ouw gemeentehuis Alkemade in 1869 duurde oneindig langer dan sloop nu £aidóe@ou*a/nt tCHITECT KREEG 450 GULDEN BOETE Jansen naar Stationsweg SCHOLENGEMEENSCHAP VIERT 125-JARIG BESTAAN jlembrandt houdt f eestweek van verrukkelijke dwaasheid B en W Hazerswoude steunen komst handelsloods Voorweg Renovatie Doesbrug kost 471.000 gulden LEIDEN OMGEVING VRIJDAG 6 OKTOBER 1989 PAGINA 15 ILKEMADE Is het ude gemeentehuis van m loelofarendsveen in louwkundig opzicht zo lijzonder, of is het zo dat m iet honderdtwintig jaar lude gebouw vooral ge il 'oelsmatige betekenis «leeft voor de Alkemadese n [emeenschap? Over deze urraag hebben de Alkema- ese raadsleden, plaatse- m ijke historici en veel mbtenaren zich lange tijd 21 et hoofd gebroken. Di jn erse onderzoekbureaus o /erden ingeschakeld. lun meningen over het a( and waren verschillend, vlet ene bureau herkende J r een waardevol pand in e waterstaatsstijl in en J et andere bureau meen- J e dat er in en aan het and al zoveel verbouwin- '*en waren gepleegd dat di et authentieke karakter llang verloren was ge- 2 aan. Hoe het ook zij en lie er gelijk heeft is niet Bieer van belang. Het ge- a ouw wordt gesloopt om 5 laats te maken voor een a eel groter en spiksplin- d srnieuw raadhuis. te (a 0 liverse onderdelen zullen 'orden bewaard en krijgen j, en plaatsje in het nieuwe ge il ïeentehuis. Zo worden de in 1 951 geplaatste glas-in-lood-ra- len, het torentje en diverse edenkstenen bewaard. Het 0( orentje is waarschijnlijk af- omstig van het vroegere ge in neentehuis in Oude Wetering. d Er bovenop staat een loden en- ir| gel die met bladgoud is bedekt. 15. De zware koperen bel draagt t het jaartal 1683 en de Latijnse «Mst: „Qui contra nos si Deus ]Vo nobis" wie zou tegen ijns zijn als God voor ons is). alood zakelijk Raderend in oude raadsnotu- z<Jn is nog heel wat terug te tövcvden over de totstandko ming van het oorspronkelijke landhuis aan het Westeinde in p i Roelofarendsveen. De eerste E- leer dat er in de stukken spra wl ie is van de noodzakelijke P'óouw van een nieuw raadhuis, w s in oktober 1867. Dat was het ai) ijdperk van burgemeester/se- 00 retaris Hoolboom, naar wie J" iter een straat in Alkemade DU worden vernoemd. Het l6 ladhuis moest in de plaats (X omen van de veel te kleine m anden aan de Kerkstraat in 3°)ude Wetering. In die tijd jjj erd namelijk het „Ambacht th lkemade" opgeheven. Hier- "Uoor vervielen alle taken op al et gebied van openbare wer den aan de gemeenteraad van |fj ilkemade. 11 Iet voorstel blijkt afkomstig liaan het raadslid Vuisting. Het «ing hem niet allen om een J' ieuw raadhuis, maar ook om d( 'oningen voor de secretaris De sloop van het raadhuis is in volle gang. en de conciërge en een be waarplaats voor gevangenen „op den noordelijken uithoek van Roelofarendsveen". Het voorstel werd aangenomen met acht stemmen vóór en twee tegen. Burgemeester Hoolboom bracht nog .een voorstel in stemming van zijn ambtsvoor ganger J.W.S. Roeloffs. Dat behelsde de bouw van een lo kaal naast het toenmalige ge meentehuis in Oude Wetering. Dit pand was eigendom van Roeloffs en de oud-burgemees- ter was bereid beide gebouwen aan de gemeente te verhuren voor de somma van vijfen twintig gulden per jaar. De meerderheid van de raad bleef echter bij het eerder aangepo- men voorstel van het raadslid Vuisting. Nieuwbouw ter hoogte van Roelofarendsveen Bierstal Aan de heer Spruyt, opzichter bij Rijkswaterstaat (vandaar de naam: „Waterstaatsstijl") te Bodegraven zou worden ver zocht een plan op te stellen. Binnen een maand kwam Spruyt met zijn plan. Het raadslid A. van der Meer had direct een goed idee: namens winkelier Johannes Pouw (de broer van een ander raadslid) stelde hij grond beschikbaar .ten noorden van de Ambacht- seg (Langeweg) voor 280 gul den. Het terrein stond volgens de oude notulen bekend onder de naam „Bierstal". Een stem ming onder de raadsleden wees uit dat sommige raadsle den echter de voorkeur gaven aan grond van de heer Rode- wijk. Een definitieve beslissing werd daarom nog even uitge steld. In maart 1868 stelde de Raad de gelden voor de grond van Pouw (of: Pauw) toch beschik baar. Meteen werd toen beslo ten tot de aanleg van een „rij weg" dwars door Alkemade. Deze weg zou de Zijldijk (Lei derdorp) gaan verbinden met de Haarlemmermeer ter hoog te van zowel Nieuwe Wetering als Oude Wetering. Het nieu we gemeentehuis zou een cen trale ligging krijgen aan deze rijweg. Tevens werd besloten tot de bouw van een nieuwe school met onderwijzerswo ning in Nieuwe Wetering en het vergroten en verbeteren van de reeds bestaande school en onderwijzerswoning in Roelofarendsveen. Een eerste gecombineerde aanbesteding voor raadhuis, secretarie, bewaarplaats voor gevangenen, conciërgewoning, secretariswoning en de scholen en hoofdenwoningen in Nieu we Wetering en Roelofarends veen mislukte faliekant. De begroting van Spruyt werd verre overschreden. Spruyt gaf de schuld aan het verkeer de tijdstip van aanbesteding en aan „de vereniging van een aantal werklieden om niet te werken dan tegen hoogen lo- „In september zal een aanbe steding veel beter verlopen" voorspelde hij. Spruyt zou ge lijk krijgen. Bij de heraanbe steding van de onderhavige gebouwen vroeg aannemer Jo hannes van Beek uit Lisse 11.989 gulden voor de bouw. Als onderaannemer stelde hij Bartholomeus Kaptijn en G. Mijnders junior, beiden uit Lisse aan. Van Beek had ove rigens toch nog voor 465 gul den hoger ingeschreven dan waarop de reeds bijgestelde begroting van Spruyt was ge baseerd. Oorspronkelijk had de hoofdopzichter van Rijks waterstaat het gebouw name lijk op tienduizend gulden be groot. Uit de notulen van okto ber 1868 blijkt dat Spruyt het reeds aangekochte terrein van Pouw qua afmetingen bij na der inzien toch niet zo ge schikt vond voor de bouw van het nieuwe gemeentehuis. Drilveld Hij liet weten dat het terrein van genees-, heel- en verlos kundige Everardus Hermanus Casper Rodewijk te koop stond. Dit stuk tuinland, ge naamd „Het Drilveld" was veel groter en volgens Spruyt „veel doelmatiger en voor het algemeen belang niet minder gunstig gelegen". De prijs be droeg maar liefst zestienhon derd gulden. Gelukkig bleek Pouw om onbekende redenen genegen zijn stuk grond terug te kopen voor 350 gulden, dus voor zeventig gulden meer dan hij er zelf voor had gekre gen. „Het zou niet zakelijk zijn het terrein openbaar te verko pen, want dan zou genoemd bedrag niet worden verkre gen", melden de raadsnotulen dan ook. Besloten werd de grond terug te verkopen aan winkelier Pouw. Een jaar later vroeg voormalig eigenaar Rodewijk of hij een derde deel van de door hem verkochte grond ten oosten van het in aanbouw zijnde raadhuis mocht huren als tuingrond. Voor tien gulden FOTO: WIM VAN NOORT en twintig cent per jaar mocht dat. Later in oktober blijkt hij ech ter ineens wel overtuigd te zijn geraakt van de redelijkheid van de huurprijs. Hij onder wierp zich toen aan „die zeer hoog gestelde prijs". Wel be dong de genees-, heel- en ver loskundige Rodewijk de toe zegging het tuinland zijn leven lang te mogen huren. Het bestuur van de Veender- en Lijkerpolder stelde in no vember 1869 gratis een per ceeltje water ter beschikking om te dempen. Dit perceeltje was gelegen tussen het in aan bouw zijnde raadhuis en het Noordeinde 'ten westen van de (later gedempte) Veen wete ring. In januari 1870 stelde de Ge meenteraad gelden beschik baar voor de bouw van een brug, een gedeeltelijke schoei ing en ameublement voor het nieuw gebouwde raadhuis. Ook werd besloten tot het planten van bomen langs de „rijweg, die in april 1869 in ge bruik was genomen, en het aanleggen van een plantsoen voor het Raadhuis". Werkbaar In februari 1870 behandelde de Gemeenteraad een brief van aannemer van Beek, waarin deze vroeg om kwijt schelding van boete en het op- zichtersloon, wegens te late oplevering. Deze brief is be waard gebleven en geeft een goed beeld van slechte weers- en werkomstandigheden tij dens de bouw van het raad huis. Zo schreef Van Beek dat hij het werk op 15 maart 1869 had moeten aanvangen. Het was echter tot 1 april geen werkbaar weer geweest. Hij begon daarom maar eerst aan de onderwijzerswoningen. "Ik kon maar volstrekt geen volk krijgen om gelijktijdig aan het raadhuis te beginnen", klaagde hij: De bouw startte pas op 1 mei 1869. „Van stonde af aan was er meer werk, omdat de muren die eerst zonder spou wen waren, van anderhalve steen moesten worden ge maakt in plaats van één steen volgens het bestek". Het „da gelijks opzicht" beval Van Beek „willekeurig" om „stipte- lijk" van alles te doen wat niet in het bestek stond. Onder meer het stucadoorswerk was veel omvangrijker dan in het bestek was opgenomen. Dit stucadoorswerk zou bovendien nogal wat te lijden hebben ge had van de vele regen, de wind en strenge, vroeg inge vallen vorst tijdens de bouw periode. „Vanaf 1 oktober kon men met goed gevolg geen dag wer ken, want op een goede dag volgden vijf dagen regen". De vloer van de vestibule moest onverwacht met mozaïekwerk worden uitgevoerd in drie Soorten marmer. Ook moest de stucadoor een beeld maken, voorstellende de Gerechtig heid. Noch volgens bestek, noch volgens tekening zou daar vooraf sprake van zijn gweest. En zo somde Van Beek een hele reeks onvoorspelbare zaken op. De gemeenteraad stelde zich na lezing van de in uiterst on derdanige stijl opgestelde brief super-ambtelijk op: „het stuk werd terzijde gelegd omdat het ongezegeld was". Boete In februari 1870 was het raad huis op enig verf- en behang- werk na klaar. De termijn van oplevering was met viereneen- halve maand overschreven en opzichter Van Meurs wilde van B W weten hoe te han delen in verband met het toe- 'passen van de boetebepalingen bij de late oplevering. Hij zou het wel billijk vinden als de raad in aanmerking nam dat de aannemer „verschillende tegenspoed in zijn werk heeft ondervonden". Besloten werd de boetebepalingen niet ten volle toe te passen. Evengoed werd aannemer Van Beek toch nog bijna 450 gulden ge kort wegens de kosten van viereneenhalve maand extra toezicht en de extra huren van de oude raadzaal en de oude secretarie. Opnieuw (het was inmiddels maart 1870) schreef aannemer Van Beek een brief aan de raad, waarin hij „met ver schuldigde eerbied opnieuw de vrijheid nam om een beroep te doen op uwe weledele edel moedigheid". Hij vroeg weer om verstelling van boete. De aannemer onderstekende zijn brief met „dienaar J.W. van Beek". Opnieuw ging de raad over tot het horen van opzichter G.J. Meurs. „Eenpa- riglijk" besloot de raad uitein delijk om Van Beek ter wille te zijn. Althans op 190 gulden „buitenrekening" na. De bur gemeester bood aan dit goede bericht mondeling over te brengen aan de Lissese aanne mer. ELLEN VERHAAR Het raadhuis van Alkemade, de burgemeesterswoning en het postkantoor. De drie gebouwen zou den later het gemeentehuis gaan vormen. FOTO: PR Overleg over Midden Rijnland ALPHEN AAN DEN RIJN De gemeente Al phen gaat om de tafel zit ten met de Stichting Dienstverlening Maat schappelijk werk Midden Rijnland en de gemeente lijke sociale dienst om tot een goed uitgewerkte op lossing te komen voor de toekomst van het maat schappelijk werk in de ge meente en de regio. In dit overleg, waarvoor een half jaar is uitgetrokken, zal heel duidelijk de wens tot zelf standigheid op het gebied van maatschappelijk werk in Al phen tot uitdrukking moeten komen. Alle gevolgen, ook de financiële, moeten op een rijtje worden gezet. Tot deze conclusie kwam gis teravond wethouder W. de Jong, (PvdA), in de commis sievergadering sociale zaken. In de vergadering stond de re organisatie van het Alphense maatschappelijk werk ter dis cussie. Vooral van de zijde van de Stichting Midden Rijnland en de daarbij aangesloten ge meenten Leiderdorp, Hazers- woude, Koudekerk en Zoeter- woude was grote beroering ontstaan over de zelfstandige koers die Alphen wil gaan va ren, zoals dat blijkt uit het rap port Koers en Kader. Het maatschappelijk werk in die gemeenten zal zonder de fi nanciële steun van Alphen niet of nauwelijks meer moge lijk zijn. Wethouder de Jong liet er geen twijfel over be staan zelf een groot voorstan der te zijn van een zelfstandi ge stichting voor maatschappe lijk werk in Alphen. Een reorganisatie van de twee instanties die zich binnen de gemeente met maatschappelijk werk bezighouden, Midden Rijnland en de gemeentelijke sociale dienst, moet zo spoedig mogelijk plaatsvinden. Vol gens de Jong is het in het be lang van de Alphense cliënten dat het maatschappelijk werk helemaal een zaak van de ge meente wordt. Een gemeente lijke sociale dienst is beter toe gespitst op specifieke grote- stadsproblematiek. Midden Rijnland, die een logge organi satievorm kent, zou niet effi ciënt genoeg de Alphense pro blemen kunnen behartigen. Het overgrote deel van de commissieleden gaf de Jong te verstaan dat er meer overleg nodig is om de gevolgen van het afhaken van Alphen uit Midden Rijnland voor de an dere partijen te bekijken. Vooral de CDA'er De Graaf verweet de Jong er de oorzaak van te zijn dat er een slechte overlegsituatie is ontstaan. Het feit dat er nu nog geen defini tieve oplossing is aangedragen, houdt in dat Alphen in elk ge val de financiële bijdrage voor 1990 nog aan Midden Rijnland zal overmaken. LISSE Gedeputeerde Th. Jansen komt op donderdag 12 oktober naar Lisse voor de re constructie van de Stations weg. Hij zal met behulp van een shovel of dragline een be gin maken met de wegaanleg. De Stationsweg wordt op dit moment gereconstrueerd. Ter hoogte van Keukenhof wordt een viaduct aangelegd. -EIDEN De leerlingen 'an de Rembrandt Scho engemeenschap gaan een week van verrukke- 'ÓJijke dwaasheid" tege- »t noet. De openbare school Isiestaat dit jaar 125 jaar. )at is voor de 12-koppige ustrumcommissie reden „de no-nonsense tijd lo ian het einde van de jaren d achtig" op dwaze wijze te 2' loorbreken. De school, Jdie in 1864 startte aan de [J ^eterskerkgracht in het !(j [ebouw Mathesis Scientia- e; um Genitrix, zet vanaf d naandagavond de Noach- e|!traat en de wijde omge- ïn ving met feestelijke activi- 2 eiten op zijn kop. Tevens ,nis een boekje uitgegeven ei over de historie van de f u- d ie-school. zestig geen meisjes in de klas sen echter zonder proble men veroorloven. Veranderingen Vooral de laatste twintig jaar kreeg de school te maken met grote veranderingen. De sa menstelling van de bevolking van de school werd in 1968 drastisch gewijzigd bij de in voering van de Mammoetwet. De HBS verdween en werd door de leerlingen spontaan ten grave gedragen. Niet alleen de naam HBS ver dween, ook het onderwijs moest anders: Een individuele re benadering van de leerling die kindvriendelijke boeken. De naam van de school, die er intussen een economische en een gymnasiumafdeling bij had gekregen, werd van ly ceum veranderd in scholenge meenschap. Dit laatste niet in het minst door de „overname" van drie relatief in de buurt gelegen mavo-scholen. Tot 1982 was het wat de huisves ting van de „Mammoetschool met 1500 leerlingen" betreft behelpen. De leerlingen kre gen les verspreid in niet min der dan vier gebouwen: de vestigingen van de overgeno men mavo-scholen aan de Brandelerkade, 5 Meilaan en de Prinses Marijkelaan in Voorschoten en het uit 1915 stammende gebouw aan de Burggra venlaan. Dat laatste optrekje werd echter zo slecht, dat moest worden verhuisd naar de Schubertlaan, waar in een noodgebouw werd ge wacht op de verhuizing naar de nieuwbouw aan de Noach- straat. In 1982 was het zover en hadden alle Rembrandt- leerlingen een en hetzelfde dak boven het hoofd. Roerend In het ruim vijftig pagina's tel lende jubileumboekje (voor malig) halen de Rembrandt- betrokkenen herinneringen op. Zo vindt oud-leerling Ine Boshuizen-Klokkemijer het een zeer roerend idee dat haar dochter Annelies thans lerares aan de scholengemeenschap is en dat haar kleinzoon als leer ling in de banken zit. Voor oud-leerling en thans docent Engels Michael Stikkelorum liggen de herinneringen aan een dertigtal jaren geleden in een wat vermakelijker vlak. Hij herinnert zich naast het gebouw aan de Burggraven- laan met het imposante bordes, vooral de patatzaak van Hen- do. Herinneringen aan „infan tiele inventiviteit van mini-et tertjes" die het bord met aan biedingen van meneer Hendo veranderden zodat „in plaats van kip en ballen hele en hal ve onsmakelijkheden te koop aangeboden werden". Haar scherp weet hij zich nog zijn boezemvriend Ton Scheffer te herinneren. „Ton en ik zaten naast elkaar. Zijn benen, waarvan de knieschijven uit staken boven het miniscule ta feltje, vormden een permanent levensgevaar voor iedere over- Klas 3 uit 1888/1889. moedig door het lokaal ijsbe rende leraar. Door mijn plaats had ik duidelijk zicht op de ge volgen. Op een dag zag ik zo een geïspireerde vlucht van onze natuurkundedocent en rector, de heer Blom, eindigen in een erbarmelijke buiklan ding". Voor de voormalig leraar Ne derlands Jelle Pijpers was het op Rembrandt altijd zomer. Volgens hem is het doel van het onderwijs totaal niet ge slaagd, als dat doel tenminste het van de straat houden van potentieel vernielzuchtige pu bers was. Briefje Het totaal van inzendingen in het boekje bekijkend, lijkt het dat de orde ver te zoeken was. Wellicht, aan „gouwe peer", conciërge Kuiters lag het niet. Laat-komers konden bij hem steevast rekenen op de afge meten, onontkoombare kreet: „Briefje! Morgen acht uur!". Aan schoolse zaken hoeven de huidige leerlingen van de Rembrandt de komende week niet te denken. Ze kunnen dinsdag kiezen uit zestal lu strum schoolreizen. Bezocht FOTO: PR worden onder meer het Omni- versum en Museon in Den Haag, het Rotterdamse Imax- theater, de Delta-expo, Bur gers Zoo en de Efteling, de Belgische Ardennen en Parijs. Donderdag wordt met een sportdag gewerkt aan het ge zonde lichaam waar de gezon de geesten in moeten huizen. Vrijdag tenslotte staat in het teken van de cultuur, het spektakel en de popmuziek. Het gaat daarbij om activitei ten als het maken van radio programma's, jazz-gymnastiek, darten, acrobatiek, fotografie, origami, tap-dance en posters maken. De feestelijkheden gaan maan dagavond van start met de op voering van het toneelstuk „De meisjes van de Suiker- werkfabriek", naar een boek van Tessa de Loo. Al het to neeltalent van de school is „uit de schuilplaatsen gedreven", met als resultaat dat leraar Bert Bodewitz in het stuk ge trouwd is met de charmante leerlinge Maartje Kijne, terwijl docent Arnold van der Capel- len als voorman een glansrol vertolkt. ERIK HUISMAN HAZERSWOUDE De kans bestaat dat de firma Kromhout zoon BV een loods mag bouwen aan de Voorweg in Hazerswoude. De gemeente wil meewer ken aan het loskrijgen van een vergunning bij de provincie, zo blijkt uit een voorstel aan de gemeente raad. Het probleem bij de loods is dat deze gebruikt gaat worden voor de handel in siergewas sen. Het bestemmingsplan Landelijk Gebied moet daar om gedeeltelijk worden aange past, omdat er in het gebied formeel alleen produktie van agrarische gewassen mag plaatsvinden. Het drijven van handel valt daar niet onder. Burgemeester en wethouders van Hazerswoude erkennen in hun brief aan de gemeente raad echter dat produktie en handel in de sierteeltsector on mogelijk los van elkaar kun nen worden gezien. Bovendien gaat het in het geval van Kromhout om een bestaand agrarisch bedrijf, dat al lange tijd in Hazerswoude is geves tigd. Voor een goede bedrijfs voering is de loods onontbeer lijk. „Het zou voor een goede economische ontwikkeling van de sierteelt niet verstandig zijn het de bedrijven onmoge lijk te maken deze activiteiten voort te zetten", zo schrijven B en W. Enige tijd geleden vroeg de ge meente ook al om een verkla ring van geen bezwaar bij de provincie Zuid-Holland. Die werd wel gegeven, maar onder de uitdrukkelijke vermelding dat dit voor eens, maar nooit weer was. Het college heeft echter hoop dat Gedeputeerde Staten zullen meewerken, om dat nu ook het bestemmings plan wordt gewijzigd. LEIDERDORP Een al gehele renovatie van de Doesbrug in Leiderdorp gaat 471.000 gulden kos ten. Dat blijkt uit de voor stellen van het college van burgemeester en wet houders. Het opknappen van de meer dan 100 jaar oude historische brug over de Does aan de Hoofd straat vormt al geruime tijd onderwerp van discus sie in Leiderdorp. Het college wilde aanvankelijk vanwege de hoge kosten over gaan tot de aanleg van een vaste oeververbinding. De plannen voor een zogenaamde „Kwakel" uitsluitend voor voetgangers en fietsers brach ten de inwoners van het Oude Dorp op de been. Een massale demonstratie tijdens een ver gadering van de commissie ROVM zorgde er voor dat deze plannen in de prullenbak ver dwenen. In de kosten van renovatie is ook een post van 50.000 gulden opgenomen voor een hydrauli sche aanpassing van het bewe gingsmechanisme. Hierdoor wordt een elektronische bedie ning op afstand en een volle dig geautomatiserde bediening van de brug mogelijk. Met de Provinciale Waterstaat wordt overlegd over een aansluiting op de reeds op afstand bedien de Spaniaardsbrug, Zijlbrug en Doesmolenbrug. Kennelijk ziet het college van B en W bespa ringsmogelijkheden in bedie ning op afstand. Suggesties destijds vanuit de gemeente raad van de kant van het raadslid H. Lamers (D66) wer den afgedaan als financieel niet interessant vanwege de wachtgeldverplichtingen voor de bruggewachter. Het renovatieplan omvat te vens het herstel van de over- beschoeiingen aan weerszijden van de. brug aan de kant van de Oude Rijn. Daardoor kan waarschijnijk ook „de bult" worden geëgaliseerd zodat de bestaande doorvaartbreedte effectiever kan worden benut. De werkzaamheden nemen circa drie maanden in beslag. Gedurende die tijd zal voor fietsers en voetgangers een tij delijke oeververbinding wor den aangebracht. Daarvoor zal een ponton in de Does ter hoogte van de Oude Rijn wor den aangebracht. De gemeenteraad van Leider dorp nemet komende maandag een besluit over de renovatie van de Doesbrug.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 15