Westerse bankiers maken zich zorgen over schuld Colombia GELD GOED Beurs uan Amsterdam 'Hiswa te Water' verplicht nummer voor watersporters Zanzibar verslikt zich in kruidnagel ECONOMIE SaidwOowuvnt ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1989 PAGINA 11 Greenpeace koopt schadeclaim Bayer voor ruime ton af ITZEHÖ De milieu-organisatie Greenpea ce heeft zich tegenover de firma Bayer ver plicht 120.000 mark over te maken aan de liefdadigheidsinstelling „Brot für die Welt", om daarmee te voorkomen dat het chemie concern aanspraak maakt op een schadever goeding van rond de 400.000 mark. De rechts zaak die tot de schikking leidde betrof een actie van Greenpeace bij Bayer op 16 juli 1987, waarbij actievoerder Harald Zindler een gat boorde in een lozingspijp van de Bayer- fabrieken in Brunsbuttel, om er een kraan aan te bevestigen voor „openbare afname van monsters". Samenwerking Wolff Vlees en Coveco TWE1LO/VELP Wolff Vlees Ne- derland in Twello en Coveco in Velp willen samenwerken op het gebied van de rundvleesproduktie. Coveco neemt voor de helft deel in Wolff en streeft ernaar alle commerciële rela ties in de rundvleessector over te dragen aan Wolff. Wolff Vlees noemt zich het modernste en het grootste rundvleesbedrijf van Neder land met een omzet van ƒ300 mil joen en een personeelssterkte van 200 mensen. Coveco, die op het ge bied van varkensvlees toonaange vend is, zet jaarlijks 1 miljard om en heeft ongeveer 1600 mensen in dienst. Beleggingsfondsen Amro blijven stijgen AMSTERDAM De Amro Bank meldt een waardestijging over de eerste helft van het huidige boekjaar voor de beleggingsfondsen Amro Aandelen Fonds, Amro Aandelen Kombinatie en Amro Obligatie Kom- binatie. De waarde per participatie van het Amro Aandelen Fonds steeg met 10,5 procent, van de Amro Aan deden Kombinatie met 6,4 procent en van Amro Obligatie Kombinatie met 4,3 procent. De beleggingsactie be stond voornamelijk uit winstnemin gen op het flink gestegen koersni- veau op de diverse beurzen. In Ja pan, waar het koerspeil wat achter bleef bij Europa en de VS, werden de belangen uitgebreid in op het bin nenland georiënteerde sectoren. Vernietiging overheids archieven geprivatiseerd BREDA Lignac Levison, onder deel van het con cern Bührmann- Tetterode, neemt alle gebouwen, ma chines en medewer kers van het Bu reau Vernietiging Overheidsarchieven over. Een hiertoe gesloten overeen komst is door het kabinet bekrach- tigd. Overname Haagse Ford- dealer doet AIR goed ROTTERDAM De nettowinst van het Ford-dealerbedrijf Automobiel Industrie „Rotterdam" (AIR) heeft over de eerste helft van dit jaar 863.000 bedragen tegen 502.000 over dezelfde periode van 1988. Ondanks deze stijging van 72 procent handhaaft de on derneming de verwachting dat het moeilijk zal zijn de winst van vorig jaar {f 1,7 miljoen) te evenaren. De resultaten van de dit jaar overgenomen Haagse Ford-dealer Centraal Auto Bedrijf zijn vanaf 1 mei in de geconsoli deerde cijfers opgenomen. De verkoop van nieuwe auto's in Nederland nam over het ge heel bezien met één procent toe, maar bij AIR deed zich een stijging van 30 procent tot 2430 stuks voor. De verkoop van gebruikte wagens werd bij de onderneming met drie procent uitgebreid tot 1820. 'MODELBETALER' IN GREEP VAN DRUGSOORLOG LONDEN Westerse bankiers maken zich in toenëmende mate zorgen over het geld dat zij heb ben geleend aan Colom bia. Tot voor kort werd het land gezien als een modelbetaler, maar door de oorlog die aan de gang is tussen de regering en de grote drugshandelaren kan daar wel eens veran dering in komen. i „Tot voor een paar maanden I was ik zeer tevreden met de leningen aan en het zaken- doen met Colombia, maar nu is de situatie een groot vraag teken. De drugsoorlog kan een ramp zijn", aldus een bankier in Londen. De zakenlieden vrezen dat de drugsoorlog de regering veel geld gaat kosten. Daarvan zul len economisch rendabele pro jecten krijgen te lijden. Boven dien wordt het betalen van rente en aflossing moeilijker voor de regering in Bogota. Het land noemde zichzelf al tijd „een rustig huis in een woelige omgeving". „Colombia was een van de beter bestuur de Latijns-Amerikaanse eco nomieën maar wanneer in hun tweede stad de avondklok Vredige plekjes raken schaars in Colombia. is afgekondigd is het tijd voor zichtig te worden", aldus de bankier. Als er geld wordt onttrokken aan de produktieve sectoren van de economie kan dat een negatieve invloed hebben op de motivatie van werknemers. De produktie en daarmee de export kan daardoor dalen, wat ook weer een effect heeft op de betalingsbalans. Colom bia beschikt over tal van pro- dukten voor de export, zoals olie, steenkool, snijbloemen, vis, fruit, smaragd en goud. Het belangrijkste officiële ex portproduct is koffie. Van het ineenstorten van de koffiemarkt begin juli heeft Colombia een flinke klap ge had. Op 4 juli werd de econo mische paragraaf van de In ternationale Koffie-Organisa- tie (ICO) buiten werking ge steld. Dat had tot gevolg dat de koffieprijs vanaf dat moment niet meer werd ondersteund. De prijsdaling kan tot gevolg hebben dat Colombia dit jaar inkomsten van 500 miljoen dollar aan, buitenlandse valu ta's misloopt, aldus Takamasa Akiyama, koffie-expert van de Wereldbank. Colombia heeft een buiten landse schuld van zeventien miljard dollar. Dat komt over een met 43 procent van het bruto nationale produkt. Des kundigen hadden gerekend op een economische groei van rond de vier procent dit jaar. Daardoor zou de schuld als percentage van het bnp vol gend jaar kunnen dalen tot veertig. De groeiverwachtin gen zijn echter inmiddels al naar beneden bijgesteld. De vraag naar cocaïne in Europa en de Verenigde Staten nog niet. AMSTERDAM Terwijl veel watersporters op onze rivieren, meren en kust wateren genieten van hun vakantie, zijn in Amster dam de laatste voorberei dingen in volle gang voor de zesde 'Hiswa te Water'. Volgende week worden van dinsdag tot en met zondag in KAASMARKT ALKMAAR - Commis sienoteringen in gulden per kg: Goud se volvette 7,48 en fabrieksedammer eveneens 7,48. Aanvoer 30.000 kg. Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071- 122248 en uw krant wordt nog dezelf de avond nabezorgd. het Nautisch Kwartier van de hoofdstad 250 nieuwe kajuit-, zeil- en motorschepen tentoon gesteld. In de afgelopen jaren is de 'Hiswa te Water' uitge groeid tot een verplicht num mer voor enthousiaste water sporters. Vorig jaar bevolkten een kleine dertigduizend be langstellenden de steigers en de organisatie hoopt dit jaar op ongeveer vijftigduizend bezoe kers. De Hiswa is completer dan ooit tevoren.1 De organisa toren hebben zich verzekerd van de deelname van een klei ne tweehonderd bedrijven. Zij tonen schepen, variërend van een handzame kajuitzeilboot tot een zeewaardig miljoenen jacht met een uitstraling a la 'Dynasty'. Op de kades zijn in speciale tentpaviljoens scheepsmakelaars, zeilen- en mastenmakers en verkopers van motoren, dekslag en ac cessoires ondergebracht. De tentoonstelling is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur. Directeur Wilma eerste hoogleraar vastgoedkunde AMSTERDAM Drs. P.P. Kohnstamm, direc teur van Wilma Vastgoed, is benoemd als bijzonder hoogleraar vastgoedkunde aan de economische facul teit van de Universiteit van Amsterdam. Kohnstamm heeft sedert 1974 verscheidene functies bij de bouwgroep Wilma be kleed. Tevens is hij bestuurs lid van de Vereniging van Nederlandse Projectontwik keling Maatschappijen (NE- PROM) en lid van de Raad voor de Volkhuisvesting. De bijzondere leerstoel vastgoed kunde is ingesteld door de Stichting voor Beleggings- en Vastgoedkunde (SBV) en wordt gesponsord door de NEPROM, de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) en verscheidene an dere organisaties in de vast goedwereld. De SBV heeft als doelstelling het onderwijs en het onderzoek op het ge bied van de beleggings- en vastgoedkunde te bevorde ren en te coördineren. Prof. Kohnstamm heeft sa men met prof. dr. B. Kruijt de leiding over de deze maand begonnen postdocto rale opleiding vastgoedkun de. Ook zal de nieuwe leer stoel zorgen voor onderwijs aan studenten economie. Verder zal de SBV - onder zoek verrichten op het ge bied van de vastgoedkunde. u Luchtshow Cleveland Amerikaanse staat Ohio. Hier oefenen vader en zoon Kazian nog, vanmiddag begint het echte werk. FOTO: AP Over de kruidnagelcultuur in Zanzibar las ik onlangs een reportage in de Financial Ti mes. Deze cultuur, waardoor Zanzibar in de 19e eeuw tot grote bloei kwam, leidt thans een kommervol bestaan. Eén van de eerste dingen die ik mij afvroeg na de lezing van dat artikel was: wie gebrui ken eigenlijk nog de 80.000 ton kruidnagels die jaarlijks op de wereld worden gewon- Het gekke is namelijk, dat de kruidnagel bij mij slechts een maal per jaar zijn opwachting maakt, namelijk als het NI- VRA, het Nederlands Insti tuut van Registeraccountants, aan zijn bekwaamste schrij vers de „kruid'n'nagel"prijs uitreikt. Maar goed. Wat is de kruid nagel? Mijn Van Dale zegt: „De op een nagel (spijker) ge lijkende bloemknop van de kruidnagelboom, die gedroogd als specerij wordt gebruikt. En de kruidnagelboom is een altijd groene tropische boom, die oorspronkelijk op de Mo- lukken, bepaaldelijk op het kleine eiland Makian, thuis hoort. Bovendien levert de kruidnagel nog een etherische olie, terwijl voor geneeskun dige doeleinden een kruidna geltinctuur wordt vervaar digd uit „gekneusde" kruid nagels en verdunde spiritus. U wilt nog meer kruidnagel theorie? In het Engels heette deze specerij oorspronkelijk nail of clove en later gewoon clove. In het Frans is het een clou de girofel en in het Duits Gewürznelke. Groot drama Voor het eiland Zanzibar is de kruidnagelcultuur een groot drama. Anderhalve eeuw ge leden was de kruidnagel voor de sultan van Zanzibar nog de voornaamste inkomensbron. Thans zijn de plantages door sociale experimenten en wan beheer verouderd en verloe derd. De tragiek daarbij is, dat de vraag nadr kruidnagels wereldwijd steeds groter wordt. Ondanks diepgaande studies is de ODA, de Engelse Dienst voor de Ontwikkeling Over zee, er niet in geslaagd de kruidnagelcultuur op Zanzi bar zijn oorspronkelijke bete kenis te hergeven. Zanzibar leverde eens 90 pro cent van alle kruidnagels die op de wereld gebruikt wer den. Dat percentage is thans gezakt tot tien. Halverwege de vorige eeuw haalde de Arabische aristocratie de kruidnagelbomen uit Indone- sië naar Zanzibar. Te Kizim- bani en elders op Zanzibar worden grote plantages aan gelegd, die door slaven wer den verzorgd. Hetzelfde ge beurde met groot succes op het noordelijker gelegen eiland Pemba. Door de extravagante levens stijl van de Arabische elite, de afschaffing van de slavernij in het laatste decennium van de negentiende eeuw en door de invoering van een op lo nen gebaseerde economie kwijnden de grote kruidna gelplantages langzaam maar zeker weg. Zo'n zeventig jaar geleden zaten de Arabische landeigenaren dermate in de schulden, dat de plantages versnipperd en door lokale Indische zakenlieden overge nomen werden. „Hoewel de uitbreiding van de plantages op beide eilan den tot staan kwam, bleef Zanzibar de grootste kruidna gelleverancier van de wereld. Dat was mede te danken aan stijgende prijzen en een grote re vraag op de wereldmarkt. Sigaretten „Tussen de beide wereldoorlo gen werd in Indonesië een ge weldig afzetgebied ontwik keld. Daar werden kruidna gels op grote schaal in de keu ken gebruikt, terwijl enorme hoeveelheden nodig waren voor de produktie van siga retten met kruidnagelaroma", aldus de Financial Times. In 1959 was de kruidnagel- oogst van Zanzibar ongekend groot: 22.000 ton. Tot de jaren zeventig bleef Zanzibar de grootste kruidnagelleveran cier van de wereld, maar toch viel een groeiende produktie in Indonesië samen met een snel verval in Zanzibar. De achteruitgang had zowel men selijke als natuurlijke oorza ken. In 1964 besloot de jonge onafhankelijke staat Zanzibar een politieke unie aan te gaan met Tanganyika. Uit die unie ontstond de staat Tanzania. Onder leiding van Julius Ny- erere begon Tanzania aan een reeks sociale experimenten, die voor de kruidnagelcultuur dramatische gevolgen had. In de agrarische sector kwa men die experimenten erop neer, dat de kruidnagelplan tages werden opgedeeld in eenheden van circa 1,25 hecta re ten behoeve van arme boe ren zonder eigen land. In het kader van die maatregelen besloot een staatscommissie de kruidnagelprijzen voor de kleine boeren tot een schan delijk niveau te verlagen. De boeren ontvingen slechts 7 procent van de wereldmarkt prijzen. Dit beleid veroorzaakte ram pen omdat de boeren geen idee hadden van de techniek van de kruidnagelcultuur. Van het beheer van hun plan tages hadden zij evenmin ver stand. De bomen werden ver waarloosd en beschadigd aan gezien de kruidnagelbloemen zonder enig toezicht werden geplukt door onervaren ar beidskrachten. Door de ex treem lage prijzen konden de boeren geen mest en onkruid bestrijdingsmiddelen kopen, terwijl het geld voor de hard nodige verjonging van de plantages uiteraard ook ont brak. Halverwege de jaren zeventig besefte de staat dat technische bijstand en herplantingsobjec- ten nodig waren. Omdat de producentenprijzen echter niet verhoogd werden, duurde de verwaarlozing van de plantages voort. Grote ommekeer In 1986 kwam een grote om mekeer in het economische beleid van Tanzania en kre gen de boeren betere prijzen, zodat zij de produktie weer konden opvoeren. Het is ech ter te laat, omdat de grote concurrenten - Indonesië, Madagascar, Brazilië, Indië en Penang - de prijzen met liefst 80 procent verlaagden. Daar bij komt, dat de plantages in Zanzibar worden geteisterd door een kruidnagelboom- ziekte, waardoor een vijfde van alle bomen is aangetast. De oogsten zijn thans gemid deld 8000 ton per jaar groot, maar het prijspeil is dermate laag dat de oogsten daarvoor niet meer voldoende compen satie bieden. Circa 90 procent van Zanzibars vreemde valuta komt uit de kruidnagelcul tuur en daarom is een moei zaam begin gemaakt met de opvoering van de vreemdelin genindustrie. Het zal echter nog lange tijd duren, voordat die industrie erin slaagt de economie van het eiland weer zijn oude kracht te geven. WIM VAN DER MEULEN Noteringen van vrijdag 1 september 1989 (tot 16:30 uur) 88/1.60 88 ƒ7.50 88 2.80 86/87 5% st a 88 2.55 88/5.20 88/5.- 88/5.40 88 /2.45 87/88 1.65 V 109.80 131.50 145.00 108.30X 132.00 14520 108.70X 132.00 144.60 163.80 163.90 163.60 56.70 57.00 13420 101.70 111.50 147.10 147.30 147.40 69.60 69.70 69.70 273.00 274.00 271.50 88.00X 89.00 88.30 100.50 308.00 143.60 43.30 112,50 161.70 112.40 100 50 305.00 144.00 43.30 112.90 162.10 112.90 112.90 162.10 113.00 41.90 16/8 162.70 25/8 111.5012/6 5110 5/5 99.409/8 53.301/8 Slotkoers vrijdag 1 september 1989 aalberts 54.40 58.00 acf hold e 48.50 49.00 ahrend gr c 290.00 287.50 abn pr 44.20 44.20 bam hold balenb.beh 140.00 107.00 108.00 371.50 372.50 begemann belindo c berkel 5.95 5.70 blyd will c 28,50 27.50 bobel 9.00X 8.70 boer druk 410.00 411.00 boer wink c 63.00 64.00 boa kalis c 13.70 13.65 braat bouw 1040.00 1040.00 bredero 19.00 ONG bredero c 18.00 ONG breevasl 27.50 29.00 breevasl c 24,00 27.00 burg heybr 3000.00 3000.00 calvè 1054.00 1049.00 calvè c 1054.00 1049.00 calve 6 pr 5800.00B 5875.00 calve 6 pr e 5800.00B 5875.00 cenler pa c 69.50 69.00 csm 69.10 69.00 chamotte 11.20 10.80 2320 23.80 8020 7900 108.50 108.50 243.00 243.00 dordl 10 pr 265.00 266.50 dorp groep 46.50 46.00 econosto 324 00 326.00 139.50 139.50 cred lyonn cvggbc desseaux 53.10 53.30 eriks hold c 435.50 434.00 flexovitc 81.00 81 40 lurness c 140.50 140.00 gamma hold 82.10 80.50 gamma h 5 pr 6.00 5 90 gelronics 29.40 29 40 geveke 42.00 42.50 35000 330.00 423.50 42350 114.00 112.80 140.00 140.50 191.00 192.00 11250 114.50 g1i°WdC hagemeyer hal trust hal trust u hestechn hein hold vd hoop 1020 10.20 hunter d pr 5.90 5.65 ica hold c 18.70 18.70 igb hold 64.00S igb aangem. - ihc caland 28.80 30.40 indust.mlj 237.50 237.50 ibb-kondor 573.00 573.00 kas-ass c 49.00 49 80 kiene 1400.00 1400.00 kbb 85.30 85.60 kbb c.pr. c 79.70 79.20 koppelpoon 340.00 340.00 krasnapots. 228 00 228.00 landre gl c 57.80 57.30 maas beh c 93.90 93.50 macintosh 51.40 51.00 maxwell 680.00 690.00 medicoph. c 76.50 75.70 melia inl. 7.00 7.00 mend gans 3000.00B 3000.008 mhv a'dam 20.50 20 50 moeara 1220.00 1220.00 moeara opr 160500. 160500. moeara c op 15900.0 16000.0 moeara wb 16750.0 16750.0 ïv.bnk 603.00 603.00 70.00 70 50X nutr.vb c 76.00 76.50X oWeffl c 192.00 188.50 omnium eur 16.00 16.00 oreo bank c 742 0 73.80 schuttersv smlt int c uniL4 pr verglas nb v.trans.hyp. wgnr tijl c ik c 23.70 24.00 17220 171.00 460.00 464 00 310.00 310.00 55.70 54.80 157.00 157.00 107.10 107.00 162.00 1125.00 120.00B 120.00 107.00 107.00 66.00 67.00 18.00 18.30 66.00 67.00+ 193.00 193.00 28.00+ 28.10 63.008 63.00H 196.00 192.00 54 7/8 551/8 66 1/2 661/2 25 1/8 25 45 3/8 451/4 50 5/8 507/8 73 3/8 723/4 15 7/8 16 55 3/4 565/8 68 3/8 693/8 68 5/8 69 Beleggers aan de zijlijn AMSTERDAM Met de ver kiezingen van volgende week in het vooruitzicht bleven de beleggers gisteren op het Beursplein aan de zijlijn. Door dat bovendien Wall Streef maandag de deuren dicht houdt hielden ook handelaren hun kruit droog. Dit resulteer de in een lusteloze aandelen markt, waar de koersen in de loop van de dag licht afbrok kelden. De publicatie van werkgele genheidscijfers in de VS kwam ongeveer overeen met de ver wachtingen en zorgden aan het eind van de week niet voor verrassingen. De stem mingsindex daalde 1,1 punt naar 191 bij een totale beur- somzet van een miljard gul den. De internationals lieten bij een stabiele dollar en onder in vloed van een licht hoger Wall Street geen grote schommelin gen zien. Koninklijke Olie en KLM waren hoger, terwijl Unilever, Akzo en Philips wat terug moesten. Hoogovens was een uitschieter door 2,30 prijs te geven op ƒ99,40. Na dagen van koersherstel volgden winstnemingen en was Hoogo vens met 7400 contracten het meest verhandelde fonds op de optiebeurs. Aegon liep 0,80 in op het uit- - gekeerde dividend op de koers van 108.70. Ahold, eerder deze week onder druk doordat de beschermingsmuur onder dreiging van een overval door het Westduitse Asko werd op getrokken, won twee kwartjes op 132. Amrobank leed een relatie/ zwaar verlies van ƒ1,40 op ƒ85,30. Wolters Klu- wer moest een gulden verder terug naar 48,80.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 11