r
Duitse eenwording weer
politiek thema geworden
Massaal protest in thuisland
Labour vaart
nieuwe koers
Stakings
verbod in
„Sovjetunie
Cambodjaanse oorlog
krijgt ander aanzien
CDA WIL ZUSTERPARTIJ
IN HONGARIJE HELPEN
De Bij-en - korf Jeugd-boe- ken-maand:
le-zen voor be-gin-ners.
ELKE
DAG EEN
ANDERE BIJENKORF.
BUITENLAND
Ceidae Sou/temt
DINSDAG 3 OKTOBER 1989 PAGINA 5
le MOSKOU De Sovjet-
f3'regering heeft een alge-
ij meen stakingsverbod voor
te je rest van dit jaar en
ji ïeel 1990 voorgesteld,
n Volgens president en par
tijleider Michail Gorbats-
Jjoy dreigt er anders anar
chie en staat zijn hervor-
ningspolitiek op de tocht.
De voorstellen werden inge-
liend door eerste vice-premier
,ev Voronin. Hij pleitte in de
)pperste Sovjet voor een alge-
eel stakingsverbod als onder-
eel van een pakket maatrege-
en dat ook voorziet in militair
oezicht op de spoorwegen in
ie Transkaukasische republie
ken Azerbajdzjan en Armenië.
/orige week kwam daar na
ien scherpe waarschuwing
/an Gorbatsjov een einde aan
ien blokkade van het trein
verkeer van Azerbajdzjan naar
j Lrmenië. De Azerbajdzjanen
i varen met de blokkade begon-
ïen om de zeggenschap over
Ie in hun republiek gelegen
inclave Nagorny Karabach te
ug te krijgen. Deze voorna-
nelijk door Armeniërs be-
voonde enclave staat, na ern-
tige ongeregeldheden in het
/erleden, op het ogenblik on-
Ier direct gezag van het
Cremlin in Moskou,
len zegsman van de Russische
poorwegen zei dat opnieuw al
It inkele dagen geen treinen
l( neer rijden tussen deze twee
uidelijke republieken. Als ge-
/olg van deze blokkade zijn in
irmenie grote voedsel- en
irandstoftekorten ontstaan.
lampzalig
let voorstel voor een sta-
lingsverbod verraste het par
ement dat gisteren begon met
Ie behandeling van enkele
vetsontwerpen. Een van die
/oorstellen voorzag in de mo-
'elijkheid van stakingen, op
lich al een forse stap voor een
land waar het tot dusver voor
sich sprak dat arbeiders „geen
'Cties beginnen die tegen hun
ïigen belangen ingaan".
Gorbatsjov riep echter op tot
een verbod om een „escalatie
7an negatieve ontwikkelin
gen" in de economie te voor-
tomen. „Dat (verbod) zal het
jroces van democratisering
ieschermen opdat we niet gij-
lelaar worden van pogingen
onze economie te onder
mijnen",
föronin wees erop dat de toe-
tand na de stakingen in de
tolensector van deze zomer
ampzalig is geweest en dat
een einde moet komen
r lan „werkonderbrekingen in
slle bedrijven die beogen de
(roduktiecapaciteit te vermin-
ilfren".
kolenproduktie in de Sov-
jitunie werd deze zomer ver-
amd door een stakingsgolf die
rich uitspreidde van Koezbass
in Siberië tot andere belangrij
ke kolenstreken zoals de Don-
e iass (Oekraïne) en Karaganda
Kazachstan). In diverse repu-
ilieken zijn stakingen gehou-
len om eisen voor meer auto-
lomie kracht bij te zetten en,
n het geval van Russische
n ninderheden, als protest tegen
e Ie vermeende discriminatie
loor andere nationaliteiten.
voorstellen zullen eerst in
Ie betrokken parlementscom-
nissies worden besproken
'oordat ze vandaag aan de
'oltallige Opperste Sovjet wor-
len voorgelegd.
;en krant ontvangen Bel tussen
.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
I22248 en uw krant wordt nog dezelf-
j Ie avond nabezorgd.
STAD LUIK FAILLIET,
AMBTENARJÏN STAKEN
LUIK Ambtenaren van de Belgische stad Luik
gaan door met staken, uit protest tegen het uitblij
ven van betaling van hun salaris over september.
Een uitzondering vormen de gemeentelijke zie
kenhuizen en scholen; die werken door. Luik
heeft de salarissen niet kunnen betalen omdat de
stad in feite failliet is. De Luikse gemeenteraad is
er niet in geslaagd overeenstemming te bereiken
over een saneringsplan, dat de deur naar nieuwe
kredieten zou hebben geopend. Dat plan zou heb
ben geleid tot het ontslag voor duizend van de
vijfduizend gemeente-ambtenaren. De stad staat
voor 1,65 miljard gulden bij schuldeisers in het
krijt. Vooralsnog is er geen uitzicht op een oplos
sing van de situatie. Bovendien staan, naar ver
luidt, Antwerpen en Gent ook aan de rand van
het bankroet.
Leider
oppositie
Panama vrij
PANAMASTAD
De Panamese opposi
tieleider Ricardo Ari
as Calderon is na een
dag gevangenschap
weer op vrije voeten,
zo heeft het Paname
se leger meegedeeld.
Calderon was zondag
met acht aanhangers
opgepakt omdat hij
had opgroepen tot
burgerlijk verzet. Ari
as is de leider van de
Panamese christende
mocratische partij.
'Reus' van zeven
Artsen in de Mayo-kliniek in het
Amerikaanse Rochester zijn begon
nen met de behandeling van de 7-ja-
rige Russische Igor Ladan, die als
gevolg van een hersentumor nu al
1.80 meter groot en negentig kilo
zwaar is. De groeistoornis van de
jongen wordt veroorzaakt door een
tumor in de pijnappelklier in de her
senen, die zorgt voor een overpro
duce van groeihormonen. De moe
der van de jongen, op de foto naast
haar zoon, had artsen in de hele we
reld aangeschreven met de vraag of
zij hem konden behandelen. Zij
kwam uiteindelijk terecht in de
Mayo-kliniek, die de jongen gratis
behandelt.
FOTO: AP
Meeste zwarte kinderen
in VS lijden armoede
WASHINGTON Vijfenveertig procent
van de Amerikaanse zwarte kinderen in
traditioneel familieverband leeft onder de
armoedegrens. Dat percentage is zelfs meer
dan zestig procent wanneer het gaat om
zwarte kinderen die alleen een moeder
hebben. Dat staat in een studie van het
Amerikaanse Congres, die gisteren werd
gepubliceerd. De commissie van het Huis
van Afgevaardigden over kinderen, jeugd
en gezin meldt verder in de studie dat etni
sche minderheden in de VS nog steeds
meer kinderen krijgen dan de blanke ge
meenschap. In het jaar 2.010 zal één op de
drie kinderen in de Verenigde Staten gebo
ren worden in een gemeenschap van etni
sche minderheden.
Palme-prijs gaat
naar Vaclav Havel
STOCKHOLM De Tsjecho-
Slowaakse schrijver Vaclav Ha-
vel is onderscheiden met de
Olof Palme-prijs, een onder
scheiding waaraan een bedrag
van ruwweg 33.000 gulden is
verbonden. Havel krijgt de on
derscheiding vanwege zijn on
vermoeibaar ijveren voor de
zaak van de mensenrechten.
De prijs is in het leven geroe
pen door de familie van de ver
moorde Zweedse premier Pal-
me. Havel geldt overigens ook
als een van de kandidaten voor
de Nobelprijs voor de Vrede.
De winnaar daarvan wordt
donderdag bekendgemaakt.
(Vervolg van de voorpagina)
BONN Door de emoties
van het nieuwe pan-Duit-
se patriottisme, opgewekt
door de massavlucht uit
de DDR, komt de Duitse
kwestie ofwel de de
ling van Duitsland na de
oorlog opnieuw op de
voorgrond te staan. Het
nieuwe patriottisme zal
zonder twijfel ook conse
quenties kunnen hebben
voor het stemgedrag van
de Westduitsers in de
Bondsdagverkiezingen
over vijftien maanden.
Beide grote partijen, zowel de
regerende christendemocrati
sche CDU van bondskanselier
Helmut Kohl als de sociaalde
mocratische SPD, die in Bonn
oppositie voert, voelen al de
hete adem in hun nek van de
uiterst rechtse Republikaner.
Deze hebben met hun hame
ren op oude gevoelens van na
tionalisme al zoveel stemmen
van beide partijen wegge
haald, dat geen van hen kan
hopen na de verkiezingen nog
groot genoeg te zijn om zonder
coalitie te kunnen regeren.
Kohl ging de gemeenteraads
verkiezingen van het week
einde in de dichtstbevolkte
deelstaat Nordrhein-Westfalen
in met de leuze, dat zijn partij
de vrijheid biedt die de bijna
Die Welt: Honecker treedt af
BONN De Oostduitse leider Erich Honecker zal waar
schijnlijk kort na de festiviteiten in het kader van het veer
tigjarige bestaan van de DDR, het komend weekeinde, aftre
den. Dat schrijft vandaag het Westduitse dagblad Die Welt.
Honecker, die dit voorjaar is geopereerd aan zijn
heeft volgens Die Welt ook problemen met zijn alvleesklier.
In de westerse pers hebben regelmatig berichten de ronde
gedaan dat Honecker kanker zou hebben, maar dit is van
Oostduitse zijde steeds ontkend.
30.000 DDR-vluchtelingen van
de afgelopen maand zoeken.
Maar de CDU verloor, terwijl
de Republikaner ruim over de
kiesdrempel kwamen, ook in
grote steden zoals Keulen en
Düsseldorf. Het was de vierde
maal dit jaar dat de CDU ver
loor. In Nordrhein-Westfalen,
dat een derde telt van het tota
le Westduitse kiezersvolk, is
de partij al teruggevallen van
42 procent in 1984 tot 38 pro-
De CDU en haar Beierse zus
terpartij CSU zijn in verschil
lende facties uiteengevallen
zowel over dê politiek tegen
over de DDR als over de
kwestie van de deling van
Duitsland. CSU-leider Theo
Waigel, minister van financiën
in Bonn, vraagt zelfs hardop of
Duitse grond die nu in Polen
ligt wel aan Warschau toebe
hoort. Volgens hem bestaat het
Derde Rijk internationaal-
rechtelijk nog steeds binnen
zijn grenzen van 1937, daar er
na de oorlog geen vredesver
drag is gesloten.
Kohl daarentegen stelt zich op
het standpunt dat de Duitse
kwestie een internationale
kwestie is geworden, waarover
de westelijke geallieerden VS,
Frankrijk en Groot-Brittannië
zich moeten buigen en wel
met de grootste spoed. Maar
hij zegt niet wat hij wil dat zij
doen. „Een klassiek staaltje
van struisvogelpolitiek. Wij
wachten nog steeds op zijn
suggesties", aldus een diplo
maat van een der gealliëerden.
In de DDR-kwestie kreeg de
SPD naar eigen zeggen in de
jongste campagne in het SPD-
bolwerk Nordrhein-Westfalen
„een stoot onder de gordel"
van de CDU. De SPD lanceer
de indertijd in de regering de
ontspanningspolitiek met de
DDR. Maar nu werd zij er
door CDU-leiders van beschul
digd zichzelf in diskrediet te
hebben gebracht, door gere
geld te praten met dezelfde
Oostberlijnse haviken, aan wie
de vluchtelingen pogen te ont
komen. „Dat was laag, want je
kunt alleen maar verbetering
voor de mensen in de DDR be
reiken door te praten met de
leiders van de partij", aldus
een SPD-functionaris.
De beschuldiging door de CDU
zorgde intussen ook voor een
splitsing binhen de SPD in een
groep die het contact met de
DDR wil verbreken, en een
voorlopig nog grotere groep
die wil blijven praten met de
communisten om hen tot her
vormingen te bewegen.
De enige die voorlopig winst
boekt uit de DDR-crisis en
stemmen wint voor zijn libera
le partij FDP lijkt minister
van buitenlandse zaken, Hans-
Dietrich Genscher. De coalitie
partner van Kohl in Bonn.
Genscher, die eerst een coali
tie vormde met de SPD, vloog
zaterdag naar Praag en bracht
de verrassende uittocht van
vluchtelingen teweeg. Hij be
wees daarmee tevens het nut
van de traditionele methode
van voorzichtig en geduldig
onderhandelen met Oosteuro-
pese leiders om verbetering te
bereiken in de situatie van de
Duitsers in die gebieden.
Ontvangst
Minister
Neelie Smit-
Kroes
(verkeer en
waterstaat)
werd
gisteren,
tijdens haar
bezoek aan
de Filipijnen,
ontvangen
door
president
Corazon
Aquino in het
Malacarïang
Paleis in
Manila.
FOTO: AFP
tfaar schatting 25.000
namen gisteren in
Transkei deel aan de
'rootste protestdemon
stratie die ooit in één van
le in naam onafhankelij-
te thuislanden van Zuid-
tifrika is gehouden.
I )e demonstranten, voor het
nerendeel scholieren, eisten
ijlating van twee activis
ten van het African National
Congress (ANC), die ter dood
zijn veroordeeld wegens hun
aandeel in een bomaanslag in
1986, die aan twee mensen het
leven kostte. De mars werd
gehouden in de hoofdstad van
Transkei, Umtata-. Volgens het
nationale radiostation van
Transkei greep de politie niet
De president van Zuidafrika,
P.W. de Klerk heeft gisteren
zijn afkeuring uitgesproken
over de ontmoeting die een
delegatie van de Broederbond,
die nauwe banden heeft met
de regerende Nationale Partij,
zondag in Groot-Brittannie
heeft gehad met leden van het
ANC. De president verklaarde
dat de regering op geen enkele
manier betrokken is geweest
bij de ontmoeting, die volgens
hem door „het ANC -en ande
ren" alleen maar gebruikt zal
worden om „de ware aard van
hun revolutionaire organisa
ties te verbloemen".
Zeker 25 zwarten zijn het af
gelopen weekeinde vermoord
in de Zuidafrikaanse provincie
Natal. Volgens de politie zijn
zij slachtoffer geworden van
de bloedige strijd tussen rivali
serende anti-apartheidsgroe-
pen. De groepen, het Verenigd
Democratisch Front en de
Zulu-beweging Inkatha, vech
ten om de politieke heerschap
pij in- de grote steden van Na-
tal. De „broederstrijd" in Natal
heeft inmiddels aan ruim 2000
mensen het leven gekost.
)E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
."zegt hij, „maar dan moet ik jullie even alleen laten." Snel rijdt
hij weg en haalt twee lege bommen, die hij echter niet brengt
naar de plaats, waar ze gevuld moeten worden, maar naar het
hospitaal. „Jullie moeten je verstoppen in de bommen, zegt hij.
„Ik zal dan wel zorgen, dat je goed terecht komt." De mannen
aarzelen eerst, maar Rob weet hen te overtuigen. Dan verwijdert
hij de slagpinnen uit de bommen, omdat anders de gevangenen
zouden stikken.
VS willen
bemiddelen
bij vredes
plan Mubarak
WASHINGTON De
Verenigde Staten willen
samen met Israel en
Egypte een uitweg zoeken
voor de kwestie van de
Palestijnse delegatie bij de
voorbereiding van verkie
zingen in de door Israel
bezette gebieden.
Dit zei de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken,
James Baker, na afloop van
een onderhoud tussen de Ame
rikaanse president, Bush, en
zijn Egyptische ambtgenoot
Mubarak in Washington.
In april van dit jaar presen
teerde de Israëlische premier,
Yitzhak Shamir een vredes
plan dat voorziet in verkiezin
gen in de bezette gebieden. De
Palestijnen kunnen volgens
het voorstel afgevaardigden
kiezen die met Israel over
zelfbestuur moeten gaan on
derhandelen. Mubarak heeft
aangeboden over het voorstel
van Shamir voorbereidende
besprekingen tussen Palestij
nen en Israëliërs te houden.
Het Israëlische kabinet is diep
verdeeld over het Egyptisch
voorstel. Shamir en zijn Li-
kudpartij hebben de Egypti
sche ideeën verworpen. De
Arbeiderspartij van vice-pre-
mier Shimon Peres heeft daar
entegen positief gereageerd.
Baker zag nu duidelijke kan
sen voor stappen naar het hou
den van verkiezingen. Hij
sprak na onderhoud tussen
Bush en Mubarak de hoop uit
dat de Israëlische regering
donderdag zou besluiten door
te gaan op de weg naar een di
aloog met de Palestijnen.
Nieuwe 'lekken' over IRA-leden
BELFAST De namen en fotomontages van bijna vierhonderd
mensen die ervan worden verdacht lid te zijn van het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA) zijn naar de media gestuurd. Dat be
richtte gisteren de Noordierse pers. De 'lekken' zijn daarom zo
gevaarlijk, omdat IRA-leden en Republikeinse activisten het
doelwit zijn van protestantse moordbendes. De politie in Noord-
Ierland onderzoekt minstens zeven gevallen waarbij de geheime
documenten door politiemannen zouden zijn doorgespeeld aan
protestantse groeperingen.
BANGKOK Het Natio
naal Bevrijdingsfront van
het Khmervolk (KPNLF),
de niet-communistische
Khmers, staken hun po
gingen om de provincie
hoofdstad Sisophon en het
plaatsje Svay Cheak te
veroveren. Zij gaan nu
vanuit Thailand blikse
macties uitvoerentegen te
gen stellingen van het
Cambodjaanse regerings
leger.
Dit front, onder leiding van de
Amerikaanse staatsburger Sak
Suthsakarn, wordt gesteund
door strijders van de verzets
groep van prins Norodom Si
hanouk.
Volgens diplomaten in Bang
kok probeert het KPNLF in
druk te maken op het Ameri
kaanse Congres dat deze dagen
praat over steun aan het
KPNLF. „De toestand is nogal
instabiel. Het is onduidelijk of
het KPNLF zal standhouden
of een tijdje stampei gaat ma
ken en dan op een holletje
naar Thailand zal terugkeren",
aldus een gezant.
Terwijl het KPNLF zijn tac
tiek wijzigt zegt de Sovjetunie
meer en modernere wapens
naar de Cambodjaanse rege
ring te gaan sturen. Moskou
zou niet van plan zijn zich
rechtstreeks te mengen in het
conflict. Maar vooral de Rode
Khmer, die gesteund wordt
door China, baart het Kremlin
grote zorgen baart. Sinds het
Vietnamese leger uit Cambod
ja is vertrokken, zijn hevige
gevechten uitgebroken. De
Rode Khmer levert slag bij de
stad Pailin.
Labour leider Neil Kinnock peinst.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het is defini
tief uit met Labours een
zijdige nucleaire ontwape-
ningspolitiek. Op het jaar
congres van de scocialis-
ten in Brighton werd gis
teren een van de belang
rijkste onderdelen goed
gekeurd van partijleider
Neil Kinnocks nieuwe
programma. Dit betekent
dat de Britse socialisten
voortaan een 'moderne'
multi-laterale defensiepo
litiek zullen voorstaan.
Ze zaten al acht jaar opgeza
deld met een anti-nucleaire er
fenis, die in de laatste drie
parlementsverkiezingen ge
voelig had bijgedragen tot tel
kens opnieuw een bittere ne
derlaag ten voordele van
Thatchers Conservatieven.
Hoewel hij vroeger zelf ook de
eenzijdige kernontwapening
propageerde, was partijleider
Kinnock de laatste tijd van
mening dat Labour de volgen
de keer (uiterlijk in de zomer
van 1992) opnieuw zou worden
verslagen, als ze haar oude de
fensiepolitiek niet overboord
gooide. Dat is dus gisteren ein
delijk gebeurd.
„Het is een kwestie van ge
loofwaardigheid", zei Kin
nock. „Ons imago deugde niet.
Van nu af weten de kiezers
dat wij samen met onze bond
genoten, en de Sovjets, zullen
streven naar totale kernont
wapening. In afwachting blijft
Groot-Brittannië ook onder
Labour een nucleaire mogend
heid".
Tijdens het debat in Brighton
werden door de oude garde
nog wel pogingen gedaan te
voorkomen dat de socialisti
sche partij deze nieuwe politie
ke richting zou gaan volgen.
Maar het baatte niet, want de
meeste Britse socialisten dur
ven niets meer te beginnen dat
een vierde achtereenvolgende
nederlaag in parlementsver
kiezingen zou kunnen veroor
zaken.
De resultaten van recente opi
niepeilingen zijn beloftevol:
premier Thatcher en haar re-
geringspartij verliezen almaar
meer kiezers. De toenemende
impopulariteit van de Britse
Conservatieven is een rechts-
streeks gevolg van diverse
economische en sociale maat
regelen die het electoraat niet
bevallen.
Labour heeft nu een grondige
herziening van haar politieke
programma achter de rug.
Deze ging gepaard met twee
jaar onderzoek en studie. La
ter deze week wordt het hele
revisionistische pakket voor
gelegd aan de congresgangers
in Brighton. Keuren zij het
nieuwe programma goed, dan
mag Neil Kinnock vanaf vrij
dag als onbetwistbare leider
van de Labourpartij de hoop
gaan koesteren dat hij Marga
ret Thatcher ooit uit Downing
Street 10 zal kunnen verjagen.
DEN HAAG Het CDA is van plan de onlangs heropgerichte
christendemocratische partij in Hongarije de helpende hand te
bieden. De Christendemocratische Volkspartij (CVP) is veertig
jaar verboden geweest. CDA-voorzitter Van Velzen, die samen
met christendemocraten uit andere Europese landen in Honga
rije op bezoek is geweest, wil bewerkstelligen dat. de CVP wordt
toegelaten tot de Europese Unie van Christendemocraten. „Ook
zullen wij steun geven bij de oprichting van een christelijke
vakbond, zoiets als het CNV in Nederland. Daaraan bestaat in
Hongarije grote behoefte". Verder wil het CDA de Hongaarse
zusterpartij helpen bij de opleiding van haar kader. „Zij hebben
er nog weinig kaas van gegeten op welke manier een politieke
partij moet worden geleid", aldus Van Velzen. Uit de gesprek
ken met de Hongaarse christendemocraten is naar voren geko
men dat zij de politieke koers van Hongarije vooral in christelijk
en ethisch opzicht willen zien bijgestuurd. Voor de toekomst kij
ken de Hongaren onder meer naar Nederland. Zo denkt de CVP
aan een sociaal systeem naar Nederlands voorbeeld.
(ADVERTENTIE)
JEUGDBOEKENMAAND
Beginnende lezertjes krijgen dit jaar extra aandacht. We bieden ze een scala van
zorgvuldig geselecteerde boeken. Exclusief: 'Hoe wij leren lezen', een fascinerend
boek voor jong en oud over het fenomeen lezen. Wan 30.50 Voor 9.90
SPECIALE GAST
Onze gast deze keer is Dick Bruna, de creatieve vader van Nijntje, Betje Big en de
nieuwelingen Boris en Barbara. Op 4/10
signeert hij zijn boeken in Amsterdam,
7/10 in Den Haag, 11/10 in Eindhoven,
14/10 in Utrecht, 17/10 in Arnhem en
19/10 in Rotterdam. Van 14.30 tot
16.00 uur in de Bijenkorf Jeugdboeken
winkels.
Dit alles en nog veel meer tijdens
de Bijenkorf Jeugdboekenmaand, t/m
31 oktober a.s. in de Bijenkorf Boek
handel.
de Bijenkorf 0
