Jan Lenferink heeft van RUR nog lang niet genoeg Lutoslawski in Rotterdam Wereldpremières bij Dans Theater Meest recente toneelstuk Albee zonder gif en warm te Kopposities voor Dekker en Alphen KUNST/RTV Cetdie Commit WOENSDAG 1 NOVEMBER 1989 PAGINA 1 Poppenspel Instituut gestart AMSTERDAM In Amsterdam is gisteren het eerste Neder lands Poppenspel Instituut (NPI) officieel van start gegaan. Deze jongste telg in de familie van podiumkunsten wil onder meer voorwaarden scheppen voor de ontwikkeling van het poppen theater. Bovendien moet het poppenspel „het beperkte publiek van enthousiaste intimi overstijgen" en het grote publiek aan trekken, aldus het NPI, dat jaarlijks een subsidie van 550.000 gulden zal ontvangen. „Er wordt nu gewerkt aan een nieuwe generatie poppenspelers. Daar moet in de toekomst ruimte voor komen", zei J.P. Bresser, kunstredacteur van Elsevier en kenner van het poppenspel, bij de opening. Een taak is hier weggelegd voor het NPI, door onder meer begeleiding van een nieuwe op leiding voor poppenspelers aan de Theaterschool. Bresser legde er de nadruk op dat niet alleen de verdere ontwikkeling van de poppenspelers en -theaters van belang is, maar dat vooral „de oudste van de podiumkunsten uit het verdomhoekje moet ko men". De start van het NPI wordt begeleid met de tentoonstel ling „Uit de schaduw; het poppenspel belicht".De tentoonstelling is ondergebracht bij het Nederlands Theater Instituut in Am sterdam. De tentoonstelling duurt tot 25 februari. Tracy Chapman in ban in Zuidafrika JOHANNESBURG De Zuidafri- kaanse staatsradio- en televisie zal twee liedjes van de zwarte Ameri kaanse zangeres Tracy Chapman, die enorm populair is in het land, voor uitzending verbieden. De Zuidafrikaanse omroepmaatschap- pij SABC deelde mee dat het lied „Freedom now" en een andere, „Material world", „beter niet kun nen worden uitgezonden". De lied jes mogen wel worden uitgevoerd voor onafhankelijke stations. De zwarte protestzangeres is zeer po pulair in Zuidafrika, waar binnen enkele weken 90.000 exemplaren werden verkocht van haar nieuwe elpee „Crossroads". DEN HAAG De jonge rengroep van het Neder lands Dans Theater, NDT 2, opent het seizoen op 16 november in het Dansthe ater aan het Spui in Den Haag met twee wereld premières; van Paul Ligh- tfoot en Ohad Naharin. In het programma is nog een werk van Naharin opgenomen en een ouder werk van Hans van Manen. Behalve in Den Haag wordt dit programma, soms meer dan eens, herhaald in Amsterdam, Sittard, Gro ningen, Utrecht, Drachten, Leeuwarden, Rotterdam, Nij megen en Tilburg. Het nieuwe werk van Naharin heet Passo- mezzo. De muziek is van een onbekende componist. Het stuk is bedoeld voor twee dan sers: Lisa Drake en Davide Luca of Karina Silverio en Kirk Ryder. NDT 2 danst ook voor het eerst Naharins Inno- stress. Hij maakte dit werk voor de Bat Sheva Dance Company in Israël op muziek van David Byrne en Brian Eno. Het was in 1983 de beste choreografie van het jaar. Paul Lightfoot kwam in 1985 bij het Haagse dansgezelschap en werd in 1987 verbonden aan de grote groep van het NDT. Hij maakte The Bard of Avon voor NDT 2 naar aanlei ding van de strijd over het au teurschap van het werk van Shakespeare. Michael de Roo componeerde de muziek er- Van Van Manen wordt Septet Extra uitgevoerd op muziek van Saint-Saëns, een succesvol ballet dat na zestien jaar op nieuw in Den Haag wordt ge presenteerd. Het luchtig en ironisch ballet dat geen andere bedoeling heeft dan te onder houdends succesvol gebleken: het prijkt op het repertoire van vele gezelschappen. Recordprijs voor schilderij van Strindberg STOCKHOLM Een doek van de Zweedse schrijver en zondags schilder August Strind berg heeft gisteren op een veiling in Stock holm het recordbedrag van 5 miljoen gulden opgebracht. Het olie verfschilderij dateert uit 1901 en draagt de ti tel „De vuurtoren II". Het was de hoogste prijs die ooit voor een doek van een Scandinavische schilder werd neerge teld. RUR. Praatprogramma met Jan Len ferink. Veronica-televisie. Nederland 2 om 21.55 uur. Vanavond. AMSTERDAM Jan Lenferink, vanavond in RUR, is inmiddels ook be gonnen met „JADSV", Jan Achter De Schermen Van. Afgelopen zaterdag was de eerste uitzending te zien, met Lenferink als brandweerman. Hij heeft voor komend seizoen nog een hele reeks beroepen op zijn lijstje staan. Hij werpt zich vooral op het uitdagende werk. Jan Lenferink: „Juist als jour nalist, werkzaam op de televi sie, meen ik informatie en vermaak met elkaar te moeten mengen. Zo is die nieuwe ru briek ontstaan. Ik ben weken met de brandweer in actie ge weest, heb me aan de training onderworpen, me van de glij- balk laten vallen, kortom, het leven van de brandweerman geleid in een 24 uursdienst. Ik ben mee uitgerukt naar bran den en heb bij de vuurzee vooraan gestaan. In de tussen tijd is het Hollandse Spoor uit gebrand en ging ook de brid geclub van Caransa in vlam men op. Er zijn er die denken dat ik die branden aangesto ken heb". Het is hem niet in de koude kleren gaan zitten. De dagen waarop hij geen pap meer kon zeggen, zijn op de vingers van twee handen niet te tellen. Hij heeft uren gekend waarop hij de lust niet kon bedwingen om het moede hoofd in de armen te ruste te leggen. „JADSV" bestaat niet alleen uit Lenferinks belevenissen in het door hem gekozen beroep. De beelden worden gevolgd door gesprekken met mensen di^ langer dan vandaag met het bijltje van een dergelijk beroep hakken, en met hun partners. Welke beroepen hij nog zal kiezen voor de volgende afle veringen? Hij wil het niet zeg gen. Dat moet elke maand op nieuw voor de kijker een ver rassing blijven. Wel bestaat het idee dat Lenferink een tijdje mee zal lopen als prof voetballer in Ajax. Elke dag trainen, elke dag massage van de meest vitale spieren en ook Jan Lenferink als brandweerman in „JADSV". Vanavond is hij weer „normaal" te zien in RUR. FOTO:PR aan de hand is. Ik heb hem er toe weten te verleiden te ver tellen hoe hij op de achter grond de ontwikkelingen in Hilversum probeert te sturen. Hij vertelde toen dat hij het initiatief had genomen tot een gesprek met Joop van den Ende met de bedoeling, dat de NOS tot samenwerking zou komen met diens Productions BV. De volgende dag leverde dit in alle Nederlandse kran ten voorpaginanieuws op, maar mooi dat niet één krant vermeldde, dat RUR de bron van dit nieuws was. Dat heeft mij als journalist toch een beetje pijnlijk getroffen". Kwaliteit „Ik streef elke keer naar kwa liteit in mijn uitzendingen. Ik eens een keer opgesteld wor den in de basisselectie, zodat we hem kunnen zien voetbal len en hij zelf kan vertellen hoe het is om bommen en sta ven naar het hoofd te krijgen. Jan: „In elk geval hou ik mijn conditie op peil. Dat doe ik elke dag zelf al. Ik squash en werk uit lijfsbehoud ook op andere manieren aan mijn lijf. Alleen jogg ik niet. Dat vind ik zo dom werk". Irene Van RUR heeft hij overigens nog lang niet genoeg. Hij heeft er inmiddels de hulp voor ge kregen van Ireen van Dits- huijzen, de vrouw achter het succes van het ter ziele gegane TV 3 met Carl Huijbrechts en de praatshows van Ischa Meij er. Net als Carl raakt hij niet over haar uitgepraat: een vak vrouw pur sang, vol met idee ën en stimulerend. Na haar vertrek bij de NOS heeft zij haar eigen tv-werkmaatschap- pij opgezet, gevestigd in de Plantage Studio, in een vleu gel van Artis. Een redactiestaf van uitsluitend vrouwen selec teert de mensen die in RUR iets te vertellen hebben. Jan Lenferink: „Wat die men sen aan voorbereidend werk doen Ze lezen alles wat er in ons land in druk verschijnt, zoeken contact met mensen die in het nieuws staan of er iets over weten. In het geval van uitvallers hebben ze gas ten achter de hand. Ik kreeg kortgeleden NOS-voorzitter Joop van der Reyden in mijn uitzending. Zo iemand weet wat er in medialand allemaal bekijk nooit achteraf video-op namen van mezelf. Het ergste wat er bestaat vind ik naar mezelf te moeten kijken. Ik snap niet wat anderen in mij zien. Alleen daarom al probeer ik goéde uitzendingen te ma ken, omdat ik het damesteam van Ireen met al dat voortref felijke voorbereidende werk niet teleur wil stellen. Voor haar doe ik mijn best. Ik wil dat ze trots op me zijn. Ik moet ook scoren. Als ik niet scoor, ben ik weg". De RUR-formule werkt nog steeds, ook al verschenen er in de loop van de jaren allerhan de praatrubrieken. Lenferink is er destijds op eigen houtje mee begonnen. Als een tikje cultureel alternatief op het discogebeuren in de hoofdstad. In de discotheken Richter, Royal en Roxy zette hij op zondagmiddag een eigen praatrubriek op, waarbij ieder een zomaar binnen kon lopen. Dat leverde binnen de kortste keren zoveel mondelinge re clame op, dat niet alleen we kelijks meer publiek toe stroomde, maar er ook gasten van naam verschenen, zoals Sonja Barend en Freek de Jonge. In hun gevolg maakten ook VARA- en VOO-mensen hun opwachting, zoals Maurice Koopman en Rob Out. Die wilden zijn programma zo in hun uitzending hebben. Het werd uiteindelijk Veronica. „Daarom zie je me nu ook niet wegvluchten naar Joop van den Ende of Veronique", ver klaart Lenferink. „Ik heb van de VOO altijd veel ruimte ge kregen, daarom wil ik mijn programma bij die omroep blijven maken. Veel geld maakt gelukkig, maar je maakt er niet per se een goed programma mee. Ik hecht meer aan een gbede uitzending dan aan geld". Lenferink heeft de naam vrij postige vragen niet te schu wen. „Ik begrijp die opwin ding daarover niet. Het gaat mij niet om een rechtstreeks antwoord. Wie is nu zo gek om het achterste van zijn tong of de binnenkant van zijn ziel te laten zien? Ik vréég om ont wijkende antwoorden. Het gaat me om de kunst van het riposteren, het steekspel van woorden. Neem nou mr. Jo seph Luns onlangs in een praatrubriek van een andere omroep. De man krijgt de vraag voorgelegd waar hij het liefst en meest veelvuldig van droomt. De door alle diploma tieke wateren gewassen Luns zegt snedig: „Zij". „Ik omschrijf mezelf als „een ongezonde geest in een gezond lichaam", waarbij je „onge zond" moet interpeteren als „speels". Als mijn gasten ad rem zijn, daagt dat uit tot ge vatte tegenwoorden, tegenstel lingen. Zo wordt RUR het be kijken waard". TON OLIEMULLER Sprookjes voor volwassenen Op alle maandagen in november zal de dichter Bertus Aatjes sprookjes voorlezen. Het gaat volgens zijn eigen zeggen om op beurende en meditatieve vertelsels voor het slapen gaan. De ver haaltjes heeft hij opgedaan tijdens zijn reizen. Hij doet dit elke maandag op Ned. 1, telkens om 23.35 uur. Het gaat om sprook jes voor volwassenen die het kind-zijn nog niet hebben verleerd. Aatjes kiest voor een benadering waarin hij ouders voordoet hoe zij hun kinderen sprookjes moeten vertellen. Wie het goed doet, krijgt net als Bertus de kinderen aan zijn voeten. Concert gered door Haydn Jaarlijks concert door Asaf ondt leiding van Rien Verbeek met med« werking van orkest en solisten. Ko ninklijk Conservatorium Den Haaf gisteren. Met Bach, Mozart en Haydi had het koor Asaf voor he jaarlijkse concert drie flink publiekstrekkers in huis, d Schönbergzaal van het Ko ninklijk Conservatorium wa geheel bezet. Een dergelijk programmakeuze mag dai geen bijdrage leveren aan d in de koorwereld noodzakelij ke repértoirevernieuwing koor, dirigent Rien Verbee en het publiek voelden zich b deze componistennamen ver trouwd. Op zich geen garantie voor d kwaliteit van het concert. Da bleek in het openingskoor vai Bach's cantate BWV „Schwingt freudig euch eml por", een ondermaatse weerj gave. Gelukkig kwamen d| overige koralen minder zwal tot stand. Toch is een dergelij; ke weergave illustratief vooi de problemen waarmee onz< koren vandaag de dag worden geconfronteerd. Bezuinigingen aan de lopende band, de ver grijzing, de interesse van d zingende jeugd voor kleine en sembles en groepjes, tekort aai mannenstemmen, het nog al tijd geringe effect van de vel dirigentenopleidingen en he probleem van de begeleidin van amateurkoren door pro fessionele orkesten. Met al die zich opstapelend moeilijkheden waaraan ooi Asaf niet ontkomt en wa heeft dat koor glorierijke jarei achter de rug valt respec op te brengen Voor de wijz waarop in de Vesperae Solem nes de Confessore van Mozai het notenbeeld gekund weri weergegeven. Dat neemt ech ter niet weg dat de vertolkinj voor het overige in de goedi bedoelingen bleef steken. Into natie, muzikale expressie, arti culatie, nuancering, frasering het waren aspecten die onvol doende tot hun recht kwamen Haydn's Grosse Orgelmess bezat nog de meeste overtui ging, al kon men niet de orei sluiten voor de hachelijke mo menten, voor de onzuiverhe den, voor de zwakheden. Vak bekwaam en met gevoel voo stijl werd de orgelpartij ver tolkt door Tijn van Eijk. ADRIAAN HAGEI Josine van Dalsum en Paul Röttger spelen Huwelijksspel van Edward Albee. Vertaling: Josephine Soer. Regie: Walter Tillemans. Gezien op 31 oktober in de Leidse Schouw burg (première). Toernee t/m 1 mei 1990. Twee rijke mensen, 23 jaar ge trouwd, op de strakkë bank in hun moderne huiskamer. Ze zijn'de personages in een stuk van Edward Albee, dus die re latie belooft weinig goeds. En inderdaad vechten ze op en om de bank als een fort de oorlog van het huwelijk uit. De wapens waarmee ze dat te gelijk aanvallen en verdedigen zijn na al die jaren gestileerd tot verbaal en fysiek geweld, cynisme en rollenspelen. Zij houdt een boek bij met alle vrijpartijen en leest daar af en toe geamuseerd in, hij piekert over de zin van het leven en wil bij haar weg om iets onge definieerd nieuws te beleven. Uiteindelijk mag de kijker zelf bepalen of ze uit elkaar zullen gaan of niet. Als de kijker dat nog interes seert natuurlijk. Mij maakte het al snel niets meer uit hoe de toekomst van de twee machteloze, nagemaakte men sen zich verder zou ontwikke len. Dat kwam in eerste in stantie door het stuk, een flauw-postmoderne echo van goed werk van Albee. Het gif van bijvoorbeeld Who's afraid of Virginia Woolf dat toch een slopende liefde verbergt, is veel minder aanwezig in Hu welijksspel. Van een beklem mende dramatische ontwikke ling zoals in Albees klassieker is al helemaal geen sprake. Ook de acteerprestaties tilden het recente stuk, dat in 1987 in première ging niet van de grond. Paul Röttger en Jose phine van Dalsum speelden weliswaar allerlei emoties te gen elkaar uit, maar het bleei in de regie van Walter Tille mans bedacht en beredeneerd De acteurs maken de suggestie van een door de wol geverfc echtpaar in de verste verti niet waar. Röttger blijft he verwende, geaffecteerde jon getje dat hij altijd speelt. Var Dalsum zou zijn moeder kun nen zijn, lijdend, sarcastisch ei toch naief. De menselijkheie en de verdrongen hartstoch die achter hun jarenlang! strijd zou moeten schuilen wordt nergens voelbaar, daardoor wordt de intellec tueel vormgegeven agressi ook niet geloofwaardig. De to neelvechtpartij is een diepte punt, die verbreekt wel evei het statische van het stuk maar lijkt verder nergens op hoe hard de echtgenoten ooi tegen elkaar snuiven. DICK VAN TEYLINGE1 (ADVERTENTIE) ANTONIUS 8l CLEOPATRA van Shakespeare in het Appeltheater Regie Erik Vos "kleurrijk en vitaal" "achttien karaats Shakespeare" "en hit van een voorstelling" RESERVEER TIJDIG: 070 - 502200 LEIDEN De dames van Dekker Squash Warmond hebben via winst op Kam pong II de koppositie in de eerste divisie overge nomen. Het dames- en he renteam van SRC Alphen is met ruime voorsprong lijstaanvoerder in de tweede divisie. De dames van Dekker War mond hebben in de eerste di visie van de landelijke squash- competitie alleen op de vierde en derde single tegenstand van de Kampong-reserves gehad. Viviëfine Aalders knokte knap naar ruime gamewinst op The- sy van de Meerencjonk. De Utrechtse tennislerares en B- speelster bleek in de andere drie games ook goed met het squashracket te kunnen om gaan. Jacqueline Kiebert stond een game af aan Kampong-op- ponente, Lia Seijnhorst. Óp het eerste en tweede enkelspel waren ranglijstspeelsters Liz Weare en Mary Gillies opper machtig aan Ellen Luten en Ellen Scheurink. De Leidse SRC speelde in het sleutelduel om de laatste plaats gelijk tegen Marquetsers II. Jana van Duyn opende met een nuttige, maar ook span nende 3-0 zege op Heemskerk- se Uilkema (9-1, 9-7, 10-9). Kitty Klaassen sloot haar voorlopig laatste partij voor de LSRC-dames met 0-3 af. San dra Bakker speelde verdien stelijk, maar kon de afwezige Karin Swiers niet afdoende vervangen (8-10, 4-9, 6-9). Claire Freling trok met 3-0 de stand gelijk. Het bonuspunt' werd met 5 punten voorsprong door Marquetsers veroverd. De dames en heren van de SRC Alphen hebben beide een naaste concurrent voor de eerste plaats in hun afdeling van de tweede divisie van zich af geschud. Aan het Zoeter- meerse Leyens I stond alleen Monique van de Belt een game af. Het Wassenaarse WW vormt nu de grootste bedrei ging. De Alphense sponsor de tacheerde Jan-Willem Scheer der, Raymond van Kastrop en André Chevalier opnieuw in de hoofdmacht. Het drietal speelde als jaguars en omdat het ook bij kopman Peter-Paul Scheerder voor de bakker was, werd nummer 2 op de rang lijst, Diepput II naar een 4-0 De 'reserves' van Dekker zijn op drie punten, de grootste be lager van Alphen geworden. Luike Tjebbes met 9-7 in de vijfde game en het drietal Ton Creighton, de hoofdtrainer van het tenniscollege Carel de Bruyn en Jaap de Zwart allen met 3-0 zorgden voor de maxi male winst op Marquetsers II. PETER KLEIN Merenwijk trekt Fleischeuer aan LEIDEN De Leidse tennis vereniging De Merenwijk heeft Mark Fleischeuer ter versterking van haar over gangsklasse A-team aange trokken. De Voorschotenenaar neemt de plaats in van Hans Tönjann, die de competitie om studieredenen een te grote be lasting vond. Van de broers Van der Capellen is het mee spelen van Freek bepaald niet zeker. De jongste van het drie tal heeft een job buiten Europa aangeboden gekregen. Om Herman van der Capellen ook als coach te kunnen inzetten, hoopt De Merenwijk nóg op de terugkomst van ex-eerste team speler en huidig Dekker-lid, Freek Tanis. Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd. Westnederland Milieu moet naam veranderen DEN HAAG Het afvalbe drijf West Nederland Milieu (WNM), het voormalige Zeg waard, moet zijn naam veran deren. Dit is het gevolg van een uitspraak in kort geding vanmorgen bij de Haagse rechtbank, waarin werd be paald dat dit bedrijf binnen twee maanden het gebruik van de nieuwe naam moet sta ken. Gebeurt dit niet, dan moet er per dag een dwang som van 10.000 gulden worden betaald. Met deze uitspraak heeft de busonderneming Westneder land het kort geding tegen het afvalbedrijf gewonnen. West nederland vond dat sinds de naamswijziging er grote ver warring was ontstaan. Zo zijn beide bedrijven aan de Delftse Schieweg gevestigd en hebben de wagens van Westnederland Milieu dezelfde gele kleur als de streekbussen van Westne derland. Zelfs de post voor het afvalbedrijf werd bii de bus maatschappij bezorgd. Lambada Deze mensen dansen (nou ja, dansen)de Lambada, een uit Zuidamerika afkomstige folkloristische dans die zich vooral vanwege de lichamelijke intimiteit in een enorme populariteit in Europa mag verheugen. Dansscholen melden een grote toename in aanmeldingen. ROTTERDAM Van 13 tot 20 november zal de Poolse componist Witold Lutoslawski (76) te gast zijn in Rotterdam voor een muzikale manifesta tie. Lutoslawski is wereld beroemd door zijn beperk te toepassing van toevals factoren tijdens een uit voering. Voor de manifestatie in Rot terdam werken het Philhar- monisch Orkest, de Kunst stichting, het Conservatorium, De Doelen en Zaal De Unie sa men. Met het orkest wordt een programma ingestudeerd van eigen werken die de laatste vijftig jaar zijn ontstaan. De repetitie is openbaar. De eerste uitvoering is 17 november in de Doelen in Rotterdam. Het programma wordt de volgende dag herhaald in de Anton Phi- lipszaal in Den Haag. In Rotterdam zijn er voorts concerten, films en openbare gesprekken in Zaal De Unie, een recital en een lunch-con- cert in De Doelen en op he conservatorium leidt de ponist een „masterclass" ei licht hij zijn compositietech niek toe. Behalve door het orkest wor den concerten gegeven dooi een koperkwintet, het Ama deus Ensemble, het Gaudea mus Kwartet, de pianister Cees van Zeeland en Gerarc Bouwhuis, de pianist Anthon) di Bonaventura, en het du< Jadwiga Rappé, alt, en Majij Nosowska, piano. Lutoslawski gunt de speler! een bepaalde mate van vrij heid in de uitvoering van mu ziek. Zo mogen ze het momen' van inzetten zelf bepalen bin nen een frase. Er ontstaai nooit chaos; de structuren zijn minitieus voorspelbaar; de vrijheid verleidt elke indivi duele speler tot een maximi- mum aan expressie en intens! teit. Zodoende wordt een con cert van werk van Lutoslaws ki een bijzondere muzikale er varing. Hij is een gevraagd gastdocent voor compositie in de Verenigde Staten van Ame rika en in West-Europa.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 12