Voor elke première ga
ik door zeer diepe dalen"
Hoofdrol
voor
Simone
Kleinsma
in musical
Sweet
Charity
CeidócGoivumt
AMSTERDAM - Ook een tome
loos rijzende ster aan zijn pretfir-
mament gunt Joop van den Ende
van tijd tot tijd wat rust ter afkoe
ling van warmgedraaide ledematen.
Om één uur die middag is het zo
ver en onderbreekt regisseur Chet
Walker zijn beulswerk voor de mu
sical Sweet Charity in gebouw De
Arend in een Amsterdamse af
braakbuurt.
Walker oogt als een zacht scharrelei.
maar dat blijkt achteraf toch een ver
keerde inschatting te zijn geweest. Simo-
nc Kleinsma kan daar na een verblijf
van enkele weken in zijn galeien een{lij
vig zwartboek over open doen. Ook* op
deze morgen heeft ze vier uur aan^apn-
stuk op zijn bevel gezongen, gesprongen,
geschreeuwd, en zich blijmoedig gesple
ten voor spagaten waar geen slangemens
zich aan zou wagen. Met karnemelk en
een broodje gezond, waar ze resoluut
een muts van mayonaise op heeft gezet,
probeert ze nu haar afgetobde lijf te
paaien, dat dauwt van eerlijk werkmans-
zweet.
,,We zitten voorlopig verwoed te mod
deren in de marge", meldt ze hijgend,
,Je maakt wat pasjes en roept wat
woorden, maar Chanty Hope Valentine
heb ik daarmee nog niet te pakken.
Voordat ik zover ben moet er heel wat
aan die rol gesleuteld worden".
..Charity lijkt op het eerste gezicht een
ongecompliceerde vrouw die maar wat
vrijblijvend rondvlindert. Toch loopt
door haar leven wel degelijk een drama
tische lijn. En die kant van haar wil ik
ook laten zien. Ik moet en ik zal Charity
worden. Compleet. Van top tot teen.
Met alle bijbehorende gebaren en poses.
Ik denk nu nog te veel na over de hou
ding die bij haar past. Hoe ik mijn be
nen neerzet, de juiste blik, het draaien
met mijn heupen, dat moet straks alle
maal vanzelf gaan".
„Gelukkig kent Chet Walker Sweet Cha
rity als zijn eigen broekzak. Hij heeft de
musical al negen keer geregisseerd, pas
nog in Oslo, en je mag dus verwachten
dat hij zo langzamerhand precies wéét
hoe het moet".
„Die man is bevlogen van de voorstel
ling en blijft net zo lang doorgaan totdat
elk gebaartje, tot en met de beweging
van je pink toe, geramd zit. Toch is hij
beslist geen drammer. Hij neemt royaal
de tijd en laat me volledig vrij. Van hem
mag ik voorlopig naar hartelust om mijn
rol heen stoeien. En dat is een zalige ma
nier van werken".
Playboy
„Eén grote scène van 23 minuten staat
momenteel al dik in de plamuur. Chan
ty wordt daarin door haar minnaar, de
playboy George Vidal, meegetrQond
naar zijn appartement. Daar vraagt ze of
hij haar iets wil geven waarmee ze haar
vrienden kan bewijzen dat ze echt bij
hem is geweest. Hij komt eerst aandra
gen met een gesigneerde foto. Maar dat
vindt ze te pover. Dan geeft hij zijn
hoed en vervolgens zijn wandelstok. On
dertussen wordt er aan één stuk gedanst,
gekletst en gezongen. Dat gaat maar
door. Alles loopt in elkaar over. Het is
23 minuten whamm, woeff. Zalig".
„Nee, mij hoor je niet klagen. Ze hebben
me ingehuurd om vrijwel onafgebroken
bezig te zijn. Ik wist dus tevoren wat ik
op mijn bult nam. Sweet Charity duurt
twee en een half uur en daarvan sta ik
welgeteld zeven en een halve minuut
niet op het toneel. En dat 160 keer. Dat
zijn dus bijelkaar 356 uur. Ga d'r maar
aan staan. Kleinsma".
„Ik pik dat allemaal, want zo'n droom-
kans krijg je niet vaak in je leven. Als je
André van Duyn heet kun je misschien
eisen stellen. Dan laat jc in je contract
zetten dat er tijdens de kerstdagen niet
gespeeld wordt en dat je er af en toe een
weekje tussenuit knijpt. Maar wie ben
ik? Ik ben misschien aardig bezig, maar
een duizendpoot in het vak ben ik be
slist niet. Hooguit een lieveheersbeestje
dat zijn pootjes aardig weet te bewegen".
Lange weg
1, .Je bèfet talent, meid", hoor ik natuur
lijk regelmatig. Kan ik het helpen dat ik
rtfpr doof ben? Dan denk ik: dat zal wel.
■Maar ondertussen is er voor mij nog een
'jioop wertc te dóen. Ik ben 31 en timmer
alweer zo'n ,élf jaar aan die lange weg
naar de top» In die periode heb ik vaak
gedacht: hde lang duurt het nog voordat
ik echt dporbreek? Je zag links en rechts
artiesten dié net kwamen kijken en gelijk
de hemel in werden geschreven. Stin
kend jaloers was ik op ze. Achteraf dank
ik God Op mijn'blote knieén dat mijn
carrière wat geleidelijker verloopt. Er
gaan jaren overheen voordat in je rugzak
voldoende bagage zit waar je mee uit de
voeten kunt. In het begin raakte ik
prompt in paniek als iemand riep dat hij
me iets aardigs had zien doen op het to
neel. Mijn hemel, dacht ik op zo'n mo
ment. hoe zat het ook alweer? Hoe deed
ik het dan?".
„Voordat je dat door hebt zul je toch
eerst een hele tijd moeten rondfladde
ren. Dat is echt het beste. En gaandeweg
ontdek jè vanzelf welke knopjes je moet
indrukken om een lach te krijgen, om
emoties op te wekken".
„In het begin trekje in het wilde weg het
ene laatje na het andere open en probeer
je maar wat. Weet jij veel. Je durft de
mensen nauwelijks aan te kijken, je hebt
geen benul waar je je handen moet laten,
je barst van de gêne. Dat is het stadium
van écn. twee, drie in godsnaam, waar
iedere artiest doorheen moet".
Operette
Simone Kleinsma, die nu in de hightech
snelkookpan van Joop van de Ende
wordt klaargestoomd voor haar vedette-
rol met stip. blijkt als kind geen moment
de brandende passie te hebben gehad
aan het toneel te willen. „Ik kom uit een
Amsterdams arbeidersmilieu met zo'n
onvervalst ouwe jongens krentenbrood-
sfeertje", licht zij toe, „in ons gezin was
de vaste stelregel: doe maar gewoon, dan
doe je al gek genoeg. Dat heb ik trou
wens nog. Ik moet kunnen lachen om
wat ik doe. Anders lukt het niet. Je staat
evenzogoed op zo'n podium hele vreem
de dingen te doen. En als je die niet rela
tiveert krijg je gegarandeerd een hekel
aan jezelf'.
„Mijn vader heeft veertig jaar een garage
gehad. De Econoom op het Frederiks-
plein. In zijn vrije tijd speelde hij met
moeder in de operettevereniging DOS.
Dat is een afkorting van De Operette
Spelers. Hoe krijgen ze het verzonnen.
Moeder was soubrette en pa tenor. Toen
hij ouder werd zakte zijn stem een paar
octaven en stond hij opeens tussen de
baritons. Dat kan ik me goed herinne
ren! Ik ging altijd mee naar de voorstel
lingen en dacht na twee uur: daar heb
ben ze nou een jaar lang, week in week
uit. op gestudeerd. En het is alweer
voorbij. Ik vond het maar vreemd dat ze
er zo veel moeite voor over hadden".
Bebop
„Ik heb van jöngsafaan aan fantasie geen
gebrek gehad. Ik verkleedde me ook te
pas en te onpas. Dan schoof ik in de
huiskamer de meubels opzij, zette een
plaat op, bij voorkeur een lekkere wilde
met veel bebop en hadsikadee. en ver
volgens ging deze kleine als een dolle
stier te keer tussen de haard en de thee
tafel".
„Vroeg je me nou in die tijd: 'Wat wil je
worden?', was mijn antwoord steevast:
dierenarts. Dat vond ik een allemachtig
mooi beroep. Ik bouwde er een fantas
tisch decor omheen, vol romantiek. De
Dappere dokter Kleinsma dwars door
een sneeuwjacht op weg néar een dood
ziek marmotje. Dat heeft geduurd totdat
ik er achter kwam dat een dierenarts ook
afschuwelijke dingen moet doen. Bees
ten afmaken bijvoorbeeld. Toen hoefde
het voor mij niet meer".
„Ik heb me daarna wel laten inschrijven
voor een cursus gezinsverzorgster, maar
toneelspelen leek me toch net wat span
nender. In het telefoonboek heb ik het
nummer van de toneelschool in Amster
dam opgezocht. Dat bleek in gesprek.
Vlak daaronder stond de Kleinkunstaca
demie. En daar namen ze wel op".
„Op de auditie heb ik een liedje van
Herman van Veen gezongen. 'Waar ben
je morgen?' heet het. Ik had een vriend
meegenomen die me op zijn gitaar bege
leidde. En samen hebben we er met per
missie niks van gebakken. Ik had een ac
cent van hier tot Tokyo en een enorme
bos fel oranje haar die tot op mijn ach
terste hing. Het leek net of ik in de me
nie stond. Dat was het staartje van de
Flower Power. Ik liep ook in feestelijke
todden rond en voelde me daarin als een
jonge godin".
„Ik had de pech dat in mijn schooltijd
net de fusie speelde tussen de Klein
kunstacademie en de dansschool van
Nel Roos. Er werd meer vergaderd dan
les gegeven. En dat lag me niet zo. Ik
was in die tijd nog een tiepje dat zijn
mond niet open durfde te doen. Kun je
je dat voorstellen? Ik vond trouwens de
spraaklessen veel belangrijker dan die
hele fusie. Ik realiseerde me verdraaid
goed dat ik met die platte praat van me
geen schijn van kans had".
Repelsteeltje
Die kans kwam achteraf sneller dan ze
verwacht had. In haar stagejaar kon ze
gelijk beginnen in de Gerard-Cox-pro-
duktie 'Niemand weet dat ik Repelsteel
tje heet'. Later speelde ze met hem ook
in 'De Steile Wand Race'. „Van Cox",
weet ze, „heb ik timing geleerd en arti
culatie. Hij is in ons vak de grote mees
ter in het afmaken van zinnen. Voor een
pas beginnende artiest is hij een grote in
spirator. Als ik niks te doen had op het
toneel stond ik tussen de coulissen
ademloos naar hem te kijken. Hansje in
bosbessenland tankte dan weer bij".
Na de even leerzame als diffuus belichte
periode-Cox volgde haar televisiedebuut
in 'Taaistraat' en haar deelneming aan
het songfestival van Knokke. Wat daar
over te melden valt kan probleemloos in
een vingerhoed. Volgende dia.
Op haar netvlies verschijnen nu Jos
Brink en Frank Sanders, twee dartele
baasjes in het knollenland van de vader
landse kleinkunst. Met beiden heeft ze
zes seizoenen intensief samengewerkt in
de miljoenenprodukties 'Maskerade',
'Amerika Amerika' en 'Evenaar'.
„Ik had er probleemloos tot mijn vijftig
ste. zestigste kunnen blijven", denkt ze,
„maar dat vooruitzicht lokte me niet of
nauwelijks aan. Ik vond dat na drie
shows het moment gekomen was om af
scheid te nemen van de boys. Brink is
een puike vakman, een duizendpoot, die
letterlijk alles kan. Ik heb zalig met hem
gewerkt, nooit ruzie gehad. Maar op een
dag is de kaars toch opgebrand".
De weg naar Sweet Charity heeft Simone
Kleinsma daarna met vlijt, volharding
en ïjzersterk vak vrouwschap geplaveid.
Ze fungeerde als bekoorlijk boegbeeld in
zes televisieshows van André Hazes,
werkte mee aan Seth Gaaikema's geflop
te musical 'Publiek', danste de sterren
van de hemel in menig showblok van
'Wedden dat', schitterde twee seizoenen
in de 'André van Duin Revue' en verras
te vriend en schaarse vijand met haar
overdonderende verschijning in een ei
gen televisieshow 'Simone Friends',
die in mei 1989 werd uitgezonden.
„Alle sterren stonden op dat moment
gunstig voor mij", realiseert ze zich. „Ik
kon aardig meekomen met het ballet,
mijn stem vertoonde geen doorzakkers
en er zaten geen autobanden onder mijn
ogen. Als je dan ook nog het geluk hebt
te mogen werken met dolenthousiaste
collega's, die rotsvast geloven in de
show. mag je je een spekkoper noemen".
Alarmfase
Het is Simone Kleinsma niet gegund
lang op dit ondubbelzinnig succes te te
ren. Op 19 oktober breekt voor haar op
nieuw het uur van de waarheid aan.
Alarmfase één gaat dan in tijdens een
try-out van Sweet Charity in de Schouw
burg van Hoorn.
Tegen zeven uur die avond zal ze haar
vitale maten wurmen in een knellende,
nachtzwarte cocon met kingsize splitten,
die haar benen zonder emballage op
zicht sturen. De pumps met vervaarlijke
naaldhakken waarop ze in het wankele
evenwicht van een steltloper even later
haar verplichte figuren uitvoert, zullen
ternauwernood bestand zijn tegen de lo
den last van haar angsten.
„Niemand zal het waarschijnlijk mer
ken". veronderstelt ze met een glimlach
die door merg en been gaat, „maar op
die avond zal ik in de kleedkamer door
zeer diepe dalen gaan. Als ik in paniek
raak word ik heel stil en kan ik geen
mens om me heen hebben. Kleinsma,
zal ik dan tegen mezelf zeggen, waarom
moest je toch weer zo nodig? Waarom
sta je niet ontspannen en probleemloos
bij de Hema achter de worsten?".
LEO THURING
De première van Sweet Charity is op I
november in het Luxor Theater in Rot
terdam. Van 4 tot 6 januari wordt de
musical in Leiden opgevoerd en op 4
april in Naaldwijk. In Den Haag is
Sweet Charity te zien van 23 tot 25 fe
bruari in de Koninklijke Schouwburg'en
van II tot 21 april in het Scheveningse
Circustheater.
Simone Kleinsma is bescheiden: „Een duizendpoot in het vak ben ik beslist niet. Hooguit een lieveheers
beestje dat zijn pootjes aardig weet te bewegen
FOTO'S: PR
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1989
De rol van Charity
Hope Valentine heeft
Simone Kleinsma
nog niet helemaal te
pakken, maar er
wordt heel hard aan
gewerkt.