Chaotische protesten
beheersen Zuidafrika
VERBIJSTEREN
VERBIJSTEREN
Oostduitse vluchtelingen niet naar tentenkampen
Wü
Meer geld, meer cellen
en zwaardere straffen
ELKE DAG EEN ANDERE BIJENKORF.
„Deserteurs en
militairen steunen
indianen Suriname"
BUITENLAND
EcidócSoutwit
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1989 PAGINA 5
Peking ontslaat
cultuurminister
PEKING De Chinese regering
heeft de 55-jarige minister van cul
tuur van zijn functie ontheven. Vol
gens de staatstelevisie zou Wang
Meng, een bekende schrijver, diverse
keren om zijn ontslag hebben ver
zocht om zich verder aan schrijven te
wijden Maar uit bronnen in Peking
wordt gezegd dat Wang Meng is ver
wijderd vanwege zijn sympathie voor
de hervormingsideeën van de geval
len partijleider Zhao Ziyang. Volgens
dezelfde bronnen is een groot aantal
jeugdige cultuur-ambtenaren de laat
ste weken ontslagen of gedegradeerd
in een poging het politiek verdachte
ministerie onder contröle te krijgen.
Poolse communisten
eisen zes zetels
WARSCHAU De Poolse premier
Tadeusz Mazowiecki maakt eind deze
week de samenstelling van zijn rege
ring bekend. Het parlement krijgt ver
volgens enkele dagen de tijd over de
samenstelling van het kabinet te deba
teren en er haar vertrouwén in uit te
spreken. Lech Walesa reageerde giste
ren overigens negatief op de berichten
dat de communisten zes zetels in de re
gering zijn aangeboden. „Ze moeten
zich druk maken om Polen en om de
hervormingen en niet om het aantal
zetels dat ze krijgen". Secretaris Wiatr
van het Centraal Comitié wil dat Soli
dariteit en de Communistische Partij Tadeusz Mazowiecki
beiden zes zetels krijgen. FOTO: AP
Stakingen leggen
Azerbajdzjan lam
MOSKOU In Azerbajdzjan is gisteren een
algemene staking begonnen om de Azarbajd-
zjaanse vertegenwoordigers in het Congres
van Volksafgevaardigden in Moskou terug te
roepen en om het bestuur over de Armeense
enclave Nagorno-Karabach te krijgen. Het
werk in en om de olieraffinaderijen van de
hoofdstad Bakoe zou stil zijn komen te liggen;
ook het openbaar vervoer is lamgelegd. Het
touwtrekken om de christelijke enclave Na
gorno-Karabach heeft in Azerbajdzjan al
meer dan honderd levens geëist. Ook in de
republiek Moldavië blijft het onrustig; daar
werd door Russen gestaakt uit protest tegen
het invoeren van het Moldavisch als omgang-
Brandt: voortijdig vertrek „stommiteit"
BONN Vijftien jaar na zijn terugtreden als kanselier van de
Bondsrepubliek Duitsland als gevolg van een spionage-affaire,
betreurt de thans 75-jarige Willy Brandt in zijn memoires dat hij
destijds zijn post heeft verlaten. De vroegere sociaal-democrati
sche kanselier (SPD), die van 1969 tot 1974 aan de macht was,
—betitelt zijn aftreden als „een stommiteit" en vraagt zich af hoe
hij dat destijds heeft kunnen doen. Het Westduitse dagblad Die
Welt heeft gisteren de eerste delen van de memoires van Brandt
gepubliceerd. „Ik heb indertijd veel meer schuld op mij geno
men dan waarvoor ik in werkelijkheid verantwoordelijk kon
worden gesteld", schijft de huidige voorzitter van de Socialisti
sche Internationale. Volgens hem waren de veiligheidsdiensten
in de Bondsrepubliek er op uit hem ten val te brengen nadat in
april 1974 was ontdekt dat er in zijn kanselarij een spion van de
Duitse Democratische Republiek, Günter Guillaume, werkzaam
was. De vroegere kanselier haalt in zijn memoires fel uit naar
een hoge federale politie-rechercheur, Horst Herold, en naar een
chef van de contra-spionagedient, Günter Nollau. De twee, die
hem politiek niet gunstig waren gezind, zouden er op uit zijn
geweest hem in de problemen te brengen.
KAAPSTAD De span
ning in Zuidafrika is naar
een dramatisch hoogte
punt gestegen door de
chaotische ontwikkelin
gen voorafgaande aan de
verkiezingen, die morgen
worden gehouden. De
vakbonden hebben opge
roepen tot stakingen; een
deel van de scholen en
universiteiten zal gesloten
zijn.
Terwijl zwarten dagelijks in
massale protesten de straat op
gaan en door de politie uit
een worden geslagen moet
waarnemend president De
Klerk alle zeilen bijzetten om
te voorkomen dat de aanhang
van de Nasionale Partij niet en
masse overloopt naar de Con
servatieven.
Gisteren werden drie kerke
lijk leiders, dominee Beyers
Naudé, dominee Boesak en
aartsbisschop Tutu korte tijd
in een politiecel vastgehouden
om te voorkomen dat zij een
kerkdienst in Kaapstad zou
den leiden. De geestelijken
werden meegenomen door de
politie toen zij de kerk via een
zij-ingang wilden betreden.
Dominee Boesak had de dienst
georganiseerd uit protest tegen
het uitsluiten van zwarten van
de verkiezingen.
Terwijl zwarte betogers uiteen
werden gejaagd met traangas,
kogels en de wapenstok, zei
waarnemend president De
Klerk in de slottoespraak van
de campagne in Johannesburg
dat er een eind moet komen
aan de apartheid maar niet als
dat ten koste zou gaan van de
blanken.
„De Nasionale Party is niet be
reid een blanke overheersing
in te ruilen voor een andere
vorm van overheersing... of te
accepteren dat wij het over
heerste volk worden". De
Klerk sprak overigens op een
sobere bijeenkomst: weinig
toeters, vlaggen en bellen en
nauwelijks achthonderd aan
hangers, hetgeen voor een
slotmanifestatie van de Nasio
nale Partij niet erg veel is.
De verwachting is dat de Na
sionale Partij, die sinds 1948 in
Zuidafrika de lakens uitdeelt,
de verkiezingen wint, maar
niet zonder aanzienlijk zetel
verlies aan de uiterst rechtse
Conservatieve Partij van An-
dries Treurnicht. De laatste
streeft naar het terugdraaien
van alle hervormingen en een
strikte scheiding tussen blank
en zwart. De Klerks Nasiona-
listen zullen ook stemmen
kwijtraken aan de tegen het
apartheidsbeleid agerende De
mocratische Partij.
Volgens de Commissie voor de
Mensenrechten, een onafhan
kelijke organisatie voor de
burgerrechten, zijn sinds het
begin van een ongehoorzaam
heidscampagne op 2 augustus
ruim vijftienhonderd personen
in Zuidafrika opgepakt. Van
die groep worden ongeveer
240 activisten vastgehouden
zonder dat tegen hen een aan
klacht is ingediend.
De ongehoorzaamheidscam
pagne heeft de steun van de
belangrijkste anti-apartheid
sorganisaties en de twee groot
ste zwarte vakbondsfederaties.
De vakbonden hebben niet of
ficieel opgeroepen tot een al
gemene staking, hetgeen inge
volge de noodtoestand onwet
tig zou zijn, maar het verleden
heeft geleerd dat massale pro
testen gewoonlijk leiden tot
werkstakingen.
Betogers dragen protestborden door de straten van Johannesburg.
Verwarring
over vermist
Braziliaans
vliegtuig
RIO DE JANEIRO Er
zijn tegenstrijdige berich
ten over de sinds zondag
vermiste Boeing 737 van
de Braziliaanse lucht
vaartmaatschappij Varig.
Het officiële persbureau
Radiobras meldde giste
ren dat alle 54 inzittenden
veilig en wel zijn terugge
vonden op een open plek
in het regenwoud van de
Amazone.
Dit werd echter tegengespro
ken door het Braziliaanse mi
nisterie van luchtvaart en de
Braziliaanse luchtvaartmaat
schappij Varig zelf. Zij zeiden
dat het zoeken tijdelijk was ge
staakt en vandaag bij het aan
breken van de dag pas zou zijn
hervat.
Volgens Radiobras werd het
vliegtuig met zijn 48 passagiers
en zes bemanningsleden ont
dekt op een open plek van een
afgelegen landbouwbedrijf bij
de havenplaats Itacoatiara aan
de Amazone, ongeveer 100 ki
lometer ten oosten van Ma-
Toen de piloot van de Boeing
737-200 zondag via de radio
meldde dat hij een noodlan
ding moest gaan maken we
gens het uitvallen van het na
vigatiesysteem had hij gezegd
op zoek te gaan naar een stuk
ontbost terrein. De autoriteiten
hadden goede hoop dat hij
daarin zou slagen omdat het
zicht goed was. Het toestel was
bezig aan de laatste etappe van
een lange binnenlandse vlucht
van Sao Paulo naar Belem.
Het verdween van het scherm
voorbij Maraba, 400 kilometer
vóór Belem.
PASS AU De Westduit
se regering heeft besloten
de vluchtelingen uit de
DDR niet onder te bren
gen in de tentenkampen,
maar zoveel mogelijk in
openbare gebouwen.
Door het onverwachte slechte
weer in de Bondsrepubliek lij
ken de tentenkampen die de
regering samen met het Rode
Kruis heeft opgezet, en waar
op al van veel kanten kritiek
was geleverd, niet meer ge
schikt voor tijdelijk onderdak.
Het Rode Kruis werd overi
gens volkomen verrast door de
beslissing van de regering en
wil dat de kampen wel ge
bruikt worden.
Intussen blijft het onzeker
wanneer Hongarije de vluch
telingen laat gaan en hoeveel
het er dan zullen zijn. In kam
pen in Hongarije wachten in
elk geval vijfduizend Oostduit
sers op vertrek. Vijftiendui
zend anderen zouden niet van
vakantie in Hongarije naar de
DDR zijn teruggekeerd, rrtaar
hebben zich nog niet gemeld
bij de Hongaarse autoriteiten.
De Hongaarse minister van
binnenlandse zaken, Istvan
Horvath, vergrootte gisteren
de verwarring door in een in
terview met het Westduitse
blad Stern te verklaren dat
zijn land de Oostduitsers al
leen zal laten gaan, als de bei
de Duitslanden een akkoord
bereiken over de kwestie. Het
heimelijk uit het land smokke
len, zoals is gebeurd met tien
tallen Oostduitsers die hun
toevlucht zochten in de West
duitse ambassade in Budapest,
valt met de huidige aantallen
vluchtelingen niet te herhalen.
Horvath heeft zijn uitspraken
vorige week al gedaan, maar
volgens Stern houdt hij vast
aan zijn mening. Westduitse
autoriteiten zeiden niet op de
hoogte te zijn van Horvaths
uitlatingen. Overeenstemming
tussen Bónn en Oost-Berlijn
over de kwestie lijkt overigens
bijzonder ver weg.
BUSH MAAKT HAAST MET DRUGSSTRIJD
(Vervolg van
de voorpagina)
WASHINGTON De
verslechterende omstan
digheden aan de drugs
fronten hebben president
Bush gedwongen ander
maal een „totale oorlog
tegen de drugs" aan te
kondigen.
De jongste gebeurtenissen in
Colombia en het feit dat bijna
dertig procent van alle Ameri
kanen het gebruik van en de
handèl in drugs als het groot
ste nationale probleem zien,
hebben het lanceren van de
regeringsplannen zelfs nog
verhaast.
Hoewel alle details nog niet
bekend zijn, luiden de hoofd
punten van het plan ongeveer
als volgt:
- De gevangeniscapaciteit voor
gebruikers van en handelaren
in drugs zal met 85 procent
worden uitgebreid. De presi
dent wil daar 1,5 miljard dol
lar voor uittrekken.
- De strijd tegen de drugshan
del op straatniveau zal worden
opgevoerd.
- Gebruikers zowel als hande
laren krijgen zwaardere straf
fen. Bush wil het bovendien
mogelijk maken auto's en an
dere goederen van drugshan
delaren in beslag te nemen.
Gebruikers en handelaren
kunnen naar kampen worden
gezonden waar ze een aanpas-
singtraining in militaire stijl
krijgen.
- De militaire hulp aan Colom
bia, Bolivia en Peru - de lan
den waar de meeste drugs die
de VS bereiken worden aange
maakt en van waaruit de grote
drugskartels opereren -zal
worden vergroot.
- Programma's voor het be
handelen van drugsverslaaf
den zullen worden uitgebreid.
Ook voorziet het plan in ver
plichte drugstests voor over
heidspersoneel.
- De drugspreventieprogram
ma's op scholen krijgen meer
geld. De scholen worden aan
gemoedigd hardere maatrege
len te nemen tegen leerlingen
die drugs gebruiken of ver
handelen, zoals schorsing en
ontslag. Hogescholen en uni
versiteiten krijgen alleen nog
overheidsmiddelen, als zij een
uitgebreid programma voor
drusgbestrijding in hun leer
plan opnemen.
Opmerkelijk is dat de bedra
gen voor de douane, dë kust
wacht en de grensbescher
mingstroepen nagenoeg niet
zijn verhoogd. Dat geeft aan
dat de Amerikaanse autoritei
ten niet langer meer geloven
in de mogelijkheid dat aan de
smokkel van drugs een halt
kan worden toegeroepen.
(ADVERTENTIE)
HANDGEKNOOPT
Handgeknoopte Tibetaanse'
tapijten van schapewol uit de
Himalaya. Ca. 70.000 knopen per
m. In diverse dessins en kleur
stellingen Het typerende uiterlijk
ontstaat door het wassen met
plantaardige zepen.
Ca. 250 x 350 cm.
Van 4199,- Voor 3195.-
Ca. 200 x 300 cm.
Van 2899 - Voor 2195.-
Ca. 170 x 240 cm.
Van 1999.- Voor de verbijs
terende prijs van
de Bijenkorf 0
Niet in filiaal Utrecht verkrijgbaar
Winterspelen van 1992 bedreigen Franse Alpen
GENEVE De Alpen worden
ernstig bedreigd door het mas
satoerisme, dat tot gevolg heeft
dat elk jaar meer dan honderd
miljoen toeristen door het
berggebied trekken, zo hebben
enkele internationale milieu
organisaties gewaarschuwd.
Grootste boosdoeners zijn de
uitlaatgassen, het skiën buiten
de pistes en de rommel die her
en der wordt achtergelaten.
Daardoor worden bossen be
schadigd en erodeert de bo
dem. Als de huidige trend zich
doorzet, menen de organisa
ties, zijn de Alpen de volgende
eeuw verdwenen. Het meest
bedreigd wordt het Franse ski
gebied rond Albertville, waar
de Olympische Winterspelen
van 1992 gehouden zullen
worden.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN463 Nu komen ze bij een deur, waarop een bordje hangt
met het woord „Krankenrevier". O, dus hier is het hospitaal ge
vestigd! Een SS-man staat op wacht voor de deur. Hij salueert
stram, maar „Herr Doktor" snauwt hem toe: „Wat moet je hier?"
„Ik sta op wacht, Herr Doktor", antwoordt de ander. Rob grin
nikt inwendig. Die SS'ers vertrouwen de andere Duitsers niet en
zij bewaken elkaar! Dan gaan ze binnen en Rob aanschouwt hier
iets merkwaardigs: op een soort brancard ligt een man uitge
strekt, bijna geheel gehuld in een stalen cilinder met gaten en
zijn hoofd zit geklemd tussen twee schroeven. „Deze man", zegt
„Herr Doktor", „heb ik behandeld met dezelfde chemicaliën die
jouw gezicht hebben aangetast, Karl. Maar ik heb hem ook gene
zen. Nu zal ik binnenkort dezelfde middelen op jou toepassen;
dan kun je dat masker eindelijk weggooien". Rob kijkt nieuws
gierig om zich heen en merkt, dat in een hoek nog een man zit.
Ah, nu begrijpt hij het: dit zijn de verdwenen vogelwachter en de
natuuronderzoeker!
Celstraf
voor lid
Charta '77
PRAAG Een rechtbank in
Tsjechoslowakije heeft giste
ren een vooraanstaande
woordvoerder van de mensen-
rechten-organisatie Charta '77,
de 28-jarige Sacha Vondra
veroordeeld tot een gevange
nisstraf van twee maanden.
Hij kreeg die straf voor het
verlenen van steun bij het op
zetten van een volkspetitie
voor meer democratie. De
rechtbank herriep daarmee de
kwijtschelding van de celstraf
die Vondra aanvankelijk in fe
bruari van dit jaar had gekre
gen voor het leggen van bloe
men op het Wenceslas-plein in
Praag ter herdenking van het
overlijden van de student Jan
Palach.
LEGERLEIDER BOUTERSE:
PARAMARIBO Bevel
hebber van het Surinaam
se leger Desi Bouterse
heeft gisteren verklaard
dat er onder de indianen
van het Amazonegebied
militairen, deserteurs en
volksmilitielëden actief
zijn.
Volgens Bouterse is de rege
ring „gewogen en te licht be
vonden". De bevelhebber
sprak zijn manschappen toe, in
de Memre Boekoekazerne, na
dat zijn onderhoud met presi
dent Shankar.
De legerleider zei dat de rege
ring vanaf donderdag, toen de
gewapende acties van de indi
anen van het Amazonegebied
begonnen, het leger nog geen
enkele keer om informatie
heeft gevraagd. Volgèns hem
toont de regering „geen daad
kracht". „De gewapende ac
ties", zo zei Bouterse, „zijn
deels te wijten aan het falend
beleid van de regering".
De indianen kaapten zondag
een vrachtschip, dat vanuit
Nickerie op weg was naar Pa
ramaribo, en een pompgemaal
in het dorp Away. Sinds don
derdag gijzelen zij bovendien
de opvarenden van een veer
boot bij het dorp Corneliskon-
tre en een piloot van de lucht
vaartmaatschappij Gum Air.
Over deze acties zei de bevel
hebber dat zij militair bezien
„heel goed in elkaar zitten".
De actievoerders zijn volgens
hem goed bevoorraad na de
kaping van het rijstschip. In
het gebied waarin zij actief
zijn kunnen zij aan voldoende
brandstof komen.
De Nationale Assemblee, het
Surinaamse parlement, heeft
gisteren in een unaniem aan
vaarde motie de gewapende
acties verworpen. Vice-presi
dent Arron zei dat de regering
niet over gegevens beschikt
waaruit zou blijken dat de ge
bruikte wapens door het leger
zijn verstrekt.
De Samenwerkende Inheemse
Organisaties in Suriname
(SIOS) distantieert zich van de
gewapende acties van de indi
anen van het Amazonegebied.
De indianenorganisatie onder
schrijft wel de eis tot herzie
ning vap het Akkoord van
Kourou dat de regering in juli
met de andere groep binnen
landbewoners, de bosnegers,
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en u
nabezorgd.
(ADVERTENTIE)
ELKE DAG EEN ANDERE BIJENKORF.
4 SEIZOENEN
Exclusief door Ideens voor de
Bijenkorf ontworpen: 4 seizoe
nen thermodekbed, gevuld met
65% ganzedons en 35% ganze-
veertjes Carré gestikt voor opti
male warmte. 100% katoenen
tijk. Tweedelig, d.mv. drukknopen
aan elkaar te bevestigen
Litsj., 575 725 g vulgewicht.
Van 1195 - Voor 799 -
2-pers., 475 625 g vulgewicht
Wan 995 - Voor 699 -
1-pers., 300 400 g vulgewicht
Van 650.- Nu voor de vertoiste-
rende pnjs van
de Bijenkorf
