De opstand
van de drugs
baronnen
Voor zevenduizend mark de Oostenrijkse grens over
Italië zit behoorlijk in z n maag
met invasie van Russische joden
Opnieuw
doden bij
gevechten
in bezette
gebieden
BUITENLAND
£«4dócSoiWCMlt
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1989 PAGINA 6
BUDAPEST De eerste „vluchtelingen-
helper" verscheen drie weken geleden al
bij de DDR-vluchtelingen in de directe om
geving van de Westduitse ambassade in Bu
dapest: een jonge Westduitse punker meld
de zich met een auto, die zo naar de
schroothoop onderweg leek, bij de ambassa
de en vroeg voor zijn diensten een schuld
bekentenis van zevenduizend mark, te be
talen als men eenmaal in het westen was.
Sindsdien zijn er goede zaken te doen, al is de prijs
gedaald: op het moment vraagt men voor dezelfde
service gemiddeld tweeduizend mark.
De Hongaarse politie doet haar best om een eind te
maken aan deze mensensmokkel. Alleen in de af
gelopen week betrapte zij negen Hongaarse en 41
Westduitse „vluchtelingenhelpers" op heterdaad.
Plaatsvervangend chef van de grenswacht Andras
Maday: ,,De branche is volledig opgebloeid. Er is
sprake van een goed georganiseerd net van men
sensmokkelaars"
De methoden lopen bepaald uiteen. Hongaarse
taxichauffeurs brengen Oostduitsers tegen een la
ter in harde valuta te betalen bedrag tot dicht bij
de grens. In het grensgebied zelf tonen de bewo
ners de vluchtelingen aan, hoe zij gemakkelijk
naar Oostenrijk komen. Als tegenprestatie verlan
gen zij de bagage van de vluchtelingen, maar voor
al hun auto's.
Bij herhaling heeft men geprobeerd DDR-burgers
in de kofferbak van auto's met een Westduits ken
teken naar Oostenrijk te brengen: bij het grote
aanbod van vakantiegangers is het onbegonnen
werk de bagageruimte van alle auto's te controle
ren. Maar vluchtpogingen mislukken doorgaans als
Oostduitsers simpelweg in een auto uit de Bondsre
publiek of Oostenrijk stappen en zo naar de grens
rijden: alle passen worden namelijk wel gecontro-
De Hongaarse partijkrant „Nepszabadsag" meldde
kort geleden een speciale variant: op een landweg
die direct naar de grens leidt, dook plotseling een
auto met Westduits kenteken op. Een grenssoldaat
hield de auto aan en wilde de papieren zien. De
chauffeur hield zijn portier echter gesloten, waar
na zijn passagier aan de andere kant de documen
ten uit het raampje hield.
Toen de soldaat om de auto heenliep, gaf de chauf
feur ineens vol gas en raasde richting grens, terwijl
ettelijke auto's uit de DDR, die zich in het struik
gewas verborgen hadden gehouden, er hard ach
teraan gingen. Pal voor de grens stopte het kon
vooi, de inzittenden sprongen uit de auto's en stap
ten over het lage hek dat de grens tussen Honga
rije en Oostenrijk vormt. Toen de soldaat bij het
hek aankwam, zwaaiden de vluchtelingen vanuit
Ooostenrijk naar hem.
Steeds weer wordt ook geprobeerd met de auto
naar de controlepost te rijden en dan plotsklaps gas
te geven. Deze methode irriteert de Hongaarse au
toriteiten buitengewoon, omdat ze niet alleen ge
vaarlijk is voor de grenssoldaten naar ook voor de
toeristen in de buurt. „Het is slechts een kwestie
van tijd of dit soort agressiviteit moet tot een ern
stig ongeluk leiden", meent een woordvoerder van
de grenssoldaten.
COLOMBIA KRIJGT REKENING VOOR FALEN
DEN HAAG De drugs
baronnen in Colombia lij
ken onkwetsbaar. On
danks de arrestaties van
meer dan tienduizend
mensen, de inbeslagnames
van landgoederen, dieren
tuinen en andere bezittin
gen en de militaire en fi
nanciële steun van de
Verenigde Staten, heeft
de Colombiaanse regering
de macht van de drugs
maffia bij lange na niet
gebroken.
De militaire campagne is tot
nu toe zelfs weinig effectief en
leidt alleen maar tot meer ge
weld: bomaanslagen op kanto
ren van politieke partijen en
bankgebouwen, executies en
nieuwe doodvonnissen. Ge
weld dat nu vooral is gericht
tegen de traditionele macht
hebbers.
„De Colombiaanse regering
krijgt momenteel de rekening
gepresenteerd voor haar laks
heid en voor de jarenlange col
laboratie met de drugsmaffia",
zegt Liduine Zumpolle. mede
werkster van de Latijns Ame
rika sectie van Pax Christi.
Vorig jaar was zij nog in dit al
decennia lang door geweld ge
teisterde Zuidamerikaanse
land. Liduine Zumpolle rap
porteerde toen, voor Pax
Christi, over de door rege
ringsmilitairen beheerste regio
Uraba. Een gebied waar, on
danks de aanwezigheid van
duizenden militairen, de
drugshandel volop bloeit en
waar met de regelmaat van de
klok wordt gemoord en bom
aanslagen op kantoren van de
linkse oppositiepartij Patriot
tisch Front (UP) plaatsvinden.
Liduine Zumpolle: „Rege-
ringswoordvoers spreken dan
wel van incidentele contacten
tussen legerautoriteiten en de
para-militiaire organisaties
van drugsbaronnen. Maar dat
is een eufemisme. Zowel rege-
ringsonderzoeken als getui
genverklaringen die zijn opge
nomen in het rapport van Pax
Christi wijzen erop dat die
contacten structureel zijn. Le
ger en politie zijn sterk verwe
ven met de moordbrigades.
Dat is de reden waarom de
meeste moorden plaatsvinden
in gebieden die het leger vol
ledig controleert".
Hypocriet
Twintig jaar lang heeft vol
gens de Pax-Christimede-
werkster de Colombiaanse re
gering de drugsmaffia getole
reerd en van hun activiteiten
geprofiteerd. „Nu presenteert
president Barco zich hypocriet
als het slachtoffer van het
meedogenloze geweld van
machtsbeluste drugsbaron-
Ondanks een officieel verbod
op de aanwezigheid van coca-
planten en al haar produkten
wisten Colombiaanse groot
grondbezitters cocaplantages
in cultuur te brengen en een
industrie op poten te zetten die
inmiddels tachtig procent van
de handel in cocaïne in de we
reld beslaat. De meeste coca-
bladeren worden in Peru en
Bolivia verbouwd. De labora
toria waar de coca-pasta geraf
fineerd wordt, staan echter in
Colombia. En een paar grote
kartels, in de steden Medellin
en Cali, beheersen deze markt.
De Colombiaanse ex-president
López Michielsen gaf het on
dernemersschap van de bewo
ners van Medellin als belang
rijkste verklaring voor de gi
gantische produktie van cocaï
ne. Een betere vergoelijking
voor de criminele praktijken
waarmee jaarlijks miljarden
dollars worden verdiend is
nauwelijks denkbaar.
Geweld
Het imperium van de Colom-
De restanten
van een
bankgebouw in
Medellin na een
bomaanslag
door de
drugsbaronnen.
FOTO: AP
biaanse narco-trafficantes is in
vrij korte tijd opgebouwd en
de coca-industrie vormt in
middels een essentieel be
standdeel van de Colombiaan
se maatschappij. Zij is de nieu
we economische sector waar
mee de staat haar buitenlandse
schulden afbetaalt.
„Het is dan ook niet verwon
derlijk dat Colombia als enige
Zuidamerikaanse land nauwe
lijks betalingsbalansproblemen
kent", aldus Liduine Zumpol
le.
Dat de illegale cocaïneteelt
juist in Colombia kon groeien
is evenmin verwonderlijk. De
produktie en handel van deze
harddrug kon zich ontwikke
len dankzij het geweld dat het
land al jaren teistert. Liduine
Zumpolle: ..Nu is het niet zo
dat Colombia een land is van
alleen maar bandieten, terro
risten en drugsmaffiosi. Ge
weld is in Colombia georgani
seerd en bijna altijd gericht op
mensen die veranderingen be
pleiten en het opnemen voor
de armen. Het is toch onge
looflijk dat in het ruim twee
honderdjarige bestaan van de
staat Colombia nog nooit wer
kelijke landhervormingen zijn
ingevoerd".
Populair
Door de verwaarlozing van
haar eigen boerenbevolking
heeft de regering, zo meent de
Pax-Christimedewerkster, zelf
het drugsprobleem geschapen.
„De verpauperde boeren
vormden een fantastisch po
tentieel waarmee de coca-ba-
zen aan de slag konden. En
geef deze boeren eens ongelijk.
Er zijn geen andere produkten
die zoveel opleveren: de blade
ren van de coca-plant kunnen
in normale omstandigheden
wel vier keer worden ge
oogst". Drugsbaronnen als Pa-
blo Escobar zorgen bovendien
voor 'ongekende voorzienin
gen.
Liduine Zumpolle: „Voor het
eerst wonen mensen uit de
sloppenwijken van Medellin
nu in goede huizen. Escobar is
domweg populair".
De meestal verkapte maar
soms openlijke samenwerking
tussen moordbrigades en mili
tairen heeft geleid tot tiendui
zenden politieke moorden. Zo
werden zonder dat de regering
in Bogoté de alarmklok luidde,
de voorzitter van de linkse
U.P., een procureur-generaal
van de republiek, een minister
van justitie en honderden bur
gemeesters en rechters van het
leven beroofd.
Twee weken geleden heeft de
regering uiteindelijk wel de
alarmklok geluid. Want nu
werd één van hén getroffen:
de liberale senator Luis Carlos
Galan. Deze presidentskandi
daat had, tot groot ongenoegen
van de narco-trafficantes, een
échte strijd tegen de drugsba
ronnen in het vooruitzicht ge
steld.
Volgens Liduine Zumpolle is
de als gevolg van deze moord
opgêzette militaire campagne
voor een deel schijn. „De tien
duizend arrestanten zijn van
het niveau van chauffeurs en
kamermeisjes. En het arresta
tiebevel tegen Pablo Escobar is
alwper ingetrokken".
De confiscaties van de land
goederen lijkt op onrechtmati
ge gronden te gebeuren. Er
zijn geen arrestatiebevelen uit
gevaardigd tegen de eigenaars.
De kans is dan ook groot dat
de villa's, kastelen en landgoe
deren weer terug moeten wor
den gegeven.
Het lijkt alsof de Colombiaan
se regering op een wanhopige
manier probeert om haar pres
tige te redden. Met volgens Li
duine Zumpolle maar één re
sultaat: meer geweld.
FRANS BOTHOF
JERUZALEM In de
door Israel bezette gebie
den zijn gisteren twee Pa-
lestijnen overleden die tij
dens het weekeinde schot
wonden hadden opgelo
pen toen Israëlische mili
tairen het vuur openden
op stenen gooiende beto
gers.
Een andere Palestijn, een ver
meende collaborateur, over
leed aan verwondingen die hij
drie dagen eerder had opgelo
pen toen gemaskerde jongeren
hem in elkaar sloegen. In drie
steden op de westelijk Jor-
daanoever was gisteren een al
gemene staking uitgeroepen
uit protest tegen de recente de
portatie door de Israëlische au
toriteiten van vijf Palestijnen.
In de afgelopen week zijn bij
confrontaties met Israëlische
troepen in totaal al 12 doden
onder de Palestijnen gevallen.
Volgens legerstafchef generaal
Dan Shomron is de toename
van het geweld in de bezette
gebieden te wijten aan de op
roep van Fatah, de belangrijk
ste factie van Yasser Arafats
PLO, eerder deze maand, om
de gewapende strijd tegen Is
rael op te voeren.
Volgens het Israëlische
blad Haaretz staat de toename
van het geweld echter recht
streeks in verband met he
nieuwe beleid van het legeistj
om verafgelegen dorpen op de |e:
westelijke Jordaanoever bin
nen te vallen en massaal arres
taties onder de bewoners te
verrichten.
De Libanese politie en het
raelische leger hebben ont
kend dat Israëlische gevechts
vliegtuigen gisteren opnieuw
een aanval hebben uitgevoerd
op een basis van de sji'itische
strijdgroep Hezbollah. Zowel
christelijke als islamitische Li
banese radiostations hadden
melding gemaakt van een aan
val door vier gevechtsvliegtui
gen op een belangrijke basis
het dorpje Janta in de Bekaa
vallei, 70 kilometer ten zuid
oosten van Bayrut.
lei
Een weldoorvoede Sovjet-
gers.
emigrant toont zijn handelswaar aan geïnteresseerde voorbijgan-
FOTO: PERS UNIE
ROME Een stuk of wat
vrouwen lopen met bord
jes om hun nek waarop in
Cyrillische letters staat
geschreven: „haarknip
pen, drie roebel". Naast
hen op de grond liggen
hun schamele persoonlijke
bezittingen wat lin
nengoed, bestek en kleine
meubeltjes met een
bordje „te koop". Het zou
overal in de Sovjetunie
kunnen zijn, maar is het
niet. Dit tafereeltje speelt
zich af op een plein in een
klein kustsplaatsje ten
westen van Rome.
Ladispoli, dat in de dagen van
Mussolini nogal in zwang was
als vakantieoord voor de wer
kende klasse, heeft zich onge
wild ontwikkeld tot een tus
senstation voor duizenden jo
den die werden vrijgelaten uit
de Sovjetunie. Italië is nu het
belangrijkste doorgangsland
voor één van de grootste jo-
denmigraties sinds het einde
van de Tweede Wereldoorlog.
Meer dan tienduizend Sovjet
joden wachten hier op een vi
sum voor het beloofde land: de
Verenigde Staten.
In de jaren zeventig trokken
de meeste refuseniks naar Is
rael. Nu zijn er nog maar wei
nigen die zich aangetrokken
voelen tot Israel. Het overgro
te deel wordt afgeschrikt door
de militaire dienst, de wankele
economie en natuurlijk de
-Palestijnse opstand.
Na een kort verblijf in door
gangskampen in Wenen reist
95 procent van de Sovjetjoden
door naar Italië één van de
weinige Europese landen die
bereid is hen op te vangen
terwijl ze wachten tot hun vi
sum-aanvraag in behandeling
is genomen. Toen hun aantal
nog klein was, waren er wei
nig problemen. Tien jaar gele
den kreeg Italië jaarlijks een
paar honderd Sovjetjoden op
bezoek. Nu staan de sluizen
wagenwijd open en de span
ningen nemen toe. Dit jaar
worden er 54 duizend ver
wacht, volgend jaar 70 dui
zend.
Wat nu zo tegenstrijdig is, is
dat toen het Kremlin de joden
niet toestond om te emigreren,
de Amerikanen hen als ver
volgd beschouwden en hen
een vluchtelingenstatus toe
kenden. Nu krijgen zo veel jo
den toestemming om het land
te verlaten dat ze niet meer
automatisch als vervolgd wor
den aangemerkt. Iedere vluch
teling wordt behandeld als een
apart geval. Sinds begin dit
jaar werd een kwart van alle
visum-aanvragen afgewezen.
Balkon
Avond aan avond verzamelen
de Sovjetjoden zich op het Pi
azza Vittoria in Ladispoli,
waar ze proberen hun dien
sten aan te bieden of hun spul
letjes te verkopen om wat
voedsel te kunnen kopen. In
tussen wisselen ze hun erva
ringen met de Amerikaanse
immigratie-autoriteiten uit, die
naar hun idee weinig conse
quent zijn. Carel Sadoeski, een
veertigjarige horlogemaker uit
Minsk, kreeg tot tweemaal toe
nee op zijn rekest, terwijl zijn
zwager wel een visum kreeg.
Sadoeski en zijn gezin logeren
bij een vriend op het balkon
van zijn flat, nadat de finan
ciële steun die ze van een
Amerikaans-joodse liefdadig
heidsinstelling ontvingen werd
stopgezet. Veertig andere Sov
jetgezinnen trof onlangs het
zelfde lot.
Iedere visum-aanvrager krijgt
gedurende dertig dagen na het
verlaten van de Sovjetunie
een uitkering van de autoritei
ten in Washington. Daarna
neemt een joodse commissie in
de Verenigde Staten die rol
over en verstrekt maandelijk
se toelagen van ongeveer 350
gulden per persoon.
Maar nu het aantal vluchtelin
gen de pan uitrijst en velen
maanden, of zelfs een jaar,
moeten wachten tot hun aan
vraag in behandeling wordt
genomen, heeft de commissie
besloten dat de fondsen wor
den stopgezet als een visum-
aanvraag tweemaal is gewei
gerd.
Degenen die geen visum krij
gen, zullen moeten zien dat ze
iemand in Amerika vinden die
zich garant wil stellen, zodat
ze zich „voorwaardelijk" kun
nen vestigen in de Verenigde
Staten. Of er moet een ander
land bereid zijn hen op te ne
men. En het enige land dat
hen zonder enige aarzeling wil
hebben, is Israel. Door de Ara
bische geboorte-explosie in de
bezette gebieden vreest Israel
dat de joden een minderheid
worden in hun eigen thuis
land.
Een jonge ingenieur uit Kiev
zegt dat hij zich liever ophangt
dan in Israel te gaan wonen.
„Ik heb jarenlang strijd gele
verd om dat militaristische
land te kunnen verlaten.
Waarom zou ik dan weer zo'n
zelfde land opzoeken?".
Ronselen
Omdat hun toekomst zo onze
ker is, voelen veel gevluchte
Sovjetjoden zich bedrogen.
Sommigen beschuldigen het
Westen ervan koeien met gou
den hoorns te hebben beloofd.
Hen vrijheid in het vooruit
zicht te hebben gesteld, terwijl
dat helemaal niet waarge
maakt kan worden. Anderen
verdenken de Verenigde Sta
ten ervan onder druk van Is
rael hun poorten te willen
sluiten.
Yitzhak Shamir, de Israëlische
premier, heeft er bij Amerika
herhaaldelijk op aangedrongen
de Sovjetjoden de vluchtelin
genstatus te weigeren. Hij
voert aan dat de joden onmo
gelijk vluchtelingen kunnen
zijn, omdat Israel hen immers
asiel verleent.
Washington ontkent dat het
zich op wat voor manier dan
ook laat beïnvloeden door Is
rael. Het afgelopen iaar is er
echter een opmerkelijke ver
andering gekomen in het
Amerikaanse immigratiebe
leid. De nadruk is sterk ko
men te liggen op de emigratie
naar Israel. Zo hangt het prik
bord in de Shalom club, een
wijkcentrum in Ladispoli, vol
met kranteberichten en arti
kelen over de criminaliteit in
Amerikaanse steden. Was het
personeel in de scholen en zo
merkampen voorheen Ameri
kaans, nu worden deze volle
dig bemand door Israëlische
onderwijzers en vrijwilligers
die in het Hebreeuws les ge
ven over de geschiedenis en de
geografie van Israel. Twee
maal per week wordt er een
dia-avond georganiseerd door
Israëlische overheidsfunctio
narissen, die daarmee nieuwe
landgenoten hopen te ronse
len. Er worden zelfs apparte
menten aangeboden als lok-
Pijnlijk
Slechts weinig Sovjetjoden «la- "L
ten zich hierdoor overhalen
„Ze denken nog steeds dat in
Amerika het geld voor het op
rapen ligt", zegt een Israeli- >ri
sche „ronselaar". En naarmate ,1'
het aantal wachtende joden ie
groeit, lopen de spanningen ut
tussen de emigranten en de 2
plaatselijke bevolking ook
steeds hoger op. Op muren ente
schuttingen staan zelfs haken
kruizen getekend.
De inwoners van Ladispoli
klagen dat de Sovjetjoden een 3
nadelige invloed hebben op jS
het toerisme. Ze jagen de prij
zen voor appartementen op en
als gevolg van hun dagelijkse :r
pelgrimstochten naar de Ame-
rikaanse ambassade in Romegc
zitten de bussen naar de ir
hoofdstad voortdurend stamp
vol. c
Voor Amerika begint de
stroom Sovjetjoden weliswaar pt
een pijnlijk probleem te wor- K
den, maar het kan nog op af-®*5
stand afgehandeld kan wor-
den. Voor de Italianen wordt ie,
het vooruitzicht van duizen
den vluchtelingen die perma
nent hun tent hebben opgesla
gen op hun stoep langzamer
hand realiteit.
CHRISTINE TOOMEV e
(c) The Sunday Times, Londen J
