Ferry de Groot pendelt tussen
autoriteit en anarchie
New York staat voor keus
over „leven na Ed Koch"
'finale
Post scriptum
Dromen
Telegrammen
Vingerhoed
HEFTIGE STRIJD OM BURGEMEESTERSCHAP
'Ccidóc (Bouttuit1
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1989 PAGINA 2,
Ferry de Groot is een vat vol tegenstrijdigheden. Tot verbazing
van de complete buitenwacht werd hij in augustus waarnemend
chef van het radiosportprogramma 'Langs de Lijn'. Dezelfde De
Groot, die razend actiefis in de wereld van het onversneden
volksvermaak en in een recent verleden als 'meneer De Groot'
naast André van Duin rolvast schutterde in de 'Dik voor mekaar
show'. Autoriteit en anarchie lijken broederlijk verenigd in deze
opmerkelijke vaderlander.
PUTTEN - De krap bemeten tors
van Ferry de Groot blijkt 41 jaar
geleden verrast te zijn met een Ja
nuskop uit de succesvolle Ben-Tur-
pinserie, waarin zijn geest sinds
dien rusteloos pendelt tussen dien
der en Dick Trom, clown en klerk.
Macht heeft voor hem een onweer
staanbare aantrekkingskracht,
maar aan de lakens die hij sinds
kort uitdeelt, knoopt hij nog steeds
met graagte een medemens met
dictatoriale weeffoutjes op. Die
wordt door hem eerst bekwaam op
het verkeerde been gezet en vervol
gens via een zijdeur afgevoerd. De
Groot, melden insiders eensgezind,
is een vat vol tegenstrijdigheden.
Als waarnemend chef van het NOS-ra-
dioprogramma 'Langs de lijn' wordt hij
geacht een afdeling te leiden met zeven
redacteuren en vijftig freelancers. Het is
een job, die hij al geruime tijd ambieer
de, „maar", licht hij welwillend toe, ,je
kunt nu eenmaal pas chef worden als de
chef weggaat. Vóór die tijd kun je alleen
wat signalen geven, jezelf in de kijkerd
manoeuvreren. Dat heb ik dan ook met
grote animo gedaan. Bij de NOS wisten
ze dus donders goed dat ik in de markt
was voor die baan. Als je chef bent, was
mijn redenering, komen je kwaliteiten
misschien beter tot zijn recht. In een on
dergeschikte functie loop je vlot de kans
dat de ideeén die je zelf waardevol
vindt, door anderen van de vergadertafel
worden geveegd. Daar heb ik nu in elk
geval minder last van".
Dat zijn uitverkiezing tot gedoodverfde
opvolger van de naar TV 10 uitgeweken
Jaap Hofman voor de buitenwacht een
complete verrassing was heeft hem niet
verbaasd noch verontrust. Hij kan er
zelfs na enige aandringen begrip voor
opbrengen, want ook hij moet toegeven
dat zijn heimelijke heren wensen op dat
punt tientallen jaren door hem achter
een rookgordijn van grollen en grappen
verborgen zijn gehouden. Hij was en is
trouwens nog steeds een fanatieke prac
tical joker, die er een sport van maakt
zijn medemensen een puntgave loer te
draaien.
Zijn boezemvriend André van Duin,
met wie hij als 'meneer De Groot' jaren
lang de razend populaire 'Dik voor me
kaar show' voor de NCRV-radio maak
te. weet er alles van. „De Groot is niet
alleen een uiterst kundige en veelzijdige
vakman, die als geen ander geluidsban
den kan verknippen", heeft hij ontdekt,
„maar daarbij is hij ook nog eens knet
tergek. Ferry mag dan waarnemend chef
van 'Langs de lijn' zijn geworden, maar
hij blijft gelukkig een klein kind dat stre
ken uithaalt. Hij is gek op rottigheid in
de goede zin van het woord. Daarom
klikt het waarschijnlijk ook zo goed tus
sen ons. We hebben hetzelfde gevoel
voor humor en kunnen eindeloos met
elkaar dollen. Voor mij is zo'n klank
bord onmisbaar, want een komiek is en
blijft een eenzame tobberd, die thuis in
zijn eentje dingen verzint, waarvan hij
denkt: is dat nou wel zo leuk? Als Feri7
op zo'n moment in de buurt is krijg je
gelijk uitsluitsel".
„André heeft voor een belangrijk deel
mijn carrière bepaald", is de rotsvaste
overtuiging van De Groot, die aan dit
credo haastig een post scriptum toe
voegt: „Ik wens mezelf natuurlijk niet te
kort te doen. Uiteraard heb ik ook het
een en ander bijgedragen aan het succes.
Maar een feit blijft dat Van Duin me
heeft meegesleurd in de vaart der volke
ren. De publiciteit die we kregen, is gro
tendeels zijn verdienste geweest. Er zijn
waarschijnlijk duizenden verborgen ta
lenten in dit land, die meer in hun mars
hebben dan ik. Maar desondanks komen
ze nooit aan de bak, omdat ze geen krui
wagen hebben. Die mazzel heb ik wel ge
had. Sterker nog. Ik heb geen kruiwagen
gekregen, maar een truck met oplegger".
Zijn makker Van Duin, met wie hij in
1990 een aangepaste versie van de legen
darische 'Dik voor mekaar show' op de
televisie presenteert, omschrijft hij als
„een razend intelligente man met een
onwaarschijnlijk goed geheugen. „Als ik
in een krant lees dat André oppervlakkig
is, denk ik: jammer, ze hebben hem weer
eens niet begrepen. Dan is er een vraag
gesteld in de trant van: 'Welke boeken
lees je?'. Waarop André heeft geant
woord: 'Ik lees geen boeken'. Dat duidt
dan inderdaad op oppervlakkigheid.
Maar ik weet dat het niet waar is. Hij
heeft gewoon geen tijd om boeken te le
zen. Zijn schaarse vrije tijd besteedt hij
liever aan het experimenteren met zijn
videoapparatuur. Mag hij alsjeblieft zijn
eigen prioriteiten stellen?".
„André wordt ook gebrek aan emotie
verweten. Ook niet waar. Als je zo'n fan
tastisch lied kunt schrijven over je ou
ders heb je wel degelijk een groot en
warm kloppend hart in je donder. Dat
hij niet met zijn emoties te koop loopt is
een stuk zelfbescherming. Een pantser
waarachter hij zich verschuilt. Ik heb het
wat dat aangaat heel wat makkelijker.
Als ik mijn was buiten hang staat het
niet de volgende dag in Privé, Story en
Weekend. Daar hoeft André niet aan te
beginnen. Als hij hoest lees je het de dag
erna op de voorpagina van alle kran-
Uit zijn jeugd in het oude westen van
Amsterdam, waar hij als zelfstandig ope
rerende grappenmaker snel de status van
'bekende Nederlander' in buurtverband
had bereikt, herinnert hij zich twee dro
men die regelmatig in reprise gingen. In
de ene was hij een succesvolle radiore
porter die gepokt en gemazeld was vol
gens het model van zijn idool Dick van
Rijn. „Ik imiteerde hem ook met mijn
gezicht tegen een theekopje. „Goedemid
dag dames en heren, hier is uw reporter
Ferry de Groot met een verslag van de
wedstrijd Ajax-Feyenoord". Het leek me
het einde om zulke prachtzinnen de
ether in te slingeren. Maar helaas is het
er nooit van gekomen. Ofschoon ik geen
schroef in een muur kan draaien ben ik
in de techniek van de omroep verzeild
geraakt. En vandaar ben ik langzaam,
maar gestadig opgerukt naar de stoel
waar ik nu op zit".
„Die tweede droom is ook al niet uitge
komen. Daarin wis ik trambestuurder.
Ik ben nog steeds gek op trams en trei
nen. Als je bij me thuis in Putten komt
vind je een kamer vol boeken over dat
onderwerp. Vanwege die malle ogen zat
het besturen van een tram er alleen niet
in voor me. Maar ik heb dat smartelijk
gemis gecompenseerd door de infrastruc
tuur van de tramnetten in de hele wereld
te bestuderen. Het voordeel van die hob
by is dat ik overal feilloos de weg weet.
Ik ging met Evert ten Napel naar de
Olympische Spelen in Tokyo en kon
hem op het station vertellen, welke tram
naar het stadion ging. De grote Evert
stond aan de grond genageld, kan ik
melden".
„Ik heb nog een hobby waar ik aan ver
slingerd ben: de Beatles. En dan met
name Paul McCartney. Ik heb niet al
leen alle elpees die hij gemaakt heeft.
maar ook de outtakes. Dat zijn opna
men die om één of andere reden nooit
zijn uitgebracht. Er zit ook veel materi
aal tussen dat eerlijk gegapt is en clan
destien is uitgegeven".
„Het pronkstuk in mijn verzameling is
een hoes van 'Abbey Road' met een per
soonlijke opdracht van McCartney. Ik
ben namelijk zo maf dat ik mijn zoon
naar hem vernoemd heb. En dat heeft
Herman van der Velden, die vopr
'Langs de lijn' de platen uitzoekt, hem in
Londen verteld. Hij kreeg die hoes mee
met een handgeschreven tekst „FROM
PAUL TO PAUL". Jazeker, de tranen
welden spontaan in mijn oogkassen,
toen Herman daar mee aankwam. Nee,
nee. mijn dochter heet geen Linda. Dat
ging mij zelfs te ver. Gewoon Astrid".
„Het werken aan een bureau, waarmee
ik nu het grootste deel van mijn tijd vul,
is overigens niet nieuw voor me. Dat
deed ik ook al van mijn 14e tot mijn
23e. Voor een kansarme zoon van een
metaalbewerker zat er toen niet veel
meer in dan een baantje als besteller van
telegrammen. Ook daar had ik als recht
geaarde Amsterdamse dwarsligger dan
wel mijn eigen opvattingen over. Als ik
een telegram kreeg dat na drie uur
's middags verzonden was, kon ik
opeens De Bijenkorf niet meer vinden".
„Dat heeft dan ook niet lang geduurd. Ik
verkaste algauw naar de Rijkspostspaar
bank waar ik in recordtijd twaalf maal
werd overgeplaatst. Ook niet zo verwon
derlijk, als je weet dat ik een afwijkende
interpretatie had van de verhouding tus
sen werken en lachen".
„Vanaf de eerste dag.dat ik daar werkte,
sleepte ik mijn bandrecorder mee naar
kantoor en maakte ik de krankzinnigste
hoorspelen. Dat was in de jaren zestig
toen er op alle kantoren nog een autori
tair bewind heerste. Daar probeerde ik
me dan onderuit te vechten met een
grap ten koste van meneer Van Manen,
een dikdoenerig baasje, dat de leiding
had. Als je bij hem kwam voor een dag
bijzonder verlof wegens een sterfgeval in
de familie, deed hij eindeloos ingewik
keld. Terwijl zulke zaken toch heel dui
delijk in de cao geregeld waren. Die man
schreeuwde om een correctie van zijn
gedrag".
„Van Manen had gelukkig een kamer
met een muur die niet tot aan het pla
fond doorliep. Je kon dus in het kantoor
horen of hij bezoek had. Als dat het ge
val was klom ik over die muur en liep ik
met een 'goeiemoi^en meneer Van Ma
nen' dwars over zijn bureau naar buiten.
Het was zo'n ouderwets bureau met
tientallen laatjes en hoge zijkanten waar
hij 's morgens zijn halve lichaam tussen
frommelde zodat niemand kon zien dat
hij geen barst uitvoerde".
„Op een dag heb ik bij de visboer om de
hoek voor een gulden afval gekocht en
dat in een van zijn laatjes gestopt. Na
vijf dagen kwamen de mensen die bij
Van Manen op bezoek waren, lijkbleek
en kokhalzend zijn kamer uit. Ook dat
moet kunnen, vind ik".
„Van Manen kon ook niet tikken. Dat
deed ie nog steeds met twee vingers.
Daar heb ik toen het volgende op gevon
den. Ik heb op het toetsenbord van zijn
machine de letters T en W verwisseld.
Ook dat had het beoogde resultaat.
Daarna ben ik nog een stapje verder ge
gaan en heb ik een touw om het palletje
gebonden waarmee de tabulator kon
worden ingesteld. Dat touw ging onder
zijn deur naar mijn bureau, waar ik rus
tig het moment afWachtte waarop ik
hem hoorde tikken. Dan trok ik aan het
touw en ging de rol van zijn machine
met een rotklap naar links. Ik zorgde
wel, dat ik een schaar in de buurt had,
want na vier keer trekken kwam steevast
het moment dat Van Manen scheldend
zijn machine oppakte en er mee naar
buiten liep. Dan moest ik als een haas
dat touw doorknippen om te verhinde
ren, dat ik in zijn woede werd meege
sleurd".
Levend in twee werelden tegelijk - de
sportjournalistiek van 'Langs de lijn' en
het onversneden amusement dat hij met
André van Duin brengt - heeft Ferry de
Groot nog steeds de zekerheid, dat hij
bezig is aan zijn privé 'Dik voor mekaar
show'. Waarbij hij één kanttekening wil
maken. „Ik vind het doodjammer, dat
de sport langzaam maar zeker om zeep
wordt geholpen. En dat gebeurt niet al
leen door een handjevol raddraaiers en
criminelen, maar ook door de zoge
naamde beleidsmakers met de daad
kracht van een vingerhoed. Toen in het
Ajax stadion die twee fragmentatiebom-
men gegooid werden zat ik 'Langs de
lijn' te regisseren. Op dat moment wilde
ik mijn koptelefoon af zetten en had ik
de rest van het programma het liefst ge
vuld met platen".
LEO THURING
NEW YORK - De Newyorkers
moeten dinsdag beslissen over het
leven na Ed Koch, de flamboyante
burgemeester die twaalf jaar lang
over New York heerste. Koch werd
in september aan de kant gezet
door de Democratische kiezers. Nu
moeten de Newyorkers bepalen wie
zijn opvolger wordt: de Democraat
David Dinkins of de Republikein
Rudolph Giuliani.
Dinkins, de zwarte wijk voorzitter van
Manhattan, versloeg Koch in de voor
verkiezingen in het Democratische
kamp en leek daarmee zeker van het
burgemeesterschap. New York is tradi
tioneel een Democratisch bolwerk. Maar
dit keer zijn de Democraten minder ze
ker van de overwinning. Aanvankelijk
had Dinkins een enorme voorsprong op
zijn Republikeinse rivaal, die als officier
van justitie in New York naam heeft ge
maakt met zijn jacht op de maffia en
corrupte financiers op Wall Street. Vol
gens de laatste opiniepeilingen echter is
die voorsprong geslonken tot nog maar
een paar punten.
Dinkins heeft de steun van vrijwel de
gehele zwarte en Puertoricaanse gemeen
schap, die momenteel al zo'n veertig
procent vormt van de 7,5 miljoen zielen
tellende bevolking van New York. Zijn
lot ligt echter in handen van de joodse
kiezers, die een belangrijke stem hebben
in New York. De joodse gemeenschap
stemt traditioneel Democratisch, maar
staat nogal gereserveerd tegenover Din
kins vanwege diens vriendschap met de
zwarte ex-presidentskandidaat Jesse
Jackson. Die heeft zich bij de joodse kie
zers gehaat gemaakt door New York ooit
te bestempelen als 'Hymietown' (hymie
is een scheldwoord voor jood) en door
PLO-leider Arafat in zijn armen te slui
ten.
De staf van Dinkins heeft zijn uiterste
best gedaan de zwarte kandidaat 'kosjer'
te maken, zoals een van zijn medewer
kers het noemde. Senator Edward Ken
nedy werd naar New York gehaald om
de 62-jarige Dinkins aan te prijzen als
een ware vriend van Israel en een voor
vechter van de rechten van de Sovjetjo
den.
Dinkins zelf laat geen gelegenheid voor
bijgaan om te beklemtonen dat hij er
veel gematigder opvattingen over het
Midden-Oosten op na houdt dan Jack
son, en dat hij niet van plan is Arafat op
de koffie te vragen in City Hall.
Giuliani, die het voornamelijk van de
Newyorkers van Italiaanse en Ierse af
komst moet hebben, heeft natuurlijk
niet nagelaten het wantrouwen onder de
joodse kiezers jegens Dinkins flink aan
te wakkeren. Zo voert hij campagne met
advertenties waarin Dinkins en Jackson
samen te zien zijn. Ernaast staat een foto
waarop Giuliani de hand schudt van
president Bush. „De Newyorkers
moeten hun eigen lot bepalen", staat er
fijntjes bij.
Het beeld van de beroemde officier van
justitie die kind aan huis zou zijn bij de
president, is wat mooier dan de werke
lijkheid. Want op een feest waar geld
werd ingezameld voor de campagne van
Giuliani kon Bush zich de naam van
zijn Newyorkse partijgenoot maar met
moeite te binnen brengen. „Giu..Ger-
..Giovanni..Gerlani„", stotterde de pre
sident.
Guiliani wordt geprofileerd als bestrijder
van misdaad en corruptie. „Koch be
noemde ze, Giuliani arresteerde ze",
luidt het commentaar bij een televisies
potje met beelden van celdeuren die met
een klap dichtvallen.
Dinkins, die bekend staat als een heer in
de politiek, maar kennelijk geen aan
spraak maakt op de titel van heilige,
sloeg terug met een televisiespotje waar
in hij de wat onduidelijke opvattingen
van Giuliani over abortus aan de kaak
stelde. De katholieke Giuliani was eerst
fel tegen abortus, maar heeft zijn stand
Ed Koch exit.
punt met het oog op de naderende ver
kiezingen aangepast aan de heersende
opvattingen in het traditioneel liberale
New York. Deze electorale kniebuiging
heeft hem de steun gekost van de New
yorkse kardinaal John O'Connor, die er
geen geheim meer van maakt dat hij lie
ver Dinkins op de stoel van Koch ziet
zitten dan Giuliani. Daar staat tegenover
dat hij nu de steun krijgt van de progres
sieve Liberal Party, die zich in New
York altijd heeft weten te handhaven als
derde partij.
bestrijder van i
FOTO'S: AP
Veel Newyorkers voelen zich aangetrok
ken door de belofte van Giuliani dat hij
zal afrekenen met de misdaad, de cor
ruptie en de crack, een van cocaïne afge
leide drug die steeds verder oprukt in de
grootste stad van de Verenigde Staten.
Volgens cijfers van de Newyorkse ge
zondheidsdienst telt de stad zo'n vier
honderdduizend drugsverslaafden.
Maar ook al is iedereen overtuigd van
Giuliani's capaciteiten op het gebied van
de misdaadbestrijding, aan zijn politieke
vaardigheden wordt getwijfeld. De vroe
gere officier van justitie geldt als een
steile man, die moeilijk compromissen
sluit. Dinkins staat juist bekend als een
diplomaat die graag de rol van vrede
stichter speelt. Dat talent zou hem wel
eens een plaats in de geschiedenisboeken
kunnen opleveren als de eerste zwarte
burgemeester van New York. Veel New
yorkers maken zich zorgen over de toe
nemende tegenstelling tussen arm en rijk
en zwart en blank in hun stad, die altijd
prat ging op zijn verdraagzaamheid.
Ferry de Groot en André van Duin achter de knoppen voor de 'Dik voor mekaar show'. „André is geen kruiwagen voor me geweest; hij was een truck met oplegger".
FOTO: SP
