Het „oude kanon" zwijgt ALLEEN SLECHT NIEUWS? OPKOMST BU PVDA VALT BEETJE TEGEN Aan kroonprinsen bij het CDA geen gebrek Wiegel laat VVD in het ongewisse ANTICLIMAX VOOR ZESDUIZEND VVD-AANHANGERS KIEZEN 0PH ELK Sportman van het jaar BINNENLAND £aidóe<3ommit DINSDAG 5 SEPTEMBER 1989 PAGINA 4 BI LUBBERS DREIGT MET OPSTAPPEN MAAR: (Van onze parlementaire redactie) HILLEGOM Er gaat een schok door de zaal met CDA'ers in Hillegom als premier Lubbers waarschuwt: „Als de PvdA on verhoopt de grootste partij wordt en Kok premier, dan zoek ik met een blijgemoed gezicht de kamerbankjes weer op". Er valt een angstige stilte. De beklemming die zich van het gehoor meester maakt valt pas weg als de lijsttrekker, seconden later, geruststellend een klinkende verkiezings overwinning voorspelt. De vraag is niet helemaal academisch: wie zou in de voet sporen van Lubbers moeten treden als de premier weer gewoon kamerlid wordt? Welke CDA'er is opgewassen tegen het ambt van vice-premier in een eventueel kabinet Kok-I? Fractievoorzitter Bert de Vries, zelf kandidaat voor een ministers post, voorziet: „Ach, gelukkig heeft het CDA voor dergelijke posten tegenwoordig meer dan één kandidaat". Doelt de frac tievoorzitter misschien op de veelgeroem de maar in verband met de paspoortaf faire ook bekritiseerde kroonprins Van den Broek? „Deze minister wordt inder daad als kroonprins genoemd", beaamt De Vries. Ook WVC-minister Brinkman die heeft gezegd in het volgende kabinet, on geacht de samenstelling, graag iets anders te gaan doen, is toch als kroonprins getipt? gangen van het CDA-campagnegebeuren laat ook staatssecretaris Heerma van volkshuisvesting desgevraagd zijn licht over het opvolgingsvraagstuk schijnen. Welk oud of nieuw kanon is goed genoeg om helemaal voorin de vuurlinie van het CDA te gaan staan? Heerma reageert met een gulle lach en twinkelende oogjes. „Die persoon kon wel eens achter u staan", raadselt hij. En wie sluipt daar zojuist ach terlangs voorbij? Bert de Vries! Met wel geteld drie kroonprinsen hoeft de bv CDA zich over het opvolgingsvraagstuk in elk geval geen zorgen te maken. Lijsttrekker Lubbers beleefde gisteren een prettig moment bij zijn aankomst in Hillegom waar het CDA zijn slotmanifestatie hield. Zo veel bijval en loftuitingen had hij niet verwacht. foto: anp (Van onze parlementaire redactie) BLEISWIJK Hans Wiegel heeft de VVD gisteren in het ongewisse gelaten over zijn beschikbaarheid voor een hernieuwd ministerschap. Ten overstaan van circa zes duizend partijgenoten, die vooral voor hèm naar een veilinghal in Bleiswijk geko men waren, deed Wiegel geen enkele uitspraak over een eventuele terugkeer naar politiek Den Haag. Eerder leek de Friese com missaris het tegendeel te zeg gen: „Joris Voorhoeve blijft gewoon onze fractievoorzit ter, nu en straks". Geen presentatie van een libe raal schaduwkabinet dus tij dens de slotmanifestatie van de VVD-campagne, zoals veel van de aanwezigen gehoopt en verwacht hadden. Wiegel had zich daar sterk tegen verzet. „Ik heb geleerd van de fouten van de PvdA. Van dat scha duwkabinet in het begin van de jaren zeventig is ook niets terecht gekomen. Een reden te meer, waarom ik het onver standig en niet correct vond tegenover de kiezers om nu weer zoiets te doen. Wie er eventueel van de VVD in het kabinet komt, zien we wel na de verkiezingen". De belangrijkste boodschap van Wiegel was dat de kiezers zijn partij niet in de steek mo gen laten. Als de VVD onder de twintig zetels komt, hoort zij niet echt meer bij de groten. „De kiezers hebben het lot van onze VVD dus in handen. De mensen die twijfelen of die thuis willen blijven, vergroten de kans op een kabinet van CDA en PvdA". En volgens Wiegel maakt het verschil of de VVD wel of niet regeert.' „Het is niet het ver schil tussen vuurrood of diep blauw. Het is meer roze en lichtblauw. Maar wie weieens een geboortekaartje heeft ge- zien, weet dat er ook een we zenlijk verschil is tussen die twee kleuren". Opvallend was dat Wiegel gis teravond ook een paar goede woorden over had voor de PvdA. Hij constateerde dat die partij veranderd is. „Ze zijn niet zo drammerig meer". Wiegel ging zelfs zover dat hij een coalitie in de toekomst vóór mogelijk hield. „Maar nu nog niet. De verschillen zijn nu nog te groot". VVD-lijsttrekker Voorhoeve, die nog maar anderhalf jaar geleden zijn partij in de rich ting van een coalitie met de PvdA wilde sturen, was op deze avond degene die harde kritiek leverde op de socialis ten. Hij vergeleek PvdA-voor- man Wim Kok met een boer die een heel bijzonder varken heeft, eentje met een houten poot. Het dier blijkt hem tot twee maal toe het leven te hebben gered. Bij wijze van beloning wordt hij nu niet in één keer opgegeten. „Zo gaat de PvdA met het herstel van onze economie om. Niet in één keer opeten, maar de komende vier jaar de middengroepen wel steeds een poot uitdraai- BLEISWIJK Het is maandagavond, half acht. De toegangswegen naar de Bleiswijkse veilinghal stromen vol. Even voorbij Zoetermeer, enkele kilo meters voor de afslag Bleiswijk, zit het verkeer al vast. Een boer die op zijn fiets de file voorbij rijdt, kijkt hoofdschud dend naar de vele Volvo's, BMW's en Mercedessen die hij passeert. In de veilinghal maken de laat ste aanwezige werknemers zich uit de voeten. De sfeer heeft in middels wat weg van een wie- lerzesdaagse. Alle zitplaatsen de organisatie had een op komst van zo'n 2.000 mensen verwacht zijn allang bezet. De laatkomers zoeken zich een staanplaatsje, tot wanhoop van de aanwezige brandwachten, die tevergeefs trachten door gangen open te houden. Op het moment dat de hoofd rolspelers zich door het toege stroomde publiek een weg ba nen, staan buiten nog een klei ne duizend partijgenoten in de file. Op weg naar die ene man uit 'Ljouwert'. Want daar ko men ze voor en dat wist Joop van den Ende, de grote man achter TV 10, die ook dit evene ment tot in de perfectie georga niseerd heeft. De VVD wil deze gelegenheid ook benutten om te tonen dat de partij weer een eenheid is. Lijsttrekker Joris Voorhoeve en Hans Wiegel hebben de veel verguisde minister Neelie Smit- Kroes tussen zich in, wanneer ze, in het felle licht van tv-lam- pen, de hal betreden. Innig kust Neelie 'haar' Joris en 'haar' Hans voordat die het podium beklimmen. Voor de camera's worden de laatste restjes twijfel weggezoend. Op de voorste rijen in de zaal hebben zich VVD-prominenten verzameld. Niet alleen alle hui dige kanonnen - de leden van het kabinet en de parlementa riërs ook roestige, oude wa pens als de ministers Van Aar- denne en Van der Klaauw zijn naar Bleiswijk afgereisd. Ceremoniemeester en campag-^ neleider Hugo Dittmar stelt de Arm in arm met Wiegel en Voorhoeve laat minister Smit-Kroes zien dat in de VVD de strijdbijl is begraven. foto: anp coryfeeën achter de tafel aan het publiek voor. Alleen de' naam van Wiegel is al voldoen de om de zaal plat te krijgen. Maar het woord is eerst aan lijsttrekker Voorhoeve. Terwijl hij zich tot zijn achterban richt blikt de Friese commissaris on verstoorbaar de zaal in, af en toe zwaaiend naar een bekende. Onwennig Ondanks weken van campag nevoeren lijkt Voorhoeve nog steeds niet gewend aan ovaties. Onwennig steekt hij beide han den in de lucht en zwaait het uitzinnige publiek toe, terwijl hij over het podium loopt alsof hij zijn hond uitlaat. Kwinksla gen vallen hem nog altijd moei lijk Wat dat betreft heeft de volgende spreker, de Belgische liberale leider Guy Verhofstadt, meer succes. In een vlammend betoog, sprekend uit het blote hoofd waarschuwt hij de aan wezigen voor het „rode ge vaar". „Vijftien maanden gele den werden wij door de chris ten-democraten ingeruild voor de socialisten. Sinds die tijd is 'het tekort van de staat weer op gelopen als gevolg van een ver kwistend beleid en is de belas tingvermindering weer inge slikt. Hoedt u voor socialisten, die veranderen nooit. Het blij ven dezelfde recepten, ook al staat er een andere Kok in de keuken. Ik kan maar één ding zeggen: Stem VVD en hou Lub bers in het rechte spoor". De zaal is uitgelaten en zelfs de weinig inspirerende tekst van VVD-voorzitter Ginjaar kan daar nog geen verandering in brengen. Met de bekende Ne derlandse zuinigheid houdt hij de zaal voor dat campagnevoe ren veel geld kost. „Vergeet u straks na afloop niet uw bijdra ge in een van de melkbussen te storten?". Ondertussen loopt de spanning verder op, er staat immers nog maar één spreker op het lijstje. Maar men moet nog even wachten, het is eerst nog even swingen geblazen op de klan ken van de Engelse formatie Wall Street Crash. Swingen doet het zeker, maar met uit zondering van een beentje van staatssecretaris Henk Koning en een onderkin van de Gro ningse commissaris Henk Von- hoff zijn de eerste rijen niet in beweging te krijgen. Genuanceerd Dan valt het verlossende woord: Hier is Hans Wiegel. De zaal staat op haar kop. „Het is tijd voor een bij mijn karakter passend genuanceerd betoog", zo leidt de Friese commissaris van de koningin zichzelf in. Ie dereen lacht, maar te voorbarig, want het betoog blijkt inder daad degelijk en genuanceerd. Slechts lichte kritiek op PvdA en CDA ontrolt Wiegels lippen. Alleen D66 („die zijn blijven steken in de sixties") krijgt er ongenadig van langs. „D66 heeft Groen Links een schreeuw in de nacht genoemd. Je vraagt je af wat Hans van Mierlo met Ria Beckers in die nacht heeft gedaan". Voor de zaal er erg in heeft, heeft Wiegel zijn betoog afge rond (voor de kijkers naar KRO's Brandpunt nog sneller, want een storing in de zender Lopik haalde Wiegel al snel van het scherm). De verwachte aankondiging van een terug keer naar het Binnenhof is uit gebleven. In veel opzichten was Hans Wiegel gisteren de Bruce Springsteen van de VVD. Hij zorgde voor een „grandioos concert". Alleen dat ene liedje zong hij niet. Hij weigerde de toegift te geven waar al die dui zenden VVD'ers van heinde en verre voor gekomen waren. De belofte van tien zetels winst, die opiniepeiler Maurice de Hond bij een come back van Wiegel voorspelde, zal niet be waarheid worden. Op het be slissende moment zwijgt het 'oude kanon' uit Friesland. In plaats daarvan krijgen de toehoorders nog een keer Joris Voorhoeve achter de micro foon. In een laatste oproep ver zoekt de lijsttrekker iedere aan wezige morgen tien „VVD-twij- felaars" op te bellen en hen over te halen toch liberaal te stemmen. „Dan hebben we er in elk geval nog een zetel bij. Dat kan precies de zetel zijn die CDA en VVD nodig hebben om de meerderheid in de Kamer te behouden", zegt hij met lichte wanhoop in de stem. Want zou, nu Wiegel zo openlijk zijn ant woord is schuldig gebleven, het dreigende verlies voor de VVD nog af te wende.n zijn? Veel mensen denken van niet. Voor hoeve is nog aan het woord, wanneer ze veilinghal beginnen uit te stromen. Het is nog lang onrustig op de wegen in en om Bleiswijk. MARGA RIJERSE (ADVERTENTIE) Koop dan snel een Staatslot en wie weet hoort u binnenkort het leukste nieuws ter wereld. U heeft nog 5 dagen voordat de verkoop van deze maand sluit. U vindt de verkoopadressen in de Gouden Gids. Wacht niet, er is immers geen mooier lot dan een Staatslot GELUK IS NOG 5 DAGEN TE KOOP. SUSKE EN WISKE SAGARMATHA ;c) Standaard Ultgeverlj/Wavery Productions (Van onze parlementaire redactie) ROTTERDAM Wim Kok maakte geen woord vuil aan het optreden van Wiegel in Bleiswijk. De PvdA zette geen 'kanonnen' in en moest het doen met de Zweedse socialis tische premier Carlsson. Het Rotterdamse kamerlid Hans Kombrink kon het echter in zijn openingstoespraak niet la ten naar Wiegel te verwijzen: „Ik ben weliswaar geen com missaris van de koningin, maar De grote zaal van De Doelen, lang niet vol gestroomd, liet een grommend gelach horen. De publieke belangstelling in Rotterdam, toch de rooie stad bij uitstek, viel een beetje te gen. Daar konden het Papen- drechts Rood Koor en typisch Rotterdamse artiesten als De Berini's en 'Het Groot, niet te vermijden show- en dansor- kest' niets aan veranderen. Nee, bij de PvdA kwam het slot van de verkiezingscam pagne vooral neer op een avondje waarop Kok in de schijnwerpers werd gezet. Par tijvoorzitter Marjanne Sint: „De beste premier in de ko mende jaren is onze Wim Kok" Kombrink: „Kok staat z'n mannetje. Hoe de uitslag woensdag ook zal zijn, Kok heeft het fantastisch goed ge daan". De voornamelijk wat oudere PvdA-aanhangers zongen een paar keer uit volle borst de In ternationale, het aloude socia listische strijdlied. Een hoog bejaarde dame zat met gebalde vuist op het puntje van haar stoel toen Kok het CDA-VVD- beleid hekelde. „We hebben zeven jaar ellende gehad, dief stal, oplichting", siste deze ve terane. Kok kreeg een klaterende ovatie na zijn speech, omarm de verlegen lachend zijn vrouw en .maakte daarna naar de zaal een handgebaar dat kenmerkend voor hem is: doe maar gewoon, ik moet zo weer verder. Van den Broek bang voor PvdA- defensieprogram DEN HAAG Minister Van den Broek maakt zich zorgen over eventue le deelname van de PvdA aan een nieuw kabinet. Hij verklaarde gisteren voor de NCRV-radio dat het ver kiezingsprogramma van de PvdA „toch weer een beetje een anti-defensiegeest ademt" en dat het VVD-vei- ligheidsbeleid dichter bij dat van het CDA staat. Het PvdA-programma spreekt over een reële daling van de defensie-uitgaven. Tevens wordt gepleit voor het stre ven, in Europees verband, naar een vermindering van deze uitgaven met vijf pro cent. De vrijkomende gelden zouden moeten worden ge bruikt voor ontwikkelingssa menwerking. (ADVERTENTIE) Donderdag 21 september verschijnt bij deze krant ^4 JAAR Redactioneel wordt aandacht geschonken aan onderwerpen die direct te maken hebben met alles in en om ons huis. Een mooie gelegenheid om uw aanbiedingen onder de aandacht te brengen. Mieke Zuidwijk, bereikbaar onder tel. 071 - 122.244, informeert u graag nader over de adverteermogelijkheden. I I I I I Ccidóc Sourant REDACTIE: Dick van Rietschoten. BIJDRAGEN: Stevo Akkerman, Alex Snelleman. DE STEM VAN DE BEKENDE NEDERLANDER Rabbijn Soetendorp mist de hartstocht Awraham Soetendorp, rab bijn van de liberaal joodse ge meente, klinkt vermoeid als hij zijn gedachten laten gaan over de aanstaande verkie zingen. Zijn sympathie gaat in de richting van PvdA en Groen Links, maar dat is niet het eerste wat hem te binnen schiet. Hij mist vooral iets, zegt hij: „De hartstocht voor de politiek ontbreekt. Ik ben onlangs in de Sovjetunie ge weest en daar viel me op hoe de mensen gegrepen zijn door de kansen die de democrati sering biedt en als je dan die matheid en slapheid ziet die hier heerstIk wil nie mand afvallen, maar er straalt van degenen die het gezicht van de politiek bepa len niet altijd genoeg durf, geloof en visie af". En nu hij toch de Sovjetunie noemt, waarom besteden de partijen daar niet meer aan dacht aan? Waarom gaat het allemaal om zulke typisch Nederlandse en marginale za ken? Waarom is ontwikke lingssamenwerking bijvoor beeld nauwelijks een item? „We hebben de afgelopen pe riode een revolutionaire ont wikkeling in de Sovjetunie gezien, in de richting van de vrijheid. Dat heb ik met de grootst mogelijke voldoening gadegeslagen. Maar nu moet er een soort Marshall-plan komen voor die gebieden van dat land die in feite ontwik kelingsgebieden zijn. Hetzelf de geldt voor Polen. Maar daar gaat het niet ovèr in deze verkiezingen. In plaats daarvan buigt men zich over allerlei minuscule verschil len, over kleine variaties in onze welvaart, terwijl er een Deltaplan nodig is voor de bedreigde wereld!" In Hilversum liet minister De Korte gisteren zien waar we op energiegebied voor moeten kiezen: voor besparing. Hij nam een project van de SVEN (stichting Voorlichting energiebe sparing Nederland) in gebruik door het juiste vakje rood te maken. foto: dijkstra Elke 5 minuten een nieuwe baan Minister Jan de Koning van sociale zaken en werkgelegen heid, die in Haagse kringen al wordt genoemd als mogelijke informateur voor een CDA-PvdA-kabinet, trachtte gisteren op een congres van wegenbouwers het werkgelegenheidsblazoen van de kabinetten-Lubbers wat op te poetsen. Hoewel hij moest toegeven dat het tweede kabinet-Lubbers er niet in is geslaagd het aantal werklozen jaarlijks met 50.000 personen te verminderen, gaf hij toch een tot de verbeelding sprekend cij fervoorbeeld van de inspanningen die de regering zich de af gelopen jaren op dat punt heeft getroost. De werkgelegenheid nam sinds 1984 toe met 330.000 arbeidsjaren. Omdat er steeds meer in deeltijd wordt gewerkt, betekent dit concreet dat 500.000 mensen sinds '84 een nieuwe baan hebben gekregen. „Dit betekent", aldus De Koning, „dat er al vijf jaar lang elke vijf minuten een nieuwe baan bijkomt. Ruim 5,5 miljoen men sen hebben nu werk. Dat is een historisch record". Pro-Life „Als morgen alle kiezers die 'pro-life' denken ook echt 'pro-life' gaan stemmen, zul len SGP, GPV en RPF samen twintig zetels kunnen beha len", zei RPF-lijstrekker Meindert Leerling gister avond in het Zuidhollandse dorpje Nieuwpoort. 'Pro-life' is een reformatorische bewe ging die abortus en euthana sie radicaal afwijst. Uit on derzoeken is gebleken dat on geveer 15 procent van alle kiezers deze alleen door de kleine christelijke groeperin gen gepropageerde denkbeel den is toegedaan. „Er rust een grote verantwoordelijkheid op de kiezers die wel 'pro- life' denken, maar nog niet hebben laten blijken daaruit de politieke consequenties te trekken", aldus Leerling. Voor de buis Tweederde van alle kiezers zal zich morgenavond voor een televisietoestel installeren om kennis te nemen van de verkie zingsuitslagen die vanaf zeven uur over het beeld zullen rol len. Veertien procent is van plan dit de gehele avond vol te houden en eenenvijftig procent gaat ervan uit slechts een deel van de uitzending te zullen bekijken. Een en ander is geble ken uit een enquête die het NIPO twee weken geleden heeft gehouden onder bijna 2100 kiesgerechtigden. De onderzoekers vroegen ook welke partij volgens de ondervraagden de meeste stemmen zal weten te vergaren. Tweederde (67 meende dat het CDA met die eer zal gaan strijken en 22 dichtte de PvdA de meeste kansen toe om de grootste te worden. Opmer kelijk is dat zelfs de overgrote meerderheid van de PvdA- stemmers (57 het CDA als winnaar tipte. GPV-lijsttrekker Schutte heeft geen goed woord over voor de teneur van de ver kiezingscampagne in de slot fase op weg naar 6 september. Met name het tv-debat tussen PvdA-lijsttrekker Kok en diens CDA-tegenstrever Lub bers, afgelopen zaterdag, ademde een sfeer die bij Schutte een vieze smaak in de mond heeft veroorzaakt. „Het debat Lubbers-Kok leek op een keuze van sportman van het jaar. Wij kiezen woensdag geen minister-pre sident, maar 150 leden van de Tweede-Kamer", aldus Schutte gisteren in Bunscho ten waar het GPV de verkie zingscampagne afsloot. Schutte meent dat het twee debat de indruk wekte dat er op 6 september maar twee keuzes zijn: Lubbers of Kók. „In werkelijkheid gaat het bij deze heren om twee verte genwoordigers van dezelfde zaak", smaalde Schutte. Hij hield zijn GPV-gehoor voor dat er in feite geen ontkomen meer is aan een CDA-PvdA- kabinet. Woensdag is volgens hem derhalve de dag dat moet worden gezorgd dat „de prioriteiten die vanuit de christelijke politiek moeten worden gesteld, niet verdwij nen onder de tafel van een centrum-linkse coalitie".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4