Oss
Spoorwegen gaan
Amsterdam CS
veiliger maken
Vraagtekens bij
energiebesparing
van rijksgebouwen
VS vangen geweigerde
Oosteuropeanen op
Openbare school moet zelfstandiger wordeif.'
Ruzie in bestuur van Vervoersbond FNV
Siemens overweegt
indienen schadeclaim na
afblazen magneetkaart
BINNENLAND
£eicUe<Bomattt
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1989 PAGINJ
BL
Aans
Bran-
hope
tel in
havei
Daar
Daar
gewc
verm
Groep vrouwen
besteelt bejaarden
AMSTERDAM De Amsterdamse poli
tie meent met de aanhouding van drie
vrouwen ten minste zes gevallen van
insluiping bij bejaarden te hebben opge
lost. De diefstallen waarbij meestal geld
en sieraden werden buit gemaakt, wer
den in verschillende stadsdelen van de
hoofdstad gepleegd. Het drietal werd na
een mislukte aangehouden in Amster
dam-West. Volgens de politie gingen zij
volgens een vast stramien te werk. De
vrouwen kwamen steeds met een smoes
je aan de deur. De slachtoffers werden
door één van de vrouwen aan het lijntje
gehouden terwijl de andere twee het
huis doorzochten. Ook kwam het voor
dat de bejaarde slachtoffers in de keuken
werden opgesloten.
Van Thijn wil lek
boven krijgen
AMSTERDAM De gemeente
Amsterdam gaat op zoek naar de
gene die geheime informatie heeft
laten uitlekken over de benoe
ming van een directeur voor het
Amsterdams Historisch Museum.
Mocht blijken dat de schuldige
een raadslid is, dan overweegt
burgemeester Van Thijn die straf
rechtelijk te laten vervolgen. De
burgemeester neemt de zaak hoog
op „omdat de privacy van mensen
in het geding is". Gemeentesecre
taris Kooiker heeft opdracht ge
kregen eerst een intern onderzoek
in te stellen om na te gaan of de
informant(e) zich onder de ambte
naren bevindt.
Schade bij Brabantia
rond veertig miljoen
VALKENSWAARD Door de
brand die vorige week enkele
produktieafdelingen van de fa
briek van Brabantia in Valkens-
waard in de as heeft gelegd, is
een schade ontstaan van onge
veer veertig miljoen gulden. Bra
bantia maakt huishoudelijke arti
kelen. Delen van de produktie
zullen naar verwachting tot de
cember stil liggen. Door de brand
is volgens directeur Van Elderen
een kwart van de produktiecapa-
citeit verloren gegaan. Voor de
vervaardigingen van de meeste
produkten zijn speciale machines
nodig. Die moeten voor een deel
opnieuw worden gemaakt.
Woonwagenbewoners zijn
tevreden met kleine centra
DEN HAAG Driekwart van de woonwa
genbewoners is tevreden over het wonen in
kleine centra, vooral als deze dicht bij de
woonbebouwing liggen. Dit pleit voor een
voortzetting van het huidige beleid van
kleine centra, die één tot vijftien standplaat
sen hebben. Staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting schrijft dit in de ontwerp
notitie toekomst woonwagenwetgeving, die
hij gisteren naar de Tweede Kamer en een
aantal adviesorganen heeft gestuurd. De te
vredenheid van woonwagenbewoners over
de kleine centra is groter als er vooraf over
leg is geweest over toewijzing en inrichting
van de lokatie, zo blijkt uit de notitie. Ook
wordt het op prijs gesteld als alle familiele
den bij elkaar staan. Gemiddeld hebben de
kleine centra 6,6 standplaatsen.
TIEN PROCENT REIZIGERS VOELT ZICH ONVEILIG
LEIDEN Tien procent
van de treinreizigers ziet
wel eens af van een reis
naar het Centraal Station
van Amsterdam. Reden:
de „onveilige gevoelens"
die hen bekruipen bij de
aanblik van de vele zwer
vers, junks en prostituées
die daar vertoeven. Van
de tachtig- a negentigdui
zend mensen die de stap
dagelijks wèl aandurven,
voelt eveneens tien pro
cent zich onveilig op het
hoofdstedelijke station.
Dat blijkt uit een enquête die
de Rijksuniversiteit Leiden in
opdracht van de Nederlandse
Spoorwegen heeft uitgevoerd
onder achttienhonderd reizi
gers. De resultaten ervan
maakten de Spoorwegen giste
ren bekend. Bij die presentatie
bleek dat jaarlijks zo'n drie
duizend mensen op het CS
slachtoffer worden van een
misdrijf, meestal een vermo
gensdelict als zakkenrollerij.
Jaarlijks worden er ook zo'n
drieduizend overtredingen be
gaan op het station.
Volgens een woordvoerster
van de NS is het op het Cen
traal Station in werkelijkheid
veiliger dan veel mensen den
ken door berichten in de me
dia. Niettemin moet het plan
'Beter staat Centraal' de reizi
ger zijn gevoel van veiligheid
op het station teruggeven.
Volgens haar moet dat plan de
ongewenste elementen ont
moedigen te blijven rondhan
gen op het station, hoewel dat
laatste wettelijk niet verboden
is. Daarom wordt het toezicht
in de stationshal vergroot door
vijftien nieuwe perronopzich
ters aan te stellen. Achttien
mensen gaan een 'service
team' vormen, dat reizigers de
weg wijst en hen helpt met
raad en daad.
Ook bouwkundig wordt het
Centraal Station van Amster
dam aangepast. Midden in de
hal komt een „vriendelijk
mqeting-point", bestaande uit
een pilaar met neon-verlichte
rondlopende menselijke figu
ren. Volgens de woordvóerster
is uit de enqête gebleken dat
Veel reizigers
voelen zich op CS
Amsterdam
onveilig.
FOTO: DIJKSTRA
een simpele afspraak bij een
kiosk nogal eens misloopt.
Zitgelegenheid
Nissen aan de achterzijde van
het station, waar nogal eens'
zwervers slapen, zullen plaats
maken voor parkeerhavens.
De bagagekluizen, waarvan er
in april volgend jaar tweedui
zend zullen staan in plaats van
de huidige zeshonderd, zullen
worden bewaakt met zesen
twintig extra videocamera's.
Bij de Spoorwegen broedt men
momenteel nog op een plan
om reizigers meer zitgelegen
heid te geven in de stationshal.
De stoelen moeten zodanig zijn
uitgevoerd, dat zwervers en
anderen er niet op kunnen lig
gen.
Het onderzoek dat voorafging
aan 'Beter staat Centraal' be
vestigt volgens de NS-woord
voerster in grote lijnen eerde
re onderzoeken op Rotterdam
CS. De oplossing van de onvei
ligheidsgevoelens achtte men
daar de uitbreiding van de
surveillance. Maar die aanpak
werkt volgens de NS niet. „Er
is nu gebleken dat wanneer
mensen veel uniformen zien,
ze eerder denken dat er veel
aan de hand is op het station".
Het Amsterdamse initiatief zal
in het voorjaar van 1991 geë
valueerd worden. De kosten
bedragen ongeveer anderhalf
miljoen gulden. Indien de re
sultaten positief zijn, overwe
gen de spoorwegen soortgelij-
ke maatregelen ook op andere
stations te realiseren. Hoe
groot die noodzaak is, is nog
niet bekend. Cijfers over de
gevoelens van onveiligheid op
andere stations zijn er volgens
de NS nog niet.
JEAN-PIERRE GEELEN
REKENKAMER:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Sinds 1980
zijn in ministeries en an
dere rijksgebouwen voor
f 200 miljoen aan energie
besparende maatregelen
genomen.
Het effect van die maatregelen
is echter onduidelijk, hetgeen
vooral te wijten is aan het feit
dat er nauwelijks gegevens
over het energiegebruik in
rijksgebouwen zijn bijgehou
den. Dit concludeert de Alge
mene Rekenkamer in een
vandaag gepubliceerd rapport.
Het rapport is opgesteld ter ge
legenheid van het 175-jarig be
staan van de Rekenkamer. Dit
jubileum wordt vandaag offi
cieel gevierd met een feestelij
ke bijeenkomst in de Ridder
zaal in aanwezigheid van ko
ningin Beatrix.
Het onderwerp 'Energiebespa
ring Rijksgebouwen' was aan-
Bezoek
Antilliaanse en
Arubaanse parle
mentariërs heb
ben voor even
zitting genomen
in de groene
bankjes van de
Tweede Kamer.
Zij brachten gis
teren een bezoek
aan het Binnen
hof. In het voor
ste bankje zit de
legatievoorzitter
Feliz Flanegien,
die tevens voor
zitter van de Aru
baanse Staten is.
Rechts van hem
zit Rudy Croes,
internationaal se
cretaris van de
MEP-partij.
FOTO: ANP
gedragen door de vierde klas
havo van een scholengemeen
schap in Woerden. Deze klas
kwam als winnaar uit de bus
van een prijsvraag onder scho--
len, waarbij een onderzoeksop
dracht mocht worden verzon
nen waarop de jubilerende
controleurs van de rijksuitga
ven hun tanden stuk konden
bijten. Vertegenwoordigers
van de winnende klas over
handigden het rapport van
middag aan de koningin, aan
vice-premier De Korte, minis
ter Nijpels (milieubeheer) en
de voorzitters van de Eerste en
Tweede Kamer.
Volgens de Rekenkamer is er
in de rijksgebouwen ondanks
de goede bedoelingen van de
energiebesparende maatrege
len nauwelijks sprake van een
serieus 'energiebeheer'. Dit
komt vooral doordat een fi
nanciële prikkel om energie te
besparen ontbreekt en doordat
er bij de departementale lei
ding en de gebruikers van de
gebouwen maar weinig inte
resse voor het terugdringen
van het energiegebruik
Door het ontbreken van
doende gegevens is volgen
Rekenkamer niet na te gaa
de bewering van de Rijk
bouwendienst klopt, dat
1977 en 1985 het energie
bruik in panden van de r
overheid met vijftien pro
is gedaald. De besparingei
1985 konden in het geheel
worden achterhaald.
De Rekenkamer zet
vraagtekens bij het plan I
de Rijksgebouwendienst I
door nieuwe investeringen
komende vier jaar nog r
twintig tot vijfentwintig 1
cent op gas en elektricitelj
besparen. „Een nogal an
tieuze doelstelling", aldus|
Rekenkamer, „gezien h
dat de meest rendabele t
sche maatregelen in de
gebouwen al zijn getrofl
Bovendien veroorzaakt
sterk toenemende kantooj
tomatisering een stijging T
het stroomverbruik".
PI
Overlast
Medewerkers van
het waterleiding
bedrijf Midden-
Nederland onder
zoeken de plek in
Utrecht waar gis
teren de hoofd
waterleiding is
gesprongen. Het
lel. veroorzaakte
grote waterover
last. Omdat bo
vendien de druk
wegviel kwam er
bij veel mensen
geen druppel wa
ter meer uit de
kraan. Tegen de
middag waren de
ergste problemen
verholpen.
FOTO: ANP
OPVALLENDE CONCLUSIE WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT CDA:
DEN HAAG Het plei
dooi van het Wetenschap
pelijk Instituut (WI) voor
het CDA om openbare
scholen de mogelijkheid
te geven zich bestuurlijk
te verzelfstandigen is een
van de opvallendste con
clusies uit het rapport
Ruimte voor Kwaliteit.
Een adviescommissie presen
teerde dit voorstel gisteren in
Den Haag. Deze zomer nog be
sloot de CD A-partijraad in
Bussum een amendement op
het ontwerp-verkiezingspro-
gramma te steunen, waarin
werd bepleit openbare scholen
juist niet de gelegenheid te ge
ven onder de paraplu van een
verzelfstandigde rechtspersoon
(stichting of vereniging) door
te gaan. Het bestaande onder
scheid tussen openbaar en bij
zonder onderwijs zou daardoor
vervagen, was toen de redene
ring van de indieners van het
amendement. Zij werden in
hun standpunt onder meer ge
steund door onderwijsspecialist
en Tweede-Kamerlid A. Her-
De adviescommissie van het
WI onder voorzitterschap van
drs. A. Oostlander doet dus nu
echter opnieuw een poging om
binnen de partij gehoor te vin
den voor de visie dat openbare
scholen meer autonomie zou
den moeten krijgen. Volgens
drs. A. Klink, secretaris van de
commissie, past dat pleidooi
binnen het gedachtengoed van
het CDA - de gespreide ver
antwoordelijkheid - om meer
verantwoordelijkheden uit
handen te geven aan de bur
ger. Bovendien, zo meent hij,
ontstaat er op die manier meer
gelegenheid voor democratise
ring van de openbare scholen.
Nu is het immers nog zo dat de
overheid de scepter zwaait
over het openbaar onderwijs.
Volgens Klink betekent het
voorstel geenszins dat de grens
tussen openbare en bijzondere
scholen zou vervagen. En het
tweesporig onderwijsbestel
staat al helemaal niet voor de
christen-democraten ter dis
cussie. Klink: „De commissie
wil het karakter van het open
baar onderwijs juist aanscher
pen". Volgens hem blijkt dat
uit de voorwaarde die de com
missie aan de verzelfstandi
ging stelt. „De eigen identiteit
van het openbaar onderwijs
moet uitdrukkelijk gehand
haafd blijven. Dat betekent
dat de openbare scholen toe
gankelijk moeten blijven voor
iedereen en dat de godsdiensti
ge en levensbeschouwelijke
stromingen moeten worden
gerespecteerd. Dit moet wette
lijk en statutair worden vast
gelegd en de inspectie moet er
op toezien dat het openbare
karakter wordt nageleefd".
Klink wijst er ook op dat het
voorstel betrekking heeft op
bestuurlijke verzelfstandiging
en geen inhoudelijke bedoe
ling heeft. Bij het openbaar
onderwijs is het uiteindelijk de
minister die de eindtermen
vaststelt.
Volgens het CD A-rapport zijn
de voorwaarden voor de ver
zelfstandiging „sociologisch ge
zien" ruimschoots aanwezig.
Mensen hebben immers op het
ogenblik niet alleen genoeg
mogelijkheden (goede scho
ling), maar vooral ook de be
hoefte bepaalde verantwoor
delijkheden op zich te nemen,
bijvoorbeeld door zich met het
bestuur van een school te be-
Begroting
Overigens bestaat er nu al een
beperkte mogelijkeid voor
openbare scholen om zich -
mits ze hun eigen karakter
behouden - onder het bestuur
van een commissie te stellen.
Dat staat ook zo geformuleerd
in het verkiezingsprogran
van het CDA. Via deze z< j"
noemde functionele bestui J
commissies kunnen lol 1,°'
overheden bevoegdheden L
legeren naar min of meer
standige organen. Het eig
machtig vaststellen van de
groting is in die formule e
ter niet mogelijk.
In het voorstel van het Wet
schappelijk Instituut van
CDA kan het openbaar ond~
wijs wel zijn eigen bud jJ-
vaststellen. Dat kan gebeu
in de vorm van een verenig
of een stichting. Het rapp
spreekt geen voorkeur v
één van beide organisatiev
men uit. Want ook de sti
tingsvorm kan, hoewel zij
karakter heeft een ondei
cratische rechtspersoon te z
wel degelijk democrati
worden ingericht door
aan bepaalde voorschriften
binden, aldus het rapport.
CLARISSE BUIi"
Man onder tractor
SCHOORL Een 30-jarige
man uit Schoorl is gisteren
onder zijn landbouwtractor
geraakt en kort daarna over
leden. Het slachtoffer die be
heerder was van een cam
ping in Schoorl, had met de
tractor op een naburig ter
rein bomen gerooid en wilde
het voertuig parkeren onder
het afdak achter zijn beheer
derswoning. Hij raakte daar
bij onder een achterwiel van
de tractor.
UTRECHT Binnen de
Vervoersbond FNV is een
ernstige crisis ontstaan in
het hoofdbestuur, waaro
ver niemand nog iets wil
zeggen. Eerst moeten in
tern de bestuurders en de
rest van het personeel
worden geïnformeerd.
Daarna wil het bestuur
eind deze week opening
van zaken geven.
Donderdag zal met alle be
stuurders worden besproken
op welke termijn de crisis aan
de bondsraad, het bondsparle-
m.ent zal worden voorgelegd.
Wellicht komt de raad volgen
de week al bijeen.
Het is niet de eerste keer dat
de Vervoersbond FNV in een
crisis verzeild is geraakt. Sinds
de havenstaking in 1979 was
het in de bond voortdurend
hommeles. Een mengeling van
zakelijke en persoonlijke con
flicten leidde er uiteindelijk
toe dat de toenmalige top
goeddeels het veld moest rui
men. De bond kwam vervol
gens vanaf 1981 onder leiding
van voormalig sleepbootkapi
tein A. Drenth in een wat rus
tiger vaarwater. Nadat hij orde
op zaken had gesteld, droeg hij
vorig jaar november de voor
zittershamer over aan R. Vree
man. Die was in het verleden
beleidsmedewerker bij de In
dustriebond FNV, maar hij
vertrok daar na een verschil
van mening met de toenmalige
voorzitter Visser over de koers
van de bond.
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
Bét kjn allemaal best uur zun
-- hebben hor
niet lanf
mijn buik plakt tegen mt/n ruf
SAndaard UltQeverlJ/Wavery Product
DEN HAAG Siemens Nederland is teleurgesteld
over het besluit van minister Smit-Kroes van verkeer
en waterstaat de ontwikkeling van een magneetkaart
voor het openbaar vervoer niet voort te zetten.
Het Haagse bedrijf zou hiervoor de apparatuur ontwikkelen en
leveren. Binnen enkele weken heeft het bedrijf overleg met het
ministerie over de zaak. Op grond daarvan wordt bekeken of er
een schadeclaim wordt ingediend.
De totale kosten van het project waren begroot op zo'n 400 mil
joen gulden, aldus het ministerie. Volgens een woordvoerder
van Siemens was daarin een bedrag van 110 miljoen voor appa
ratuur opgenomen. Over de schade die het bedrijf lijdt wil de
woordvoerder geen exacte cijfers noemen, maar gedacht moet
worden aan enkele tientallen miljoenen.
Eind 1984 kreeg Siemens van het ministerie de opdracht de ap
paratuur voor de verwerking van de magneetkaart te ontwikke
len op basis van specificaties die door het ministerie waren op
gesteld. De eerste prototypen waren al klaar. De magneetkaart,
vergelijkbaar met de pasjes die bij veel bedrijven worden ge
bruikt om deuren te openen, moest de huidige strippenkaart
gaan vervangen.
DEN HAAG Circa vijf
tig vluchtelingen uit Po
len, Roemenië en Honga
rije die in eerste instantie
vergeefs asiel hadden aan
gevraagd in ons land wor
den opgevangen in de
Verenigde Staten. Dat
heeft de Katholieke Emi
gratie Centrale gisteren
bekend gemaakt. Van de
vijftig vertrekken er mor
gen 44 vanaf Schiphol.
Volgens de centrale vrezen
veel asielzoekers uit Oost-Eu
ropa op korte termijn ons land
uitgezet te worden nu de poli
tieke situatie daar verbetert.
Via een zusterorganisatie in de
VS wordt voor de vluchtelin
gen in de eerste tijd na aan
komst huisvesting en werkge
legenheid geregeld. De vluch
telingen komen in aanmer
king voor het Amerikaanse
herhuisvestingsprogramma dat
voorziet in opname van 70.000
vluchtelingen per jaar.
Een woordvoerder van de Ka
tholieke Emigratie Centrale
zegt dat de organisatie het
vluchtelingenbeleid van de
Nederlandse overheid respec
teert en dat zij zich uit naas
tenliefde inzet om mensen aan
een betere toekomst te helpen.
Veel mensen die bij deze cen
trale aankloppen doen dat op
aangeven van de Amerikaanse
ambassade.
Voor het ministerie van justi
tie is bij het beoordelen van
een verzoek om asiel bepalend
of voor de betreffende persij^.
in het land van herkomst tai
gronde vrees voor vervolgii
bestaat. Van de 7.500 verz ,er(
ken die in de eerste a
maanden van het jaar zijn
gediend, waren er 1.230
komstig van Oosteuropean
Va.
it
Van de 2.900 beslissingen
het eerste kwartaal van
jaar waren er 440 afkom:
uit Europa, vermoedelijk
wel alle uit Oost-Europa
fers per land worden niet
strekt). Van die 440 werdei
370 afgewezen, en 34 k(
werd de status van vluchteli
verstrekt. Een zc w
vreemdelingen verblijfsver
gunning werd 36 keer
strekt.
ELKE DONDERDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
KOERSEN
DEN HAAG Onze tips voor
de koersen van morgen op
Duindigt aanvang 14.30 uur
zijn:
le koers. 1. Albustan, 2. Lenj
- Man, 3. Lyminser (5-1-3).
2e koers: 1 Claudia Pride, 2. Cal
d'Heres, 3. Colorado Pitt (5-6-8)
3e koers: 1. Olympus, 2. Ranska
Why Dans (5-3-7-),
4e koers: 1. Balans PerformanoAgt
Dora van Lanum, 3. Amigo Bui
zorg (4-2-6),
5e koers: 1 Nehry, 2 Ninnes Stal
"Enjoy (.1-2-6), ie
6e koers: 1. Albert Catherina, jjaj
Astrid Marian, 3. Bravo Zijpveld p
11,9)' ree
7e koers: 1. Ayres Boy, 2. Zorron w
3. Zarina Gregor (6-5-2).
