Russische spionnen wilden informatie over werk BVD Krenz wil in Sovjetunie over perestrojka leren £eicUe(3ou/icMit Actie VVIO in Parijs N ierenhandelaar opgepakt Uitgevers probeerden TV10 over te nemen GEMEENTE ROTTERDAM WIST VAN NIETS Accessoires staan in steeds hoger aanzien Oorzaak van vliegramp in Honduras onduidelijk BINNENLAND/BUITENLAND MAANDAG 23 OKTOBER 1989 PAG» Ruimteveer Atlantis eerder terug CAPE CANAVERAL De astronauten in het Amerikaanse ruimteveer Atlantis hebben de opdracht gekregen vandaag drie uur eerder op aarde terug te keren, omdat er rond de geplande landingstijd hevige windstoten worden verwacht in het landingsgebied. De ruimteverkenner Galileo, die vorige week woensdag zes uur na het vertrek van Atlantis in de ruimte werd gebracht, is inmiddels al meer dan een miljoen kilometer van de aarde verwijderd en „doet het prima", al dus Neil Ausman, de leider van de missie. Galileo moet in 1995 zo dicht bij Jupiter gekomen zijn, dat de sonde een instru mentenpakket kan afzetten waarmee een aantal raadselachtige verschijningen rond deze planeet kan worden onderzocht. PARIJS Ruim honderd Nederlandse verpleeg kundigen van de VVIO (Verpleegkundigen en Verzorgenden in Opstand) hebben zaterdag deelge nomen aan een Europese demonstratie van verple gend personeel in Parijs. Zij waren uitgenodigd door de Coordination Nationale Infirmière, die in Frankrijk actie voert voor betere werkomstandig heden in de verpleging. Ongeveer 10.000 demon stranten trokken door de Franse hoofdstad. Er wa ren ook delegaties uit Noorwegen, België en Groot- Brittannië. De diverse actiegroepen van verple gend personeel vrezen dat door de eenwording van de Europese Markt op 1 januari 1993 hun beroep verder zal worden uitgehold. Men is bang dat het opleidingsniveau, de salarissen en het aanzien te rug zullen lopen. Om deze ontwikkeling een halt toe te roepen hebben de organisaties in Parijs giste ren een congres gehouden, dat onder meer heeft gewerkt aan een Europees statuut voor verplegend personeel en de patiënt. HENGELO R. Oude Groote Be- verborg (32) uit Hengelo, die zegt te handelen in donornieren, is het afgelopen weekeinde aangehouden wegens het niet betalen van boetes voor verkeersovertredingen. Oude Groote Beverborg moet een gevan genisstraf uitzitten van 58 dagen omdat hij 2700 gulden aan boetes niet heeft voldaan. Welke gevol gen de aanhouding van de Henge- loër voor diens handel in nieren heeft is niet bekend. Wie telefo neert met het adres van de Oude Groote Beverborg krijgt een ant woordapparaat te horen. Nieuwe brug bij Vianen moet eind maken aan files DEN HAAG In de snelweg Am sterdam-Den Bosch (A2) wordt over de Lek bij Vianen een tweede brug gebouwd. De nieuwe brug moet een eind maken aan de files op dit traject. Met de bouw van de nieuwe brug wordt waarschijnlijk in 1992 begon nen. Vier jaar later moet het karwei klaar zijn. De nieuwe brug is bestemd voor het verkeer richting Den Bosch. Het verkeer richting Amsterdam maakt dan gebruik van de huidige brug. De nieuwe brug krijgt vier en misschien zelfs zes rijstroken. De ge meente Vianen had liever een tunnel onder de Lek gehad, maar minister Smit-Kroes heeft de gemeente laten weten dat ze die oplossing te duur vindt. Werving boeren voor aankoop stukken bos Amazone-gebied DEN HAAG De ministers Nijpels (VROM) en Braks (landbouw) voeren vandaag overleg met verschillende ministeries over de bewering van een aantal milieu-or ganisaties dat Nederlandse boeren worden geworven voor de aankoop van stukken jungle in het Amazone gebied in Brazilië. „Als het waar is dat door dit wer vingsproject 150.000 hectare bos met tropisch hardhout wordt gekapt, is dat strijdig met het Nederlandse beleid dat van tropisch hardhout selectief gebruik moet wor den gemaakt", aldus de woordvoerster van Nijpels gis teravond. VROM heeft ongeveer een half jaar geleden de afspraak gemaakt dat de rijksgebouwendienst alleen tropisch hardhout gebruikt als het niet anders kan. Ook een aantal gemeenten huldigt een dergelijk standpunt. Volgens de milieu-organisaties werven de emigratie- reisorganisatie 'Wij komen' en de Nederlandse Manage ment Associatie de boeren. Het project maakt deel uit van een landbouwkolonisatie-programma. Minder verliesB arbeidsplaatse i containersectojf, ROTTERDAM overslagbedrijf Eufe' Combined Terminals (1 e in de Rotterdamse ha verdwijnen minder arb( plaatsen dan was gevre ECT is enkele maanden leden ontstaan uit een tussen drie bedrijven, was toen uitgegaan van verlies van zeshonderd beidsplaatsen. Door de taculaire groei in de coi neroverslag is extra w gelegenheid ontstaan, aantal arbeidsplaatsen nu gaat verdwijnen is AMSTERDAM Behalve de NOS blijken ook de uitgeversconcerns Else vier en VNU pogingen in het werk gesteld te heb ben om TV10 over te ne men. De uitgevers hadden daar een bedrag voor over van ongeveer 90 miljoen gulden. Dit heeft de be stuursvoorzitter van de VNU, drs. J. Brentjes, be vestigd. Dat TV10 nu vermoedelijk goeddeels in buitenlandse han den verdwijnt, noemde hij een slechte uitkomst van het Haagse mediabeleid. De over namepogingen zijn mislukt omdat de uitgevers van het ministerie van WVC geen ga rantie konden krijgen dat zij een vergunning zouden krij gen voor het bedrijven van commerciële televisie zodra de mediawet dat toestaat. De TROS, die vriendschappe lijke banden onderhoudt met TV 10, heeft volgens TROS-di- recteur C. Wolzak, een stimu lerende rol gespeeld om de uit gevers om de tafel te krijgen met TV10. Hij zei de indruk te hebben dat het om een serieu zere poging ging dan die waar van NOS-voorzitter J. van der Reijden woensdag in het tv- programma RUR melding maakte. Van der Reijden ont hulde dat hij op verzoek van ambtenaren van het ministerie van WVC daan om T1 derlandse omroepbestel te ha len. TV10 is inmiddels bezig met buitenlandse financiers. De commerciële omroep heeft tot nu toe in alle talen gezwegen over wat zij aan het doen is, maar het zou gaan om samen werking met de Franse com merciële zender TF1, met de Amerikaanse NBC en het Zweedse concern Esselte. DEN HAAG Trans- world Marine Agency treedt sinds 1972 in de Rotterdamse haven op als agent voor de schepen van de Russische staatsrederij- en, die zijn verenigd in het bevrachtingskantoor Sovfracht. Het bedrijf is eigendom van deze Russi sche staatsonderneming. De vertegenwoordigers van Sovfracht, die in Rot terdam kantoor hielden, waren agenten van de Russische inlichtingen dienst KGB. Volgens een woordvoerder van het ministerie van bin nenlandse zaken was de Bin nenlandse Veiligheidsdienst (BVD) van meet af aan van de spionage-activiteiten op de hoogte. De ministers van bin nen- en buitenlandse zaken in de kabinetten Den Uyl, Van Agt en Lubbers werden door de BVD op de hoogte gehou den. Het was de KGB-agenten vooral te doen om informatie over de werkwijze van de Ne derlandse inlichtingendiens ten. Zij wilden weten hoe de BVD de in Nederland verblij vende Russen controleert, hoe de Rotterdamse haven kan worden uitgeschakeld en waar de overslag van Amerikaanse legergoederen plaatsvindt. De vier KGB-agenten die de afgelopen zeventien jaar ach tereenvolgens vanuit Rotter dam hebben geopereerd zijn Het gebouw van Transworld Marine Agency, het bedrijf dat als agent optreedt voor de Russische schepen die de Rotterdamse haven aandoen. FOTO: anp A.S. Papyrin, V.N. Michailov, A.S. Sibirtsev en G.S. Kar- pensjenkov. De laatste werd in april dit jaar uitgewezen, na dat hij geprobeerd had een Ne derlandse politieman om te kopen. Met het vertrek van Karpens- jenkov zijn de spionage-activi teiten bij Transworld voorzo ver bekend beëindigd. Er is nog geen nieuwe vertegen woordiger van Sovfracht in Rotterdam aangesteld. Binnen landse Zaken wil niet bekend maken of er nog meer bedrij ven in Nederland zijn, van waaruit KGB-agenten opere ren. Wel heeft men de indruk dat de KGB de laatste tijd in toenemende mate actief is in Nederland. Tevergeefs Het Rotterdamse gemeentebe stuur is volgens de wethouder voor de haven R. den Dunnen nooit op de hoogte gesteld van de spionage-activiteiten bij Transworld. Het college heeft jarenlang tevergeefs gepleit voor het aanstellen van Russi sche directeuren bij Trans world en voor de vestiging van een Russisch consulaat in de Maasstad. „Daarbij hadden wij maar één doel voor ogen: de handelsfunctie van de Rot terdamse haven. Buitenlandse Zaken heeft wel altijd aan de rem gehangen, maar ons nooit officieel van de ware reden op de hoogte gesteld", aldus Den Dunnen. Ook burgemeester Peper van Rotterdam betreurt de spiona- ge-affaire bij Transworld, maar hij vindt dat de kwestie geen gevolgen moet hebben voor het niveau van de Russi sche vertegenwoordiging in Rotterdam. Peper wijst erop, dat de Sov jetunie met 1200 schepen per jaar een grote klant is van de Rotterdamse haven en dus van Nederland. En dat moet vol gens hem zo blijven. Hij vindt ook dat de kwestie geen conse quenties moet hebben voor een verdere verbetering van de handelsbetrekkingen met de Sovjetunie en andere Oost bloklanden. Peper was niet op de hoogte van het feit dat er KGB-agen ten bij Transworld werkten. Hij vindt het ook niet tot zijn taak als burgemeester behoren om dit soort zaken in de gaten te houden. „Maar het verbaast mij niet. Dat is het risico dat je loopt als je met dit soort naties zaken doet". De Nederlandse directeur van Transworld, J.Th. van Zonne veld, bestempelt het spionage verhaal als „de grootst moge lijke onzin". „Die verhalen doen al de ronde sinds het be drijf in Rotterdam gevestigd is. Karpensjenkov is er inderdaad door Binnenlandse Zaken uit gegooid. Hij zat een twee keer per week bij ons op kan toor. Maar ze hebben mij nooit verteld wat hij heeft fout ge daan". Lafidgoed Transworld scheepagent in Rotterdam. Het bedrijf handelt jaarlijks 1200 Russische schepen af, die de Rotterdamse haven aandoen. Het bedrijf heeft onlangs het vijf hectare groot landgoed Nieuw Rhodenrijs, even. bui ten Rotterdam, aangekocht. Het landgoed gaat volgens Van Zonneveld dienst doen als ontspanningscentrum voor Russische zeelieden. Er wordt momenteel een tennispark en een overdekt zwembad aange legd en er zijn diverse ruimten om te biljarten en televisie te kijken. Transworld wil het landgoed ook gebruiken als vergader ruimte voor scheepsagenten en rederij-vertegenwoordigers. Het is volgens Van Zonneveld niet de bedoeling Russisch personeel aan te trekken. Het centrum wordt nu geleid door een Nederlands echtpaar. Sinds 1975 zijn - voor zover bekend - veertien Sovjet-bur gers door de Nederlandse re gering tot ongewenst persoon verklaard. In de meeste geval len spioneerden zij op het ge bied van elektronica en com puters. De uitwijzing van één van de vier KGB-agenten die vanuit het Rotterdamse Transworld Marine Agency opereerden, werd april van dit jaar al be kendgemaakt. Binnenlandse Zaken liet toen tevens weten dat een jaar eerder een Sovjet diplomaat om dezelfde reden het land was uitgezet. Over de toedracht en de naam van de betrokkene deed het ministe rie verder geen mededelingen. In Oost-Berlijn vormden 2000 mensen een keten tussen het pa leis van de Republiek en het hoofdbureau van de politie, vlakbij de Alexanderplatz. FOTO: ap OOST-BERLIJN Terwijl de demonstraties voor hervor mingen in de DDR voortduren en de Oostduitse-media open hartiger wordt, toont de nieu we partijleider Egon Krenz steeds meer bereidheid tot hervormingen. Na een telefoongesprek met Sovjet-president Michail Gor- batsjov, zei Krenz dat „er be langrijke lessen te leren zijn van de Sovjet-perestrojka in de Duitse Democratische Re publiek". Gorbatsjov heeft de Oostduitse leider uitgenodigd spoedig een bezoek aan Mos kou te brengen, maar een da tum is nog niet genoemd. Voor het eerst heeft Moskou gisteren kritiek geleverd op de afgezette Oostduitse leider Erich Honecker. In een artikel in het vakbondsblad Troed Staat dat de problemen in de DDR zich al jarenlang opsta pelden terwijl de partijleiding alleen maar de successen op hemelde. Troed-correspondent Nikitin schrijft dat de tiendui zenden DDR-burgers zijn ver trokken vanwege problemen in eigen land. Tot nu toe gaf Moskou het Westen de schuld van de exodus van DDR-bur gers. Volgens Nikitin is het niet het lage loonpeil in de DDR, maar de stagnerende economische groei en de gelij ke lonen ongeacht de prestatie waarvan de DDR-vluchtelin- gen baalden. De Oostduitse media zouden verder volko men vervreemd zijn van de realiteit „door een ondoor dringbare muur". De voorzitter van de vak bondscentrale in de DDR, Harry Tisch, vindt dat de bon den in zijn land zich onafhan kelijker moeten opstellen van de communistische partij nu is gebleken dat ontevredenheid onder de arbeiders bijdraagt aan de pro-democratische pro testen. Vanmorgen beschreef de Oostduitse vakbondskrant Tribune dat Tisch tegenover afdelingsleiders van fabrieken heeft gezegd dat de vakbonden niet langer hand-in-hand moeten samenwerken met de fabrieksleidingen en de partij. „Het is beter wanneer elke bond zijn eigen positie bepaalt en vertegenwoordigt over alle daagse onderwerpen op het gebied van de werk- en le vensomstandigheden", aldus de vakbondsleider die reeds langdurig lid is van het polit- buro. Ook het afgelopen weekeinde waren enkele Oostduitse ste den weer het toneel van de monstraties. In Dresden en Plauen waren de meeste beto gers op de been: 100.000 vol gens deelnemers, 35.000 vol gens het officiële persbureau ADN. In Oost-Berlijn vorm den zaterdag ongeveer 2000 betogers demonstratief een menselijke keten. Het politbu- rolid Günter Schabowski ging met de betogers in discussie, een unicum voor de DDR, ter wijl enkele tientallen politie mannen toekeken en niet in grepen. Voor het oog van de Oostduitse televisie probeerde Schabowksi duidelijk te ma ken dat het reisverkeer naar het Westen de DDR veel geld kost. Hervormingsgezinde activisten zijn van plan ook vanavond *in Leipzig weer een massale de monstratie te organiseren. Zegslieden van de plaatselijke Lutherse kerk zeiden dat de aangekondigde betoging be doeld is om de druk op de communistische partij (SED) krachtig te houden. Gisteren verzamelden zich vijfhonderd mensen in het plaatselijke concertgebouw van Leipzig om met partij functionarissen van gedachten te wisselen. Tijdens de bijeen komst werd volgens het offi ciële persbureau ADN door „burgers uit alle lagen van de bevolking", onder wie partij functionarissen, kunstenaars, studenten, wetenschappers en arbeiders, gesproken over „problemen". Niet alleen Lagerfeld, ook de Japanse ontwerper Issey Miyake in de ban van de streep. Overigens zonder accessoires.foto: a PARIJS Lang of kort, broek of rok is al lang de hamvra niet meer. Marine, strepen, specerijkleuren of noppen, de Pari se ontwerpers sturen alle thema's in het lang en in de breedti in het kort of in het lang het plankier op. Het verschil zit vooral in details en spitsvondigheden in de modellen zelf, tol wijl accessoires letterlijk aan gewicht winnen. Volgend voorjaar zal Yves Saint Laurent zelfs de eerste zijn ocj (aan de sjieke Faubourg Saint Honoré) een boetiek te opener! waar al die exclusieve accessoires zullen worden verkocht, dJ tot nu toe uitsluitend voorbehouden waren aan de klanten val zijn couturehuis. Wie zich geen ensemble kan veroorloven, kal dan toch met een echte coutureceintuur of een stelletje oorbel! len pronken. Karl Lagerfeld is een man met veel dingen aal zijn hoofd. Een paardestaartje in de eerste plaats, jawel, maal of dat hem ook inspiratie oplevert voor zijn eigen collectie el voor wat hij voor Chanel in Parijs en voor Fendi in Rome ont werpt, valt te betwijfelen. Twee weken geleden introduceerde hij in Milaan het begrip „gepersonaliseerde mode", sieraden en accessoires dus met alle mogelijke sterrebeelden, zodat ieden klant zich er (sterre)beeldig in kan herkennen. In de Karl Lagerfeld-collectie in Parijs geven zilveren 'Neoj Folk Barok'-sieraden de toon aan. Over jasjes marcheren rijen zilveren knopen, op de verhoogde taille van rokken en broa ken schitteren de smeedwerkkrullen van een handgrote bra che, de drapeersels van cocktailjurkjes (in dansende laagjes van cyclaam, violet, vermiljoen of geel) worden gevat in een eigen' tijdse fibula, zo'n speld waarmee de Romeinen hun toga'i plachten vast te zetten. Armbanden met klimopblaadjes van gekleurde email rukken, aan beide armen, op tot aan de elleboog en ringen met alle let ters van het alfabet (en een sterretje, zonnetje of druiventrosje als hangertje) maken het mogelijk je naam op vier vingers uil te spellen. Nog een staaltje van gepersonaliseerde mode, maai je mag dan wel niet Anne-Marie of Josephina heten. Voor het overige hult de Karl Lagerfeld-vrouw zich in witte cricot-en- sembles met marine-blauwe streepjesboorden. Haar persoonlij ke keuze beperkt zich dan tot shorts, bermuda's of een wikkel- rokje met accolade-split (met zilveren veiligheidsspeld). Om dt stad in te trekken zijn er broekpakken van wollen crêjx geel, steenrood, cyclaam of marine met een discreet ruitje De aansluitende jasjes vallen tot op of over de heupen en heb ben vooraan afgeronde panden en als nieuwigheid hebben d( revers kruisende punten als de beentjes van een schaar. Er ho ren broeken bij met potloodpijpes of een doorschijnend pyjama model. Het alom aanwezige marine-plus-wit-thema interpreteert La gerfeld op een originele manier. Zijn matrozen hebben blijk baar te diep in het glas gekeken. De witte sjaalkragen vallet kort uit aan de ene kant en lang aan de andere kant, opgestikt) zakken vertonen schuine witte biesjes en onder de smalle mou wen van marineblauwe wollen crêpe komen witte onderstebo ven manchetten uit, die de helft van de handen bedekken. LILLY ARMOl* SUSKE EN WISKE SAGARMATHA TEGUCIGALPA Bij de grootste vliegramp in de Hondurese geschiedenis zijn tenminste 131 mensen om het leven gekomen, onder wie elf Westeuropeanen. Onder de slachtoffers bevinden zich de Hondurese minister van arbeid Blanco Paniagua en een naaste medewerker van presi dent Arias van Costa Rica. Volgens het ministerie van buiten landse zaken in Den Haag zaten er geen Nederlanders in het toestel. Vijftien inzittenden, waaronder twee Australiërs en twee Span jaarden, hebben de ramp overleefd. Ook de piloot overleefde de ramp en gehoopt wordt dat hij aanwijzingen kan geven over de. oorzaak van het ongeluk. Inmiddels zijn ook de recorders met vluchtgegevens van het toestel gevonden. Ooggetuigen zeiden dat de Boeing 727-200 van de Hondurese luchtvaartmaatschappij TAN-SAHSA in de lucht in brand was geraakt en in stukken uiteen was gevallen voor het op de grond neerkwam. Volgens een luchtvaartfunctionaris was een deel van het dak tijdens de vlucht uit het toestel gescheurd. De luchtver keersleiding van het vliegveld Tocontin zei dat er op het mo ment van het ongeluk een krachtige wind stond. De stafschef van het Hondurese leger, generaal Humberto Rega- lado Hernandez, zei dat de 25 jaar oude Boeing 727-200 om kwart voor acht 's morgens was neergestort in een bergachtige gebied, Las Tablitas, 40 kilometer ten zuiden van de hoofdstad. Het ongeluk was volgens hem gebeurd terwijl de piloot voorbe reidingen trof voor de landing op het vliegveld Tocontin. ijnt maar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4