Optimisme
Van kanker
over bestrijding
is misplaatst
Giro 1111222
TV 10 verwijt NOS
..Ardennen-offensief"
ONZE VERJAARDAG
IS EIGENLIJK
EEN RAMP.
EcidócSomant
Bisschoppen zijn tegen
wetswijziging euthanasie
ONDERZOEKERS SPREKEN VEEL TE VAAK VAN DOORBRAKEN'
Vlannen
Riemen
lerpleging
n handen
„Lubbers en Kok slaan spaarvarken van de VVD stuk"
Jonge Socialisten kritiseren PvdA
Inmiddels 957
aidspatiënten
BINNENLAND
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1989 PAGINA 3
idderkerkse Roemenen
noeten het land uit
HAAG De zestien „Ridderkerkse"
jemenen moeten allemaal Nederland uit.
at is gisteren door staatssecretaris Korte-
an Hemel van justitie besloten. De Roe
enen hebben volgens haar niet aanneme-
k kunnen maken dat zij werkelijk vluch-
lingen zijn en dus is de asielaanvrage
et geldig. Er wordt nog een onderzoek
gesteld naar de mogelijkheid dat de Roe
enen al eerder asiel hadden aangevraagd
de Bondsrepubliek Duitsland. De Róe-
enen moeten binnen zeven dagen ver-
jkken zijn. Waar ze naar toe gaan is nog
lai et bekend. Als zij inderdaad eerder in de
in mdsrepubliek een aanvrage hebben in-
ynidiend zou het mogelijk zijn dat zij daar
ar toe gaan. Anders worden zij mogelijk
uggestuurd naar Roemenië.
Johan Friso, de tweede zoon
van koningin Beatrix en prins
Claus, viert maandag zijn 21e
verjaardag. foto: anp
Examens op Antillen
„stuk zwaarder"
DEN HAAG Het tijdsverschil van zes
uur tussen Nederland en de Antillen moet
voor havo- en vwo-leerlingen die examen
moesten doen een bron van genoegen zijn
geweest. Op het moment dat in Nederland
de examentoetsen bekend werden ge
maakt, moesten de examens daar nog be
ginnen. Daardoor konden de leerlingen de
opgaven al bemachtigen. Alle mogelijk
heid tot fraude derhalve, werd hier te lan
de door de VVD geopperd. Staatssecreta
ris Ginjaar-Maas van onderwijs en weten
schappen heeft nu een einde gamaakt aan
deze mogelijkheid. In de toekomst worden
de opgaven in Nederland pas openbaar
gemaakt op het moment dat op de Antil
len en Aruba het examen in het betref
fende vak begint.
UTRECHT De rooms-katholieke bisschoppen
zijn tegen wetswijziging op het gebied van de eu
thanasie. In een brief aan kabinetsinformateur
Lubbers bepleiten zij daarentegen „een objectieve,
systematische - en ook historische - studie" om
een samenhangend beeld van de problematiek te
krijgen.
Het antwoord op de vraag naar wetswijziging is zo
wel in ethisch als in juridisch opzicht nog „in ge
nen dele uitgekristalliseerd", zo schrijft kardinaal
Simonis namens de bisschoppen aan Lubbers. Er
liggen „nog tal van problemen, die niet met een
oppervlakkig beroep op de pluriformiteit kunnen
worden afgedaan en die niet door een actuele be
hoefte aan een politiek compromis mogen worden
verdrongen".
Magneetkaart van de baan
DEN HAAG Minister Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat heeft beslo
ten de ontwikkeling van een magneet
kaart voor het openbaar vervoer stop te
zetten. De magneetkaart zou de strip
penkaart moeten gaan vervangen. Het
is een elektrisch systeem, vergelijkbaar
met de pasjes die bij veel bedrijven wor
den gebruikt om deuren te openen. Er is
echter zoveel onzekerheid over de kos
ten en baten van het systeem, de frau
degevoeligheid en beveilgingsaspecten,
de klantvriendelijkheid, de stoptijden
bij haltes, de ontwikkelingen op chip-
kaartgebied en de wijze van invoering,
dat invoering vooralsnog niet verstan
dig is. Het openbaar vervoer en de mi
nister zijn wel van mening dat vervan
ging van de huidige strippenkaart wen
selijk blijft.
FNV wil vrouwelijke
aanhang verdubbelen
UTRECHT De FNV wil via een groot
scheepse campagne het aantal vrouwelij
ke leden in de jaren negentig op zijn
minst verdubbelen. Momenteel bestaat 20
procent van de bijna één miljoen FNV-le-
den uit vrouwen. Dat is aanzienlijk meer
dan in 1961 toen het toenmalige NVV
nog slechts 5 procent vrouwelijke leden
telde (27.000 vrouwen), maar nog lang
niet genoeg. Dat zei vice-voorzitter Karin
Adelmund van de FNV vandaag in
Utrecht op een bijeenkomst ter gelegen
heid van het dertigjarig bestaan van het
FNV-vrouwensecretariaat. Adelmund
wees erop dat de FNV-achterbau nog bij
lange na geen afspiegeling vormt van het
snel groeiende aandeel van vrouwen in
de beroepsbevolking.
wjTRECHT De overle-
ïjngscijfers bij de meest
ocoorkomende vormen van
te' anker (long-, borst-,
en darmkanker)
ijn de laatste 25 jaar niet
ezenlijk verbeterd. Van
mannelijke patiënten
deleft na vijf jaar nog maar
procent, van de vrou-
vafen ruim 40 procent. De
uze 'vijftig procent ge-
eest' is dan ook veel te
da jtimistisch en heeft
'rleoora^ propagandistische
'aarde. De hoop op een
doorbraak in de
r ankerbehandeling is op-
7geven.
F. van Dam, psycholoog in
Antoni van Leeuwenhoek-
ekenhuis in Amsterdam, zei
Utrecht. Hij
as één van de sprekers op
opn symposium over de gren-
kei:n aan de medische zorg van
Stichting voor Publieks-
art
voorlichting over Wetenschap
en Techniek.
Kankeronderzoekers kunnen
het volgens Van Dam maar
moeilijk afleren om in de me
dia te praten over „doorbra
ken" in de behandeling. Al
deze zogenaamde doorbraken,
zei hij, hebben tot nu toe nog
maar een minieme invloed op
de overlevingscijfers. „Ze ge
ven valse hoop en misleiden
het grote publiek".
Van Dam vindt dat de kan
kerdeskundigen wat voorzich
tiger moeten worden met hun
uitspraken. Dit omdat beslis
singen van patiënten over be
handelingen mede zijn geba
seerd op wat ze uit de media
halen.
Lijden
In het in kanker gespeciali
seerde Antoni van Leeuwen
hoekziekenhuis is het percen
tage patiënten dat intensieve
verpleegkundige zorg nodig
heeft in tien jaar gestegen van
30 tot 60. De stijging wordt
volgens Van Dam voor een be
langrijk deel veroorzaakt door
de ruimere toepassing en de
grote giftigheid van cytostati-
ca. De vraag of de patiënten
niet meer kwaad dan goed
wordt gedaan komt dan ook
steeds vaker op. „Want het is
uiteraard niet gewenst wan
neer patiënten meer lijden on
der de therapie dan onder de
ziekte".
In het theoretische geval dat
de overlevingskansen maar
vijf procent zijn, moeten, om
één patiënt te redden, negen
tien patiënten een belastende
en voor hen zinloze behande
ling ondergaan. Overigens
noemde Van Dam het niet erg
waarschijnlijk dat veel artsen
tegen een patiënt zullen zeg
gen dat hij maar vijf procent
kans heeft.
Voor patiënten is een welover
wogen beslissing, ook al wor
den ze goed geïnformeerd,
tengevolge van angst en span
ning vrijwel onmogelijk. Daar
komt volgens Van Dam bij dat
de rol van de arts die ook nog
is betrokken bij nieuwe, expe
rimentele therapieën, nogal
problematisch is. „De zorg
voor de individuele patiënt
komt niet altijd overeen met
het belang van de wetenschap
en van toekomstige patiën
ten".
Onderzoek heeft uitgewezen
dat patiënten niet over hun
behandeling beslissen op
grond van feitelijke informa
tie, maar vooral op grond van
vertrouwen in degene die hen
behandelt. Van Dam stelde dat
patiënten èn specialisten het
bij dit soort beslissingen niet
alleen af kunnen. Hij sugge
reerde de huisarts er meer bij
te betrekken. Dat moet niet al
leen de specialist doen, ook de
patiënt zelf kan daar om vra
gen.
IVF
Op het congres stelde mr. J.
Van der Meer, lid van de Eer
ste Kamer voor de PvdA, dat
de druk op vrouwen om kin
deren te krijgen kan worden
vergroot door de nieuwe
voortplantingstechnieken. Ze
voorspelde dat kinderloosheid
in de toekomst minder zal
worden aanvaard dan nu.
Maar juist door de nieuwe
technieken wordt de weg die
vrouwen moeten afleggen
voordat wordt geaccepteerd
dat ze geen kinderen kunnen
krijgen langer, moeizamer en
pijnlijker.
Kinderloosheid wordt gedra
matiseerd, zei Van der Meer.
De echte verwerking van het
onvrijwillig kinderloos zijn
kan pas laat beginnen, waar
door een belangrijk deel van
het leven van de vrouw in fei
te „verloren" gaat en ze op la
tere leeftijd geen kind,
geen andere levensvervul
ling met lege handen staat.
Van der Meer voorspelde ook
dat steeds minder vrouwen
zich zullen neerleggen bij het
onvermijdelijke. Volgens haar
zal daardoor het „consumen
tisme" in de gezondheidszorg
toenemen, evenals de kosten.
MERSFOORT Lèi-
nggevende functies in
b verpleging worden
fas eeds vaker door mannen
lertervuld. Van de tweehon
derdduizend mensen die
de verpleging wérken
80 procent vrouw en 20
karjrocent man, maar in de
P lidinggevende functies
Aa ;en de percentages pre-
omgekeerd.
>ke Storm, directeur van de
ijkt ederlandse Maatschappij
j. 3or Verpleegkunde, noem-
deze cijfers
mersfoort op een congres
an de Nederlandse Chris-
nVrouwenbond. Ze consta-
ook dat verpleegkun-
jBigen steeds meer verdwij-
^■en uit het topmanagement
de instellingen. Er wordt
^Hekozen voor directeuren pa-
ëntenzorg met een medi-
he achtergrond, terwijl
rpleegkundig directeuren
orden gedegradeerd
t U1UC11 gcucgiaucciu «.v*
lgar oofd verplegingsdienst.
torm vreest dat dit op-den
uur negatieve gevolgen zal
ebben doordat het accent
'veel komt te liggen op me-
icalisering en technologie,
eker als er vanwege de be-
uinigingen keuzen moeten
'orden gemaakt. De gezond-
eidszorg kan gezonder en
oedkoper, zei Storm, door
leer aandacht te besteden
an preventie en zorgverlë-
ïng.
noemde een herwaarde-
ing nodig waarbij het me-
isch-technisch handelen en
ïedisch onderzoek minder
elangrijk worden en aan-
acht en begeleiding een
rotere rol krijgen toebe-
eeld.
ieen krant ontvangen Bel
ussen 18.00 en 19.00 uur, za-
j! (Brdags tussen 14.00 en 15.00
ur, telefoonnr.071-122248 en
krant wordt nog dezelfde
|J,vond nabezorgd.
Brand bij
Brabantia
Een grote uitslaande brand
heeft gisteren in Valkens-
waard een fabriek van Bra
bantia volledig in de as ge
legd. Persoonlijke ongeluk
ken hebben zich niet voor
gedaan. De oorzaak van
de brand is nog niet be
kend. Er kwamen geen ge
vaarlijke stoffen vrij, omdat
werknemers kans hadden
gezien na het uitbreken
van de brand een aantal
vaten met giftige stoffen
uit het bedrijf te verwijde
ren. foto: anp
Geen PVC,
geen dioxine
Leden van de vereniging
Milieudefensie protes
teerden gisteren bij de
hoofdvestiging van de
Hema in Amsterdam te
gen het gebruik van
PVC-verpakking. Ze
hadden daarvoor koe
Klazine meegenomen
van boerderij De Dom
me Dirk. De relatie was
duidelijk: bij de verbran
ding van PVC komt het
giftige dioxine vrij, dat
pas nog werd aange
troffen in de melk van
koeien die graasden in
de buurt van diverse in
stallaties waar PVC
wordt verbrand.
foto: anp
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM TV10 en Ve-
cai zeggen zeer verbaasd te zijn
over wat zij beschouwen als
„een Ardennen-offensief" van
NOS, NDP (Nederlandse Dag
blad Pers) en STER. Volgens
TV10 en Vecai wil de NOS
slechts haar eigen monopolie
positie veilig stellen. „Het is
voor zowel TV10 als Vecai dui
delijk dat de NOS geen interes
se heeft in wat de televisiekij
ker, die zijn abonnement op de
kabel betaalt, werkelijk wil",
zo zeggen TV 10 en Vecai.
Volgens de algemeen secretaris
van de Vecai, J. Zandee, „kan
en mag de overheid TV10 niet
tegenhouden". „Het lijkt wel
censuur als de Staat wil tegen
houden wat de burger wil zien.
Bovendien is het in het belang
van iedere kabelexploitant dat
interessante nieuwe program
ma's worden doorgegeven", al
dus Zandee. Het Commissari
aat voor de Media, dat belast is
met het toezicht op de naleving
van de Mediawet, onderzoekt
momenteel of de nieuwe zen
ders inderdaad een buitenland
dat inderdaad zijn, dan mo
gen ze wél via de kabel worr
den verspeid. Zoniet, dan mo
gen kabelexploitanten de zen
ders niet doorgeven. De PvdA
zal dinsdag minister Brinkman
van WVC om een brief vragen
waarin hij moet uiteenzetten
welke stappen hij overweegt
tegen de commerciële omroe
pen TV 10 en Veronique. Af
hankelijk van Brinkman's ant
woord zal de fractie bezien of
zij over deze kwestie een
spoeddebat zal aanvragen.
Studentenbond spant geding aan tegen staat
DEN HAAG De landelijke studentenvakbond (LSVb) gaat
een kort geding aanspannen tegen de Staat der Nederlanden.
De aanleiding daarvoor is de nieuwe regeling voor verreke
ning en terugbetaling Studiefinanciering, die in juli door mi
nister Deetman van onderwijs en wetenschappen is vastge
steld.
De LSVb heeft de minister twee weken geleden een brief
gestuurd, waarin werd aangedrongen op een heroverweging
van de nieuwe regeling. Deetman weigert dit.
VOORHOEVE BELOOFT HARDE OPPOSITIE
(Van onze
parlementaire redactie)
UTRECHT VVD-frac-
tieleider Joris Voorhoeve
heeft zich al verzoend met
de gedachte dat hij de ko
mende jaren in de Tweede
Kamer oppositie zal
moeten voeren tegen een
kabinet Lubbers-Kok'.
In een toespraak tot de partij
raad van de VVD, die van
morgen in Utrecht vergader
de, toonde hij zich vol strijd
lust om het nieuwe kabinet te
controleren en waar mogelijk
te corrigeren.
Voorhoeve erkende overigens
dat de komende oppositierol
van de VVD lang niet zo mak
kelijk te spelen zal zijn als in
dertijd tegen het kabinet-Den
Uyl en de kabinetten-Van Agt
II en III het geval was. Vooral
de eerste twee jaar wordt het
moeilijk, voorspelde hij. „Want
een kabinet Lubbers-Kok zal
het spaarvarken dat de VVD
heeft volgespaard stukslaan en
opmaken aan allerlei leuke
dingen, waarmee CDA en
PvdA zich twee jaar lang po
pulair kunnen maken. Pas
daarna zal het duidelijk wor
den dat de overheidsuitgaven
en de lasten voor burgers en
bedrijven oplopen. Pas dan zal
men beseffen dat er beter een
kabinet met de VVD had kun
nen zijn. Dan zal de VVD
weer gaan groeien. En na de
volgende verkiezingen zal het
onze schone taak zijn de onbe
taalde rekeningen van een
CDA-PvdA-kabinet te beta-
Volgens Voorhoeve zullen er
de komende jaren tussen CDA
en PvdA een aantal belangrij
ke meningsverschillen ont
staan. „Het CDA moet er dan
niet op rekenen automatisch
de steun van de VVD te krij
gen. Wij zullen alleen steunen
wat wij in het belang van ons
land vinden. Het CDA wekt
soms de indruk een meerder
heid te vertegenwoordigen,
maar in feite heeft tweederde
van de kiezers op andere par
tijen gestemd".
Ook in ander opzichten uitte
de liberale fractieleider kritiek
op het CDA. „De VVD werkt,
maar het CDA werkt weg. De
vernedering van D66 was geen
fraai schouwspel", aldus Voor
hoeve. Voorts herinnerde hij
eraan hoe de VVD het CDA in
het voorjaar van 1988 heeft ge
holpen toen er een „koude
oorlog" tussen het kabinet en
de CDA-fractie uitbrak over
het sociale en financiële be
leid. „De VVD heeft die kloof
toen overbrugd en het kabinet
tot een beleidswijziging ge
bracht, maar een jaar later
bleek het CDA dat volledig te
zijn vergeten. Toen de VVD in
april jongstleden een groot
meningsverschil met het kabi
net had, liet de CDA-fractie
ons in de kou staan".
Opmerkelijk was tevens dat
Voorhoeve in zijn toespraak
vriendelijke woorden aan het
adres van D66 (straks mede
oppositiepartij) richtte. Met de
opmerking „de oppositie moet
geen oppositie tegen zichzelf
gaan voeren" nodigde hij de
Democraten uit tot samenwer
king waar dat mogelijk is. Er
zijn weliswaar grote verschil
len tussen VVD en D66, maar,
zo zei Voorhoeve, „D66 heeft
geweigerd alle eisen van het
CDA te slikken. Dat hebben
zij dan met ons gemeen".
AMSTERDAM Na alle kri- nen de partij, doet daar heel
tiek die de PvdA van buitenaf genuanceerd over, maar het is
in verhouding een forse ach
teruitgang", constateert Hoog
land. Hoogland stelt dat een
oppositiepartij behoort te win
nen als een kabinet is geval
len. Dat dit niet is gebeurd,
wijt hij aan het ontbreken van
echte harde oppositie de laat
ste jaren. Hoogland verwijt de
partijkop tevens strategische
fouten. Met name het punt
van het gedeeltelijk terug
draaien van de belastingverla-
over zich kreeg uitgestort door
het inmiddels aan de kant ge
zette reclamebureau Saatchi
en Saatchi, begint men zich nu
ook intern te roeren.
In het jongste nummer van
het Pvd A-opinieblad Voor
waarts bekritiseert voorzitter
M. Hoogland van de Jonge So
cialisten, de jongerenorganisa
tie van de partij, de manier
waarop de PvdA oppositie en
campagne heeft gevoerd. Het ging a la Oort zou een schade-
verlies van drie zetels noemt
hij schokkend. „Iedereen bin-
bureau Saatchi en Saatchi rea
geerde gisteren nogal gelaten
op het besluit van de PvdA
het reclamecontract op te zeg
gen. „Van het begin af zijn wij
door de Nederlandse media
kritisch gevolgd", zo zei hij.
„Het heeft er alles mee te ma
ken hoe hier nog tegen recla
mebureaus wordt aangeke
ken", verzachtte hij, doelend
op de grote belangstelling die
de vaderlandse pers aan de
dag legde toen bekend werd
dat de PvdA Saatchi had inge
schakeld om haar politieke
boodschap gestalte te geven.
DE KNOLLEN
NMN MAN VINDT CW IKSBlMOETZilM 0M-
""'jKlS-eN-20 LeGTlE
fojDtWDD UIT fills,
RIJSWIJK Tot en met eind
augustus zijn er in ons land in
totaal 957 aidspatiënten geregi
streerd, zo meldt het ministe
rie van WVC.
In augustus kwamen er 39
nieuwe gevallen bij en in juli
34. Een aantal van de patiën
ten is inmiddels overleden.
(ADVERTENTIES)
Dat een stichting als Mensen in Nood al 7 5 jaar bestaat, is niet iets om
uitgebreid te vieren. Maar als u toch een gebaar wilt maken, steun óns
dan financieel. Zodat we vluchtelingen in
Mozambique en andere slachtoffers van
grote en kleine rampen kunnen blijven hel- S= M
pen te overleven en 'n eigen bestaan op te
bouwen. In dat opzicht is uw bijdrage dus een aardig verjaarscadeau.
ichtingMensen in Nood. Postbus 10-41. 5200 BA Den Bosch. Telefoon 075 I i
Bevers in
Biesbosch
jongen nog niet
WERKENDAM De zes be
vers die vorig jaar zijn uitgezet
in de Biesbosch gedijen goed,
maar hebben nog niet gejongd.
Dat heeft A. Hoekstra van de
Rijksuniversiteit Groningen
gisteren in Werkendam gezegd
op een bijeenkomst van Staats
bosbeheer. Op 24 oktober zet
prins Bernhard in de Bies
bosch opnieuw drie beverfa
milies uit. Vermoedelijk ver
loopt de aanpassing van de be
vers trager dan werd gedacht.
De verwachting is nu dat de
bevers volgend voorjaar jon
gen zullen krijgen. De proef
met de bevers is opgezet om te
kijken of het lukt met behulp
van de bevers het landschap
pelijk karakter van de Biesr
bosch gevarieerder te maken.
Anderhalve eeuw geleden
kwamen ook bevers voor in de
Biesbosch, maar door toedoen
van de mens zijn ze daar ver
dreven. De vorig jaar uitgezet
te bevers hebben in de buik
holte een zendertje, waardoor
alles wat ze doen moeiteloos
kan worden gevolgd.
Mogelijk heropening
zaak Bestebreurtje
ROTTERDAM Opnieuw
heeft de raadsman van een
van de hoofdverdachten in de
moord op de Rotterdamse bin
gokoning Bestebreurtje, in au
gustus vorig jaar, een verzoek
gericht aan de procureur-ge
neraal bij het Gerechtshof in
Den Haag om het onderzoek
inzake de toedracht van deze
moord te heropenen.
Mr. J. Boone, raadsman van de
door de Rotterdamse recht
bank tot 15 jaar cel veroor
deelde Belg R.U. d. B. heeft de
Haagse procureur-generaal
mr. J. Couzijn laten weten dat
zijn cliënt beschikt over infor
matie dat een ander Beste
breurtje heeft doodgeschoten.
Over de achtergronden van de
moord op Bestebreurtje is
nooit veel duidelijk geworden.
Aangenomen wordt dat het
ging om een afrekening in het
kader van een vete tussen Be
stebreurtje en de Haagse fami
lie S.
HAMERS
^SKANOIA^
VAKGEREEDSCHAP
