Glemp wil alsnog overeenkomst over klooster uitvoeren Kerken hebben beschutting nodig" CeidócSoiwan kerk en wereld Paus weer actief voor Libanon Zwarte katholieke kerk in VS blijft groeien Leiding DDR wijst oproep kerken af brieven lezers 15E KUNST- EN ANTIEKBEURS^! ROTTERDAM GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £eidóe@owuvnt VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1989 PAGINj [NL Wereldraad tegen racisme keert 1,4 miljoen uit GENEVE Het speciale fonds ter bestrijding van het racisme van de Wereldraad van Kerken keert dit jaar 635.000 dollar (ongeveer 1,4 miljoen gulden) uit, evenveel als in 1988. Evenals vorig jaar gaat het meeste geld (ruim 700.000 gulden) naar vier verzetsbewegingen die in Zuidelijk Afrika de apartheid bestrij den. Zo ontvangt de Namibische beweging SWAPO ruim 300.000 gulden en het ANC 220.000 gulden. Lagere bedragen gaan naar de vakbond SACTU en het Pan African Congress of Azania. De rest van het geld gaat naar 59 organisaties in 14 landen. Daaronder bevinden zich 29 organisaties die voor het eerst een uitkering uit het fonds krijgen. Een daarvan is het in Nederland gevestigde Shipping Research Bureau, dat illegale olieleveranties aan Zuidafrika onderzoekt. Dit bureau krijgt ruim een ton. Gereformeerden richten historische vereniging op UTRECHT Morgen zal in Utrecht de oprichtingsvergade ring plaats vinden van de Vereniging van Christen-historici. De VCH is een initiatief vanuit de gereformeerde gezindte. Circa 75 belangstellenden hebben zich inmiddels voor de nieu we vereniging aangemeld. Het oprichtingscongres zal in het te ken staan van bezinning op de stand van zaken in de gerefor meerde geschiedbeoefening. Er staan lezingen op het program ma van dr. H.A. Hofman uit Apeldoorn en dr. G. Puchinger uit Den Haag. De nieuwe vereniging neemt behalve de bijbel ook de gereformeerde belijdenis tot uitgangspunt. Men wil zich in de vereniging onder meer bezinnen op de leerdoelen in het ge schiedenisonderwijs, de onderwijsmethodiek en de aard van de christelijke geschiedbeschouwing. Wie met geweld overwint, heeft zijn vijand slechts half overwonnen. VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft zijn inspanningen om een einde te maken aan de burgeroorlog in Libanon gisteren voortge zet. Hij liet een eigenhan dig geschreven brief overhandigen aan de Franse president Mitter rand en de secretaris van de Islamitische Conferen tie, dr. Hammid Al Gha- bid. Dat heeft het Vati- caan meegedeeld. Het is de twaalfde keer sinds Pasen dit jaar dat de paus de internationale gemeenschap aanspoort een einde te maken aan de gevechten tussen christenen en moslims. Kort geleden sprak hij in dit ver band van „volkerenmoord". In zijn brief aan Mitterrand bedankt de paus de Franse president voor de „inspannin gen van Frankrijk en de EEG voor vrede in Libanon". De brief werd donderdag op het Elysée overhandigd door mgr. Jean-Louis Tauran van het Vaticaanse staatssecretariaat. Frankrijk is op dit moment voorzitter van de EEG. Tegenover verslaggevers zei Tauran dat hij met Mitterrand onder meer had gesproken over het verlangen van de paus Libanon te bezoeken. Tauran erkende dat zo'n reis op dit moment onmogelijk is, maar hij voegde eraan toe dat Johannes Paulus „alle obsta kels zal overwinnen om het bezoek mogelijk te maken". De paus riep in zijn brief aan Al Ghabid de moslims in heel de wereld op tot solidariteit met hun „lijdende broeders" in Libanon. De brief werd door de Vaticaanse 'minister van buitenlandse zaken', aartsbisschop Angelo Sandalo, overhandigd aan de Saudische ambassadeur in Italië. Haags dekenaat met lezingen over jodendom DEN HAAG In hoeverre laat het jodendom zich verge lijken met het christendom? Deze vraag staat centraal tij dens een cursus van zes lezin gen die wordt georganiseerd door het Haagset dekenaat. Sprekers zijn de nieuw-testa- menticus dr. B.J. Koet en de oud-testamentica drs. J. de Kwaadsteniet. In de lezingen zullen zij onder meer de op vattingen van Jezus over het Oude Testament vergelijken met die van een aantal rabbij nen. De lezingen worden ge houden op 25 september, 9 en 23 oktober, 6 en 20 november en op 11 december, van acht tot tien uur aan de Sophialaan 9 in Den Haag. Kosten: 45 gulden per persoon; opgave bij het dekenaat, tel. 60.08.30. w Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Genderen G. van Goch, kandidaat te Barneveld; te Nieuw- Helvoet mw. K. van Bergen te Rijs wijk (Z-H). Aangenomen naar Streekgemeente De Gouwe (Brouwershaven. Zonne- maire, Dreischor en Noordgouwe) (part-time) mw.H.J. Buijs, kand. te Leiden. Gereformeerde Kerken Beroepen te Blija T.S. Smit, kandi daat te Barendrecht. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Beroepen te Gouda E.A. de Boer te Amsterdam-Zuid-West. Bedankt voor Grijpskerk i.c.m. Niezijl en voor Harderwijk (Sectie Zuid) K. van den Geest te Alblasserdam en Nieuw-Lekkerland. Vrije Evangelische gemeenten Beroepen te Utrecht-Noord mw.S.M. van Kooten-Tonjes, eervol ontheven predikant, wonende te Soest. LONDEN De primaat van de Poolse RK Kerk, kardinaal Jozef Glemp, wil het akkoord tussen vier kardinalen en het Joods Wereldcongres van 1987 over verplaatsing van het Karmelietessen klooster in Auschwitz als nog uitvoeren. Dat blijkt uit een brief die hij heeft gestuurd aan de Interna tionale Raad van Christe nen "en Joden (ICCJ), meldt de Engelse krant The Times. Glemp, die op dit moment in Engeland verblijft, had woensdagavond in Londen een gesprek met joodse lei ders. Hij zei nog onlangs dat de Rooms-Katholieke Kerk zich niet aan de overeen komst hoeft te houden, omdat zij „onrechtvaardig" zou zijn. In zijn brief schrijft Glemp dat hij ernaar streeft dat de overeenkomst wordt uitge voerd en dat hij „er daarom op gebrand is te werken voor een vriendschappelijke dia loog tussen christenen en jo den". Hij noemt de jodenver volging tijdens de Tweede Wereldoorlog „zonder weer ga" en meent dat zij „tot het einde van de wereld een waarschuwing voor alle men sen zal zijn". Volgens Glemp hebben de de monstraties van joden bij het klooster zeer veel kwaad bloed gezet en tot misverstan den aanleiding gegeven. Maar hij heeft gehoord dat gematig de joden de demonstraties af wijzen en dat „agressie geen onderdeel van de joodse filo sofie is". Een Karmelietes gaat het klooster bij het voormalige concentra tiekamp Auschwitz binnen. Een bord in het Engels meldt dat men niet zonder toestemming vooraf het klooster mag betre den. WASHINGTON On danks negatieve berich ten in de pers over op richter George Stallings en dreigementen met sancties van de zijde van de rooms-katholieke bis schoppen blijft de Afro- Amerikaanse kerk in de Verenigde Staten groeien. Meer dan 5.000 mannen, vrouwen en kinderen bezoe ken sinds begin juli 's zondags de missen in de 'Imani-tem- pel' in Washington. Volgens Stallings komen er deze maand nog twee kerken bij, een in Washington en een in Norfolk (Virginia). Hij ver wacht dat zijn kerk op korte termijn over nog vier andere kerken zal kunnen beschik ken. De drie zwarte priesters die George Stallings FOTO: AP zich bij de kerk hebben aan gesloten, moeten erop reke nen dat ze net als Stallings door hun bisschop zullen wor den geschorst. Stallings richt te de kerk op om de Afro- Amerikaanse cultuur een plaats te geven in de rooms- katholieke eredienst. Niet al leen uitleg van de bijbel, maar ook Afrikaanse dansen, trom- melmuziek en de geschiedenis van Afrika komen aan bod tijdens de diensten, die drie uur in beslag nemen. De leden van de kerk zijn Stallings trouw gebleven on danks een bericht in de Was hington Post over een homo seksuele relatie die Stallings twaalf jaar geleden zou heb ben onderhouden met een 16- jarige misdienaar. De krant baseerde zich op mededelin gen van de oud-misdienaar, die onbekend wenste te blij ven. De leiding van de kerk zou al eerder maatregelen te gen de zwarte priester hebben genomen wegens diens le vensstijl en overtredingen van het verplichte celibaat, aldus de Washington Post. Stallings heeft het bericht in Geen vrouwelijke secretarissen bij chr. gereformeerden GRONINGEN Zowel de voorzitter (praeses) als de se cretaris (scriba) van kerkelij ke vergaderingen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken dienen ambtsdrager te zijn en dat betekent dat vrouwen van die functie zijn uitgesloten; want die kunnen geen ambtsdrager zijn in de Christelijke Gereformeerde Kerken. Een en ander werd besproken in de synode van de christelij ke gereformeerde kerken, gis teren in Groningen. In een toelichting wordt erop gewezen dat het voorkomt dat een lid van een gemeente die geen deel uitmaakt van de kerkeraad, aan die raad wordt toegevoegd als scriba. Daarbij kan het ook gaan om „een zuster der gemeente", aldus de indieners van het voorstel. Zij heeft dan als scriba volle dige ondertekêningsbevoegd- heid, ook van die kerkeraads- stukken die een vertrouwelijk karakter met zich meedragen. Er is geen bezwaar tegen een aan de kerkeraad toegevoegde notulist(e), wel dat deze notu- list(e) het volledige scribaat vervult, dat immers vaak ver trouwelijk is en voorbehou den is aan ambtsdragers. De synode maakte zich ver der zorgen over concurrentie bij de evangelisatie. Zij heeft een dringend beroep op haar deputaatschap (raad) voor evangelisatie en op de Stich ting Evangelisatie Oost- Vlaanderen (SEOV) om te on derzoeken of beide organisa ties hun evangeliserende ar beid in België niet in samen werking kunnen verrichten. BERLIJN De commu nistische partij in de DDR heeft de oproepen van de synode van de Bond van Evangelische Kerken tot politieke en economische hervormingen scherp van de hand gewezen. Ook de berichtgeving in de wes terse media over de syno de, die dinsdag werd af gesloten, wordt fel bekri tiseerd. Het partijorgaan 'Neues Deutschland' schrijft onder de kop 'Grootduitse winkeldoch ters op de synodevergadering' dat de synodeleden streven naar een „contrarevolutionai re afschaffing van het socia lisme en van de macht van de arbeiders en boeren op Duitse bodem". De westerse bericht geving over de synode kwam uiteindelijk neer op een reeks voorstellen om de DDR kapi talistisch en voor de „hereni ging" rijp te maken. De krant vraagt zich af wat „de aVontuurlijke, totaal onre alistische uitspraken van de synode" nog te maken hebben met de keuze van de Evange lische Kerk om binnen het so cialisme te werken. Het zou volgens 'Neues Deutschland' beter zijn, als de kerk vast hield aan de „verstandige en nuttige" overeenkomsten tus sen staat en kerk uit 1978, die nog kort geleden werden be krachtigd. Zelden doet de officiële pers zo'n harde aanval op de kerk. In het verleden liet de partij haar ongenoegen over discus sies en besluiten van de syno de blijken door de berichtge ving te staken. De autoriteiten hebben twaalf van de meer dan 100 perso nen die maandag na afloop van de wekelijkse gebeds dienst in de evangelische Ni- kolaikerk in Leipzig werden aangehouden, een geldboete van meer dan 1.000 mark op gelegd. Vier demonstranten die 11 september na de dienst werden aangehouden, zijn de afgelopen dagen wegens „sa menscholing" tot vier maan den gevangenisstraf veroor deeld. Carl Lewis prijst Moeder Teresa NEW DELHI Carl Lewis heeft zijn verblijf in India aangegrepen om de zieke Moeder Teresa verbaal te steunen. De Olympisch kam pioen op de sprint en het ver springen wilde de voormalige Nobelprijs-winnares voor de Vrede eigenlijk'bezoeken. Hij zag af van zijn voornemen, omdat hij bang was dat zijn komst te vermoeiend zou zijn voor de 79-jarige zuster, die al jaren opkomt voor de armen in Calcutta. Moeder Teresa ligt met hartklachten in het ziekenhuis van Calcutta. Le wis had opbeurende woorden voor haar. „We wensen haar beterschap en steunen haar volledig. Zij was in staat mil joenen te ontroeren en te ver anderen." Met de Santa Monica Track Club had Lewis tijdens de in ternationale Nehru-atletiek- wedstrijden in New Delhi de 4 x 100 meter estafette gewon nen in de matige tijd van 40,14. Net als op de eerste dag waren de prestaties in New Delhi van matig gehalte KAMPEN De kerken in Nederland hebben het zelfde nodig als de be dreigde bossen: beschut ting en ruimte voor nieu we aanplant. Met deze boodschap nam prof. drs. K.A. Schippers vandaag afscheid als hoogleraar praktische theologie aan de Theologische Univer siteit te Kampen. „Het oude moet voorzichtig en behoedzaam worden be handeld. Laten we het niet voortijdig afschaffen, want beschutting blijft noodzake lijk. En voorzover nodig moet het met mate worden wegge kapt om het nieuwe de nodige ruimte te verschaffen", aldus Schippers in zijn laatste cplle- ge Schippers stelde de kerken voor het kerkelijk werk on der achtergestelde groepen de officiële status van zending te geven, met de daarbij beho rende faciliteiten. Hij consta teerde dat de kerk afwezig is in „dë afgeknotte wereld van de gemarginaliseerde mens". De kerk spreekt de taal niet „van het land waar deze men sen wonen, ook al ligt dat land midden in de Nederland se samenleving". De scheidende hoogleraar suggereerde de kerken ook hun kerkorde zo aan te pas sen dat 'mensen aan de rand van de kerk' er toch volledig bijhoren. Naast het bekende geografische model van de kerk zijn er andere vormen van de kerkelijke gemeente ontstaan, zoals de basisbewe ging en recentelijk tal van 'vrouw en geloof' groepen. De kerk moet beseffen dat ook deze groeperingen „delen in de beweging van de Geest", aldus Schippers. Hij bepleitte tenslotte meer kerkelijke steun voor het Multidisciplinair Centrum voor Kerk en Samenleving (MCKS), dat kerken wil bege leiden bij hun morele taak in de moderne cultuur. „Niet ge heel ten onrechte wordt er over geklaagd dat de kerk wel zware morele eisen stelt, maar zich weinig bekommert om de vraag of realisering wel mogelijk is", zei Schip pers, verwijzend naar de dis cussies over de armoede in Nederland en de grenzen van de economische orde. AL VERANDERT DEMODE NOG ZO SNEL DEKRANT DIE ACHTERHAALT HAAR WEL. Koeler DE BILT (KNMI) De schei dingslijn tussen de bijzonder warrpe en vochtige lucht en aanmerkelijk koelere lucht van de oceaan ligt vanavond en vannacht boven ons land. Hierdoor kunnen we enkele regen- en onweersbuien ver wachten. Morgen trekt dit slechtweergebied langzaam naar het oosten weg, maar de buiigheid kan in het oosten wel tot de avond aanhouden. Er is dan ook veel bewolking, maar in de loop van de dag breiden de opklaringen zich van het westen uit. De mini mumtemperatuur vannacht ligt rond de 15 graden, de mid- dagtemperatuur morgen wordt ongeveer 20 graden. De wind is eerst zuidwest, maar draait in de loop van de dag naar west tot noordwest. De wind kracht is overwegend matig, maar bij buien zijn windstoten mogelijk. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig tot en met zaterdag: Engeland. Schotland, Ierland: in het midden en zuidoosten vrij zonnig maar in het westen en noorden toe nemende bewolking gevolgd door re gen of motregen Middagtemperatuur van 15 graden in het noordwesten tot 20 graden in het zuiden. België en Luxemburg: Eerst buien maar vanuit het westen opnieuw zonnig maar wat temperaturen rond 20 graden. West-Duitsland: Vanavond vanuit het westen opkomende bewolking met enkele buien die zich zaterdag over het gehele land uitbreiden en in het westen van Duitsland alweer ge volgd worden door nieuwe opklarin gen Overal lagere temperaturen. Frankrijk: Morgen in het oosten nog buien maar in het westen weer zon. Vooral in het midden en noordoosten koeler. Spanje en Portugal: het zonnige weer breidt zich weer naar noordwest- Spanje en noord-Portugal uit. "Mid dagtemperatuur tussen rond 21 gra den langs de noord- en westkust be noorden Lissabon tot 29 in het zuiden en oosten. In zuid-Spanje landin waarts nog steeds iets boven de 30 Zwitserland en Oostenrijk: voorna melijk in Zwitserland en het westen van Oostenrijk meer bewolking en plaatselijk een onweersbui bij iets la gere temperaturen Elders weinig verandering. Italië: Bijna overal langdurige perio den met zon In het noorden en eerst ook in zuid-Italië en op Sicilië een kans op een regen- of onweersbui. Aanhoudend zomerse temperaturen met overal waarden tussen 25 en 30 graden in de middag. Griekenland: zonnig. Middagtempe- raturen 26 tot 32 graden in noord oost-Griekenland en op de eilandèn in de Egeische zee iets lager. 0.7 Damascus Verlossend woord rol est- SC Hl ft gis oo 'Jtel «èn DEZE week heeft het Vaticaan eindelijk het verlossen woord gesproken over het Karmelietessenklooster bij concentratiekamp Auschwitz, dat voor een dieptepunt he^ki gezorgd in de na-oorlogse betrekkingen tussen joden rooms-katholieken. In deze betreurenswaardige en gevoelis kwestie heeft het Vaticaan op een uiterst subtiele manier reageerd. In het door kardinaal Willebrands onderteken communiqué wordt instemming betuigd met pogingen de Poolse prelaat Henryk Muszynski een uitweg uit de tie te vinden. Op 6 september heeft hij namens het Pi episcopaat de wens uitgesproken te komen tot een dial< en gebedscentrum voor joden en katholieken ter nagedach nis van de slachtoffers van de holocaust. Die ontwikkeli: in de internationale pers volkomen onbelicht gebleven. Het Vaticaan zal dat streven ook financieel steunen en I - treedt daarmee in de sporen van het Nederlandse episcopa Als alternatief voor het gewraakte klooster stelden de derlandse bisschoppen namelijk twee jaar geleden al ho derdduizend gulden beschikbaar om het voorstel mogelijk maken van de internationale joods-katholieke commissie, i de bouw van een dialoogcentrum had aanbevolen als alten tief voor het klooster in Auschwitz. Het standpunt van de Poolse kardinaal Glemp, die i maar kort geleden nieuwe onderhandelingen heeft geëistl op zo'n treurige manier het anti-joodse sentiment bij eenvj dige Polen heeft weten te bespelen, werd daarmee op beslii en niet mis te verstane wijze van de hand gewezen. Uit i laatste verklaringen blijkt dat hij zich in het onvermijdelij heeft geschikt en wijselijk gas heeft teruggenomen. HET heeft lang geduurd voordat het Vaticaan met een d delijk standpunt naar buiten kwam. Dat is waarschijnl mede verklaarbaar door het feit, dat het een kwestie was lenc tussen Polen onderling moest worden opgelost, in casu >r h Poolse paus en de Poolse bisschoppen, die ook onderling n ilsta eens over de kwestie heel verschillend bleken te denki 'dai Aan de ongeduldige buitenwacht waren deze interne viiin wikkelingen uiteraard niet besteed noch uit te leggen. mo' Un HET meest betreurenswaardige gevolg van deze trage ga van zaken is dat vele joden en zij die zich sterk met hen v< bonden voelen, opnieuw in hun diepste gevoelens zijn krenkt. Daarmee zagen de joden hun oude vooroordelen I genover de RK kerk andermaal bevestigd. Dit ondanks aanzienlijke veranderingen die sinds het Tweede Vaticaan c Concilie in de bejegening van joden zijn opgetreden. Ti l h€ DE kwestie lag in Polen extra gecompliceerd doori Auschwitz daar het symbool is voor het lijden dat tijdens Tweede Wereldoorlog de Polen zelf is aangedaan. Juist I die reden werd het concentratiekamp intact gelaten en h4T" geert het als Pools nationaal museum. Voor de buitenwerfL en voor de joden in het bijzonder is Auschwitz echter 1 M. symbool van de vernietiging van de joden. Terecht willen joden niet dat iemand zich op welke wijze dan ook meest maakt van het kamp. Zij willen dit zelf evenmin doen. Het is zeer betreurenswaardig dat uitvoering van het u stekende voorstel van de internationale joods-katholie commissie voor een bezinningscentrum, zo lang op zich he< moeten laten wachten. De heftigheid van de reacties van afgelopen maanden bewijst alleen maar dat de verwerki'hei van het oorlogsverleden bijna vijftig jaar na dato nog maLai aan het begin staat. Het voorgestelde bezinningscentrum k?en mits het een echte dialoog voorstaat, zijn taak meer dan bnd wijzen. (nd <RE 'PI Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Leiden in last De komst van Albert Heijn aan het Ir. Driessenplein in Leiden lijkt onafwendbaar na de behandeling in de raads commissie. Tot twee maal toe heeft het college van B W zowel de Provincie als ook de Raad van State kunnen misleiden door tijdens cruciale procedures bij hoog en laag vol te houden, dat van de komst van AH geen sprake was. De overlast voor de buurt door laden en lossen is slechts één aspect. De parkeergarage op het Ir. Driessenplein was aan vankelijk steeds bedoeld voor bezoekers van het Kern-Win kel-Gebied en voor de bewo ners. Eerst vestigde de Marca- kledingzaak zich in het ge bouw, nu wellicht ook Albert Heijn. De volgende stap zal zijn dat de Leidse Kaasmarkt wordt volgebouwd én dat er geen parkeervoorzieningen kunnen worden gerealiseerd voor het voormalige Elisabeth- ziekenhuis aan de Hooigracht, waar nu nog een jaar of vijf 200 studenten wonen. Maar er is ook geen rekening gehou den met de toekomstige be stemming. Dit betekent een gigantische extra parkeerdruk. Dan zijn ook de winkeliers van de Haarlemmerstraat in last. Worden alle beslissingen dan toch in de fractiekamer van PvdA gemaakt en zit de r van Leiden er voor spek bonen bij? Het lijkt er stet meer op. In de praktijk ke Leiden dus een één-partijst sel. >erd x'f o\ 'J- Gullit Ruud Gullit kwam altijd <;vei sympathiek over in de glor dagen van het Nederlands e tal. Maar nu begint het er te lijken dat meneer wat ov het paard getild is. Gisti avond, voor de aanvang vL^. de benefiet-voetbalwedstn lv bleek dat hem gevraagd w enige woorden te zeggen. daar bleef het dan ook bij: e F ge gehakkelde woorden wa N in geen verband zat. Hij h1* kennelijk niet de moeite ger11 v men om een toespraakje vdar®' te bereiden terwijl hij het d( voorkomen alsof hij zo begaPA is met de nabestaanden. 0 3ctl vond hij het, gezien zijn mei waardige kleding, niet ec'1 moeite waard enig decon rnJ aan het geheel te geven di1^' zich in een behoorlijke derlands elftal) blazer te s' ken en daarbij de ondersch 8 ding te dragen die hij namfFei het elftal heeft gekregen. Ja m mer dat zo'n man meent z !r3e van alles te kunnen verooi ven en daardoor wellicht b1311 nen de kortste keren zijn pulariteit verliest. L. Wigmans, VOORSCHOTEN. (ADVERTENTIES) Uit dankbaarheid voor de genezing. O.L.V. van 't Zan< en P.T. Brandsma A.B in de Doelen 28 SEPTEMBER T/A 2 OKTOBER 198! Openingstijden: Donderdag en vrijdag: 11-22 uur dag, zondag en maandag: 11-18 u left

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2