„Wie niet met
spanning kan omgaan
komt nooit
aan zijn top"
r
1
1
1
mal
Ie
„Er zijn niet meer dan twee punten te verdienen"
„Het is het
duel tussen
Klein
Duimpje en
Goliath"
£eidóc6ou4a*it
ROEIGOEROE JAN KLERKS:
Protest
Hoogmoed
Onder redactie van Peter van der Hulst en Paul de Vlieger.
ZATERDAG 14 OKTOBER 1989 PAGINA 29
LEIDEN - „A starmaker", noem
de de Engelse roeicommentator
Chris Baillieu hem laatst. De 39-ja-
rige Leidse fysiotherapeut Jan
Klerks heeft in korte tijd grote
roem in de internationale roeiwe-
reld vergaard door, naast het beha
len van olympisch goud in Seoul,
twee ploegen te coachen die bijzon
der hoog eindigden in de wereldti
telstrijd. Zilver was er begin sep
tember in Bied (Joegoslavië) voor
het gouden olympische duo Rienks
en Florijn. En totaal verrast werd
de roeiwereld door het goud van de
Nederlandse dubbelvier. Beide
ploegen werden gecoacht door
Klerks, die nu algemeen gezien
wordt als 's werelds meest ver
maarde roeigoeroe.
Jan Klerks maakte op 15-jarige leeftijd
kennis met de sport. Hij ging roeien bij
Die Leythe, dat ook in die tijd al een
aantal Nederlandse toppers huisvestte.
Willem-Jan Atsma bijvoorbeeld, die la
ter WK-zilver zou winnen in de onge
stuurde twee, en Rob Robbers. Tien jaar
heeft hij daar wedstrijden gevaren, naar
eigen zeggen te lang voor het niveau
waarop hij acteerde. „Er was een goede
wedstrijdspirit bij Die Leythe, vandaar
dat ik het zolang volhield. Natuurlijk
was ik best jaloers op de grote successen
van Willem-Jan en Rob, maar het gaf
me toch een kick". Als lichte roeier ging
Klerks door totdat hij de hoogste klasse.
Senior A, bereikt had. Hoewel hij wel
veel belangstelling had voor topsport zat
een WK-uitzending er voor hem niet in.
Ontmoeting
„In 1979 ben ik me gaan toeleggen op
het coachen. Douwe Atsma en Hein
Wiersinga zochten een begeleider en ik
had het toch wel gezien bij het wedstrij
droeien. Bovendien werd ik te zwaar
voor de lichte klasse". Klerks had met
een succes. Zijn pupillen werden uitge
zonden naar het Junioren WK in Mos
kou, waar ze in de vier zesde werden.
Daar in Moskou vond ook de eerste ont
moeting plaats met Ronald Florijn. Om
dat zijn eigen coach geen tijd had om
naar Moskou te gaan, werd Klerks ge
vraagd Florijn te begeleiden. De zevende
plaats in de skif was het resultaat. Ter
wijl Florijn in 1980 in de olympische
dubbelvier roeide, ging Klerks door met
'zijn twee pupillen, die opnieuw uitge
zonden werden naar het WK, maar dit
maal weinig tot stand brachten.
Sinds diq tijd werd Klerks de vaste keus
voor nationale juniorencombinaties, die
hij met wisselend succes leiding gaf. Het
eerste WK waarop hij Ronald Florijn
daadwerkelijk coachte, was dat van
1986, in Nottingham (Engeland). „Ro
nald, werd als junior altijd begeleid door
Rob van der Veld, die hem eigenlijk
heeft leren roeien. Daarna is hij succes
LAGENDIJK RELATIVEERT BELANG VAN DERBY
KATWIJK - Voor Arie Lagendijk,
trainer van Katwijk, speelt de dra
matisch verlopen oefenwedstrijd te
gen Quick Boys in augustus geen
enkele rol bij het competitietreffen
van vandaag.
„Wij waren een team
in opbouw, terwijl bij Quick Boys
een grote groep spelers vocht voor.
een plek in het eerste. De nederlaag
toen was terecht, daar niet van,
maar ik denk niet dat het zaterdag
zover zal komen".
Hoewel ook Lagendijk duels als deze 'de
krenten in de pap' noemt, vindt hij aan
de andere kant dat er ook weer niet al te
veel belang aan gehecht moet worden.
„Natuurlijk begrijp ik dat heel voetbal-
minnend Katwijk uitkijkt naar deze
wedstrijd, maar er zijn echt niet meer
dan twee punten te verdienen. Net als
twee weken geleden tegen Vitesse Delft
en volgende week tegen Kozakken
Boys", relativeert de Katwijk-trainer.
In de benaming 'Klein Duimpje tegen
Goliath' die collega Raboen aan deze
wedstrijd geeft, kan Arie Lagendijk zich
wel vinden. „Katwijk heeft niets te ver
liezen, Quick Boys daarentegen kan al
leen maar verliezen. Want we moeten
wel reëel blijven: ons doel dit seizoen is
niet te degraderen, terwijl onze tegen
stander voor het kampioenschap gaat.
Quick Boys heeft in alle facetten - orga
nisatorisch, qua spelersmateriaal, noem
maar op - over zesentwintig wedstrij
den meer inhoud dan Katwijk. Maar dat
betekent niet dat we deze ene onderlinge
confrontatie niet zouden kunnen win
nen. Dus met elf man voor de goal han
gen? Vergeet het maar. Wij spelen wel
degelijk richting Quick-Boys-doel. Net
zoals we dat bij Rijnsburgse Boys ge
daan hebben".
Waar Melbi Raboen kan beschikken
over een fitte groep, ligt dat bij Lagen
dijk anders. Arie van Beele speelt zeker
niet en verder is het onzeker of Teun
van Duyvenbode onder de lat zal staan.
In de dinsdagavond gespeelde Zilveren-
Molenwedstrijd tegen LFC raakte een
vingerkootje uit de kom. Ook Henri
Pouw, die een tik tegen zijn knie kreeg,
kwam niet ongeschonden uit dat duel.
Ook bij hem moet afgewacht worden of
hij tegen Quick Boys inzetbaar is.
vol door zijn broer Rob gecoacht. Hij
won toen onder meer de vermaarde Hol
land-Beker. Via een avontuur in de twee
zonder stuurman met Steven van Gro
ningen kwam hij bij mij terecht". In de
dubbelvier werd Florijn vijfde op het
WK in Nottingham. „Dat was niet zo'n
optimale prestatie, al waren we er toen
best tevreden over. Nu, terugkijkend,
denk je: och vijfde maar
„In 1987 gingen we naar het WK in Ko
penhagen. Daar behaalde de dubbelvier
wel de olympische voorselectie, maar
toch zat het ons niet zo lekker. Als we zo
zouden doorgaan, dachten Florijn en ik,
zouden we eeuwig doormodderen onder
aan in de finale. Toen besloten we er
écht samen voor te gaan en zijn vanaf
oktober twee keer per dag gaan trainen.
Samen met Nico Rienks, die achtste was
geworden in de skif en hetzelfde gevoel
had: öf stoppen, óf keihard gaan trainen.
Als het dan toch niets oplevert, dan we
ten we in elk geval dat we er alles aan
gedaan hadden. Toen zijn we heel cons
ciëntieus gaan trainen. Niet echt hard,
maar wel alles samen gedaan. Het ging
vooral om de instelling die gekweekt
moest worden, de conditie en techniek
was er wel". Het resultaat, olympisch
goud in de dubbeltwee is genoegzaam
bekend.
Eén concept
„Ik kan nu wel stellen dat ik de succes
formule gevonden heb. Het is niet eens
zozeer dat je hard moet trainen; je moet
wel goed werken aan één vast concept.
Omdat Ronald en Nico technisch niet
geheel gelijkwaardig aan elkaar waren
gaf dat moeilijkheden genoeg".
De succesvolle dubbelvier van vorig sei
zoen was weer een geheel andere combi
natie. „Ik heb de roeiers daarvoor gese
lecteerd op hun techniek: als ze allemaal
ongeveer op dezelfde manier roeien, kun
je er gemakkelijk één geheel van sme
den. We hadden maar vier weken de tijd
daarvoor, maar al gauw bleek aan de
hand van de trainingstijden dat er wel
eefi goede klassering in zat".
Spilfunctie
Opmerkelijk daarbij was dat de 19-jarige
jeugdroeier Rutger Arisz de spilfunctie
van slagroeier vervulde. Klerks: „Hij
heeft echt flair, dat zit tegen het arrogan
te aan. Je moet niet vergeten dat achter
hem roeiers in de boot zaten die al op de
Olympische Spelen waren toen hij in de
jongste jeugdklasse (15 jaar) roeide. Ik
heb Rutger eerst wat trucjes in de skif
geleerd, waarna hij dat thuis allemaal
goed overdacht heeft. Toen hij voor het
eerst met de ploeg roeide, klikte het dan
ook vrijwel meteen. Reken maar dat die
andere jongens op hun neus keken toen
ik ze vertelde dat Rutger toen voor het
allereerst in een dubbelvier zat!".
Klerks vindt het kunnen omgaan met
Jan Klerks (rechts) met de gouden dub
belvier van Bied. „Ik heb de jongens gese
lecteerd op hun techniek".
FOTO: HENK SNA TERSE
spanning een van de belangrijkste ele
menten van ervaring. „Dat geldt eigen
lijk voor elke sport. Kijk, Rienks en Flo
rijn die kennen elkaar nu zó lang, die
zijn eigenlijk mentaal begeleider van el
kaar geworden. Maar voor zo'n jonge
ploeg als de dubbelvier moet ik echt de
avond vóór de wedstrijd even tijd vrij
maken om de wedstrijd te bespreken".
„Als je niet met spanning kunt omgaan,
dan kom je nooit aan de top van je kun
nen. Kijk maar eens naar die voetbal
keepers. Technisch zijn de meesten wel
goed, maar als ze snel zenuwachtig wor
den, dan komen de verschillen er pas
uit. Het zijn van die vrijdagmiddag-top
sporters: als het echt moet dan lukt het
niet. Ik vind dat een van de boeiende as
pecten van topsport. Ik herinner me een
interview met Johan Neeskens vlak vóór
de wereldkampioenschappen voetbal
van 1974. Neeskens schoot z'n penalty's
altijd raak. De interviewer vroeg hem
wat er zou gebeuren als hij in de eerste
minuut een strafschop zou krijgen.
„Nou", zei Neeskens, „dan knal ik hem
er natuurlijk in!". En prompt kreeg hij
ook daadwerkelijk in een van de eerste
minuten een strafschop. En schiet hem
dus knalhard raak. Dat vind ik nou vre
selijk knap hè, zo'n WK net zo spelen
alsof het Ajax - FC Amsterdam is, ter
wijl er toch een heel andere entourage
is".
„Ik zou best eens met Henk Gemser (de
voormalig schaatscoach) van gedachten
willen wisselen over de manier waarop
hij zijn pupillen fysiek en mentaal zo in
vorm krijgt. Kijk maar naar vorig jaar:
Leo Visser schaatst als een dweil, ieder
een schrijft hem af, en de week daarop
wordt hij opeens wereldkampioen! De
kunst is echt het inspelen op de karak
tertrekken van de sportmensen. Als ie
mand uit een ploeg van mij steeds onge
lijk roeit en wat ik ook zeg ongelijk blijft
roeien, dan ga ik inspelen op zijn eerge
voel. Dan zeg ik van: „Joh, hoe denk je
dat dit eruit ziet als je voorbij de tribune
vaart", of iets dergelijks. Er zijn talloze
variaties op; je verzint ze ter plekke".
Onbetaald
Sinds 1 juli heeft Klerks een kwart baan
bij de roei bond met subsidie van het mi
nisterie van WVC als regionaal coördi
nator van de coachopleiding. Daarnaast
is hij part-time fysiotherapeut. „Eigen
lijk is het-gek dat ik niet betaald word
om die roei ploegen te coachen, zoals je
bijvoorbeeld aan buitenlandse universi
teiten ziet", zegt Klerk, die voor het be
geleiden van roeicoaches wel geld krijgt.
„Maar het is ook een heel zinnige bezig
heid, want aan dat soort mensen hebben
we een groot tekort in Nederland. Geta
lenteerde roeiers genoeg, maar het is
heel moeilijk om coaches te vinden. De
goeden hebben namelijk full-time banen,
omdat hun opleiding vaak leidt tot een
carrière. Die willen ze dan niet inruilen
voor een beetje coachsucces. De roei-
bond is dus afhankelijk van niet-carriè-
remakers zoals Rob Robbers en ik. Het
is een beetje luxe-probleem. De coaches
zijn te hoog gekwalificeerd".
„Waarom ik nu nog doorga? Ik las giste
ren een interview met Peter Post die zei:
„Je wilt gewoon het plezier nog een keer
meemaken. Zeker als je eerst nooit suc
ces had, krijg je nooit genoeg van het ge
nieten van succes. Ach, en de mensen
hebben zo snel commentaar op je. Zie
maar hoe koeltjes er in Bied werd gerea
geerd op het zilver van Florijn en
Rienks, die het jaar daarvoor olympisch
goud haalden. Dat mag dan tegenvallen,
maar dat had je van tevoren kunnen be
denken. Dit jaar lagen de critici ook
zwijgend op de loer bij de dubbelvier,
om als het niet goed ging meteen te gaan
schreeuwen dat het toch nooit gelukt
was met zo'n korte voorbereidingstijd.
Let maar op, -volgend jaar, als het wat
minder gaat dan is commentaar zo snel
geleverd!".
Ook volgend jaar zal Jan Klerks dus op
dezelfde voet doorgaan. Alle medailles
kunnen ze hem in elk geval niet meer af
nemen: „Het is net zo moeilijk je te
handhaven aan de top als het klimmen
daar naartoe".
MARK HOUTZAGER
Toeschouwers van voetbalwedstrij
den zijn niet zelden creatief. De
spandoeken die bij met name inter
lands te zien zijn spreken wat dat
betreft boekdelen. Ook de kreten
die vanaf de zijkant het veld inge-
slingerd worden, met name op die
momenten dat de prestaties het pu
bliek niet geheel tevreden stemmen,
getuigen vaak van fantasie. Menig
nieuw woord werd zodoende langs
de lijn geboren. Een nieuwe vorm
van protest lijken de bezoekers van
deze wedstrijd uitgevonden te heb
ben: gewoon plaatsnemen achter
een geschikt reclamebord. De ge
zichten van de mannen zeggen ge
noeg en de ondertiteling neemt alle
twijfels over hun gevoelens weg
Sommige 'verenigingen weten op
een geheel eigen wijze een wed
strijd te analyseren. Neem nu
VVSB. In het clubblad valt te le
zen: ..ONA werd 15 augustus 1919
opgericht. De vereniging telt nu 421
leden. 11 seniorenelftallen en der
tien juniorenteams. Kennisnemend
van deze gegevens denk je. dat is
alvast 1-0 voor WSB. ONA bezit
twee velden en één kleine zandvlak
te om te trainen. Dus 2-0. ONA
heeft geen oefenhal: 3-0. Kleedka
mers. kantine en bestuurskamer
zijn sinds twaalf jaar ondergebracht
in een vroegere school in de wijk
De Korte Akkere. Overige clubs ter
plaatse zijn Gouda. GSV, DONK.
Olympia. 4-0 en 5-0".
Konden alle wedstrijden maar zo
geanalyseerd worden, want dan we
ten meer verenigingen wel redenen
aan te wijzen om te winnen.
Toch vormt de uiteindelijke 1-1
geen aanleiding om het optimisme
in te dammen. Sterker nog: ,,In ons
college is er geen twijfel omtrent de
uiteindelijke plaats op de ranglijst.
Tot onze vreugde wordt onze blik
omhoog in toenemende mate door
onze socios gedeeld. Optimisme?
Nee hoor, gezond verstand en ver
trouwen!".
Eerder in het stukje gaf de vereni
ging daar al blijk van: „Als sta
dionclub zijn wij in menig opzicht
superieur aan onze tegenstanders
in 3.4. Deze vaststelling behoeft niet
te leiden tol arrogantie. Enige ko
ninklijke uitstraling is echter wel op
zijn plaats. Real VVSB!".
Een wedstrijd later kwam voor hel
laaggeklasseerde VVSB de harde
realiteit. Het bekertreffen met nota
bene vierdeklasser DONK werd met
0-4 verloren.
Komt hoogmoed dan toch voor de
val?
Voor aanvang van de competitie oefenden
Katwijk en Quick Boys tegen elkaar,
waarbij de voetballers van zee met 7-2 ze
gevierden. Beide coaches, Raboen en La
gendijk, denken dat het vandaag niet zo
ver zal komen.
ANDRÊ VAN HAASTEREN
RABOEN EIST
TOPPRESTATIE TEGEN
KATWIJK
Klare taal van Raboen, die zegt dat hij
er ondanks zijn korte voorbereiding
goed in geslaagd is Quick Boys een ande
re stijl te geven. De Raboenstijl, wat zo
veel betekent als: een sterk besef van ei
gen kunnen, plichtsbetrachting en veel
zijdigheid. „Neem nou zo'n Theo van
Rijn. Die jongen stond altijd in de spits
opgesteld en nu laat ik hem zo nu en
dan als laatste man spelen. Iedereen ver
klaarde me voor gek, maar wat blijkt?
Het werkt. Dat zagen we vanavond", al
dus Raboen dinsdagavond, na afloop
van de wedstrijd tegen het Nederlands
amateurteam.
In die wedstrijd (uitslag 1-1) was Ra
boen er uiteraard alles aan gelegen zijn
spelers ongeschonden te houden. Mede
dank zij het veelvuldig toepassen van
wissels lukte dat, zodat de trainer over
een topfitte selectie beschikt. Niets staat
Raboen daarom in de weg zijn voorne
men, het publiek iets laten zien, waar te
maken. „Dat moet ook wel, want Quick
Boys heeft immers alleen maar wat te
verliezen".
KATWIJK - Trainer Melbi Raboen van
Quick Boys verwacht niet dat Katwijk
zich vandaag net zo van de mat laat spe
len als in de voorbereiding. Zoals be
kend oefenden de twee eersteklassers
toen tegen elkaar en verloor de debutant
met 7-2 van de ervaren plaatsgenoot.
„Katwijk is de beste van de ploegen die
we in het seizoen tot nu toe thuis heb
ben gehad. Ik eis daarom van de spelers
een topprestatie. Ik wil bewijzen dat
Quick Boys de beste van allemaal is".
De oefenmeester van Quick Boys be
stempelt de wedstrijd van vandaag als
een duel tussen Klein Duimpje en Goli
ath. „De jacht op Quick Boys is geo
pend. Alle ploegen die lager staan, zijn
er op uit ons van de troon te stoten. In
een wedstrijd als vandaag is dat des te
meer zo. Quick Boys op zijn beurt moet
zich daar naar gedragen. We zijn de'bes-
te en dat zullen we bewijzen ook. Ik ha
mer het er bij de spelers in: we staan aan
de top en dan moet je topdenken, top-
handelen. Ik duld geen verzwakking".