Chemische wapens de wereld uit
ibanese parlement
aat weer vergaderen
Oma controleert zelfs menstruatie-cyclus
Sovjetunie wil
tekort halveren
Peru pleit voor
legaliseren drugs
PRESIDENT BUSH IN EERSTE TOESPRAAK TOT VN:
ILJOEN INWONERS TERUG IN BAYRUT
)E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Kremlin geen plaats voor
moderne apparatuur
BUITENLAND
ËeidócSooui/nt
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5
Aanslag Colombia
Brandweer en politie
onderzoeken de puin
hopen in het Hiltonho-
tel in de Colombiaanse
havenstad Cartagena.
Daar ontplofte gisteren
een bom, waardoor
twee mensen werden
gedood. Elders in Car
tagena en in de hoofd
stad Bogota ontploften
meer bommen.
Daarbij vielen alleen
gewonden. De politie
vermoedt dat de aan-
ïn gepleegd zijn
door de drugsmaffia,
waarmee de regering
in staat van oorlog
verkeert. FOTO: AP
NEW YORK De enige manier om de
strijd tegen verdovende middelen te win
nen is het druggebruik uit de sfeer van de
criminaliteit te halen. Dit heeft het land
met de grootste cocaineproduktie ter we
reld, Peru, verklaard tijdens de algemene
vergadering van de Verenigde Naties. Mi
nister van buitenlandse zaken Larco-Cox
hield de vergadering voor dat er stoutmoe
diger ingrepen nodig zijn in de strijd tegen
de drugshandel dan bijvoorbeeld de oogst
van coca-bladeren te vernietigen. Zoiets
maakt alleen maar tienduizenden mensen
brodeloos en leidt tot verplaatsing van de
illegale aanplant. Hij pleitte ervoor dat
met geld dat nu wordt gebruikt voor de te
rugbetaling van schulden, boeren worden
aangemoedigd andere gewassen te telen.
Vrijaf op Nixon - dag
YORBA LINDA De ambtenaren
in het plaatsje Yorba Linda (Califor-
nië) hebben voortaan verplicht vrijaf
op de verjaardag van de voormalige
Amerikaanse president Richard
Nixon, zo heeft het gemeentebestuur
besloten. Yorba Linda is de plaats
waar Nixon op 9 januari 1913 werd
geboren ,,Het is niet aan ons de ge
schiedenis te veroordelen, echter wel
haar te erkennen", verklaarde burge
meester Henry Wedaa. Volgens hem
stemden de bestuurders van het stad
je eensgezind voor het voorstel een
feestdag te maken van de verjaardag
van de ex-president, ondanks diens
val in 1974 door het Watergate-
schandaal. Het voormalige staats
hoofd is zeer vereerd met de feest
dag, aldus de burgemeester.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
NEW YORK De Ame
rikaanse president Bush
wil zo snel mogelijk ko
men tot een totaal verbod
en de algehele vernieti
ging van alle chemische
wapens. Tien jaar na het
ondertekenen van een
verdrag daarover moeten
alle chemische wapens uit
de wereld zijn, zo vindt de
president, die zijn voorstel
gisteren presenteerde in
de algemene vergadering
van de Verenigde Naties.
Bush wil zijn plan in drie fa
sen tot stand brengen. Uitein
delijk zullen de VS in tien jaar
de totale chemische arsenalen
vernietigen, als alle landen die
in staat zijn chemische wapens
aan te maken het door Bush
voorgestelde verdrag tekenen.
Gedurende de eerste acht jaar
van de looptijd van het ver
drag vernietigen de Verenigde
Staten 98 procent van hun ge
hele chemische wapenvoorra-
den, mits de Sovjetunie het
zelfde doet.
Maar de Verenigde Staten zijn
zonder verdrag bereid meteen
te beginnen met het vernieti
gen van 80 procent van de
chemische wapenvoorraden,
als de Sovjetunie bereid is
haar voorraden op gelijk ni
veau te verminderen.
Minister Sjevardnadze heeft
zich inmiddels positief uitgela
ten over het voorstel van
Bush. „Ik vond het een con
structieve toespraak, in de
geest van deze tijd", zei Sje
vardnadze tegen verslagge
vers. „Zij was in de geest van
de taken die ons wachten". De
Sovjet-minister spreekt van
daag de algemene vergadering
van de Verenigde Naties toe.
Onduidelijkheid
„We weten dat de verificatie
op een totale vernietiging van
chemische wapens een uitda
ging is", aldus Bush. De presi
dent voegde daar evenwel aan
toe dat de ervaringen die tij
dens de nu lopende onderhan
delingen zijn opgedaan, hem
ervan hebben overtuigd dat de
verificatie van een verbod op
chemische wapens mogelijk is.
„De wereld heeft al te lang ge
leefd onder de schaduw van
de chemische wapens", aldus
Bush. In de wandelgangen van
de Verenigde Naties bestond
gisteren enige onduidelijkheid
over de interpretatie van het
voorstel. Washington heeft al
tijd staande gehouden dat de
Sovjetunie veel grotere voor
raden chemische wapens heeft
dan de VS. De Sovjets zelf zeg
gen ongeveer 50.000 ton aan
chemische wapens te bezitten.
De Amerikanen zijn er even
wel van overtuigd dat de Rus
sische voorraden de 300.000
ton overschrijden. De VS be
groten hun eigen voorraden op
30.000 ton.
De betekenis van Bush' voor
stel is voor minister Van den
Broek die ook in New York
verblijft, vooral politiek omdat
een steeds groter aantal landen
in staat is en bereid blijkt che
mische wapens te vervaardi
gen. De vraag is nu hoe de
„drempellanden", de ruim 20
staten die in staat moeten wor
den geacht chemische wapens
te vervaardigen, er toe kun
nen worden bewogen toe te
treden tot een verdrag, dat
niet alleen het gebruik van
chemische wapens verbiedt,
maar ook de produktie en op
slag ervan, aldus de minister.
Nederland wijst het verband
dat onder andere Arabische
landen leggen tussen het uit
bannen van chemische wapens
(„het atoomwapen van de
arme") en kernwapens, van de
hand, zo bleek uit de woorden
van minister Van den Broek.
Via het non-proliferatiever
drag en het INF-verdrag
wordt het nodige gedaan om
de kernbewapening aan ban
den te leggen, zo meende hij.
AYRUT Het parie
ent van Libanon komt
iterdag in Saudiarabië
<ijeen om te spreken over
ide politieke hervormin-
jen die een einde moeten
naken aan de burgeroor-
og die nu al 14 jaar duurt.
De parlementaire bijeenkomst
o s de tweede stap in het vre-
z< lesplan van de Arabische
s, "j 4ga, dat vorige week door
0 ille strijdende partijen is geac-
n epteerd. De eerste fase ging
ijdag in met de afkondiging
n een staakt-het-vuren.
anaatexplosies en diverse
leschietingen hebben gisteren
•oor een „lichte" schending
•an het bestand gezorgd. Dit
weerhield de duizenden ge-
Vet
SPIONEREN VOOR DE CHINESE OVERHEID
tievl
vluchte inwoners van Bayrut
er niet van terug te keren naar
hun woonplaats. Ruim eenm
iljoen inwoners, die de afgelo
pen zes maanden de nacht
merrie in Bayrut ontvlucht
waren, zijn inmiddels terugge
keerd. Parlementsvoorzitter
Hussein Husseini, een shi'iti-
sche moslim, verwacht dat
t minstens 60 van de 73 parle
mentariërs de zitting zullen
bijwonen. Het parlement zal
proberen een verdrag voor na
tionale verzoening op te stel
len. In het ontwerp-verdrag
wordt voorgesteld de moslims,
die de meerderheid van de Li
banese bevolking uitmaken,
op zijn minst een gelijkwaardi
ge stem te geven in het politie
ke systeem, dat tot nu toe de
christelijke minderheid be
voordeelt. Verder zal volgens
het ontwerp-verdrag de uit
voerende macht moeten ver
schuiven van de president
naar het kabinet. De laatste
keer dat het parlement bij el
kaar kwam met een voldoende
aantal mensen om beslissingen
te kunnen nemen, was in juni
Een Libanese familie keert te
rug in haar huis in Bayrut. De
situatie in de hoofdstad is leef
baarder nu het sinds vrijdag
afgekondigde bestand redelijk
nageleefd lijkt te worden. Bijna
een miljoen inwoners van Bay
rut zijn de afgelopen dagen te
ruggekeerd naar hun huizen in
de gedeeltelijk verwoeste stad.
FOTO: AP
armbanden patrouilleren 24
uur per dag in de wijk en mel
den alles wat ze zien. Het is
bijna uitgesloten dat een pro-
democratische vluchteling zich
hier ergens schuil kan houden.
(vervolg van de voorpagina)
"EKING In de kleine
iteegjes, „hutongs" geheten,
vaar de meeste Pekinezen wo-
ïen, trekken de oma-eskaders
woning naar woning en
I inderwerpen de bewoners aan
rragen zoals: „Waar waren
ullie tijdens de opstand? Waar
Nvas jullie buurman? Kennen
ullie iemand - die sympathi-
eerde met de contra-revolu-
ionairen? Houden contra-re-
'olutionairen zich hier ver-
cholen?".
IVang, een grijze dame die er-
lit ziet als de no-nonsense di-
•ectrice van een meisjeskost-
ichool, is hoofd van de Xinyu-
in commissie. Zevenhonderd
jezinnen vallen onder haar één persoon uit haar district
levoegdheid. Al hun gegevens deel heeft genomen aan de
taan keurig vermeld op lijsten straatdemonstraties in juni -
ers( |je ze jn haar onberispelijke iets wat tamelijk onvoorstel-
st cantoortje bewaart. baar is, aangezien de helft van
let valt te betwijfelen of een de Pekinese bevolking de
erz 'erdacht persoon ongemerkt straat op toog.
a Vangs wijk binnen kan glip- „De mensen in mijn wijk zijn
Vrijwilligers met rode betrouwbaar. In mijn gebied
Waakhonden
Alle inlichtingen worden tot
en met de kleinste details in
gevuld op kaarten die aan de
muur hangen, naast de affi
ches die het volk aansporen
om „van het leger te houden"
en de communistische partij te
respecteren. Wang voelt zich
zo verantwoordelijk voor haar
gemeenschap als een moeder
kloek voor haar kuikens. Zij
blijft volhouden dat slechts
gebeurde er helemaal niets. Er
was er maar ééntje die mee
deed, en hij heeft uit eigen be
weging bekend", beweert
Wang. Haar blik verraadt ech
ter dat ze meer weet dan ze
zegt. Wang weerspiegelt in fei
te het gebrek aan overtuiging
ten aanzien van de propagan
dacampagne van de overheid
waar de hele Chinese bureau
cratie op het moment aan lijdt.
Die houding komt zelfs voor
onder sommige mensen die of
ficieel belast zijn met het voe
ren van die propaganda.
Baby's
Wang geeft veruit de voorkeur
aan haar andere taak, name
lijk die van buurtbemoeial.
Elke dag leggen zij en haar
collega's bezoekjes af aan zo'n
tiental families. Ze controleren
of het huis netjes en schoon is
en of er misschien onenigheid
of spanningen heersen in het
gezin. En ze doen navraag
naar de huiselijke situatie van van de commissie om het rege-
de buren. De omaatjes houden ringsbeleid over te brengen
zo scherp toezicht op het doen aan de mensen in haar district,
en laten van de buurtbewo- om toe te zien op hun deugd-
ners, dat ze zelfs de menstrua- zaamheid en voor voorzienin-
tie-cyclus van de vrouwen gen zoals fietsparkeergelegen-
controleren om zich ervan te heden te zorgen. De wijkcom-
vergewissen dat niemand de missies maken al zeker veertig
éen-kind-per-gezin wet pro- jaar< sinds de communistische
beert te overtreden. Elk jaar machtsovername, onlosmake-
krijgen ze van de regering een lijk deel uit van de stedelijke
quotum baby's toegewezen die gemeenschappen. Ten tijde
in hun wijk geboren mogen van Mao fungeerden ze als in-
worden. Zij bepalen welk ge- strument om de partij-ideolo-
zin in aanmerking komt
uitbreiding. Bij de andere
vrouwen die, al of niet per on
geluk, in verwachting zijn ge
raakt, wordt er op aangedron
gen abortus te plegen.
Als er binnen een familie on
enigheid bestaat - bijvoor
beeld als ouders het niet eens
kunnen worden over de lessen
gie uit te dragen en hadden als
zodanig een grote macht. Met
de economische hervormingen
en de openheid tegenover de
rest van de wereld van de af
gelopen tien jaar nam de rol
van de oma-eskaders iets af.
Het huidige bejaarde leider
schap heeft de oude ideologie,
de oude tradities èn de oude
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
DN480 Terwijl Klaas en de lange Duitser nog bezig zijn met
iet licht van de 'Brandaris', sluipt de tweede vuurtorenwachter,
lie zich had verstopt toen de twee schurken naar boven kwa
aien, uit zijn schuilhoek tevoorschijn en bevrijdt snel zijn collega,
pie met touwen gebonden in een hoek ligt. Dan horen zij hun
[ijanden weer naar beneden komen en beiden duiken weg achter
i deur. „Zo, vriend," horen zij de Duitsers zeggen, „wij gaan
er weg en we laten jou rustig liggen. Je zult je best amuseren
Dan stokt opeens zijn stem. „Klaas!" roept hij, „die vent is
verdwenen." Meer kan hij niet zeggen, want op dat moment
wordt hij door de vuurtorenwachters besprongen, die hem mee
sleuren naar buiten. Klaas snelt te hulp en op de omloop begint
een hevige worsteling. Ha, nu komt de kennis van jiu-jitsu, die
een der wachters zich meester heeft gemaakt, goed te pas. Eén
greep, één zwaai en daar gaat de lange Duitser over de omhei
ning. Met een kreet verdwijnt hij in de duisternis. Maar Klaas
heeft de trap bereikt en snelt naar beneden.
die hun kind moet volgen - omaatjes echter weer opgepikt
treedt de buurtcommissie op om de touwtjes stevig in han-
als scheidsrechter. Haar uit- den te krijgen,
spraak is beslissend. LOUISE BRANSON
Het is de verantwoordelijkheid (c> The Sunday Times, Londen
Ambassadeur in
Peking zal Chinese
premier ontmoeten
DEN HAAG/PEKING De
Nederlandse ambassadeur in
Peking, R. van den Berg, zal
zaterdag naar de receptie gaan
die de Chinese regering orga
niseert ter ere van de veertig
ste verjaardag van de Volksre
publiek op 1 oktober. Een
woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken zei
dat de EG-landen hebben afge
sproken om de „chef de poste"
te sturen naar ontvangsten die
in Peking worden gehouden.
Na het bloedige militaire op
treden tegen het studentenpro
test op 3 en 4 juni in Peking
besloten de EG-landen de con
tacten met China op hoog ni
veau op te schorten Daarnaast
werd een wapenembargo afge
kondigd en geen toestemming
gegeven voor het verstrekken
van nieuwe leningen door de
Wereldbank en het IMF.
Kaunda prijst De Klerk
LUSAKA President Ken
neth Kaunda van Zambia
heeft zijn Zuidafrikaanse
ambtgenoot, Frederik de
Klerk, in een brief geprezen
om diens „politieke toleran
tie". „Ik schreef hem om hem
een hart onder de riem te ste
ken deze politieke tolerantie
voort te zetten, zonder welke
een levensvatbare politieke
verandering in Zuidafrika on
mogelijk is", zei Kaunda. Het
Zambiaanse staatshoofd doelde
op de toestemming die Preto
ria de afgelopen tijd gaf voor
anti-apartheidsdemonstraties,
ondanks het feit dat politieke
protesten volgens de drie jaar
geleden afgekondigde nood
toestand zijn verboden.
MOSKOU Sovjetleider
Gorbatsjov heeft de Opperste
Sovjet, het parlement van de
Sovjetunie, op het hart ge
drukt de komende tijd alle
aandacht te besteden aan de
begroting. Die vertoont voor
dit jaar een tekort van 120
miljard roebel (ruim 500 mil
jard gulden). Volgend jaar
moet dat bedrag met de helft
zijn teruggebracht.
Door de verslechtering van de
Russische economie is beheer
sing van het enorme begro
tingstekort de eerste opgave
voor minister van financiën
Pavlov. Het is overigens pas
de tweede maal dat- de Sovjet
unie toegeeft met een finan
cieringstekort te zitten.
Een van de aangekondigde
maatregelen om het tekort te
verminderen is het besluit van
de Sovjetregering acht procent
te bezuiningen op de militaire
uitgaven en de belasting voor
de hogere inkomensgroepen
op te schroeven. Verder zal
voor het eerst een staatslening
worden uitgegeven, waar ook
Sovjetburgers op kunnen inte
kenen. In zijn toespraak tot de
Opperste Sovjet. gisteren,
maakte Gorbatsjov duidelijk
dat hij de kwestie Nagorno-
Karabach binnen enkele da
gen opgelost wil zien. Zonder
verder precies aan te geven
welke maatregelen hij daar
voor zal treffen verklaarde
Gorbatsjov, dat als de repu
blieken Azerbajdzjan en Ar
menië hun geschillen niet bij
leggen, de overheid „krachtig"
zal ingrijpen. In het conflict
tussen de twee republieken
vielen in de afgelopen achttien
maanden meer dan tweehon
derd doden. Door een econo
mische blokkade ligt het open
bare leven in Armenië geheel
stil. Armenië is voor de ver
zorging afhankelijk van spoor
lijnen die door Azerbajdzjan
lopen. Maar intussen zijn de
berichten uit de roerige regio
niet al te bemoedigend: beide
partijen verharden in hun
standpunt, van toenadering
schijnt geen sprake.
President Gorbatsjov in de Opperste Sovjet.
(Van onze correspondent
Alexander Münninghoff)
MOSKOU Het Kremlin is geen geschikt oord voor moderne
apparatuur. Dat bleek gisteren op de openingsdag van de nieuwe
zittingsperiode van de Opperste Sovjet, het parlement van de
Sovjetunie.
Groot was de aandacht voor de nieuwe elektronische appara
tuur, die voortaan het stemgedrag van het Sovjet-parlement op
eigentijdse wijze moet weergeven. Voor een hoop geld aange
schaft, lang op gewacht, nu moest het zich bewijzen. Tijdens een
proefneming had het apparaat het laten afweten. „Maar dat zal
niet meer gebeuren", had een zelfverzekerd technicus gezegd.
Toen gisteren voor de eerste keer de stemknoppen werden be
roerd, gebeurde er echter niets. President Gorbatsjov barstte in
een daverende schaterlach uit en stelde voor: „Nou, kameraden,
laten we de oude wapens maar weer gebruiken". Waarop hij zijn
stemkaart uit zijn borstzak trok en een paar „tellers", die kenne
lijk voor alle zekerheid achter de hand waren gehouden, de
stemming registreerden.
Het Kremlin, zo heeft dit incident geleerd, is dus niet geschik
voor moderne apparatuur. Binnen de muren van de vesting
heerst een eigenaardige minachting voor het eigentijdse, die alle
Sovjet-machtcentra eigen lijkt. Achter de door strenge wachters
bewaakte deuren vind je onvermijdelijk „het gladgewreven,
krakende parket, de lege bureau's, de neerhangende gordijnen",
zoals Gorbatsjov zelf in een poëtische bui gezegd heeft. In de
wandelgangen van het parlementsgebouw staan wel wat tv-toe-
stellen ten behoeve van journalisten die wegens plaatsgebrek de
zaal van de Opperste Sovjet niet inmogen. Voor die toestellen
heerst ook plaatsgebrek, want de zes enorme fauteuls zijn onvol
doende voor de tientallen aanwezige correspondenten. De meer
derheid vertrekt dan ook na enige tijd naar de enorme buffet
zaal in het keldergewelf, waar broodjes met kaviaar zijn4e krij
gen, en in elk geval koffie.
Voor de rokers onder ons (geen minderheid) is een speciale cor
ridor ingericht, recht tegenover de toiletten, waar we menig ge
deputeerde in ongedwongen sfeer kunnen aanspreken. Zo tref
fen wij daar de Litouwse partijbaas, die nog eens herhaalt dat
zijn partij zich wil verzelfstandigen, wat Gorbatsjov ook zegt. En
Boris Jeltsin laat weten dat de Pravda de „onzinnige campagne"
tegen zijn persoon „nog een terugkrijgt". Onze beschermheer is
perschef Arkadi Afrikanovitsj. Hij is hoofd van een perscentrum
dat nog niet bestaat. „We hebben een eigen gebouw aan de Kali
nin Prospekt", klaagt hij, „maar ik ben er net geweest en er
staat nog niets. Dus hebben we hier een eigen hoekje ingericht".
Dat hoekje blijkt een grote tafel te zijn, met daarachter opnieuw
een tv Ook daarvoor zit een twintigtal correspondenten. Er
staan twee onhandig opgestelde telefoontoestellen naast het toe
stel. die geregeld rinkelen en telkens door een van ons het zwij
gen worden opgelegd. Want de medewerkers van Arkadi Afri
kanovitsj hebben allang afgehaakt. Die zitten in de kelder aan
de kaviaar en de koffie.
Trekken
De zomerzon schijnt nog volop, maar deze Londense schoolkinderen waren gisteren al even
in kerstsfeer. Zij stonden voor de taak een 36 meter lange reuze-Kerstmis-cracker open te
trekken. Daarmee werd het startsein gegeven voor het „Christmas Cracker Project", een ac
tie onder schoolkinderen die rond Kerstmis een miljoen pond moet hebben opgeleverd voor
ontwikkelingsprojecten in de Derde Wereld. foto: ap
