantwoordelijkheid
die ik daarvoor voel, heb ik besloten het perso
neelsbeleid zelf voor m'n rekening te nemen.
Tot dusver zat dat in de portefeuille van de
staatssecretaris. In goed overleg met staatsse
cretaris Van Voorst tot Voorst heb ik besloten
dat ik die taak op me zou nemen".
RIK IN 'T HOUT
PAUL KOOPMAN
^Euthanasie
"jlijft strafbaar
JEN HAAG Bepaalde vor-
]en van euthanasie zullen de
bmende vier jaar strafbaar
lijven. Dat zei de nieuwe mi
nster van justitie Hirsch Bal-
n vanmorgen voor de
JARA-radio. Onder de ver
antwoordelijkheid van Hirsch
1 een grootscheeps on-
rzoek worden gehouden
kar de euthanasie-praktijk in
•derland. Wat de uitkomsten
i dit onderzoek ook zullen
de kans dat euthanasie
Jlledig uit het wetboek van
rafrecht wordt gehaald is
Ier onwaarschijnlijk, zo liet
firsch Ballin weten,
plgens de nieuwe minister
t het niet voor de hand dat
lfe bescherming van leven in
'jvetsbare situaties buiten de
scherming van het straf-
Jcht kan". Wel wil Hirsch
illin de problemen rond eu-
inasie samen met staatsse-
Jetaris Simons van volksge-
)ndheid in kaart brengen om
I tot „verstandige beslissin-
te komen.
Ir. B. Pronk (CNV)
aar Europarlement
IN HAAG Mr. B. Pronk,
A. Goedmakers en M. van
n Brink zijn kandidaat om
nieuwe bewindslieden
iij-Weggen, Dankert en
'Ancona in het Europees Par-
ment op te volgen. Pronk
'DA) is beoogd opvolger van
nieuwe minister van ver
teter en waterstaat Maij-Weg-
:n. Hij staat 11de op de CDA-
ididatenlijst voor het Euro-
irlement en werkt thans bij
it CNV in Utrecht. Mevrouw
idmakers (PvdA) is bioche-
is en tweede vice-voorzit-
van het PvdA-partijbe-
r. Mevrouw M. van den
Irink (PvdA) werkt bij het
linisterie van WVC. Beide
k- biste kandidaten zijn de be-
ge wgde opvolgers van de nieu-
ïr-r WVC-minister d'Ancona
je jn staatssecretaris Dankert
'an buitenlandse zaken,
in
fcroot tekort aan
«telastingfolders
01 EN HAAG De kantoren
ijl an de Belastingdienst kam-
n{ sn met een tekort aan folders
"aarin informatie staat over
nieuwe regels in het fiscale
elsel. Daardoor weten veel
to ilastingplichtigen die in een
leciale situatie verkeren niet
ecies hoe zij hun loonbelas-
ngverklaringen moeten in-
r uilen. Volgens een woord-
aerster van het ministerie
ie an financiën is de vraag naar
n| ilders zo groot, dat er mo-
enteel een nieuwe serie in
er ruk is. De nieuwe folders zul-
nog deze maand verkrijg-
oirzijn-
follands Spoor
jordt volledig
e erestaureerd
EN HAAG De directie
lil ui de Nederlandse Spoorwe-
in heeft gistermiddag beslo-
n dat het door brand gedeel-
lijk verwoeste station Hol-
1 nds Spoor volledig wordt ge-
v^staureerd. Een deel van de
erkapping en de bebouwing
in het middenperron, waarin
nder meer de restauratie was
gingen enkele we-
alen geleden in vlammen op.
e- et restaurant wordt in zijn
e irspronkelijke staat her-
)uwd, maar het interieur zal
ïmoderniseerd worden. Wan
neer de bouwactiviteiten zul-
ji n aanvangen staat nog niet
ecies vast. Wel heeft de NS-
rectie laten weten dat de
erkzaamheden zo spoedig
n logelijk moeten beginnen. De
n S heeft nog geen besluit ge-
ig omen of het historische sta-
on op de monumentenlijst
lag worden geplaatst, hetgeen
gemeente Den Haag en het
ijk graag zouden willen.
N VANDAAG
DEN HAAG „Relus, je
weet het: niet over beleid
praten!", wordt PvdA-mi-
nister Ter Beek voorge
houden door diens woord
voerder bij zijn eerste ont
moeting in zijn nieuwe
functie met de pers.
Hanja Maij-Weggen, de nieu
we CDA-minister van verkeer
en waterstaat, krijgt het advies
nog even de lippen bij te stif
ten vóór zij zich zou onderwer
pen aan een interview met de
NOS-tv. Hans Alders poetst de
glazen van zijn nieuwe brille
tje nog even op. De twee grote
regisseurs van het nieuwe ka
binet, Lubbers en Kok, slaan
het toneel instemmend gade.
Gistermiddag had premier
Lubbers zijn nieuwe 'stuur
man' Wim Kok nog ruim
schoots gecomplimenteerd. „Ik
heb vanochtend voor het eerst
in de nieuwe ministerraad met
Wim Kok vergaderd en ik
moet zeggen dat in zijn per
soon het beeld van zuinigheid
en soberheid in perfecte tradi
tie wordt voortgezet", sprak de
CDA-leider.
Het recht om uit de minister
raad te 'klappen' is eigenlijk
voorbehouden aan de premier,
maar het duurde geen uur of
in de Trèveszaal gingen de
Voor het eerst sinds jaren kon koningin Beatrix zich mengen in
een 'links' onderonsje. Op de trappen van Huis ten Bosch praat
ze met de PvdA-ministers Ter Beek, Alders en Kok.
FOTO: MILAN KONVALINKA
monden al van het slot. Wi-3£.
Kok, zo viel te beluisteren,
had in de vergadering de la
chers op zijn hand gekregen
door voor een straffe begro
tingsdiscipline te pleiten. Het
leek warempel wel of Ruding
daar aan het woord was! „Kok
vond dat opbrengsten uit de
verkoop van staatsbedrijven
niet meteen verkwanseld
moeten worden. Nee: in dat
geval moest het financierings
tekort voorrang krijgen. Nou,
toen begon Lubbers dus te
schateren hè?".
Dat de relatie tussen Lubbers
en Kok zich tot dusverre pri
ma ontwikkelt beaamde ook
Bert de Vries. „Er wordt in
een heel goede sfeer met el
kaar gesproken". Het was wel
even wennen, erkende hij, die
overstap zó uit de kamerbank
jes naar het ministerie van so
ciale zaken. „Tijdens de for
matiebesprekingen heb ik ei
genlijk geen tijd gehad om het
goed tot me door te laten drin
gen, dat is eigenlijk gisteren
pas gebeurd. Toen ik de deur
achter me dicht trok en nog
even de lege vergaderzaal in
blikte dacht ik: hiermee sluit
ik toch wel een periode af".
Geluksvogels
De weemoed van Bert de
Vries werd niet of nauwelijks
gedeeld door al die andere ge
luksvogels die zó uit de ka
merbankjes, zó uit het Euro
parlement of zó uit het
bedrijfsleven achter de rege
ringstafel belandden. WVC-
minister Hedy d' Ancona bij
voorbeeld, straalde als zelden
tevoren. Milieuminister Hans
Alders, met zijn 36 jaar de
Benjamin van de nieuwe
ploeg, zei zijn nieuwe baan als
een „enorme uitdaging" te
zien. Alders: „Er is de afgelo
pen jaren door Nijpels enorm
veel op de rails gezet, maar nu
moet die trein ook gaan rijden.
Er komen pijnlijke maatrege
len aan, brandstof wordt bij
voorbeeld duurder, en er is
acht miljard gulden uit te ge
ven. Een enorm karwei".
Hanja Maij-Weggen, die in de
voetsporen treedt van haar il
lustere voorgangster Smit-
Kroes, twijfelde niet aan haar
eigen deskundigheid. In het
Europarlement, zo hield ze de
verzamelde pers voor, was ze
al zeer goed ingevoerd in de
milieuproblematiek, vooral
waar het de Rijn- en Noordzee
betreft. Haar Europese erva
ring zou ook een steun in de
rug zijn bij het oplossen van de
verkeerskwesties. „Daar zal ik
met een Europese bril naar
kijken. Vooral de hele discus
sie over snelle Europese trei
nen heb ik met belangstelling
gevolgd". De luchtvaart, een
hobby van Smit-Kroes, is óók
al geen probleem. Maij-Weg
gen, lachend: „Ik heb me de
afgelopen jaren suf gevlogen.
De KLM ken ik dus heel goed.
Ik moet het dossier-luchtvaart
nog bestuderen, maar daar
kom ik wel uit".
Zenuwslopend
Voor de ontmoeting met de
pers was twee uur uitgetrok
ken. Een zenuwslopende erva
ring voor sommige bewindslie
den, zoals de jurist prof.
bewindslieden kunnen naar de
FOTO: MILAN KONVALINKA
Hirsch Ballin, die zich vrijwel
de gehele tijd tussen de kap
stokken in de garderobe op
hield. Voor de ervaren minis
ters die terugkeren in het
nieuwe kabinet: Braks, Van
den Broek en Lubbers, had
het meer weg van zwemmen
in lauw water. Zij vermaakten
zich opperbest.
Bij het scheiden van de markt
liet de premier zich nog en
passant ontvallen dat de ver
houdingen in déze centrum
linkse ploeg veel beter zijn
dan in het kabinet Den Uyl
(1973-1977). Lubbers: „Dat is
onvergelijkbaar! Volstrekt on
vergelijkbaar! De tijden zijn
veranderd, de PvdA is veran
derd, en trouwens: ook ikzelf
ben veranderd!".
PAUL KOOPMAN
RIK IN 'T HOUT
DEN HAAG Het kers
verse kabinet heeft van
morgen zware kritiek ge
had van de politie.
De Rotterdamse korpschef
Hessing, tevens voorzitter van
de Kring van Commissarissen,
en voorzitter Van der Linden-
van de Nederlandse Politie
bond hekelden de afspraken
die gisteren in het kabinet zijn
gemaakt over de reorganisatie
van de rijks- en gemeentepoli
tie.
„Je kunt zo zien dat het af
spraken zijn van mensen die
geen verstand van de politie
hebben", aldus Van der Lin
den. „Het was nou juist de be
doeling dat de gehele politie
onder de verantwoordelijkheid
van één minister zou vallen.
Kennelijk houdt Justitie be
voegdheden en heeft het
plaatselijk gezag op bepaalde
terreinen bijzonder weinig te
vertellen".
De samenvoeging van rijks- en
gemeentepolitie betekent dat
de rijkspolitie verdwijnt. De
nieuwe regionale korpsen die
gaan ontstaan zullen immers
een vooral gemeentelijk ka
rakter dragen, met gemeen
schappelijke rangen en stan
den, onthulde premier Lub
bers gistermiddag.
De korpsen komen onder het
beheer van een burgemeester,
hoofdofficier van justitie en
commissaris. Minister van bin
nenlandse zaken mevrouw
Dales krijgt tot taak de reorga
nisatie in goede banen te lei
den. De wijziging van de poli
tiewet valt weer onder de mi
nister van justitie, Hirsch Bal
lin. Volgens Lubbers hoeft de
reorganisatie de reeds aange
kondigde herverdeling van de
politiesterkte niet in de weg te
staan.
Hirsch Ballin houdt in de
nieuwe opzet een stevige greep
op het politie-apparaat. Aller
eerst vallen de regionale korp
sen ongeveer samen met de
negentien arrondissementen.
De officier van justitie krijgt
op het regionale niveau dus
een stevige vinger in de pap.
Op landelijk niveau krijgt
Hirsch Ballin 'aanwijzingsbe
voegdheid' als speciale politie-
inzet vereist is.
-IE KNOLLEN
Stemerdink
valt nieuwe
minister aan
DEN HAAG De drui
ven zijn wel erg zuur voor
een aantal fractieleden
van de PvdA. Oud-minis
ter Stemerdink, die ook
enkele jaren staatssecreta
ris op Defensie is geweest,
maakt deze week in het
weekblad De Tijd van zijn
hart geen moordkuil en
geeft onomwonden toe dat
hij defensieminister had
willen worden.
Volgens Stemerdink is Ter
Beek te zwak voor zo'n zware
post en heeft hij de afgelopen
jaren niets met Defensie te
maken gehad. Stemerdink:
„Relus is een uitmuntend ver
koper van andermans ideeën.
Ik heb hem nooit op een
sprankelende gedachte kun
nen betrappen. De defensieno
ta's die de laatste jaren door de
PvdA zijn gemaakt, zijn alle
maal door mij geschreven. Re
lus heeft nooit een komma,
een punt, laat staan een woord
aan een stuk bijgedragen".
Ook Kok kan in Stemerdinks
ogen weinig goeds doen: „Kok
is saai, zeggen ze weieens. Ik
weet het niet, ik ken hem niet,
ik ken Wim Kok van de tv".
De teleurgestelde politicus
vindt dat in de fractie geen in
houdelijke discussies hebben
plaatsgevonden onder de voor
malige FNV-voorman. „Als je
het zo absoluut wil stellen,
moet ik inderdaad zeggen dat
Kok tekort schiet als politiek
leider van de PvdA".
Tweetal besteelt
circa 700 winkels
STEENWIJK Een 24-jarige
man en een 26-jarige vrouw
uit Arnhem hebben in de pe
riode van januari tot novem
ber van dit jaar in Steenwijk,
Meppel en Harderwijk onge
veer 700 winkeldiefstallen ge
pleegd. Ze hebben voor circa
350.000 gulden buit gemaakt,
aldus de politie van Steenwijk.
Het tweetal had het vooral ge
munt op kleding, schoeisel en
speelgoed. Van de gestolen
goederen is nog niets terugge
vonden. De man en vrouw
werden in Steenwijk op heter
daad betrapt tijdens diefstal in
een speelgoedzaak.
PROF. JO RITZEN:
DEN HAAG Prof. Jo
Ritzen, de nieuwe minis
ter van onderwijs, weet
het zeker: de kwaliteit
van het onderwijs in Ne
derland zal de komende
kabinetsperiode omhoog
gaan, ondanks de finan
ciële problemen waarmee
het departement al jaren
kampt.
Gisteren liet Ritzen ook maar
meteen even, zonder op details
in te gaan, weten dat er op de
kleine scholen in het basison
derwijs wat hem betreft niet
zal worden bezuinigd. Met
deze twee uitspraken introdu
ceerde Ritzen zich na de beë
diging van het nieuwe kabi
net. De overstap van de PvdA-
professor is opmerkelijk te
noemen.
Als hoogleraar onderwijseco
nomie in Rotterdam kon hij
het de afgelopen maanden niet
nalaten hevige kritiek uit te
oefenen op (de politieke lei
ding van) het ministerie van
onderwijs. Sinds gisteren moet
hij zelf het beleid op dit veel
geplaagde departement ont
wikkelen. Volgens een inge
wijde was de benoeming van
Ritzen tot minister voor de
ambtenaren op Onderwijs een
verrassing: „We hadden
eerder Wallage verwacht, of
de Rotterdamse wethouder Si-
Op de dag van zijn beëdiging
kwam Ritzen in een merk
waardige situatie terecht.
Waarnemend onderwijsminis
ter Braks antwoordde op ka
mervragen dat Ritzen ongelijk
had met zijn kritiek op het on
derwijsbeleid. In het nieuwe
kabinet zijn Ritzen en Braks,
minister van landbouw, na
tuurbeheer en visserij, colle
ga's.
„Braks kon moeilijk zeggen
dat het vorige kabinet de zaak
jarenlang heeft geflest", aldus
Ritzen. „Het oude kabinet
heeft meerjarenplannen opge
steld, waarop Braks zijn ant
woord heeft gebaseerd". Rit
zen hield zijn kritiek staande
dat de onderwijsbegroting een
structureel gat van meer dan
een miljard gulden zal blijven
vertonen als er niet snel maat
regelen worden genomen.
Wat kan Ritzen meer doen
dan zijn voorganger Deetman?
Ritzen: „Er zijn voor mij drie
redenen om de deels failliete
boel over te nemen. Er is te
genwoordig veel meer moge
lijk dan voorheen. Deetman
heeft het erg zwaar gehad. De
tweede reden is dat ik van de
ervaringen van de afgelopen
jaren alleen maar kan leren.
Tenslotte meen ik dat elke or
ganisatie, hoe log ook, in staat
moet zijn haar eigen begroting
te beheersen".
Ritzen vindt dat onderwijs de
afgelopen jaren te traag heeft
gereageerd op veranderingen
in de leerlingen-aantallen en
allerlei maatschappelijke ont
wikkelingen: „De begrotings
technieken zijn niet aangepast.
Onderwijs heeft jarenlang met
verouderde principes gewerkt
om berekeningen te maken".
Dat er tussen PvdA-minister
van financiën Kok en Ritzen
spanningen ontstaan, lijkt on
vermijdelijk. „Er zal altijd een
gezonde spanning zijn", aldus
Ritzen. „Maar ik weet zeker
dat het niet uit de hand zal lo
pen".
Vandaag al heeft Ritzen zijn
topambtenaren bij elkaar ge
roepen. Er zal op onderwijs
een projectgroep worden ge
vormd die met een concreet
plan zal komen om de begro
ting weer gezond te maken.
„We gaan onderzoeken of het
mogelijk is met een kleinere
begroting meer resultaat te
boeken", aldus Ritzen. „Het
gaat om de bewustwording op
'het ministerie dat er verande
ringen nodig zijn. Daarnaast
gaan we proberen in onze ra
mingen evenveel meevallers
als tegenvallers op te nemen.
Het mag niet zo zijn dat het
onderwijs wordt bedreigd door
een structureel gat op de be
groting. Ik heb in het onder
wijs gewerkt en heb daar er
varen hoe diep overschrijdin
gen en bezuinigingen in het
vlees snijden".
ROB SEBES
DEN HAAG GAAT BEDRIJVEN WERVEN
DEN HAAG In Den
Haag moet tot aan het jaar
2000 ruim één miljoen
vierkante meter aan kan
toorruimte worden ge
bouwd. Dit is noodzake
lijk voor de economische
ontwikkeling van de stad.
De gemeente wil bedrij
ven gaan werven voor een
aantal kantorenlokaties.
Dit staat in de gisteren door
het college van B en W gepre
senteerde nota Kantorenstra
tegie. Het college wil er alles
aan doen om een jaarlijkse
groei van de werkgelegenheid
in de stad van 1 tot 1,75 pro
cent te bewerkstelligen. Daar
toe moeten alle beschikbare
bouwlokaties in de stad wor
den benut. In de nota wordt
voorgerekend dat er dan ruim
1 miljoen vierkante meter aan
kantoorruimte moet worden
gebouwd.
Het college stelt voor een bu
reau bedrijfscontacten te vor
men, dat zich gaat bezighou
den met het werven van be
drijven. Den Haag zal naar
buiten toe worden gepresen
teerd als een stad met een „in
ternationaal vestigingsmilieu".
Het bureau moet zich gaan
richten op bedrijven en int-
stellingen die gebruik kunnen
maken van het in Den Haag
aanwezige „complex van be
stuur, management en infor
matie".
Lokaties
In de nota wordt een overzicht
gegeven van de beschikbare
lokaties en het soort kantoren
dat er zou moeten komen.
De gebieden bij het Centraal
Station (BANK) en de
Utrechtsebaan, en de Schenk-
strook gelden als „toplokaties".
Hier moeten grote kantoren
komen. Gedacht wordt aan
een soort World Trade Center
in het BANK-gebied. Rond de
Utrechtsebaan mogen Nationa
le Nederlanden, PTT en Sie
mens hun gang gaan. De
Schenkstrook is bestemd voor
kleinere bedrijven. Totale ca
paciteit van de drie gebieden:
750.000 vierkante meter kan
toorruimte.
Rond het Congresgebouw
(o.a. Catsheuvel) is ook nog
ruimte voor nieuwbouw. Ge
dacht wordt aan kantoren,
tentoonstellingsruimte en luxe
appartementen. Capaciteit:
40.000 vierkante meter.
Tussen de Laakhavens en
het station Hollands Spoor
moet een „compleet nieuw
multifunctioneel stadsdeelcen
trum" verrijzen. De plannen
voor de Haagse Hogeschool
zijn al rond. Capaciteit 135.000
vierkante meter.
De Binckhorst is bestemd
voor kantoren en bedrijven.
Hier is ruimte voor circa
90.000 vierkante meter nieuw
bouw.
De nota Kantorenstrategie
wordt begin december door de
betrokken raadscommissies
besproken.