Journalistiek van gene zijde
UIT THUIS
CcidócSouomit
MAANDAG 9 OKTOBER 1989 PAGINA Ik
Stel U voor: op honderd mete
afstand van elkaar bevinde,
zich twee kerktorens. Ze zij,
ook elk honderd meter hooi
Het is uw opdracht daartusse
met een koord een verbindin
tot stand te brengen en ver de
daaraan dan ook nog een aan
trekkelijk weefwerk te beves
tigen.
Nee, we spelen geen televisie
quiz na. We proberen naa
ónze maat te vertalen wat d]
spin, een grote was het da
wèl, in mijn tuin te doe
stond.-De spin in uw tuin trou
wens óók.
Precies nagemeten heb ik ht
niet. Maar met behulp van hey
exact inzicht van mijn echtgei
noot viel toch gauw vast t
stellen dat zó ongeveer ee
spinnekop zijn opdracht, no I
ja, zijn drang om met Anni
Schmidt te spreken, beleei
om een web te weven.
Op één van die uitzonderlijk
herfstdagen die het dan mei
een mogelijk maken voor d
mens er op zijn gemak in d
zon naar te zitten kijken, he i
ik dat wonderlijk gebeuren ga I
degeslagen. Begrepen heb i. 1
de hele exercitie daarom nojl
niet. Want hoe speelt de spit i
het klaar om naar die anden
verre overkant te komen, zie
vasthoudend aan zijn eige
'spuug': de draad die haar zo
moeten dragen intussen ze.
producerendWaar is hai
houvast voor de overtocht?
Echt, die allereerste aanzt
van de spin gaat mij volslage
boven mijn pet. Niet dat ik d
rest nu helemaal kan verkla i
ren. Maar enig inzicht heb il<
wel gekregen in de kunstzin
nige wijze waarop de spin an
dere draadjes spant om vervol
gens herhaaldelijk de kringL
loop van houvast naar houvaa
te kunnen maken. Als ze ronB
is, begint haar weefwerm
Wacht op de vermetele vlia
die er in verstrikt raakt. Til
haar ongeluk. Want er iets vai
navertellen zal ze niet meer. I
Als de herfstlucht veel vochl
bevat, komen er ook nog edell
steentjes, schitterende edet\
steentjes in het kunstwerk tel
recht. Ik ben perplex.... I'
We hebben al eens nagedach
over wat het betekent als ou
ders iets vóórleven aan de kin
deren. Laten doorschemerei
van hun gevoel voor het onbe
noembare. De Onbenoembai
ook. Is misschien juist verwon
dering daar een voorwaard
voor? Komen we niet b
aandachtige beschouwing -
tot de ontdekking dat in de al i
ledaagsheid van het leven d
mogelijkheden om de Onbe
noembare te ervarerr aanwezi
blijken? Zo veelvuldig zelfs al
we nauwelijks ooit vermoeder
Waarom heeft een spin di
drang van binnen de dran\
tot het weven van een web
Hoe weet ze dat haar eindeloo
lijkende bezigheid tenslott
succes boekt?
Nee, ze zal beslist niet beden
ken dat ik er door in vervot
ring raak. Ze voelt toch wè
intuïtief, dat het haar moge
lijkheid is om aan haar kostj
te komen. Maar hoe weet ze ii
godsnaam dat ze de afstam
tussen twee 'kerktorens' za
kunnen overbruggen? Ho
weet ze nog eerdere vraa,
dat er twee 'kerktorens' ii
haar omgeving zijn, voorwaar
de voor haar om die levens
noodzakelijke draad aan te be
vestigen. Hoe beseft ze dat d
ene trilling in haar web allee
maar wordt veroorzaakt doo
een onschuldig zuchtje van d
herfstwind; dat de ander
daarentegen signaal is var
voedsel-in-aantocht. En di
die nog weer andere trilling
door een nieuwsgierige men
sen vinger heel subtiel veroor
zaakt, niets meer dan loc
alarm is?
Sprookjes vertellen, versjes le
zen, gevoel voor symbolei
openleggen... allemaal moge
lijkheden om in een kind vet
wondering te laten groeier
Verwondering voor het niet zt
maar verklaarbare, herleidba
re. Eerbeid ook voor wat bo
ven je directe redenering ei
zoeken naar bewijzen uitgaat
Tot de conclusie komen dat e
vragen zijn die je niet één
twee-drie kunt beantwoorden
Vragen die zelfs in de biologie
les niet allemaal pasklaar wor
den opgelost.
Gelukkig zijn met het gevoe
dat er onzekerheden mogei
blijyen in het leven van kin
deren èn volwassenen. Kijkei
naar de herfstspin in de tuin
Wie zegt dat ouders 'geschoold
moeten zijn om in hun kinde
ren het religieuze gevoel te li
ten ontwaken.
Het
maagkanker-dilemma
Het probleem lijkt eenvoudig.
Sinds tientallen jaren zijn de kan
sen voor patiënten met maagkan
ker er niet of nauwelijks op vooruit
gegaan. Tegenwoordig overleven
hooguit 16 van de 100 patiënten de
eerste vijf jaar, en dat was vijftig
jaar geleden net zo.
Maar in Japan, waar chirurgen
maagkanker veel radicaler behan
delen, overleeft bijna de helft, 40
procent, de eerste vijf iaren. Oplos
sing: wie geneest heeft gelijk, dus
voortaan gaan we hier maagkanker
anders aanpakken. Op zijn Japans
dus.
Is dat zo?, Nee, ja, misschien, even
tueel, men weet het nog zo net niet.
Op dit moment rijdt de Japanse
chirurg dr M. Sasako van het ene
ziekenhuis naar het andere om de
vaderlandse chirurgen bij te scho
len. Vervolgens zal men dan, vrij
vertaald, een 'medische wedstrijd
organiseren: 326 patiënten gaan de
komende drie jaar óf op zijn Hol
lands, óf op zijn Japans onder het
mes, en na een jaar of vijf zal dan
moeten blijken welke van die twee
de beste methode is. Waarom zo
omslachtig? Waarom niet gelijk op
zijn Japans? Omdat het lang niet
zeker is of die betere Japanse resul
taten het gevolg zijn van die meer
radicale, en dus ook veel zwaarde
re, operatieve ingreep. In Japan is,
anders dan in de Westerse wereld,
maagkanker een volksziekte: Liefst
1 op de 1000 Japanse mannen
wordt door deze ziekte bezocht en
zou je dat getal naar Nederland
omrekenen, dan zouden hier elk
jaar 14.000 mensen maagkanker
krijgen in plaats van de 2500 die nu
per jaar worden geturfd.
Verschil
De reden voor dat verschil ligt mis
schien in het zoutere en minder
groenten bevattende dieet van de
gemiddelde Japanner. De Japanse
regering vond die cijfers zo alarme
rend dat men in de jaren zestig be
sloot om het volk voortaan groot
scheeps op maagkanker te onder
zoeken. Gevolg. Het merendeel van
de Japanse maagkankerpatiënten,
60 procent, kan in een heel vroeg
stadium worden geopereerd. In Ne
derland is dat niet zo, daar komt
twee derde te laat bij de dokter. Dit
verschil in dieet en opsporing zou
al een verklaring kunnen zijn voor
het Japanse succes.
Japanse dokters zijn het daar niet
mee eens. In 1962 opperde de chi
rurg Kajitani de volgende theorie.
Als maagkanker zich via de lymfe-
banen naar de lymfeklieren uit
zaait, dan heeft het weghalen van
de maag alleen geen zin. De kan
ker kan zich immers vanuit de
aangetaste lymfeklieren verder
over het lichaam verbreiden. Hij
pleitte voor een radicalere ingreep:
voortaan moest niet alleen de maag
worden verwijderd, maar ook alle
belendende lymfeklieren. Deze me
thode veroverde in enkele jaren
alle Japanse operatiekamers. Een
aantrekkelijke en heldere theorie,
toegegeven, maar in het Westen is
men allerminst overtuigd van de
juistheid ervan. Het vreemde is, dat
men niet zeker weet of een aange
taste lymfeklier op zich een bron
van ellende is, of alleen maar een
teken van komende ellende. Is het
laatste het geval; dan verwijder je
met de Japanse methode op om
slachtiger wijze alleen maar de
brenger van het slechte bericht.
Reden genoeg om eens precies uit
te zoeken waarom Japanse chirur
gen zo'n succes hebben bij de be
handeling van maagkanker. Een
paar weken geleden plaatsten de
arts en wetenschappelijk onderzoe
ker G. Kampschöer, en de chirur
gen prof. C. van den Velde en prof.
K. Welvaart een artikel in het Ne
derlands tijdschrift voor genees
kunde. Nadat ze alle mogelijke an-
Adder
Maar daar zit een fikse ethische ad
der onder het gras. De 326 patiën
ten worden willekeurig ingedeeld
in een 'Japanse' een 'Hollandse'
groep. Maar dokters hebben op de
eerste plaats een verplichting ten
opzichte van de patiënt, ze zijn in
geweten verplicht om patiënten de
best mogelijke, behandeling te ge
ven. Als de dokter zelf het vermoe
den heeft dat de Japanse methode
beter is, maar een aan het onder
zoek deelnemende patiënt per dob
belsteen naar de 'Hollandse groep'
verwijst, dan geeft hij die patiënt
niet de volgens hem best mogelijke
behandeling. Een ethisch mijnen
veld. Want je kunt ook tegenwer
pen dat zonder meer overschakelen
op de Japanse methode, de Neder
landse patiënt van nu tot in alle
eeuwigheid opzadelt met een node
loos radicalere, zwaardere en meer
belastende ingreep.
De Leidse arts en onderzoeker
G. Kampschöer (spreek uit:
Kampsjer), die op 1 november op
dit onderwerp gaat promoveren en
op dit moment dr. Sasako naar de
diverse vaderlandse operatieka
mers vervoert, deelt die bedenkin
gen niet. „Op de eerste plaats komt
slechts een klein deel van de pa
tiënten voor dit onderzoek in aan
merking. Bovendien heeft die nieu
we operatie ook zijn nadelen: hij
duurt langer en vindt bovendien
plaats in een voor chirurgen moei
lijk gebied. Als die operatie niet be
ter is, dan stel je de patiënten
voortaan bloot aan extra risico's.
Nu zijn die Zuidduitse chirurgen
wel overgestapt op de Japanse me
thode, maar echt aantonen dat die
ook beter is kunnen ze niet. Men
werkt nu op het gevoel. Die Duit
sers verpesten de zaak. Als wij zou
den doen als zij, dan blijven we
eindeloos zo voortklungelen. En
dan nog dit. De laatste tien jaar zijn
we er eindelijk achter gekomen dat
het uitgebreid weghalen van lym
feklieren bij de behandeling voor
borst- en dikkedarmkanker geen
zin heeft. Waarom zou dat toevallig
bij maagkanker dan wel zin heb-
beq?"
Een gewetensvraag, hoe zou u zich
laten opereren?
„Dat weet ik niet. Ik denk dat ik
een dubbeltje zou opgooien. Waar
schijnlijk zou ik toch naar Japan
gaan. Niet vanwege hun methode,
maar domweg omdat ze daar meer
ervaring hebben bij de behandeling
van maagkanker, en dat helpt
ook".
door Joke Forceville-Van Rossum
De spin
Sebastiaan.
Vreemd, ik weet niet wat iV
heb, maar ik krijg zo'n drang
van binnen tot het weven var*
een web.
De sceptische levenshou
ding heeft zo zijn voorde
len. Als scepticus laat
men zich niet licht in de
luren leggen, en dat kan
bij het aankopen van een
occasion-automobiel, het
boeken van een vliegva
kantie en het aangaan
van een huwelijk goed
van pas kan komen.
Keerzijde van de scepsis
is nochtans dat zij, conse
quent doorgevoerd, het
leven buitengewoon kaal
kan maken.
De doorgewinterde scepticus
heeft niet alleen geen bood
schap aan speculaties om
trent het hiernamaals, maar
lapt ook het complete hier-
voormaals aan zijn laars. Hel
derziendheid, helderhorend-
heid, reïncarnatie, communi
catie met gene zijde de
scepticus ziet dit allemaal
niet zitten, c.q. heeft er geen
oren naar. Dit beperkt zijn
ervaringshorizon in een zo
sterke mate dat iemand als
Eva Frank er niet zelden
puur medelijden mee krijgt.
Eva Frank, gewaardeerd
Amsterdams mode-journalis
te en erkend medium aan de
Admiraal de Ruyterweg: „Dit
is ook de belangrijkste reden
waarom Hans de Pagter en
ik ons boek hebben geschre
ven. 'Hemelse Spionage'
moet duidelijk maken dat wij
veel en veel meer zijn dan de
persoonlijkheid die zich hier
en nu manifesteert. Wij men
sen zijn al vele malen eerder
op aarde geweest en we zul
len nog vele malen terugke
ren. Al die verschijningsvor
men komen voort uit de eeu
wige energiebron die ons we
zen vormt. Wie dat inziet,
wie zich die rijkdom reali-
seert, moet zich onvermijde
lijk ook rekenschap geven
van de betrekkelijkheid van
al die manifestaties. Dat leidt
tot mildheid, en tot oriëntatie
op de Eigenlijke Bron die
liefde is".
Hemels
'Hemelse Spionage' is een
nieuwe bloem op het in de ja
ren tachtig, ook in commer
ciële zin, vruchtbaar geble
ken veld van de para-journa
listiek, dat wil zeggen de
journalistiek-van-gene-zijde.
Geïnspireerd door het soort
journalistiek-van-deze-zijde
dat zijn onderwerp vindt in
de Beroemde Mensen, zijn
Eva Frank en Hans de Pag
ter nu een akker gaan ont
ginnen die ontmoetingen be
helst met de Beroemde Over
leden Mensen. In 'Hemelse
Spionage' geven zij een reeks
postume gesprekken weer
met bij voorbeeld prinses
Mary Stuart, Lodewijk de
Veertiende, Rembrandt van
Rijn en Willem van Oranje.
Waarbij Hans de Pagter als
vragensteller en notulist op
treedt en Eva Frank het con
tact met gene zijde bewerk
stelligt. De interviews zijn
gehouden in het Rijksmu
seum in Amsterdam, aange
zien de daar aanwezige schil
derijen van de Beroemde
Overledenen de communica
tie met hen aanzienlijk ver
gemakkelijken.
In gesprek met Rembrandt
van Rijn wil het duo allicht
weten: schildert u hog?
Rembrandt: „Daar kan ik
nooit mee ophouden. Het
schilderen dat ik nu doe is
niet op een plat vlak. Je kunt
er ook omheen lopen. Het is
meer het denken.. En dat
denken schildert dus...e-
n...eh...ja...Ik werk natuurlijk
door mijn technische kennis
die ik op aarde verworven
heb. Ik word ook opgeleid en
ik krijg steeds meer...hoe
moet ik dat zeggen...dimen
sies. Het is moeilijk om het
jullie duidelijk te maken.
Hier maak ik bijvoorbeeld
landschappen waar je hele
maal doorheen kunt lo-
pen(...)".
Behandelkamer
We spreken Eva Frank in de
behandelkamer van haar pa
ranormale praktijk. Een ver
trek waaruit het zonlicht
wordt geweerd met behulp
van een uitbundig woeke
rend kamerplanten-gordijn
en waarvan de wanden zijn
bekleed met een sfeervol
imitatie schrootjes-behang.
Vanonder een portret van
wijlen de bekende theosoof
C.W. Leadbeater legt Eva
Frank het een ander uit over
de theoretische achtergron
den van haar communicatie
met gene zijde. En dit is voor
een scepticus helemaal nog
niet zo makkelijk te begrij
pen. Maar zoveel wordt toch
wel duidelijk dat de uiteenlo
pende verschijningsvormen
van de Bron die wij in wezen
zijn, niet afsterven. Zij blij
ven actief en kruipen niet
zelden ook in een volgende
verschijningsvorm van die
zelfde Bron. Waar zij hetzij
storend hetzij zegenend
werkzaam kunnen zijn.
Eva Frank: „In één mens zijn
dus meestal allerlei persoon
lijkheden uit het verleden
aanwezig. Daardoor komt het
ook dat mensen soms zo on
verwacht reageren. Iemand
is bijvoorbeeld altijd bedaard
en vriendelijk en schiet dan
opeens uit zijn slof en laat
zijn beste vriend alle hoeken
van de kamer zien. Wat ge
beurt er dan? Dan is opeens
een opvliegende incarnatie
uit het verleden actief ge
worden. Iemand anders heeft
heel zijn leven oppassend en
saai geleefd. Van de ene dag
op de andere neemt hij ont
slag en trekt de wijde wereld
in. Dan heeft een avonturier
uit het verleden de zeggen
schap overgenomen".
In Eva Frank zelf, zo ervaart
ze haast dagelijks, is nog een
vrijzinnig georiënteerde bis
schop uit de 17e eeuw actief,
die met name op de seksuele
moraal een duidelijk tè
schalkse visie had. Onderge
tekende verslaggever en
dit blijkt ook duidelijk uit
diens handschrift splitste
zich na de Middeleeuwen in
ten minste drie manifestaties
van zijn eeuwige krachtbron
af. Teweten als boerenmeid
op het Friese platteland, ver
zuurd tijdens het karnen. Als
vermogend burgeres met ge
voel voor humor en een
voorkeur voor teer porselein.
En als moordzuchtig korpo
raal onder Kaiser Wilhelm,
een verschijningsvorm waar
in hij zich buitengewoon veel
ellende op de hals heeft ge
haald en die goeddeels ver
antwoordelijk is voor zijn
nog steeds manifeste neiging
tot gemeenheid. Al heeft die
verzuurde boerenmeid ook
nog een paar appeltjes te
schillen.
Therapeutisch
Therapeutisch gebruikt Eva
Frank deze interpretatie van
het universum om mensen
met zichzelf te verzoenen.
Wie in de fout gaat hoeft
zichzelf niet de schuld te ge
ven, maar moet nagaan wel
ke onverlaat uit het verleden
er in hem of haar aan het
spoken is. En tegelijkertijd de
geest richten op de eeuwige
Bron die het eigenlijke Zelf
is. Alleen van daaruit komen
betrouwbare aanwijzingen
voor de weg die wij te gaan
hebben.
Het interessante aan het we
reldbeeld zoals dat door jour
naliste Eva Frank en beroep
spianist Hans de Pagter
wordt uitgedragen is verder
dat niet alleen de mensen be
zield zijn maar ook de din
gen. Dit heeft ertoe geleid
dat de interviews met beken
de en soms ook onbeken
de overledenen worden
afgewisseld met vraagge-
sprekjes met spiegels, huizen,
grachten en dergelijke.
Zo merkt een Amsterdamse
woning tegenover het duo op
dat ze vroeger een winkel
bevatte, maar hiermee zeer
ongelukig was: „Dat was
niks. Dat was vulgair. Geluk
kig heb ik nu iemand in huis
met een beétje standing".
Een Amsterdamse gracht:
„Het was saaier, vroeger. Nu
gebeurt er meer. De mensen
zijn wat grimmiger en onge
duldiger geworden, maar ook
kleurrijker. Ik heb ge
merkt dat men ons weet te
waarderen. Wij worden re
gelmatig versierd met lam
penslingers. Ik ben zó vol en
zó leeg tegelijk. Ik ben een
obstakel zonder een hinder
nis te zijn".
Grenzen
De scepticus meent nu onge
twijfeld dat de grenzen van
krankzinnigheid en laaielich-
terij gevaarlijk dicht gena-
derd zijn. En wellicht al
overschreden. Maar terecht j
werpt Eva Frank dan de te
genwerping op hoe die scep
ticus kan weten of dit een
oordeel van hemzelf is. Zou
het niet die jaloerse boeren
meid kunnen zijn die deze
gedachte influistert? Of de
niets en niemand ontziende
Duitse korporaal? Gelukkig
maar dat er ook nog de bur
gerdame met gevoel voor hu
mor is. Maar hoe dit zij, dat
de ervaringshorizon van Eva
Frank lichtjaren voorbij die
van de doorsnee journalist
van-deze zijde ligt, staat als
een paal boven water.
Bij het afscheid aan de voor
deur kijkt het medium haar
bezoeker lang in de ogen, en
met duidelijke compassie:
„Heel veel sterkte",
WILLEM SCHEER
N.a.v. Hemelse Spionage,
door Eva Frank en Hans
de Pagter. Uitgeverij Sel.
Prijs 27,50.
dere verklaringen een voor een
hadden weggestreept komen ze tot
de volgende conclusie: „Uitgebreide
verwijdering van de lymfeklieren
lijkt een verbetering in de overle-
vingsduur van patiënten met
maagkanker teweeg te brengen,"
en „In zuid-Duitsland is men al zo
danig onder de indruk van de Ja
panse resultaten dat men deze me
thode in het standdaardbehande-
lingspakket heeft opgenomen." Om
aan alle onzekerheid een einde te
maken, organiseert men nu het bo
venvermelde vergelijkend medisch
warenonderzoek.
Zilveren 'schouderstuk' als sieraad
Alles goud wa t er blinkt
achttiende
eeuw springt er
in de geschiedenis
uit als een van
grote luxe en
overdaad in kle
ding en bijous.
Maar ook in de
tachtiger jaren
van deze eeuw
behoort 'costume
juwelery' tot de
meest vitale uitin
gen van grandeur
en gekte.
Vrouwen uit onze
tijd laten zich,
vooral dit seizoen,
versieren als
sprookjesfeeën
met uiterst femi-
nep-juwelen
die alle verschil
lende stemmin-
op de Jaarbeurs
in Utrecht alle
aandacht. Haar
goud- en zilver
kleurige armban
den, kettingen en
bijous zijn bezet
met namaak edel
stenen en gloeien
veelkleurig in
licht en donker.
Ook Bat-Ami, die
op 14-jarige leef
tijd in Tel Aviv
begon, valt op
met haar ontwer
pen. Ze ontving
zeer goede reac
ties omtrent haar
werk in de beste
galeries en kunst
zaken in Israel en
werd uitgekozen
om de Israëlische
gen en gecompli- kunst te promo-
ceerde situaties in ten op beurzen
het leven weer
spiegelen. Er zijn
bizarre creaties te
koop van rubber,
paardehaar met
schittersteen tjes,
over de hele we
reld. We troffen
haar oeuvre ook
op de Jaarbeurs
in Utrecht. Bat-
Ami wérkt met
het zogenaamde
electroformpro
ces, waarbij was
wordt geïnjec
teerd in een spe
ciale mal voor
In het huidige een ontwerp. Dit
tijdsbeeld ver- wasmodel wordt
dient ontwerpster daarna in een zil-
Maija Lamme verbad geplaatst
dam en een stand tot de zilverlaag
met hout, indrin
gende vormen
van glas, porse
lein en alumini-
dik genoeg is.
Dan wordt het re
sultaat gepolijst.
Volgens dit pro
cédé werkt ook
Varsano, een be
drijf dat werd op
gebouwd door
drie sieradenont-
werpers. De col
lectie is zeer op
vallend en licht
in het dragen.
Heel mooi zijn de
grote schouder
stukken die de
kom van de
schouder als het
ware omvatten.
Het nieuwe ma-
triaal is hier een
combinatie ,van
goud met zilver.
Importeur van
sieraden is Ank
Nusselein. Sinds
kort heeft zij een
verleidelijk, fon
kelend winkeltje
geopend aan de
Passage 26 in Den
Haag (tel. 461587),
waarin het wer
kelijk gloeit van
de stras, de dub
bele en meervou
dige parelsnoeren
en schouderlange
oorversiersels in
de vorm van
druiventrossen.
Ook Ank heeft
een permanente
stand in de Jaar-
TINY FRANCIS
Eva Frank in haar behandelkamer: „In één mens zijn dus meestal allerlei persoonlijkheden uit het verleden aanwezig".
Goudkleurige sieraden van Bat-Ami
