Wychense
Berg
bedolven
onder
Japanse
„sneeuw"
Kunstbanen in Nederland
Oostenrijk
dag en nach
bereikbaar
Winter
op Malta
ideaal
voor
duikers
en
vissen
SWBBy
ui n _b mmm mm mm mm mm v
CetdócSotVUUlt ZATERDAG 21 OKTOBER 1989 PAGINA
ONS land telt inmiddels een dertigtal kunstskibanen. Die
variëren van zeer eenvoudig tot bijna allround winter
sportcentra. De bekendste liggen in Wassenaar (Duinrell),
Hoofddorp, Bergen, Dordrecht, Hilvarenbeek (Beekse Ber
gen), Rotterdam, Schaesberg, Spaarnwoude en Wychen. In het
oktobernummer van het blad Ski-Plus staat een overzicht van
alle banen met adressen en telefoonnummers en de tarieven
van lessen, vrij skiën en materiaalhuur. Wie er de autorit voor
over heeft kan in het Belgische 's Gravenwezel een heel bij
zondere érvaring opdoen. Het Vlaamse skicentrum .Casablan
ca' is, anders dan de naam doet vermoeden, in het bezit van
een overdekte skihelling met echte sneeuw. Meer dan 36 kilo
meter koelleiding zorgen ervoor dat de overigens niet zo erg
lange helling (honderd meter) bedekt is met een echt wit ta
pijt. Voor meer informatie: Skibaan Casablanca, tel 09-
32.36.58.52.06.
(Voor meer informatie: Ski
centrum Wychense Berg.
Tel. 08894-11341.)f
HET Oostenrijkse Ve
keersbureau in Amstt 1
dam is niet alleen verhuis
het heeft ook de naam w
aangepast. Zo is dr. T01
Winkler voortaan directei
van het Oostenrijkse To
ristenburo. Om aan de ve
vragen om informatie
kunnen voldoen, is h
buro voortaan telefonist
dag en nacht bereikbaa
Op een bandje kunne
naam, adres en de gewensi
informatie worden ing
sproken. Het daarvoor b
stemde telefoonnumme
020-12.96.82. Schrijve
kan ook: Oostenrijks Ta
ristenburo, Stadhoudersk
de 2, 1054 ES in Amste
dam.
Andere nuttige adressen e
telefoonnummers:
SKI CLUB DE FRANCE
Postbus 15520
1001 NA Amsterdam
tel. 020-381991
SNEEUWLIJN DICHT-BIJ-
HUIS
06-910.910.20
SNEEUWLIJN OOSTENRIJ]
06-910.910.30
SNEEUWLIJN FRANKRIJK,
ZWITSERLAND EN ITALIË 1
06-910.910.40
LANGLAUFEN IN
NEDERLAND
070-26.21.31
VERKEERSINFO BELGIË,
FRANKRIJK
06-910.910.10
VERKEERSINFO
WEST-DUITSLAND,
OOSTENRIJK,
ZWITSERLAND EN ITALIË
06-910.910.80
ANWB-ALARMCENTRALE
070-14.14.14
DUITS REIS-INFORMATIE-
BUREAU
Hoogoorddreef 76
1101 BG Amsterdam Z.O.
020-97.80.66
FRANS VERKEERSBUREAU
Prinsengracht 670
1017 KX Amsterdam
020-24.75.34
ITALIAANS
VERKEERSBUREAU
Stadhouderskade 6
1054 ES Amsterdam
020-16.82.44/45
ZWITSERS
VERKEERSBUREAU
Koningsplein 11
1017 BB Amsterdam
020-22.20.33
NOORS-ZWEEDS
VERKEERSBUREAU
Saxen Weimar laan 58
1075 CE Amsterdam
020-71.00.61
SPAANS VERKEERSBURElf
Laan van Meerdervoort 8-8a
2517 AJ Den Haag
070-46.59.00
AMERIKAANS
VERKEERSBUREAU
p/a Amerikaans Consulaat
Museumplein 19
1071 DJ Amsterdam
020-664.56.61
SKI-PISTE BULLETIN
ZWITSERLAND
020-253089
WYCHEN - Zomaar een
zondagmiddag in okto
ber. Rechts op de witte hel
ling krabbelen beginnende
skiërs. Links stuiven de meer
ervaren afdalers slalommend
naar beneden, gevolgd door
jongens op een surfboard, een
van de nieuwe wintersportra
ges. Midden op de helling
maakt een freestyler zich op
voor een gedurfde sprong met
salto vanaf een springschans.
Op het terras van het chalet
aan de voet van de hellingen
kijken dagjesmensen geïnte
resseerd toe.
We bevinden ons op de top
van de enige berg in Europa
waar altijd geskied kan wor
den - in winter en zomer,
overdag en 's nacht, bij een
hittegolf of bij ijzige koude.
Bij helder weer kun je vanaf
de top kilometers ver kijken
en in elk geval Nijmegen en
Arnhem zien liggen.
Nijmegen en Arnhem? Jaze
ker, want de sneeuwzekerste
berg van Europa ligt niet in
de Alpen, maar even buiten
het plaatsje Wychen in Gel
derland. Een 45 meter hoge
voormalige vuilstortplaats,
omgedoopt in de 'Wychense
Berg', is bedekt met eeuwige
'sneeuw'. Elke morgen, op een
vast tijdstip, komt er een
nieuw pak bij. Kunstsneeuw
weliswaar en van Japanse ma
kelij. Maar zelfs van korte af
stand ziet het er bedrieglijk
echt uit. En, wat belangrijker
is, het skiet bijna als echte
sneeuw.
TACK MUNSTER (26), de
J beheerder van Skicentrum
de Wychense Berg, verbaast
zich niet over de wat ongelo
vige blik waarmee we de berg
en omgeving aanschouwen.
Het is immers een tamelijk
vreemd gezicht, zo'n witte
berg midden in een groen
landschap.
Drie sleepliften trekken links
en rechts skiërs de berg op.
Als op een echte skihelling
blijven de meesten boven
even staan. Moed verzame
len? Angst overwinnen? Dan
glijden ze weg, in nog geen
halve minuut naar beneden.
In het rijtje voor de sleeplift
en opnieuw naar boven.
Met een paar gehuurde ski's
melden we ons enkele ogen
blikken later zelf bij de sleep
lift. Dat is even wennen. Het
is de bedoeling dat je tegen
een beugel leunt en je naar
boven laat duwen. De eerste
keren missen we die beugel
echter, zodat we ons naar bo
ven laten trekken. Dat voel je
dagen later nog in je armen.
Na een paar keer stuntelen is
het systeem echter duidelijk
en 'glijden' we in het rijtje
mee.
De eerste afdaling gaat nog
wat onwennig, daarna allengs
beter. De 'sneeuw', die bestaat
uit onte|bare kleine .plastic-
korrels, lijkt verdraaid veel op
echte sneeuw, op een wat har
de piste.
Een onplezierige verrassing
zijn de sproeiers langs de kant
van de baan, die opeens water
beginnen te spuiten. Dat is
nodig om de zaak goed glij
dend te houden. Maar ze had-
Op goed drie uur vliegen van Neder
land ligt in het midden van de Mid
dellandse Zee, halverwege Sicilië en
Libië, de uit drie eilanden bestaande
republiek Malta. In de oudheid was
het al een geliefd verblijfsoord, want
volgens de overleveringen kon
Odysseus er maar met moeite af
scheid van nemen. Malta is een be
stemming die vooral in voorjaar, zo
mer en najaar toeristen trekt. Maar
in de winter is het er ook goed toe
ven. De gemiddelde temperatuur
(dag en nacht) ligt rond de vijftien
graden, dank zij de dagelijkse vijf a
zes uur zon. De prijzen bij de ver
schillende touroperators die Malta
in hun winterprogramma hebben lo
pen van ongeveer vijfhonderd tot
ruim tweeduizend gulden per per
soon per week, afhankelijk van de
week en de accommodatie.
duiken, surfen, zeilen, tennis
en aerobic. Op het eiland zelf
valt verder weinig te beleven.
Een uit de zeventiende eeuw
stammende toren is het enige
opmerkelijke bouwwerk.
Onder water is de wereld heel
wat fascinerender. Terwijl een
in het zand weggedoken
schorpioen vis zijn best doet
om niet ontdekt te worden,
doen andere vissen zich te
goed aan een opengereten
zeeëgel.
DE rust van Comino
maakt na een korte boot
tocht plaats voor het aanzien
lijk levendiger straatbeeld van
Gozo. Daar merk je aanvan
kelijk overigens niets van.
Grijze rotswanden wekken de
indruk dat Gozo niets anders
is dan een onvruchtbare rots-
Golden Bay, een van de mooiste s
woestijn. Een onjuiste indruk.
-De tuinen en landerijen met
graanvelden en wijnranken
zijn vanaf zee aan het zicht
onttrokken.
Een kleine haven biedt plaats,
aan vele bont gekleurde vis
sersbootjes. Met op de achter
grond het middeleeuwse
plaatsje Mgarr lijkt er weinig
veranderd te zijn sinds de
Maltezer Ridders hier in 1522
voor het eerst voet aan land
zetten. Verdreven van Rho-
dos door de troepen van de
Turkse sultan Suleiman de
Grote bood keizer Karei des
tijds de helpende hand. De
orde, die al tijdens de Eerste
Kruistocht was ontstaan, ver
anderde het zeer verarmde
Malta in een welvarender na
tie.
De ridders legden niet alleen
'randen van Malta.
verdedigingswallen aan, maar
bouwden bijvoorbeeld ook
ziekenhuizen. Hun mooiste
nalatenschap is de citadel van
Victoria. De massieve ves
tingmuren steken ver boven
het landschap uit en bieden
een uitstekend vergezicht op
de landerijen en de daarachter
gelegen Middellandse Zee. De
wallen dienden ter bescher
ming van de bevolking tegen
de aanvallen van de Turken.
De naam van de hoofdstad
van Malta, Valletta, herinnert
ook aan die tijd. In 1565 leid
de Jean de Valette succesvol
de verdediging tegen de Turk
se inval.
DE historische rijkdom op
Malta en Gozo stamt ech
ter niet alleen uit de tijd van
de Maltezer Ridders. Eeuwen
lang is de eilandengroep beïn
vloed door de culturen van de
Phoeniciërs, Carthagers, Ro
meinen, Byzantijnen, Arabie
ren, Noormannen, Castilia-
nen, Fransen en als laatste de
Engelsen, die Malta in 1964
de onafhankelijkheid schon
ken.
Maar niet alleen de mens
heeft zijn sporen op Gozo
achtergelaten. In de nabijheid
van Dwerja Point zijn enkele
'speeltjes der natuur' te be
wonderen. Fungus Rock bij
voorbeeld, beroemd om de
zeldzame champignonsoort
die hierop groeit en waaraan
de Maltezer Ridders genezen
de krachten toekenden. Azure
Window is een steenformatie
waar de zee duizenden jaren
op in beukte, met als gevolg
dat er een doorgang is ont-
FOTO:
staan met een diameter vi
zo'n veertig meter. En de 1
land Sea wordt door een 1
meter lange tunnel met z
verbonden. Bij rustig weer
het mogelijk daar doorheen
varen of te zwemmen.
Dergelijke eigenschappen n
ken van Malta een vakant
bestemming met een bijzo
der karakter. In tegenstelli
tot zoveel andere landen roi
de Middellandse Zee is 1
drieëenheid nog niet aan l
massatoerisme ten prooi
vallen. Het heeft zich nog fl
overgegeven aan de disctH
genaren en hotelbezitters t
alleen uit zijn op méér. Ven
weg de meeste van de buite
landse bezoekers hopen d
het zo blijft.
PETER VAN DER HUli
Een van de mooie, nauwe straatjes in een van de vele authentieke
dorpjes die je op Malta nog kunt vinden. FOTO: SP
COMINO - Eeuwenlang
hebben zee, wind, zon en
regen gespeeld met de rots
massa's en er staaltjes van na
tuurlijke architectuur ge
vormd. Boven en onder de
zeespiegel. Het resultaat: Mal
ta wisselt torenhoge steenpar
tijen af met in het landschap
verscholen baaien. De gunsti
ge ligging maakt de kleine re
publiek - die behalve het ge
lijknamige eiland ook nog de
eilanden Comino en Gozo
omvat - tot een eldorado
voor de watersporter.
In de winter is de zee er op
zijn mooist. Aangetrokken
door de watertemperatuur,
die niet beneden de dertien
graden Celsius daalt, trekken
de vissen zich terug in de on
diepe baaien langs de kust.
Toegegeven, Malta kan niet
op alle terreinen concurreren
met bijvoorbeeld de Rode
Zee en het Caribisch gebied,
die bekend staan om de fan
tastische kleurencombinaties
onder water. Hier is het de
combinatie van vissen en
grotten, holen, kloven en spe
lonken die de aandacht van
de sportduikers trekt.
Als kleinste van de drie eilan
den richt Comino zich met
name op de duikers. Doordat
een deel van het toeristische
leven zich onder water af
speelt, heerst op het eiland
een bijna volstrekte rust. Co
mino telt maar zeven vaste
bewoners, onder wie twee po
litieagenten
Een groot deel van het jaar
krijgen zij echter gezelschap
van toeristen, die vertier zoe
ken in het enige (sport)hotel,
dat zich heeft toegelegd op
een langlaufspoor van twee
kilometer met klimmetjes en
afdalingen. En om bij te ko
men van alle inspanningen is
er het sfeerrijke houten chalet,
waar de automaat opvallend
goede koffie schenkt. Het eni
ge dat ontbreekt is de jodel-
muziek.
Met behulp van een folder in
het Japans - dus onlees
baar - en een stukje plastic
ontrafelt Jack Mijnster het ge
heim van zijn 'eeuwige
sneeuw'. De Wychense Berg
blijkt bekleed te zijn met een
hoogpolig plastic tapijt.
„Tachtigduizend veerkrachti
ge vezels per vierkante meter.
Tussen die vezels in komen
de plastic korrels. Doordat
die rollen lijkt het net echte
sneeuw. Wij zijn de enigen
met dit systeem in Europa.
De meeste andere kunstskiba
nen zijn bedekt met plastic
matten", vertelt Mijnster met
hoorbare trots.
Bladerend in de folder toont
hij voorbeelden van de toe
passing van deze techniek in
Japan. Daar zijn honderden
meters lange skihellingen aan
gelegd, compleet met stoel-
tjesliften. Opvallend is dat
sommige ervan bedekt zijn
met 'groene sneeuw'. Grappig,
maar het verbreekt wel de be
tovering die er van het witte'
plastic uitgaat.
Al moet de Japanse sneeuw
het vanzelfsprekend weer af
leggen tegen de echte sneeuw,
toch kan wie in Wychen ski-'
lessen heeft gevolgd naar ver
luidt in de Alpen behoorlijk
uit de latten. Die lessen (alpi
ne-skiën, snowboarden, free
style en skiballet) worden ge
geven door gediplomeerde
Nederlandse skileraren. Ooit
heeft er wel eens een Oosten
rijkse skileraar op de hellin
gen van de Wychense Berg ge
staan, vertelt Jack Mijnster.
Maar dat bleek toch niet zo'n
succes.
Als echte skifanaat is Mijnster
jaarlijks enkele malen in de
Alpen te vinden „om het ge
voel niet kwijt te raken". De
rest van het jaar staat hij op
zijn eigen berg, temidden van
leerlingen die zo'n beetje uit
alle hoeken van het land naar
Wychen komen.
Mijnster: „Nu is het druk als
voorbereiding op het winter
seizoen. Het is onze bedoeling
de mensen daarna ook de
kans te geven te skiën. In feite
door het seizoen te verlengen,
tot en met de zomer. In de af
gelopen maanden, toen het zo
warm was, stonden we hier
op de ski's, zonder dat de-
sneeuw smolt. Dat was een
heel bijzondere ervaring".
JOS TIMMERS
Bij helder weer kun je vanaf
de top Nijmegen en Arnhem
zien liggen.
Jack Mijnster op 'zijn' Wychense Berg met Japanse kunstsneeuw.
den er toch even mee kunnen
wachten tot we beneden wa
ren?
IS het wat rozige gevoel
waarmee we een tijdje later
van de piste stappen verbeel
ding of werkelijkheid? Na een
hele dag buiten in de echte
sneeuw is zo'n gevoel nor
maal. Maar nu ook, na een
middagje skiën in Gelder
land?
Voor Jack Mijnster is het in
elk geval een aanwijzing dat
hij er in is geslaagd de om
standigheden zoals die in ech
te skigebieden bestaan, zo
goed mogelijk na te bootsen.
Met behulp van een luchtfoto
toont hij de voorzieningen die
van de Wychense Berg, on
danks alle beperkingen, een
bijna compleet wintersport
centrum maken.
Centraal ligt de berg met de
twee pistes van honderdtach
tig en tweehonderd meter
lengte. De berg is het domein
van de alpine-skiërs, de free-
style-skiërs, de snowboarders
en degenen wier ambities niet
verder gaan dan sleetje rijden.
Om het complex heen loopt
