i
Wie heeft
pet gedaan?
CDA en PvdA
oneens over
verdeling van
ministeries
CDA-voorzitter Van Velzen:
Kabinet zit vier jaar uit
lEUWi
ïeslissing over
rijlating Richie
ordt vervroegd
Tuinders weer in beklaagdenbank"
Schade door bommen
vooralsnog vergoed
door verzekeraars
jnnenland"
£eidó&<2owumt
DINSDAG 31 OKTOBER 1989 PAGINA 3
it-Kroes protesteert
:gen Duits tolplan
IN HAAG Minister Smit-Kroes (ver
ier en waterstaat) heeft in een brief aan
i-paar Westduitse collega Zimmermann
lar verontrusting uitgesproken over het
an van de Bondsrepubliek om buiten-
idse vrachtwagens een tolheffing op te
gen. De minister vindt dat de heffing -
000 tot 9000 DM per jaar - niet strookt
et letter en geest van EG-overeenkom-
Liisven op dit punt. Bovendien wordt op deze
•r anier de totstandkoming van een ge-
eenschappelijk Europees beleid voor het
egvervoer bemoeilijkt. Smit-Kroes heeft
r irder EG-commissaris Van Miert ge-
aagd een negatief advies uit te brengen
rerer het tolplan en eventueel stappen te
idernemen via het Europese hof van jus-
Militairen op herhaling
DEN HAAG De Koninklijke Land
macht heeft gisteren duizend man van
het zestiende pantserinfanteriebataljon
opgeroepen voor de oefening „Donder
slag". De soldaten kregen een expresse-
brief met de mededeling zich zo spoe
dig mogelijk te melden in de Constant
Rebecquekazerne te Eindhoven. Mor
gen krijgt het bataljon een opleidings
programma in de regio Oirschot om de
parate kennis op te frissen. Daarna
wordt er geoefend op de Veluwe. Vrij
dagmiddag wordt de oefening, die voor
de negentiende keer wordt gehouden,
afgesloten.
Foto: Militairen die gehoor hebben ge
geven aan de oproep, wachten op het
station van Eindhoven op vervoer.
FOTO: ANP
RAALTE Voorzitter W. van
Velzen van het CDA heeft er
vertrouwen in dat het kabinet
van CDA en PvdA de periode
van vier jaar vol maakt. Hij zei
dit gisteren in Raalte tijdens een
partijbijeenkomst.
Van Velzen baseert zijn vertrouwen
onder andere op het volgens hem
goede financiële kader van het re
geerakkoord en de grote inspannin
gen van Lubbers om het kabinet met
de PvdA tot stand te brengen.
Maar ook de opstelling van de PvdA
geeft Van Velzen reden voor optimis
me. Door haar eerste man, Wim Kok,
als minister van financiën voor te
dragen, heeft deze partij in zijn ogen
het signaal aan het CDA afgegeven
de afspraken over het financieel be
leid zeer serieus te nemen.
„De PvdA geeft hiermee aan dat het
ook haar een zorg is dat dat de staats
schuld in 1994 zover is verminderd
dat die kan gaan dalen".
„Iedere PTT'er levert
twee nieuwe banen op"
GRONINGEN De verwachting die
ten grondslag lag aan de spreiding van
de Centrale Directie van de PTT, na
melijk dat elke PTT'er twee nieuwe ba
nen oplevert in Groningen, lijkt ruim
schoots te worden overtroffen. De
komst van ruim 2000 PTT-ers zal Gro
ningen uiteindelijk meer dan vierdui
zend extra banen opleveren. Dat zei de
Groningse commissaris der koningin
Vonhoff gisteren bij de officiële uitrei
king van het predikaat 'koninklijk' aan
PTT Nederland nv. De 1400 PTT'ers
die tot nu toe naar Groningen zijn ge
komen, hebben al werk opgeleverd bij
computertoeleveringsbedrijven, in de
dienstverlening, de vervoerssector en
de bouw.
JISDAADANALYSE TOVERWOORD BIJ BOMAANSLAGEN
VANDAAGt
IN HET
ng| EN HAAG Twee
n vare bomaanslagen vlak
chter elkaar, in dezelfde
[aagse buurt, beide op
en Spaanse vestiging en
ossi beide ravages sporen
3is an een zwarte canvas tas.
lec
it ier is sprake van een ver
hei and, denkt dan de intellec-
Z0ieel automatisch. Ook de ge-
rone mens voelt op zijn klom-
en aan dat „dezelfde rot-
Inl rhoften vorige week dinsdag
lis ok de auto van de Spaanse
onsul hebben opgeblazen".
laar hoewel experts bij politie
311 n justitie bij de meeste misda-
- s en ook wel zo hun ideeën
ile ebben over wie, wat en waar-
ou m, zullen zij altijd zwijgen of
/e] 'vage vermoedens' praten
Dtdat er bewijzen op tafel lig-
m en. Zij willen eerst heel pro-
essioneel alle gegevens op een
ijtje zetten en verbanden zoe-
r en'
Iet begrip 'misdaadanalyse'
verd in ons land eigenlijk pas
'm n mei 1985 geïntroduceerd
t (Den een beleidsplan ter be-
lij trijding van de zware en ge-
rganiseerde misdaad werd
angeboden aan de Tweede
1 lamer. Deze week precies
"e rie jaar geleden resulteerde
bil at in de officiële oprichting
?e an de sectie misdaadanalyse
lij de Centrale Recherche In-
j y ormatiedienst (CRI) in Den
3laag. Drs. A.W.M. van der
Heijden, die sociale psycholo
gie en strafrecht heeft gestu
deerd, werd voor de nieuwe
functie van sectiehoofd wegge
plukt bij het Centraal Bureau
voor Statistiek. Daar had hij
zich vooral beziggehouden met
slachtoffer-enquêtes.
„Het toverwoord 'misdaadana
lyse' bleek te werken", vertelt
Van der Heijden in een houten
noodgebouw van de 'Dutch In
terpol'. „Op zich was er echter
amper literatuur over, er
moest zelfs nog een definitie
voor worden gevonden. Maar
in feite is wat we nu doen
nieuwe wijn in oude flessen.
De misdaad in kaart brengen
gebeurt al heel lang door bij
voorbeeld spelden in een geo
grafische kaart te prikken".
Voorwaarden
Ook de rol van de nieuwe sec
tie van de CRI moest gedefi
nieerd worden. Van der Heij
den weer: „De sectie misdaad
analyse is vooral voorwaarde
scheppend bezig; meestal doen
anderen het uitvoerende
werk. Onder die voorwaarden
vallen gerichte opleidingen,
uniforme terminologie en zoe
ken naar en ontwikkelen van
analyse-methoden en -technie
ken, We fungeren ook als cen
traal informatie- en advies-
punt. We hebben één uitvoe
rende taak, namelijk beleids
gericht analyseren op natio
naal niveau. We zijn bijvoor
beeld actief betrokken geweest
bij de wapentfetstelling en zijn
bezig met de openstelling van
de grenzen na 1992. Onze klei
ne sectie bestaat uit louter ge
specialiseerde academici. In
die groep ontbreekt enige poli-
tie-ervaring en daarom ont
wikkelen wij alle analyse-pro
gramma's in overleg met men
sen uit het veld".
Van der Heijden spreekt van
Drs. A.W.M. van
der Heijden,
hoofd sectie
misdaadanalyse
van de CRI in
Den Haag.
een klantvriendelijke opstel
ling. „Misdaadanalisten wer
ken voor rechercheurs, niet
andersom. Gegevens zijn er
voor hen, niet voor analisten".
De meerwaarde van analyse
blijkt in gevallen waar de ge
wone recherche er niet uit
komt. De rode draad is dan
vaak verloren gegaan in de
massa van gegevens. Door
analyse kom je er ook achter
welke gegevens belangrijk zijn
om te zoeken en te verzame
len. Analyse is niet nodig in
zaken waar domweg alle gege
vens ontbreken. Er zijn inmid
dels al drie a vier cursussen
per jaar die mensen bij justitie
of de gemeentepolitie opleiden
tot misdaadanalist.
„Het Amerikaanse cursuspro
gramma dat wij als uitgangs
punt hebben gebruikt, is zelfs
nog geen gemeengoed in de
VS zelf. Daardoor liggen we in
Nederland op het gebied van
misdaadanalyse nog voor op
delen van de Verenigde Staten
en op Engeland en andere Eu
ropese landen", merkt Van
der Heijden niet zonder trots
op. Ook doet het hem duidelijk
plezier dat dit jaar is gebleken
dat 'hun' voorspellingen voor
bankovervallen in '88 „heel
redelijk" waren.
Onderwerp van analyse zijn
het delict (gepleegde vergrijp/
misdrijf), de dader en de te
volgen werkwijze van de poli
tie en het openbaar ministerie.
De aard van de analyse kan
zowel strategisch als operatio
neel zijn. Bij een zaakanalyse
(tijdens of na één grootschalig
recherche-onderzoek van één
concreet delict) maakt men
een tijdlijn waarop alle hande
lingen van de betrokken ver
dachten, slachtoffers en getui
gen onderling worden vergele
ken. Onvolledigheden en te
genstrijdigheden in informatie
kunnen op deze manier van
zelf boven water komen en
nader onderzocht worden. Bij
een delictsanalyse vergelijkt
men de gegevens van een aan
tal gelijksoortige delicten.
De daders van de recente
bomaanslagen in Den Haag -
een zaak overigens van de
Haagse politie en niet van de
CRI worden door Spanje
eerder gezocht in de Zuidame-
rikaanse drugsmaffia, die boos
is dat Spanje de doorvoer van
verdovende middelen zo hard
aanpakt, dan in de ETA. De
Baskische afscheidingsbewe
ging pleegt haar aanslagen
hoofdzakelijk in Spanje uit te
voeren, iets dat de spelden op
de Spaanse landkaart al direct
duidelijk maken.
Daar de dader(groep) voorlo
pig nog onbekend is, moeten
politie en justitie aan de hand
van onderzoek op de plaats
van de bomaanslagen, getui
genverklaringen en alle ande
re informatie proberen een be
schrijving te maken van de
daders. Ook het slachtoffer, in
dit geval waarschijnlijk de
Spaanse regering, wordt 'ont
leed'. Wat heeft deze gedaan
of doet deze nog waardoor ze
vijanden heeft? Bijvoorbeeld
de harde aanpak van de ETA
en de drugsmaffia.
Geluk
Van der Heijden: „Het is een
geluk voor de politie dat mis
dadigers zoveel fouten maken,
anders zouden er veel minder
misdrijven worden opgelost.
Toch kun je ook fouten maken
zonder gepakt te worden.
Maar het soort fouten veran
dert: er worden nu veel min
der vingerafdrukken achter
gelaten dan vroeger. Het gaat
eigenlijk altijd om een spurt
tussen politie en criminelen.
Het is een spel met wisselend
succes, waarbij de criminelen
dingen blijven doen die de po
litie niet mag doen".
„Ik ben niet bang dat crimine
len op grote schaal rekening
gaan houden met de toene
mende misdaadanalyse. Als
geen één misdadiger zich meer
volgens een vast patroon zou
gedragen, zou ons werk wel
veel moeilijker worden. Maar
misdadigers hebben maar be
perkte middelen om zich aan
de omstandigheden te onttrek
ken. En het blijven mensen en
mensen maken fouten. Boven
dien: de politie heeft in de
meeste gevallen veel meer tijd.
Een overvaller moet binnen
een paar seconden klaar zijn".
Analyse brengt niet alleen in
kaart wat is geweest, maar ook
wat gebeuren kan. Van der
Heijden: „Die kant moeten we
op. We moeten meer inzicht
krijgen in welke gebouwen en
mensen de meeste kans lopen
slachtoffer van een misdaad te
worden. Dan kun je daar ie
mand neerzetten. Het plannen
van een surveillance-route is
een duidelijk goed voorbeeld.
We bouwen voort op wat er is
en proberen met anderen tel
kens een stukje verder te ko
men. Dat gaat met vallen en
opstaan, want iedereen heeft
zo zijn eigen prioriteiten".
HERMAN JANSEN
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG PvdA-on-
derhandelaar Wim Kok
houdt er rekening mee
dat het nieuwe kabinet
niet, zoals algemeen ver
wacht, deze week tot
stand kan komen. Kok ,zei
dit gisteravond na een
lang doch vruchteloos ge
sprek met CDA-onder-
handelaar De Vries over
de verdeling van de veer
tien ministersposten.
Formateur Lubbers stelde zich
passief op. Toen de problemen
vooralsnog onoplosbaar ble
ken, ging hij maar naar huis.
Evenals in de vorige fase van
de formatie voelt hij er niets
voor de onderhandelaars be
paalde voorstellen door de
keel te duwen, aldus zijn
woordvoerder.
De onenigheid tussen CDA en
PvdA wordt veroorzaakt door
dat dat sommige ministerspos
ten door beide partijen worden
opgeëist. Ook urenlang beraad
in eigen kring bracht de on
derhandelaars niet dichter bij
elkaar. Kok zei dit te betreu
ren. „Ook wij streven naar
snelheid maar die mag niet ten
koste gaan van de zorgvuldig
heid". De PvdA-voorman Kok
gaat er overigens wel vanuit
dat de partijen elkaar alsnog
zullen vinden.
CDA-onderhandelaar De
Vries sloot zich daar bij aan.
Volgens hem was het gesprek
constructief geweest. „Maar op
een gegeven moment worden
er over en weer argumenten
aangevoerd die het onmogelijk
maken de besluitvorming af te
ronden. Het blijkt een moeilij
ker puzzel te zijn dan we ge
dacht hadden. Ik ga eens zien
wat andere, wijzere mannen in
mijn partij ervan denken".
Economische zaken
Oneens zijn CDA en PvdA het
waarschijnlijk onder meer
over de bezetting van het mi
nisterie van economische za
ken. De Vries schijnt daar zelf
te willen gaan zitten, maar de
PvdA vindt dat niet zo'n goed
idee.
Daardoor zou namelijk het mi
nisterie van sociale zaken 'au
tomatisch' door een socialist
moeten worden bemand. Kok
zou dan als minister van fi
nanciën, die op de centjes
moet passen, 'tegenover' een
partijgenoot komen te staan.
De minister van sociale zaken
is immers degene die nu de
koppeling wordt hersteld
per traditie opkomt voor de
mensen met een sociale uitke
ring.
Ook is de PvdA niet zo blij
met de stelling van het CDA
dat minister Van den Broek op
Buitenlandse Zaken en minis
ter Braks op Landbouw Vis
serij moeten blijven. De com
pensatie die het CDA aan
biedt, Defensie en Onderwijs,
heeft de PvdA niet mogen
vermurwen. Het staat nu al
vast dat deze departementen
beide een flinke financiële
veer zullen moeten laten.
Mr. W.F.C. Stevens (51) is
door zijn partij, het CDA, ge
vraagd als staatssecretaris voor
Financiën. Stevens, die belas
tingrecht heeft gestudeerd, is
partner van het kantoor Caron
Stevens, advocaten en belas
tingadviseurs in Amsterdam.
Hij kreeg enige bekendheid
door zijn lidmaatschap van de
Commissie-Oort.
!MMEN De raadkamer
an de rechtbank in As-
n beslist morgen al of zij
ichie Pahladsingh vrij
laat uit de Emmer politie
cel waarin hij al drie we-
«en is opgesloten.
Omdat de zestienjarige hin-
doestaanse jongen illegaal in
Nederland verblijft, zit hij
daar in afwachting van het
in! kort geding voor de rechtbank
■k van Den Haag, waar hij op hu-
rv manitaire gronden een ver-
blijfsvergunning wil afdwin
gen.
Op verzoek van de raadsman
van Richie, R. Veerkamp,
Bronbeek nu ook voor vrouwen
wordt de beslissing van de
rechtbank ruim een week ver
vroegd omdat de gezondheid
van de met uitwijzing bedreig
de jongen verslechtert. Op dit
moment staat hij onder dok
tersbehandeling. Wanneer de
raadkamer negatief beslist,
moet Richie nog minstens
veertien dagen in zijn cel
doorbrengen. Komt hij vrij
dan moet hij zich op gezette
tijden bij de politie melden.
Pogingen van de raadsman om
Richie overgeplaatst te krijgen
naar een huis van bewaring
met de nodige faciliteiten zijn
op niets uitgelopen. Ondanks
de nodige telefoontjes met het
ministerie van justitie blijkt er
in een dergelijke instelling
geen plek te zijn.
DEN HAAG Het militair
rusthuis Bronbeek in Arnhem
zal binnenkort ook open staan
oor vrouwelijke militairen,
lomenteel wordt het tehuis
Heen door mannelijke militai
ren in ruste bewoond: 45 in ge
tal. De verandering is een lo-
ïisch gevolg van het door De
fensie gevoerde beleid tegen
over vrouwen, die na de
Tweede Wereldoorlog deel zijn
gaan uitmaken van het leger.
In februari van dit jaar pre
senteerde het ministerie van
defensie een „positief actie
plan" dat de integratie van de
vrouw in de krijgsmacht moet
bevorderen. Het openstellen
van het militair rusthuis
maakt hier deel van uit. Ove
rigens zijn er nog geen aan
meldingen van vrouwen bin
nen.
Hoofd
Politiemensen in het Gelderse Gendringen zoeken naar het hoofd
van de man, van wie het lichaam het afgelopen weekeinde in het
water werd gevonden.
DEN HAAG „De ene
keer mag je geen kom
kommers eten, de volgen
de keer kunnen alleen
onbespoten appels de toets
der kritiek verdragen en
ga zo maar door. En altijd
is de tuinder de dupe van
die onzin".
Veilingmeester C. Verheij van
de groenteveiling in IJssel-
muiden reageert furieus op het
advies van het Konsumenten
Kontact om hooguit één keer
per week, maar liever hele
maal niet, in de kas geteelde
bladgroente te eten. Volgens
het Konsumenten Kontakt is
het nitraatgehalte daarvan te
hoog, hetgeen kankerverwek
kend zou zijn kunnen zijn.
Verheij: „Waar ziin we nu in
vredesnaam mee bezig? Dit is
niet goed, dat is kankerver
wekkend. De consument
wordt onnodig de stuipen op
het lijf gejaagd. En de tuinders
zitten weer met de gevolgen.
Je kunt er vergif op innemen
dat de consumptie van blad
groente onder druk staat".
Konsumenten Kontakt is zich
echter van geen kwaad be
wust. Ir. K. de Winter zegt
slechts te willen wijzen op de
eventuele gevaren die verbon
den zijn aan een overdadige
consumptie van in de kas ge
teelde bladgroente. „We zeg
gen niet dat het eten van blad
groente uit de kas kankerver
wekkend is, maar bij dierproe
ven is aangetoond dat er een
verband kan bestaan. En wat
voor dieren geldt, is waar
schijnlijk ook op mensen toe
pasbaar. Maar nogmaals, we
houden slagen om de arm. Uit
voorzorg kun je echter beter
matig zijn met kasgroente.
Waarom zou je risico's nemen,
als het niet nodig is".
NOODDIENSTREGELING IN AMSTERDAM
Zeventig trams aan de kant
door technische problemen
AMSTERDAM In Amsterdam zijn vanmorgen tij
dens de ochtendspits zeventig trams minder beschik
baar door technische problemen aan de voertuigen.
Het Gemeentevervoerbedrijf heeft voorlopig een nood
dienstregeling ingevoerd, aldus een woordvoerder.
De regeling houdt in dat op de tramlijnen buiten het centrum
van Amsterdam bussen worden ingezet. Het tramverkeer in het
centrum verloopt in principe normaal. Personeel van het ver
voerbedrijf verstrekt op begin- en overstappunten informatie
aan reizigers.
Metingen hebben uitgewezen dat het vermogen van de weer
standen van zeventig van de in totaal 200 Amsterdamse trams
onvoldoende is. Hierdoor kunnen ze plotseling stilvallen. Dit ge
beurde maandag met één tram. Onderzoek aan het gehele tram-
park leerde dat het euvel in zeventig voertuigen zit.
Hoe lang de nooddienstregeling geldt, is afhankelijk van de uit
komsten van een onderzoek naar de oorzaak van de technische
problemen.
DE KNOLLEN
w vEfl.K(.a>iNCm&KieKeN
MJRUSN Nusacefó cNcai-
OKuia, t£es ik wee.
Inzamelaars olie niet eens met sanering
DEN HAAG De inza
melaars van afgewerkte
olie en het ministerie van
VROM zijn er niet in ge
slaagd overeenstemming
te bereiken over een nieu
we structuur voor deze
bedrijfstak.
Vanaf 1 november, zo heeft
het departement vanmorgen
bekend gemaakt, zullen nog
maar zes van de achttien inza
melaars afgewerkte olie mo
gen inzamelen. De branche zal
hiertegen verweer aantekenen
bij de Raad van State, zo deel
de een woordvoerder van de
olie-inzamelaars desgevraagd
mee.
In Nederland wordt jaarlijks
circa 55.000 kubieke meter af
gewerkte olie ingezameld. Het
ministerie achtte de bestaande
inzamelstructuur inefficiënt.
Per 1 november gelden nog
slechts zes gebieden.
De bezwaren van de branche
richten zich tegen het feit dat
elk van de zes overblijvende
inzamelaars een gelijk deel
aan een saneringsfonds moest
bijdragen. Volgens een woord
voerder van de branche is dit
onterecht, omdat een aantal
van de inzamelaars in de nieu
we structuur hun marktaan
deel fors ziet toenemen, terwijl
anderen er juist op achteruit
DEN HAAG De glas
schade die vorige week
dinsdag en vrijdag in Den
Haag door het exploderen
van bommen is veroor
zaakt, wordt vrijwel zeker
als gewone schade ver
goed aan mensen die een
glasverzekering of een op
stalverzekering met glas
dekking hebben.
Dat hebben woordvoerders
van het verbond van verzeke
raars in Den Haag meege
deeld. Door de explosies ver
oorzaakte schade aan de in
boedel wordt vergoed als er
door de gedupeerde een inboe
delverzekering is afgesloten.
De in de polissen opgenomen
„molest-clausule" is volgens
het verbond niet aan de orde.
Volgens de molest-clausule
wordt schade door oorlog, op
roer en terrorisme niet ver
goed. Er moet echter telkens
weer, in elk apart geval, wor
den gekeken of de schade aan
één van genoemde situaties te
wijten is.
Volgens de woordvoerders
wordt er door de verzekeraars
in de gevallen van de vorige
week niet eens zover gegaan.
„Er hebben ontploffingen
plaatsgehad en de gevolgen
daarvan worden vergoed. Wat
er aan die ontploffingen ten
grondslag ligt wordt althans in
de gevallen van afgelopen
week buiten beschouwing ge
laten. Dat is alleen voor justi
tie en politie relevant", aldus
één van de woordvoerders.
Paniek
In het door bomaanslagen op
Spaanse doelen opgeschrikte
Den Haag is gisteravond enige
tijd paniek geweest om de
open motorkap van een auto.
Het was een wagen van de
Amerikaanse ambassade.
Een medewerker was met de
auto gaan rijden en ontdekte
op de Nieuwe Parklaan in
Scheveningen dat de motor
kap open was. Hij kon dat niet
verklaren en belde de politie.
Die zette de straat af en liet
rechercheurs onderzoek doen.
Dit leverde echter niets op, al
dus een woordvoerder van de
Haagse politie.
