Russische spionnen wilden
informatie over werk BVD
Krenz wil in Sovjetunie over perestrojka leren
£eicUe(3ou/icMit
Actie VVIO in Parijs
N ierenhandelaar
opgepakt
Uitgevers
probeerden
TV10 over
te nemen
GEMEENTE ROTTERDAM WIST VAN NIETS
Accessoires staan in
steeds hoger aanzien
Oorzaak van vliegramp
in Honduras onduidelijk
BINNENLAND/BUITENLAND
MAANDAG 23 OKTOBER 1989 PAG»
Ruimteveer Atlantis
eerder terug
CAPE CANAVERAL De astronauten
in het Amerikaanse ruimteveer Atlantis
hebben de opdracht gekregen vandaag
drie uur eerder op aarde terug te keren,
omdat er rond de geplande landingstijd
hevige windstoten worden verwacht in
het landingsgebied. De ruimteverkenner
Galileo, die vorige week woensdag zes
uur na het vertrek van Atlantis in de
ruimte werd gebracht, is inmiddels al
meer dan een miljoen kilometer van de
aarde verwijderd en „doet het prima", al
dus Neil Ausman, de leider van de missie.
Galileo moet in 1995 zo dicht bij Jupiter
gekomen zijn, dat de sonde een instru
mentenpakket kan afzetten waarmee een
aantal raadselachtige verschijningen rond
deze planeet kan worden onderzocht.
PARIJS Ruim honderd Nederlandse verpleeg
kundigen van de VVIO (Verpleegkundigen en
Verzorgenden in Opstand) hebben zaterdag deelge
nomen aan een Europese demonstratie van verple
gend personeel in Parijs. Zij waren uitgenodigd
door de Coordination Nationale Infirmière, die in
Frankrijk actie voert voor betere werkomstandig
heden in de verpleging. Ongeveer 10.000 demon
stranten trokken door de Franse hoofdstad. Er wa
ren ook delegaties uit Noorwegen, België en Groot-
Brittannië. De diverse actiegroepen van verple
gend personeel vrezen dat door de eenwording van
de Europese Markt op 1 januari 1993 hun beroep
verder zal worden uitgehold. Men is bang dat het
opleidingsniveau, de salarissen en het aanzien te
rug zullen lopen. Om deze ontwikkeling een halt
toe te roepen hebben de organisaties in Parijs giste
ren een congres gehouden, dat onder meer heeft
gewerkt aan een Europees statuut voor verplegend
personeel en de patiënt.
HENGELO R. Oude Groote Be-
verborg (32) uit Hengelo, die zegt
te handelen in donornieren, is het
afgelopen weekeinde aangehouden
wegens het niet betalen van boetes
voor verkeersovertredingen. Oude
Groote Beverborg moet een gevan
genisstraf uitzitten van 58 dagen
omdat hij 2700 gulden aan boetes
niet heeft voldaan. Welke gevol
gen de aanhouding van de Henge-
loër voor diens handel in nieren
heeft is niet bekend. Wie telefo
neert met het adres van de Oude
Groote Beverborg krijgt een ant
woordapparaat te horen.
Nieuwe brug bij Vianen
moet eind maken aan files
DEN HAAG In de snelweg Am
sterdam-Den Bosch (A2) wordt over
de Lek bij Vianen een tweede brug
gebouwd. De nieuwe brug moet een
eind maken aan de files op dit traject.
Met de bouw van de nieuwe brug
wordt waarschijnlijk in 1992 begon
nen. Vier jaar later moet het karwei
klaar zijn. De nieuwe brug is bestemd
voor het verkeer richting Den Bosch.
Het verkeer richting Amsterdam
maakt dan gebruik van de huidige
brug. De nieuwe brug krijgt vier en
misschien zelfs zes rijstroken. De ge
meente Vianen had liever een tunnel
onder de Lek gehad, maar minister
Smit-Kroes heeft de gemeente laten
weten dat ze die oplossing te duur
vindt.
Werving boeren voor aankoop
stukken bos Amazone-gebied
DEN HAAG De ministers Nijpels (VROM) en Braks
(landbouw) voeren vandaag overleg met verschillende
ministeries over de bewering van een aantal milieu-or
ganisaties dat Nederlandse boeren worden geworven
voor de aankoop van stukken jungle in het Amazone
gebied in Brazilië. „Als het waar is dat door dit wer
vingsproject 150.000 hectare bos met tropisch hardhout
wordt gekapt, is dat strijdig met het Nederlandse beleid
dat van tropisch hardhout selectief gebruik moet wor
den gemaakt", aldus de woordvoerster van Nijpels gis
teravond. VROM heeft ongeveer een half jaar geleden
de afspraak gemaakt dat de rijksgebouwendienst alleen
tropisch hardhout gebruikt als het niet anders kan. Ook
een aantal gemeenten huldigt een dergelijk standpunt.
Volgens de milieu-organisaties werven de emigratie-
reisorganisatie 'Wij komen' en de Nederlandse Manage
ment Associatie de boeren. Het project maakt deel uit
van een landbouwkolonisatie-programma.
Minder verliesB
arbeidsplaatse i
containersectojf,
ROTTERDAM
overslagbedrijf Eufe'
Combined Terminals (1 e
in de Rotterdamse ha
verdwijnen minder arb(
plaatsen dan was gevre
ECT is enkele maanden
leden ontstaan uit een
tussen drie bedrijven,
was toen uitgegaan van
verlies van zeshonderd
beidsplaatsen. Door de
taculaire groei in de coi
neroverslag is extra w
gelegenheid ontstaan,
aantal arbeidsplaatsen
nu gaat verdwijnen is
AMSTERDAM Behalve
de NOS blijken ook de
uitgeversconcerns Else
vier en VNU pogingen in
het werk gesteld te heb
ben om TV10 over te ne
men. De uitgevers hadden
daar een bedrag voor over
van ongeveer 90 miljoen
gulden. Dit heeft de be
stuursvoorzitter van de
VNU, drs. J. Brentjes, be
vestigd.
Dat TV10 nu vermoedelijk
goeddeels in buitenlandse han
den verdwijnt, noemde hij een
slechte uitkomst van het
Haagse mediabeleid. De over
namepogingen zijn mislukt
omdat de uitgevers van het
ministerie van WVC geen ga
rantie konden krijgen dat zij
een vergunning zouden krij
gen voor het bedrijven van
commerciële televisie zodra de
mediawet dat toestaat.
De TROS, die vriendschappe
lijke banden onderhoudt met
TV 10, heeft volgens TROS-di-
recteur C. Wolzak, een stimu
lerende rol gespeeld om de uit
gevers om de tafel te krijgen
met TV10. Hij zei de indruk te
hebben dat het om een serieu
zere poging ging dan die waar
van NOS-voorzitter J. van der
Reijden woensdag in het tv-
programma RUR melding
maakte. Van der Reijden ont
hulde dat hij op verzoek van
ambtenaren van het ministerie
van WVC
daan om T1
derlandse omroepbestel te ha
len.
TV10 is inmiddels bezig met
buitenlandse financiers. De
commerciële omroep heeft tot
nu toe in alle talen gezwegen
over wat zij aan het doen is,
maar het zou gaan om samen
werking met de Franse com
merciële zender TF1, met de
Amerikaanse NBC en het
Zweedse concern Esselte.
DEN HAAG Trans-
world Marine Agency
treedt sinds 1972 in de
Rotterdamse haven op als
agent voor de schepen van
de Russische staatsrederij-
en, die zijn verenigd in
het bevrachtingskantoor
Sovfracht. Het bedrijf is
eigendom van deze Russi
sche staatsonderneming.
De vertegenwoordigers
van Sovfracht, die in Rot
terdam kantoor hielden,
waren agenten van de
Russische inlichtingen
dienst KGB.
Volgens een woordvoerder
van het ministerie van bin
nenlandse zaken was de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst
(BVD) van meet af aan van de
spionage-activiteiten op de
hoogte. De ministers van bin
nen- en buitenlandse zaken in
de kabinetten Den Uyl, Van
Agt en Lubbers werden door
de BVD op de hoogte gehou
den.
Het was de KGB-agenten
vooral te doen om informatie
over de werkwijze van de Ne
derlandse inlichtingendiens
ten. Zij wilden weten hoe de
BVD de in Nederland verblij
vende Russen controleert, hoe
de Rotterdamse haven kan
worden uitgeschakeld en waar
de overslag van Amerikaanse
legergoederen plaatsvindt.
De vier KGB-agenten die de
afgelopen zeventien jaar ach
tereenvolgens vanuit Rotter
dam hebben geopereerd zijn
Het gebouw van Transworld Marine Agency, het bedrijf dat als
agent optreedt voor de Russische schepen die de Rotterdamse
haven aandoen. FOTO: anp
A.S. Papyrin, V.N. Michailov,
A.S. Sibirtsev en G.S. Kar-
pensjenkov. De laatste werd in
april dit jaar uitgewezen, na
dat hij geprobeerd had een Ne
derlandse politieman om te
kopen.
Met het vertrek van Karpens-
jenkov zijn de spionage-activi
teiten bij Transworld voorzo
ver bekend beëindigd. Er is
nog geen nieuwe vertegen
woordiger van Sovfracht in
Rotterdam aangesteld. Binnen
landse Zaken wil niet bekend
maken of er nog meer bedrij
ven in Nederland zijn, van
waaruit KGB-agenten opere
ren. Wel heeft men de indruk
dat de KGB de laatste tijd in
toenemende mate actief is in
Nederland.
Tevergeefs
Het Rotterdamse gemeentebe
stuur is volgens de wethouder
voor de haven R. den Dunnen
nooit op de hoogte gesteld van
de spionage-activiteiten bij
Transworld. Het college heeft
jarenlang tevergeefs gepleit
voor het aanstellen van Russi
sche directeuren bij Trans
world en voor de vestiging
van een Russisch consulaat in
de Maasstad. „Daarbij hadden
wij maar één doel voor ogen:
de handelsfunctie van de Rot
terdamse haven. Buitenlandse
Zaken heeft wel altijd aan de
rem gehangen, maar ons nooit
officieel van de ware reden op
de hoogte gesteld", aldus Den
Dunnen.
Ook burgemeester Peper van
Rotterdam betreurt de spiona-
ge-affaire bij Transworld,
maar hij vindt dat de kwestie
geen gevolgen moet hebben
voor het niveau van de Russi
sche vertegenwoordiging in
Rotterdam.
Peper wijst erop, dat de Sov
jetunie met 1200 schepen per
jaar een grote klant is van de
Rotterdamse haven en dus van
Nederland. En dat moet vol
gens hem zo blijven. Hij vindt
ook dat de kwestie geen conse
quenties moet hebben voor
een verdere verbetering van
de handelsbetrekkingen met
de Sovjetunie en andere Oost
bloklanden.
Peper was niet op de hoogte
van het feit dat er KGB-agen
ten bij Transworld werkten.
Hij vindt het ook niet tot zijn
taak als burgemeester behoren
om dit soort zaken in de gaten
te houden. „Maar het verbaast
mij niet. Dat is het risico dat je
loopt als je met dit soort naties
zaken doet".
De Nederlandse directeur van
Transworld, J.Th. van Zonne
veld, bestempelt het spionage
verhaal als „de grootst moge
lijke onzin". „Die verhalen
doen al de ronde sinds het be
drijf in Rotterdam gevestigd is.
Karpensjenkov is er inderdaad
door Binnenlandse Zaken uit
gegooid. Hij zat een twee
keer per week bij ons op kan
toor. Maar ze hebben mij nooit
verteld wat hij heeft fout ge
daan".
Lafidgoed
Transworld
scheepagent in Rotterdam. Het
bedrijf handelt jaarlijks 1200
Russische schepen af, die de
Rotterdamse haven aandoen.
Het bedrijf heeft onlangs het
vijf hectare groot landgoed
Nieuw Rhodenrijs, even. bui
ten Rotterdam, aangekocht.
Het landgoed gaat volgens
Van Zonneveld dienst doen als
ontspanningscentrum voor
Russische zeelieden. Er wordt
momenteel een tennispark en
een overdekt zwembad aange
legd en er zijn diverse ruimten
om te biljarten en televisie te
kijken.
Transworld wil het landgoed
ook gebruiken als vergader
ruimte voor scheepsagenten en
rederij-vertegenwoordigers.
Het is volgens Van Zonneveld
niet de bedoeling Russisch
personeel aan te trekken. Het
centrum wordt nu geleid door
een Nederlands echtpaar.
Sinds 1975 zijn - voor zover
bekend - veertien Sovjet-bur
gers door de Nederlandse re
gering tot ongewenst persoon
verklaard. In de meeste geval
len spioneerden zij op het ge
bied van elektronica en com
puters.
De uitwijzing van één van de
vier KGB-agenten die vanuit
het Rotterdamse Transworld
Marine Agency opereerden,
werd april van dit jaar al be
kendgemaakt. Binnenlandse
Zaken liet toen tevens weten
dat een jaar eerder een Sovjet
diplomaat om dezelfde reden
het land was uitgezet. Over de
toedracht en de naam van de
betrokkene deed het ministe
rie verder geen mededelingen.
In Oost-Berlijn vormden 2000 mensen een keten tussen het pa
leis van de Republiek en het hoofdbureau van de politie, vlakbij
de Alexanderplatz. FOTO: ap
OOST-BERLIJN Terwijl de
demonstraties voor hervor
mingen in de DDR voortduren
en de Oostduitse-media open
hartiger wordt, toont de nieu
we partijleider Egon Krenz
steeds meer bereidheid tot
hervormingen.
Na een telefoongesprek met
Sovjet-president Michail Gor-
batsjov, zei Krenz dat „er be
langrijke lessen te leren zijn
van de Sovjet-perestrojka in
de Duitse Democratische Re
publiek". Gorbatsjov heeft de
Oostduitse leider uitgenodigd
spoedig een bezoek aan Mos
kou te brengen, maar een da
tum is nog niet genoemd.
Voor het eerst heeft Moskou
gisteren kritiek geleverd op de
afgezette Oostduitse leider
Erich Honecker. In een artikel
in het vakbondsblad Troed
Staat dat de problemen in de
DDR zich al jarenlang opsta
pelden terwijl de partijleiding
alleen maar de successen op
hemelde. Troed-correspondent
Nikitin schrijft dat de tiendui
zenden DDR-burgers zijn ver
trokken vanwege problemen
in eigen land. Tot nu toe gaf
Moskou het Westen de schuld
van de exodus van DDR-bur
gers. Volgens Nikitin is het
niet het lage loonpeil in de
DDR, maar de stagnerende
economische groei en de gelij
ke lonen ongeacht de prestatie
waarvan de DDR-vluchtelin-
gen baalden. De Oostduitse
media zouden verder volko
men vervreemd zijn van de
realiteit „door een ondoor
dringbare muur".
De voorzitter van de vak
bondscentrale in de DDR,
Harry Tisch, vindt dat de bon
den in zijn land zich onafhan
kelijker moeten opstellen van
de communistische partij nu is
gebleken dat ontevredenheid
onder de arbeiders bijdraagt
aan de pro-democratische pro
testen. Vanmorgen beschreef
de Oostduitse vakbondskrant
Tribune dat Tisch tegenover
afdelingsleiders van fabrieken
heeft gezegd dat de vakbonden
niet langer hand-in-hand
moeten samenwerken met de
fabrieksleidingen en de partij.
„Het is beter wanneer elke
bond zijn eigen positie bepaalt
en vertegenwoordigt over alle
daagse onderwerpen op het
gebied van de werk- en le
vensomstandigheden", aldus
de vakbondsleider die reeds
langdurig lid is van het polit-
buro.
Ook het afgelopen weekeinde
waren enkele Oostduitse ste
den weer het toneel van de
monstraties. In Dresden en
Plauen waren de meeste beto
gers op de been: 100.000 vol
gens deelnemers, 35.000 vol
gens het officiële persbureau
ADN. In Oost-Berlijn vorm
den zaterdag ongeveer 2000
betogers demonstratief een
menselijke keten. Het politbu-
rolid Günter Schabowski ging
met de betogers in discussie,
een unicum voor de DDR, ter
wijl enkele tientallen politie
mannen toekeken en niet in
grepen. Voor het oog van de
Oostduitse televisie probeerde
Schabowksi duidelijk te ma
ken dat het reisverkeer naar
het Westen de DDR veel geld
kost.
Hervormingsgezinde activisten
zijn van plan ook vanavond *in
Leipzig weer een massale de
monstratie te organiseren.
Zegslieden van de plaatselijke
Lutherse kerk zeiden dat de
aangekondigde betoging be
doeld is om de druk op de
communistische partij (SED)
krachtig te houden.
Gisteren verzamelden zich
vijfhonderd mensen in het
plaatselijke concertgebouw
van Leipzig om met partij
functionarissen van gedachten
te wisselen. Tijdens de bijeen
komst werd volgens het offi
ciële persbureau ADN door
„burgers uit alle lagen van de
bevolking", onder wie partij
functionarissen, kunstenaars,
studenten, wetenschappers en
arbeiders, gesproken over
„problemen".
Niet alleen Lagerfeld, ook de Japanse ontwerper Issey Miyake
in de ban van de streep. Overigens zonder accessoires.foto: a
PARIJS Lang of kort, broek of rok is al lang de hamvra
niet meer. Marine, strepen, specerijkleuren of noppen, de Pari
se ontwerpers sturen alle thema's in het lang en in de breedti
in het kort of in het lang het plankier op. Het verschil zit
vooral in details en spitsvondigheden in de modellen zelf, tol
wijl accessoires letterlijk aan gewicht winnen.
Volgend voorjaar zal Yves Saint Laurent zelfs de eerste zijn ocj
(aan de sjieke Faubourg Saint Honoré) een boetiek te opener!
waar al die exclusieve accessoires zullen worden verkocht, dJ
tot nu toe uitsluitend voorbehouden waren aan de klanten val
zijn couturehuis. Wie zich geen ensemble kan veroorloven, kal
dan toch met een echte coutureceintuur of een stelletje oorbel!
len pronken. Karl Lagerfeld is een man met veel dingen aal
zijn hoofd. Een paardestaartje in de eerste plaats, jawel, maal
of dat hem ook inspiratie oplevert voor zijn eigen collectie el
voor wat hij voor Chanel in Parijs en voor Fendi in Rome ont
werpt, valt te betwijfelen. Twee weken geleden introduceerde
hij in Milaan het begrip „gepersonaliseerde mode", sieraden en
accessoires dus met alle mogelijke sterrebeelden, zodat ieden
klant zich er (sterre)beeldig in kan herkennen.
In de Karl Lagerfeld-collectie in Parijs geven zilveren 'Neoj
Folk Barok'-sieraden de toon aan. Over jasjes marcheren rijen
zilveren knopen, op de verhoogde taille van rokken en broa
ken schitteren de smeedwerkkrullen van een handgrote bra
che, de drapeersels van cocktailjurkjes (in dansende laagjes van
cyclaam, violet, vermiljoen of geel) worden gevat in een eigen'
tijdse fibula, zo'n speld waarmee de Romeinen hun toga'i
plachten vast te zetten.
Armbanden met klimopblaadjes van gekleurde email rukken,
aan beide armen, op tot aan de elleboog en ringen met alle let
ters van het alfabet (en een sterretje, zonnetje of druiventrosje
als hangertje) maken het mogelijk je naam op vier vingers uil
te spellen. Nog een staaltje van gepersonaliseerde mode, maai
je mag dan wel niet Anne-Marie of Josephina heten. Voor het
overige hult de Karl Lagerfeld-vrouw zich in witte cricot-en-
sembles met marine-blauwe streepjesboorden. Haar persoonlij
ke keuze beperkt zich dan tot shorts, bermuda's of een wikkel-
rokje met accolade-split (met zilveren veiligheidsspeld). Om dt
stad in te trekken zijn er broekpakken van wollen crêjx
geel, steenrood, cyclaam of marine met een discreet ruitje
De aansluitende jasjes vallen tot op of over de heupen en heb
ben vooraan afgeronde panden en als nieuwigheid hebben d(
revers kruisende punten als de beentjes van een schaar. Er ho
ren broeken bij met potloodpijpes of een doorschijnend pyjama
model.
Het alom aanwezige marine-plus-wit-thema interpreteert La
gerfeld op een originele manier. Zijn matrozen hebben blijk
baar te diep in het glas gekeken. De witte sjaalkragen vallet
kort uit aan de ene kant en lang aan de andere kant, opgestikt)
zakken vertonen schuine witte biesjes en onder de smalle mou
wen van marineblauwe wollen crêpe komen witte onderstebo
ven manchetten uit, die de helft van de handen bedekken.
LILLY ARMOl*
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
TEGUCIGALPA Bij de grootste vliegramp in de
Hondurese geschiedenis zijn tenminste 131 mensen om
het leven gekomen, onder wie elf Westeuropeanen.
Onder de slachtoffers bevinden zich de Hondurese minister van
arbeid Blanco Paniagua en een naaste medewerker van presi
dent Arias van Costa Rica. Volgens het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag zaten er geen Nederlanders in het
toestel.
Vijftien inzittenden, waaronder twee Australiërs en twee Span
jaarden, hebben de ramp overleefd. Ook de piloot overleefde de
ramp en gehoopt wordt dat hij aanwijzingen kan geven over de.
oorzaak van het ongeluk. Inmiddels zijn ook de recorders met
vluchtgegevens van het toestel gevonden.
Ooggetuigen zeiden dat de Boeing 727-200 van de Hondurese
luchtvaartmaatschappij TAN-SAHSA in de lucht in brand was
geraakt en in stukken uiteen was gevallen voor het op de grond
neerkwam. Volgens een luchtvaartfunctionaris was een deel van
het dak tijdens de vlucht uit het toestel gescheurd. De luchtver
keersleiding van het vliegveld Tocontin zei dat er op het mo
ment van het ongeluk een krachtige wind stond.
De stafschef van het Hondurese leger, generaal Humberto Rega-
lado Hernandez, zei dat de 25 jaar oude Boeing 727-200 om
kwart voor acht 's morgens was neergestort in een bergachtige
gebied, Las Tablitas, 40 kilometer ten zuiden van de hoofdstad.
Het ongeluk was volgens hem gebeurd terwijl de piloot voorbe
reidingen trof voor de landing op het vliegveld Tocontin.
ijnt maar