Angst drijft blanken
Zuidafrika naar rechts
Vertwijfeling
groeit onder
vluchtelingen
in Hongarije
„Aanpak drugsprobleem
niet doortastend genoeg'
Israel
bestookt
met
raketten
Jordanië
Salvadoraanse regering
gaat met verzet praten
Veel
sympathie
maar geen
grote
leningen
BUITENLAND fieidae Commit donderdag 7 september i989 pagina 9
Tank lekt afval
opwerkingsfabriek
LONDEN Bij een lekkage in de
Britse opwerkingsfabriek Sellafield is
volgens de milieu-organisatie Green
peace radioactief afval in de Ierse Zee
terecht gekomen. Een woordvoerder
van de reeds lang omstreden fabriek
verklaarde dat dinsdag „iets meer af
val dan normaal" in de zee was geko
men, maar ontkende dat het afval ra
dioactief was. Volgens de woordvoer
der heeft het lek in een lozingstank
werknemers, publiek of het milieu
niet in gevaar gebracht. Greenpeace
verklaarde dat Sellafield al veertig
jaar radioactief afval in de Ierse Zee
loost.
Zoeken naar overledenen
scheepsramp gestaakt
STOCKHOLM De Zweedse kustwacht
heeft gisteren het zoeken naar overleven
den van het scheepsongeluk in de Oostzee
gestaakt. Naar verwachting zijn alle 15 be
manningsleden van het Sovjetrussische vis
sersschip, dat in de nacht van dinsdag op
woensdag aangevaren werd door een Finse
olietanker, omgekomen. Eén van de be
manningsleden kon anderhalf uur na het
ongeluk uit het water worden gehaald,
maar hij was dermate gewond dat hij later
in een Zweeds ziekenhuis overleed. De
temperatuur van het zeewater is zo laag,
dat men aanneemt dat de 14 overige be
manningsleden verdronken zijn.
Hanoi haalt eind september troepen uit Cambodja
HANOI De circa 26.000 Vietnamese militai
ren die zich nog in Cambodja bevinden, zullen
tussen 21 en 26 september worden teruggetrok
ken. Dat heeft de Vietnamese regering gisteren
bekend gemaakt.
Niet alleen zullen alle manschappen vertrek
ken, maar ook hun tanks, pantservoertuigen en
artilleriesystemen. Omdat de internationale
vredesconferentie in Parijs onlangs is mislukt,
wordt gevreesd dat na het vertrek van het
Vietnamese leger er opnieuw in Cambodja oor
log zal uitbreken. Waarnemers menen dat de
verzetsbeweging Rhode Kmer van Pol Pot als
sterkste macht uit de strijd tevoorschijn zal ko
men. Pol Pot voerde in de jaren 1974 tot 1979
de Rode Khmers aan, toen zij een schrikbewind
uitoefenden dat aan ongeveer één miljoen men
sen het leven kostte. De bezetting door het
Vietnemese leger maakte vervolgens een einde
aan het regime van Pol Pot.
De regeringen van Vietnam en Cambodja wil
len de Rode Khmer buiten iedere politieke re
geling houden. In een gezamenlijke verklaring
ter gelegenheid van het bezoek van president
Heng Samrin aan de Vietnamese hoofdstad Ha
noi, werd deze week gezegd dat in een politiek
akkoord „voor eens en voor altijd moet worden
afgerekend met de moorddadige groepering
van Pol Pot".
Volgens de verklaring is het grootste probleem
dat moet worden opgelost, het ontwerpen van
een politiek akkoord dat voorkomt dat er een
burgeroorlog uitbreekt, „veroorzaakt door cri
minele aanhangers van Pol Pot en door dege
nen die uit zijn op een terugkeer van het regi
me van de Rode Khmers".
Negen jaar werkkamp
voor ex-premier
MOSKOU Een voormalige pre
mier van de Sovjet-republiek Oez
bekistan is door een rechtbank in
Moskou veroordeeld tot negen jaar
werkkamp. De man, N. Choedaj-
berdjev, werd ervan beschuldigd
smeergeld te hebben aangenomen
en te hebben uitbetaald. De betalin
gen deed hij naar verluidt aan Joe-
ri Tsjoerbanov, de schoonzoon van
wijlen Leonid Brezjnev, die in de
cember wegens corruptie tot twaalf
jaar werd veroordeeld. Choedaj-
berdjev, die van 1971 tot 1984 pre
mier van Oezbekistan was, moet
zijn straf uitzitten in een kamp met
zwaar regime.
(Vervolg van
de voorpagina)
PRETORIA De Nasio-
nalisten onder leiding van
Frederik de Klerk behou
den eenmeerderheid in
het 166 zetels tellende
parlement, hoewel zij mo
gelijk dertig zetels verlo
ren. De meeste van die ze
tels gingen naar de Con
servatieve Partij onder
leiding van Andries
Treurnicht; de overigen
gingen naar de Democra
tisch Partij, die voor af
schaffing is van de apart
heid.
Twee vooraanstaande kabi
netsleden van de Nasionale
Partij, minister van buiten
landse zaken Pik Botha en mi
nister van defensie Magnus
Malan, werden herkozen,
maar kregen aanzienlijk min
der stemmen dan in 1987. De
Conservatieven wisten voor
het eerst een zetel te verove
ren in de hoofdstad Pretoria.
Het verlies van de Nasionale
Partij wordt voornamelijk ver
oorzaakt door de vrees onder
blanken binnen enkele jaren
politiek te worden over
heerst door zwarten. De Con
servatieven pleiten voor terug
keer naar het systeem zoals
dat veertig jaar geleden door
wijlen president Verwoerd
werd geformuleerd en dat een
strikte scheiding van blank en
zwart inhoudt.
Waarnemend president De
Klerk verklaarde eerder de
apartheid te willen vervangen
voor een systeem waarin de
bevolking wordt ingedeeld per
groep. De blanke liberalen,
verenigd in de Democratische
Partij beschouwen dit niet als
„afschaffing" maar slechts als
„hervorming" van de apart
heid en derhalve even ver
werpelijk.
Campagne
Jay Naidoo, secretaris-gene
raal van de vakbondsfederatie
Cosatu noemde de staking on
der de zwarte werknemers de
grootste in de geschiedenis van
Zuidafrika: „Het is veelbeteke
nend dat meer mensen hebben
meegedaan aan de protestac
ties tégen de verkiezingen, dan
dat er mensen zijn gaan stem
men". Het percentage stakers
verschilde per regio, maar het
landelijk gemiddelde schom
melde rond tachtig procent, al
dus Cosatu, hetgeen neer komt
op bijna drie miljoen 1
De Kamers van Koophandel
hebben dit bevestigd. Cosatu is
de grooste vakcentrale in
Zuidafrika met meer dan een
miljoen leden; het is een van
de belangrijkste groepen bin
nen de Democratische Massa
beweging (MDM) die de cam
pagne van burgerlijke onge
hoorzaamheid heeft georgani
seerd.
De stembureaus werden de
hele dag bewaakt door grote
groepen politiemannen, met
name in de wijken voor kleur
lingen en Indiërs. In Boksburg
bij Johannesburg zette de poli
tie traangas in tegen 250 Indi
sche schoolkinderen die met t-
shirts met „Stem niet" protes
teerden bij een stemlokaal. In
Natal werden 250 blanke
vrouwen ingeschakeld om su
permarkten open te houden.
De universiteiten, onder meer
die in het blanke bolwerk
Stellenbosch, bleven gesloten.
BUDAPEST Onder de
Oostduitse vluchtelingen
in Hongarije groeit de
vertwijfeling, nu hun ver
trek naar de Bondsrepu
bliek nog steeds niet in
zicht is.
In de opvangkampen nemen
de onderlinge spanningen toe.
Een aantal vluchtelingen heeft
al getracht op eigen houtje il
legaal de grens met Oostenrijk
over te steken.
Intussen blijft de DDR probe
ren vluchtelingen over te ha
len naar huis terug te keren.
Gisteren installeerden twee
Oostduitse diplomaten zich in
een caravan op enkele meters
van het opvangkamp Zugliget
in Budapest.
Dieter Grahmann, de eerste
secretaris van de DDR-ambas-
sade in Budapest, zei tegen
over journalisten dat het iede
re DDR-burger in het vluchte
lingenkamp vrij staat met hem
„over de situatie te discussië
ren".
De vluchtelingen hebben daar
echter weinig interesse in. „Ze
lijken wel gek om hier te ko
men", aldus een van hen. „Ik
neem aan dat ze weinig keus
hebben, voor hen is het over
winnen of naar Siberië".
In de Hongaarse opvangkam
pen bevinden zich meer dan
5.800 Oostduitse vluchtelingen
in afwachting van hun reis
naar het Westen. De Westduit-
se regering is volgens woord
voerder Hans Klein ervan
overtuigd dat Hongarije zich
inzet voor een „bevredigende,
humanitaire oplossing" van
het vluchtelingenvraagstuk.
Tegelijkertijd blijft Bonn op
talrijke niveaus in contact met
de DDR om een oplossing voor
de uittocht te vinden.
In Beieren zoeken de autori
teiten intussen naar langduri
ge onderkomens voor de
DDR-vluchtelingen. Na een
In de opvangkampen in Hongarije wordt de tijd gedood met eindeloze partijtjes schaken.
kort onophoud in provisori- leegstaande gebouwen en hui-
sche kampen moeten de zen. Volgens de Beierse radio
vluchtelingen worden onder- hebben zich meer dan duizend
gebracht in hotels, pensions en mensen spontaan gemeld om
FOTO: AP
de vluchtelingen onderdak te
verlenen. Ook wordt er werk
voor leerlingen en vakarbei
ders uit de DDR aangeboden.
Contactpersoon Amazone-indianen maakt zich bekend
PARAMARIBO De direc- Amazone-indianen te zijn aan- loot van een vliegtuigje in gij-
teur van het bureau voor indi- gewezen als hun contactper- zeling en hebben een pompge-
aanse zaken in Suriname, E. soon. maal bezet.
Gijsberg, heeft gisteren ver- De indianen hebben een veer- Daarmee willen ze onder meer
klaard door de actievoerende boot overvallen, houden de pi- dat het bureau van Gijsberg
niet wordt opgeheven, zoals de
regering in Paramaribo van
plan is, en het leefklimaat
voor de indianen in Suriname
verbeterd wordt.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN464 Wanneer „Herr Doktor" zich weer over de patiënt heeft er zelf nog geen idee van hoe die „spoedige hup" zal
buigt krabbelt Rob snel een briefje. „Houdt u gereed. Er komt moeten opdagen, want op het moment is hij zelf nog gevangen,
spoedig hulp opdagen", schrijft hij en ongemerkt stopt hij de ge- Dan klinken opeens buiten voetstappen, de deur wordt openge
vangene het briefje toe. Die grist het uit zijn handen, leest het, rukt en twee SS-officieren treden binnen. „Herr Doktor" draait
frommelt het papiertje tot een balletje en stopt het in zijn mond. zich snel om, maar de officieren negeren hem helemaal. Eén hun-
Even kijkt Rob om en ziet de gevangene snel knipogen. Geluk- ner wenkt Karl. „Kom hier!" schreeuwt hij hem toe en Rob
kig, die is ten minste een beetje gerustgesteld. Alleen... Rob springt heel snel in de houding. Dat hoort er nu eenmaal bij.
JERUZALEM Vanuit Jor
danië zijn vannacht ver
scheidene Katjoesja-raketten
afgevuurd op het noorden
van Israël. Dit heeft het Is
raëlische leger vandaag mee
gedeeld. Er vielen geen
slachtoffers en er was geen
schade. Het is voor het eerst
sinds jaren dat er vanuit Jor
danië een aanslag tegen Is
raël werd gepleegd. Wel
komt het regelmatig voor dat
Palestijnse guerrillastrijders
vanuit Jordanië Israel probe
ren binnen te dringen. Naar
aanleiding van dergelijke in
filtratiepogingen hebben Is
raëlische commandanten
Jordanië gewaarschuwd dat
het Palestijnse guerrilla-acti
viteiten langs de doorgaans
rustige grens moet tegen
gaan.
SAN SALVADOR De
rechtse regering van El
Salvador heeft ingestemd
met een aanbod van het
linkse Farabundo Marti
Bevrijdingsfront FMLN
vredesbesprekingen te be
ginnen.
Het besluit werd gisteravond
bekend gemaakt door presi
dent Alfredo Cristiani. De
twee partijen zullen tussen 10
en 14 september in Mexico de
twee jaar geleden afgebroken
dialoog hervatten. De nieuwe
onderhandelingsronde, die een
einde moet maken aan de al
negen jaar durende burgeroor
log in het land, zal worden
voorgezeten door aartsbisschop
Arturo Rivera y Damas van
San Salvador. Volgens presi
dent Cristiani zal een rege
ringscommissie contact opne
men met de opstandelingen
om de voorbereidingen voor
de besprekingen te treffen.
Het FMLN heeft geen voor
waarden aan de onderhande
lingen gesteld. Gisteren kwam
het enkele uren voor het
FMLN het aanbod voor onder
handelingen deed nog tot zwa
re gevechten met het rege
ringsleger, waarbij 20 militai
ren werden gedood. Vanaf
vandaag wil het FMLN een
eenzijdig bestand in acht ne-
WALESA IN
BONDSREPUBLIEK:
DUSSELDORF
West-
duitse banken en bedrij
ven voelen er niets voor
Polen grote leningen te
verstrekken om 's lands
economie op gang te hou
den. Dat zou de noodzaak
van ingrijpende economi
sche veranderingen alleen
maar kunnen doen afne-
Deze boodschap heeft Lech
Walesa, de leider van het
Poolse vakverbond Solidari
teit, te horen gekregen tijdens
gesprekken met Westduitse
ondernemers. Walesa, momen
teel op bezoek in de Bondsre
publiek, had gehoopt grote fi
nanciële toezeggingen los te
krijgen. Alleen met massale fi
nanciële steun zou zijn land
aan de „totale economische ca
tastrofe" kunnen ontkomen.
Otto Wolff von Amerongen,
voorzitter van de Oost-Europa
Commissie van de Westduitse
ondernemers, verklaarde ech
ter dat grote kredieten „de
noodzaak van veranderingen
minder acuut zouden kunnen
maken". Volgens hem is er
meer belangstelling om hul-
plannen te financieren „voor
de oplossing van concrete nij
pende problemen". Als voor
beeld noemde hij de onder
wijshervormingen in Polen,
„waar met relatief weining
geld veel bereikt kan wor-
Daarnaast ziet de Commissie
veel meer in de uitbreiding
van het aantal joint-ventures
tussen Westduitse en Poolse
bedrijven. De Bondsrepubliek
is de belangrijkste westerse
handelspartner van Polen.
Vandaag heeft Walesa in Bonn
ontmoetingen gehad met de
Westduitse president Von
Weizsacker, bondskanselier
Kohl en minister van buiten
landse zaken Genscher. Mor
gen keert hij naar Polen terug.
Intussen wordt in Warschau
de laatste hand gelegd aan de
nieuwe regering. Het is de be
doeling dat het Poolse parle
ment, de Sejm, zich volgende
week dinsdag over de ploeg
van premier Mazowiecki's zal
uitspreken.
Volgens het Poolse persbureau
PAP zou Mazowiecki onder
anderen zijn communistische
voorganger generaal Czeslaw
Kiszczak een niet nader ge
noemde post in zijn regering
hebben aangeboden. De leger
generaal, die acht jaar minister
van binnenlandse zaken is ge
weest, werd op 2 augustus door
de Sejm tot premier gekozen,
maar moest ruim twee weken
later zijn ontslag aanbieden
nadat hij vergeefs had gepro
beerd een „grote coalitie" on
der aanvoering van de com
munistische partij van de
grond te krijgen.
REACTIES OP PLANNEN BUSH:
(vervolg van de
voorpagina)
WASHINGTON „Niet
hard genoeg, niet doortas
tend genoeg en niet crea
tief genoeg". Dat was de
eerste reactie van leden
van de Democratische
meerderheid in het. Ame
rikaanse Congres op de
anti-drugsplannen die
president George Bush
dinsdagavond via de tele
visie bekendmaakte.
Senator Joseph Biden, voor
zitter van de commissie van
justitie, zei: „Zijn dramati
sche woorden sporen niet
met de middelen die ter be
schikking zijn gesteld om de
klus te klaren. De president
zegt dat hij een oorlog tegen
drugs wil ontketenen. In dat
geval hebben we een nieuwe
D-Day nodig, geen nieuw
V ietnam-avontuur".
Biden sprak de vrees uit dat
het gevecht tegen de drugs
op „een menselijke tragedie"
uitdraait als Bush niet meer
uittrekt dan de aangekondig
de 7,8 miljard dollar (ruim 16
miljard gulden).
Een positiever onthaal kre
gen de presidentiële plannen
bij Mark Kleiman, expert op
het terrein van drugszaken
van de Harvard University.
Volgens hem zet Bush een
stap in de goede richting
door zich vooral te concen
treren op het thuisfront. „De
president breekt met de op
vatting dat het onderschep
pen van drugs het probleem
kan oplossen. Het inzicht is
doorgebroken dat zolang er
vraag is naar drugs en er een
binnenlands distributienet
bestaat, iemand ergens een
voorraad drugs zal weten
aan te boren".
Aanslagen
In het verleden hebben poli
tici in de Verenigde Staten
de schuld voor het drugspro
bleem eenzijdig bij Zuidame-
rikaanse landen gelegd, waar
de cocaplant op grote schaal
wordt verbouwd. De Zuida
merikanen daarentegen heb
ben steeds gezegd dat zij
worden geacht de drugs te
bestrijden, terwijl de VS zich
beperken tot het leveren van
kritiek.
De toon die Bush in zijn toe
spraak jegens Zuid-Amerika
aansloeg verschilt aanmerke
lijk van die van zijn voor
ganger Reagan. „De bedreig
de regeringen van de drug
sproducerende landen vech
ten terug. U en ik zullen het
eens zijn met de moedige
president van Colombia, Vir-
gilio Barco, die heeft gezegd
dat Amerikanen die betalen
voor cocaïne, betalen voor de
dood",zei Bush.
Het Medellin-kartel heeft
gisteravond met gewelddadi
ge aanslagen gereageerd op
het drugsbestrijdingsplan
van Bush. Vrijwel meteen na
de televisierede van Bush
ontploften drie bommen in
de Colombiaanse stad Mede-
llin, het hoofdkwartier van
het gelijknamige machtige
drugskartel. Hierbij vielen
elf gewonden, onder wie
twee Amerikaanse journalis
ten. De aanslag is nog niet
opgeëist. De politie gaat er
evenwel van uit dat het
doodseskader van de drugs
baronnen „De Uitleverba-
ren" erachter zit. Deze groep
heeft zich reeds verantwoor
delijk gesteld voor een reeks
bomaanslagen sinds de rege-
ring-Barco meer dan twee
weken geleden de jacht op
de drugshandelaren begon.
De Colombiaanse pers ont
haalde het plan-Bush als een
„oorlogsverklaring" aan de
drugsmafia. „Bush gaat de
oorlog aan", aldus een kop op
de voorpagina van het voor
aanstaande Colombiaanse
dagblad El Espectador.
„Bush verklaart de oorlog",
luidde een andere kop van
de krant El Siglo in Colom
bia.
Europese landen verklaar
den gisteren hun actie tegen
het witwassen van drugsgel
den op te voeren. De Bonds
republiek Duitsland wil een
speciale Europese politie
macht in het leven roepen
om de internationale drugs
mafia te bestrijden.
De Sovjetunie heeft de op
roepen „van officiële Ameri
kaanse zijde" tot het sturen
van troepen naar Colombia
veroordeeld. „Een gezamen
lijke actie van verscheidene
landen om de strijd tegen
drugs aan te gaan is eén
ding. Het sturen van troepen
naar een land is echter ge
heel iets anders", aldus en
woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken
in Moskou.
