„CDA wilde ons vernederen, niet Lubbers" burda Voorzitter Deetman hoeft geen auto met chauffeur 'Idee van open grenzen is veel te optimistisch' BEPAAL JE EIGEN MODE MET BURDA n D66-LEIDER HANS VAN MIERLO: „Het CM heeft ons niet serieus genomen MODE MAAK JE LIEVER ZELF MET BINNENLAND £eidóeSou/avnt VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1989 PAGINi In honger staking Leden van de Nederlandse afdeling van de Marokkaanse studenten vakbond UNEM zijn in Amsterdam begonnen met een hongerstaking. Zij willen hiermee hun solidariteit betuigen met de hongerstakers in de Marokkaanse gevangenissen die protesteren tegen hun behandeling. FOTO: ANP Ruzie in Nobelcomité over kwestie Rushdie STOCKHOLM Drie leden van de Zweedse Academie van Letteren, die de jaarlijkse Nobelprijs voor de litera tuur toekent, hebben hun ontslag inge diend na een geschil rond de Britse schrijver Salman Rushdie. De drie le den vinden dat de academie haar mo rele plicht heeft verzaakt door de be dreigingen van moslims aan het adres van Rushdie niet in duidelijke taal te veroordelen. Secretaris Sture Allen van de Academie bevestigde dat hij ontslagbrieven van het drietal had ontvangen. Maar hij zei hun verzoek niet te zullen inwilligen, omdat de le den in principe voor het leven worden benoemd. Gevluchte DDR- burgers krijgen Trabant terug BUDAPEST Oostduitsers die via Hongarije illegaal naar de Bondsrepu bliek zijn gevlucht, voordat dat land on langs zijn grens met het Westen openzet te, kunnen hun in Hongarije achtergela ten Trabants, Skoda's en Lada's terug krijgen. Volgens het Hongaarse persbu reau MTI wil de Hongaarse regering de voertuigen niet meer terugsturen naar de DDR, zoals tot voor kort gebeurde. Zo'n tweehonderd auto's die waren ach tergelaten zijn teruggestuurd naar de DDR. Maar met de zeshonderd die er nu nog staan zal dat niet meer gebeuren. Ze zullen worden overgedragen aan de rechtmatige eigenaren in Oostenrijk en de Bondsrepubliek. Rode Kruis krijgt Auschwitz-gegevens MOSKOU De Sovjetunie heeft deze week 130.000 identiteitskaarten van ge vangenen uit het concentratiekamp Auschwitz overgedragen aan het Rode Kruis, dat ze zal gaan conserveren. De USSR heeft de kaarten jaren bewaard in tot voor kort verzegelde archieven. Ook kreeg het Rode Kruis 46 enorme boeken, waarin de dood van 74.000 kampgevange nen staat geregistreerd. Het bestaan van de boeken kwam aan het licht in 1964 tij dens de berechting van Duitse oorlogsmis dadigers. De archieven werden pas ander half jaar geleden opengesteld onder in vloed van Gorbatsjovs glasnost. Het Rode Kruis denkt nu de identiteit van veel tot nu toe onbekend gebleven slachtoffers te kunnen vaststellen. Fietspaden Pariji 'levensgevaarlijk' Wat ten voor alge' geZU PARIJS De Franse fietsers zijn u gesel niem in hun oordeel: noem de fiets Wat den in Parijs maar gerust „de gan ^rin van de dood". Zeven jaar nadat in mige straten in de Franse hoof™ speciale banen voor hen zijn gen veerd, is er nauwelijks iets verand ;e De fietsbanen van anderhalve mJjUX< breed zijn wegstroken die alleen aangegeven met een groene streep, de automobilisten wordt verwacht zij deze stroken vrij laten. Maar gaat het dus mis. Auto's gebruiken fietspaden maar al te vaak als uitlegt uit de eeuwige opstoppingen. Pat 'om fietsers menen dat er een strook n tfed komen die met een verhoging van^epc rest van de weg is afgescheiden. K>k rvi liet )ubl \Je r< op n net DEN HAAG Het is donderdagmiddag twaalf minuten over twee. Na een lange vergadering met zijn fractie en een kort gesprek met informa teur Lubbers betreedt D66-leider Hans van Mierlo de Opkamer van het perscentrum Nieuws poort. Zijn gezicht staat strak. Dat voorspelt niet veel goeds, hoort men hier en daar fluisteren. Dat voorgevoel blijkt zeer juist te zijn. „Zoëven heb ik de informa teur medegedeeld", zegt Van Mierlo, „dat de D66-fractie het uitzicht op een stabiel kabinet van drie partijen, gebaseerd op wederzijds respect en vertrou wen^ op dit moment te gering acht. Onder deze omstandighe den willen wij geen voor ons essentiële concessies doen. Ik heb de informateur meege deeld dat ik mij op grond daarvan wens terug te trekken van de informatiewerkzaam heden". Het hoge woord is eruit. Van Mierlo kijkt even rond om te zien hoe de journalisten op zijn mededeling reageren. Doodse stilte. Kennelijk komt het af haken van D66 toch nog on verwacht. Dus besluit de frac tieleider tot een nadere toe lichting. „Het was een moeilijk besluit voor ons, omdat we echt geprobeerd hebben, bin nen de grenzen van het zel frespect, zo constructief moge lijk mee te denken over de vorming van een drie-partij- en-kabinet". Van Mierlo legt voor de zo veelste keer uit dat een kleine partij, die getalsmatig niet no dig is voor een coalitie, in een rare positie verkeert. Zo'n par tij moet zich afvragen of zij echt gewenst is. Met andere woorden: is er zicht genoeg op een solide kabinet, waarin men elkaar vertrouwt en dat gebaseerd is op respect. Kern van de zaak Welk beeld doemde er dan voor u op? „Er werden zware concessies van ons gevraagd. U weet wat onze opvattingen zijn over eu thanasie en wat onze opvattin gen zijn over de zetelverdeling in het kabinet. Daarom stuur de ik gisteren een brief aan in formateur Lubbers. Ik wilde weten of wij gecompenseerd zouden worden voor het feit dat we slechts één minister in het kabinet zouden krijgen. Lubbers stuurde een brief te rug, waarin hij zegt dat dat de kern niet is. Die was volgens hem of D66 akkoord zou gaan met de zetelverdeling '7-6-1' en dus zou aanvaarden dat het CDA nooit in een minder heidspositie mag komen te verkeren. Welnu, dat mag voor het CDA de kern zijn, voor mij is het dat niet. De kern was voor ons dat er te veel van ons werd gevraagd. Hier lag voor ons de grens". Maar Lubbers stelde toch dat hij als premier in het kabinet eigenlijk boven de partijen staat „Het dictaat van het CDA werd door de informateur ver zacht door een filosofie over het minister-presidentschap. Daar zit wel iets in. Natuurlijk is het overwicht van de minis ter-president niet elke dag aan de orde. Maar Lubbers cijfert in zijn berekeningen niet al leen de 'plus' van het premier schap weg, maar ook nog de gehele persoon van de pre mier. Volgens de informateur was er eigenlijk sprake van een 6-6-1 formule, waarin hij zelf niet meer bestaat. Die filo sofie wordt door ons niet on derschreven. Dan blijft alleen het feit dat het CDA in elk ka binet het recht claimt op een positie van overwicht. Dat recht komt echter niet voort uit de verkiezingsuitslag maar uit het feit dat het CDA in de machtspositie verkeert om ook een ander kabinet (met de VVD) te maken". Wat waren uw bezwaren te gen het euthanasievoorstel van Lubbers? „Ik heb al eens uiteengezet dat de weg van de 'vrije kwestie' voor ons bespreekbaar was. Lubbers wees op die weg. Ook daar liggen nog veel voetan gels en klemmen maar daar is met ons over te praten. Dat ik er niet dieper op ingegaan ben, is omdat ik vind dat een brief wisseling daarvoor niet de Hans van Mierlo met het antwoord van zijn fractie onderweg naar informateur Lubbers. plaats is. Dus heb ik gezegd: die weg willen wij graag met u verder doorspreken. Zelfs de andere weg, het maken van afspraken over het vervol gingsbeleid, was voor ons niet helemaal onbegaanbaar. Maar één ding stond wel vast: ons eigen wetsontwerp zou niet van de agenda gaan". „Ik hoop hen te kunnen uit leggen dat wij in deze omstan digheden niet verder konden gaan. Dat was niet meer in overeenstemming te brengen met onze zelfrespect". PvdA te bang „Ik heb al gezegd dat ik de houding van de PvdA opmer kelijk vond. Dat vind ik nog steeds. Ik heb er begrip voor dat de PvdA een andere ver antwoordelijkheid heeft dan wij. Zij zijn getalsmatig nodig voor het maken van een cen trum-links kabinet. Wij niet. Als grote partij dragen zij dus een ander soort verantwoorde lijkheid. Ik stel het ook op prijs dat de PvdA het onder deze omstandigheden nuttig oordeelde om aan ons een zetel af te staan. Maar ik vind het jammer dat de PvdA al zo snel het dictaat van het CDA dat het onder alle omstandigheden een overwicht moet hebben heeft geaccepteerd. Daardoor werd ook onze positie moeilij ker. Ik bedoel daar niets kwaadaardigs mee; ik stel het gewoon vast". U bedoelt dat de PvdA te bang is dat het CDA zich weer tot de VVD wendt? „Ik denk dat de PvdA zich heeft laten leiden door de ge dachte, dat het CDA zich zou kunnen permitteren meteen de oversteek naar rechts te maken. Ik taxeer dat heel an ders. Ik denk dat het CDA dat alleen kan in een latere fase, als we alweer een eind verder zijn. Nu is dat volgens mij nog niet mogelijk. Als de PvdA nu gezegd zou hebben tegen het CDA: luister eens, dat dictaat van jullie, die formule '7-6-1' pikken we niet, dan had tot misschien tpt een reorganisatie van de informatie kunnen lei den. Ik denk dat de PvdA dat gerust had kunnen zeggen". Heeft de informateur nog eni ge poging gedaan u erbij te houden? „Nee, we hebben elkaar uitge legd wat onze standpunten zijn. Ik heb geen speciale grie ven ten aanzien van de infor mateur. Ik heb grieven ten aanzien van de CDA-fractie en dat geldt ook voor de tijd dat de huidige informateur de voorzitter was van die fractie. Die grieven heb ik wel. En ik vind dat de beantwoording van mijn brief door Lubbers te snel en te rap was en voorbij ging aan de essentie van de problematiek van D66. U hebt dus niet de pest in? „Ik heb wel de pest in. Maar ik zou niet willen dat de kri tiek die ik heb op de laatste brief van de informateur, zou uitstijgen boven mijn funda mentele kritiek op de CDA- fractie. Ik vind dat het CDA structureel bezig geweest is ons te vernederen. Denk aan die opmerking van Bert de Vries dat de informateur „werkende weg bezig was ons weg te werken..." Daaruit blijkt toch dat ook „Nee, dat denk ik niet. Als u mij hetzelfde vraagt over het CDA, dan zeg ik: ik denk het wel. Ik wil dat iedereen zo goed mogelijk ziet waar de werkelijk schuldige zit. Het CDA is toch Lubbers. „Ik denk van niet. Maar wat maakt het uit? Er is een infor mateur en er is een CDA dat een bepaalde houding aan neemt tegen D66". Iemand anders De informateur Lubbers is dus voor u duidelijk iemand an- „Dat lijkt me wel, ja". „Nee, het is toch overduidelijk dat die twee functies totaal verschillend zijn. Ik denk dat Lubbers als informateur echt geprobeerd heeft een drie-par- tijenkabinet te maken. Het is hem helaas niet gelukt". RIK IN 'T HOUT (Vervolg van de voorpagina) UX DEN HAAG Volgens I gg leider Van Mierlo is het v (i zijn fractie een moeilijk bes was geweest om uit de for tiebesprekingen te stap; ero „We hebben echt geprobf )89. binnen de grenzen van l0et zelfrespect te blijven". De brief die premier Lubl woensdag aan hem stuu heeft voor D66 de doorslag l«e geven. „Ik kreeg geen ;ing, woord op mijn vragen ut) moest 'in the blind' een ke maken", aldus Van Mierlo. Van Mierlo wilde Lubbers j teren niet als grote schuli!n 1 aanwijzen: „Het CDA to Stel ons niet serieus genomen, d evli heb ik de pest over in". I at 1 bers heeft Van Mierlo in ran kort briefje laten weten l „jammer" te vinden dat partij niet langer deelns 'aa: aan de kabinetsformatie, f v De D66-leider verwijt e O CDA dat het van meet af een „spastische anti-houdi "heeft aangenomen tegeno de Democraten. Zonder omir0 gen stelde hij de ministers 1en den Broek en Bukman l VI staatssecretaris Heerma hi en voor verantwoordelijk. „V<a| al Van den Broek was te ons. Die zag zijn post op 1 |t tenlandse Zaken in gevaar jCQ men", aldus Van Mierlo. doelde erop dat hijzelf amb had om op dat departem minister te worden. „Men moet goed begrijpen fe zich in de CDA-fractie wat heeft afgespeeld", aljat' Van Mierlo. „Niet alleen^, euthanasie-kwestie zwaar, maar ook de kri van D66 op het CDA-com van de 'zorgzame samein ving'. Bovendien kon'het i niet hebben dat wij altijd alternatieven hebben gezc voor de vanzelfsprekendl cnds PARLEMENT MOET NOG DICHTER BU DE BURGER KOMEN' DEN HAAG De nieu we voorzitter van de Tweede Kamer drs. Wim Deetman wil alleen bij hoge uitzondering gebruik maken van zijn recht zich in een auto met chauffeur te laten vervoeren. ,,Ik wil me zo veel mogelijk per trein verplaatsen. Ik woon in Gouda en ook nog vlak bij het station, zodat ik een snelle ver binding met Den Haag heb. Dat bevalt me tot nu toe prima", zei Deetman gisteren tijdens een 'ken nismakingsbijeenkomst' met de parlementaire pers. Als hij op bepaalde vergader- dagen van de Kamer ziet aan komen dat het een latertje wordt, zal de voorzitter 's morgens de trein laten schieten en in z'n eigen auto van huis gaan. „Maar van een dienstauto met chauffeur zal ik waarschijnlijk zelden ge bruik maken. Hooguit bij som mige officiële gelegenheden". Deetmans voorgangers Dol man en Vondeling hebben zich nooit in een dienstauto la ten rijden. Dolman, die in Den Haag woont, kwam meestal in z'n eigen auto naar de Tweede Kamer en Vondeling over brugde de afstand tussen zijn Scheveningse flat en het Bin nenhof doorgaans per fiets of tram. De nieuwe voorzitter is niet van plan opzienbarende wijzi gingen aan te brengen in de vergaderdiscipline die onder Dolman is ontstaan. Dit bete kent onder meer dat ook Deet man de debatten 's avonds om elf uur wil stoppen. „Maar er zijn natuurlijk wel eens debat ten die belangrijker zijn dan de nachtrust van de'kamerle den. In zulke gevallen wil ik net als Dolman een uitzonde ring maken". Wel zou Deetman graag zien dat de enorme stroom moties die jaarlijks door kamerleden wordt ingediend enigszins wordt ingedamd. „Die motie inflatie is inderdaad een pro bleem. Als minister van on derwijs heb ik in de loop der tijden heel wat moties over me heen gekregen waarvan ik dacht: zijn die nou wel zo no dig? Het is weliswaar onmoge lijk en ook onwenselijk om weer terug te gaan naar de si tuatie van dertig jaar geleden, toen er elk jaar maar een paar moties werden ingediend, maar toch vind ik dat een uit spraak van de Kamer zoveel kracht moet hebben dat een minister of staatssecretaris het gevoel heeft dat-ie daar echt niet omheen kan". Interrupties Dick Dolman hield niet van uitgebreide interrupties tijdens de debatten. Het kwam dan ook nogal eens voor dat hij ka merleden die naar zijn mening te lang aan de interruptiemi crofoon stonden afkapte of wegstuurde. Zal Wim Deet man ook zo streng zijn? De ka mervoorzitter schiet in de lach en uit zijn antwoord blijkt dat hij op dit punt wellicht iets soepeler zal opereren. „Dol man had altijd een goede en strakke leiding, maar soms naar mijn smaak iets tè strak. Hij maakte wel eens een eind aan aardige interruptiedebatjes die wat mij betreft nog wel even door hadden mogen gaan. Ach, je moet dit soort ge beurtenissen gewoon van ge val tot geval bekijken". Als over twee jaar de nieuwe vleugel van het kamergebouw klaar zal zijn (met een nieuwe arenavormige vergaderzaal) wil Deetman „de gelegenheid te baat nemen om de Tweede Kamer krachtiger naar buiten toe te presenteren". Daarmee wil hij overigens niet zeggen dat Dolman wat dat betreft te kort is geschoten. „Dolman heeft het parlement op een voortreffelijke manier ver kocht", erkent hij. „Maar aan gezien ik verwacht dat het aantal bezoekers aan de Twee de Kamer na het gereedko men van de nieuwbouw sterk zal toenemen we hebben dan ook veel meer ruimte om mensen te ontvangen vind ik ook dat we ons tegen die tijd nog méér moeten inspan nen om het parlement dichter bij de burger te brengen". De Tweede Kamer zal in okto ber niet zoals gebruikelijk de algemene politieke beschou wingen over Troonrede en Miljoenennota houden. Het presidium van de Kamer (be staande uit Deetman en de vijf vice-voorzitters) heeft besloten dit traditionele driedaagse de bat te laten samenvallen met het debat over de regerings verklaring van het nieuwe ka binet. Wanneer dat zal zijn is uiteraard nog niet te zeggen. De schattingen lopen uiteen van begin november tot half december. DICK VAN RIETSCHOTEN SUSKE EN WISKE SAGARMATHA (c) Standaard Ultgeverlj/WavonpProductlona (Vervolg van de voorpagina) BRUSSEL Het liberale Nederlandse drugsbeleid is al geruime tijd onver teerbaar voor Frankrijk, België en West-Duitsland. Deze drie landen maken in hun wetgeving nauwe lijks onderscheid tussen harddrugs en softdrugs en zien met lede ogen hoe jonge Belgen, Fransen en Duitsers met voordeelaan biedingen van de spoor wegen in Amsterdamse koffieshops hasj gaan ko pen. Aangezien de Neder landse regering niet van plan lijkt zijn beleid op dit punt te wijzigen, lijken de open grenzen tussen deze landen nog ver weg. Daarnaast verzet Frankrijk zich met hand en tand tegen de vrijheid voor elk Schengen- land om op eigen houtje lan den toe te voegen aan de geza menlijke lijst van visumplich- tige landen. Parijs ziet dit als een ontoelaatbare inbreuk op zijn eigen buitenlands beleid. Ten slote weigeren Frankrijk en Luxemburg samen perti nent in te stemmen met een regeling die politie-agenten van buurlanden toelaat misda digers tot tien kilometer over de grens te achtervolgen en aan te houden. De Fransen zien dat als een aantasting van hun nationale souvereiniteit; het kleine Luxemburg vreest door drie 'vreemde' politie machten tegelijk onder de voet te worden gelopen; Volgens Geysemans zijn de landen die in 1985 het Schen- gen-akkoord sloten, veel te op timistisch geweest. „We zitten hier met een staf die niet in de schaduw kan staan van die van de hele EG en met een pakket maatregelen dat bijna zo dik is als het Verdrag van Rome. Dat allemaal uitwer ken, er een politiek akkoord over bereiken, het door de na tionale parlementen laten goedkeuren en het binnen vijf jaar ook nog laten ingaan was vanaf het begin een bijna on mogelijke opgave". (ADVERTENTIE) Burda, boordevol mode-ideeën, maar ook tips voor cosmetica en recepten voor heerlijk kokkerellen. Prijs f 6,25. Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen I' en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde nabezorgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4