Rassenonlusten VS nemen toe
Misdaad in Napels
is vaak kinderspel
HP
uit de weekbladen
Westen wil binnen een jaar akkoord conventionele wapens
De andere maeht
DE TIJD
BUITENLAND
QeidwQowuvnt
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1989 PAGINA
Gin uit winkels
door afpersing
HELSINKI Het Finse staatsbe
drijf Alko, dat het monopolie heeft
op de verkoop van alcohol, heeft gis
teren alle flessen Gin Long Drink
uit zijn winkels verwijderd nadat
een anonieme afperser had gezegd
twee flessen te hebben vergiftigd.
Hij deelde de fabrikant over de tele
foon mee dat hij de flessen op een
plank in een zelfbedieningswinkel
had gezet en ze zou weghalen in ruil
voor een niet bekend gemaakt be
drag. Alko heeft 229 verkooppunten
waaronder 51 zelfbedieningszaken.
Gin Long Drink, een mengsel van
gin en grapefruitsap, is een van Al
ko's bestverkochte artikelen.
YS STEUNEN
PLAN MUBARAK
WASHINGTON De Amerikaanse rege
ring gaat proberen Arabische en Israëlische
steun te krijgen voor een voorstel van de
Egyptische president Mubarak voor verkie
zingen onder Palestijnen in de door Israel
bezette gebieden. De VS willen op deze ma
nier pogen de diplomatieke impasse in het
Midden-Oosten te doorbreken. Het nieuwe
aan het plan van Mubarak is, dat het ook
voorziet in kiesrecht voor de Palestijnen in
Jeruzalem. Israel wil de controle over Jeru
zalem niet opgeven en sluit om die reden
de Arabieren in de stad van de verkiezin
gen uit. Mubarak stelt nu voor om de Pales
tijnen buiten Jeruzalem hun stem te laten
uitbrengen en daarna naar huis te laten te
rugkeren.
Chinese MiG-
piloot vliegt
naar Taiwan
TAIPEI Een piloot van de
Chinese luchtmacht is overge
lopen naar Taiwan. Hij landde
gisteren met een MiG-19 op
het eiland Quemoy voor de
kust van Taiwan.
Militairen die uit het andere
kamp overlopen kunnen in
Taiwan rekenen op een belo
ning in goud, al naar gelang
het type vliegtuig dat ze mee
nemen. In 1987 liep voor het
laatst een Chinese piloot over
naar Taiwan. Hij maakt nu
deel uit van de Taiwanese
luchtmacht.
Legertop Chili
treedt af
SANTIAGO Alle generaals van
het Chileense leger zijn afgetreden
om het president en legerleider Au-
gusto Pinochet mogelijk te maken
een reorganisatie in de staf van de
strijdmacht door te voeren. Het ver
rassende massa-ontslag volgde na de
jaarlijkse vergadering over bevorde
ringen en benoemingen.
Verwacht wordt dat Pinochet, met
oog op de komende verkiezingen en
overgang naar een burgerbewind,
zijn legerstaf zal inkrimpen. Onder
het militaire regime vervullen veel
legerofficieren functies in de rege
ring.
Hevig noodweer
treft Spanje
VALENCIA De oostelijke provin
cies van Spanje worden geteisterd door
hevig noodweer, dat inmiddels aan zes
mensen, onder wie twee kinderen, het
leven heeft gekost. Door zware regen
val in het kustgebied viel 25 centi
meter zijn rivieren buiten hun
oevers getreden en oogsten vernietigd.
Huizen en gebouwen zijn beschadigd
en telefoon- en elektriciteitsverbindin
gen verbroken. Het noodweer was het
hevigst in de provincies Valencia, Ali
cante, Murcia en Almeria. Op het na
burige eiland Ibiza kwamen een Brit
en een Belg door verdrinking om het
leven. De vliegvelden in Valencia en
Alicante zijn gesloten.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON - Yusuf
K. Hawkins, een zwarte
teenager uit New York,
nam op woensdag 23 au
gustus de bus naar de in
het stadsdeel Brooklyn
gelegen blanke wijk Ben-
sonhurst. Toen Yusuf uit
de bus stapte werd hij
aangevallen door een
groepje blanke leeftijdsge
noten. Hij werd tegen de
grond geslagen, geschopt
en uitgejouwd. Een van
Yusufs blanke belagers
trok vervolgens een revol
ver en schoot. Yusuf bleef
op het asfalt liggen en
stierf korte tijd later.
Het tragische verhaal van Yu
suf lijkt op het drama dat zich
begin 1987 in Howard beach,
eveneens een blanke New-
yorkse wijk, afspeelde. De
zwarte Michael Griffith kreeg
pech aan zijn auto. Op zoek
naar hulp werd hij aangeval
len door een groepje blanken.
Griffith sloeg op de vlucht.
Opgejaagd door zijn belagers
en in volslagen paniek, rende
hij een drukke snelweg over
en werd gegrepen door een
passerende auto. Michael Grif
fith stierf ter plaatse.
Deze gebeurtenissen worden
in de VS niet langer gezien als
op zichzelf staande incidenten,
maar als uitingen van groeien
de rassentegenstellingen.
De dood van Yusuf Hawkins
werd de afgelopen weken dan
ook gevolgd door zwarte de
monstraties en aan de begrafe
nis van Yusuf namen duizen
den zwarten en een enorme
politiemacht deel. Burgemees
ter Ed Koch - die altijd heeft
gezegd dat er gedurende zijn
ambtsperiode geen rassenon
lusten hebben plaatsgevonden
- werd uitgejouwd toen hij de
begrafenis wilde bijwonen.
Ook andere blanke politici
kregen de wind danig van vo
ren. Hun bezoek aan de rouw-
plechtigheid was niet meer
dan een voor de hand liggende
en van weinig goede smaak
getuigende politieke daad, om
dat ze gewikkeld zijn in de he
vige strijd voor het burge
meesterschap van New York.
In die strijd waarin Ed
Koch voor zijn politieke leven
vecht is al menigmaal een
onheilspellende raciale onder
toon te horen geweest.
Tolerantie
Zwarte leiders zeggen dat de
aanvankelijke tolerantie die
New York jarenlang ken
merkte, is verdwenen. Het
zwarte gemeenteraadslid Hil
ton Clark nam de proef op de
som. Hij probeerde een taxi
naar de zwarte wijk Harlem te
nemen, maar zijn pogingen lie
pen op niets uit. De taxichauf
feurs weigerden eenvoudig
een zwarte man naar de als
gevaarlijke bekend staande
stadswijk te vervoeren.
De klachten beperken zich
overigens niet alleen tot New
York. Vorig jaar vertelde de
eerste zwarte politieman van
de wijk Cicero in Chicago dat
hij dagelijks allerlei vernede
ringen moet ondergaan. Bewo
ners belden bijvoorbeeld het
politiebureau met de sarcasti
sche mededeling dat "een
zwarte man zich had verkleed
als politieman".
Donald en Stephanie Sled, een
zwart echtpaar dat er na jaren
van hard werken in was ge
slaagd het getto van Chicago
te ontvluchten en een huis te
kopen in de blanke wijk Mel
rose Park, zag de nieuwe wo
ning beschilderd met racisti
sche leuzen en de banden van
hun auto kapotgestoken. Op
zeker ogenblik trof het echt
paar zelfs een brandend kruis
het teken van de Ku Klux
Klan in hun tuin aan.
Ontevredenheid
Sinds 1980 zijn de racistische
incidenten in de VS met 400
procent toegenomen. De onte
vredenheid onder de zwarten
is groot, vooral omdat ze vin
den nog steeds het slachtoffer
te zijn van een grote rechtson
gelijkheid. Ongeveer 30 pro
cent van alle zwarten in New
York is van oordeel dat de ge
rechtshoven bij hun uitspra-
Een zwarte student wordt door de politie in Virginia Beach gearresteerd tijdens de rassenrellen in deze badplaats. foto: ap
ken groot verschil maken tus
sen zwarten en blanken. Van
de 13.000 rechters in de VS
zijn er slechts 500 zwart.
De spanningen in vooral de
zwarte getto's van de grote
Anmerikaanse steden worden
onder meer veroorzaakt door
het gebrek aan goede huizen,
de toenemende criminaliteit,
de werkeloosheid, de al maar
groter worden onderwijsach
terstand van de zwarte bevol
king en een nijpende dakloos
heid. Steden als New York
kunnen de problemen van de
getto's niet langer aan. Sinds
de Reagan-regering fors bezui
nigde op allerlei sociale pro
gramma's, zijn de problemen
alleen nog maar groter gewor
den.
Het lijkt dat Amerika op weg
is naar nieuwe racistische uit
barstingen zoals die in de jaren
zestig plaatsvonden. Mocht het
zover komen, dan zullen die
uitbarsingen een ongekend ge-
weldadig karakter hebben,
omdat zich in de getto's een
zogenaamde under-class heeft
gevormd die in een staat van
totale wanhoop verkeerd. In
die groep van de zwarte bevol
king is het wapenbezit alge
meen geworden, zijn gewelda-
digheden en moorden aan de
orde van de dag, bestaan geen
familie- en gezinsverbanden
meer, heeft 90 procent van de
uit teenager-moeders geboren
kinderen geen vader en zijn
vooral de jongeren volstrekt
ongevoelig geworden voor
welke vorm van sociale hulp
dan ook.
Afgelopen weekeinde kwam
het tot hevige botsingen tussen
de politie en duizenden voor
het overgrote deel zwarte stu
denten van scholen en univer
siteiten aan de Amerikaanse
oostkust, die zich hadden ver
zameld in de badplaats Virgi
nia Beach om het begin van
het nieuwe schooljaar te vie
ren. Wat de oorzaak van de in
cidenten is geweest, is niet be
kend, maar zwarte leiders zeg
gen dat de politie veel te
krachtig optrad tegen een re
latief klein groepje jongeren
dat onrustig werd. Een enorme
politiemacht en tenslotte ook
de Nationale Garde moesten
eraan te pas komen om de rust
te herstellen. De overwegend
blanke badplaats bleef achter
met duizenden kapotte ruiten,
honderden geplunderde win
kels, 500 jeugdige arrestanten
en een geschonden reputatie.
Vrijwel niemand durft het
hardop te zeggen, maar de
angst bestaat dat Virginia
Beach hét begin wordt van
nieuw racistisch geweld.
SWAPO-leider
beëindigt
ballingschap
WINDHOEK Sam Nujoma,
de leider van de Namibische
bevrijdingsbeweging SWAPO,
zal op 14 september naar zijn
land terugkeren nadat hij bij
na 30 jaar in ballingschap
heeft geleefd. Dit maakte de
SWAPO gisteren bekend.
„Onze leider komt naar huis
om daar te blijven", kondigde
een woordvoerder aan. De
SWAPO-leider woont op dit
moment de top van niet-ge-
bonden landen in Belgrado bij.
BRUSSEL NAVO en
Warschau Pact zijn van
daag in Wenen begonnen
aan een nieuwe ronde van
onderhandelingen over de
vermindering van de con
ventionele bewapening.
Op deze zogeheten CFE-
onderhandelingen heeft
de NAVO een pakket van
„stabiliserende maatrege
len" op tafel gelegd.
Volgens NAVO-diplomaten
wil de NAVO dat beide partij
en verplicht worden melding
te maken van plannen om gro
te aantallen reservisten op te
roepen voor actieve dienst.
Ook wensen de westerse lan
den een aankondigingsplicht
voor het verplaatsen van
tanks en ander zwaar mate
rieel.
De Washington Post meldde
gisteren dat de NAVO een ge
regelde inspectie wil van dui
zenden militaire opslagplaat
sen en fabrieken in Europa.
Maar de bondgenoten zijn het
nog niet helemaal eens over
hoe een algehele regeling voor
de verificatie van de naleving
van een akkoord er uit moet
komen te zien. Duidelijk is al
wel dat het inspecteren van
militaire complexen en de
controle op het vernietigen
van een kleine 100.000 con
ventionele wapensystemen, zo
als tanks, kanonnen en vlieg
tuigen, duizenden inspecteurs
vergt.
De NAVO heeft hard gewerkt
om de voorstellen op tijd klaar
te krijgen. President George
Bush wil graag dat er binnen
zes maanden tot een jaar een
akkoord ligt op de CFE.
Moskou's delegatieleider Oleg
Grinevski kondigde voor de
Westduitse televisie eveneens
nieuwe voorstellen aan, die
volgens hem verder zouden
gaan dan die van de NAVO.
Op grond daarvan is het vol
gens hem niet onmogelijk dat
de CFE binnen een jaar zal
worden afgerond. De Sovjetu
nie is naar zijn zeggen bereid
voor langere tijd „honderden
NAVO-officieren" ter nale
ving van een eventueel ak
koord toe te laten.
Grinevsky krijgt mogelijk een
andere tegenspeler. Naar in
Washington verluidt wil de re-
gering-Bush de conservatieve
Democraat James Woolsey als
delegatieleider naar de Ween-
se besprekingen afvaardigen.
De 47-jarige Woolsey is een
vertrouweling van de nationa
le veiligheidsadviseur Brent
Scowcroft en zou de vervanger
worden van Stephen Ledogar,
die na het afronden van de lo
pende onderhandelingsronde
in oktober kennelijk een ande
re functie krijgt.
Vrij Nederland, Elsevier
en De Groene wachtten
liever de verkiezingen
af en komen daardoor
pas vanmiddag uit. De
Tijd, Haagse Post en
HN-magazine hadden
daar lak aan. De Tijd
met recht, het blad dook
vol overgave in het ver
schijnsel macht en dat is
heel wat meer dan poli
tiek.
Als Lubbers het niet is, dan
is prof.dr. J. E. Andriessen
(ook CDA) het: de machtig
ste man van Nederland. De
Tijd wist al dat de economi
sche macht in Nederland in
handen van een klein groep
je is, maar wilde wel eens
weten van wie precies. Wel,
het zijn er ongeveer twintig
en zij bekleden bij elkaar
121 functies in belangrijke
bedrijven of in belangrijke
economische organen. Het
gaat niet om louter het aan
tal commissariaten, want
dan zou Fons van der Stee
(13) het zijn. Alles afgewo
gen scoort Andriessen het
hoogst; hij was ooit minister
van economische zaken in
het kabinet-Marijnen en is
nu vooral bekend als voor
zitter van de christelijke
werkgevers (NCW). Zelf
vindt hij natuurlijk dat-ie
geen macht heeft. „Ach, een
beetje. Ik vind het natuurlijk
prettig dat ik veel mensen
ken; dat je bij vele betrok
ken bent, maar macht, nee,
macht heb ik natuurlijk niet.
Ik kom wel op heel veel
plaatsen, maar of al die
mensen waar ik kom naar
me luisteren, dat weet ik
niet zo zeker. Een aantal
mensen kent een aantal an
dere mensen. En dat werkt
vaak heel plezierig. Maar je
kunt daarom niet zeggen dat
vierhonderd mensen samen
Nederland regelen. Daar
voor gaat het over te veel
verschillende onderwerpen".
Er is ook en vrouw in het
gezelschap, M. Epema-Brug-
man van de PvdA. „Politie
ke kleur speelt niet zo. Je zit
er om het belang van de
hele onderneming in het oog
te houden".
Net voordat de stembureau
opeh gingen, slaagde HP ii
zijn formatie van een PvdA
VVD-D66-kabinet. Ien Dale
(PvdA) wordt daarin pre
mier; de befaamde vijfhoel
wordt trouwens door loutei
vrouwen bezet. In genoemij
kabinet ook Frits Bolkesteir
(VVD), die voor HP eer
aantal boekbesprekingen za
doen en daar deze week mei
begint.
Julie Burchill schrijft ook
als 'beroemdste jonge jour>
nalist van heel Engeland'
En nu heeft ze ook een ro
man achter haar naarr
staan, 'Ambition' en daar
mee scoort ze. Volgens ken
ners heeft het weinig te ma
ken met literatuur, maar is
het vooral „een uiterst lucra
tieve vorm van escapisme!
die door een toenemend aan
tal prominente vrouwelijke
journalisten in hun vrije tijd
wordt bedreven". De kritiek
pareert ze zo: „Ze noemen
me een Thatcherite bitch,
wat middle class steno is
voor een meisje uit de wer
kende klasse dat het heeft
gemaakt. Ik ben geen aan
hanger van Thatcher, maar
voor mij is ze wel de enige
echte rebel. Het establish
ment, dat tref je aan bij La
bour. Zulke opinies zijn niet
populair. Met mijn achter
grond kun je maar op één
manier rebelleren, en dat is
door beroemd te worden".
'Zeperd' orakelt de Haagse
Post alsof het daarmee de
verkiezingsuitslag van de
PvdA zou voorspellen. Het
gaat evenwel over de merk
waardige samenwerking tus
sen de partij en het reclame
bureau Saatchi Saatchi.
Hans Burgers, algemeen di
recteur: „We hadden een
schitterende leus bedacht
voor deze campagne: 'Weg
met de macht der gewoonte'.
Ik had Herman Brood ge
vraagd er een schilderij bij
te maken. Iedereen in het
gezelschap vond het prachtig
en tóch ging het niet door: te
confronterend".
HN-magazine laat de verkie
zingen een week voor wat ze
zijn en richt zich op andere
actualiteiten. Zoals Surina
me. Rudy Polanen, ex-voor
zitter van de evangelische
gemeente, zegt dat Suriname
helemaal geen leger had
hoeven hebben, omdat het
land geen vijanden heeft.
„Het is geen Nederlandse
wens geweest dat Suriname
een eigen leger zou hebben.
De Gaay Fortman en Den
Uyl hebben dat ten stelligste
ontraden, maar premier Ar-
ron en minister Hoost dach
ten daar anderes over".
De DDR heeft te maken met
een heel ander soort leger,
dat van de duizenden vluch
telingen die niet meer terug
willen. De Oostberlijnse
schrijver Stefan Heym heeft
al vaker gezegd dat er ietsk
moet veranderen. Volgens)
hem is het volledig mislukt
om het socialisme ook maar
een beetje aantrekkelijk te
maken. Hij denkt ook dat
het verschijnsel van de
vluchtelingen de DDR kan
vernietigen. „Natuurlijk is
het levensgevaarlijk voor de
DDR. We missen die mensen
om hun arbeidskracht, maar
ook als staatsburger. Of ze
nou betrouwbaar waren of
niet. Ik stel me voor hoe
Marx en Engels zouden den
ken over een socialistisch sy
steem waarvoor de mensen
wegvluchten. Ik denk dat ze
in hoongelach zouden uit
barsten".
DICK HOFLAND
Quayle levert kritiek op StarWars
LOS ANGELES De Ameri
kaanse vice-president Quayle
heeft gisteren gezegd dat het
door de regering-Reagan voor
gestelde defensiesysteem „Star
Wars" nooit realistisch ge
weest is en inimddels is terug
geschroefd. In plaats van het
systeem waarvan presider
Reagan beweerde dat h<
Amerikaanse steden zou kur
nen beschermen tegen een ni
cleaire „aanval, steunt de rege
ring-Bush een plan gehetei
„Brilliant Pebbles" (Schitte
rende Steentjes).
ROME Zoals de meeste
criminelen worden ook
Fabio en Paolo niet graag
gestoord in hun werk.
Maar terwijl ze in de ver
pauperde Spaanse wijk in
Napels bezig waren ver
dovende middelen onder
hun scooter te verbergen
kwam plotseling de buur
man langs. Voor Fabio en
Paolo was de oplossing
simpel: ze ranselden hem
bijna dood.
Niet echt een bijzondere ge
beurtenis, dacht de Napoli-
taanse carabinieri. Tot ze de
twee misdadigers arresteer
de: Fabio was slechts negen
jaar oud en Paolo tien.
In Italië is het aantal door
kinderen gepleegde gewelds
delicten het afgelopen jaar
schrikbarend toegenomen.
Het zijn vooral achtjarige
meisjes die, gewapend met
pistolen, voor de grootst mo
gelijke problemen zorgen. In
Napels en Palermo lopen
kinderen rond van zeven
jaar oud die, om met een po
litiefunctionaris te spreken,
„sublieme dieven" zijn.
De kinderrechtbank in Na
pels behandelt elke week
meer dan honderd gevallen.
Variërend van het sigaretten
rokende, achtjarige meisje
dat een vriendinnetje in haar
arm had geschoten omdat ze
dacht dat zij op haar vriendje
uit was, tot het twaalfjarige
schoffie dat zijn onderwijzer
met een mes had bedreigd
omdat hij hogere cijfers wil
de.
Geen van de zondaars is ou
der dan veertien. „De afgelo
pen jaar is het fenomeen van
de kindermisdaad hand over
hand toegenomen", zegt sig-
nora Melita Cavallo van de
kinderrechtbank in Napels.
Signora Cavallo geeft de Na-
politaanse maffia, de Camor-
ra, de schuld, omdat die de
kinderen exploiteert. „De
Camorra is de enige opvoe
ding die de kinderen krijgen.
Sommigen proberen de maf
fiose rouwdouwers die in
hun wijk rondslenteren te
imiteren. Anderen worden
door de maffia gebruikt voor
diefstal en het smokkelen
van drugs".
Krachtens de Italiaanse wet
mogen minderjarigen niet
berecht worden door officië
le rechtbanken. Gearresteer
de kinderen worden meestal
direct weer op vrije voeten
gesteld, waarna het vaak nog
geen twee weken duurt eer
ze hun misdaadactiviteiten
voortzetten.
Voor de kinderen die nog
naar school gaan, is een fikse
bendenoorlog, aangevoerd
door de plaatselijke „mini-
patroons", zo'n beetje het
hoogste ideaal. De meest be
ruchte kinderaanvoerder in
Napels is de twaalfjarige Pas-
.qualino. Hij verscheen twee
maal voor de kinderrechter
en straalt zo'n enorme auto
riteit uit dat hij ieder kind
met één blik op de knieën
kan dwingen.
Hoewel rekenen misschien
niet zijn beste vak was op
school, verbaasde Pasqualino
zijn ondervragers deze week
door twintig minuten lang
een exacte opsomming te ge
ven van wat de diverse ge
stolen goederen op het mo
ment opbrengen bij de helers
in Napels.
RICHARD BASSETT
(c) The Times, Londen
Verwrongen staal.
Een technicus van de Spaanse spoorwegen bekijkt de hoop ver
wrongen staal die overbleef van een locomotief van een snel
trein. De trein botste op het station van Arevalo in Midden-Span-
je met volle snelheid (140 km/u) op een stilstaande goederen
trein. Vijf mensen kwamen om het leven, 5(3 anderen raakten ge
wond. FOTO: EPA
700 doden
bij ramp
raketfabriek
in Iraq
LONDEN Zo'n zeven
honderd mensen zijn ii
Iraq omgekomen bij eer
ontploffing van een gehei
me rakettenfabriek in al
Hillah ten zuiden van
Bagdad op 17 augustus.
