„Nederland
lacht en huilt
ijï
Ondernemers: slechts Duisenberg
is acceptabel als PvdA-minister
TV10 werkt aan
een ander imago
Kamermeerderheid tegen
goedkeuring Veronique
OudererïR
boos ove
aaw-plai^
kabinet
KOPSTUKKEf
fe
BINNENLAND
C«ülóc(2otrumt
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1989 PAG
Rijkspolitie ziet af
van botssimulatoren
DEN HAAG In afwachting van
een onderzoek van TNO over de
veiligheid van botssimulatoren zal
het korps Rijkspolitie hiervan
geen gebruik maken. De gemeen
telijke korpsbeheerders wordt in
overweging gegeven hetzelfde te
doen. Dit hebben de ministers van
justitie en binnenlandse zaken gis
teren schriftelijk geantwoord op
vragen vanuit de PvdA-fractie. Zij
wijzen erop dat de handelwijze
van de Amsterdamse politie niet
heeft gestrookt met het Wetboek
van Strafrecht. De twee ministers
erkennen dat er risico's en licha
melijk letsel aan het experiment
verbonden kunnen zijn.
APELDOORN De president van De
Nederlandsche Bank en oud-minister
van financiën W. Duisenberg, is voor on
dernemers de enig acceptabele PvdA'er
in een nieuw kabinet.
Dat blijkt uit een door Lagendijk Onderzoek
verrichte enquête onder driehonderd onderne
mers van bedrijven met minimaal vijftig werk
nemers. Acht van de tien ondernemers zien het
liefst een kabinet van CDA en VVD terugko
men, terwijl 12 procent denkt dat een kabinet
met de PvdA erin ook gunstig zou kunnen zijn
voor het bedrijfsleven.
Dê ondernemers hebben weinig vertrouwen in
de capaciteiten van de VVD'ers Voorhoeve en
De Korte als bewindslieden in een nieuw kabi
net. Opmerkelijk is dat Winsemius van de
VVD-kopstukken het meeste vertrouwen ge
niet bij de ondernemers, op de voet gevolgd
door Wiegel, terwijl Nijpels met de hakken
over de sloot slaagt.
Lubbers, Ruding en Duisenberg krijgen het
meeste vertrouwen van ondernemend Neder
land. Maar ook De Koning ligt erg goed bij het
bedrijfsleven. Aan Kok, Kombrink en Wölt-
gens zouden de ondernemers niet graag hun
vertrouwen schenken.
Wateler Vredesprijs voor
Artsen zonder Grenzen
AMSTERDAM De vereniging
Artsen zonder Grenzen krijgt de
Wateler Vredesprijs 1989. De prijs
wordt op vrijdag 17 november in
het Vredespaleis in Den Haag uit
gereikt aan de voorzitter van de
vereniging, R. Boom. De vereni
ging krijgt de prijs voor de belange
loze inzet van artsen en verpleeg
kundigen op het gebied van medi
sche noodhulp op internationaal ni
veau. De prijs werd eerder uitge
reikt aan de weduwe van Martin
Luther King, het Leger des Heils
in Nederland, de Wereldraad van
Kerken, Danny Kaye, het Neder
landse Unifil-detachement en de
stichting Nederlandse Gehandicap-
Arnhemse raad gaat
akkoord met gedoogzo
ARNHEM Een meerderheid van de Arnhemsi
meenteraad is voorstander van een gedoogzone
heroïneprostituées. Tijdens een uitgebreide comni
vergadering gisteravond in het stadhuis sprak
meerderheid van PvdA, VVD, D66 en Groen
zich uit voor zo'n tippelgebied. De VVD wil echl
leen akkoord gaan met een lokatie als die niet
vlakbij een woon- of industriegebied ligt. CDA
Socialistiese Partij zijn tegen het instellen van e
doogzöne. De oorspronkelijk door B en W voorgest,
lokatie aan de Dr. Lelyweg in de wijk Het Broek,
door een raadsmeerderheid afgewezen na felle pi
ten van wijkbewoners. De raad heeft zich nog niei
gesproken voor een andere lokatie. Onduidelijk ie-
welke termijn dat wel gebeurt. De Arnhemse raad n
het gisteravond eens dat er snel een besluit moet
den genomen om de overlast in de wijk Klarend
verminderen.
Fre
jok
'k iapp<
NA UITSPRAAK COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA
Minister Brinkman foto: anp
Commissariaat
heeft niet
laatste woord
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Com
missariaat voor de Media
gaat er ptat op een neu
traal en onafhankelijke
overheidsinstelling te zijn.
Toch worden de besluiten
van deze instelling al van
af het prille begin aange
vochten door politici en
juristen. Het laatste woord
is het commissariaat, niet
gegund.
Het commissariaat werd twee
jaar geleden op verzoek van
de Tweede Kamer ingesteld
om toezicht te houden op de
naleving van de Mediawet.
Het bestuur van het commissa
riaat wordt gevormd door een
college van drie commissaris
sen ieder representant van één
van de drie politieke hoofd
stromingen in Nederland.
Voorzitter is de ras-liberaal
Geurtsen, die geassisteerd
wordt door de commissarissen
Heijne de Bak (oud PvdA-par-
tijsecretaris) en vanaf 1 ok
tober Piet van de Sanden,
ex-mediaspecialist van de
CDA-kamerfractie.
Hoewel het commissariaat nog
geen twee jaar oud is, is bij het
ministerie van WVC het ver
trouwen in het 'objectieve oor
deelsvermogen' van deze in
stellingen inmiddels behoorlijk
geslonken. Juristen van het
departement maken er geen
geheim van dat voorzitter
Geurtsen zijn besluiten te veel
zou laten vertroebelen door
partijpolitieke belangen. Twee
weken geleden nog, stuurde
minister Brinkman een brief
aan het Commissariaat waarin
hij er met klem op aandrong
geen onverstandige besluiten
te nemen over de toelating
van de zenders Veronique en
TV 10. Saillant detail hierbij is,
dat-Geurtsen tevens commis
saris is bij de 'meedenkbank'
NMB, die op zijn beurt weer
financier is van Veronique.
De brief van Brinkman was
een duidelijk schot voor de
boeg. De minister heeft im
mers volgens artikel 13 van de
nieuwe mediawet in allerlaat
ste instantie de bevoegdheid
om de besluiten van het com
missariaat te 'schorsen dan wel
vernietigen'. Gisteren onthul
de Brinkman dat hij zulks ook
ernstig van plan is, nu het
commissariaat de zender Vero
nique niet in strijd acht met de
Mediawet.
Besluiten van het commissari
aat kunnen overigens ook nog
vernietigd worden door de
Raad van State.
BAARN Donderdag
middag, drie uur: het rus
tieke restaurant Groot
Kievitsdal tussen Baarn
en Hilversum is omgeto
verd in een mediacircus.
Een zaal vol journalisten,
medewerkers van Veroni
que, TV10 en het Commis
sariaat voor de Media. On
der doodse stilte leest
voorzitter mr. Aart Geurt
sen de uitspraak van het
Commissariaat voor. Hij
articuleert nadrukkelijk:
„TV10 is géén buitenland
se zender, Veronique
wèl".
Op dit moment heeft iedereen
weken, zo niet maanden ge
wacht. Zodra Geurtsen is uit
gesproken, barst een storm
achtige discussie los en gebeurt
alles tegelijk. Her en der
wordt gezwaaid met stapels
papieren waarop het „vonnis"
gedetailleerd is uitgewerkt.
Algemeen directeur Bunders
van TV10 laat zich omringen
door tientallen journalisten,
directeur Zandee van de Vere
niging van Kabelexploitanten
roept tegen iedereen die het
horen wil dat „Nederland
lacht en huilt" en medewer
kers van Veronique beginnen
te juichen en nodigen de meu
te uit voor een glas champagne
in een Hilversumse villa.
Hoge woord
Geurtsen ziet het allemaal ge
laten aan. Hij trekt een gezicht
alsof hij er allemaal niks aan
kan doen. Nu het hoge woord
er eindelijk uit is, komt Geurt
sen tot rust. Althans, ogen
schijnlijk. Innerlijk borrelt het
nog. De VVD'er is van alle
kanten onder druk gezet en
moet z'n eigen mening verber
gen. Als rechtgeaarde liberaal
vindt hij dat commerciële tele
visie alle kans moet hebben.
Namens het Commissariaat
moet hij een beslissing naar
buiten brengen die hem niet
zint. „Als voorzitter van het
Commissariaat ben ik geen
VVD'er, maar partijloos", legt
Geurtsen uit. „Ik heb mij aan
de wet te houden. We hebben
gekeken naar de uitspraak
van de Raad van State over
Cable One. En dan kunnen we
niets anders doen dan conclu
deren dat TV 10 net als Cable
One puur op Nederland is ge
richt". Onmiddellijk relati
veert Geurtsen zijn woorden:
„Dat is vandaag de stand van
zaken. Over een maand kan
het anders zijn".
Aan de andere kant van de
zaal houdt TVlO-directeur
Bunders de moed erin. „Wij
zijn een Luxemburgse onder
neming die voornamelijk met
buitenlands kapitaal is gefi
nancierd. Ik ben een Neder
lander die toevallig in Luxem
burg werkt". Vervolgens komt
Bunders met de boude bewe
ring dat de vreugde bij hem
overheerst: „Ik voel geen te
leurstelling". Als hij de ver
baasde gezichten om zich heen
ziet voegt hij daar snel aan toe:
„Nou ja, een beetje wel na
tuurlijk. Maar de blijdschap is
groot. Het is verheugend dat
Veronique op de kabel mag.
Dat is een belangrijke door
braak in het Nederlandse be
stel, dat tientallen jaren rond
uit star is geweest".
Nood-operatie
Bunders heeft zien aankomen
dat zijn zender zou worden
verboden. Daarom heeft TV10,
dat zichzelf afficheert als „The
European channel in the
Dutch language", de afgelopen
dagen een nood-operatie uitge
voerd. De telefoon- en fax
nummers in Aalsmeer zijn
vervangen door Luxemburgse
nummers en ook het briefpa
pier doet ineens buitenlands
aan.
Maar dit is niet genoeg om
TV 10 tot een echte buitenland
se zender te maken, weet Bun
ders. Daarom: „Wat werkelijk
telt is onze eerste uitzending
op 28 oktober. We hebben dus
nog een paar weken de tijd om
alle punten te verbeteren
waaraan het volgens het com
missariaat schort. Dan voldoen
wij net als Veronique aan de
Nederlandse wet". Voorlopig
ziet het er somber uit voor
TV 10. Is dat geen ramp voor
de vele dure medewerkers die
het sterrennet heeft aange
trokken? Bunders: „Weet u
wat veel erger is? Dat miljoe
nen Nederlanders zich nu
thuis kwaad zitten te maken
omdat ze hun sterren niet op
tv mogen zien".
Kabelexploitant Zandee klopt
ondertussen een verslaggever
op de schouder. „Weet u hoe
ik op het journaal kan ko
men?", vraagt hij zo vriende
lijk mogelijk. „Ik heb namelijk
een belangrijke mededeling te
doen". De verbouwereerde
journalist wijst naar een came
ra. Met veel gevoel voor dra
matiek roept Zandee: „Neder
land lacht en Nederland huilt,
meneer. We lachen omdat Ve
ronique op de kabel mag, maar
we huilen omdat TV10 dat
niet mag. Dat is pure censuur.
Nou, ik kan u verzekeren dat
wij TV10 gewoon gaan uitzen
den. Ja, noem dat maar bur
gerlijke ongehoorzaamheid.
Het is onacceptabel dat het
commissariaat een onderscheid
maakt".
Beschermheer
In tegenstelling tot Bunders en
Zandee houdt de voormalige
mediaspecialist van het CDA
Van der Sanden zich op de
achtergrond. Per 1 oktober
volgt hij ir. Reinold, één van
de drie mediacommissarissen,
op. Van der Sanden die zich
altijd heeft opgeworpen als be
schermheer van de publieke
omroep, is net terug van een
bijeenkomst van de Raad van
Europa: „Ik weet niet wat er
in Den Haag gebeurt aan de
onderhandelingstafel, maar ik
weet wel dat de wet moet wor
den gewijzigd als het nieuwe
kabinet commerciële televisie
wil toestaan". Doet het Van
der Sanden toch geen pijn dat
Veronique volgende week al
op de kabel is te zien? „Ik heb
geen behoefte aan verdeeld
heid in het Commissariaat. De
uitspraak ligt er nu en draagt
een puur juridisch karakter''.
De zaal begint leeg te lopen.
Velen spoeden zich naar de
bijeenkomst van Veronique,
waar directeur Lex Harding
later tussen de knallende
champagnekurken door zal
zeggen: „Ik ben blij dat de spe
cialisten vandaag hebben ge
concludeerd dat het een ge
zonde baby is, dat de vrucht
bijna voldragen is en de beval
ling op gang kan komen.
Maandagavond om zes uur zal
,de moeder-omroep Veronique
haar kind baren".
De taxichauffeur die voor het
Groot Kievitsdal op klanten
staat te wachten, kijkt hoofd
schuddend toe hoe het druk
gebarende en na-discussiëren-
de gezelschap naar buiten
komt. „Wat een onzin alle
maal", mompelt hij. „Van mijn
part geven ze morgen de kabel
vrij voor alle commerciële
zenders die je maar kunt be
denken. Ik bepaal zélf wel
naar welk programma ik
kijk".
ROB SEBES
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Brinkman van WVC kan
rekenen op steun van een
kamermeerderheid bij zijn
plan om de goedkeuring
van Veronique voor ver
nietiging voor te dragen.
CDA en PvdA zullen de be
windsman in het volgende
week te houden debat daar
voor het groene licht geven.
De VVD is de enige grote par
tij die instemt met de positieve
uitspraak die het Commissari
aat voor de Media gisteren
deed inzake de commerciële
omroepen. CDA-mediaspecia-
list Marten Beinema heeft er
nooit een geheim van gemaakt
dat hij een tegenstander is van
commerciële omroep, al dan
niet via de achterdeur. Wat
dat laatste betreft kreeg hij
gisteren zijn PvdA-collega Jel-
tje Van Nieuwenhoven naast
zich. Ook zij vindt dat stations
als Veronique en TV10 in
strijd zijn met de huidige Me
diawet.
Omroepen
KRO-voorzitter B. Schmitz
noemt de uitspraak van het
Commissariaat „verwarrend'.
„Net als TV 10 heeft ook Véro-
nique de bédoeling om de Ne
derlandse wetgeVing te ontlo
pen", aldus Schmitz.
AVRO-voorzitter G. Wallis de
Vries vindt de beslissing van
het Commissariaat „gewron
gen". „Het lijkt erop dat het
Groothertogdom Luxemburg
Nederland er als wingewest
heeft bijgekregen", zo zei Wal
lis de Vries.
De algemeen directeur van de
TROS, C. Wolzak, „betreurt"
de beslissing van het Commis
sariaat. De TROS doet weder
om een beroep op de regering
om commerciële televisie in
Nederland mogelijk te maken.
De Evangelische Omroep
vreest dat de politieke partijen
nog meer ruimte aan de com
mercie en nog minder be
scherming aan het publieke
bestel zullen bieden. Zich ba
serend op de verkiezingspro
gramma's van CDA en PvdA
denkt EO-voorzitter dr. J.
Meulink dat kanaliseren van
het kwaad zal uitlopen op le
galiseren ervan.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG TV 10, dat
28 oktober met zijn uit
zendingen wil beginnen,
is intussen druk doende
haar organsiatie zo te her
structureren dat wèl vol
daan wordt aan de eisen
die het Commissariaat
stelt. Op korte termijn ziet
TV10 volgens algemeen
directeur Bunders geen
aanleiding om naar de
rechter te stappen.
Bij de juridische strijd rondom
Veronique en TV10 draait het
om de vraag of beide zenders
nu wel of niet als officiële bui
tenlandse omroepen kunnen
worden aangemerkt. Volgens
het Commissariaat voor de
Media is dat bij Veronique wel
het geval, omdat deze omroep
officieel onderdeel uitmaakt
van het al zestig jaar bestaan
de Luxemburgse RTL. TV10
zou zich daarentegen Volgens
commissariaat-voorzitter
Geurtsen in allerijl in Luxem
burg hebben gevestigd „met de
kennelijke bedoeling de Ne
derlandse wet te omzeilen".
Minister Brinkman meent dat
deze redenering ook voor Ve
ronique opgaat. De program
ma's zijn duidelijk op het Ne
derlandse publiek gericht, al
dus de minister. In een brief
aan de Tweede Kamer haalt
hij het voorbeeld aan van het
Nederlandse programma
'Beestenboel', dat in het Frans
aangekondigd zal worden.
„Personellement, je veux vous
présenter le nouveau program-
me 'Beestenboel". Volgens de
brief van Brinkman mag ook
de bedoeling „om een écht
buitenlands programma te ma
ken getoetst worden".
Een eventueel schorsingsbe
sluit van het ministerie heeft
overigens nog geen directe in
vloed op de uitzendingen van
Veronique. Sedert de jongste
wijziging van de Mediawet
heeft de minister van WVC
niet meer de bevoegdheid om
bepaalde uitzendingen te ver
bieden. Wel hoopt de bewinds
man met een eventueel schor
singsbesluit de rechter duide
lijk te maken dat het nooit de
bedoeling van de wetgever is
geweest om Nederlandse com
merciële zenders „via de ach
terdeur" toe te laten.
SUSKE ÉN WISKE SAGARMATHA
Standaard Ultgeverlj/wavery Productions
Vrijheid
Een groot deel van
de ruim achthonderd
Nederlandse bever-
ratten krijgt dit
weekeinde de vrij
heid in Uruguay. Al
leen de dieren met
een afwijkende kleur
alsmede de jonge en
zwangere dieren blij
ven nog -een tijdje in
gevangenschap. De
dieren, gefokt voor
hun pels, komen uit
een failliete boedel
van een fokker in
Friesland. Ze kwa
men in handen van
de ABN, de grootste
schuldeiser, die ze
zo goedkoop en
zachtaardig mogelijk
kwijt wilde. Via de
actiegroep Bont voor
Dieren werd gekozen
voor het uitzetten in
Uruguay.
foto: anp
UTRECHT De oi^
renbonden en de Geh(
dicaptenraad zijn verlj
terd en boos over het
van staatssecretaris
Graaf (sociale zaken) j
bejaarden uit te slu
van voorzieningen in 1
kader van de algen
arbeidsongeschiktheids!
wet (aaw).
De Graaf deed woensdag li
dringend beroep op de Tw$]
Kamer daartoe mee te weii
aan een spoedprocedure, i
voorzieningen waar het J
gaat zijn rolstoelen en kit
ken, maar ook de aanpas#
van het huis op kosten vanje
aaw-fonds waarop 65-plusj
met ingang van 1 januari j
recht zouden krijgen. De to,
kosten kunnen oplopen e
acht miljard gulden en da£
sico is te groot, zo meent
kabinet. De bejaarden won
nu vanaf 1 januari vrijgesL
van premiebetaling aaw. gÊ
De Kamer mag echter orf,,
geen beding akkoord gaan L
een „zo kil discrimineren
maatregel", stellen de oudfL
en gehandicapten. Het is (je
rigens nog onzeker of
Tweede Kamer het wetsvL
stel van het demissionaire L
binet wil behandelen.
Twee miljard
voor achterstar
beroepsonderv
ZOETERMEER In I
beroepsonderwijs moet.
komende vier jaar b^i<
twee miljard gulden waci
den ingevesteerd om Har
achterstand op het getfr
van inventarissen in tenJJ
pen. n ir
Hiervoor pleit de onderwij#en
spectie in een gisteren geptf—
ceerd rapport. Zij bekeek)»-^
voorzieningen in het lager
middelbaar beroepsonderv -■
en het leerlingwezen. Voori^
staan van de huidige situj
brengt volgens de dienst^
kwaliteit van het onderwijl
gevaar. J
Vervanging van bestaandep
ventarissen vergt de komei
jaren 550 miljoen gulden.
nieuwe voorzieningen, nd
door modernisering van ,_c
leerplannen, is 1,4 miljard M1-
moeid, zo becijfert de inspns
tie. Het betreft zaken als cste
puters, meubilair, machik0f
elektronische meetapparat^g
laboratorium- en video-anT.
ratuur. Doordat de beroep)
steeds meer inhoud krijF
moeten leerplannen en ?r
menprogramma's regelrr
worden aangepast. Dit
telkens nieuwe eisen, aldu
inspectie, waaraan door gjP
gebrek bij lange na niet r&
worden voldaan.
(ADVERTENTIE) ieh
METTOPSTEMMEl
Het Nederlands Kamerkoor ei.
- M IE
J
Dietrich Fischer-Diesk;
zingen muziek van Burkhardl
Reimann, Liszt en Schönber|
olv Uwe Gronostay
DEN HAAG E'
DR ANTON PHILIPSZAA
ma 2 oktober 20.15 uuM
toegang f 30,— 24,—
NEDERLANDS KAMERKO&0
MEER INFORMATIEREL (020) 662 51 bn
