Bewoners Nickerie stellen ultimatum Amerikaanse ambassade in Colombia beschoten Bolbliksem splijt wetenschappelijke werelda CeidaeSomo-nt AD Britten maakten VS rijp" voor oorlog FENOMEEN EVEN MYSTERIEUS ALS MONSTER VAN LOCH NESS HUISI IRAADk Noviteiten voor in de keuken Helpende hand voor ouderen .HOE ZIT DAT DAN?" BINNENLANE/BUITENLAND MAANDAG 18 SEPTEMBER 1989 PAGINA PARAMARIBO Bewo ners van het Surinaamse district Nickerie hebben de regering een ultima tum van 48 uur gesteld. President Ramsewak Shankar moet vóór woensdag 10.00 uur (plaat selijke tijd) ervoor zorgen dat er een gesprek met de leiding van de Tucajana- Indianen is gevoerd. Gebeurt dit niet, dan zal het economische leven in Nicke rie, dat de rijstschuur van Su riname is, worden stilgelegd door een staking. Als de sta king het gewenste effect sor teert, zal de rijstexport worden stopgezet. Bewoners van Nickerie heb ben zich gisteren spontaan ge organiseerd. Actieleiders, on der wie de parlementariër Chander Bachoe en de indus trieel Harry Soekhoe, zeiden niet aan de indruk te ontko men dat de acties van de Tu- cajana vooral tegen het district Nickerie zijn gericht. De schade voornamelijk rijst- en houtondernemers hebben te lijden van de acties van de Indianen die eind au gustus begonnen wordt ge raamd op twintig miljoen Suri naamse gulden (ongeveer achttien miljoen Nederlandse gulden). Ondertussen liet parlements voorzitter Jaggernath Lach- mon blijken dat er „andere be langen" ten grondslag liggen aan de acties van de Tucajana. Lachmon zei zaterdag „sterke indicaties" te hebben, dat de acties van de Tucajana-India- nen „door anderen worden ge voerd". Hij wilde daar niet na der op ingaan. Eerder was het leger er van beschuldigd de hand te hebben in de opstand van de Indianen, in een po ging het vredesakkoord met het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk onderuit te halen. mri LVE! 11 WASHINGTON De Britse geheime dienst voerde aan het ty. Rot gin van de Tweede Wereldoorlog in de Verenigde Staten zeócarr intensief propaganda, om de publieke opinie rijp te maken vofeldo deelname aan de strijd tegen de Duitsers. Onder meer werd$sseui anti-Britse en neutralistische sentimenten in een kwaad daglici In gesteld. Vierenveertig jaar na het opstellen van een rapport do) de o de British Security Council (BSC) over zijn activiteiten in de Vping is de inhoud bekend geworden. Van het geheime document zip toentertijd slechts tien exemplaren gedrukt. Een van de bezitteffüch heeft zijn versie ter inzage gegeven aan de Washington Post, «and er vandaag over gepubliceerd heeft. Snor van het jaar Televisiepresentator Chiel Montagne ('Op volle toeren') heeft in Antwerpen, vanwege de grote bos haar op zijn bovenlip, de onderscheiding 'Snor van het jaar' in ontvangst genomen. Hij werd tevens lid van de Antwerpse Snorrenclub. Bij de onderscheiding hoort de stropdas die hij hier omknoopt. foto: anp BOGOTA De Amerikaanse ambassade in de Colombiaanse hoofdstad Bogota is gister avond geraakt door een kleine zelfgemaakte raket. Niemand raakte gewond en de schade bleef beperkt. In de hoofdstad ontploften verder drie bom men, waarbij bankgebouwen zwaar werden beschadigd en een bewaker gewond raakte. Aangenomen wordt dat de aanslag verband houdt met de door de VS afgekondigde oor log tegen de drugsmaffia en de steun van Washington aan de strijd van de Colombiaanse re gering tegen de drugskartels. De krant El Espectador, die zich immer tegen de drugsba ronnen heeft verzet, meldde gisteren dat haar correspon dent in de plaats Buenaventu ra, Guillermo Gomez Murillo, zaterdagavond door onbeken den is vermoord. Drie jaar ge leden werd de hoofdredacteur van de krant vermoord door leden van een drugsbende en op 2 september werd het ge bouw van de krant zwaar be schadigd door een bom. De opvolger van de vermoor de presidentskandidaat Luis Carlos Galan van de Liberale Partij heeft dit weekeinde in een toespraak opgeroepen de uitwijzingen van verdachte drugshandelaars naar de VS stop te zetten. Alberto Santofi- mio Botero Botero zei: „Ik ben geen voorstander van het be rechten van Colombianen on der andermans dak". Botero werd in zijn oproep ge steund door een aantal colum nisten en krantenredacties. Juan Diego Jamarillo, colum nist van El Tiempo, de groot ste krant van Colombia, schreef dat de oorlog tegen de de drugsbaronnen een „klein Vietnam" kon worden. De re gering zou uitwijzing als een troefkaart achter de hand kunnen houden en in onder handelingen met de drugsba ronnen een oplossing moeten vinden, zei Jamarillo. Hij kreeg bijval van bijna alle kranten en van de burgemees ter van Medellin, Juan Gomez Martinez, die ook mede-eige naar is van de grootste krant van die stad. Aleen El Espec tador blijft fel gekant tegen elke vorm van onderhandelen. NIEUWEGEIN De ver klaringen van getuigen van blikseminslag, zoals na het noodweer van vori ge week, doen steeds weer de controverse oplaaien in de wetenschappelijke we reld. Met name waar het gaat om bolbliksem. Want dat verschijnsel splijt de wereld van de weten schappers net zo in twee ën als het monster van Loch Ness. Wie het bewijs levert dat der gelijke bliksem bestaat, kan rekenen op de Nobelprijs. „Een lichtende vuurbal, die vanaf het dak naar beneden kwam en tegen een lager huis uiteenspatte". „De bal kwam op me af, ik baadde in het licht, toen spatte hij uiteen". Twee verklaringen van men sen na blikseminslag in hun buurt, in dit geval Amersfoort. Bolbliksem? „De verklaringen passen exact in het beeld dat we nu van bolbliksem heb ben", zegt professor C. Braams van Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in Nieuwe- gein, die als enige in Neder land literatuuronderzoek deed naar bolbliksem. „Er zijn heel veel verhalen van mensen die dergelijke verschijnselen hebben waarge nomen, maar het probleem is dat van wetenschappelijke verklaringen geen sprake is", zegt Braams. „Logisch wel, omdat zo'n bliksem zeldzaam is en volslagen onverwacht komt. Van een wetenschappe lijk verantwoorde waarne ming is dan ook nooit sprake. Maar de verklaringen die on- Op deze tekening uit de vorige eeuw teistert een vuurbol de hooischuur van een boerenfamilie. Het zou om een bolbliksem gaan. Maar of dat verschijnsel wel bestaat, wordt ook nu nog ernstig betwijfeld. foto: sp dermeer in Amersfoort zijn opgetekend, voeden de over tuiging dat bolbliksem wel de gelijk bestaat". Meteoroloog B. Zwart van het KNMI in De Bilt denkt er an ders over. Wat niet verklaard kan worden, bestaat niet, is de redenering in de wereld van meteorologie. „Ik blijf héél sceptisch, laat dat duidelijk zijn", zegt Zwart. „Er is nog geen wetenschapper die ons op het KNMI heeft kunnen over tuigen van het bestaan van bolbliksem. Er bestaat geen waterdichte theorie over, en alle foto's die ik heb gezien zijn twijfelachtig. Als bliksem inslaat, wekt dat gewoon de indruk van een lichtende bol. Iedereen waarbij de bliksem héél dichtbij is ingeslagen, meldt een bolbliksem. Dat is heel frappant". Onderzoekers peinzen zich het hoofd suf over het ontstaan van de mysterieuze vuurbol len. Niet voor niets, want het staat in elk geval vast dat on weersbuien waarin bolbliksem wordt waargenomen, veel sterker geladen zijn dan een doordeweeks buitje. De insla gen zijn korter, veel harder en Tlijk z veel feller. Metingen hebl aangetoond dat sprake zijn van een verdubbeld ampf VT rage (tot 200.000 ampère), bijf onwaarschijnlijk hoog. vergelijking: wie de vingers een gewoon stopcontact steelLjj voelt slechts zestien ampere.r Juist dat hoge amperage ster] diverse onderzoekers in overtuiging dat bolbliksi niets minder is dan kernfusj Dat bijna fabelachtige pro< kwam onlangs nog in nieuws toen twee Amerika; se onderzoekers beweerd» dat zij 'koude kernfusie' in bak met 'zwaar water' stand hadden gebracht, bootsingen bij het FOM leveLT^ den niets op, maar de hoop het tot stand brengen zo'n sie blijft. Energieprobleem Bij kernfusie komt zo vefcisci energie vrij, dat met gemande het energieprobleem van óhet wereld kan worden opgeloi Si In Slikkerveer probeert h[oer bedrijf Convectron al vijf jas vrc bolbliksem commercieel te ejar ploiteren, maar tot nu toe ^ten het niet gelukt bolbliksem <jnor te wekken. Onderzoekers i n de Sovjetunie gaan er voorakten nog van uit dat bolbliksetyijfi geen kernfusie is, maar slechhsvi een chemische reactie tussarun stoffen in de lucht. jnd» Meteoroloog Zwart: „Ach, ijr n sluit niet uit dat zo'n bolbliV, ze sem kan bestaan hoor, ma^ be wat voor ding het is, weet loop niet. Niemand heeft het kuijèbri nen namaken, en ja, wat mo< het dan zijn? De meldingej gif van lichtverschijnselen zijn a tijd door leken gedaan en daij nog door mensen die" zich eefcijn ongeluk schrikken". "er) CONSUMENTENINFORMATIE Informatie op afwasmiddelen vaak verwarrend Fabrikanten van (hand)- afwasmiddelen gaan erg onzorgvuldig om met de informatie op hun pro- dukten. Die informatie op een aantal bekende mer ken is voor een deel in kompleet, overbodig en misleidend, aldus het In stituut voor Huishoud- technisch Advies (IVHA). Zo ontbreekt op een aantal af wasmiddelen de doseeraanbe- veling die de consument in staat stelt het produkt naar be horen te gebruiken. Zonder deze aanbeveling kunnen pro- dukten met verschillende con centraties nauwelijks met el kaar vergeleken worden. Bo vendien weet men ook niet hoeveel afwasmiddel nodig is om het beste sop te maken, al dus het IVHA. Het instituut constateert ver der dat de opmerking dat het afwasmiddel fosfaatvrij vol strekt overbodig is. Het lijkt het middel milieuvriendelijker te maken. Ten onrechte, want in afwasmiddelen hebben, in tegenstelling tot wasmiddelen, nooit fosfaten gezeten. Het IVHA stoort zich ook aan de aanduidingen „zacht voor de handen" en „spaart de pro- te'inelaag". Letterlijk opgevat zou dit betekenen dat een af wasmiddel als een soort hand crème te gebruiken is. Dit is onzin, aldus het IVHA. Afwas middelen zijn nou eenmaal ge maakt om vetten op te lossen. In het gebfuik betekent dit dat de afwasmiddelen niet alleen de vette bestanddelen op het vaatwerk aantasten, maar in meerdere of mindere mate ook het beschermende huidvet van de handen oplossen. De opmer king „zacht voor handen" heeft meer commerciële dan voorlichtende waarde, aldus het IVHA. Mensen met een ge voelige huid wordt dan ook aanbevolen tiidens het afwas sen huishoudnandschoenen te gebruiken. Waterketel met opvallende vormgeving. foto: pr Op de Najaarsbeurs te Utrecht zijn interessante keukenhulpen gepresenteerd. Opvallend daarbij is de waterketel „Arrondi", gemaakt van een aluminium dat, elektronisch geanoniseerd, 30% harder is dan roestvrij staal. Van hetzelfde dikke alumini um zijn ook pannen gemaakt, waarvan niets kan afspringen, afscheuren, of afbladderen. De prijzen zijn niet gering: de ketel kost 335,-, een wok 149,- een sauspan met deksel 89,-. Meer informatie: tel.030-328699. Verder is er een „Oven-jackpot" bestaande uit een dubbele (dus binnen- en buiten-) pan voor in de oven, waarin au-bain- marie kan worden gekookt. Het voedsel wordt met stoom toe bereid door een laag water die in de buitenpan zit. Aanbranden of uitdrogen kan daardoor niet. De winkelprijs is 119,-. Meer informatie: tel. 076-657670. Een dubbele pan voor in de oven. Van ouderen wordt steeds meer verwacht dat zij zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Zelf willen zij vaak niets liever, maar het wordt hen vaak praktisch onmoge lijk gemaakt. Kleine, maar dagelijks terugkerende, pro blemen zijn er vaak de oor zaak van dat zij zich niet lan ger zelfstandig redden. Kleine hulpmiddelen kunnen dat tijdstip vaak nog wat uitstel len. Ouderen die merken dat hun krachten afnemen ontwikke len vaak allerlei handigheid jes om dit op te vangen. Lang zaamaan is er echter ook een aantal produkten op de markt verschenen die het leven van ouderen veraangenamen. In Spade met hefboomwerking vergemakkelijkt het werken in de tuin. samenwerking met verschei dene Brabantse instellingen heeft de ergotherapeute Iete- ke Drost een boek samenge steld waarin een overzicht van dergelijke produkten wordt gegeven. Daarbij wordt geen kwaliteits- of bruikbaar heidswaardering gegeven om dat daarvoor volgens de sa menstelster de mogelijkheden ontbraken. Verzorging De indeling van het boek is gemaakt naar activiteiten die dagelijks voorkomen. Het eer ste deel gaat over de persoon lijke verzorging. Vooral voor de terugkerende handelingen bij het wassen, aan- en uitkle den, gaan staan en zitten zijn veel artikelen verkrijgbaar. Het gaat daarbij bij voorbeeld om in hoogte verstelbare was tafels, handzame kranen, een kleedstokje, een stok om een washandje om te doen en een nagelknipper op een tafel klem. Het opstaan kan wor den vergemakkelijkt door handgrepen aan weerszijden van het bed en een touwlad der om overeind te komen. Het tweede deel betreft het huishoudelijk werk. Door pijnlijke gewrichten en ver moeide benen kost dit steeds meer energie. Veel artikelen maken bukken niet meer no dig. Zo is er een grijptang waarmee iets van de grond geraapt kan worden. Boven dien zit aan de onderkant een magneetje voor het oprapen van spelden, paperclips en an dere voorwerpen van staal. Het Revalidatie Informa tie Centrum (RIC) in Hoensbroek verzamelt in formatie over alle moge lijke produkten op het ge bied van revalidatie en de zorg voor lichamelijk ge handicapten. Het centrum geeft de catalogus „Tech nische hulpmiddelen voor* mensen met een handi cap" uit. In de catalogus wordt onder meer een overzicht gegeven van alle in Nederland ver krijgbare hulpmiddelen en een overzicht van de namen en adressen van de fabrikanten, impor teurs en leveranciers van deze hulpmiddelen. De catalogus kost 75 gulden (excl. verzendkosten). Meer informatie: tel. 045- 239360/239369. Verder zijn er ook voor in de keuken tal van aanpassingen mogelijk. Andere delen gaat over aan passingen die vrije tijdsbeste dingen (kaarten, naaien en tuinieren), communicatie en wandelingen langer mogelijk maken. Het boek besluit met informa tie over algemene voorzienin gen zoals thuiszorg, financiële regelingen en huisvesting. De Helpende Hand door Ite- ke Drost. SDU uitgeverij Den Haag (tel. 070-789880). Prijs ƒ5,-. Wandelstok met uitklapbaar stoeltje. Standaard voor telefoonhoorn. Verbetert een parkiet de levensomstandigheden Het doel van de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) is tweeledig. Enerzijds verzekert het de ingezetenen tegen de geldelijke gevolgen van langdurige arbeidsonge schiktheid wegens ziekte en gebreken. Anderzijds kent de AAW ook de mogelijkheid in bepaalde gevallen voorzienin gen, ter behoud, herstel of be vordering van de arbeidsge schiktheid (de' zogeheten werkvoorzieningen), dan wel ter verbetering van de levens omstandigheden te treffen (leefvoorzieningen). Een werkgever kan bijvoor beeld in het kader van werk voorzieningen een bijdrage bij het uitvoeringsorgaan van de AAW, de bedrijfsvereniging, aanvragen om de kosten van aanpassing van de arbeids plaats en de inrichting van het bedrijf voor de bij hem in dienst zijnde gehandicapte werknemers. Iedere verzekerde voor de AAW, zijnde elke ingezetene ongeacht de nationaliteit beneden de 65 jaar en. elke niét-ingezetene die in Neder land in dienstbetrekking werkzaam is en aan de loon belasting is onderworpen (bij voorbeeld gastarbeiders), kan, ongeacht of hij of zij een ar beidsongeschiktheidsuitkering ontvangt, een aanvraag voor een voorziening bij de be drijfsvereniging indienen. Laatste instantie beslist uit eindelijk over het aange vraagde, waarbij een andere uitvoeringsinstantie, de Ge meenschappelijke Medische Dienst (GMD) hierbij een ad viserende rol speelt. Genoem de instanties zullen primair bekijken of de aangevraagde voorziening de genezing ten goede komt, dan wel het le ven aangenamer kan maken. De AAW vergoedt echter géén zaken, die als algemeen gebruikelijk dienen te worden aangemerkt. Sinds de inwerkingtreding van de AAW in 1976 is bij voortduring gerechtelijke strijd geleverd wèt in het ka der van leefvoorzieningen als al dan niet algemeen gebrui kelijk dient te worden geken merkt. De individuele leefsi tuatie zal per aanvraag tel kenmale op alle van belang zijnde criteria dienen te wor den gewogen. Bijna legenda risch in dit verband is de aan vraag /lie een bedrijfsvereni ging kreeg van een invalideQ R man, die als leefvoorzienin^ Si twee parkieten en een kooi ir probeerde te verkrijgen. VoorO u de beoordelende instanties de vraag of de gevraagde parkie-i5 w ten de levensomstandigheden o van de invalide man zoudenjo N verbeteren. 0 B Een recenter voorbeeld vanj0 een aanvraag voor leefvoor-|o ziening is het verzoek om eert v\ wasmachine. Een gebruiksar-, n tikel dat in de meeste huis-10 houdingen algemeen gebrui-!5 K kelijk en niet meer weg tejo h denken valt. De betreffenddS K aanvraag werd derhalve in»0 eerste instantie afgewezen. In] beroep echter werd alsnog de>0_2 aanvrager in het gelijk ge-j f steld. De handicap van de aanvrager was van dien aardj^" dat de oude wasmachine ex treem intensief werd gebruikt®* en reeds in zeer korte tijd wasl5 f versleten. De rechter kende*0 2 de aangevraagde voorziening^ j alsnog toe. js f Bepalend voor het recht op)o r een voorziening is, zoals uitïO f dit voorbeeld ook blijkt, de j! individuele situatie waarin de; aanvrager verkeert. Een tele- t foon bijvoorbeeld kan voor de 2 één als communicatiemiddel de gewoonste zaak van de we- j reld zijn, terwijl hetzelfde ap- paraat voor een ander het enige contact met de buiten- 1 wereld kan betekenen. 10 1 De bedrijfsverenigingen en j Raden van Beroep Ijebben bij 10 1 elke aanvraag de afweging te t maken of een verzoek aan de 1 te stellen criteria voldoet. De redelijkheid in sociaal-maat- schappelijke zin zal een be- j langrijke rol spelen in de te 1 nemen beslissing. Zo oordeel- 1 de de rechter in een uitspraak ,Q_J dat redelijkerwijs kan worden' gesteld dat een leven zonder video-recorder niet zinloos zou zijn, ondanks het feit dat de aanvrager stelde dat de weigering tot toekenning zou)0-' leiden tot een ernstige be- j°' staansverschraling. 10 Samenvattend moge duidelijk zijn dat zoals gezegd, de indi-'O viduele situatie van de aan- vrager bepalend is voor het al j0 dan niet recht hebben op een >5 aangevraagde voorziening in 10 het kader van de AAW. In dit licht bezien is het geen een-J5 voudige zaak om exact aan te geven onder welke voorwaar den een verzekerde rechl heeft op een voorziening. J. RAKERS J° '20-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 10